ATİK Modülü Mikro Yazılımevi A.Ş.

Transkript

1 1

2 ATİK MODÜLÜ 1 ATİK Kartlar Kartlar Meüsü Yardım Tuşları Sabit Değer Tanıtım Kartı...7 Muhasebe Kodları Butonu: Devir Bilgileri Butonu: Yeniden Değerleme Seçimi: İşletme Defteri Hesabı Tanımlama: Müşteri Firma Tanıtım Kartı Cari Hesap Muhasebe Kodları Hakkında Adresler: Yetkililer: Detaylar Bilgiler Teminat Bilgileri: Ciro Hedefleri: Satıcı Tanıtım Kartı Adresler: Yetkililer: Detay Bilgiler Teminat Bilgileri: Ciro Hedefleri Kasa Tanıtım Kartı Zimmet Tanıtım Kartı A.T.I.K. Grup Tanıtım Kartı Toplu Değişiklik Evraklar Evraklar Menüsü Yardım Tuşları Bunları Biliyor Musunuz? Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) Özellikler Koordinat Göstergesi Sayfa Çizgileri Döküm Sayısı Genel Veriler Sayfa Ayarları Şablon Dosya Adı Alt Toplam Seç Alt Toplam Değiştir Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Demirbaş Faturaları Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası Müşteriye Kapalı Demirbaş Satış Faturası Satıcıdan Açık Demirbaş Alış Faturası Satıcıdan Kapalı Demirbaş Alış Faturası Demirbaş İade Faturaları

3 1.3.1 Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası İadesi Müşteriye Kapalı Demirbaş Satış Faturası İadesi Satıcıdan Açık Demirbaş Alış Faturası İadesi Satıcıdan Kapalı Demirbaş Alış Faturası İadesi Raporlar Genel Amaçlı Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu İstenen Yıl İçin Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu Yıl Detaylı Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu Yeniden Değerleme Raporları Yıllık Yeniden Değerlendirme Raporu Dönemlik Yeniden Değerlendirme Raporu Dönemler Arası Yeniden Değerlendirme Fark Raporu Amortisman Raporları Yıllık Amortisman Raporu Dönemlik Amortisman Raporu Dönemler Arası Amortisman Fark Raporu Demirbaş Raporu Satılan Demirbaş Raporu Demirbaş Fihristi Dökümü Muhasebeleştirme İşlemleri Parametreler Program Yeniden Değerleme Oranları Yıllar Bazında Yeniden Değerleme Oranları

4 ATİK MİKBÜRO 9 NT programınızın bu bölümünde yer alan programlar ile sabit kıymetlerinizin takibi ile ilgili bilgi girişleri yapılacak, müşteri, satıcı ve kasa kartları açılacak ve sabit kıymetlerinize yönelik raporlar alınacaktır. Kartlar Bu bölümden sabit kıymetleriniz ile çalışmakta olduğunuz satıcı ve müşteri firmalarınızı ve kasalarınızı programa tanıtabileceksiniz. Şimdi bu tanımlamaların nasıl yapılacağını daha yakından incelemeye başlayalım. ATIK modülünüzün tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi <Ctrl+Y> tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde kartlar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. Kartlar Meüsü Yardım Tuşları UP: Üst Satır. <UP> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir üstüne çıkabilirsiniz. DOWN : Alt Satır <DOWN> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir altına inebilirsiniz. TAB (Sonraki Alan) : <TAB> tuşu ile, imlecin bulunduğu bilgi giriş alanından, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. SHIFT+TAB (Önceki Alan) : <SHIFT> ve <TAB> tuşlarına birlikte basarak, bulunduğunuz bilgi giriş alanından bir önce yer alan bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. ESC (ÇıkıĢ): <ESC> tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak kart ekranlarını kapatabilirsiniz. <ESC> tuşu veya close(x) butonu ile programdan çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. ALT+Y (Tekst Data): Kart ekranlarında <ALT+Y> tuşlarına birlikte basarak, ekranınızda yer alan firma kartına ilişkin, aklınıza gelebilecek her türlü detayın girilebileceği bir editör ekranına ulaşacaksınız. Tıpkı bir not defteri gibi kullanabileceğiniz bu ekrana, firmalarınız (veya yaptığınız işlem ile ilgili) ile ilgili dilediğiniz bilgileri girebilirsiniz. Tekst data ekranına bilgilerinizi girdikten sonra, OK butonunu tıklayarak hem bilgilerinizi kaydedebilir hem de bir önceki ekrana dönebilirsiniz. Daha sonra gerek duyulduğunda, yine <ALT+Y> tuşlarına basarak tekst datanızı görüntüleyebilirsiniz. ALT+O (Önceki Kart) : <ALT+O> tuşlarına birlikte basarak veya kart ekranlarının alt tarafında yer alan Once butonunu tıklayarak ekranda bulunan firma kartından bir önce girilmiş olan kartı çağırabilirsiniz. ALT+N (Sonraki Kart) : <ALT+N> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sonra butonunu tıklayarak, ekranda bulunan firma kartından bir sonra girilmiş olan firma kartını ekrana getirebilirsiniz. 4

5 ALT+C (Kopyala): Boş bir firma tanıtım kartı üzerinde <ALT+C> tuşlarına basarak ya da ekranın alt tarafında görülen CKopyala butonunu tıklayarak, en son girmiş olduğunuz firma kartına ait tüm bilgileri boş olan bu ekran üzerine kopyalayabilirsiniz. ALT+S (Kart Sakla): <ALT+S> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sakla butonunu tıklayarak kartlarınızı bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Kaydedebilirsin Hayır Kaydetme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, girişlerinizi bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilmek için, evet kaydedebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, kayıt işleminden vazgeçtiyseniz, hayır kaydetme butonunu kliklemeniz yeterli olacaktır. <ALT+S> tuşları ile kayıt etmediğiniz kartlarınızı tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. ALT+D (Ġlave Alanlar) : <ALT+D> tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile, ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda firma tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer firma tanıtım kartında şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza özel alanlar başlıklı bir pencere gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için <F6> tuşuna basmalısınız. Özel alanlar ekranınız üzerine bir başka pencere açılacaktır. Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Örneğin, imalat süresi, ithalatçı firma vb. Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String veya Word ü Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra (başka ilave edeceğiniz alan yoksa),<alt+s> tuşlarına basarak yaptığınız tanımlamaları kayıt etmelisiniz. <ALT+S> tuşları ile kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı özel alanlar başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Artık, ilave edilen alanlara girişlerinizi yapabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikayesi): ALT+G tuşları hem F10 ekranlarında, hem de normal giriş programlarında kullanılabilir. Alt+G tuşları ile, o anda kart ile ilgili bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? gibi. ALT+G tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; 5

6 Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (örneğin firma kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, ilgili firmanız 5. sıradadır. Başka bir ifade ile, ekranınızdaki karttan önce girilmiş 4 firma kartı daha vardır. Yaratan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son DeğiĢtiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir. Özel Kod1-2-3: İlgili kayıt için girilen özel kodlardır. Kayıt hikayesi ekranı üzerinde yardımcı tablo butonunu tıklayarak ilave alanlar penceresine, yaz-boz tahtası butonunu tıklayarak aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ve tüm veriler butonunu tıklayarak da ekranınızda açık olan kart ile ilgili bütün veri giriş alanlarının kod ve uzunlukları ile birlikte yer aldığı bir pencereye ulaşabilirsiniz. ALT+L (Kart Ġptal): <ALT+L> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sil butonunu tıklayarak, girmiş olduğunuz sabit kıymet kartını iptal edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Silebilirsin Hayır Silme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, kartınızı iptal edebilmek için, evet, silebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, yani kartınızı silmekten vazgeçtiyseniz, hayır, silme butonunu kliklemelisiniz. F3 (Kart No): Girişi yapılan her evraka bir numara verilmektedir. Bu numara evrakların giriş sırasına göre artarak devam eder. İlk girdiğiniz evrak 1, beşinci sırada girilen evraksa 5 kart numarasına sahiptir. F3 tuşuna basıp kart numarası girerek, girilen kart numarasındaki evrakı görüntüye getirebilirsiniz. F10 (Yardımcı Tablo): Sabit kıymetlerinizin kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız zamanlarda, kod girişi alanında <F10> tuşuna basarsanız, tüm sabit kıymet kodlarınızın isimleri ile birlikte yer aldığı bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde <Aşağı/Yukarı> ok veya <PgUp/PgDn> tuşlarını kullanarak, dilediğiniz sabit kıymetin üzerine gelip <ENTER> tuşuna bastığınızda, seçmiş olduğunuz kodu, sabit kıymet kodu alanına taşıyabilirsiniz. ALT+E (Yeni Evrak) : <ALT+E> tuşlarına birlikte basarak, bir önceki menüye dönmeden, önce ekranınızdaki kartı boşaltıp, sonra yeni bir kart çağırabilirsiniz. Eğer ekrandaki kart 6

7 üzerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, ALT+E tuşlarına basmanız halinde bu değişiklikler kaybolacaktır. Dolayısı ile ALT+E tuşlarını değişiklik yaptığınız kartlar açıkken kullanmamanız gerekir. Bu tuşun asıl işlevi; evrakları sadece incelemek amacı ile çağırmanız halinde, ESC tuşunu kullanarak programdan çıkıp yeniden programa girmenizi, dolayısı ile zaman kaybını engellemek içindir. Sabit Değer Tanıtım Kartı Sabit değer tanıtım kartı; amortismana tabii iktisadi kıymetleriniz ile ilgili bütün detayların programa girilebilmesi için hazırlanmış bir tanıtım kartıdır. Bu bölümden sabit kıymetlerinize ilişkin fatura bilgileri, muhasebe hesap kodları, devir bilgileri, amortisman hesaplama şekli ve oranları gibi bir çok detay bilgi girilecektir. İlgili programı seçtiğinizde karşınıza gelecek ekran aşağıdaki gibi olacaktır. Şimdi sabit kıymetinizle ilgili girişlerin nasıl yapılacağını incelemeye başlayalım. Kodu: Sabit kıymetlerinizi bu programdan takip edebilmek için, öncelikle her sabit kıymete maksimum 10 dijit uzunluğunda alfanümerik bir kod vermelisiniz. Bu alana da şu anda tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin kodu girilecektir. Ġsmi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin ismini bu alana giriniz. Açıklama: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Döviz Cinsi: Sürüm 9.0 serisinde dolayısıyla ATİK modülünde tüm hareketlerinizi aynı anda 3 farklı döviz cinsiyle takip edebilirsiniz (Bkz. Kuruluş Programı/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. Orijinal döviz, her modülün kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. İşte kartını girmekte olduğunuz sabit kıymete ait hareketler ana döviz haricinde başka bir döviz cinsiyle gerçekleşecekse, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden ilgili döviz cinsini seçmelisiniz. K.D.V.: İlgili sabit kıymetiniz hangi K.D.V. oranına tabi ise, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden K.D.V. oranını seçiniz. Birim: İlgili sabit kıymetinizin birimi bu alanda belirtilecektir. Örneğin adet, metrekare gibi. Fatura Tarihi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinize ait faturanın tarihi bu alana girilmelidir. Zimmet Yeri: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin zimmet yerini bu alana girebilir veya F10 listesinden 7

8 seçebilirsiniz. Zimmet yerleri bu menünün zimmet kartı programından tanımlanmış olmalıdır. Yalnız bu alan 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla Sürüm 9 NT kullanıcılarımızın bu alanla ilgili olarak işlem yapabilmeleri mümkün değildir. Sorumluluk Merkezi Kodu: İlgili sabit kıymet kartının hangi sorumluluk merkezi tarafından tanıtıldığı bu alana girilebilir. Sorumluluk merkezleri programınızın Finans/Kartlar/Sorumluluk Merkezi Tanıtım Kartı bölümünden yapılmaktadır. Böylece tanıtımını yaptığınız kartla ilgili tüm muhasebeleşme işlemlerinde bu sorumluluk merkezini kullanabilirsiniz. Grup Kodu: Sabit kıymetlerinizi özelliklerine göre belirli gruplar altında toplayabilirsiniz. Örneğin taşıtlar, gayrimenkullar, bilgisayarlar gibi. Grup tanımlamaları bu menünün grup kartı programından tanımlanmış olmalıdır. Yalnız bu alan 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla Sürüm 9 NT kullanıcılarımızın bu alanla ilgili olarak işlem yapabilmeleri mümkün değildir. Amortisman Hesap ġekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda amortisman hesap şekillerini içeren küçük bir pencereyle karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin amortismanın hangi yöntemle hesaplanacağını seçmenizdir. Amortisman hesap şekillerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; 1-Normal amortisman: Amortisman hesap şekli olarak normal amortismanı seçerseniz, sabit kıymetinizin mal bedeli üzerinden, biraz sonra vereceğiniz amortisman oranını dikkate alınarak, her dönem bu oranda amortisman ayrılacaktır. Bu hesaplama işlemi, sabit kıymetinizin mal bedeli kadar amortisman ayrılınca sona erecektir. Örneğin tutarında bir sabit kıymetiniz var. Bu sabit kıymetiniz %20 amortisman ayrılarak kendini 5 senede amorti edecek. Normal amortisman yöntemi ile programınız aşağıdaki gibi bir hesaplama yapacaktır; Ayrılan Amortisman yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = TOPLAM tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre amortisman hesaplamaları yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Başka bir ifade ile, ilgili yıl için biraz sonra gireceğiniz amortisman oranı 4 e bölünecek ve 4 dönem için ayrı ayrı amortisman hesaplanacaktır. Yukarıdaki örneğimize göre bir yıl için hesaplanan amortisman TL idi. Bu tutarın geçici vergi dönemlerine isabet eden kısmı şu şekilde hesaplanır; Ayrılan Amortisman dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = dönem x 3/12 =

9 TOPLAM Yukarıdaki örneğimizde, TL tutarındaki sabit kıymetimizin bir yılı için her dönem TL tutarında amortisman ayrılmıştır. 4. Dönem sonunda o yıl için ayrılan toplam amortisman, karttan girilen orana yani %20 ye ulaşmıştır. 2-Azalan bakiyeler: Amortisman hesap şekli olarak azalan bakiyeler seçildiğinde, öncelikle amortisman oranının iki katı uygulanacak ve ilgili sabit kıymetiniz için önceki dönem ayrılmış olan amortisman tutarı maliyet bedelinden çıkarılacak ve kalan değer üzerinden, amortisman hesaplanacaktır. Yukarıdaki örneğimizden yararlanarak konuyu açıklamaya çalışırsak; TL tutarında bir demirbaşınıza azalan bakiyeler yöntemi ile ve yıllık %20 oranında amortisman uygulanacaktır. Yöntem azalan bakiyeler seçildiği için, otomatik olarak bu oran 2 ile çarpılacaktır (%20x2=%40). Azalan bakiyelerde (başka bir adıyla hızlandırılmış amortismanda) formül yıllık amor. oranı x 2 dir. Ancak bulunacak yeni oran %40 ı geçemez. Örneğin yıllık amortisman oranı %15 ise, azalan bakiyeler yöntemi seçildiğinde %15x2=%30 uygulanacaktır. Yıllık amortisman oranı %25 ise, %25x2=%50 olduğu halde, kanuna göre bu oran %40 ı geçemeyeceği için %40 uygulanacaktır. Şimdi bu yönteme göre bir örnek verelim; Ayrılan Amortisman yıl x 0.40 = yıl = x 0.40 = yıl = x 0.40 = yıl = x 0.40 = yıl = = Yukarıdaki örneğimizde son yılda kalan tutarın tamamı amortisman olarak ayrılmıştır tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre amortisman hesaplamaları yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktaydı. Azalan bakiyeler yöntemi için verdiğimiz örneğimizdeki ilk yılın amortisman tutarı TL, ikinci yılın amortisman tutarı TL idi. Bu tutarların geçici vergi dönemlerine isabet eden kısmı şu şekilde hesaplanır; 1. YIL DÖNEMLERE GÖRE DAĞILIM 1. dönem x 3/12 =

10 2. dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = TOPLAM YIL DÖNEMLERE GÖRE DAĞILIM 1. dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = dönem x 3/12 = TOPLAM ve 4. yılların dönemlere göre dağılımları da aynı şekilde yapılacaktır. Amortisman oranı: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için ayrılacak yıllık amortisman oranını bu alana girmelisiniz. Gayri menkul mü?: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere açılacak ve tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin emlak olup olmadığının belirtilmesi istenecektir. Gerekli tanımlamayı yapınız. Kıst Amortismana Tabi mi?: 1994 yılında çıkarılan bir kanun ile bu ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobiller Kıst Amortismana tabi tutulmuştur. Kıst amortisman uygulamasında 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobillerde, alım yılı için amortismanın tamamı değil, alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı hesaplanır (31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde tamamı hesaplanır). Kıst Amortismanı bir örnek yardımıyla şöyle açıklayabiliriz; Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: TL Amort. Hesap Yöntemi ve Oranı: Normal %20 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Yukarıdaki örneğimizde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl aynı tutarda amortisman ayrılmıştır. Şimdi de alınan binek otomobil için yapılan amortisman hesaplamasını inceleyelim. 10

11 Alım Yılı Olduğunda Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Bu örneğimizde alım tarihi idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır. Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına eklenmiştir ( TL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. Evet, bu açıklamalarımızdan sonra, bu alanda tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz binek otomobil ise, bu sabit kıymetin kısıt. amortismana tabi olup olmayacağı belirtilecektir. Ġz değer DüĢümü: Amortisman hesaplama şekli olarak normali amortismanı seçtiyseniz, sabit kıymetinizin mal bedeli kadar amortisman ayrılınca, artık bu sabit kıymetinizi demirbaş raporunda göremezsiniz. Eğer amortismanı tamamlanmış dahi olsa bu sabit kıymeti raporlarda görmek istiyorsanız, 1 TL gibi sembolik bir tutar kalan değer ayırmalısınız. İşte bu kalan değeri iz değer düşümü olarak adlandırıyoruz. Bu alanda sizden istenilen, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymet için iz değer düşümü olup olmayacağını belirlemenizdir. Ġz değer DüĢümü Değeri: İz değer düşümünün ne olduğunu yukarıda açıkladık. Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için iz değer düşümü olacaksa, yani yukarıdaki alanda var seçimini yaptıysanız, bu alanda iz değer düşüm değerini girmeniz gerekmektedir. İz değer düşüm değeri olarak herhangi bir rakam girebilirsiniz. Yen. Değerlendirme: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz yeniden değerlemeye tabii olacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden var seçeneğini tercih etmelisiniz. Hangi dönemlerde yeniden değerleme yapılacağıysa, <ALT+M> tuşlarıyla çağırılacak ekrandan girilecektir. Evet, A.T.İ.K kartına ilk aşamada girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Şimdi ekranınızın sağ tarafındaki butonlardan yararlanarak, sabit kıymetinize ilişkin diğer bilgileri girmeye başlayalım. Sabit kıymetinize ilişkin fatura bilgilerini girebilmek için <ALT+F> tuşlarına basmanız ya da mouse ile fatura bilgileri butonunu iki kez tıklatmanız gerekmektedir. Bu 11

12 işlemden sonra ekranınızın üzerine aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere açılacaktır. Şimdi sabit kıymet fatura bilgilerinin neler olduğunu incelemeye başlayalım; Fatura Tarihi-Seri No-Sıra No: Sabit kıymetinize ait faturanın tarihini, seri ve sıra numarasını bu alanlara girebilirsiniz. Miktar: Fatura miktarı bu alana girilebilir. Maliyet bedeli: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin maliyet bedelini (yani bu sabit kıymeti alırken ödediğiniz bedeli) bu alana giriniz. Buraya gireceğiniz bedel, yukarıda girdiğiniz miktar kadar sabit kıymetin maliyet bedeli olmalıdır. Örneğin 5 adet masa aldıysanız, bu alana 5 adet masaya ödenen bedel (K.D.V. hariç) girilmelidir. Amortisman hesaplamalarında bu alana girilen maliyet bedeli dikkate alınacaktır. K.D.V. Tutarı: Sabit kıymetinizi alırken ödediğiniz K.D.V. tutarını bu alana girmelisiniz. Sabit kıymet fatura bilgileri yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Bu butondaki girişlerimizi bitirdikten sonra <ESC> tuşu ile buradan çıkıp tekrar sabit değer tanıtım kartına dönebiliriz. Muhasebe Kodları Butonu: Sabit kıymetinize ilişkin muhasebe kodlarını girebilmek için <ALT+U> tuşlarına basmanız ya da mouse ile muhasebe kodları butonunu iki kez tıklatmanız gerekmektedir. Bu işlemden sonra ekranınız üzerine aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere açılacaktır. Şimdi bu ekranda yer alan bilgileri inceleyelim. DemirbaĢ Muh. Kodu: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin muhasebe kodunu bu alana girmelisiniz. BirikmiĢ Amort. Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetiniz için ayrılacak amortisman tutarları hangi muhasebe hesabında izlenecek ise (257 li hesaplar olmalıdır), ilgili muhasebe hesabının kodunu bu alana girmelisiniz. Yeniden Değerleme Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetinizin yeniden değerleme tutarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu (522 li hesaplar olmalıdır) bu alana girmelisiniz. Amortisman Gideri Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetiniz için ayrılan amortisman giderlerinin kaydedileceği muhasebe hesap kodunu (796 lı hesaplar gibi) bu alana girmelisiniz. Maliyet ArtıĢ Fonu Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetinizin satışı söz konusu olduğunda, sabit kıymetin satıldığı yıldaki yeniden değerlenmiş son maliyetinden, ilk (orijinal) maliyeti çıkararak bulunan değer maliyet artış fonu hesabına (524 lü hesaplar) kaydedilebilir. Bu alana ilgili sabit kıymet için maliyet artış fonu hesabının kodu girilmelidir. (Bkz. Örnek:2) A.T.Ġ.K SatıĢ Karı Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan elde edilen karın kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. (Bkz. Örnek:1). 12

13 A.T.Ġ.K SatıĢ Zararı Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan kaynaklanan zararın kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. (Bkz. Örnek:1). Yenileme Fonu Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan elde edilen kar satış karı hesabı yerine, bu sabit kıymetin ileri ki dönemlerde (3 yıl içinde) yenileceği düşünülerek yenileme fonu hesabına da kaydedilebilir. Bu işletmelerin tercihe bırakılmıştır. Eğer sabit kıymetinizin satışından elde edilecek kar yenileme fonuna aktarılacaksa, bu alana ilgili yenileme fonu hesabının muhasebe kodu girilmelidir (549 lu hesaplar). Aşağıda sabit kıymetinizin satışı söz konusu olduğunda çalışabilecek muhasebe hesaplarıyla ilgili örnekler yer almaktadır. ÖRNEK:1 Satın Alma tarihi : Cinsi : Makine Tutarı : TL Amortisman Yöntemi : Normal Amortisman Oranı : %20 Varsayılan Yeniden Değerleme Oranları: % % % %70 SatıĢ Tarihi : SatıĢ Bedeli : TL Yukarıdaki verilere göre, Ocak 1995 de 1 milyara alınan makine, Ocak 1998 de 6 milyara satılmıştır. Bu makine için ve 1997 yılları olmak üzere 3 yıl amortisman ayrılmıştır. Bu örneğimizde yeniden değerleme yapılmadığını varsayıyoruz. Makine (253) Makine Alımı BirikmiĢ Amortisman (257) ( ) ( ) ( )

14 Yukarıdaki T cetveli örneklerine göre, 1 milyara alınan makine için 3 yıl toplam 600 milyon tutarında amortisman ayrılmıştır. Bu demirbaş 1998 yılında satıldığında önce satış karı hesaplanacaktır; İlk Maliyet - Birikmiş Amortisman = Son Maliyet = Satış Tutarı - Son Maliyet = Satış Karı = Satış karı TL olarak bulunduktan sonra; i) Satış karı ATĠK SatıĢ Karı Muh. Kodu kodu alanına girilecek hesaba (679 lu hesaplar) kaydedilebilir. Eğer satış sonrasında zarar ortaya çıkarsa, bu durumda çalışacak hesap ATĠK SatıĢ Zararı Karı Muh. Kodu alanına girilecek hesaptır (689 lu hesaplar). ii) Satış karı Yenileme Fonu Muh. Kodu alanına girilecek hesaba (549 lu hesaplar) kaydedilebilir. Eğer yenileme fonu hesabına kaydedilmiş ise, bu bedel bu hesapta 3 yıl süre ile bekletilir. Üç yıl sonunda yenileme olmazsa bedel satış karına dönüşür. Üç yıl içinde yenileme olursa, 549 lu hesaptaki yenileme fonu, her yıl, yıllık amortisman miktarı kadar satış karına dönüşür. Buraya kadar olan açıklamalarımız ile ATĠK SatıĢ Karı, ATĠK SatıĢ Zararı ve Yenileme Fonu muhasebe hesaplarını açıklamaya çalıştık. Şimdi, sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda çalışacak hesaplardan bir diğeri olan Maliyet Artış Fonu hesabını açıklamaya çalışalım. ÖRNEK 2: Örnek 1 deki verilere göre, Ocak 1995 de 1 milyara alınan makine, Ocak 1998 de 6 milyara satılmıştır. Bu makine için ve 1997 yılları olmak üzere 3 yıl amortisman ayrılmıştır ve 1997 yılları olmak üzere de (sabit kıymetler için alındığı ve satıldığı yıllarda yeniden değerleme yapılmaz) 2 yıl yeniden değerleme oranları ile güncelleştirilmiş maliyeti hesaplamaya çalışalım; = x %80 = = x %100 = yılında alınan ve 1998 yılında satılan makinenin 1998 yılı itibari ile yeniden belirlenmiş tutarı TL dir. Bu durumda işletmeler makinenin satışı söz konusu olduğunda; Yeniden Belirlenmiş Mly. - Orijinal (İlk) Mly Formülünü uygulayarak, aradaki farkı ( ) Maliyet ArtıĢ Fonu (524) hesabına kaydedebilirler. 14

15 Devir Bilgileri Butonu: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz içinde bulunduğunuz yıldan önce yıllarda alınmış ise, şu ana kadar bu sabit kıymet için amortisman ve yeniden değerleme hesapları yapılmış olmalıdır. İşte içinde bulunduğunuz yıldan bir önceki yıla ait devir bilgilerini programa girebilmek için <ALT+V> tuşlarına basmanız veya mouse ile devir bilgileri butonunu tıklatmanız gerekir. Ekranınız üzerine aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır. Sabit kıymetinizin devir bilgilerinin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır. Devreden bilanço aktif değeri: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin bir önceki yıl itibariyle bilanço aktif değeri bu alana girilmelidir. yıla ait birikmiş amortisman tutarının girileceği alandır. Devreden birikmiģ amortisman: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için, bir önceki Devreden Y.D.F: Sabit kıymetiniz yeniden değerlemeye tabii ise, içinde bulunduğunuz yıldan bir önceki yıl itibariyle toplam yeniden değerleme tutarını bu alana girmelisiniz. Devreden Miktar: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin miktarında fatura tarihinden sonra bir değişiklik olduysa, bu alana bugüne devreden miktarı girmelisiniz. Emlak için devreden birikmiģ amortisman: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz emlak ise, bu alana emlakınızın önceki yıldan devreden amortisman tutarı girilmelidir. Eksilen Kısıtlıda Devreden Sanal BirikmiĢ Amortisman: Devir bilgileri penceresinin bu alanına, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetin binek oto olması durumunda giriş yapılacaktır. Sabit değer tanıtım kartının kıst amortisman alanındaki açıklamalarımızı hatırlayacak olursanız, 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobiller için kıst amortisman uygulaması getirilmiştir. Bu uygulamaya göre, 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobillerde, alım yılı için amortismanın tamamı değil, alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı hesaplanır (31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde tamamı hesaplanır). Şimdi kıst amortisman alanında verdiğimiz örnekten yararlanarak konuyu hatırlamaya çalışalım; ÖRNEK:1 Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: TL Amort. Hesap Yöntemi ve Oranı: Normal %20 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; 15

16 Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Yukarıdaki örneğimizde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl aynı tutarda amortisman ayrılmıştır. Şimdi de alınan binek otomobil için yapılan amortisman hesaplamasını inceleyelim. Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı (İlk yıldan son yıla aktarılan amortisman) Bu örneğimizde alım tarihi idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır. Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına eklenmiştir ( TL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. ÖRNEK: 2 Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: TL Amort. Hesap Yöntemi: Azalan Bakiyeler Amort. Oranı: %20 x 2 = %40 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; Alım Yılı Amor. Amor. Tabi Yıl Kalan Tarihi Kıymet Amort. Değer Alım Yılı Amor. Amor. Tabi Yıl Kalan Tarihi Kıymet Amort. Değer

17 (İlk yıldan son yıla aktarılan amortisman) Azalan bakiyeler yöntemini uyguladığımız örnek-2 nin ilk bölümünde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl ilgili hesaplama ile amortisman ayrılmıştır. Azalan bakiyeler yöntemini uyguladığımız örnek-2 nin ikinci bölümünde ise, idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır ( TL). Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına eklenmiştir ( TL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. Evet, bu açıklamalarımızdan sonra, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz kıst amortismana tabi bir binek otomobil ise, bu otomobil için ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman tutarını bu alana girebilirsiniz. Yukarıda sıraladığımız devir bilgileri girildikten sonra <ESC> tuşuna basarak bir önceki ekrana dönebilirsiniz. Yeniden Değerleme Seçimi: Bazı sabit kıymetlerin değerinde, alındıkları yıla göre artışlar gözlenebilir. Örneğin, gayri menkuller bu tür sabit kıymetlerdendir yılında aldığınız 10 milyar tutarında bir daire, 1999 yılında yine bu değerde olmayacak, değeri daha da artacaktır. İşte bunun gibi yıldan yıla değeri artan sabit kıymetler için ayrılacak amortismanın da, değer artışına paralel olarak artırılması gerekir (bu kanunen getirilen bir zorunluluktur). Bu durumda yapılacak işlem, bu tür sabit kıymetlerin, her yıl yeniden değerlendirilmeleridir. Ancak, tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre yeniden değerleme işlemleri yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Her bir dönemde uygulanacak yeniden değerleme oranlarının girişleri ATİK menüsünün Yeniden Değerleme Oranları bölümünden yapılacaktır. Aşağıda bir örneğini gördüğünüz bu pencerede ise dönem numaraları yer almaktadır. Her dönem numarasının üzerine geldiğinizde, küçük bir pencere açılacak ve o dönem için yeniden değerleme yapılıp yapılmayacağının belirtilmesi istenecektir (Var-Yok şeklinde). Siz bu pencerede sabit kıymetiniz için yeniden değerleme yapılacak dönemleri belirledikten sonra, programınız, yeniden değerleme oranları programından vermiş olduğunuz oranları ve biraz önce seçtiğiniz dönemleri dikkate alarak, gerekli hesaplamaları yapacaktır. İşletme Defteri Hesabı Tanımlama: Sabit kıymet tanıtım kartı ekranında yer alan bu buton, tanımlamış olduğunuz sabit kıymet kartlarının MİKBÜRO 9 NT/İşletme defteri programı ile entegre çalışmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu bölümden, sabit kıymet kartlarınız için işletme defteri programından tanımlamış olduğunuz hesap kartlarını çağırabileceğiniz gibi, yeni işletme 17

18 defteri hesabı da tanımlayabilmeniz mümkün olacaktır. Bu bölüme girildiğinde ekrana gelen görüntü aşağıdaki gibidir. Bu durumda sizden istenen, ilgili sabit kıymet kartınız için çalışacak işletme defteri hesabının kodunu, hesap kodu alanından seçmenizdir. Eğer tanımlı bir işletme defteri hesap kodu yok ise, aşağıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yeni hesap kartı açabilirsiniz. Şimdi işletme defteri hesap kartlarının nasıl açılacağını açıklamaya çalışalım. Hesap Kodu: Bu alana, hesap kartını açmakta olduğunuz işletme defteri hesabının kodu girilecektir. Bu hesapların açılmasında dikkat edilecek en önemli nokta, bu hesapların seviye sırasına göre açılması gerektiğidir. Örneğin, bir ana hesabın altına önce o ana hesaba bağlı olan tali hesaplar açılacak, tali hesap girişi tamamlandıktan sonra muavin hesabın açılışına geçilecektir. Örneğin kodlu bir hesabın açılabilmesi için öncelikle 100 kodlu bir ana hesabın, daha sonra 25 kodlu bir muavin hesabın, en son olarak da 000 kodlu alt hesabın açılması gerekmektedir. Evet, hesap kodunun nasıl açılması gerektiğini bir örnek ile açıklamaya çalıştık. Bu açıklamalarımızı dikkate alarak, hesap kartını açmakta olduğunuz işletme defteri hesabınızın kodunu bu alana giriniz. Hesap Adı: Kodunu girdiğiniz muhasebe hesabının adı bu alana girilecektir. Tipi: Programınızda kullanabileceğiniz 8 ayrı hesap tipi vardır. Program sadece ana hesap tanımlamalarında bu alana girişe müsaade eder. Şayet girilen hesap alt hesap ise, ilgili hesabın türü bu alana otomatik olarak gelir. Hesap tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; Mal Alış: Girilen hesabın bir mal alış hesabı olduğunu belirtir. Eğer işletme, kar haddi esasına tabi ise ve Parametreler/Asgari Kar Grupları ile ilgili tanımlamalar yapılmış ise, bu hesaba ilişkin kar haddi grubu da sorulacaktır. Genel Giderler: Tanımlanan hesabın bir genel gider hesabı olduğunu belirtir. İmalat Giderleri: Tanımlanan hesabın bir imalat gideri hesabı olduğunu belirtir. Eğer işletme Kar haddi esasına tabi ise ve Parametreler/Asgari Kar Grupları ile ilgili tanımlamalar yapılmış ise bu hesaba ilişkin kar haddi grubuda sorulacaktır. Demirbaş: İlgili hesabın bir demirbaş hesabı olduğunu belirtir. Defter dökümleri ve diğer döküm programlarından izlenebilir. Mal Satış: Girilen hesabın bir mal satış hesabı olduğunu belirtir. Eğer işletme Kar haddi esasına tabi ise ve Parametreler/ Asgari Kar Grupları ile ilgili tanımlamalar yapılmış ise bu hesaba ilişkin kar haddi grubu da sorulacaktır. Diğer Gelir: Girilen hesabın mal satış haricinde gelir getirebilecek bir diğer gelir hesabı olduğunu belirtir. 18

19 Stoklar: Stoklar hesabı yıl içinde en fazla 2 kez çalışır. Birincisi; programı kullanmaya başladığınız dönemde elinizde mevcut stok değerinin girişidir. Bunun için gider hareket girişi programından stoklar hesabı çağırılarak eldeki stokların envanter değeri girilir. Bu girişten sonra açılış envanteri oluşacaktır. Stoklar hesabının çalıştığı ikinci durum; yıl sonlarında elde mevcut stok değerinin girilmesidir. Bunun için gelir hareket giriş programından stoklar hesabına yıl sonu stok envanter değeri girilir. Bu girişten sonra kapanış envanteri oluşturulur. Stoklar hesabı gelir ve gider hareket girişlerinden miktar ve birim fiyat olarak detaylandırılabilir. Yani bu programlardan parasal değerini girdiğiniz stoklar hesabını, miktar olarak da detaylandırabilirsiniz. Ancak bunun için Parametreler/Grup tanımlamaları programından ikinci sıraya stoklar adı altında bir grup tanımlamasının yapılması gerekmektedir. Demirbaş Amortismanı: Amortisman Raporunda görülen dönem amortismanı alanındaki değerin işletme hesabı özeti ekranına da yansıması için kullanılan bir hesap tipidir. Vergi Tipi : Bu alandan ilgili hesaba ilişkin vergi tipi seçilecektir. Bunun için satır sonu butonu tıklayıp açılacak pencereden uygun olan vergi tipini seçin. Vergilendirme Tipi : Bir üst satırda seçilen vergi tipinin ilgili hesap ile yapılan gelir ve/veya gider hareket girişlerinde meblağa dahil mi, meblağdan hariç mi, olduğu bu alanda seçilecektir. Kar Haddi Durumu: İşletmeniz kar haddi esasına tabi ise ve Parametreler/Asgari Kar Grupları programından ilgili tanımlamalar yapılmış ise, o anda girişi yapılan hesaba ilişkin kar haddi grubunu burada karşınıza gelecek pencereden seçmelisiniz. Bir işletme defteri hesap kartı için girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer siz de tüm girişlerinizi tamamladıysanız, hesap kartını ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydedebilirsiniz. Böylece tanıtımını yaptığınız Evet, sabit değer tanıtım kartına girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Siz de sabit kıymetiniz ile ilgili girişlerinizi bitirdiyseniz <ALT+S> tuşlarına basarak bilgilerinizi kaydediniz. MüĢteri Firma Tanıtım Kartı Çalıştığınız tüm müşteri firmaların programınıza tanıtımı bu bölümden yapılacaktır. Bir müşteri tanıtım kartı örneği aşağıda görülmektedir. Müşteri tanıtım kartına girildiğinde yapılacak iki iş vardır. Ya yeni bir müşteri kartı açılacaktır veya eski bir müşteri kartı çağırılarak incelenecek, üzerinde değişiklik yapılacaktır. Daha önce girilmiş olan bir müşteri firmanın kodu yazılıp <TAB> tuşuna basıldığında, kodun ait olduğu müşteri firmaya ait bilgiler ekrana gelir. Şayet müşteri firma kodlarını doğru olarak hatırlamıyorsanız, <F10> listesinden seçebilirsiniz. Şimdi yeni bir müşteri firma tanıtmaya başlayarak, bu karttaki alanları da sıra ile inceleyelim. Kodu: Programda müşteri kodu için 25 dijitlik bir alan ayrılmıştır. Bu alana, müşteri firmanın özelliklerini içeren, maksimum 25 hanelik alfa nümerik bir kod girilir (alfa nümerik kod; 19

20 rakam ve harflerin birleşiminden oluşan koddur. Örneğin MST34T001 gibi). Raporların istenilen detayda alınabilmesi için, kodlamanın dikkatli yapılması gerekir. Müşteri kodları girilmeden önce, firmanın ilişkide bulunduğu tüm müşterilerin incelenip, gruplamaların (sektörlere göre, bulundukları illere göre vb.) yapılmış olması gerekir. Unvanı : Bu alana tanıtım kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın unvanı girilecektir. Unvanı: Yukarıdaki alan unvan girişiniz için yeterli değilse, müşteri firma unvanını bu alana da girebilirsiniz. Muhasebe Kodu: Bu alan, müşteri hesaplarının muhasebeye entegre edildiği durumlarda önem kazanmaktadır. Tanıtım kartını girmekte olduğunuz müşterinizin, muhasebe hesap planınızdaki hesap kodunu bu alana girmelisiniz. Cari Hesap Muhasebe Kodları Hakkında... Cari hesaplarınızı sektörlere ve cari gruplara göre gruplayabilme imkanına sahipsiniz. Sektör ve cari grup tanımlamaları kartlar menüsünde aynı adla yer alan programlardan yapılmaktadır. Kartını girmekte olduğunu cari hesabın (satıcı veya müşteri firmanın) muhasebe hesap koduna, bulunduğu sektöre veya cari gruba göre özel kodlar gömebilirsiniz. Bunun için yapılması gereken işlemler Kartlar/Müşteriler/Tanıtım Kartları/Sektör Tanıtım Kartı ve Cari Grup Tanıtım Kartı bölümlerinde açıklanmıştır. Muhasebe Kod Artikeli: Bazı müşteri firmalarınızı muhasebe hesap planının dışında (muhasebe hesap planından girilemeyen) özel kodlar vererek takip etmek isteyebilirsiniz. Örneğin müşteri firmalarınızın muhasebe hesap kodları , şeklinde yapılandırılmış. Ama öyle müşterileriniz var ki, bunları diğerlerinden ayrı takip etmek istiyorsunuz. Örneğin ihracat yaptığınız müşteri firmaların muhasebe koduna IHR ibaresini gömmek istiyorsunuz. İşte bu durumda muhasebe kod artikeli alanına, maksimum 3 karakter uzunluğunda özel bir kod girebilirsiniz (örneğimizdeki IHR gibi). Daha sonra muhasebe kodunun bulunduğu satıra gidip, özel kodun geleceği alana CMA kodunu girmelisiniz. Örneğin aslında kodu olması gereken müşteri firma hesabına şöyle bir giriş yapabilirsiniz; CMA.002. Artikel olarak IHR 20

21 girdiğimizi kabul edersek, bu müşteri firma ilk hareket gördüğünde IHR.002 hesap otomatik olarak açılacaktır. Ana Cari Kodu: Piyasada bir ana toptancıya bağlı olarak çalışan müşteri firmalara satış yapıldığında, satılan malların faturaları malın satıldığı müşteri firmalara değil, bunların bağlı olduğu ana firmaya kesilebilmektedir. Örneğin MUS01, MUS02, MUS03 kodlarını verdiğiniz 3 ayrı müşteri firma ile çalışıyorsunuz. MUS02 ve MUS03 kodlu firmalar MUS01 e bağlı olarak çalışıyor. Siz malları MUS02 ve MUS03 firmalarına sevk ettiğiniz halde (irsaliyelerde), bu malların ödemelerini MUS01 firması yapıyor. İşte bu tür bir uygulama söz konusu olduğunda, MUS01 diğer 2 firmanın ana carisi demektir. MUS02 ve MUS03 e kesilen satış irsaliyelerini, MUS01 carisine kesilecek faturaya bağlayabilmek, başka bir ifade ile MUS01 e kesilecek faturaya F5 tuşu ile irsaliye çağırabilmek için ana cari tanımlaması yapmanız gerekir. Müşteri kartının bu alanına, kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın bağlı olduğu bir ana cari var ise, bu ana carinin kodunu gireceksiniz. Ana cari mantığını yukarıda açıklamaya çalıştığımız şekilde kullanabilmek için, ana cariye ait müşteri kartına da ana cari kodunu girmelisiniz. Örneğin MUS01 in kartına da ana cari kodu olarak kendi kodunu (yani MUS01 kodunu) girmelisiniz. Bir de, Kuruluş Programınızın/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümündeki ana cariye ait irsaliyeleri getir parametresi -evet- olarak seçilmelidir. Ana Satıcı Kodu: Programlarımızda müşteri ve satıcı firmalar için ayrı kartlar tanımlanmakta ve bu firmaların hareketleri ayrı ayrı incelenmektedir. Örneğin şu anda tanımlamakta olduğunuz müşteri firma aynı zamanda sizin satıcınız ise, bu durumda bu firma için bir de satıcı kartı açmanız gerekir. Ancak yine de bu firma ile olan hareketleri (borç ve alacak hareketlerini) tek bir ekstrede göremezsiniz. Bu şekilde hem müşteriniz hem de satıcınız olarak çalışılan firmaların hareketlerini tek bir ekstrede görebilmeniz için, müşteri firmanın aynı zamanda satıcınız olduğunu programa tanıtmalısınız. Bu tanımlamayı da, ana satıcı kodu alanına kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın satıcı kodunu girerek yapacaksınız. Daha sonra ilgili satıcı firmanın satıcı tanıtım kartını çağırıp, buradaki ana müşteri kodu alanına da firmanın müşteri firma olarak verilen kodunu, yani şu anda ekranınızdaki kodunu girmelisiniz. Müşteri firmanın satıcınız olarak gerçekleşen hareketlerini rapor ve ekstrelerde görebilmek için yukarıdaki tanımlamanın yanı sıra, ilgili rapor ve ekstrelerin parametrelerine eklenen karşı cari incelensi mi? parametresi evet olarak seçilmelidir. Temsilci Kodu: Kartı girilen müşteri firmayla ilgilenen, firmanızı bu müşteriye karşı temsil eden personelinizin kodunu bu alana girebilirsiniz. Temsilciler, FİNANS Modülü/Kartlar/Personel Tanıtım Kartı ndan önceden tanımlanmış olmalıdır. Temsilci kodlarını F10 listesinden de seçebilirsiniz. Müşteri temsilcisinin kodu girildikten sonra, ilgili firmaya satış faturaları keserken, bu alana girilen temsilci kodu faturanın satıcı kodu alanına otomatik olarak gelecektir. Böylece satış elemanlarınıza prim verme durumunuz varsa, değişik içeriklerde prim raporları da alabilirsiniz. Sektör kodu: Kartı girilen müşterinin hangi sektörde faaliyet gösterdiğine ilişkin sektör kodu bu alana girilecektir. Sektör kodları Kartlar ve Hareket Föyleri/Stok Tanıtım Kartları/Sektör Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmış olmalıdır. 21

22 Bölge kodu: Çalışmalarınızı bölgeler bazında ayırarak takip ediyorsanız, kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın hangi bölgede yer aldığına ilişkin kodu bu alana girebilirsiniz. Bölge tanımlamaları bu menünün son programı olan bölge tanıtım kartından yapılabilir. Döviz Cinsi : Programlarımız ile tüm hareketlerinizi minimum 3 farklı döviz cinsi bazında takip edebilirsiniz (Bkz. Kuruluş programı/muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. Orijinal döviz, her modülün kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. Orijinal döviz girilirse, Kuruluş programından seçilen ana dövizin hareket girişlerinde bir hükmü kalmaz, ancak raporlarda izlenebilir. Örneğin şirketiniz için seçilen ana döviz TL (Türk Lirası). Demek ki tüm modüllerdeki hareket girişleri TL bazında yapılacaktır. Ancak takip ettiğiniz bazı müşterileriniz TL ile değil, USD (Amerikan Doları) ile işlem görüyor ise, bu tür müşterileriniz için orijinal döviz girmeniz gerekir. İşte orijinal döviz cinsi girişi bu alana yapılacaktır. Orijinal döviz cinsini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Vergi Dairesi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesi adını bu alana girmelisiniz. Vergi Daire No : Tanıtım kartını girmekte olduğunuz müşteri firmanın vergi daire numarasını bu alana giriniz. Fatura Adres No: Bir müşteri firma için birden fazla adres girebilirsiniz. Ancak faturaların gönderileceği adres genellikle bir tanedir. Müşteri firma adreslerinin birden fazla olması durumunda, fatura adresinin hangisi olacağı bu alanda tanımlanacaktır. Tabii ki fatura adres kodu girilmeden önce, <ALT+R> tuşlarına basarak adresler penceresini ekrana getirmeli ve fatura adresi kodu ile birlikte bu pencereden girilmelidir. Sevk Adres No: Fatura adres koduna ilişkin açıklamalarımız bu alan için de geçerlidir. Yani, ilgili müşterinizin birden fazla adresi olması durumunda, o müşterinize sevkıyat yapılırken kullanılacak olan adres kodu, bu alana girilecektir. Böylece irsaliyeler düzenlenirken, kodunu girdiğiniz adres otomatik olarak irsaliye üzerine yazdırılabilecektir. Web Adresi :Bu alana ilgili müşterinizin -varsa- internet adresini girebilirsiniz. Evet, müşteri firma tanıtım kartı ekranının sol tarafında yer alan alanları sıra ile açıklamaya çalıştık. Ekranınızın sağ tarafındaysa 2 adet, üst tarafında ise 4 adet buton yer almaktadır. Bu butonları tıkladığınızda ayrı ayrı pencereler ile karşılaşacak ve müşteri firmanıza ilişkin tanıtım girişlerinize bu pencerelerden devam edeceksiniz. Adresler: Bu bölümden müşterinizin değişik adreslerini girebilirsiniz. Şimdi bu pencerede yer alan alanları incelemeye başlayalım. Bağlantılı C/H Kodu: Bu alanda, adresini gireceğiniz müşteri firmanın kodu yer almaktadır. Bağlantılı C/H Ġsmi: Adresini gireceğiniz müşteri firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. 22

23 Adres No: Müşterinize ait birden fazla adres girebilirsiniz. Gireceğiniz adresleri birbirlerinden ayırmak için, her adrese birer kod vermeniz gerekir. Daha sonra ilgili müşterinizin görmek istediğiniz adresini bu kodlar ile çağıracaksınız. İşte bu alana da, şu anda girmekte olduğunuz adres için maksimum 10 haneden oluşan bir kod girmelisiniz. Adres: Bu alana, müşterinizin adresini girmeye başlayabilirsiniz. Gireceğiniz adres maksimum 30 hane olmalıdır. Adres: Eğer ilgili müşteri firmanın adresi yukarıdaki alana sığmıyorsa, adres girişinize bu alanda devam edebilirsiniz. Posta Kodu: Müşterinizin posta kodu bu alana girilecektir. Ġlçe: Müşterinizin bulunduğu ilçeyi bu alana girmelisiniz. Ġl: Müşterinizin bulunduğu il bu alana girilecektir. Ülke: Müşteri firmanızın bulunduğu ülke ismi bu alana girilmelidir. Yön Kodu: Müşterilerinizin bulunduğu mekanları yön kodlarıyla önceden belirleyip, sevkıyat esnasında bu kodlardan yararlanmanız mümkündür. Örneğin 7 ayrı bölgeye sevkıyat yapıyorsunuz. Bir kamyon en az 3 bölgenin sevkıyatlarını yapmak durumunda. Eğer sevkıyat yapılan bölgeleri önce kendi bünyenizde gruplayıp, bu gruplara birer kod verirseniz, adresler penceresinin bu alanından ilgili yön kodlarını girmeniz mümkün olur. Daha sonra mallar arabalara yüklenirken, özel raporlar bölümünden yön planlı sevkıyat raporu alıp, müşterilerin yön kodlarını bu rapordan takip ederek, malları kamyona yüklerken doğru sıralamayı bulabilirsiniz. Örneğin bir arabanın güzergahı; 1.Batı Karadeniz 2. İç Anadolu 3.Doğu Karadeniz bölgelerinden oluşuyor. Bu bölgelere sırayla 01,02,03 yön kodlarını verdiniz. Bu bölgelerde bulunan müşterilerin kartlarındaki yön kodu alanlarına da, biraz önce sıraladığımız kodları girdiğiniz. Batı Karadeniz bölgesindeki müşterilere 01, İç Anadolu bölgesindeki müşterilere 02 ve Doğu Karadeniz bölgesindeki müşterilere de 03 yön kodlarını girdiniz. Bu girişlerden sonra özel raporlar bölümünden yön planlı sevkıyat raporu aldınız. Mallar kamyona yüklenirken, her bir müşterinin yön koduna bakıp, siparişleri bu kodlara göre kamyona yüklediniz. Yani kamyonun son uğrak yeri Doğu Karadeniz ise, bu bölgedeki müşterilerin siparişlerini kamyona ilk önce, kamyonun ilk uğrak yeri Batı Karadeniz ise, bu bölgedeki müşterilerin siparişlerini kamyona ilk yüklediniz. Böylece siparişler yerlerine teslim edilirken, herhangi bir karışıklığın meydana gelmesini de önlemiş olursunuz. Uzaklık Kodu: Yön kodunda açıklamaya çalıştığımız mantık burada da geçerlidir. Uzaklık kodu, aynı yön koduna sahip olan müşterileri, uzaklık derecelerine göre gruplamaya yarar. Örneğin Batı Karadeniz bölgesinde 3 ayrı müşteriniz varsa, kamyonun güzergahını göz önüne alarak, bu 3 müşteriye birer uzaklık kodu verebilirsiniz. Böylece siparişler kamyona yüklenirken, müşterilerin hem yön kodları, hem de aynı yöndeki müşterilerin uzaklık kodları dikkate alınabilir. 23

24 Tel Ülke Kodu: İlgili müşterinizin bulunduğu ülkeye ait telefon kodunu bu alana gireceksiniz. Tel Bölge Kodu: Bölge telefon kodunu bu alana girilecektir. Tel No 1-2 : Bu alanlara, ilgili müşterinizin telefon numaraları girilecektir. Faks No: İlgili müşterinizin faks numarasını bu alana girmelisiniz. Modem No: Müşterinizin -varsa- modem numarasını bu alana girmelisiniz. Evet, tanıtım kartını girmekte olduğunuz müşterinize ilişkin adres bilgileri, yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer, ilgili müşterinizin başka adreslerini de girecekseniz, önce girmiş olduğunuz bu adres bilgilerini <ALT+S> tuşları ile kayıt etmelisi, daha sonra ALT+E tuşları ile ekranı boşaltmalısınız. Bu aşamada imleç bağlantılı C/H kodu alanına gelmiştir. Şimdi, adresini gireceğiniz müşteri firmanın kodunu seçmelisiniz. Müşteri firma kodunu <F10> listesinden seçebilirsiniz. Şimdi adres girişlerinize devam edebilirsiniz. Yetkililer: Müşteri firmanız bünyesinde bulunan yetkili kişilerin girişlerinin yapılacağı bölümdür. Şimdi, yetkili tanıtım kartında yer alan alanları ve bu alanlara ne şekilde giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. C/H Kodu: Bu alanda, yetkili bilgilerini gireceğiniz müşteri firmanın kodu yer almaktadır. C/H Ġsmi: Yetkili bilgilerini gireceğiniz müşteri firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Adres No: Müşteri firmalar için birden fazla adres girişi yapabileceğinizi biliyorsunuz. İşte bu alana da, kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bulunduğu adres numarasını girmelisiniz. Yetkili No: Her müşteri firma için birden fazla yetkili tanıtabileceğiniz göz önüne alınarak, gireceğiniz her yetkili kişi için, maksimum 10 dijit uzunluğunda alfanümerik bir kod vermelisiniz. Daha sonra, girdiğiniz yetkiliye ait bilgilere ulaşmak isterseniz, ilgili yetkilinin bilgilerini bu alana gireceğiniz numara ile çağıracaksınız. Ġsmi: Tanıtmakta olduğunuz yetkilinin ismini bu alana giriniz. Unvanı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, unvan isimlerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada yapılması gereken, girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin unvanını belirlemektir. Yetkili unvanını seçiniz. 24

25 Hitap ġekli : Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza yine küçük bir pencere açılacak ve şu anda girişini yapmakta olduğunuz yetkili için, hitap şeklini (bay ya da bayan) seçmeniz istenecektir. Hitap şeklini seçiniz. Hisse: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bu firmaya hissedar olup olmadığını, karşınıza gelecek pencereden seçiniz. Tahsili: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin tahsil derecesi bu alanda belirtilecektir. Dahili Telefon: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin dahili telefonunu bu alana giriniz. Adresi: Söz konusu yetkilinin elektronik posta adresini bu alana girilebilir. Doğum Günü: Girişi yapmakta olduğunuz yetkilinin doğum tarihini, gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Evlilik Yıldönümü: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin evlilik yıldönümünü yine gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. EĢinin Adı: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin ismini bu alana girmelisiniz. EĢinin Doğum Günü: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin doğum tarihini gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Evet, yetkili tanıtım kartına yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. İsterseniz tanıtımını yaptığınız yetkilinin fotoğrafını ekranınızın sağ bölümünde gördüğünüz fotoğraf alanına yükleyebilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken Fotoğraf alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde ilgili yetkilinin fotoğrafı kayıtlı ise bu alana getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan tarayacağınız yetkilinin resmini anında bu alana getirebileceksiniz. Sil seçeneği bu alana yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Şimdi, yetkili tanıtım kartını <ALT+S> tuşlarına basarak ya da Sakla butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Eğer birden fazla yetkili girişi yapmak istiyorsanız, önce ilk girdiğiniz yetkilinin bilgilerini kayıt etmeli, daha sonra ALT+E tuşları ile kartı temizlemelisiniz. Böylece diğer yetkilileri girmeye devam edebilirsiniz. Satıcı kartının ana ekranına geri dönmek için esc tuşunu kullanabilirsiniz. Detaylar Bilgiler Müşteri tanıtım kartı ekranınızın üst tarafında yer alan butonlardan detaylar bilgiler tanımlı bir buton yer alır. Buradan ilgili müşteri firmanıza ilişkin detay bilgilerin girileceği bir pencereye ulaşabilirsiniz. Şimdi, detaylar penceresinden yapılacak girişleri sıra ile incelemeye başlayalım. Iskonto Kodu: Bu alana, ilgili müşterinize yapılan satışlarda otomatik olarak (yani sizin müdahalenize gerek kalmadan) Iskonto yapılmak istenmesi durumunda, ilgili Iskonto kodu girilecektir. Iskonto kod ve oranları, Kuruluş programınızın Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları bölümünden tanımlanmış olmalıdır. Konu ile ilgili daha geniş bilgi için kitabınızın Kuruluş bölümüne başvurabilirsiniz. 25

26 Fiyat Kodu: Stoklarınız için maksimum 20 adet fiyat girebilmektesiniz. (Örneğin 1.satış fiyatı, 2.satış fiyatı vb). İlgili müşterinize yapılan satışlar için sürekli aynı fiyatlar kullanılıyorsa (örneğin bu firmaya stoklarınızın hep 2. sırada girilen fiyatlarından satış yapılıyorsa), bu alana ilgili müşterinize satış yapıldığında geçerli olacak fiyat kodunu girmelisiniz. Fiyat kodu girildiğinde, fatura girişlerinde birim fiyat alanına stoklarınızın girilen sıradaki fiyatları otomatik olarak gelecektir. Örnek: STK Satış fiyatı = İndirimli satış fiyatı = Özel müşteri fiyatı = Yukarıdaki örnekte STK001 kodlu stokumuzun 3 farklı fiyatı olduğu görülüyor. Bu durumda fiyat kodu alanına 3 girilirse, irsaliye ve fatura girişlerinde STK001 ile birlikte tüm stokların 3. sırada girilen fiyatları otomatik olarak birim fiyat alanına gelecektir. Bu alan boş geçilirse, ilk sırada tanımlı olan satış fiyatı gelir. Vade Farkı %: İlgili müşteriniz ile olan alış-verişlerinizde uygulanacak yıllık vade farkı oranı bu alana otomatik olarak gelmektedir. Bu oran, Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümünde tanımlı olan vade farkı yüzdesinden alınmaktadır. Dilerseniz vade farkı yüzdesini değiştirebilirsiniz. Kur Hesaplama ġekli: Farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar (DM, USD vb.) almış oldukları stokların satış fiyatlarının hangi kur üzerinden değerlendirileceğini bu alandan belirleyeceklerdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden (döviz alış, döviz satış, efektif alış, efektif satış) size uygun olan seçeneği seçin. Kur hesaplamalarının düzgün işleyebilmesi için günlük kur girişinin aksatılmadan girilmesini tavsiye ederiz. Örneğin satış tutarları USD olan stoklarınız için, satışlarının günlük döviz alış kuruna göre hesaplanmasını istiyor iseniz, bu parametre döviz alış olarak seçilmelidir. Örneğin X stokunuzun satış tutarının 100$ olduğunu düşünelim ve bu stok döviz alış kuru TL olan bir günde satılmış olsun. Bu durumda stokunuzun satış tutarı 100x = TL olarak hareket görecektir. Ödeme Planı: Müşteri firmanız ile olan işlemlerde sürekli olarak aynı ödeme planı geçerli ise, ödeme planını bu alana girebilirsiniz. Örneğin 30 gün için G30, 60 gün için G60 şeklinde giriş yapılabilir. Bu alana girilen ödeme planı evraklara otomatik olarak yansıyacaktır. Etiket Basılsın: İlgili müşterinize adres etiketi basılmasını istiyorsanız alanda satır sonu butonunu tıklayarak evet seçimi yapmalısınız. Ödeme Cinsi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere açılacak ve müşterinizin ödemelerini ne şekilde yapacağını (serbest mi, haftalık mı, aylık mı?) belirtmeniz istenecektir. Ödeme cinsini seçiniz. Ödeme Günü: Ödeme cinsi alanında yaptığınız tanımlama serbest ise, ödeme günü de bu alana serbest olarak gelecektir. Eğer ödeme cinsini haftalık olarak belirtmişseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ilgili müşterinizin size olan ödemelerini haftanın hangi günü 26

27 yapacağını belirtmeniz istenecektir. Ödeme cinsiniz aylık ise, bu sefer bu alana ilgili müşterinizin size olan ödemelerinin ayın kaçıncı günü yapacağını belirtmelisiniz. Ödeme Tercihi: Müşteri firmanın size olan borçlarında tercih ettiği ödeme cinsini bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden seçebilirsiniz. POS Öngörülen PeĢinat POS Öngörülen Taksit Sayısı POS Öngörülen Iskonto (%): Detaylar penceresinin bu alanları perakende satış organizasyonlarında IBM kasaları kullanan firmalar için hazırlanmıştır ve kasalardan alınan bilgilerin (peşinat, taksit sayısı ve ıskonto yüzdesi) kontrolüne olanak tanır. programlarımızın perakende satış otomasyonunda kullanılan programı ile bu bilgiler kasalara otomatik olarak gönderilebilmektedir. Satış noktalarındaki kasalardan arka ofise aktarılan bu bilgilerde herhangi bir problem olduğunda, program bu bilgileri kontrol etmek amacıyla bu alanlara başvuracaktır. Girilmesi zorunlu değildir. Cari Hesap Kilitli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınız evet/hayır seçeneklerinden oluşan küçük bir pencereyle karşılaşacaksınız. Eğer kartını girmekte olduğunuz müşteri firmayla ilgili her türlü hareketi kilitlemek, yani dondurmak istiyorsanız, bu pencereden -evetseçimini yapmalısınız. Bu durumda o müşteriye sevkıyat yapılması, fatura kesilmesi, tahsilat yapılması gibi bütün işlemler kilitlenecektir. Tic. Oda Sicil No: Müşteri firmanızın ticaret odasındaki sicil numarası bu alana girilebilir. Firma Hesabı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açık ve kapalı seçeneklerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Dilerseniz -bilgi amaçlı olarak- kartını girmekte olan müşteri firmanın açık mı (vadeli mi) kapalı mı (peşin mi) çalıştığını bu alana girebilirsiniz. Hal Cari Tipi: Hal faturalarında vergilendirme ürüne göre değil, cariye göre yapılır. Bu nedenle hal faturalarında müşteri firmaları müstahsil ve tüccar olmak üzere 2 ayrı cari cinsine göre gruplamak gerekir. Eğer hal faturalarını kullanıyorsanız müşteri kartından bu firmanın hal cari tipini de (tüccar mı, müstahsil mi olduğu) tanımlamalısınız. Hal cari tipi bu alanda satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden belirlenecektir. Tüccar ve müstahsiller için uygulanacak K.D.V. oranları ise Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümünden girilecektir. Kabul Edilebilecek Firma Çek Tutarı: İlgili müşteri firmadan kabul edebileceğiniz maksimum çek tutarını bu alana girebilirsiniz. Müşteriden çek girişi yapılırken, çek meblağı 27

28 bu alana girilen tutardan fazla ise, program bunu bir mesaj ile bildirecek ve ilgili çekin kaydına izin vermeyecektir. Vergi Kimlik Numarası: İlgili müşteri firmasının vergi kimlik numarası bu alana girilmelidir Banka TCMB Kodu: Müşteri firmanızın çalıştığı bankaların TCMB kodunu bu alana girmelisiniz. TCMB kodları programınızda tanımlı olarak yer alacaktır. Kod girişi için satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden faydalanabilirsiniz. TCMB kodu girişinize göre ilgili bankanın şube kodu ve bulunduğu il otomatik olarak ilgili alanlara yansıyacaktır. Eğer aradığınız Bankanın TCMB kodu F10 yardım ekranında yok ise, ilgili bankanın TCMB kodunu programa tanıtmanız gerekecektir. Bu tanımlama kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Banka Tanımlamaları programından yapılmaktadır. Bunun için Bkz. Banka tanımlamaları Banka Ve ġubesi: TCMB Banka kodu alanından yaptığınız seçime göre ilgili bankanın adı ve şubesi bu alanlara otomatik olarak gelecektir Banka Hesap No: Müşteri firmanızın ilgili bankalardaki hesap numaraları bu alanlara girilebilir. Havalede Kullanılacak Banka: Müşteri firmanızın çalıştığı bankaları 1. Banka TCMB Kodu 2. Banka TCMB Kodu 3. Banka TCMB Kodu alanlarına girmiş iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden müşteri firmanız için havale işlemlerinde kullanacağı bankayı seçebilirsiniz. Teminat Bilgileri: Bu bölümden kartını girmekte olduğunuz müşteri firma ile ilgili olarak teminat bilgilerinin girişlerini yapacaksınız. Şimdi bu ekrandan yapılması gereken girişleri sırayla inceleyelim. Açık tanınan kredi: Firmanızın, kartını girmekte olduğunuz müşterinize tanıdığı kredi tutarıdır. Başka bir ifadeyle, bu müşterinin açık hesaplarının ulaşabileceği maksimum tutardır. Banka teminat mektubu: Kartını girmekte olduğunuz müşterinizin bankadan aldığı ve firmanıza teslim ettiği teminat mektubunun tutarıdır. Gayrimenkul ipoteği: Müşterinizin bankaya ipotek ettiği gayrimenkul tutarıdır. Diğer teminatlar: Müşterinizin yukarda sıraladığımız tiplerin haricinde gösterdiği kefaletler varsa, bu diğer kefaletler olarak adlandırılabilir. Ortak kefalet: Herhangi bir firma ortaklarının müşteriniz için gösterdiği kefalet varsa, bu ortak kefalet olarak adlandırılır. Şahsi kefalet: Herhangi bir firmadaki bir şahsın (firma yöneticisi, firma ortağı vb) müşteriniz için gösterdiği kefalet varsa, bunu şahsi kefalet olarak adlandırabiliriz. Teminat senetleri: Müşterinizin kendi senedini veya müşterini senedini teminat olarak vermesi durumunda, bunu teminat senedi olarak ifade ediyoruz. 28

29 Teminat tiplerinin neler olduğunu kısaca açıkladıktan sonra, bu bilgilerin nasıl girileceğini açıklamaya geçebiliriz; Teminat bilgilerini girebilmek için, önce ilgili teminat tipinin bulunduğu satıra gelmeli ve daha sonra tutarı girmelisiniz. Tutarı girildikten sonra, bu teminatın vade sonu girilmelidir. Örneğin müşteri firmanızın verdiği teminat mektubu tarihine kadar geçerliyse, banka teminat mektubu satırının vade sonu kolonuna gelerek bu tarihi girmeniz gerekir. Teminat bilgileri penceresinin son kolonunda ilgili satırdaki teminat cinsinin (açık tanınan kredi, gayrimenkul ipoteği, diğer teminatlar vb.) müşteriye tanınan kredi ve risk limitlerine dahil edilip edilmeyeceği belirlenecektir. İlgili satırdaki teminat cinsi firmanız tarafından kredi ve risk limitine dahil edilebilecek şekilde kabul görmüşse, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak "kredi ve risk limitine dahil" seçimini yapınız. Sadece risk limitine dahil edilecekse, yine satır sonu butonunu tıklayarak ilgili seçimi yapınız. Bu teminat kredi ve risk limitleri içinde yer almayacaksa, bu sefer seçiminiz "limitlere dahil olmayan teminat" olmalıdır. Teminat bilgileri penceresinden müşterinizin verdiği teminat tutarları ve tipleri belirlendikçe, pencerenin alt satırlarında yer alan kredi limiti ve risk limiti alanlarına da ilgili değerler atanacaktır. Kredi ve risk limitleri ile ilgili farklı raporlar alabileceğiniz gibi, müşterilerinizin açık hesapları bu alanda yer alan kredi ve risk limitlerini aştığında, fatura girişlerinde programınız sizi bir mesajla uyaracak, isterseniz faturanın kaydını engelleyebilecektir. Bunun için; Kuruluş Programı/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinden kredi aşımında (ve risk aşımında) parametrelerine ilişkin gerekli tanımlamalar yapılmış olmalıdır. Ciro Hedefleri: Müşteriniz için ay bazında tahmini ciro hedeflerini girebileceğiniz bölümdür. Başka bir ifade ile bu müşteriye yapılmasını hedeflediğiniz satışları ay bazında bu bölümden gireceksiniz. Ciro hedefleri butonunu tıkladığınızda imleç ilk satırda ve tutar alanındadır. Şimdi yapmanız gereken, ilgili satırdaki dönem için müşterinize ne kadar satış yapmayı hedefliyorsanız, bu hedef ciro tutarını ilgili alana girmektir. Daha sonra, sırayla diğer dönemler için de hedeflenen satış tutarları girilmelidir. Ciro hedefleri penceresine girişlerinizi tamamladıktan sonra sıra müşteri firma tanıtım kartını <ALT+S> tuşları ile kaydetmeye gelmiştir. <ALT+S> tuşları ile kaydedilmeyen müşteri bilgilerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Satıcı Tanıtım Kartı Çalıştığınız tüm satıcı firmaların programınıza tanıtımı bu bölümden yapılacaktır. Bir satıcı firma tanıtım kartı örneği aşağıda görülmektedir. Satıcı firma tanıtım kartına girildiğinde yapılacak iki iş mevcuttur. Ya programa yeni bir satıcı tanıtılacaktır ya da eski bir satıcı kartı çağırılarak incelenecek, üzerinde değişiklik yapılacaktır. Şu anda imlecimiz 'kodu' alanında bulunmaktadır. Daha önce girilmiş olan bir satıcı firmanın kodu yazılıp <TAB> tuşuna basıldığında, kodun ait olduğu satıcı firmaya ait bilgiler ekrana gelir. Şayet satıcı firma kodlarını doğru olarak hatırlamıyorsanız satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden seçim yapabilirsiniz. Şimdi yeni bir satıcı firma tanıtmaya başlayarak, bu karttaki alanları da sıra ile inceleyelim. 29

30 Kodu : Programda satıcı kodu için 25 dijitlik bir alan ayrılmıştır. Bu alana, satıcı firmanın özelliklerini içeren, maksimum 25 hanelik alfanümerik bir kod girilir (alfa nümerik kod; rakam ve harflerin birleşiminden oluşan koddur. Örneğin STC34T001 gibi). Raporların istenilen detayda alınabilmesi için, kodlamanın dikkatli yapılması gerekir. Satıcı kodları girilmeden önce, firmanın ilişkide bulunduğu tüm satıcı firmaların incelenip, gruplamaların (sektörlere göre, bulundukları illere göre vb.) yapılmış olması gerekir. Unvanı : Bu alana, tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın unvanı girilecektir. Unvanı: Yukarıdaki alan unvan girişiniz için yeterli değilse, satıcı firma unvanını bu alana da girebilirsiniz. Muhasebe Kodu: Bu alan, satıcı firma hesaplarının muhasebeye entegre edildiği durumlarda önem kazanmaktadır. Tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcınızın, muhasebe hesap planınızdaki hesap kodunu bu alana girmelisiniz. Muhasebe Kod Artikeli: Bazı satıcı firmalarınızı muhasebe hesap planının dışında (muhasebe hesap planından girilemeyen) özel kodlar vererek takip etmek isteyebilirsiniz. Örneğin satıcı firmalarınızın muhasebe hesap kodları , şeklinde yapılandırılmış. Ama öyle satıcılarınız var ki, bunları diğerlerinden ayrı takip etmek istiyorsunuz. Örneğin ithalat yaptığınız satıcı firmaların muhasebe koduna ITH ibaresini gömmek istiyorsunuz. İşte bu durumda muhasebe kod artikeli alanına, maksimum 3 karakter uzunluğunda özel bir kod girebilirsiniz (örneğimizdeki ITH gibi). Daha sonra muhasebe kodunun bulunduğu satıra gidip, özel kodun geleceği alana CMA kodunu girmelisiniz. Örneğin aslında kodu olması gereken satıcı firma hesabına şöyle bir giriş yapabilirsiniz; CMA.002. Artikel olarak ITH girdiğimizi kabul edersek, bu satıcı firma ilk hareket gördüğünde ITH.002 hesap otomatik olarak açılacaktır. Ana Cari Kodu: Piyasada bir ana toptancıya bağlı olarak çalışan satıcı firmalardan alım yapıldığında, alınan malların faturaları malın alındığı satıcı firmalardan değil, bunların bağlı olduğu ana firmadan gelebilmektedir. Örneğin STC01, STC02, STC03 kodlarını verdiğiniz 3 ayrı satıcı firma ile çalışıyorsunuz. STC02 ve STC03 satıcıları STC01 e bağlı olarak çalışıyor. Siz malları STC02 ve STC03 firmalarından aldığınız halde (irsaliyelerde), bu malların faturaları STC01 firmasından kesiliyor. İşte 30

31 bu tür bir uygulama söz konusu olduğunda, STC01 diğer 2 firmanın ana carisi demektir. STC02 ve STC03 den gelen irsaliyeleri, STC01 carisinden gönderilen faturaya bağlayabilmek, başka bir ifade ile STC01 in gönderdiği faturaya F5 tuşu ile irsaliye çağırabilmek için ana cari tanımlaması yapmanız gerekir. İşte satıcı kartının bu alanına, kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın bağlı olduğu bir ana cari var ise, bu ana carinin kodunu gireceksiniz. Ana cari mantığını yukarıda açıklamaya çalıştığımız şekilde kullanabilmek için, ana cariye ait satıcı kartına da ana cari kodunu girmelisiniz. Örneğin STC01 in kartına da ana cari kodu olarak kendi kodunu (yani STC01 kodunu) girmelisiniz. Bir de, Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümündeki ana cariye ait irsaliyeleri getir parametresi -evet- olarak seçilmelidir. Ana MüĢteri Kodu: Programlarımızda müşteri ve satıcı firmalar için ayrı kartlar tanımlanmakta ve bu firmaların hareketleri ayrı ayrı incelenmektedir. Örneğin şu anda tanımlamakta olduğunuz satıcı firma aynı zamanda sizin müşteriniz ise, bu durumda bu firma için bir de müşteri kartı açmanız gerekir. Ancak yine de bu firma ile olan hareketleri (borç ve alacak hareketlerini) tek bir ekstrede göremezsiniz. Bu şekilde hem satıcı hem de müşteri olarak çalıştığınız firmaların hareketlerini tek bir ekstrede görebilmeniz için, satıcı firmanın aynı zamanda müşteriniz olduğunu programa tanıtmalısınız. Bu tanımlamayı da, ana müşteri kodu alanına kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın müşteri kodunu girerek yapacaksınız. Daha sonra ilgili müşteri firmanın müşteri tanıtım kartını çağırıp, buradaki ana satıcı kodu alanına da firmanın satıcı firma olarak verilen kodunu, yani şu anda ekranınızdaki kodunu girmelisiniz. Satıcı firmanın müşteriniz olarak gerçekleşen hareketlerini rapor ve ekstrelerde görebilmek için yukarıdaki tanımlamanın yanı sıra, ilgili rapor ve ekstrelerin parametrelerine eklenen karşı cari incelensi mi? parametresi evet olarak seçilmelidir. Temsilci Kodu: Kartı girilen satıcı firmayla ilgilenen, firmanızı bu satıcıya karşı temsil eden personelinizin kodunu bu alana girebilirsiniz. Temsilciler, FİNANS Modülü/Kartlar/Personel Tanıtım Kartı ndan önceden tanımlanmış olmalıdır. Temsilci kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden seçebilirsiniz. Grup Kodu: Cari hesaplarınızı belirli gruplar altında toplayabilirsiniz. Grup tanımlamalarının neye göre yapılacağına her firma kendi karar verecektir. Çalıştığınız satıcı firmaların birbirlerinden ayrılan özelliklerini dikkate alarak, bunlar için birer cari grup tanımlayabilirsiniz. Örneğin toptancı-perakendeci, peşin çalışan-vadeli çalışan firmaları gruplar açarak tek bir bünyede toplayabilirsiniz. Grup tanımlamaları satıcılar menüsünün grup tanıtım kartı bölümünden yapıldıktan sonra, bu alanda ilgili satıcı firmanın hangi cari gruba ait olduğu F10 tuşuna basılarak veya satır sonu butonu tıklanarak ulaşılacak pencereden seçilebilir. Sektör Kodu: Kartı girilen satıcının hangi sektörde faaliyet gösterdiğine ilişkin sektör kodu bu alana girilecektir. Sektör tanımlamaları Kartlar ve Hareket Föyleri/Stok Tanıtım Kartları/Sektör Tanıtım Kartı programından önceden tanımlanmış olmalıdır. Bölge Kodu: Çalışmalarınızı bölgeler bazında ayırarak takip ediyorsanız, kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın hangi bölgede yer aldığına ilişkin kodu bu alana girebilirsiniz. Bölge tanımlamaları bu menünün son programı olan bölge tanıtım kartından yapılacaktır. 31

32 Yukarıda sıraladığımız temsilci kodu, grup kodu, sektör kodu, bölge kodu ve ödeme tercihi (detaylar penceresinde) tanımlamaları yapıldığı takdirde, Finans modülünün ödeme işlemleri bölümünden bütün bu kriterlere göre satıcı firmalarınız için ödeme listeleri oluşturabilme, ödeme evraklarını bu listelerden yararlanarak otomatik olarak hazırlayabilme imkanına da sahip olacaksınız. Döviz Cinsi : Programlarımız ile tüm hareketlerinizi minimum 3 farklı döviz cinsi bazında takip edebilirsiniz (Bkz. Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. orijinal döviz, her modülün kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. orijinal döviz girilirse, Kuruluş programınızdan seçilen ana dövizin hareket girişlerinde bir hükmü kalmaz, ancak raporlarda izlenebilir. Örneğin şirketiniz için seçilen ana döviz TL (Türk Lirası). Demek ki tüm modüllerdeki hareket girişleri TL bazında yapılacaktır. Ancak bazı satıcı firmalardan TL ile değil, USD (Amerikan Doları) ile alım yapıyorsunuz. Bu durumda bu tür satıcılarınız için orijinal döviz girmeniz gerekir. İşte orijinal döviz cinsi girişi bu alana yapılacaktır. Orijinal döviz cinsini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Vergi Dairesi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesi adını bu alana girmelisiniz. Vergi Daire No : Tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanın vergi daire numarasını bu alana giriniz. Fatura Adres No: Bir satıcı firma için birden fazla adres girebilirsiniz. Ancak faturaların gönderileceği adres genellikle bir tanedir. Satıcı firma adreslerinin birden fazla olması durumunda, fatura adresinin hangisi olacağı, bu alanda tanımlanacaktır. Tabii ki fatura adres kodu girilmeden önce, <ALT+R> tuşlarına basarak adresler penceresini ekrana getirmeli ve fatura adresi girilmiş olmalıdır. Sevk Adres No: Fatura adres koduna ilişkin açıklamalarımız bu alan için de geçerlidir. Yani, ilgili satıcı firmanızın birden fazla adresi olması durumunda, o satıcı firmaya sevkıyat yapılırken kullanılacak olan adres kodu bu alana girilecektir. Böylece irsaliyeler düzenlenirken, kodunu girdiğiniz adres otomatik olarak irsaliye üzerine yazdırılabilecektir. WEB Adresi :Bu alana tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcınızın -varsa- internet adresini girebilirsiniz. Kayıt Tarihi: Satıcı kartının programa girildiği tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihin olarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz kayıt tarihi değiştirebilirsiniz. Evet, satıcı tanıtım kartı ekranınızın sol tarafında yer alan alanları sıra ile açıklamaya çalıştık. Ekranınızın sağ tarafındaysa 2 adet, üst tarafında ise 4 adet buton yer almaktadır. Bu butonları tıkladığınızda ayrı ayrı pencereler ile karşılaşacak ve satıcı firmanıza ilişkin tanıtım girişlerinize bu pencerelerden devam edeceksiniz. Adresler: 32

33 Satıcı tanıtım kartında <ALT+R> tuşlarına basarsanız veya Adresler butonunu tıklarsanız, karşınıza satıcı firmanızın değişik adreslerini girebileceğiniz bir pencere gelecektir. Şimdi bu pencerede yer alan alanları incelemeye başlayalım. Bağlantılı C/H Kodu: Bu alanda, adresini gireceğiniz satıcı firmanın kodu yer almaktadır. Bağlantılı C/H Ġsmi: Adresini gireceğiniz satıcı firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Adres No: Satıcı firmanıza ait birden fazla adres girebilirsiniz. Gireceğiniz adresleri birbirlerinden ayırmak için, her adrese birer kod vermeniz gerekir. Böylece daha sonra görmek istediğiniz adresi bu kod yardımı ile çağırabileceksiniz. İşte bu alana da, şu anda girmekte olduğunuz adres için maksimum 10 haneden oluşan bir kod girmelisiniz. Adres: Bu alana, satıcı firmanızın adresini girmeye başlayabilirsiniz. Gireceğiniz adres maksimum 30 hane olmalıdır. Adres: Eğer ilgili satıcı firmanın adresi yukarıdaki alana sığmıyorsa, adres girişinize bu alanda devam edebilirsiniz. Posta Kodu: Satıcı firmanızın posta kodu bu alana girilecektir. Ġlçe: Satıcı firmanızın bulunduğu ilçeyi bu alana girmelisiniz. Ġl: Satıcı firmanızın bulunduğu il bu alana girilecektir. Ülke: Satıcı firmanızın bulunduğu ülke ismi bu alana girilmelidir. Yön Kodu: Satıcı firmalarınızın bulunduğu mekanları yön kodlarıyla önceden belirleyip, sevkıyat esnasında (örneğin satın aldığınız malların iadeleri söz konusu olduğunda) yön kodlarından yararlanmanız mümkündür. Bu alanda girilecek kodlar sadece bilgi içindir. Uzaklık Kodu: Yön kodunda açıklamaya çalıştığımız mantık burada da geçerlidir. Uzaklık kodu, aynı yön koduna sahip olan satıcı firmaları uzaklık derecelerine göre gruplamaya yarar. Böylece sevkıyat sırasında hem yön kodları, hem de aynı yöndeki satıcı firmaların uzaklık kodları dikkate alınabilir. Tel Ülke Kodu: Satıcı firmanızın bulunduğu ülkeye ait telefon kodunu bu alana gireceksiniz. Tel Bölge Kodu: Bölge telefon kodunu bu alana girilecektir. Tel No1-2 : Bu alanlara, ilgili satıcı firmanızın telefon numaraları girilecektir. Faks No: İlgili satıcı firmanızın faks numarasını bu alana girmelisiniz. Modem No: Satıcı firmanızın modem numarası bu alana girilebilir. Evet, tanıtım kartını girmekte olduğunuz satıcı firmanıza ilişkin adres bilgileri, yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer, ilgili satıcı firmanın başka adreslerini de girecekseniz, 33

34 önce girmiş olduğunuz bu adres bilgilerini <ALT+S> tuşları ile kayıt etmeli, daha sonra ALT+E tuşları ile kartı temizlemeleriniz. Böylece adres girişlerinize devam edebilirsiniz. Satıcı kartının ana ekranına geri dönmek için esc tuşunu kullanabilirsiniz. Yetkililer: Satıcı firmanız bünyesinde bulunan yetkili kişilerin girişlerinin yapılacağı bölümdür. Şimdi, yetkili tanıtım kartında yer alan alanları ve bu alanlara ne şekilde giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. C/H Kodu: Bu alanda, yetkili bilgilerini gireceğiniz satıcı firmanın kodu yer almaktadır. C/H Ġsmi: Yetkili bilgilerini gireceğiniz satıcı firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Adres No: Satıcı firmalar için birden fazla adres girişi yapabileceğinizi biliyorsunuz. İşte bu alana da, kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bulunduğu adres numarasını girmelisiniz. Yetkili No: Her satıcı firma için birden fazla yetkili tanıtabileceğiniz göz önüne alınarak, gireceğiniz her yetkili kişi için, maksimum 10 dijit uzunluğunda alfanümerik bir kod vermelisiniz. Daha sonra, girdiğiniz yetkiliye ait bilgilere ulaşmak isterseniz, ilgili yetkilinin bilgilerini bu alana gireceğiniz numara ile çağıracaksınız. Ġsmi: Tanıtmakta olduğunuz yetkilinin ismini bu alana giriniz. Unvanı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, unvan isimlerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada yapılması gereken, girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin unvanını belirlemektir. Yetkili unvanını seçiniz. Hitap ġekli : Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza yine küçük bir pencere açılacak ve şu anda girişini yapmakta olduğunuz yetkili için, hitap şeklini (bay ya da bayan) seçmeniz istenecektir. Hitap şeklini seçiniz. Hisse: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bu firmaya hissedar olup olmadığını, karşınıza gelecek pencereden seçiniz. Tahsili: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin tahsil derecesi bu alanda belirtilecektir. Dahili Telefon: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin dahili telefonunu bu alana giriniz. Adresi: Söz konusu yetkilinin elektronik posta adresini bu alana girilebilir. Doğum Günü: Girişi yapmakta olduğunuz yetkilinin doğum tarihini, gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Evlenme Tarihi: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin evlilik yıldönümünü yine gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. EĢinin Adı: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin ismini bu alana girmelisiniz. 34

35 EĢinin Doğum Günü: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin doğum tarihini gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Evet, yetkili tanıtım kartına yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. İsterseniz tanıtımını yaptığınız yetkilinin fotoğrafını ekranınızın sağ bölümünde gördüğünüz fotoğraf alanına yükleyebilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken Fotoğraf alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde ilgili yetkilinin fotoğrafı kayıtlı ise bu alana getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan tarayacağınız yetkilinin resmini anında bu alana getirebileceksiniz. Sil seçeneği bu alana yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Şimdi, yetkili tanıtım kartını <ALT+S> tuşlarına basarak ya da Sakla butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Eğer birden fazla yetkili girişi yapmak istiyorsanız, önce ilk girdiğiniz yetkilinin bilgilerini kayıt etmeli, daha sonra ALT+E tuşları ile kartı temizlemelisiniz. Böylece diğer yetkilileri girmeye devam edebilirsiniz. Satıcı kartının ana ekranına geri dönmek için esc tuşunu kullanabilirsiniz. Detay Bilgiler Satıcı firma tanıtım kartı ekranının üst tarafında yer alan butonlardan bir diğeri, detaylar bilgiler butonudur. Bu butonunu tıkladığınızda ilgili satıcı firmaya ilişkin detay bilgilerin girileceği bir pencereye ulaşabilirsiniz. Şimdi, detaylar penceresinden yapılacak girişleri sıra ile incelemeye başlayalım. Iskonto Kodu: Bu alana, ilgili satıcı firmadan yapılan alımlarda otomatik olarak (yani sizin müdahalenize gerek kalmadan) ıskonto yapılıyorsa, ilgili ıskonto kodu girilecektir. Iskonto kod ve oranları, Kuruluş programınızın Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları bölümünden tanımlanmış olmalıdır. Fiyat Kodu: Bu alana, ilgili satıcınızdan yapılan alımlarda sürekli olarak stok kartlarında tanımlı olan fiyatlardan biri geçerliyse, bu fiyatının kodunu girebilirsiniz. Fiyat kodu girildiğinde, evraklara otomatik olarak stokların girilen sıradaki fiyatları gelecektir. Vade Farkı %: Satıcı firmanızın vade farklarına uyguladığı yıllık faiz yüzdesi bu alana girilecektir. Vade farkı yüzde girişi, vade farkları ile ilgili aldığınız tüm raporlarda kullanılacak, yani ödeyeceğiniz vade farkları bu alana girilen yüzde baz alınarak hesaplanacaktır. Eğer bu alana giriş yapmazsanız, Kuruluş programınızın program başlangıç parametreleri bölümünden girilen yüzde geçerli olacaktır. Kur Hesaplama ġekli: Farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar (DM, USD vb.) almış oldukları stokların satış fiyatlarının hangi kur üzerinden değerlendirileceğini bu alandan belirleyeceklerdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden (döviz alış, döviz satış, efektif alış, efektif satış) size uygun olan seçeneği seçin. Kur hesaplamalarının düzgün işleyebilmesi için günlük kur girişinin aksatılmadan girilmesini tavsiye ederiz. Örneğin satış tutarları USD olan stoklarınız için, satışlarının günlük döviz alış kuruna göre hesaplanmasını istiyor iseniz, bu parametre döviz alış olarak seçilmelidir. Örneğin X stokunuzun satış tutarının 100$ olduğunu düşünelim ve bu stok döviz alış kuru TL olan bir günde satılmış olsun. Bu durumda stokunuzun satış tutarı 100x = TL olarak hareket görecektir. 35

36 Ödeme Planı: Satıcı firmanız ile olan işlemlerde sürekli olarak aynı ödeme planı geçerli ise, ödeme planını bu alana girebilirsiniz. Örneğin 30 gün için G30, 60 gün için G60 şeklinde giriş yapılabilir. Bu alana girilen ödeme planı evraklara otomatik olarak yansıyacaktır. Etiket Basılsın: Detay bilgilerini girmekte olduğunuz satıcınız için, satıcı adres etiketleri bölümünden, etiket basılmasını istiyor iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden evet seçimini yapmalısınız. Ödeme Cinsi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere açılacak ve satıcı firmanız ile olan işlemlerinizde ödemelerinizi ne şekilde yapacağınızın (serbest mi, haftalık mı, aylık mı? ) girilmesi istenecektir. Ödeme cinsi tanımlamaları yardımı ile Finans modülü ödeme işlemleri bölümünden satıcı firmalara ödeme listeleri hazırlanabilir, ödemeler düzenlenebilir. Ödeme Günü: Ödeme cinsi alanında yaptığınız tanımlama 'serbest' ise, ödeme günü de bu alana 'serbest' olarak gelecektir. Eğer ödeme cinsini 'haftalık' olarak belirtmişseniz, bu alana gelindiğinde bir pencere açılacak ve ilgili satıcı firmanıza olan ödemelerinizi haftanın hangi günü yapacağınızı belirtmeniz istenecektir. Ödeme cinsiniz 'aylık' ise, bu sefer bu alana ilgili satıcı firmanıza olan ödemeleriniz ayın kaçıncı günü yapacağını belirtmelisiniz. Ödeme Tercihi: Satıcı firmanın sizden olan alacaklarında tercih ettiği ödeme cinsini bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. POS Öngörülen PeĢinat (%) POS Öngörülen Taksit Sayısı POS Öngörülen Iskonto (%): Detay bilgiler penceresinin bu alanları perakende satış organizasyonlarında IBM kasaları kullanan firmalar için hazırlanmıştır ve kasalardan alınan bilgilerin (peşinat, taksit sayısı ve ıskonto yüzdesi) kontrolüne olanak tanır. Programlarımızın perakende satış otomasyonunda kullanılan programı ile bu bilgiler kasalara otomatik olarak gönderilebilmektedir. Satış noktalarındaki kasalardan arka ofise aktarılan bu bilgilerde herhangi bir problem olduğunda, program bu bilgileri kontrol etmek amacıyla bu alanlara başvuracaktır. Girilmesi zorunlu değildir. Cari Hesap Kilitli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Eğer kartını girmekte olduğunuz satıcı firmayla ilgili her türlü 36

37 hareketi kilitlemek, yani dondurmak istiyorsanız, bu pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Bu durumda o satıcıdan mal alınması, fatura girişi, ödeme yapılması gibi bütün işlemler kilitlenecektir. Tic. Oda Sicil No: İlgili satıcı firmanın ticaret sicili numarası bu alana girilebilir. Firma Hesabı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açık ve kapalı seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Dilerseniz -bilgi amaçlı olarak- kartını girmekte olan firmanızın açık mı (vadeli mi) kapalı mı (peşin mi) çalıştığını bu alana girebilirsiniz. Hal Cari Tipi: Faturalar bölümünden hal alış faturalarının girişleri de yapılabilmektedir. Hal faturalarında vergilendirme ürüne göre değil, cariye göre yapılır. Bu nedenle hal faturalarında satıcı firmaları müstahsil ve tüccar olmak üzere 2 ayrı cari cinsine göre gruplamak gerekir. Eğer hal faturalarını kullanıyorsanız satıcı kartından hale alım yaptığınız satıcı firmaları da tanımlamanız gerekir. Bu satıcı firmanın cinsini de (tüccar mı, müstahsil mi olduğu) bu alanda satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden belirlenecektir. Tüccar ve müstahsiller için uygulanacak K.D.V. oranları ise Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümünden girilecektir. Vergi Kimlik Numarası: İlgili satıcı firmasının vergi kimlik numarası bu alana girilmelidir. Kabul Edilebilecek Firma Çek Tutarı: İlgili satıcı firmanın kabul edebileceği maksimum firma çeki tutarını bu alana girebilirsiniz Banka TCMB Kodu: Satıcı firmanızın çalıştığı bankaların TCMB kodunu bu alana girmelisiniz. TCMB kodları programınızda tanımlı olarak yer alacaktır. Kod girişi için satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden faydalanabilirsiniz. TCMB kodu girişinize göre ilgili bankanın şube kodu ve bulunduğu il otomatik olarak ilgili alanlara yansıyacaktır. Eğer aradığınız Bankanın TCMB kodu F10 yardım ekranında yok ise, ilgili bankanın TCMB kodunu programa tanıtmanız gerekecektir. Bu tanımlama Kuruluş Programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Banka Tanımlamaları programından yapılmaktadır. Bunun için Bkz. Banka tanımlamaları Banka Ve ġubesi: TCMB Banka kodu alanından yaptığınız seçime göre ilgili bankanın adı ve şubesi bu alanlara otomatik olarak gelecektir Banka Hesap No: Satıcı firmanızın ilgili bankalardaki hesap numaraları bu alanlara girilebilir. Havalede Kullanılacak Banka: Satıcı firmanızın çalıştığı bankaları 1. Banka TCMB Kodu 2. Banka TCMB Kodu 3. Banka TCMB Kodu alanlarına girmiş iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden satıcı firmanız için havale işlemlerinde kullanacağınız bankayı seçebilirsiniz. Teminat Bilgileri: Bu bölümden kartını girmekte olduğunuz satıcı firma ile ilgili olarak teminat bilgilerinin girişlerini yapacaksınız. Şimdi bu ekrandan yapılması gereken girişleri sırayla inceleyelim. 37

38 Açık tanınan kredi: girmekte olduğunuz firmanın size tanıdığı kredi tutarını bu alana girebilirsiniz. Başka ifadeyle, bu satıcınız işlemlerinizde açık hesaplarınızın ulaşabileceği maksimum tutarın girileceği alandır. Banka teminat mektubu: Kartını girmekte olduğunuz firmaya teminat verdiyseniz, teminat mektubunun tutarını girebilirsiniz. Kartını satıcı açık bir ile olan satıcı mektubu bu alana Gayrimenkul ipoteği: Gayrimenkul ipoteğiniz varsa, bu alana ilgili ipotek bedelini girebilirsiniz. Diğer teminatlar: Yukarıda sıraladığımız tiplerin haricinde gösterilen teminatlar varsa, bu diğer kefaletler olarak adlandırılabilir. Ortak kefalet: Satıcı firmaya, firmanız (veya başka bir firma) ortaklarının gösterdiği kefalet varsa, bu ortak kefalet olarak adlandırılır. Şahsi kefalet: Satıcı firmaya şahıs bazında gösterilen kefalet varsa, bunu şahsi kefalet olarak adlandırabiliriz. Teminat senetleri: Satıcı firmaya teminat amacıyla verdiğiniz firma veya müşteri senetlerini teminat senedi olarak ifade ediyoruz. Kredi limiti: Firmanıza tanınan kredi limiti tutarıdır. Risk Limiti: Firmanıza tanınan risk limiti tutarıdır. Teminat tiplerinin neler olduğunu kısaca açıkladıktan sonra, bu bilgilerin nasıl girileceğini açıklamaya geçebiliriz; Teminat bilgilerini girebilmek için, önce ilgili teminat tipinin bulunduğu satıra gelmeli ve daha sonra tutarı girmelisiniz. Tutarı girildikten sonra, bu teminatın vade sonu girilmelidir. Örneğin satıcı firmanıza verdiğiniz teminat mektubu tarihine kadar geçerliyse, banka teminat mektubu satırının vade sonu kolonuna gelerek bu tarihi girmeniz gerekir. Diğer kredi tiplerinin vade sonları da aynı şekilde girilmelidir. Ciro Hedefleri 38

39 Bu bölümden ilgili satıcınızdan yapacağınız alımlar için ay bazında tahmini girişler yapacaksınız. Başka bir ifade ile bu satıcı firmadan yapılmasını planladığınız alımları aylar bazında bu pencereden gireceksiniz. Bu bölüme girdiğinizde imleç ilk satırda ve tutar kolonunda olacaktır. Şimdi yapmanız gereken, ilgili satırdaki dönem için satıcı firmadan ne kadar alım yapmayı planlıyorsanız, bu planlanan alım tutarını ilgili alana girmektir. Daha sonra, sırayla diğer dönemler için de hedeflenen satış tutarları girilmelidir. Ciro hedefleri penceresine girişleriniz de tamamladıktan sonra sıra satıcı firma tanıtım kartını <ALT+S> tuşları ile kaydetmeye gelmiştir. <ALT+S> tuşları ile kaydedilmeyen satıcı firma bilgilerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Kasa Tanıtım Kartı Programlarımızda nakit, çek ve senetleriniz için ayrı ayrı kasalar tanımlanmaktadır. Tüm tahsilat ve ödemelerde, bu bölümde tanımlanacak kasalar seçilerek hareket sonlandırılır. Başka bir ifade ile, eğer tanımlanması zorunlu olan kasalar girilmemişse, FİNANS modülünüzde yer alan evraklar ile herhangi bir işlem yapmanız mümkün değildir. Şimdi kasa tanımlamalarının nasıl yapılacağını adım adım açıklamaya çalışalım. Kasa Tipi: Programlarımızla çalışmalarınız sırasında 8 ayrı kasa tipine ihtiyaç duyacaksınız. Bunlar; 1. Nakit kasası: Nakit giriş-çıkışları için, 2. Çek kasası: Çek giriş-çıkışları için, 3. Karşılıksız çek kasası: Alınan veya verilen çeklerin karşılıksız çıkması durumda, 4. Senet kasası: Senet girişleri için, 5. Verilen senet kasası: Senet çıkışları için, 6. Protestolu senet kasası: Protesto edilen senetler için 7. Verilen ödeme emirleri kasası: Satıcı firmalar ile olan açık hesapların, ödeme yapılıncaya dek geçici bir kasaya ödeme yapılmış gibi kaydedip, hesabı kapatabilmek için kullanılacaktır. 8. Müşteri ödeme sözleri kasası: Müşterilerin açık hesaplarını, tahsilat yapılıncaya dek geçici bir kasaya tahsilat yapılmış gibi kaydedip, hesabı kapatabilmek için kullanılacaktır. Bu 8 ayrı kasa tipi için gerekli tanımlamaları yapmak durumundasınız. Kasa tiplerini (özellikle nakit kasasını) çoğaltma imkanınız vardır. Örneğin TL nakit kasası, USD nakit kasası gibi. Şimdi ilk kasa tipini seçiniz. Kasa Kodu: Tanımlamakta olduğunuz kasanız için maksimum 10 dijitten oluşan alfanümerik bir kod vermelisiniz. Kasa Ġsmi: Kartını girmekte olduğunuz kasanın adı bu alana girilecektir. Örneğin çek kasası, nakit $ kasası gibi. 39

40 Kasa Muhasebe Kodu: İlgili kasa ile işlem yapıldığında hangi muhasebe hesabı (kasa hesabı) çalışacaksa, ilgili hesap kodunu bu alana giriniz. Kasa muhasebe hesaplarını <F10> listesinden de seçebilirsiniz. Kasa Döviz Cinsi: İlgili kasa ile yapılan giriş-çıkışlarda hangi döviz cinsi geçerli olacaksa, döviz cinsini bu alanda belirteceksiniz. Örneğin kasa tipiniz nakit kasası. Ancak nakit kasasını da kendi içinde TL kasası, dolar kasası, mark kasası gibi gruplara ayırdınız. Bu durumda mark kasasını tanımlarken döviz cinsi mark, dolar kasasını tanımlarken dolar olmalıdır (Bkz. Kuruluş programı Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Nakit AkıĢta Göz Ardı Edilecek: Finans modülünün analizler bölümünde istediğiniz tarih aralığında gerçekleşen veya gerçekleşecek finansal hareketleri, hareketlerin kaynağı olan evrak ve cari hesap bilgileriyle birlikte listeleyen, bu hareketler sonucunda firmanızın nakit fazlası veya nakit eksiğini gösteren nakit akış raporları yer almaktadır. Tanımlamakta olduğunuz kasaya ait hareketlerin bu raporlarda yer almamasını, başka bir ifade ile nakit akışta göz ardı edilmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak evet- seçimi yapmalısınız. Evet, kasa tanıtım kartına girilecek bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer siz de girişlerinizi bitirdiyseniz, kartınızı <ALT+S> tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız. Zimmet Tanıtım Kartı Sabit kıymetlerinizi kişi veya departmanlara göre zimmetleyebilirsiniz. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, zimmet yerlerinin bu programdan tanıtılması, daha sonra da A.T.İ.K kartından ilgili sabit kıymetin zimmet yerinin seçilmesidir. Şimdi her bir zimmet yerine birer kod ve isim vererek programa giriniz. Yalnız programınızın bu bölümü 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla Sürüm 9 NT kullanıcılarımızın bu bölümle ilgili işlem yapabilmeleri mümkün olmayacaktır. A.T.I.K. Grup Tanıtım Kartı Sabit kıymetlerinizi belirli gruplar altında toplayıp, grup kodlarına göre amortisman ve yeniden değerlendirme raporları alabilirsiniz. Örneğin bilgisayarlar, taşıtlar, büro eşyaları birer grup olarak tanıtılabilir. Grup tanımlamaları yapıldıktan sonra her bir sabit kıymetin kartını ekrana çağırıp, ait olduğu grup kodunu girmelisiniz. Yalnız programınızın bu bölümü 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla Sürüm 9 NT kullanıcılarımızın bu bölümle ilgili işlem yapabilmeleri mümkün olmayacaktır. Toplu Değişiklik Bu program, kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz sabit kıymet kartlarındaki amortisman hesap şekli ve amortisman oranı bilgilerini toplu olarak değiştirmeye olanak vermektedir. Programa girdiğinizde parametreler başlıklı bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan toplu değişiklik yapacağınız sabit kıymetlerinize ilişkin kod aralığı veya kod yapısını ya da muhasebe kod aralığı veya muhasebe kod yapısını giriniz. Daha sonra bu kodlar arasındaki sabit kıymetlerin yeni amortisman hesap şeklini ve amortisman oranını giriniz. Bu girişlerden sonra F2 tuşuna basınız. Sabit kıymet kartlarında ilgili değişiklikler yapılacaktır. 40

41 Evraklar ATIK modülünün menüsünde yer alan ikinci seçenek evraklardır. Bu bölümden, demirbaşlarınız ile ilgili bütün hareket evraklarının girişleri yapılacaktır. Müşterilerinize açık ve kapalı demirbaş satış faturaları kesebilecek, satıcılarınızdan aldığınız açık ve kapalı demirbaş alış faturalarının girişlerini yapabileceksiniz. Ayrıca bu faturaların iadeleri söz konusu olduğunda iade faturalarının girişleri de bu bölümden yapılacaktır. Evrak girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya başlamadan önce, bütün evraklarda ortak olan bazı giriş alanlarına değinmek istiyoruz. Sürüm 9.0 programlarının tüm evrak girişlerinde evrak numarası, evrak tarihi, belge numarası ve belge tarihi olmak üzere 4 adet ortak alan vardır. Bu alanlara hangi bilgilerin girilebileceği aşağıda açıklanmıştır. Evrak No : Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak no su girilip <TAB> tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1 den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. Evrak Tarih: İlgili evrakın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alana girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin de kesilen bir alış faturası de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. Evraklar menüsündeki tüm programlarda ortak olan giriş alanlarını yukarıda açıklamaya çalıştık. Bu alanlara ait açıklamalar ilgili evraklarda tekrar verilmeyecektir. ATİK modülünüzün tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi <Ctrl+Y> tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde evraklar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. 41

42 Evraklar Menüsü Yardım Tuşları Shift+F3 (E- posta ile gönder): Sipariş, irsaliye, fatura ve irsaliyeli fatura gibi evraklarınızı.txt dosyası olarak e-posta ile gönderebilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken ilgili evraklar üzerinde Shit+F3 tuşlarına birlikte basmak olmalıdır. Bu tuşlara bastığınızda, öncelikle bir mesaj ekranı ile karşılaşacaksınız. Evrakınızda yer almasını istediğiniz mesajı bu ekrandan girip <F2> tuşuna basarsanız Microsoft Outlook ekranına ulaşabilirsiniz. Bu aşamada yapmanız gereken ilgili evrakı göndereceğiniz kişilerin e-posta adresini girip gönder (send) butonuna basmak olmalıdır. Ctrl+A Ctrl+L: Evrak giriş programlarında yani faturalarda, CTRL+L tuşları evrak kilitleme fonksiyonunu yerine getirir. Bu fonksiyonu çalıştırmak için, kilitlemek istediğiniz evrak ekranınızdayken CTRL+L tuşlarına basmanız yeterlidir. Evrak kilitlendikten sonra, hiç bir kullanıcınız o evrak üzerinde işlem yapamaz. Evrak üzerinde tekrar işlem yapabilmek için CTRL+A tuşlarıyla evrak kilidinin açılması gerekir. Bu tuşlara basıldığında sizden şifre sorulacaktır. Evrak kilidini açan şifre, supervisor (SRV) şifresidir. Bu şifre girildikten sonra evrakınız üzerinde tekrar işlem yapabilirsiniz. ALT+R (Evrak Döviz Kuru): Fatura evraklarının döviz cins ve kurlarını görüntüleyebilmek ve günlük kurlar üzerinde sadece ilgili evraka bağlı olarak değişiklik yapabilmek için ALT+R tuşlarını kullanmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan alanlar aşağıda açıklanmıştır; Evrak Döviz Cinsi-Evrak Döviz Kuru : Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın (bu bir satıcı firma, veya müşteri firma olabilir), tanıtım kartından girilen orijinal döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Örneğin X satıcısından gelen bir faturayı giriyorsunuz. Bu satıcı ile olan alış-verişleriniz sürekli DM (Alman Markı) bazında yapılıyor. Dolayısı ile, satıcı tanıtım kartından da döviz cinsi DM olarak seçilmiş. Bu satıcınızdan gelen faturayı girerken, evrak döviz cinsi DM olacaktır. Evrak döviz kuru da DM nin o günkü kurudur. Eğer evrakınızın ilgili döviz cinsinin günlük kuru üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız, döviz kuru alanına ilgili değeri girebilirsiniz. Alternatif Döviz Cinsi-Alternatif Döviz Kuru: Programlarımızda hareket girişleri 3 döviz cinsi ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, Kuruluş programınızdan seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi ve o günkü döviz kuru yer almaktadır (Bkz. Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Ctrl+U (Toplu Evrak Dökümü): <Ctrl+U> tuşlarına birlikte basarak, aynı seri numarasındaki (evrak no) fakat sıra numaraları farklı birden fazla evrakı yazıcıya dökebilirsiniz. Bunun için sadece yazıcıya dökülecek evrakların seri numarasını ve sıra numaralarını girip <F2> tuşuna basmanız gerekir. 42

43 ALT+A (Satır Ara): Evrakta yer alan sabit kıymetlerden herhangi birine kolay ulaşmak istiyorsanız, ALT+A tuşlarına basarak sabit kıymetin hangi kod ile başladığını ve/veya isminde geçen herhangi bir kelimeyi girerek arama yaptırabilirsiniz. Programınız girdiğiniz kriterlere uyan ilk sabit kıymeti bularak ışıklı bloğu o sabit kıymet satırında konumlandıracaktır. ALT+Q ( Satır Ġptal) : <ALT+Q> tuşlarına basarak, imlecin bulunduğu evrak satırını silebilirsiniz. Satır silme işlemi hiç bir uyarı mesajı verilmeden yapılır. ALT+K (Yazıcıya Dök) : <ALT+K> tuşlarına birlikte basarak, evrakınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, karşınıza yazıcı ayarları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen evrak dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapmanızdır. Şöyle ki, kağıt yönünü (yatay, dikey), kağıt tipini (normal sürekli form, A3, A4 gibi), evrakın renkli olarak basılıp basılmayacağını seçebilirsiniz. Yine bu ekrandan dos modunda döküm alabilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan dos modunda döküm parametresini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında ekranınızın üst bölümündeki görüntü değişecek ve sizden dökümünüz için uygun parametre girişleri yapmanız istenecektir. Yazıcı tanımlaması, evrakınız için çerçeve seçimi bu tanımlamalardan bir kaçıdır. Yazıcı ayarları ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra tamam butonuna basarak dökümünüzü alabilirsiniz. ALT+Z (Evrak Yaz) : Evraklar üzerinde <ALT+Z> tuşlarına basarak, ilgili evrakınızı (irsaliye, fatura, ambar fişi vb.) bir dosyaya yazdırabilirsiniz. Daha sonra bu evrakı <ALT+U> tuşları ile tekrar ekrana çağırmanız mümkündür. Bunun için sadece evrakın yazdırılacağı yol adının ve dosya adının belirlenmesi gerekir. Gerçi ALT+Z tuşlarına basıldığında hem yol adı hem de dosya adı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Eğer evrakın yazdırılacağı yol veya dosya ismini değiştirmek isterseniz, karşınızdaki pencereden gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz. ALT+U ( Evrak Oku ): ALT+Z tuşları ile dosyaya yazdırılan evrakların tekrar ekrana çağırılabilmesi için ALT+U tuşları kullanılacaktır. Bkz. ALT+Z. ALT+F (Form Hazırla) : Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilirsiniz. Örneğin fatura formlarınız matbaadan baskılı olarak geliyor. Bu formalarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Evrakları bastığınız formlar matbuu değilse, başka bir ifade ile herhangi bir editör programından evrak formlarını kendiniz hazırlıyorsanız, programımızda yer alan evrakları hazırladığınız bu formlar üzerine de bastırabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken işlem, tasarladığınız form ismini ALT+F penceresindeki şablon dosya alanına girmektir (Bkz. Şablon Dosyası). Şimdi form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, 43

44 irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bir evrak cinsi için birden fazla form dizaynı yapacaksanız, bu durumda formlarınıza default isminin dışında isimler de verebilirsiniz. Örneğin toptan ve perakende faturalar için ayrı form dizaynları yapılacak ise, bu durumda toptan fatura için ayrı bir form ismi, perakende fatura için ayrı bir form ismi verilecek demektir. Bunları Biliyor Musunuz? Sürüm 9 NT ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Bunun için yapılması gereken işlem; Kuruluş programının Kuruluş/Diğer Tanımlar/Evrak Genel Açıklamaları programından, imleci form ismi verilecek evrak tanımın bulunduğu satıra getirip ALT+F tuşlarına basmaktır. Bu tuşlara basıldığında ekranda küçük bir pencere belirir ve ilgili evrak için form dizaynı yapılırken otomatik olarak gelmesi istenen isim bu pencereden girilir. Otomatik form isminin geleceği her evrak için ilgili girişler yapılıp ALT+S tuşları ile kaydedildikten sonra, bu form isimleri ilgili evrakların ALT+F pencerelerine otomatik olarak gelecektir. Evrak form ismi girilip enter tuşuna basıldıktan sonra form dizaynını yapacağınız ekrana geçilecektir. Bu ekranın bir örneği aşağıda görülmektedir. ALT+F ekranını iki bölümde inceleyebiliriz. Ekranın sol tarafındaki bölüm kayıt ve silme işlemlerinin yapılacağı, statik ve dinamik alanlar ile ilgili fontların değiştirilebileceği, eklenen alanların koordinatlarının izlenebileceği, kısaca evrak formunun şekilsel ve içerik özelliklerinin tanımlanacağı araçlardan oluşmuştur. Ekranın sağ yarısı ise form dizaynının, başka bir ifade ile o evrakta yer alacak statik ve dinamik alanların, mesajların seçileceği, bunların form üzerinde istenilen konumlara taşınacağı bölümdür. Şimdi ekranın sol yarısından başlayarak evrak form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) ALT+F ekranının sol üst tarafında üç adet buton görülmektedir. Bunlardan ilki, tanımladığınız evrak formunu kaydetmenizi sağlar. Birinci buton tıklandığınızda, formunuza verdiğiniz ismi içeren küçük bir pencere belirir. Tanımladığınız formu bu isim ile kaydetmek için F2 tuşuna basmalısınız. Dilerseniz farklı bir isim vererek de formu 44

45 kaydedebilirsiniz. Kayıt işlemi tamamlanınca otomatik olarak evrak ekranına geri dönülecektir. İkinci buton, hücresel bölgede yapılan tanımlamaları silmenizi sağlar. Silme işlemi herhangi bir uyarı mesajı verilmeden direkt olarak yapılır. Tanımlamalarınızı yanlışlıkla sildiyseniz, formu kaydetmeden çıkarak (close (x) butonunu tıklayarak) yaptığınız tanımlamaların gerçekten silinmesini önleyebilirsiniz. Zira silme işleminden sonra kayıt yapılırsa, form Üçüncü ikon ise, statik ve dinamik alanların font tipini ve büyüklüğünü değiştirmenize imkan verir. Üçüncü ikonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencereden windows ve Dos modunda dökümleriniz için statik ve dinamik alanlara yönelik istediğiniz font tipini seçebilmeniz ve font büyüklüğünü ayarlayabilmeniz mümkündür. DOS modunda dökümünüz için ekranınızın en alt bölümünde yer alan bu evrak dos modunda dökülsün parametresini işaretlemeniz için yeterli olacaktır. Özellikler ALT+F ekranının sol yarısında, butonların hemen altında üç ayrı daha buton yer alır. Bunlar özellikler, alt toplam seç ve alt toplam değiştir butonlarıdır. Form hazırlama ekranına geçildiğinde aktif olan sayfa özelliklerdir. Bu bölümden evrak formunuz ile ilgili olarak hem şekilsel hem de içeriksel özellikler tanımlanacaktır. Şimdi yukarıdan aşağıda doğru bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Koordinat Göstergesi Evrak formunuzda yer alacak statik ve dinamik alanların konumlarını ekranın sağ yarısında ve ilgili alanı mouse ile sürükleyerek belirleyebilirsiniz. Mouse ile istediğiniz konuma getirdiğiniz alanın koordinatları bu tabloya otomatik olarak yansıyacaktır. Seçili alanın formun kaçıncı kolonundan ve kaçıncı satırından başladığı, alanın genişliği ve varsa decimal uzunluğu bu tabloda yer alan bilgilerdir. Tablonun sol üst tarafında biraz önce sıraladığımız bu bilgilerin hangi alana ait olduğu, başka bir ifade ile statik veya dinamik (mesaj alanı da olabilir) alanın ismi yer alacaktır. Seçili alanların konumlarını mouse ile sürükleyerek belirleyebileceğiniz gibi, bunların konumlarını direkt olarak bu tabloya da girebilirsiniz. Başka bir ifade ile, seçilen alanın form üzerinde kaçıncı kolondan ve kaçıncı satırdan başlayacağını, genişliğinin ve varsa decimal uzunluğunun ne olacağı bu tablodan direkt olarak girilebilir. Yapılan girişlerin ekranın sağ yarısındaki ilgili alana uygulanabilmesi için, uygula butonunu tıklamanız gerekir. Sayfa Çizgileri ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşmesi ile hücresel bir görünümdedir. Bu hücreler form üzerindeki alanlarının 45

46 konumlarını belirlemede size yardımcı olmak amacıyla konulmuştur. Bilgisayar konfigürasyonu yeteri kadar hızlı olmayan kullanıcılarımız, form dizaynı yaparken hız ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Bu durumda yatay, dikey ve her iki çizgi tipini kaldırıp, bilgisayarınızın biraz daha hızlanmasını sağlayabilirsiniz. Bu çizgileri kaldırmak için, ilgili çizgi tanımının sol tarafında yer alan kutucuğu bir kez klikleyerek, işaretinin kaldırılması gerekir. Yatay ve dikey çizgileri tekrar form üzerinde görebilmek için ilgili kutucuğu bir kez daha tıklayarak işaretini yeniden koymalısınız. Döküm Sayısı Tanımlamakta olduğunuz form ile basılacak evrakların döküm sayısı bu alanda belirtilecektir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz ve bu formun kullanılacağı her fatura iki kopya olarak basılıyor. Bu durumda döküm sayısı alanına da 2 rakamını girmelisiniz. Genel Veriler Tanımlamakta olduğunuz form kullanılarak basılacak evrakların bir takım içeriksel ve şekilsel özellikleri bu bölümden belirtilecektir. Formunuz için geçerli olmasını istediğiniz bir özellik varsa, bunu o satırın sol tarafındaki kutucuğu klikleyerek (boş olan kutucuk tıklandığında o kutucuk işareti ile doldurulacaktır) belirleyeceksiniz. Seçilen bir özellik iptal edilmek istendiğinde, tekrar ilgili kutucuğu tıklayarak işaretinin kaldırılmasını sağlamalısınız. Şimdi bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Stok BirleĢtir: Bir evrakta yer alan birden fazla hareket satırının toplanıp (birleştirilip), evrak formuna tek bir satır halinde yazdırılması için bu satırın kutucuğunu kliklemelisiniz. Örneğin bir faturada aynı stoktan 2 kez giriş yapılmış. Bu stokların sadece miktarları farklı. Bu durumda bu 2 stok kaleminin miktarları toplanarak, faturada tek bir satırda yer alması için bu kutucuğu kliklemelisiniz. Stok birleştirme işlemi sadece aynı stoklar için değil, kod yapısının belirli bir dijitine kadar aynı kodları içeren stoklara da uygulanabilir. Örneğin bir konfeksiyoncu firmanın stok kod yapısı şu şekilde oluşturulmuş; PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu stokların birim fiyatları aynı. Birim fiyatlar kod yapısının ilk 5 dijitine göre değişiyor ve yukarıda da görüldüğü gibi 8 stokun ilk 5 kodu aynı. Değişkenlik sadece fiyatları etkilemeyen renk ve beden kodlarında. İşte bu 8 stoku miktarları toplanarak, yapılan ıskonto veya masraflar varsa, bunların dağıtımı yapılarak faturaya tek bir satır halinde bastırabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken işlem, kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden dökümlerde birleştirme kod uzunluğu alanına, stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilmelidir. Daha sonra evrak formunun bu kutucuğu kliklenmelidir. Böylece fatura evrakında yer alan 8 stok, yazıcıdan döküm alınırken tek bir stok olarak basılacaktır. 46

47 Tutarı Ġngilizce Yaz: Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) İngilizce olarak yazdırılacaktır. Tutarı Türkçe Yaz (Orj. Döviz): Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) türkçe olarak yazdırılacaktır. Toplu Evrak Dökümünde Mesaj: Ctrl+U tuşları ile toplu evrak dökümü yapılırken her bir evrak için mesaj giriş ekranına ulaşmak istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçmelisiniz (Bkz. Mesaj Dosyası). Alt Toplamlar Sabit Yerde: Evrak alt toplamlarının form üzerinde sabit bir yerde mi (belirlenecek statik alanın içinde sabit olarak mı), yoksa dinamik alanlardan (hareket satırlarından) hemen sonra mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Uygulamada kullanıcılarımızın genel tercihi alt toplamların sabit yerde olmasından yanadır. Bu kutucuk kliklenmezse, başka bir ifade ile alt toplamlar sabit yerde seçimi yapılmazsa, evrak alt toplamları hareket satırlarının hemen sonunda yer alır. Örneğin 10 hareket satırından oluşan bir fatura formu bastırılırken alt toplamlar 11. satırdan itibaren yazdırılır. Bu durumda basılacak alt toplamların neler olacağı, alt toplam seç butonu tıklanarak belirlenecektir. Word e Gönder: Bu kutucuğu kliklerseniz, hazırlamış olduğunuz evrak formunu Word programına gönderebilirsiniz. Sayfa Ayarları Tanımlamakta olduğunuz evrak formu ile ilgili sayfa ayarlarını bu bölümden yapacaksınız. Sayfa ayarlarının maksimum değerleri 255 ve 90 dır. Bunun anlamı, formunuz üzerinde 255. kolona kadar tanımlama yapabilir ve bunların yazıcı dökümünü alabilirsiniz demektir. Aynı şekilde bir forma 90 satır bilgi yazdırılabilir. Tabii ki bu değerler kullandığınız kağıt ebatları ve yazıcınız ile doğru orantılıdır. Geniş bir yazıcı ve kağıt kullanıyorsanız, programımızın maksimum değeri olan 255 kolona dek tanımlama yapabilirsiniz. Anacak dar bir yazıcıdan döküm alacaksanız, yazıcının basabileceği kolondan fazla bir tanımlama yapmanın anlamı yoktur. Form tanımlamaya başlarken, kullanacağınız kağıt ebatlarına göre kolon sayısını değiştirmeniz, kolon (sayfa) dışına taşan bir tanımlama yapmanızı engelleyecektir. Satır sayısı da aynı mantık ile düşünülmelidir. Örneğin ALT+F ekranına girdiğinizde maksimum kolon sayısı 240 görülüyor. Ancak siz 80 kolonluk bir tanımlama yapacaksınız ve kağıt ebatlarınız ancak 80 kolonu alabiliyor. İşte tanımlamalarınıza başlamadan önce kolon sayısını 80 olarak değiştirirseniz, sayfa dışına taşan bir tanımlama yapmanız da engellenmiş olacaktır. Zira hücresel alanın genişliği girdiğiniz kolon sayısına göre daraltılıp, genişletilecektir. Kolon veya satır sayılarını değiştirdikten sonra uygula butonunu tıklamanız gerekir. Şablon Dosya Adı Sürüm 9 NT ürünlerimizde evraklarınızı herhangi bir editör programından tasarımı yapılan formlar üzerine bastırmanız mümkündür. Örneğin firmanızda sipariş fişi, irsaliye ve fatura gibi evrakları matbaadan bastırmak yerine, bu evrakların şekilsel detaylarını herhangi bir editör programı yardımıyla kendiniz çizip, faturalarınızı bu şablon formlar üzerine yazdırmak istiyorsunuz. Faturalarda çıkmasını istediğiniz bilgileri, bunların konumlarını, biraz sonra açıklayacağımız şekilde ALT+F penceresinden belirlediniz. Şimdi ALT+F penceresinden yaptığınız tanımlamalar ile, hazırladığınız şablon dosyanın ilişkilendirilmesi gerekiyor. Başka 47

48 bir ifade ile, şu an yapmakta olduğunuz form tanımının, hangi şablon dosya üzerine basılacağını belirtmek kalıyor. İşte ALT+F ekranının bu alanına, oluşturduğunuz şablon dosyanın adı girilecektir. Şablon dosyalar ile ilgili unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı, oluşturduğunuz şablon dosyanın uzantısının.sbl olması ve bu dosyanın şirket dizini altında SYSTEM dizinine kaydedilmesidir. Örnek; C:\ Sürüm9 \MIKRO\2002_1\SYSTEM\ORNEK.SBL. Yukarıda Sürüm 9 NT programlarımızın C sürücüsünde ve Sürüm9 dizini altında yüklü olduğu görülmektedir. Çalıştığımız firma kodu MIKRO, çalışma yılımız ise 2002_1 yani 2002 in 1. dönemidir. Şablon dosyamızı da çalıştığımız şirket ve çalışma yılının altında bulunan SYSTEM dizinine uzantısı.sbl olarak kaydettik. ORNEK.SBL dosyamızı ve ALT+F penceresinden yaptığımız tanımlamaları kullanarak döküm alabilmek için de şablon dosya adı alanına dosyamızın adı olan ORNEK girişini yaptık. Mesaj Dosya Adı: ALT+F Form Hazırla yardım tuşu Sürüm 9 NT ürünlerimizin bütün evrak programlarında kullanılabilmektedir. Başka bir ifade ile, programlarımızda yer alan bütün evrak cinsleri için, o evraka özel formlar tanımlanabilmektedir. Form tanımlamaları yaparken, o evrak ile ilgili istenilen bütün detaylar da form üzerine çağırılabilmekte, başka bir ifade ile tanımlanmakta olan form aracılığı ile bastırılabilmektedir. Ancak kullanıcılarımızı tanımlı alanlar ile sınırlamamak için, her bir evrak formuna yazdırılabilecek serbest alanlar oluşturulmuştur. Bunları mesaj olarak adlandırıyoruz. Mesajları hem statik alanlara ayrılan bölümde hem de dinamik alanlara ayrılan bölümde dilediğiniz amaca göre kullanabilirsiniz. Örneğin yazı ile yekün yazdırılırken, yekünün başına bir mesaj atayıp, bu mesaj ile yekünden önce yalnız kelimesinin gelmesini sağlayabilirsiniz (Yalnız üçyüzmilyon TL dir gibi). Her bir evrak formu için tanımlanabilecek mesaj sayısı 40 tır. Mesajların konumları ALT+F ekranından belirlenir. İçeriği ise, başka bir ifade ile konumları belirlenen her bir mesaj alanına hangi bilginin geleceği ise, evraklar yazıcıya gönderilirken otomatik olarak gelen mesajlar başlıklı pencereden girilir. Bu pencere yazıcıya her evrak gönderiminde otomatik olarak görüntülenmektedir. Eğer şu anda form tanımlamasını yaptığınız evrakta çıkacak mesajlar çoğunlukla aynı ise, bu mesajları her seferinde tekrar tekrar girmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ilk evrakınızı yazıcıya yollarken çıkacak mesajları girip, daha sonra mesajlarınızı <ALT+S> tuşları ile kayıt edebilirsiniz. Kayıt işlemi yapılırken mesaj dosyasına bir isim verilmesi istenecektir. Dilerseniz mesaj ismi olarak programınızın otomatik olarak getireceği ismi kullanabilirsiniz. Dilerseniz mesaj dosyası ismini kendiniz girebilirsiniz. Mesaj dosyası kaydedildikten sonra, form düzenleme ekranının bu alanına kaydettiğiniz mesaj dosyasının adını giriniz. Böylece her evrak yazıcıya gönderildiğinde, bu alana girilen mesaj dosyasındaki mesajlar otomatik olarak görüntülenir ve onayladığınız takdirde basılır. Dilerseniz birden fazla mesaj dosyası da hazırlayabilirsiniz. Bu takdirde, evrakınızı yazıcıya gönderirken <F9> tuşu ile ilgili mesaj dosyasını programa yüklemeniz gerekir. Evrak Resmi: Bu bölüme evrakınıza ilişkin resim yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken evrak resmi alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde kayıtlı olan evraklarınıza ilişkin resminizi bu bölüme getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan 48

49 kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan taradığınız evrak resmini anında bu bölüme getirebileceksiniz. Sil seçeneği yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Alt Toplam Seç Evrak form dökümlerinde evrak alt toplamları alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapılmadığı sürece son hareket satırından (dinamik alandan) hemen sonra listelenir (Bkz. Genel Veriler/Alt Toplamlar Sabit Yerde). Eğer alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapıldıysa, hangi alt toplamların listeleneceği ve konumları kullanıcılar tarafından belirlenmelidir. Örneğin evrak ara toplamı, ıskonto yüzde ve/veya tutarları, evrak yekünü gibi alt toplam bilgileri kullanıcılar tarafından seçilir ve konumları belirlenir. Bu buton alt toplamlar sabit yerde tanımlamasının yapılmadığı durumlarda, dinamik alanlardan hemen sonra listelenecek alt toplam bilgilerinin nelerden oluşacağını tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Alt toplam seç butonu tıklandığında, bütün alt toplam bilgileri otomatik olarak seçili durumdadır. Dolayısı ile, eğer yazıcıya dökülecek evrakta bu alt toplamların tümü (tabii ki sadece değer olanları) varsa, dinamik alandan sonra hepsi basılacak demektir. Örneğin fatura evrakının dökümünü alacaksınız ve bu evraka 4 ıskonto, 3 masraf uygulanmış. Bu durumda dinamik alan bilgileri listelendikten hemen sonra, 1. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 2. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 3.ve 4. ıskonto yüzde tutarları ve aynı şekilde 1 den 4 e kadar masraf yüzde ve tutarları basılacak demektir. Ancak siz faturayı bastırırken ıskonto yüzdelerini değil, sadece tutarlarını bastırmak istiyorsunuz. İşte alt toplam seç butonuna bu noktada ihtiyacınız olacaktır. Bu butonu tıklayarak, evrak formunun alt toplamlarında çıkmasını istemediğiniz bilgilere ait kutucukları kliklemek suretiyle (kutucuklar kliklendiğinde işareti kalkacaktır) bunları formunuzdan çıkaracaksınız. Alt toplamlar yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirlendikten sonra kayıt butonu tıklanarak kaydedilmelidir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam seç bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam seçimlerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Alt Toplam Değiştir ALT+F ekranının sol tarafında yer alan son buton, alt toplamlarının tanımları üzerinde değişiklik yapmanıza imkan verecektir. Alt toplam tanımları firmadan firmaya farklılık gösterebilir. Örneğin programlarımızda ara toplam olarak geçen ifadeyi siz mal bedeli olarak kullanıyor olabilirsiniz. Veya 2.Iskonto Yüzdesi tanımı sizin için özel müşteri ıskontosu anlamına geliyor olabilir. İşte form tanımlamaları yaparken sıklılıkla kullandığınız terimleri görmek ve böylece tanımlamalarınızı daha seri bir şekilde yapmak istiyorsanız, bu bölümden alt toplam tanımlarını değiştirebilirsiniz. Alt toplam tanımlarını değiştirebilmek için imleci ilgili satıra getirip yeni tanımı girmeniz yeterlidir. Değiştireceğiniz tanımlar bittikten sonra, bu tanımları kaydetmelisiniz. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan kayıt butonunu tıklamalısınız. Yaptığınız değişiklikler evrak form adı ve.alt uzantısı ile kaydedilecektir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam değiştir bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam değişikliklerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. 49

50 Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Evet, ALT+F Form Hazırla ekranının sol yarısında yer alan butonları ve seçim yapılabilecek alanları açıklamaya çalıştık. Şimdi ekranın sağ yarısı ile ilgili açıklamalarımıza geçiyoruz. ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşimi ile hücresel bir görünümdedir ve istenirse bu çizgiler kaldırılabilir (Bkz.Sayfa Çizgileri). Ekranın sağ yarısı üç bölüme ayrılmıştır ve bu bölümler koyu gri çizgi ile birbirinden ayırt edilebilir. Dinamik alan tanımlamaları sadece ikinci (ekranın ortasında) bölümde yapılabilir. Statik alanlar ve mesaj alanları her üç bölümde de kullanılabilir. Form tanımlamalarınıza statik alanları seçerek başlayabilirsiniz. Yani hücresel bölgenin birinci ve üçüncü bölümlerini tanımlayarak. Statik alanlar, form üzerinde yer alacak sabit bilgilerdir. Başka bir ifade ile bu alanların konumları belirlenir ve evrakta yer alan hareket satırları ne kadar az veya çok olursa olsun statik alanların konumları değişmez. Tanımlandıkları yerlere ilgili bilgiler gelir. Örneğin cari hesap kodu ve adı, evrak numarası, evrak no, gibi. Dinamik alan tanımlamaları statik alanların tam tersidir. Bu alanlara hareket bilgileri gelir ve bu hareket bilgileri değişkendir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz. Bir fatura 3,5, 10 ve 50 stok hareketinden oluşabilir ve bu hareket satırı her seferinde değişkenlik gösterir. Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Şimdi evrak formunuza bir statik alan ekleyelim. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, hücresel bölgenin üst tarafında yer alan Statik Alan Ekle butonunun tıklanmasıdır. Bu buton tıklandığında, 10 karakter genişliğinde bir kutucuk ekranın üst sol tarafına eklenecektir. Şimdi yapmanız gereken işlem, bu alanı form üzerinde yer almasını istediğiniz bölgeye yerleştirmektir. Forma eklenen alanları istenilen yere taşımak için dört yol izleyebilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra mouseun sol tuşunu basılı kalmak kaydıyla alanı istenilen yere sürükleyebilirsiniz. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ok tuşları yardımı ile (aşağı-yukarı-sol ve sağ ok tuşları) alanı istediğiniz yere getirebilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın formun kaçıncı satır ve kaçıncı kolonundan başlayacağını girebilirsiniz. Satır ve kolon girişleri yapıldıktan sonra uygula butonuna basılarak alan ilgili konumuna yerleştirilebilir. Bunlara ek olarak statik alan ekle butonunu kullanmadan da istediğiniz hücreye statik alan ekleyebilirsiniz. Bunun için imleci statik alanın ekleneceği hücreye götürüp, çift tıklamanız gerekir. Seçtiğiniz statik alan form üzerinde olması gereken yere taşındıktan sonra sıra bu alanın genişliğini tanımlamaya gelecektir. Alanın genişliğini iki şekilde ayarlayabilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra alanın dört tarafında belirecek noktalardan birinin üzerinde tıklayarak bunu sağa doğu çekebilirsiniz. Alan mouseu sürüklediğiniz bölgeye kadar uzayacaktır. 50

51 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra bir eliniz Shift tuşunda olmak kaydıyla sağa ok tuşuna basarak alanı uzatabilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın genişliğini direkt olarak girebilirsiniz. Genişlik girildikten sonra uygula butonuna basılmalıdır. Seçtiğiniz statik alanın konumu ve genişliği belirlendikten sonra sıra bu alana hangi bilginin basılacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için mouseun sağ tuşu ile ilgili alanı klikleyiniz. Ekranınızda statik alan tanımlarının yer aldığı bir pencere belirecektir. Şimdi konumu ve genişliğini belirlediğiniz alana hangi bilgi gelecek ise, mouseu aşağı ve yukarı hareket ettirerek bu bilgili bulup, imleç üzerinde iken mouseun sağ tuşunu bırakınız. Daha önce statik yazan kutucuğunuzda seçtiğiniz alanın ismi belirecektir. Böylece evrak formumuz için ilk statik alanı tanımlamış olduk. ALT+F ekranında bütün statik, dinamik, db statik, db dinamik ve mesaj alanları aynı mantık ile tanımlanır. Yalnız dinamik alan tanımlanırken Dinamik Alan Ekle butonuna basılır ve dinamik alan ekranın orta bölümünde konumlanır. Aynı şekilde olması gereken konumu, genişliği ve içereceği bilgi seçilir. Mesaj alanları ise Mesaj Ekle butonuna basılarak forma eklenir ve bu alanlar ilk anda birinci statik alan bölümünde yer alır. Eklenen mesaj alanı yukarıda anlatmaya çalıştığımız şekilde olması gereken yere taşınır. Mesaj alanlarına gelecek bilgiler yine mouseun sağ tuşu tıklanarak (Mesaj 1 den Mesaj 40 a kadar) seçilir. Tanımlanmakta olan evrak bastırılırken ekrana gelen mesajlar penceresinden, her bir mesaj tanımına gelecek mesajlar girilir (Bkz. Mesaj Dosyası). Aşağıda örnek bir form dizaynı görülmektedir. Bu önek ekranın birinci bölümü statik alan, ikinci bölümü dinamik alan ve üçüncü bölümü açıklamalarımızdaki gibi yine statik alanlardan oluşmuştur. 51

52 F4 (Üst Satırı Kopyala): Evrakınızın hareket girişi yapılan herhangi bir alanında <F4> tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki bilgi imlecin bulunduğu alana kopyalanacaktır. Örneğin tahsilat makbuzu evrakının hareket girişi yapılan bölümlerinde F4 tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki bilgileri imlecin bulunduğu alana kopyalayabilirsiniz. Demirbaş Faturaları Müşterilerinize yaptığınız açık ve kapalı demirbaş satışlarınız için düzenleyeceğiniz faturalar ile satıcı firmalardan yaptığınız demirbaş alımlarının faturası bu bölümden girilecektir. Şimdi bu faturalara yapılacak girişlerin neler olduğunu sırasıyla inceleyelim. Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası Müşterilerinize yaptığınız açık demirbaş satışlarınız için düzenleyeceğiniz faturaları bu bölümden gireceksiniz. Demirbaş faturasını girebilmek için öncelikle yapmanız gereken Sabit kıymetlerinize ilişkin kartların açılmış olmasıdır. C/H Kodu: Demirbaş faturasını kesmekte olduğunuz müşterinizin kodunu bu alana girmelisiniz. Müşteri kodlarını <F10> listesinde de seçebilirsiniz. C/H İsmi: Müşteri kodu girişinize göre, ilgili müşteri firmanızın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık 52

53 demirbaş satış faturasında, fatura karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman tahsil edileceği, yani vadesi gün bazında girilmelidir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra tahsil edecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi günü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <ENTER> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, <F10> tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Bunları Biliyor Musunuz? Faturalarda ödeme planı alanına kullanıcı herhangi bir giriş yapmazsa otomatik olarak peşin ibaresi gelmektedir. Bu açık faturalarda da aynıdır. Eğer açık alış ve satış faturalarında ödeme planının peşin olarak geçilmesini engellemek, başka bir ifade ile ödeme planı girişini zorunlu hale getirmek istiyorsanız kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden açık faturalarda ödeme planı peşin geçilemesin parametresi -evet- olarak seçilmelidir. Sorumlu: Satış işlemini gerçekleştiren elemanınızın kodu bu alana girilmelidir. Satış elemanlarınız FİNANS modülünüzün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Eğer firmanızda satış elemanlarına prim uygulaması yapılıyorsa, prim hesaplamasının yapılabilmesi için satıcı kodları mutlaka girilmelidir. Buraya kadar yapmış olduğumuz girişler ile, açık demirbaş satış faturasına ilişkin genel tanımlamaları bitirmiş oluyoruz. Şimdi faturaya konu olan demirbaşların girişlerine başlayabiliriz. Bunun için aşağıdaki sırayı takip ediniz. DemirbaĢ Kodu: Satışı yapılan demirbaşın kodu bu alana girilmelidir. Demirbaş kodunu <F10> listesinde de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Demirbaş satışının hangi sorumluluk merkezinden veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile yapıldığını bu alanda belirtebilirsiniz. Açıklama: İlgili satırdaki demirbaş satışına ait belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Miktar: Bu alana satışı yapılan demirbaş miktarı girilmelidir. B. Fiyat: Bu alana, ilgili demirbaşın hangi fiyattan satıldığı girilecektir. Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanların çarpılması ile, tutar bu alana otomatik olarak gelecektir. Yani birim fiyatı girildiği anda, program o demirbaşın satış tutarını kendisi hesaplayacaktır. 53

54 Dilerseniz birim fiyat girmeden direkt olarak tutar girişi de yapabilirsiniz. Bu durumda programınız girdiğiniz tutarı demirbaş miktarına bölerek birim fiyatı otomatik olarak hesaplar. Demirbaş satış faturanıza ilk kalem demirbaşın girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka demirbaşlar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi diğer demirbaşların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka demirbaş yoksa, fatura üzerinden hesaplanacak ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için mouse göstergesi ile ıskonto ve masraflar butonunu tıklamanız ya da <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Ara Toplam: Faturanızda yer alan demirbaşların mal bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve Masraflar tablosundan girilen ıskonto oranlarının toplamıdır. Bu toplam için brüt tutar üzerinden yüzde alanı baz alınmıştır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve Masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Bu toplam için brüt tutar üzerinden yüzde alanı baz alınmıştır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Faturanıza ait tüm girişler tamamlandıktan sonra, evrakınızı ALT+S tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. Müşteriye Kapalı Demirbaş Satış Faturası Peşin olarak yaptığınız demirbaş satışları için düzenleyeceğiniz faturalarınızı bu bölümden gireceksiniz. Kapalı fatura; satışların peşin olarak yapıldığı durumlarda kesilir. Örneğin, ilgili demirbaşınızı sattınız ve mal bedelini nakit olarak hemen aldınız. Bu durumda keseceğiniz fatura kapalı fatura olmalıdır. Kapalı fatura kestiğinizde, fatura bedeli tahsilat işlemi yapılmış gibi anında o müşteri firmanın borcuna işlenecektir. Bu yüzden bizim programımız ile olan uygulamalarınızda, nakit haricinde alınacak ödemelerin (örneğin mal bedeli karşılığında çek alınmışsa) açık fatura ile belgelendirilmesi daha uygundur. Satıcıdan Açık Demirbaş Alış Faturası Bu program ile demirbaş alımlarının faturası girilecektir. Giriş alanları itibarı ile yukarıda açıkladığımız diğer demirbaş faturalarından farkı yoktur. Bu yüzden bu bölümü ayrıntılı 54

55 olarak anlatma gereği duymuyoruz. Daha geniş bilgi için Bkz. Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası Satıcıdan Kapalı Demirbaş Alış Faturası Bu program ile peşin olarak aldığınız demirbaşların faturası girilecektir. Giriş alanları itibarı ile yukarıda açıkladığımız diğer demirbaş faturalarından farkı yoktur. Bu yüzden bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Daha geniş bilgi için Bkz. Müşteriye Kaplı Demirbaş Satış Faturası. Demirbaş İade Faturaları Bu bölümden, açık (yani vadeli olarak) veya kapalı satış faturası ile demirbaş sattığınız müşteriniz, malı iade faturası ile geri gönderirse, size ulaşan iade faturalarının girişlerini yapacaksınız. Aynı şekilde açık veya kapalı alış faturası ile demirbaş aldığınız satıcınıza bu demirbaşı iade edecekseniz iade faturasının girişi de bu bölümden yapılacaktır. Şimdi bu faturaları daha yakından inceleyelim. Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası İadesi Perakende yapılan açık demirbaş satışlarınız için, müşteriden gelen açık iade faturalarını bu bölümden gireceksiniz. C/H Kodu: Demirbaş iade faturasını gönderen müşterinizin kodunu bu alana girmelisiniz. Müşteri kodlarını <F10> listesinde de seçebilirsiniz. C/H İsmi: Müşteri kodu girişinize göre, ilgili müşteri firmanızın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturada yer alan ödeme planını bu alana girebilirsiniz. Sorumlu: İade işlemini gerçekleştiren elemanınızın kodu bu alana girilmelidir. Satış elemanlarınız FİNANS modülünüzün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Demirbaş Kodu: İade edilen demirbaşın kodu bu alana girilmelidir. Demirbaş kodunu <F10> listesinde de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Demirbaş iade kabulünün hangi sorumluluk merkezinden veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile yapıldığını bu alanda belirtebilirsiniz. Açıklama: İlgili satırdaki demirbaş iadesine ait belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Miktar: Bu alana iade alınan demirbaş miktarı girilmelidir. B. Fiyat: Bu alana, ilgili demirbaşın hangi fiyattan iade alındığı girilecektir. Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanların çarpılması ile iade tutarı bu alana otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz birim fiyat girmeden direkt olarak tutar girişi de 55

56 yapabilirsiniz. Bu durumda programınız girdiğiniz tutarı demirbaş miktarına bölerek birim fiyatı otomatik olarak hesaplar. Açık demirbaş iade alış faturasına ilk kalem demirbaşın girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka demirbaşlar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi diğer demirbaşların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka demirbaş yoksa, fatura üzerinde yer alan ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için mouse göstergesi ile ıskonto ve masraflar butonunu tıklamanız ya da <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Ara Toplam: Faturanızda yer alan demirbaşların mal bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve Masraflar tablosundan girilen ıskonto oranlarının toplamıdır. Bu toplam için brüt tutar üzerinden yüzde alanı baz alınmıştır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve Masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Bu toplam için brüt tutar üzerinden yüzde alanı baz alınmıştır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Faturanıza ait tüm girişler tamamlandıktan sonra, evrakınızı kaydetmeyi unutmayınız. Müşteriye Kapalı Demirbaş Satış Faturası İadesi Müşterilerinize kestiğiniz kapalı demirbaş satış faturalarının firmanıza iadesi söz konusu olduğunda, iade edilen faturaların girişleri bu bölümden yapılacaktır. Giriş alanları itibarı ile yukarıda açıkladığımız diğer demirbaş faturalarından farkı yoktur. Bu yüzden bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Daha geniş bilgi için Bkz. Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası İadesi. Satıcıdan Açık Demirbaş Alış Faturası İadesi Açık demirbaş alış faturasıyla yaptığınız demirbaş alımlarının iadeleri söz konusu olduğunda, satıcı firmaya iade faturasını bu bölümden düzenlemelisiniz. Giriş alanları itibarı ile yukarıda açıkladığımız diğer demirbaş faturalarından farkı yoktur. Bu yüzden bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Daha geniş bilgi için Bkz. Müşteriye Açık Demirbaş Satış Faturası İadesi. 56

57 Satıcıdan Kapalı Demirbaş Alış Faturası İadesi Kapalı faturayla aldığınız demirbaşların iadeleri söz konusu olduğunda, ilgili iade faturalarının girişleri bu bölümden yapılacaktır. Giriş alanları itibariyle diğer demirbaş iade faturalarından herhangi bir farkı yoktur. Daha ayrıntılı bilgi için bu faturaların anlatıldığı bölümlerden faydalanabilirsiniz. Raporlar Bu bölümden sabit kıymetlerinizin yıllık ve dönemlik olmak üzere yeniden değerleme bilgilerini içeren raporlar alacak, dönemler arası yeniden değerleme farklarını listeleyebileceksiniz. Şimdi bu raporların neler olduklarını daha yakından inceleyelim. Genel Amaçlı Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu Bu program ile, sabit kıymetlerinizi almış olduğunuz tarihleri, satın aldığınız faturanın numarasını, ilgili sabit kıymetlerin fatura değerini, şu anda elinizde ki miktarı ile raporu aldığınız yıla devreden miktarlarını, önceden devreden bilanço aktif değerlerini, birikmiş amortisman değerini ayrı ayrı başlıklar halinde inceleyebileceksiniz. Programa girdiğinizde karşınıza parametreler başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) yeniden değerleme ve amortisman raporunuz hazırlanacaktır. Ayrıca bu ekranda yer alan Yıl Toplamı Alınsın parametresinden yapacağınız seçim doğrultusunda, raporunuzda yıllara göre sabit kıymetlerinizin amortisman değerlerinin toplamını da alabilirsiniz. Bunun için yapacağınız tek işlem bu parametreyi evet olarak seçmenizdir. Aksi durumda raporunuzda yıl toplamları yer almayacaktır. Parametreler ekranındaki girişlerinizi tamamladıktan sonra <ENTER> tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız. Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz hazırlanacaktır. Raporunuzun önceki ibareli kolonlarında, rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla ait değerler listelenir. Örneğin yeniden değerleme ve amortisman raporunu 2002 yılı için alırsanız, önceki başlıklı kolonlarda (önceki aktif değer, önceki birikmiş amortisman, önceden devreden YDF değeri) 2001 yılı bilgileri görülecektir. Raporunuzun sonraki ibareli kolonlarındaysa, rapor aldığınız yıldaki değerler yer alır yılı için rapor aldığınızı düşünürsek, sonraki başlıklı kolonlarda da 2002 yılı bilgileri yer alacaktır. Raporunuzda, parametreler ekranından seçtiğiniz sabit kıymetlerinizin kodu, adı, tanıtım kartlarından girilen muhasebe kodu, ilgili sabit kıymetlerin A.T.İ.K kartından girilen zimmet yer ve grup kodları, ilgili sabit kıymetleri satın almış olduğunuz tarihleri, satın aldığınız faturanın numarası, fatura değeri, şu anda elinizdeki miktarı, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden miktarı, ilgili sabit kıymetinizin, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden bilanço aktif değeri, önceki yıllardan devreden birikmiş amortisman tutarı, önceki yıllardan yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarı, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden bilanço aktif değeri, satılan miktarı, satılan bilanço aktif değeri, satılan sabit kıymetin birikmiş amortisman değeri, satılan veya sermayeye aktarılan yeniden değerleme fonu tutarı, raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıl itibari ile sabit kıymetinizin aktif değeri, bir önceki yıla kadar ilgili sabit kıymetiniz için ayrılan birikmiş amortisman tutarı, ilgili satırdaki sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki net aktif değeri, başka bir ifadeyle, rapor aldığınız yılda sabit kıymetinizin yeniden değerlendirilmiş tutarı, Yen. Değ. Oranı, değer artışı, amortisman değer artışı, sabit kıymetlerinizin raporu aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki 57

58 yıla göre ne kadar değer artışı gösterdiği, sabit kıymetinizin yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarı ayrı ayrı başlıklar halinde listelenecektir. İstenen Yıl İçin Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu Bu raporun bir önceki rapordan tek farkı, sabit kıymetlerinizin yeniden değerlendirme ve amortisman tutarlarını parametreler ekranından seçeceğiniz yıl için veriyor olmasıdır. Dolayısıyla raporun alınış şekli ve rapor başlıkları Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu ile aynıdır. Bundan dolayı bu raporu ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Yıl Detaylı Yeniden Değerlendirme Ve Amortisman Raporu ATIK modülünüzün bu raporu, sabit kıymetlerinizin yeniden değerlendirme ve amortisman tutarlarını yıllara göre aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize olanak tanımaktadır. Örneğin raporunuzu 2002 yılı için aldığınızı düşünelim; raporunuzda sabit kıymetleriniz 2002 yılından önceki yıllara ait (1999,2000,2001 gibi) yeniden değerlendirme ve amortisman tutarları (sabit kıymeti aldığınız yıla kadar olan değerleri) alt alta listelenecektir. Raporunuzda parametreler ekranından seçtiğiniz ilk sabit kıymetiniz için yeniden değerlendirme ve amortisman tutarları yıllara göre alt alta listelenip genel toplamı alındıktan sonra, araya bir çizgi çekilecek ve diğer sabit kıymetlerin tutarları sırasıyla listelenecektir. Raporun alınış şekli ve rapor başlıkları Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu ile aynıdır. Bundan dolayı bu raporu ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Yeniden Değerleme Raporları Bu bölümden sabit kıymetlerinizin yıllık ve dönemlik olmak üzere yeniden değerleme bilgilerini içeren raporlar alacak, dönemler arası yeniden değerleme farklarını listeleyebileceksiniz. Yıllık Yeniden Değerlendirme Raporu Bu program ile, sabit kıymetlerinizin, rapor aldığınız yıldan bir önceki, bir sonraki ve rapor aldığınız yıla ait aktif değerlerini, birikmiş amortismanlarını, net bilanço aktif değerlerini ve değer artış rakamlarını inceleyebileceksiniz. Programa ilk girdiğinizde parametreler ekranı ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) yeniden değerleme raporunuz hazırlanacaktır. Parametreler ekranındaki girişlerinizi tamamladıktan sonra <ENTER> tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız. Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz hazırlanacaktır. Raporunuzun önceki ibareli kolonlarında, rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla ait değerler listelenir. Örneğin yeniden değerleme raporunu 2001 yılı için alırsanız, önceki başlıklı kolonlarda (önceki aktif değer, önceki birikmiş amortisman, önceki net bilanço aktif değeri) 2000 yılı bilgileri görülecektir. Raporunuzun sonraki ibareli kolonlarındaysa, rapor aldığınız yıldaki değerler yer alır yılı için rapor aldığınızı düşünürsek, sonraki başlıklı kolonlarda da 2002 yılı bilgileri yer alacaktır. Şimdi rapor başlıklarını sıra ile incelemeye başlayalım. Kodu: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin tanıtım kartından girilen kodudur. 58

59 Muhasebe Kodu : İlgili sabit kıymetinizin muhasebe kodudur. Ġsmi: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin ismini bu alanda görebilirsiniz. Zimmet Yeri - Grup Kodu: İlgili sabit kıymetinizin A.T.İ.K kartından girilen zimmet yer ve grup kodlarıdır. Bu alanlar 9000 NT serisi programımızı kullanıyor olmanız durumunda işlevsel olacaktır. Tarih: Sabit kıymetinizi aldığınız tarih gün/ay/yıl formatında bu alanda yer alacaktır. Fatura No: Sabit kıymetinize ait Sabit Değer Kartı/Fatura Bilgileri bölümünden girilen fatura numarasıdır. Açıklama: Sabit değer tanıtım kartından girilmiş bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alanda görebilirsiniz. Eldeki Miktar: İlgili satırdaki sabit kıymetinizden elinizde mevcut miktardır. Önceki Aktif Değer: Raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıl itibari ile sabit kıymetinizin aktif değerini bu alanda göreceksiniz. Örneğin 2002 yılında aldığınız yeniden değerleme raporunun önceki aktif değer kolonunda, sabit kıymetlerinizin 2001 yılındaki aktif değerleri yer alacaktır. Eğer A.T.İ.K modülü ile ilk defa yeniden değerleme raporu alıyorsanız, bu alanda önceki aktif değer olarak sabit değer kartının devir bilgileri penceresinden girdiğiniz devreden bilanço aktif değer yer alacaktır. Önceki BirikmiĢ Amortisman: Rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla kadar ilgili sabit kıymetiniz için ayrılan birikmiş amortisman tutarıdır yılında rapor aldığınızı düşündüğümüzde, her bir sabit kıymetiniz için 2002 yılına kadar ayrılan birikmiş amortismanların toplam tutarı bu alanda görülecektir. Eğer A.T.İ.K modülü ile ilk defa yeniden değerleme raporu alıyorsanız, bu alanda önceki birikmiş amortisman olarak sabit değer kartının devir bilgileri penceresinden girdiğiniz devreden birikmiş amortisman tutarı yer alacaktır. Önceki Net Bilanço Aktif Değeri: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldan önceki net bilanço aktif değeri bu alanda yer alacaktır. Önceki net bilanço aktif değeri; Önc. Akt. Değ - Önc. Brik. Amort = Önc. Net Bil. Akt. Değ. formülü ile hesaplanmaktadır. Aktif Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki aktif değerlerinin bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Aktif değer artışı; Sonraki aktif Değer - Önceki Aktif Değer formülüyle hesaplanır. BirikmiĢ Amortisman Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Birikmiş amortisman değer artışı; Sonraki Birik. Amort. - Önceki Birik. Amort. 59

60 formülüyle hesaplanır. Yeniden Değerleme Fonu: Sabit kıymetinizin yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarıdır. Sonraki Aktif Değer: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki aktif değeri bu alanda yer alacaktır Bu alan; Önceki Aktif Değer x Yen. Değ. Oranı + Önc. Aktf. Değ. formülüyle hesaplanır. Örneğin önceki aktif değeri 4 milyar, o yıl için verilen yeniden değerleme oranı %30 olan bir sabit kıymetin sonraki aktif değeri; x 0.30 = = olacaktır. Sonraki BirikmiĢ Amortisman: İlgili sabit kıymetiniz için, raporunuzu aldığınız yıl itibari ile hesaplanan ve yeniden değerlendirilmiş birikmiş amortisman tutarıdır Bu alan; Önc. Brk. Amort. x Yen.Değ. Oranı + Önc. Brk. Amort. formülüyle hesaplanır. Sonraki Net Bilanço Aktif Değeri: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki net bilanço aktif değeri, bu alanda yer alacaktır. Sonra net bilanço aktif değeri; Son. Akt. Değ - Son. Brik. Amort = Son. Net Bil. Akt. Değ. formülü ile hesaplanmaktadır. Değer ArtıĢı: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıla göre, aktif değerinin ne kadar arttığını bu alanda görebilirsiniz. Değer artışı; Son.Net Blç. Aktif Değeri. - Önc. Net Blç. Akt. Değeri = Değer Artışı formülü ile hesaplanmaktadır. Dönemlik Yeniden Değerlendirme Raporu tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre sabit kıymetlerin yeniden değerlendirilmeleri ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Her bir dönem için uygulanacak yeniden değerleme oranları A.T.İ.K modülünün son menüsündeki yeniden değerleme oranları programından girilmektedir. Bu rapor, sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız dönemden bir önceki, bir sonraki ve rapor aldığınız döneme ait aktif değerlerini, birikmiş amortismanlarını, net bilanço aktif değerlerini ve değer artış rakamlarını listelemektedir. Programa girdiğinizde öncelikle rapora dahil edilecek sabit kıymetler için ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlarını girecek ve sıralama şeklini seçeceksiniz. Daha sonra yeniden değerleme raporunda hangi dönem bilgilerinin baz alınacağını belirlemelisiniz. Bu parametreler girilip döküm yeri seçildikten sonra raporunuz 60

61 listelenecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler genel rapor ile aynıdır. Yalnız genel yeniden değerleme raporunda geçen yıl ibarelerini dönem olarak yorumlamanız gerekir. Dönemler Arası Yeniden Değerlendirme Fark Raporu Yeniden değerleme raporlarının sonuncusu, parametreler ekranından seçeceğiniz iki dönem itibariyle yeniden değerleme bilgilerini sunacak ve dönemler arasındaki değer artış farkını izlemenize imkan verecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık raporda açıklamaya çalıştığımız bilgiler ile aynıdır. Yalnız bu raporda önceki döneme göre aktif değer, birikmiş amortisman ve net bilanço aktif değer farkları da yer alacaktır. Amortisman Raporları Bu bölümden, içinde bulunduğunuz yılda veya dönemde sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki senelerden veya dönemlerden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Yıllık Amortisman Raporu Bu programdan, içinde bulunduğunuz yılda sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki senelerden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Programa girdiğinizde parametreler ekranı ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) amortisman raporu hazırlanacaktır. Ayrıca parametreler ekranının son seçeneği olan Yıl Toplamı Alınsın parametresi ile de yıllara göre sabit kıymetlerinizin amortisman değerlerinin toplamını alabilirsiniz. Bunun için bu parametreyi evet olarak seçmeniz yeterlidir. Aksi durumda raporunuzda yıl toplamları yer almayacaktır. Evet parametreler ekranındaki girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra <ENTER> tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz karşınıza gelecektir. Şimdi raporunuzda yer alan her bir kolonu tek tek incelemeye başlayalım. Kodu: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin tanıtım kartından girilen kodudur. Muhasebe Kodu : İlgili sabit kıymetinizin muhasebe kodudur. Ġsmi: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin ismini bu alanda görebilirsiniz. Zimmet Yeri - Grup Kodu: İlgili sabit kıymetinizin A.T.İ.K kartından girilen zimmet yer ve grup kodlarıdır. Bu alanlar 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla 9 serisi programlarımız için bu alanlar işlevsel değildir. Tarih: Sabit kıymetinizi aldığınız tarih gün/ay/yıl formatında bu alanda yer alacaktır. Fatura No: Sabit kıymetinize ait Sabit Değer Kartı/Fatura Bilgileri bölümünden girilen fatura numarasıdır. Açıklama: Sabit kıymet tanıtım kartından girilmiş bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alanda görebilirsiniz. 61

62 Eldeki Miktar: İlgili satırdaki sabit kıymetinizden elinizde mevcut miktardır. AlıĢ Bedeli : Sabit kıymetinizi alırken ödediğiniz bedeldir. Başka bir ifadeyle alış bedel, sabit değer kartının fatura bilgileri penceresinden girdiğiniz maliyet bedelidir. Aktif Değer: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki aktif değeridir. Başka bir ifadeyle bu alandaki rakam, rapor aldığınız yılda sabit kıymetinizin yeniden değerlendirilmiş tutarıdır. Amortisman %: Sabit kıymet tanıtım kartında, ilgili sabit kıymetiniz için verdiğiniz amortisman yüzdesidir. Önceki Yıldan Devreden BirikmiĢ Amortisman: Bir önceki yıldan rapor aldığınız yıla devreden birikmiş amortisman tutarıdır. BirikmiĢ Amortisman Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Birikmiş amortisman değer artışı; Sonraki Birik. Amort. - Önceki Birik. Amort. formülüyle hesaplanır. Amortisman: Aktif değer üzerinden, sabit kıymet tanıtım kartında belirttiğiniz amortisman yüzdesinin çarpımı ile bulunan ve raporunuzu aldığınız yıl için ayrılan amortisman tutarıdır. Devreden BirikmiĢ Amortisman: Rapor aldığınız yıl ve önceki yıllarda hesaplanmış amortisman tutarlarının toplamını, yani bu seneye devreden toplam birikmiş amortisman tutarını bu alanda görebilirsiniz. Kalan Değer: Sabit kıymetinizin aktif değerinden, devreden birikmiş amortisman tutarının çıkarılması ile bulunan kalan değerdir. Başka bir ifade ile gelecek senelerde ayrılacak amortisman için baz alınacak değerdir. Dönemlik Amortisman Raporu tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre sabit kıymetlerin amortisman hesaplamaları ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Bu rapor ile, içinde bulunduğunuz dönemde sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki dönemden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Programa girdiğinizde öncelikle rapora dahil edilecek sabit kıymetler için ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlarını girecek ve sıralama şeklini seçeceksiniz. Daha sonra amortisman raporunda hangi dönem bilgilerinin baz alınacağını belirlemelisiniz. Bu parametreler girilip döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık rapor ile aynıdır. Yalnız yıllık amortisman raporunda geçen yıl ibarelerini dönem olarak yorumlamanız gerekir. 62

63 Dönemler Arası Amortisman Fark Raporu Amortisman raporlarının sonuncusu, parametreler ekranından seçeceğiniz iki dönem itibariyle amortisman bilgilerini sunacak ve dönemler arasındaki değer artış farkını izlemenize imkan verecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık raporda açıklamaya çalıştığımız bilgiler ile aynıdır. Yalnız bu raporda birikmiş amortisman değer artış farkı, amortisman farkı, devreden birikmiş amortisman farkı ve kalan değer farkı da yer alacaktır. Demirbaş Raporu Raporlar menüsünün bu programı, A.T.İ.K kartından girilen bilgiler ile birlikte, sabit kıymetlerinizin son durumlarını listelemektedir. Yalnız bu rapor 9000 NT serisi programlarımızda aktif olarak çalışmaktadır, dolayısıyla 9 serisi kullanıcılarımızın bu raporu alabilmeleri mümkün olamayacaktır. Satılan Demirbaş Raporu Raporlar menüsünün bu programı satılan demirbaşların listelendiği satılan demirbaş raporuna ayrılmıştır. Bu bölümden demirbaş satış faturaları ile satışı yapılan sabit kıymetler listelenecektir. Programa girdiğinizde satılan demirbaş raporuna dahil edilecek demirbaşlara ilişkin kod aralığı ve kod yapısı sınırları girmeniz ve sıralama şeklini seçmeniz beklenir. Bu parametreler girilip döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda satılan demirbaşların kodları, muhasebe hesap kodları, isimleri, satış tarihleri ve fatura numarası, faturada yer alan açıklama, bu demirbaşın alış değeri, birikmiş amortisman tutarı, aktif değeri, satış miktarı, satış değeri ve kar yer alacaktır. Demirbaş Fihristi Dökümü Programınıza tanıtmış olduğunuz demirbaşlara ait sabit bilgilerin listelendiği bölümdür. Programa girdiğinizde döküme dahil edilecek demirbaşlara ait kod aralığı ve/veya kod yapısı girişlerinin yapılacağı bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden ilgili girişler yapılıp, döküm yerini seçtikten sonra demirbaş fihristiniz listelenecektir. Demirbaş fihristinde yer alan bilgiler özetle şöyledir; demirbaş kodu, ismi, açıklama, döviz cinsi, KDV oranı, muhasebe kodu, birikmiş amortisman muhasebe kodu, yeniden değerleme fonu muhasebe kodu, alım tarihi, fatura no, miktar, birim fiyat, maliyet bedeli, KDV tutarı, amortisman hesap şekli, amortisman oranı, gayrimenkul olup olmadığı, kıst amortismana tabi olup olmadığı, iz değer düşümü olup olmadığı, yeniden değerleme yapılıp yapılmayacağı, o yıl ki birikmiş amortisman, o yıl ki bilanço aktif değeri. Muhasebeleştirme İşlemleri Bu bölüme girdiğinizde karşınıza yeniden değerleme meblağlarını muhasebeleģtir ve amortisman değerlerini muhasebeleģtir programlarının yer aldığı bir alt menü gelecektir. Bu programlar ile sabit kıymetlerinizin devletin belirtmiş olduğu dönemler itibari ile amortisman ve yeniden değerleme meblağlarına ilişkin muhasebeleştirme işlemleri gerçekleştirilecektir. Her iki programa girdiğinizde de sizden muhasebeleşecek fişin tarihini ve dönem seçimi yapmanız istenecektir. Bu girişler sonrasında F2 tuşuna basarak sabit 63

64 kıymetlerinizin yeniden değerleme meblağları ile amortisman değerlerini muhasebeleştirmiş olacaksınız. Parametreler Bu bölümde yer alan programlar ile, değerleri yıldan yıla artış gösteren sabit kıymetler için, kanunen belirlenen oranlar üzerinden yeniden değerleme girişleri yapılacaktır. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menüyü oluşturan programları daha yakından incelemeye başlayalım. Program Yeniden Değerleme Oranları Hatırlayacağınız gibi giriş bölümümüzde bazı sabit kıymetlerin yıldan yıla değerlerinin arttığını, bu sabit kıymetlerin kanunen belirlenen oranlar üzerinden her sene yeni değerlerinin tespit edildiğini ve ona göre amortisman hesaplamaları yapıldığını belirtmiştik. Örneğin, gayri menkuller bu tür sabit kıymetlerdendir yılında aldığınız 20 milyar tutarında bir daire, 2002 yılında yine bu değerde olmayacak, değeri daha da artacaktır. İşte bunun gibi yıldan yıla değeri artan sabit kıymetler için ayrılacak amortismanın da, değer artışına paralel olarak artırılması gerekir (bu kanunen getirilen bir zorunluluktur). Bu durumda yapılacak işlem, bu tür sabit kıymetlerin, her yıl yeniden değerlendirilmeleridir. Bu programdan, tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem için yeniden değerleme oranlarının girişleri yapılacaktır. Önemli Not! Her bir sabit kıymetiniz için ilgili çalışma yılının hangi dönem/dönemlerinde yeniden değerleme yapılacağı, A.T.İ.K./Sabit Değer Tanıtım Kartı programından ALT+M tuşları ile ulaşılacak pencereden tanımlanmış olmalıdır. Şimdi yapılması gereken işlem; yeniden değerleme yapılacak dönemler için ilgili değerleme oranlarını girmektir. Yeniden değerleme oranları dönemler için kümülatif olarak verilmelidir. Örneğin 1. Dönem için oranı %9, ikinci dönem için %12 ise, ikinci dönemin yeniden değerleme oranı birinci dönemi de kapsayacak şekilde (9+12=21) yani 21 olarak girilmelidir. Aynı şekilde 3. ve 4. Dönemler içinde oranlar bir önceki dönemi kapsayacak şekilde, yani kümülatif olarak girilmelidir. Ekranın birinci satırında yer alan yıllık yeniden değerleme oranı alanına ise, 4.dönemin değerleme oranı girilmelidir. Yeniden değerleme oranlarının dönemlere göre kümülatif olarak girildiğini dikkate aldığımızda, 4. Dönemin oranı aynı zamanda yıllık yeniden değerleme oranı olmaktadır. Oran girişleri bittikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. 64