EĞİTİM ORTAMLARINDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASI STRATEJİ VE EYLEM PLANI ( )

Transkript

1 EĞİTİM ORTAMLARINDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASI STRATEJİ VE EYLEM PLANI ( ) OKULLARDA GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASI (OGOS ) 2009

2 Geleceğimizin teminatı çocuklarımızı; kendisi ve çevresiyle barışık bir birey olarak hayata hazırlayan, Yaşam Boyu Sıfır Şiddet sloganı ile toplumun her kesimine eğitimler vererek örnek davranış sergileyen başta öğretmenlerimiz olmak üzere, güvenli bir eğitim ortamı oluşturulması konusunda özveri ile çalışarak katkıda bulunan herkese teşekkür ediyorum Osman Nuri GÜLAY İl Milli Eğitim Müdürü

3 HUKUKİ DAYANAK ANTALYA İLİ ANTALYA İLİ EĞİTİM ORTAMLARINDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASI STRATEJİ VE EYLEM PLANI ( ) 1- Çocuk Koruma Kanunu, 2- Başbakanlık sayılı genelge ( Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler.) 3- Başbakanlık sayılı genelge. 4- Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı ( ) 5- TBMM Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğitimi ile Okullarda Meydana Gelen Olaylar ile İlgili Meclis Araştırma Komisyon Raporu. 6- Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2007/ 72 nolu genelge. 7- Antalya Valiliğinin tarih ve BO54VKL / sayılı emri. AMAÇ Güvenli eğitim ortamı sağlayacak yönetim süreçlerinin işletilmesi. GEREKCE Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında, eğitim ortamları ve çevresindeki ilişkilerin ve uygulamaların yapıcı, onarıcı, barışçıl ve destekleyici hale getirilmesinde yönetimsel süreçler belirleyicidir. Bu nedenle eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve şiddete etkili müdahale konusunda yönetimsel süreçlerin etkili bir şeklide işletilmesi gerekmektedir. Şiddet konusunda ele alınan öğrenci, öğretmen, aile, yakın çevre gibi unsurların uyumlu ve eş güdüm içinde çalışması için kalıcı yönetim anlayışının güçlendirilmesi bir zorunluluktur. Geliştirilecek politikaların, uygulanacak program ve hizmetlerin yürütülmesinde her kademeden yöneticiler arasında söz ve eylem birliğinin bulunması şiddetin önlenmesi ve azaltılması açısından önemlidir. 1- Bilgiye dayalı yönetim anlayışı: TEMEL STRATEJILER Uygulamalara rehberlik edecek güncel güvenilir veri toplanması, çalışmalarda bu verilerin kullanılması. 2- Çok sektörlü ve çok disiplinli yaklaşım: Tüm çalışmalarda katılımcı yaklaşım ve işbirliğine dayalı anlayışla gerçekleştirme. 3- Bütüncül Yaklaşım: Şiddetin olgusunun etki alanının çok geniş olması nedeni ile müdahaleler yönetim süreçleri, Öğretmen, öğrenci, okul, aile ve çevreyi kapsayacak bir yaklaşımla ele alınması, 4- Gelişimsel Yaklaşım: Çocukların, gençlerin bireyin gelişimlerini sağlıklı bir şekilde tamamlamaları, üretici bireyler olarak sorumlu yetişkin rollerine hazırlanabilmeleri uygun olarak desteklenmesi. 5- Önleme koruma ve müdahale yaklaşımı: Önleme, temel alınacak, şiddetten doğrudan veya dolaylı etkilenen çocuk ve gençler için koruma ve müdahale çalışmaları yürütülecektir.

4 6- Kapasite artırımı: Altyapı, Eğitim, Materyal, Eğitsel Yönetim, öğretmen /yönetici/öğrenci /ailenin kapasitesinin arttırılması. 7- Sürdürülebilir hizmet: Gerçekçi, model geliştirme, kurumsal, mali ve politik önlemler. 8- İzleme ve değerlendirme çalışmaları: Çalışmaların etkinliğinin izlenmesi, değerlendirilmesi, değerlendirme sisteminin oluşturulması, sürekli iyileştirme çalışmalarının yapılması. 1-Yönetim süreçleri MÜDAHALE ALANLARI Amaç Stratejiler Çıktılar: : Güvenli eğitim ortamının sağlayacak yönetim süreçlerinin işletilmesi. : Bilgiye dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi Katılımcı ve İşbirliğine dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi İzleme ve değerlendirme sistemin oluşturulması. : Bilgiye dayalı yönetim uygulamaları Şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında İşlevsel örgütlenme modeli Şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında etkili iletişim ağı. 2-Öğretmenler ve yöneticiler Amaç Stratejiler Çıktılar: : Öğretmenlerde ve yöneticilerde şiddet davranışın önlenmesi, : Şiddetim azaltılması ve önlenmesindeki katkının performans değerlendirmesinde politika haline getirilmesi. Eğitim, materyal eğitsel yönetim desteği saplanarak öğretmen ve yöneticilerin kapasitesinin arttırılması. : Şiddeti, eğitim disiplin ve sorun çözme aracı olarak kullanmayan öğretmen ve yönetici. Öğrenciler üzerinde etkin denetim ve gözetim sağlayan öğretmen ve yöneticiler. Mesleki motivasyon ve iş doyumu arttırılmış öğretmen ve yönetici Pedagojik formasyon + alana yönelik formasyonu yeterli öğretmenler ve yöneticiler. Öğretmen ve yöneticiler için şiddetin azaltılmasına yönelik belirlenmiş performans kriterleri. 3-Öğrenci Amaç : Öğrencilerde şiddet davranışın önlenmesi ve azaltılması. Stratejiler Çıktılar Program ve projelerin eşgüdüm içerisinde yürütülmesi, bütünsel bir bir yaklaşımla değerlendirilmesi ve deneyimlerin paylaşılması. Temel önleme, koruma ve müdahale hizmetlerinin tüm öğrencilere ulaştırılması. Şiddet davranışı konusunda farkındaklıkları geliştirilmiş öğrenci

5 4-Eğitim ortamı ve çevresi Korunma, baş etme ve azaltılmaya yönelik beceri kazanmış öğrenci Madde bağımlılığından korunma konusunda bilinçlendirilmiş öğrenci. Amaç Stratejiler Çıktılar: : Eğitim ortamının fiziksel ve sosyal çevresinde şiddetin azaltılması ve önlenmesi. : Eğitim ortamları ve çevresinin güvenliğin sağlanması Eğitim ortamlarının sosyal ve fiziksel çevresi ile bütünleşmesini sağlayacak eğitimde niteliği arttıracak okul gelişim modellerinin yaygınlaştırılması. Diğer sektör ve kurumlarla işbirliği yapılması Eğitim ortamı ve çevresinde olumsuz grup ve kişilerin yapılanmasının engellenmesi. Cazibe merkezi haline gelmiş eğitim ortamları. Güvenliği arttırılmış eğitim ortamı. Eğitim ortamları çevresinde öğrenciler tarafından erişebilir sosyal etkinlik mekanları. 5-Aile Amaç Stratejiler Çıktılar : : Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında ailenin katkısının arttırılması. : Şiddetim önlenmesi ve azaltılmasında etkin işbirliğinin sağlanması. Şiddetim önlenmesi ve azaltılmasında ailenin bilinçlendirilmesine yönelik eğitim çalışmalarının sürekli hale getirilmesi. Çocuk yetiştirmede şiddeti disiplin aracı olarak kullanmayan aileler. Eğitim, Sosyo-ekonomik açıdan güçlendirilmiş aileler. YEREL DÜZEYDE EYLEM PLANI İŞLEYİŞ MODELİ

6 İL YÜRÜTME KURULU 1- İl Eylem Planının hazırlanması. 2- Kurumlar arasında eş güdümün sağlanması. 3- Kurul üyeleri, görevli olduğu kurumu ilgilendiren çalışmaları kurumu içerisinde organize ederek, Koordinasyonu sağlaması.

7 4- Aylık toplantı yapılması, 5- Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması kapsamındaki çalışmaların izlenmesi ve Değerlendirilmesi. İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İl Eylem Planının Eylül ayı içerisinde hazırlanıp, İl Yürütme Kuruluna sunulması. İl Eylem Planı hakkında İl Müdürlüğü düzeyinde kurumsal bilgilendirme, görevlendirme, denetim konularında her türlü iş ve işlemlerin yapılması. Yıl içinde yapılacak etkinlikler için izleme ve değerlendirme sisteminin oluşturulması. İlçelerden gelecek değerlendirme sonuçlarının raporlaştırılarak, Ocak- Haziran ayında İl Yürütme Kuruluna sunulması. Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, buna paralel olarak teknik danışmanlık hizmeti sağlanması. RAM ların donanım, personel ve materyal bakımından desteklenmesi, güçlendirilmesi. İl Eylem Planı hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve katkısının sağlanması. Başta olmak üzere diğer kurum ve kuruluşlar ile gerekli koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması. İçişleri Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan Okullarda Güvenli Ortamın Sağlamasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Arttırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü Kapsamında: Protokol kapsamında belirlenen görevlerin Emniyet Müdürlüğü ile koordinasyon sağlanarak gerçekleştirilmesi. İl Yürütme Kurulu kararlarının İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine duyurulması. İl Yürütme Kurulunda alınan kararlarının MEB e gönderilmesi. REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ( RAM ) MÜDÜRLÜĞÜ Görev alanına giren İlçelerin risk haritasının oluşturulması. RAM yılsonu çalışma raporlarının Haziran ayı son haftasında İlçe MEM e elektronik ortamda gönderilmesi. (rehberlik07@meb.gov.tr) RAM düzeyinde Kriz Müdahale Ekibinin Kurulması, bu konuda eğitimler verilmesi, değerlendirme toplantıları yapılması. İl, İlçe Eylem Planına uygun olarak RAM düzeyinde yapılacak çalışmaları yürütecek ekiplerin oluşturulması. Sorumluluk sahasına giren ilçelerin rehber öğretmeni / psikolojik danışmanı olmayan okul / kurumlara verilecek eğitim çalışmalarının ekipler aracılığı ile ulaşmasını sağlamak. Yöneticilere, öğretmenlere teknik ve danışmanlık desteğinin verilmesi. Mevcut eğitim programlarının güncellenmesi, Eylem planlarına uygun yeni programların hazırlanması, Program sonuçlarının değerlendirilmesi, sayısal /görsel verilerinin tutulması. Gerektiğinde üniversite ile işbirliği yapılması.

8 Cinsel istismara ve şiddete maruz kalan öğrencilerin sağlık /sosyal hizmet kurumlarına yönlendirilmesi, koruma altına alınacak öğrenciler konusunda İlçe MEM aracılığı ile koordinasyonun sağlanarak ilgili kurumla işbirliği yapılması. Kayıtlarının tutulması. Antalya (Muratpaşa) RAM tarafından yürütülen PDDH Projesinin İl bazında yaygınlaştırılması, Bu hizmetin RAM ların kurumsal bir hizmeti olmasının sağlanması, gelen aramalara ait istatistik verilerinin tutulması, aylık elektronik ortamda İl MEM e gönderilmesi. (rehberlik07@meb.gov.tr) İl Milli Müdürlüğü projelerinden Aile Eğitimi projesinin Antalya (Muratpaşa) RAM koordinesinde, diğer RAM ların katılımı ile 19 İlçedeki ilk ve ortaöğretim okullarında İlçelerin özellikleri, eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak 15 Ekim 15 Mayıs tarihleri arasında planlanması, bu eğitimler için yeterli sayıda rehber öğretmenin yetiştirilmesi, bu öğretmenlere materyal desteğinin sağlanması, eğitim sonuçlarının ilçe bazında sayısal / görsel veri haline getirilerek raporlaştırılması Mayıs ayı son haftasında İl Müdürlüğüne gönderilmek üzere İlçe MEM Müdürlüğüne gönderilmesi. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri çerçevesinde verilecek diğer eğitimlerin, İlçe MEM Müdürlüklerinin ihtiyaçları göz önüne alarak 15 Ekim e kadar planlamak, koordinasyon ve materyal desteği sağlamak, sonuçlarının sayısal ve görsel verileri ile birlikte rapor haline getirilmesi, Mayıs ayı sonunda İlçeler bazında hazırlanacak raporların ilçelere ve ne elektronik ortamda gönderilmesi. (rehberlik07@meb.gov.tr) Rehber öğretmenlerin; İlçe MEM, Okul, RAM üçgeninde kariyer / görevlendirme bilgilerinin tutulması. Yüksek lisans, doktora eğitimi yapan öğretmenlerin tez konularına ait bilgilerden yararlanılması, Meslektaş desteği sağlanması amacıyla psikolojik danışmanlar arasında toplantılar düzenlemek, öğretmenlerin uygulamalar hakkında bilgilendirilmesi, geliştirilmesi için yerel düzeyde eğitim faaliyetleri planlamak. İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜKLERİ İlgili kurumlar ve RAM ile işbirliği yapılarak Eylül ayında İlçe risk haritasının çıkarılması, eğitim ihtiyaçlarının saptanması, İlçe, RAM ve okullar tarafından yapılacak olan çalışmalar ile ilgili İlçe çalışma takviminin hazırlanması İlçe Eylem Planının geniş katılımlı bir komisyon tarafından hazırlanması. İlçe Eylem Planının, İlçe Yürütme Kuruluna sunulması. Diğer kurumlarla işbirliği, destek ve koordinasyonun sağlanması. İlçe Eylem Planının ile ilgili bilgilendirme /görevlendirme / denetim işlemlerinin planlanarak uygulanması. Okul irtibat görevlilerin belirlenmesi, bu bilgilerin İlçe Emniyet Müdürlüğü ile paylaşımı koordinasyonun sağlanması. İlçenin eğitim ( Öğrenci / Öğretmen / yönetici / veli ) ihtiyaç konularının belirlenmesi, planlanması söz konusu eğitimlerin RAM koordinesinde (15 Ekim 15 Mayıs tarihleri arasında) verilmesinin sağlanması. Verilerinin sayısal /görsel tutulması Eğitim öğretim yılında Madde bağımlılığı eğitimi verilen rehber öğretmenler tarafından riskli okullardan başlanmak üzere öğretmen / yönetici eğitimleri verilmesi, aynı eğitimin rehber öğretmenler aracılığı ile öğrencilere ve öğrenci velilerini verilmesi. Bu eğitim ile ilgili sayısal / görsel verilerinin tutulması. Okulöncesi eğitim kurumlarında Aile Eğitimi seminerlerinin etkin bir şekilde uygulanması. Altı kişilik İlçe Acil Müdahale Ekibinin oluşturulması. Çocuk Mahkemelerince yerleştirme kararı alınan, şiddet ve cinsel tacize uğrayan, koruma altına alınan öğrencilere ait bilgilerinin RAM ile koordineli tutulması. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenci sayısını tespit etmek, yeterli sayıda özel eğitim sınıfı / özel eğitim okulu açılması için ne teklifte bulunmak. Kaynaştırma öğrencileri için okullarda BEP Birimi oluşturulması, programların hazırlanması, okullarda Destek Eğitim Odası açılmasının sağlanması.

9 Projelerinin tanıtımı, okulların etkin katılımının sağlanması. Okul öncesi eğitim şenliklerinin etkin olarak yapılmasını sağlamak. Halk Eğitim Merkezlerinde; gençlerin kötü alışkanlıklardan uzaklaştırılması ve boş zamanlarının değerlendirilmesi için alınması gerekli sosyal kültürel önlemler, Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddet. Anne Baba Eğitimi vb konularda eğitimler / seminerler düzenlenmesi, verilerinin sayısal /görsel tutulması. Zorunlu eğitim çağı dışına çıkan çocuklar içim meslek edindirme kurslarının açılmasının sağlanması. Rehber öğretmen olmayan okullara 10 Ekim 2008 tarihine kadar rehber öğretmen görevlendirmesi yapılması. İlçe web sayfasında İlçe Eylem Planı ile Özel Eğitim ve Rehberlik konusunda çalışmalarına yer verilmesi. Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi buna paralel olarak okullara teknik ve danışmanlık hizmeti verilmesi. Okul rehberlik servisleri ile RAM ların donanım personel ve materyal bakımından güçlendirilmesi ve desteklenmesi. İzleme ve değerlendirme formlarını hazırlama / örnek modeller / sistem oluşturulması örneklerinin İl MEM ne gönderilmesi. Disiplin Üst Kurul kararlarına ait verilerin aylık tutulması. Okul disiplin kurulu kararlarının veri olarak aylık toplanması, okul/eğitim bölgesi bazında değerlendirilmesi. İlçe Yürütme Kurulu kararları ile eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması kapsamındaki tüm çalışmaların izlenmesi değerlendirilmesi ve sonuçlarının sorunların / önerilerin raporlaştırılarak her ay olarak (rehberlik07@meb.gov.tr) ne gönderilmesi. Adli vakaların aynı gün İl MEM Müdürlüğüne telefon ve olarak bildirilmesi. İç İşleri Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan Okullarda Güvenli Ortamın Sağlamasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Arttırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü kapsamında yapılan çalışmaların okullara duyurulması, değerlendirilmesi. Planlı Okul Gelişim Modeli - Okulda Stratejik Yönetim çalışmaları. ÖSS /OKS (SBS) tercih döneminde danışma büroları oluşturulması, rehber öğretmen görevlendirilmesi. OKUL / KURUM MÜDÜRLÜKLERİ Okul yönetimi; Planlı Okul Gelişim Modeli - Okulda Stratejik Yönetim çalışması kapsamında oluşturulan okul gelişim ekibini okul eylem planını hazırlamak üzere toplaması, konuyla ilgili yapılacak çalışmaların planlanması, görev dağılımının yapılması. ( Okul Müdürü, Müd. Yrd., en az iki öğretmen, okul rehber öğretmeni, 1 memur, 2 öğrenci, okul aile birliği başkanı, sivil toplum örgütleri ve mahalle muhtarı) Okul irtibat görevlisi bilgilerinin güncellenmesi. Şiddete neden olabilecek risk faktörlerini; okul-öğrenci-aile-çevre özellikleri dikkate alınarak bunun için bilimsel ölçme tekniklerinden yararlanılarak belirlenmesi, sayısal veri haline getirilmesi. Okul, öğrenci, veli, yönetici / öğretmenler, okul çevresi vb verileri ışığında eğitim öğretim yılına ait Okul Eylem Planı nın bir yıl önceki okul eylem planı çalışmaları, yılsonu değerlendirme sonuçları, İlçe Eylem Planları ile yeni kayıt öğrenci profili göz önüne alınarak hazırlanması, bir örneğinin İlçe MEM ne Ekim ayı içerisinde gönderilmesi, Okul Eylem Planının uygulanması, değerlendirilmesi konusunda görevlendirmeler yapılması.

10 Okul Eylem Planı hakkında tüm okul personelinin, öğrenci velilerinin bilgilendirilmesi, okul web sayfasında eylem planına yer verilmesi. Okul rehberlik servisi, okul irtibat görevlisi, öğrenci temsilciliği ile okul / aile birliği arasında gerekli koordinasyonun sağlanması. Okul Eylem Planının uygulama safhalarında; RAM, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü koordinasyonunda sağlık, sosyal hizmetler, emniyet, üniversite, sivil toplum kuruluşları, eğitim sendikalar vs. kurum / kuruluşlarının desteklerinin alınması. İlçe Eylem Planları çerçevesinde; okul rehberlik ve psikolojik danışma servisi, RAM ile koordineli olarak okul / kurumunda programların yürütülmesinde uygun ortam personelinin görevlendirilmesi, eğitim öğretimi aksatmayacak şekilde toplantılar düzenlenmesi bu konuda gerekli koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması. Öğretmenler, öğrenciler ve ailelerin psiko-sosyal olarak gelişimlerine yönelik hazırlanan rehberlik ve temel önleme programları, diğer rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, sosyal etkinlikler, spor ve serbest zaman etkinlikleri bütünleştirerek okulda olumlu psikolojik ortamın oluşturulması, planlamanın yapılması. Okul Eylem Planı kapsamında yapılan çalışmaların değerlendirilmesi, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri ile birlikte Mayıs ayı son haftasında İlçe MEM ne hazırlanan formatın gönderilmesi. İlköğretim okullarında 1, 2, 3 ve 4. sınıfların fiziksel ve ruhsal anlamda korunması için imkânlar dâhilinde 5, 6, 7 ve 8. sınıflar ile kantin, tuvalet, oyun alanları ve dersliklerinin ayrıştırılması. Ders aralarının, okul giriş çıkışlarının düzenlenmesi. Nöbetçi öğretmenlerin nöbet günlerinin yönetmeliğe uygun olarak belirlenmesi, okul giriş çıkışlarının kontrol altına alınması, Öğrenci velilerinin ev, işyeri, GSM telefon bilgileri ile resmi yazışma ve elektronik posta adresi bilgilerinin tutulması. Öğrenci devamsızlığının aynı gün velilere bildirilmesi (telefonla arama / elektronik posta / cep telefonuna kısa mesaj / resmi yazı vb ) günlük devamsız öğrencilerin velilerinin okula çağrılması, devamsızlık konusunda gönderilen bilgilerinin ulaşıp ulaşmadığının teyit edilmesi, öğrenci velisi ile birlikte öğrencinin devamsızlık nedenlerinin tespit edilerek ortak çözüm modelleri geliştirilmesi, öğrencinin devam konusunun takip edilmesi. (Gelmeyen velilere ev ziyareti yapılması.) Okul spor ve sosyal etkinlik alan ve araç gereçlerinin öğrencilerin kullanabileceği biçimde sürekli hazır bulundurulması. Ekonomik nedenlerden dolayı okula devam edemeyen öğrencilerin Okul Aile Birliği, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, gönüllü yardım kuruluşları ya da İlçe Milli Eğitim Okul Aile Birliği bütçesinden gerekli yardımların yapılması konusunda çalışma yapılması. Okul müdürlüklerinin kendi kayıt alanlarında bulunan ancak okula devam edemeyen zorunlu öğrenim çağındaki öğrencilerin tespiti amacıyla komisyon kurulması, okula devam edemeyen öğrencilerin tespit edilmesi ve bu öğrencilerin okullara kaydının yapılması ve devamının sağlanması için gerekli önlemleri alması. ( Haydi, Kızlar Okula kampanyası kapsamında yapılan çalışmalardan, oluşturulan modellerden faydalanılması ) Sınıf rehber öğretmenler / Okul rehber öğretmenler tarafından, çocuk hakları sözleşmesi, çocuk koruma kanunu, kadına ve çocuğa yönelik şiddet konularında öğretmenlere / öğrencilere / velilere eğitim verilmesi, materyal hazırlanması. Psikolojik Destek ve Danışma Hattının (PDDH); Yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilere tanıtılması, PDDH telefon numarasının ( ) tüm dersliklere asılması, zaman, zaman kontrol edilmesi, okul aile birliği toplantılarında gündem maddesine alınarak sürekli vurgu yapılması.

11 Okul Aile Birliği toplantılarında Okul Eylem Planı çalışmalarına yer verilmesi, şiddet konusunun gündeme alınarak işlenmesi. Okullardaki Dilek ve Öneri Kutularının etkin kullanımı için gerekli önlemlerin alınması, okul ve kurumların web sayfalarında benzer bölümlerin oluşturulması ve gelen dilek ve önerilerin kayıt altın alınarak değerlendirilmesi. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Okul Yürütme Komisyonunda sınıflarda şiddete eğilimi olan öğrencilerin durumunun mutlaka detaylı olarak görüşülmesi ve bireysel olarak önlemler alınması. Bu öğrenciler ile ilgili olarak ev ziyaretleri yapılması. Risk grubu öğrencilerin ailelerinin ziyaret edilmesi. Öğrencilere psikolojik danışma ve grup rehberliği çalışmalarının yapılması. Öğrencilerin sosyal faaliyetlere yönlendirilmesi. Öğrencilerin ailelerine bireysel görüşme yapılması ve veli eğitim ihtiyaçları göz önüne alınarak eğitim seminerleri verilmesi. Okul ve sınıf kurallarının okul idaresi, öğretmen ve öğrencilerin katılımıyla belirlenmesi ve bu kuralların uyulmasında titizlik gösterilmesi. Uygulamalarda şeffaf ve objektif olunması. Okul çevresinin güvenlik altına alınması, okul giriş ve çıkış saatlerinde çevrenin kontrol altına alınması, bu konuda güvenlik güçleri ile işbirliği yapılması, gerekli desteğinin sağlanması. Okul psiko-sosyal ani müdahale ekiplerinin oluşturulması ve gereken durumlarda etkin şekilde faaliyet göstermelerinin sağlanması. Servis araçları denetim ve kontrolünün çok yönlü olarak yapılması. Okul kantin denetimlerinin sürekli yapılması. Özel eğitim öğrencilerin tespiti / BEP Birimin kurulması / Destek Eğitim Odasının açılması. Davranış bozukluğu olan öğrencilerin RAM a yönlendirilmesi. Cinsel istismara ve şiddete maruz kalan öğrencilerin, okul rehberlik servisi aracılığıyla RAM a en kısa sürede yönlendirilmesi, aileden refakatçi olmaması halinde RAM a kadar refakatçi görevlendirilmesi. Yeni kayıt öğrenci dosyalarının en kısa sürede ilgili okuldan temin edip incelenmesi. Sınıf rehber öğretmenliği sisteminin aktif çalıştırılması. Normal eğitim (tam gün) yapan okullarda öğle yemeği arası bölümün nöbetçi öğretmen ve okul irtibat görevlisince takip edilmesi, yemek saati dışında kalan sürede öğrencilerin etüt / sanatsal faaliyet / internet kullanımı / okuma vb. etkinlikler düzenlenerek bu sürenin olumlu yönlere geçirmelerinin sağlanması. Okul, çevre imkânlarına göre toplu yemek konusunun teşvik edilmesi. DİĞER KURUMLAR tarihinde İç İşleri Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan Okullarda Güvenli Ortamın Sağlamasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Arttırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü gereği; EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ: İl düzeyinde koordinasyon ve diğer sekretarya ile ilgili görevli kurum Emniyet Müdürlüğü dür. Okul İrtibat Görevlilerin belirlenmesi. İçişleri Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan Okullarda Güvenli Ortamın

12 Sağlamasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Arttırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü kapsamında eğitim öğretim yılı içerisinde yapılan çalışmaların değerlendirilmesi, hazırlanacak raporun ne Ocak / Haziran aylarında gönderilmesi. Çocuklara karşı akranları ya da yetişkinler tarafından işlenilen suçlar ve çocuk istismarı konusunda okullarda yönetici ve öğretmenlere eğitimler verilmesi. Okul Adli Olay Bilgi Formu nun İlçeler bazında Ocak / Haziran aylarında ne gönderilmesi. Okul çevre güvenliğinin arttırılması. Okul önleri ve yakın çevresinde, suç işlemede kullanılabilecek kesici, delici, patlayıcı vb diğer unsurların taşınmasının ve bunlara ulaşılmasının önlenmesine yönelik yasal çerçevede alınan önlemler arttırılarak, bahse konu aletlerin okul önlerinde bulundurulması ve satılmasının önlenmesi. Öğrencilerin yasadışı örgütsel ve ideolojik faaliyetlerden uzak tutulmasına yönelik mevcut önlemler arttırılması. Öncelikle okul giriş - çıkış saatleri başta olmak üzere asayiş ve trafik yönünden gerekli tedbirler alınması. Öğrencilerin şiddet eylemleri, suç, madde bağımlılığı ve diğer zararlı alışkanlıklardan korunması amacıyla, özellikle okulların yakın çevresinde bulunan park ve bahçeler ile diğer umuma açık yerlere yönelik denetimlerin arttırılması. Denetimli Serbestlik ( Madde Kullanımı) çalışmaları / eğitimleri Okul servis araçlarına yönelik denetimlerin yapılması. Okul çevresinde öğrencilerin güvenliğinin sağlanmasında, emniyet güçlerinin rolünün güçlendirilmesine yönelik öğrenci / veli eğitimi verilmesi. Öğrencilerin; ruhsal ve bedensel yönden gelişimlerini olumsuz yönde etkileyecek müstehcen neşriyat ve diğer olumsuz unsurlardan korunmasına yönelik tedbirlerin arttırılması. İlin, ilçeler bazında yaş gruplarına göre suç haritasının çıkarılması, Temmuz ayı sonunda İl ve İlçe MEM lerine gönderilmesi. İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Okullarda düzenli olarak sağlık taramaları yapılması, sağlık taraması sonuçlarının raporlaştırılarak sayısal verilerinin İl ve İlçe MEM e gönderilmesi. Bedensel gelişim, cinsel kimlik, hastalıklardan korunma, diş sağlığı vb konularda okullarda eğitimler verilmesi verilen eğitimlere ait verilerin Temmuz ayında İl / İlçe MEM e gönderilmesi. İlçelerin hazırlayacak olduğu eğitimler için uzman eğitmen görevlendirilmesi, İlin 0 20 yaş özürlü veri haritasının çıkarılması konusunda ortak çalışma yapılarak Özürlü Sağlık Kurulu raporlarının Başbakanlık Özürlüler Dairesi Başkanlığına ait modüle girilmesinin sağlanması. Sağlık kurumlarında tedavi gören 0 20 yaş arası hastaların yaş ve hastalık grubu verilerinin tutulması, bu verilerin Temmuz ayında İl ve İlçe MEM lere gönderilmesi. Hastane okulları açılması konusunda işbirliği, Davranış bozukluğu tedavisi gören zorunlu öğrenim çağındaki ve ortaöğretim öğrencilerine ait bilgilerin tutularak İlçe MEM e gönderilmesi.

13 İL SOSYAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetleri kapsamında koruma altına alınan çocukların verilerini tutmak, Temmuz ayı sonunda raporlaştırılarak İl ve İlçe MEM lere göndermek, Madde bağımlıları toplama merkezine verilerinin Temmuz ayında İl Milli Eğitim Müdürlüğe gönderilmesi. SHÇEK da kalan çocuklara ait verilerin Temmuz ayında İl MEM ne gönderilmesi (Yaş-cinsiyet vb) Zorunlu eğitim çağındaki çocuklara yapılan yardımlara ait verilerin Ekim ve Temmuz ayları içerisinde İl MEM ne gönderilmesi. Halk Eğitim Merkezlerinde verilecek eğitimler için eğitmen görevlendirilmesi, materyal desteği sağlanması. İL SİVİL SAVUNMA MÜDÜRLÜĞÜ İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarına yönelik deprem, yangın ve doğal afetlerden korunma konusunda ve kurumun belirleyeceği konularda eğitimlerin verilmesi. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ İl eylem planının değerlendirilmesi, geliştirilmesine destek sağlanması. Bilimsel ölçme teknikleri / formlar / anket hazırlanması konularında örnek çalışmalar hazırlayarak, veri tabanı ve ölçme değerlendirme konularında destek sağlanması. Örnek Temel Önleme Modelleri hazırlaması, proje desteği sağlaması. Öğretmenlere, yöneticilere eğitimler verilmesi. Madde bağımlığı tedavi merkezi verilerinin raporlaştırılarak, Temmuz ayında ne gönderilmesi. BELEDİYELER Okul bahçelerin düzenlenmesi konusunda okullara destek sağlanması. Okul Aile Birliği işbirliğinde; ihtiyaç sahibi öğrencilere / ailelere yardım sağlanması. Okul çevresinde bulunan internet kafe vb işletmelerin sıklıkla kontrol edilmesi. Okul çevresindeki seyyar satıcıların denetlenmesi. Okullar alanlarına yakın parkların günlük bakımlarımın yapılması, spor alanları oluşturulması, bu alanların zabıtalarca denetlenmesi, korunması, güvenliğinin sağlanması. ASMEK lerin yaygınlaştırılması, eğitim alan bireylere ait sayısal verilerin İl MEM e 30 Temmuz a kadar gönderilmesi. İlçelerde yeni semt evlerinin açılması. İL GENÇLİK VE SPOR MÜDÜRLÜĞÜ

14 Spor alanlarının açık bulundurulması. İl Faaliyetlerinin; İl ve İlçe MEM lere duyurulması. İL KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ İl /İlçelerde düzenlenecek kültürel etkinlikler hakkında İl ve İlçe MEM lerin bilgilendirilmesi. İlin / İlçenin kültürel değerlerinin okullarda tanıtımı. MEM in drama / diksiyon / tiyatro vb. konularda eğitmen taleplerinin karşılanması, eğitmen görevlendirmesi. TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ Okul kantinlerinin denetlenmesi. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Okul bahçeleri için uygun ağaç temini. Ağaç dikim dönemleri, ağacın nasıl dikilmesi gerektiği konularında okullarda eğitim verilmesi. İl / İlçe MEM lere ağaç dikimi yapılacak alanlara ait bilgilerin gönderilmesi.

15 ANTALYA İLİ EĞİTİM ORTAMLARINDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASI PSİKOSOSYAL MÜDAHALE HİZMETLERİ ÇALIŞMA TAKVİMİ ( ) S FAALİYETLER EĞİTİM ORTAMI VE ÇEVRESİ Eğitim ortamında şiddetin önlenmesi ve azaltılması İl Yürütme Kurulunun oluşturulması ve toplantı yapılması (Vali Yardımcısı Başkanlığında; İl Milli Eğitim Müdürü,, İl Sağlık Müdürü, Sosyal Hizmetler İl Müdürü, Özel Eğitim Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinden Sorumlu Müdür Yardımcısı/Şube Müdürü, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerini Temsilen Müdür, Sivil Toplum Kuruluşları, Eğitim İş Kolu Sendikaları, Üniversite ve Yerel Medya Temsilcileri.) İl Yürütme Kurulu toplantısında Öğretim Yılı başından toplantı gününe kadar olan çalışmaların değerlendirilmesi ve İl Strateji Eylem Planının hazırlanmasının görüşülmesi. İl Yürütme Komisyonunca İl Strateji ve Eylem Planının hazırlanmasının görüşülüp karara bağlanması Eğitim ortamında şiddetin önlenmesi ve azaltılması İl Yürütme Kurulu Alt Komisyonu nun oluşturulması ve toplantılarının yapılması. GÖSTERGELER SÜRE Aralık 2009 Haziran 2010 Eylül Ekim 2009 Ekim-Kasım 2009 Eylül-Ekim 2009 Ocak- Nisan- Ağustos 2010 SORUMLU KURUMLAR/BİRİM DESTEKÇİ KURUM/BİRİM Şehirdeki öncelikli bölgelerin tespiti (öncelik haritalarının çıkarılması) Eğitim ortamının bulunduğu çevrede risk oluşturabilecek yerlerin ve okul ile ilişkilerinin haritalanması Öncelik haritası Öncelik haritası Ekim - Kasım 2009 Ekim-Kasım İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri düzeyinde Psiko-sosyal Müdahale Ekiplerinin Kurulması, bu konuda eğitimler verilmesi, değerlendirme toplantıları yapılması. Yapılan Çalışmalar Eylül-Ekim 2009 İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri RAM Müdürlükleri Rehber Öğretmenlere yönelik Öfke kontrolü ve Çatışma Yönetimi konulu eğitim çalışmasının gerçekleştirilmesi. Denetimli serbestlik uygulaması kapsamında eğitim öğretim gören öğrenci ve ailelerine yönelik olarak psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri ve aile rehberliği çalışmalarının gerçekleştirilmesi Yapılan Çalışmalar Kasım- Aralık 2009 RAM Müdürlükleri Yapılan Çalışmalar RAM Müdürlükleri Denetimli Serbestlik Bürosu Okul Rehberlik Servisleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri

16 Öğrenci kantinlerinin iyileştirilmesi, ihtiyaca verir nitelikli hale getirilmesi. Okulların fiziki şartlarının iyileştirilmesi bağlamında; okullarda kamera sisteminin kurulması ve imkânlar dâhilinde özel güvenlik görevlisi bulundurulması Yapılan Çalışmalar(Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Yapılan Çalışmalar(Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Tarım İl Müd. Nöbetçi Öğretmenler Yerel Yönetimler Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü Sosyal Hizmetler Müd. Adli birim Yerel Yönetimler STK Şiddet ve istismara maruz kalanların başvuru yapabilecekleri mevcut birimlerin işletilmesi. Okul bahçe duvarlarının öğrencilerin ruh halini olumlu etkileyecek renk ve objelerle boyanması. Okul bahçesi ve binasındaki az kullanılan kör noktaların işlerliğinin arttırılarak güvenli hale getirilmesi. Yapılan çalışmalar Yapılan çalışmalar Yapılan çalışmalar Ekim-Kasım 2009 Okul Aile Birliği İl Sosyal Hizmetler Md. İl Sağlık Müdürlüğü Yerel Yönetimler İlçe MEM Okul Aile Birliği Sponsor firmalar vb. Yerel Yönetimler İlçe Milli Eğitim Müd. Yerel Yönetimler Okul Aile Birliği Sponsor Firmalar Psiko-sosyal Müdahale Eğitimi çerçevesinde seminerler düzenlenmesi Öğrencilerin şiddet ve risklerden korunması kapsamında öğrenci servis şoförlerine ve okul güvenlik görevlilerine seminer düzenlenmesi. Okullarımızda Öğretim yılı içerisinde şiddet olayları ve zararlı alışkanlıklar ile ilgili yapılan çalışmaların ilçe 17. milli eğitim müdürlüklerince raporlaştırılarak İl Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderilmesi. 18. Yerel radyo kanallarında şiddet olaylarının ve zararlı alışkanlıkların önlenmesi ile ilgili bilgilendirmeye yönelik Düzenlenen Panel, Konferans, Seminer Sayısı (Düzenlenecek Olan Etkinlik Sayıları Çalışma Sonunda Tespit Edilerek Yazılacaktır.) Düzenlenen Panel, Konferans, Seminer Sayısı (Düzenlenecek Olan Etkinlik Sayıları Çalışma Sonunda Tespit Edilerek Yazılacaktır.) Yıl İçerisinde Yapılan Çalışmaların Değerlendirme Raporu Haziran 2010 İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Her düzeyde okul müdürlükleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Her Düzeyde Okul Müdürlükleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Okul Rehberlik Servisleri Radyo Programı Afişler Ocak 2010 Şubat 2010 İl Sağlık Müdürlüğü Rehberlik ve araştırma merkezleri ve Okul rehberlik servisleri Rehberlik ve Araştırma Merkezleri ve Okul rehberlik servisleri Basın Yayın Organları

17 programlar yapılması ve afişler hazırlanması İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Akdeniz Üniversitesi Düzenlenen Panel, Konferans, Seminer İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri İl Sosyal Hizmetler Ailelere yönelik anne-baba ve çocuk eğitimi konularında Sayısı (Düzenlenecek RAM Müdürlükleri Müdürlüğü Öğretim Yılı İçinde seminer, panel, konferans vb. etkinlikler düzenlenmesi Olan Etkinlik Sayıları Her Düzeyde Okul Müdürlükleri Halk Eğitim Merkezi Okullar Planlayacak Çalışma Sonunda Tespit Yerel Yönetimler Edilerek Yazılacaktır.) Okul rehberlik servisleri ve halk eğitim merkezi müdürlüklerinin işbirliği ile okullarımızda anne-baba eğitimi kursları düzenlenmesi, bu konu ile ilgili açılacak olan kurs programlarına şiddet olaylarının (önlenmesi ile ilgili konular alınması Düzenlenen Kurs Sayısı (Düzenlenecek Olan Kurslar Daha Sonra Sayısal Olarak İfade Edilecektir) 21. Şehir reklam panolarına şiddet karşıtı resim ve afişlerin asılması Materyaller 22. Okul çevresinde öğrencileri olumsuz etkileyen kafe, internet kafe vb yerlerin, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve STK lardan oluşturulan komisyonca düzenli olarak denetimlerinin yapılması Yapılan Denetim Sayısı (Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Öğretim Yılı İçinde Okullar Planlayacak Yılı Boyunca FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE ÖĞRETMEN VE YÖNETİCİLER Okullarda rehber öğretmenler tarafından, zararlı alışkanlıklar edinmiş ve şiddet eğilimleri olan öğrencilerin tespit edilerek bu öğrencilerle yapılan çalışmaların kayıt altına alınması ve öğrenci kişilik hizmetlerinin güçlendirilmesi Okul rehberlik servisleri tarafından öğretmen ve yöneticilere yönelik şiddet olayları ve madde kullanımıyla ilgili eğitici faaliyetlerin düzenlenmesi ( bilgilendirme toplantıları, seminer, panel, bireysel görüşmeler, okul rehberlik servislerince aylar itibariyle tarihlendirilerek planlanacak) ilköğretim ve ortaöğretim okulları rehber öğretmenlerine yönelik istismar konulu eğitim çalışmasının gerçekleştirilmesi 26 Şiddet olaylarının önlenmesi konusunda bilgilendirme amaçlı; Yönetici ve öğretmenlere yönelik, Ailelere, Öğrenci ve Kişilik Hizmetleri Sunulan Öğrenci Sayısı Eğitimden Geçmiş Yönetici ve Öğretmen Sayısı Eğitim Faaliyeti Sayısı Eğitimde kullanılacak dokümanlar Hazırlanan Materyaller Öğretim Yılı İçerisinde Rehber Öğretmenlerce Yapılacak Öğretim Yılı İçerisinde Rehber Öğretmenlerce Yapılacak Eğitimde kullanılacak dokümanlar Ocak-Şubat- Mart 2010 RAM Müdürlükleri Okul Rehberlik Servisleri Halk Eğitim Merkezi Müdürlükleri ve Okullar birlikte İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Valilik İl Emniyet Md. İl Jandarma Kom. Türk Telekom AŞ. Teknik Destek Şirketleri SORUMLU KURUMLAR/BİRİM İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri RAM Müdürlüğü Okul Rehberlik Servisleri İlce Milli Eğitim Müdürlüğü RAM Müdürlüğü Okul Rehberlik Servisleri RAM Müdürlüğü Sivil Toplum Kuruluşları İl Emniyet Md. İl Jandarma Kom. RAM Müdürlüğü Belediyeler ve STK Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Basın Yayın Organları DESTEKÇİ KURUM/BİRİM İl Milli Eğitim Müd. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Basın Yayın Organları Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Sağlık İl Müdürlüğü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü İl Sosyal Hiz.Md. Üniversite

18 gençlere yönelik bilgilendirici doküman hazırlanması ve ulaştırılması. Okullarda sportif faaliyetlerin, kültürel ve sosyal etkinliklerin gerçekleştirilmesi için gerekli işlemlerin yapılması. Davranışları açısından risk altında olduğun düşünülen öğrencilerin sportif, sosyal-kültürel faaliyetlere yönlendirilmesi. Şiddete eğilimli ve risk düzeyi yüksek öğrencilerin ziyaretlerinin gerçekleştirilmesi. ev Yapılan çalışmalar Yapılan çalışmalar Ev Ziyaretleri (Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE ÖĞRENCİLER Günlük olarak okula devamsız öğrencilerin velilerine bilgi verilmesi Okul kurallarının ve okulun öğrencilerden neler beklediğinin açıkça ifade edilmesi ve el broşürlerinin hazırlanması(veliöğrenci-okul sözleşmesi) Okulların imkânları dâhilinde öğrencilerin olumsuz ortamlardan uzak tutulması adına ders dışı zamanlarda eğitici filmlerin gösterilmesi etkinliklerinin düzenlenmesi Bilgisayar laboratuarı olan okullarda, bu laboratuarların okul öğrencilerinin kullanıma açılması Okul öğrencilerinin il içinde ve il dışında sosyal-kültürel gezi faaliyetlerinin düzenlenmesi Öğrenci Sayısı(Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Hazırlanan Broşürler Mart 2010 Eğitici Filmler (Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Faydalanılan Bilgisayar Laboratuar Sayısı (Çalışma Sonunda Tespit Edilecektir.) Yapılan sosyal ve Kültürel Gezi Faaliyetleri Listesi Eğitim İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri RAM dan oluşan Komisyon tarafından İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Disiplin Komisyonu Okul Rehberlik Servisi Okul Rehberlik Servisleri Sınıf Rehber Öğretmenleri SORUMLU KURUMLAR/BİRİM Rehberlik Servisleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri İlce Milli Eğitim Müdürlükleri Yerel Yönetimler Basın Yayın Organları STK Okul Aile Birliği İl Gençlik ve Spor Md. Yerel Yönetimler Semt Evleri STK RAM Müdürlüğü Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü DESTEKÇİ KURUM/BİRİM İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri İlce Milli Eğitim Müdürlükleri Basın Yayın Organları