YATIRIM İNİDİRİMİ İSTİSNASI

Transkript

1 yatırım indirimine ne zaman başlanır? YATIRIM İNİDİRİMİ İSTİSNASI S.M. Mali Müşavir Ahmet BARLAK Yatırım indirimi uygulamasına, yatırımın konusunu oluşturan aktif değerlere ilişkin harcamaların yapıldığı takvim yılından itibaren başlanılmakta ve indirimden yararlanılacak tutara ulaşılıncaya kadar devam edilmekte idi. ne zaman kaldırıldı? 5479 sayılı Yasa ile tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, "yatırım indirimi" kaldırılmıştı. Ticarî ve ziraî kazançlarda yatırım indirimi istisnası: Madde 19- (Mülga: 30/3/ /2 md.) hangi tarihten sonra yapılan yatırımlara uygulanmaz? Dolayısıyla, tarihinden sonra yapılacak yatırım harcamalarına "yatırım indirimi" uygulanmamaktaydı tarihinden öne yapılan yatırımlara ilişkin yatırım indirimi istisnasının uygulaması nasıl olacak? Anılan yasa ile Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen "Geçici 69'uncu madde" hükmü ile de kazanılmış hakların kullanımına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Geçici Madde 69 (Ek: 30/3/ /3 md.) Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile; a) 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında 1/1/2006 tarihinden sonra yapacakları yatırımları, b) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında 1/1/2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları, nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dâhil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler. (Ek cümleler: 23/7/ /5 md.; İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 9/2/2012 tarihli ve E.2010/93, K.2012/20 sayılı kararıyla) Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanır. (1) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir tarihinden önce yapımına başlanan yaptırımlar ve bu tarihten sonra bu yatırımlarla ilişkili iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden yatırımlara ilişkin doğan yatırım indirimi istisnasına ilişkin hakların kullanımı Anayasa Mahkemesi'nin kararı da dikkate alınarak düzenlenen 6009 sayılı "Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun " tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan yasa ile Gelir Vergisi Kanunu'nun yatırım indirimi ile ilgili geçici 69'uncu maddesinde değişiklik yapılmış ve anılan madde ile verilen yetki çerçevesinde Maliye Bakanlığı'nca hazırlanan ve tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 276 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde yatırım indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esaslar konusunda açıklamalar yapılmıştır. 276 seri nolu tebliğe göre uygulama nasıl olacak? 1. 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup devreden yatırım indirimi tutarları Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2005 tarihi itibariyle mevcut olup, kazancın yetersiz olması nedeniyle indiremedikleri devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarını (2006, 2007 ve 2008 yıllarında yararlandıkları tutarlardan kalan kısmı), endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebileceklerdir. 2. 1/1/2006 tarihinden sonra yapılan yatırımlar için yatırım indirimi

2 - 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, Gelir Vergisi Kanunu'nun 4842 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6'ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımlar için, belge kapsamında 1/1/2006 tarihinden sonra yapılmış olan yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplanacak yatırım indirimi istisnası tutarlarından, 31/12/2008 tarihi itibarıyla mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indirilemeyen yatırım indirimi istisnası tutarları ile; - Bu yatırımlar kapsamında olup halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplanacak yatırım indirimi istisnası tutarları, endekslemiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde edilen kazançlardan indirilebilecektir. Keza, - Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga 19'uncu maddesi kapsamında 1/1/2006 tarihinden önce yatırıma başladığını belgeleyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, komple ya da entegre tesisler gibi tamamlanması belli bir süreci gerektiren yatırımlar ile ilgili ve bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yaptıkları yatırım harcamaları için, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri çerçevesinde hesapladıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarından 31/12/2008 tarihi itibarıyla mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını, - Bu yatırımlar kapsamında olup bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, endekslemiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebileceklerdir. - 1/1/2006-8/4/2006 tarihleri arasında Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga 19'ncu maddesi kapsamında yeni başlayan ve bu tarihler arasında yapılan yatırımlar nedeniyle hesaplanan yatırım indirimi tutarları da yatırım indirimi istisnasından yararlanabilecektir. Ancak, 8/4/2006 tarihinden sonra yeni başlayan yatırımlar nedeniyle yapılan harcamaların ya da 1/1/2006-8/4/2006 tarihinde başlamakla birlikte bu süre içinde tamamlanmayıp devam eden yatırımlar için 8/4/2006 tarihinden sonra yapılan harcamaların, yatırım indiriminden yararlanması mümkün değildir. 3. İndirime konu yatırım indirimi istisnasının hesaplanması ve mükelleflerin kazançlarına uygulanacak vergi oranı Yukarıda belirtilen yatırım indirimi tutarları, indirimin uygulanacağı ilgili dönem kazancının % 25'ini aşamayacaktır. İlgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç tutarı ise, yatırım indirimi uygulanmadan önceki, zarar mahsubu ile tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki kazanç tutarı olacaktır. Dolayısıyla, ilgili dönem kazancından varsa zarar mahsubu yapılacak, diğer indirim ve istisnalar da düşülecek ve geriye kalan kazancın %25'ini aşamayacak şekilde yatırım indirimi uygulanacaktır. Yatırım İndirimi İstisnası uygulaması 5479 sayılı Kanunla tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak geçiş dönemine ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 69 uncu madde ile düzenlemeler yapılmıştır sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 69 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25 ini aşamaz hükmü,

3 Anayasa Mahkemesinin 9/2/2012 tarihli ve Esas No:2010/93 sayılı Kararı ile iptal edilmiş ve gerekçeli iptal kararı Resmi Gazetede yayımlanana kadar yürürlüğü durdurulmuştur. 26/7/2013 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan söz konusu Anayasa Mahkemesi Kararına göre 2011 ve takip eden vergilendirme dönemlerinde elde edilen ticari kazançlara anılan hüküm çerçevesinde herhangi bir sınırlama olmaksızın yatırım indirimi istisnası uygulanabilecektir. İlgili dönemler itibarıyla yatırım indirimi istisnası uygulayan mükelleflerin, istisna uygulaması sonucu kalan kazançları üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanacaktır. Dolayısıyla, yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarına gelir vergisi mükellefleri, yatırım indirimi istisnası uygulayacakları dönemde yürürlükte bulunan vergi tarifesini, kurumlar vergisi mükellefleri ise %20 kurumlar vergisi oranını uygulamak suretiyle yatırım indirimi istisnasından yararlandıkları dönemlere ait gelir veya kurumlar vergilerini hesaplayacaklardır. Diğer taraftan, 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde, Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 61'nci maddesi uyarınca, yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden, dağıtılsın dağıtılmasın %19.8 oranında vergi kesintisi yapılacaktır Hesap dönemi I. ve II. geçici vergi dönemlerinde uygulanan yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda yapılacak işlemler Anayasa Mahkemesi'nce verilen 15/10/2009 tarihli ve 2006/95 Esas, 2009/144 sayılı Karar sonrasında, 2010 hesap döneminin I. ve II. geçici vergi dönemlerinde, yatırım indirimi istisnasından yararlanan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, geçici vergi beyannamelerinde beyan etmiş oldukları kazançlarının tamamı üzerinden yatırım indirimi istisnasından yararlanıp, istisna uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarı üzerinden ise 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan vergi oranları üzerinden vergilendirilmiş bulunmaktadırlar. Anılan dönemlerde bu şekilde yatırım indirimi istisnasından yararlanan mükelleflerin ilgili geçici vergi beyanlarını düzeltmelerine gerek bulunmamaktadır. Söz konusu mükellefler, 2010 hesap döneminin III. geçici vergi dönemiyle birlikte, bu dönemde beyan etmiş oldukları kazançları üzerinden, yukarıdaki 3 numaralı bölümde yapılan açıklamalar çerçevesinde yatırım indirimi istisnasından yararlanabileceklerdir. 5. Kazancın bulunmasına rağmen herhangi bir dönemde yatırım indiriminden yararlanılmaması durumu Yatırım indirimi istisnasından, kazancın elverişli olduğu yılda yararlanılabilmekte, ilgili yıl kazancı elverişli olduğu halde yatırım indirimi istisnasından yararlanılamaması halinde, mükelleflerce yararlanılmayan bu indirim tutarlarının daha sonraki yıllara ait kazançlarından indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, mükelleflerin önceki yıllarda (2006, 2007 ve 2008) kendi istekleriyle yararlanmadıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yatırım indirimi uygulamasının tercih edildiği diğer yıllarda indirim konusu yapabilmeleri mümkün değildir. Kazanç yetersizliği nedeniyle indirimi fiilen mümkün olmayan kısım ise müteakip dönemlerde indirilebilecektir. Ancak, 2009 hesap dönemine ilişkin olarak kazanç beyan etmekle birlikte önceki yıllardan devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarından yararlanamayan mükelleflerin, bu kazanç

4 tutarlarına isabet eden yatırım indirimi tutarlarını, endekslemiş değerleri ile birlikte daha sonraki dönemlerin kazançlarından indirebilmeleri mümkündür. 6-Yatırım İndiriminde Endeksleme Yatırım indirimi, kazanç yetersizliği nedeniyle uygulanamadığında izleyen yıllarda endekslenerek dikkate alınacaktır tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki harcamalar (teşvik belgelerine bu tarihten sonra ilave edilen iktisadi kıymetler için yapılan harcamalar hariç), harcamanın yapıldığı yıla ilişkin vergi matrahından indirilecek, ancak kazancın yetersiz olması nedeniyle dikkate alınamayan istisna tutarları izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılarak dikkate alınacaktır. GVK nın 19 uncu maddesinde, tarihinde yürürlüğe giren 5024 sayılı kanun ile yapılan değişiklikle, endekslemede yeniden değerleme oranının yerine, Devlet İstatistik Enstitüsü Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen artış oranı esas alınmıştır tarihinden itibaren ise Üretici Fiyatları Endeksinde gelen artış oranı esas alınacaktır. Dolayısıyla, Mükelleflerin Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi kapsamında yaptıkları yatırım harcamaları ile, tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında tarihinden itibaren yaptıkları harcamalar için Gelir Vergisi Kanunu 19 ncu madde de yer alan şekilde yatırım indirimi istisnasından yararlanmayı tercih eden mükelleflerin söz konusu harcamaları, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin vergi matrahından indirilecek, ancak kazancın yetersiz olması nedeniyle dikkate alınamayan istisna tutarları izleyen yıllarda ÜFE oranında artırılarak dikkate alınacaktır. Endeksleme tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgesi kapsamında bu tarihten sonra yapılan yatırım harcamaları GVK 19 m. kapsamındaki yatırım harcamaları Eski hükümler kapsamında ise 19 madde kapsamında ise Yeniden Değerleme oranı ÜFE ÜFE

5 YILLAR ÜFE % VUK. YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI ,87 7, ,33 10, ,45 7, ,97 3, ,36 10, ,71 5, ,94 3, ,47 14, ,64 23,73 Kazancın Beyanına İlişkin Örnekler Örnek-1 İzmir İlinde beyaz eşya alım satım işi ile iştigal eden Vizyon Tic. Paz. A.Ş., 2010 hesap dönemini TL kurum kazancı ile sonuçlandırmıştır. Ayrıca mükellef kurumun TL lık kanunun kabul edilmeyen gideri ve TL lık ödenmiş geçici vergi tutarı bulunmaktadır. Firmanın 2008 yılında ki kurum kazancından indirim konusu yapamadığı ve 2010 yılı kurum kazancından indirim konusu yapma hakkına sahip bulunduğu TL lık yatırım indirimi istisnası hakkı bulunmaktadır. (Mükellef kurum Gelir Vergisi Kanunu nun mülga 19 ncu maddesi kapsamında yatırım indirimi istisnasından yararlanmakta olup 2010 yılındaki indirim tutarı endekslenmiş tutardır.) Mükellef kurumun 2010 yılı kurumlar vergisi beyannamesi aşağıdaki gibi olacaktır. - Ticari bilanço Karı : TL - Kanunen Kabul Edilmeyen Gider : TL - Kar ve İlaveler Toplamı : TL - Yatırım İndirimi İstisnası : TL ( x %25) - Dönem Safi Kurum Kazancı (Matrah) : TL - Hesaplanan Kurumlar Vergisi : TL - Mahsup Edilecek Geçici Vergi : TL - Ödenecek Kurumlar Vergisi : TL Mükellef kurum yararlanamadı ( ) TL lık yatırım indirimi tutarını sonraki yıllara ait kurum kazancından indirim konusu yapabilecektir.

6 2011 yılında %25 lik sınır iptal edildiği için uygulanmamıştır Dönem Kazancı , , , , , , ,00 2-Önc.Dön.Dev.Yat.İnd. Tutarı , , , , , , , ,72 3-Fiyat Artış Endeksi % 13,33 2,45 6,97 6,36 5,71 9,94 15,47 33,64 4-Yararlanılabilecek İnd.Tutarı , , , , , , , ,42 5-Yararlanılan İndirim Tutarı , , , , , , ,00 6-Sonraki Yıla Dev.Yat.İnd.Tutarı , , , , , , ,72-7-Kurumlar Vergisi Matrahı ,58 8-Kurumlar Vergisi Oranı % Kurumlar Vergisi Tutarı ,43 Örnek-2 İzmir ilinde gemi acenteliği faaliyetinde bulunan Ay-Yıldız A.Ş. nin 2010 hesap dönemi faaliyetine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. Kurum Kazancı : TL İştirak Kazancı İstisnası : TL Devreden Yatırım İndirimi İstisnası (Endekslenmiş Tutar) : TL Geçmiş Yıl Zararı (2009 Hesap dönemi) : TL Ödenmiş Geçici Vergi : TL Mükellef kurumun TL lık yatırım indirimi istisnasının TL lık kısmı Gelir Vergisi Kanunu nun mülga 19 ncu maddesi kapsamından yararlanılan, TL lık kısmı ise aynı kanunun mülga ek-1 ila ek-6 ncı maddeleri kapsamında yararlanılan tutarlardan oluşmaktadır. Ayrıca mükellef kurum geçmiş yıllarda kazancın yeterli olması halinde kazancından ilk olarak Gelir Vergisi Kanunu nun mülga 19 ncu maddesi kapsamında ki yatırım indirimi istisnasını indirim konusu yapmayı tercih etmektedir. Mükellef kurumun 2010 yılı kurumlar vergisi beyannamesi aşağıdaki gibi olacaktır. - Ticari Bilanço Karı : TL - Kar ve İlaveler Toplamı : TL - İştirak Kazancı İstisnası : TL - Kar : TL - Geçmiş Yıl Zararı : TL - İndirime Esas Tutar : TL - Yatırım İndirimi İstisnası : TL ( x %25) - Dönem Safi Kurum Kazancı (Matrah) : TL - Hesaplanan Kurumlar Vergisi : TL - Mahsup Edilecek Geçici Vergi : TL - Ödenecek Kurumlar Vergisi : TL Mükellef kurum yararlanamadı ( ) TL lık yatırım indirimi tutarını sonraki yıllara ait kurum kazancından indirim konusu yapabilecektir yılı kazancından indirim konusu yapılan yatırım indirimi istisnasının TL lık kısmı ( ) Gelir Vergisi Kanunu nun mülga ek-1 ila ek-6 ncı maddeleri kapsamında yararlanılan istisna tutarından oluşmaktadır. Bu nedenle söz konusu tutar üzerinden ( x %19,8) TL lık vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

7 Yatırım İndirimine İlişkin Muhasebe Kayıtları: GVK nun Ek 6 ncı maddesinde belirtildiği üzere; Yatırım indirimine ilişkin muhasebe kayıtlarının, söz konusu indirimden yararlanılan miktarların yıllar itibariyle izlenmesini sağlayacak bir şekilde tutulması, Birden fazla yatırım yapan ve bu yatırımlar nedeniyle yatırım indiriminden faydalanan mükelleflerin, her bir yatırım için yararlanabilecek ve yararlanılan yatırım harcamalarını ve indirim tutarlarını defterlerinde ayrıntılı olarak izlemeleri, gerekmektedir. özelgeler TARİH : SAYI : B.07.1.GİB GVK-GEÇ KONU : Yatırım İndirimi İstisnası Hk. İLGİ: İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Vergi Dairesi Müdürlüğünün vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, kurumlar vergisi mükellefi olarak özel okul işletmeciliği faaliyetinde bulunduğunuz, (01 Temmuz-30 Haziran) özel hesap dönemini kullandığınız, tarihinden önce gerçekleşen ancak bu tarihe kadar indiremediğiniz yatırım indirimi istisnası tutarlarını 193 sayılı GVK.nuna 5479 sayılı Kanunun 3. maddesiyle eklenen Geçici 69. maddesi kapsamında özel hesap döneminin sona erdiği yıl kazancı olarak 2006, 2007, 2008 yıllarında verdiğiniz kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yaptığınız, indirim konusu yapamadığınız devreden yatırım indirimi tutarlarının hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılırken kurum kazancınızın tamamının mı yoksa % 25'lik kısmının mı esas alınacağı ile sonraki yıllara devreden yatırım indirimi tutarı için hangi özel hesap dönemi itibariyle endeksleme yapılacağı hususunda görüş bildirilmesi istenilmiştir. Yatırım indirimi uygulaması ile ilgili olarak, Anayasa Mahkemesinin tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan tarihli ve Esas No: 2006/95 Karar No: 2009/144 sayılı kararı ile 193 sayılı GVK.nuna 5479 sayılı Kanunun 3. maddesi ile eklenen Geçici 69. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesindeki "sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait" ibaresi iptal edilmiştir. Öte yandan GVK.nun Geçici 69. maddesinde, "Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile; a) tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı GVK.nun tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında tarihinden sonra yapacakları yatırımları, b) 193 sayılı GVK.nun mülga 19. maddesi kapsamında tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları, nedeniyle, tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, (6009 sayılı Kanunun 5. maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 2010 takvim yılı kazançlarına uygulanmak üzere) ( tarihindengeçerli olmak üzere) yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dahil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler.

8 (6009 sayılı Kanunun 5. maddesiyle eklenen cümleler Yürürlük; 2010 takvim yılı kazançlarına uygulanmak üzere) ( tarihinden geçerli olmak üzere) Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25'ini aşamaz. Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir. Bu maddede 6009 sayılı Kanunun 5. maddesi ile yapılan değişiklikler 2010 takvim yılı kazançlarına da uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 276 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde GVK.nun Geçici 69. maddesinde yapılan değişiklik üzerine, yatırım indirimi istisnası uygulamasına ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Söz konusu Tebliğin "Yatırım İndirimi İstisnası Uygulaması" başlıklı 3. bölümünün "3.1. İndirime konu yatırım indirimi istisnasının hesaplanması" başlıklı alt bölümünde; "Bu Tebliğin (2) numaralı bölümünde yer alan yatırım indirimi tutarları, tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri (GVK.nun geçici 61. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dahil) çerçevesinde 2010 ve müteakip yılların kazançlarından indirilebilecektir. Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25'ini aşamayacaktır. İlgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç ise yatırım indirimi uygulanmadan önceki zarar mahsubu ile tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki tutar olacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir. Öte yandan, VUK.nun 174. maddesine göre, kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerin ticari ve zirai kazançları, hesap döneminin kapandığı takvim yılının kazancı sayılacaktır. Söz konusu hüküm ve açıklamalara göre, Genel Müdürlüğünüzün özel hesap dönemine ilişkin kazancı hesap döneminin kapandığı 2010 yılının kazancı sayılacağından GVK.nun Geçici 69. maddesi hükmüne göre 2010 yılına ilişkin vergi matrahınızın tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar 2010 yılı kazancınızın % 25'ini aşamayacaktır. Diğer taraftan, ilgide kayıtlı özelge talep formunuzdan özel hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamenizi ihtirazi kayıtla verdiğiniz ve Vergi Mahkemesince 2009 yılı kazancınızdan yatırım indiriminin tamamını indirmeniz yönünde karar verildiği anlaşılmakta olup, söz konusu hesap döneminde indiremediğiniz devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarını endekslenmiş değerleriyle takip eden özel hesap dönemlerinizdeki vergi matrahlarınızın tespitinde ilgili kazancınızın % 25'i ile sınırlı olmak üzere indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır. Bilgi edinilmesini rica ederim. TEBLİĞİN GÜNCEL HALİ resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 276) 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla sayılı Gelir Vergisi Kanununun 2 geçici 69 uncu maddesinde yapılan değişiklik üzerine, yatırım indirimi istisnası uygulamasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır. 1. Yasal Düzenleme 30/3/2006 tarihli ve 5479 sayılı Kanunun 3 2 nci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun Ticari ve Zirai Kazançlarda Yatırım İndirimi İstisnası başlıklı 19 uncu maddesi 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmış olup anılan Kanunun 3 üncü maddesiyle de Gelir Vergisi Kanununa geçici 69 uncu madde eklenmek suretiyle Yatırım İndirimi İstisnası nın kaldırılmasına ilişkin geçiş hükümleri düzenlenmiştir. Anayasa Mahkemesinin 15/10/2009 tarihli ve 2006/95 Esas, 2009/144 Karar sayılı Kararıyla 4 da 5479 sayılı Kanunun; B- 3. maddesiyle 193 sayılı Yasaya eklenen 69 uncu maddenin birinci fıkrasının sonunda yer alan; 2- sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait ibaresinin Anayasa ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, C- 15. maddesinin; 2- (2) numaralı bendindeki 2 rakamının Anayasa ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, karar verilmiştir. Öte yandan, 6009 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun geçici 69 uncu maddesinde değişiklik yapılmış olup söz konusu değişiklik sonrasında anılan geçici maddenin son hali aşağıda yer almaktadır. Geçici Madde 69 - Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile;

9 a) 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında 1/1/2006 tarihinden sonra yapacakları yatırımları, b) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında 1/1/2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları, nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dâhil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler. Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25 ini aşamaz. Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Söz konusu değişiklik hükmü, 2010 takvim yılı kazançlarından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 2. Yatırım İndirimi İstisnasına Konu Yatırım Harcamaları 6009 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun geçici 69 uncu maddesinde yapılan değişiklik sonrasında, yatırım indirimi istisnasına konu harcamalara ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır /12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup devreden yatırım indirimi istisnası tutarları Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2005 tarihi itibariyle mevcut olup, kazancın yetersiz olması nedeniyle indiremedikleri devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarını (2006, 2007 ve 2008 yıllarında yararlandıkları tutarlardan kalan kısmı), Tebliğin (3) numaralı bölümünde yapılan açıklamaları da dikkate alarak ve endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlarından indirebileceklerdir /1/2006 tarihinden sonra yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnası /4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnası uygulaması Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, - 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, Gelir Vergisi Kanununun 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6 ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için, belge kapsamında 1/1/2006 tarihinden sonra yapmış oldukları yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarından, 31/12/2008 tarihi itibarıyla mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile - Bu yatırımlar kapsamında olup halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını Tebliğin (3) numaralı bölümünde yapılan açıklamaları da dikkate alarak ve endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlarından indirebileceklerdir Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnası uygulaması - Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında 1/1/2006 tarihinden önce yatırıma başladığını belgeleyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, komple ya da entegre tesisler gibi tamamlanması belli bir süreci gerektiren yatırımlar ile ilgili ve bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yaptıkları yatırım harcamaları için, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri çerçevesinde hesapladıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarından 31/12/2008 tarihi itibarıyla mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile - Bu yatırımlar kapsamında olup bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını Tebliğin (3) numaralı bölümünde yapılan açıklamaları da dikkate alarak ve endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlarından indirebileceklerdir /1/2006 8/4/2006 tarihleri arasında yeni başlamış yatırımların durumu Anayasa Mahkemesinin 15/10/2009 tarihli ve 2006/95 Esas, 2009/144 Karar sayılı Kararıyla, 5479 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (2) numaralı bendindeki 2 rakamı iptal edilmiş bulunmaktadır. Bu çerçevede, 1/1/2006 8/4/2006 tarihleri arasında Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında yeni başlayan ve bu tarihler arasında yapılan yatırımlar nedeniyle hesaplanan yatırım indirimi tutarları da yatırım indirimi istisnasından yararlanabilecektir. Bu kapsamda olan yatırım harcamaları nedeniyle hesaplanan yatırım indirimi istisnası tutarlarının, ilgili dönemlerde kazancın bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 2010 hesap döneminden itibaren Tebliğin (3) numaralı bölümünde yapılan açıklamalar da dikkate alınarak ve endekslenmiş değerleri ile birlikte indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, 8/4/2006 tarihinden sonra yeni başlayan yatırımlar nedeniyle yapılan harcamaların ya da 1/1/2006-8/4/2006 tarihinde başlamakla birlikte bu süre içinde tamamlanmayıp devam eden yatırımlar için 8/4/2006 tarihinden sonra yapılan harcamaların, yatırım indiriminden yararlanması mümkün değildir. 3. Yatırım İndirimi İstisnası Uygulaması 3.1. İndirime konu yatırım indirimi istisnasının hesaplanması Bu Tebliğin (2) numaralı bölümünde yer alan yatırım indirimi tutarları, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri (Gelir Vergisi Kanununun geçici 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dâhil) çerçevesinde 2010 ve müteakip yılların kazançlarından indirilebilecektir.

10 Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25 ini aşamayacaktır. İlgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç ise yatırım indirimi uygulanmadan önceki zarar mahsubu ile tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki tutar olacaktır Yatırım indirimi istisnası uygulayan mükelleflerin kazançlarına uygulanacak vergi oranı İlgili dönemler itibarıyla yatırım indirimi istisnası uygulayan mükelleflerin, istisna uygulaması sonucu kalan kazançları üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanacaktır. Dolayısıyla, yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarına gelir vergisi mükellefleri, yatırım indirimi istisnası uygulayacakları dönemde yürürlükte bulunan vergi tarifesini; kurumlar vergisi mükellefleri ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 32 nci maddesinde yer alan % 20 kurumlar vergisi oranını uygulamak suretiyle yatırım indirimi istisnasından yararlandıkları dönemlere ait gelir veya kurumlar vergilerini hesaplayacaklardır. Diğer taraftan, 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında Gelir Vergisi Kanununun 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6 ncı maddeleri çerçevesinde yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde, Gelir Vergisi Kanununun geçici 61 inci maddesi uyarınca yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın dağıtılmasın %19,8 oranında vergi kesintisi yapılacağı tabiidir Hesap Dönemi I. ve II. Geçici Vergi Dönemlerinde Uygulanan Yatırım İndirimi İstisnası Sonucunda Yapılacak İşlemler Anayasa Mahkemesince verilen 15/10/2009 tarihli ve 2006/95 Esas, 2009/144 Karar sayılı Karar sonrasında, 2010 hesap döneminin I. ve II. geçici vergi dönemlerinde yatırım indirimi istisnasından yararlanan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, geçici vergi beyannamelerinde beyan etmiş oldukları kazançlarının tamamı üzerinden yatırım indirimi istisnasından yararlanıp, istisna uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarı üzerinden ise 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan vergi oranları üzerinden vergilendirilmiş bulunmaktadırlar. Anılan dönemlerde bu şekilde yatırım indirimi istisnasından yararlanan mükelleflerin ilgili geçici vergi beyanlarını düzeltmeleri söz konusu değildir. Söz konusu mükellefler, 2010 hesap döneminin III. geçici vergi dönemiyle birlikte, bu dönemde beyan etmiş oldukları kazançları üzerinden Tebliğin (3) numaralı bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yatırım indirimi istisnasından yararlanabileceklerdir. 5. Kazancın Bulunmasına Rağmen Herhangi Bir Dönemde Yatırım İndirimi İstisnasından Yararlanılmaması Durumu Yatırım indirimi istisnasından, kazancın elverişli olduğu yılda yararlanılabilmekte, ilgili yıl kazancı elverişli olduğu halde yatırım indirimi istisnasından yararlanılmaması halinde, mükelleflerce yararlanılmayan bu indirim tutarlarının daha sonraki yıllara ait kazançlardan indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, mükelleflerin önceki yıllarda (2006, 2007 ve 2008) kendi istekleriyle yararlanmadıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yatırım indirimi uygulamasının tercih edildiği diğer yıllarda indirim konusu yapabilmeleri mümkün değildir. Kazanç yetersizliği nedeniyle indirimi fiilen mümkün olmayan kısmın ise müteakip dönemlerde indirilebileceği tabiidir. Ancak, 2009 hesap dönemine ilişkin olarak kazanç beyan etmekle birlikte önceki yıllardan devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarından yararlanamayan mükelleflerin, bu kazanç tutarlarına isabet eden yatırım indirimi tutarlarını, endekslenmiş değerleri ile birlikte daha sonraki dönemlerin kazançlarından indirebilmeleri mümkün bulunmaktadır. Tebliğ olunur /8/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 2 6/1/1961 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 3 8/4/2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 4 8/1/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 5 21/6/2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır S.M. Mali Müşavir Ahmet BARLAK ahmetbarlak3@hotmail.com