SAĞLIK KARAR SİSTEMLERİ:

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SAĞLIK KARAR SİSTEMLERİ:"

Ebru Neyzi
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SAĞLIK KARAR SİSTEMLERİ: Sağlık alanında YA/EM uygulamaları 22 Nisan 2016 Doç. Dr. Z. Caner Taşkın Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği

2 KLASİK YA/EM UYGULAMALARI Etki Muğlaklık Uygulamaya geçirme zorluğu Paydaş sayısı

3 SAĞLIK YA/EM UYGULAMALARI Etki Muğlaklık Uygulamaya geçirme zorluğu Paydaş sayısı Tanım zorluğu Kaliteli / uzun yaşam? Fayda? Adalet Çalışanlar arası Hizmet alanlar arası Etik Veri gizliliği

4 SAĞLIK YA/EM UYGULAMALARI Geniş yelpaze Problem tipi Zaman ekseni Metodoloji / çözüm yöntemi Büyük veri boyutlu, zor problemler İyileştirmeye açık alanlar Hızlı gelişen teknoloji Yeni konular

5 HASTALIK TARAMA POLİTİKALARI Problem: Meme kanseri, prostat kanseri vs için genel tarama ihtiyacı Risk gruplarını ve tarama politikasını belirleme Fazla test: yanlış alarmlar, test maliyeti Az test: geç teşhis Toplam sosyal maliyeti enazlama Metodoloji: kısmi gözlenebilir Markov karar süreçleri

belirleme Fazla test: yanlış alarmlar, test maliyeti Az test: geç teşhis

6 AŞI İÇERİĞİ BELİRLEME Problem: gelecek yılın grip aşısı hangi grip virüslerini içermeli? Sürekli mutasyon geçiren ve kitleleri etkileyen hastalık Genç nüfusta önemli iş kayıpları, yaşlılarda can kayıpları Aşı üretimi uzun süren bir işlem Metodoloji: stokastik programlama, dinamik programlama

Sürekli mutasyon geçiren ve kitleleri etkileyen hastalık Genç nüfusta

7 VÜCUT / HASTALIK MEKANİZMA ANALİZİ Problem: Diyabet, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların gelişimi Problem: Vücudun temel mekanizmalarının anlaşılması Su dengesi Elektrolit dengesi Hormon dengesi Bireysel inceleme, sistemik bakış açısı Metodoloji: Markov zincirleri, sistem dinamiği modelleri, simulasyon

Su dengesi Elektrolit dengesi Hormon dengesi Bireysel inceleme, sistemik

8 EVDE BAKIM HİZMETLERİ Problem: yaşlanan nüfus Problem: artan evde bakım ihtiyacı için kapasite planlama Çok sayıda paydaş: Hastalar Sağlık kuruluşları Sağlık personeli Sigorta kuruluşları Hükümet Farklı beklentiler ve öncelikler Metodoloji: optimizasyon, ajan-tabanlı simulasyon

Sağlık kuruluşları Sağlık personeli Sigorta kuruluşları Hükümet

9 KLAVYE TASARIMI Problem: yaygın kullanılan Q klavye Eski teknik kısıtlara göre tasarlanmış Türkçe için uygun değil Problem: kaslarda gereksiz yük, sağlık problemleri Metodoloji: ergonomi, iş etüdü, optimizasyon

uygun değil Problem: kaslarda gereksiz yük, sağlık

10 AMELİYAT ÇİZELGELEME Problem: ameliyathaneler kısıtlı kaynak öngörülemeyen ameliyat süreleri acil ameliyatlar Hastaların bekleme süresini azaltma ihtiyacı Ameliyathaneyi verimli kullanma ihtiyacı Metodoloji: stokastik analiz, sezgisel yöntemler

bekleme süresini azaltma ihtiyacı Ameliyathaneyi verimli

11 SAĞLIK PERSONELİ ZAMAN PLANLAMA Problem: esnek, değişken hizmet ihtiyaçları personel tipleri (doktor, hemşire, teknisyen) uzmanlık seviyeleri (pratisyen, uzman, baş hemşire) Vardiya sistemi klasik üretim ortamlarına uygun Hizmet ihtiyaçlarını karşılayacak ve çalışanları tatmin edecek çalışma zaman planlaması Fazla çalışmaların dengesi Hafta sonu/gece çalışmalarının dengesi Yıllık tatiller, yarı-zamanlı çalışanlar Metodoloji: karışık-tamsayılı programlama, karar destek sistemi geliştirme

karşılayacak ve çalışanları tatmin edecek çalışma zaman planlaması Fazla çalışmaların dengesi Hafta sonu/gece

12 RADYOTERAPİ TEDAVİ PLANLAMA Problem: Hastaya özel bir tedavi planı ihtiyacı Hastalıklı dokuları tedavi ederken sağlıklı dokuları koruma gereksinimi Kullanılan cihazın (IMRT / VMAT) teknik kısıtları Metodoloji: karışık-tamsayılı programlama, parçalama yöntemleri

dokuları koruma gereksinimi Kullanılan cihazın (IMRT / VMAT)

13 ARAŞTIRMA FIRSATLARI Yaşlanan nüfus Yeni teknolojiler Giyilebilir cihazlar Nanoteknoloji 3D yazıcılar Görüntüleme teknolojileri genomu projesi Kişiye özel ilaç Bireysel tedavi planı ihtiyacı Artan veri / veri gizliliği ihtiyacı YA/EM açısından az incelenmiş yaygın hastalıklar Alzheimer Alerji Psikolojik rahatsızlıklar

ilaç Bireysel tedavi planı ihtiyacı Artan veri / veri gizliliği ihtiyacı YA/EM

Benzer belgeler

Yapı ve Deprem Yönetmelikleri, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi

Yapı ve Deprem Yönetmelikleri, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi Afet Yö netimi İnsan toplulukları için risk oluşturan afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afetlere karşı hazırlıklı olunması, afet anında hızlı ve etkili bir kurtarma, ilk yardım, geçici barındırma