ÖZEL VİTALE KADIN HASTLIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ

Transkript

1 ÖZEL VİTALE KADIN HASTLIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME İÇ DÜZENLEMESİ Dök No:AFT.YD.01 Yayın Tarihi: ocak 2015 Rev. Tar/No: -/0

2 İÇİNDEKİLER KONULAR MADDE NO SAYFA NO BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç 1 5 Kapsam 2 5 Dayanak 3 5 İlkeler 4 6 Görev, Yetki ve Sorumluluk 5 6 İKİNCİ BÖLÜM Genel Sorumluluk Ve Yasaklar Yangın 112 Ve Yangında İlk Önce Kurtarılacaktır Stikırlarının Yapıştırılması: 6 6 Arşiv ve Depo güvenliği: 7 7 Yangını haber verme: 8 8 Yangın merdiven kapıları 9 8 Bina giriş önlerini açık bulundurma ve park yasağı 10 8 Hazırlanan bu iç düzenlemenin güncelliğinin sağlanması 11 8 Hazırlanan bu iç düzenlemeden 1 nüshasının müracaatlarda bulundurulması zorunluluğu 12 8 Mahalli itfaiye teşkilatının emrine girmek 13 8 İtfaiye amiri talimatlarına uyma zorunluluğu: 14 8 İtfaiye ile işbirliği 15 8 Bina sorumlusu 16 8 Yangın raporu hazırlama 17 8 Kaynak yapım işlerinde alınacak tedbirler 18 8 Yangın söndürme cihaz ve malzemelerinin korunması 19 8 Çöp yasağı 20 8 Kâğıt toplama ve kırpma 21 8 Halojen lamba kullanımı 22 8 Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, kamera vs. cihazların şarj edilirken kontrol altında olmalıdır 23 9 Elektrikli ısıtıcı çay kahve makine kullanımı 24 9 Elektrik tesisatı 25 9 Çay ocakları ve mutfaklarda yangın güvenliği 26 9 Kapı numaraları ve anahtarları 27 9 Turnikeler 28 9 Personel adresleri

3 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tanımlar Tanımlar DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kaçış Yolları, Kaçış Merdivenleri ve Kaçış Yolu Kapıları Kaçış güvenliği esasları Kaçış Yolları Kaçış güvenlik holleri Kaçış Merdivenleri Kaçış yolu Kapıları BEŞİNCİ BÖLÜM Bina Bölümlerine ve Tesislerine İlişkin Düzenlemeler Bina bölümleri ve tesisleri Malzeme depoları ve arşivler Mutfak Çatılar Asansörler ALTINCI BÖLÜM Jeneratör Jeneratör YEDİNCİ BÖLÜM Elektrik Tesisatı ile sistemlerin özellikleri, Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirilmesi Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri Elektrik tesisatının kontrolü İç Tesisat Yangın bölmelerinden geçişler Acil Durum Aydınlatması ve yönlendirmesi Kaçış yollarının aydınlatılması Acil durum aydınlatması sistemi Acil Durum Yönlendirilmesi SEKİZİNCİ BÖLÜM Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Tasarım ilkeleri Algılama ve uyarı sistemi

4 Alarm Verme Yangın bölgeleri ve Kontrol Paneli Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izlemeleri Sesli uyarı cihazları Acil durum kontrol sistemleri Kablolar Periyodik testler, bakım ve denetim DOKUZUNCU BÖLÜM Duman kontrol sistemleri Tasarım ilkeleri Duman kontrolünün esasları ONUNCU BÖLÜM Yangın Söndürme Sistemleri Tasarım ilkeleri Sulu Söndürme Sistemleri / su basınç debi değeri Su depoları ve kaynaklar Sabit boru tesisatı ve Yangın Dolapları Sistemi İtfaiyeye su verme bağlantısı Köpüklü, Gazlı ve Kuru Kimyevi Tozlu Sabit otomatik Söndürme Sistemleri Taşınabilir Söndürme Tüpleri Periyodik Testler ve Bakım ONBİRİNCİ BÖLÜM Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması Tehlikeli Maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler Patlayıcı maddeler Parlayıcı ve Patlayıcı Gazlar Genel olarak yangından korunma işlemi ONİKİNCİ BÖLÜM Yangın Güvenliği Sorumluluğu, Ekipler, Eğitim, Denetim, İşbirliği ve Ödenek Yangın Güvenliği Sorumluluğu Ekiplerin Kuruluşu Ekiplerin Görev ve Çalışma Esasları Araç Gereç ve Malzeme Eğitim Denetim İşbirliği Ödenek

5 ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler Yetkili idareden görüş alınması İç düzenlemeye Aykırı Haller Yürürlükten Kaldırılan uygulanmayacak Hükümler Mevzuat Hükümleri Yürürlük Yürütme ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ekler EK-1 EK-2 EK-3 EK-4 EK-5 EK-6 EK-7 Kontrol Takip Kartı Yangın ihbar talimatı Krokiler Örnek yangın raporu Yangın Söndürme cihaz Bakım kart Örneği Yangın ekip listesi (söndürme, kurtarma, koruma ve ilkyardım ekip listesi) Yangına Karşı Kullanılacak Araç Gereç ve Malzeme Listesi 4

6 ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME İÇ DÜZENLEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1- Bu İç Düzenlemenin amacı; ÖZEL VİTALE KADIN HASTALKLARI VE DOĞUM HASTANESİ tarafından kullanılan, ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınlar ile can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir. Kapsam Madde 2- Bu iç düzenleme; ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ alınacak yangın önleme ve söndürme tedbirlerini, Yangının ısı, duman zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği bakımından yol açabileceği tehlikeleri en aza indirebilmek için yapı, bina, tesis, işletme, çalışma ofisleri, depo ve arşivlerin tasarım, yapım, kullanım, bakım ve işletimi esaslarını kapsar. Yönetmelik Hükümleri; Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı almış olmakla birlikte henüz yapımına başlanmamış olan yapılar, Mevcut yapılarda Yönetmeliğin, yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiştirilerek sağlık, eğitim ve konaklama amaçlı olarak kullanılacak bina ve tesisler, tehlikeli maddelerin bulundurulacağı binalar ve binadaki toplam kullanıcı sayısı 200 ü geçen toplanma amaçlı binalar. Yönetmelikte belirtilen diğer yapılar, binalar, tesisler ve işletmeler hakkında yönetmelik hükümleri uygulanır. Sürekli ve geçici, resmi ve özel yeraltı ve yer üstü inşaatı ile bunların ilave değişiklik ve onarımlarını içine alan sabit ve hareketli tesisler yapı sayılarak haklarında Yönetmeliğe göre işlem yapılır. Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen binalarda yangına karşı güvenlik tedbirleri için yapılacak tesisatlara ilişkin olarak, Kültür ve Tabiat varlıklarını Koruma Kurulunun görüşü alınır ve yapının özelliğini etkilemeyecek biçimde tahliye, algılama, uyarı ve söndürme sistemlerinden gerekli olanlar kurulur. Dayanak Madde 3- Bu iç Düzenleme, tarihli ve 3152 sayılı İç İşleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33. üncü maddesi ve tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A Maddesi ile tarihli ve 7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun Ek 9. maddesi gereğince hazırlanan, Bakanlar Kururlunun 2007/12937 Sayılı kararı ile yürürlüğe konan Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik in 136. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. 5

7 İlkeler Madde 4-Bu İç Düzenleme hükümleri ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ uygulanır. Yeni yapı İnşasında veya mevcut bina proje değişikliği gerektiren esaslı onarım ve tadilat projelerinde, binanın kullanım sınıfına ve özelliklerine göre Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır. Projeler, diğer kanuni düzenlemeler yanında yangına karşı güvenlik bakımından Yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değil ise, yapı ruhsatı verilmez. Yeni yapılan veya proje tadilatı ile kullanım amacı değiştirilen yapılarda yönetmelikte öngörülen esaslara göre imalat yapılmadığının tespiti halinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar binaya yapı kullanma izin belgesi veya çalışma ruhsatı verilmez Bu iç düzenlemede tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında Yönetmeliğe bakılır. Yönetmelikte olmaması halinde, Türk Standartlarına, bu standartların olmaması halinde ise, Avrupa standartları esas alınır. Türk veya Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, Uluslararası geçerliliği kabul edilen standartlarda kullanılır. Bu iç düzenlemenin uygulanmasında; Mevcut yapıya ilave olacak proje, yapım ve inşaatı ile ilgili hususlarda yönetmelik hükümlerine göre hareket edilir. Tereddüde düşülen proje ve yapım ile ilgili hususlarda Bayındırlık ve İskân Bakanlığının, diğer hususlarda ise İç İşleri Bakanlığının uygulamaya esas olarak yazılı görüşü alınarak bu görüşlere göre işlem yapılır. Görev yetki ve sorumluluk Madde 5- Bu iç düzenleme hükümlerinin uygulanmasında; Görevi; ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HASTANESİ hizmet veren tüm personel görevlidir. Yetki ve Sorumluluk; Bu iç düzenleme hükümlerinin uygulanmasında İş Sağlığı Uzmanı ve Mesul müdür yetkili ve sorumludurlar. İKİNCİ BÖLÜM Genel Sorumluluk ve Yasaklar Bu iç düzenlemenin uygulanmasında genel sorumluluk ve yasaklar aşağıda belirtilmiştir. Yangın 112 ve Yangında İlk Önce Kurtarılacaktır Stikırlarının Yapıştırılması: Madde 6-Kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte YANGIN 112 yazılı stikırların telefon makinelerinin üzerine (Santralde, müracaatlarda, güvenlik ve kontrol sisteminin bulunduğu yerlere gözle görülebilir daha büyük ebatlarda yapıştırılması mecburidir.) Yangında ilk kurtarılacak kıymetli ve önemli evrak için yeteri kadar kilitli çelik dolap ve kasa temin edilir ve üzerine YANGINDA İLK ÖNCE KURTARILACAKTIR ibaresi yazılır. Kırmızı zemin üzerine yazılan Stikırlar, yangında ilk kurtarılacak önemli olan evrak, dosya, doküman, disket, CD, Hafıza kartı, flaş bellek ve diğer eşyaların olduğu dolapların üzerine yapıştırılarak dolapların içinde hangi dokümanlar kurtarılacaksa onlarda işaret ederek o dolaptaki yangında kurtarılacak malzemelere uygun olan yangın torbası, yangın çuvalı yada CD ve disket gibi taşımada hassas olan malzemeler için yangından kurtarma kutusu veya çantası dolapların içinde muhafaza edilmesi mecburidir. 6

8 Arşiv ve Depo güvenliği: Madde 7-Arşivlere ancak arşiv memuru, depolara da depo görevlisi beraberinde girilebilir.(bahse konu bölümlerden en son çıkan görevli kapı arkasında mevcut olan kontrol takip kartını doldurur ve dolan kartları arşiv sorumlusuna gönderir. (örneği Ek-1 dedir) Evraklar yâda malzemeler istiflenirken çıplak ampullere yakın mesafede bulunması tehlike yaratacağından bu hususlara dikkat edilecektir. Ayrıca burada sigara içmek, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurmak kesinlikle yasaktır. Yangını haber verme: Madde 8- Herhangi bir yerde kontrol dışı ateş yandığını veya duman çıktığını görenlerin bunu yangının açık adresi çeşidi ve büyüklüğünü tarif ederek ve derhal yangının büyüklüğüne göre, eğer büyük bir yangın ise itfaiye ye (112 nolu telefona ), Santral ve Teknik Servis e haber verilir. (Yangın dolaplarının yanında asılı, örneği Ek-2 de olan yangın ihbar talimatında yazılı itfaiye, ilkyardım ve Emniyet Müdürlüğüne ait telefon numaraları mevcuttur. Yangın merdiven kapıları: Madde 9- Odalardan veya koridorlardan yangın merdivenine geçişlerin açık tutulması masa vb. eşyalar konulmaması şarttır. Yangın merdiven kapılarının üzerinde anahtarlarının bulundurulması zorunludur. Ayrıca yangın merdiven aralarına ve basamaklara temizlik malzemesi saksı vs. eşya koymak yasaktır. Bina giriş önlerini açık bulundurma ve park yasağı: Madde 10- Yangına müdahaleyi kolaylaştırmak bakımından, bina giriş ve civarında itfaiye araçlarının rahatlıkla yanaşmasını temine yönelik Park Yasağı konulur ve bu husus trafik levha ve işaretleriyle gösterilir. Bu hizmetleri Güvenlik Görevlisi takip eder. Hazırlanan bu iç düzenlemenin güncelliğinin sağlanması: Madde 11- Bu iç düzenlemenin ekinde mevcut olan, Ek-3 kroki üzerinde personelin kaçış yollarını, acil çıkış kapılarını, yangın dolaplarını, itfaiyeye su verme ağızlarını (Hidrantları), jeneratörleri, doğalgaz su vanalarını, elektrik şalterini ve mazot tanklarının yerleri gösterilir. Krokide gösterilen yerlerde bir değişiklik söz konusu olduğunda Mesul Müdür ve İşletme Müdürü bilgilendirilerek, bu iç düzenlemenin güncelliği sağlanacaktır. Hazırlanan bu iç düzenlemeden 1 nüshasının müracaatlarda bulundurulması zorunluluğu: Madde 12- Bu iç düzenlemeden yangına müdahale etmek amacıyla gelen itfaiye yetkilisine vermek üzere birer nüsha hasta kayıt kabul birimine verilir ve buralarda gizlilik kuralları doğrultusunda muhafaza edilir. Mahalli itfaiye teşkilatının emrine girmek: Madde 13- Binada yangın çıkması halinde olaya müdahale eden ÖZEL VİTALE KADIN HASTALIKLARI VE DOUM HASTANESİ itfaiye ekipleri ve ünite amirleri mahalli itfaiye teşkilatı amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve kendisine her konuda yardım etmek zorundadırlar. İtfaiye amiri talimatlarına uyma zorunluluğu: Madde 14- Binada görevlendirilen gerek itfaiye görevlilerinin, gerekse olaya müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yaptıkları sırada yetkili itfaiye amirinin kurumda çalışan personelin can ve mal 7

9 güvenliğini korumaya yönelik vereceği karar ve talimatlar muhatap kurum sorumlusu ve diğer personelce aynen yerine getirilir. İtfaiye ile işbirliği: Madde 15- Bina görevlileri Kurum itfaiye servis personeli ve olay yerinde bulunan herkes itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olurlar ve çalışmasını güçleştirici davranışlarda bulunamazlar. Bina sorumlusu: Madde 16- Bu iç düzenlemede yer alan yangın güvenliği, yangına müdahale itfaiye ekiplerine yardım ve yasaklarla ilgili hususlara uyulmasından Mesul Müdür sorumlu olup hizmetleri yürütülmesinden Ev ekonomisi Sorumlusu ve Teknik Servis yardımcı olacaktır. (Bu iç düzenlemede verilen görevlerde, birim amirlerde sorumlu olacaktır.) Yangın raporu hazırlama: Madde 17- Yangın sonrası (ufak bir yangın dahi olsa) veya herhangi bir şekilde yangın söndürme cihazları kullanılmış olsa dahi bir rapor tutularak; yangın yeri, tarihi, ve saati, yangın nedeni, yangına müdahale şekli, kullanılan malzemeler ile can ve mal kaybının neler olduğunu belirten bir rapor hazırlayarak Mesul Müdür e imzalı nüshası gönderilir.( Örnek rapor Ek 4 te dir) Kaynak yapım işlerinde alınacak tedbirler: Madde 18-Tadilat ve tamiratlarda ihtiyaç duyulan kaynak esnasında olası yangın riskine karşı seyyar, yangın söndürme cihazının bulundurulması mecburidir. Yangın söndürme cihaz ve malzemelerinin korunması: Madde 19- Merkez bina, acil girişi ve katlarda mevcut olan, sabit ve seyyar yangın söndürme tesis ve cihazlarını (Yangın dolapları, hidrantları, alarm butonları, otomatik yangın algılama ve söndürme sistemleri ve yangın söndürme cihazlarını) karıştırmak, sökmek, bozmak, kırmak, keyfi gereksiz yere pimini yada mührünü koparmak, içine kağıt, paçavra, temizlik malzemesi gibi maddeler koymak veya kullanılamayacak hale getirmek yada bozuk halde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının, alarm butonlarının ve yangın söndürme cihazlarının önünü kapatmak yasaktır. Yangın söndürücü cihaz, tesis ve malzemeler amacı dışında kesinlikle kullanılamaz. Çöp yasağı: Madde 20- Sigara izmaritlerinin ve yanmakta olan kâğıt parçalarının söndürülmeden çöp kovalarına atılması kesinlikle yasaktır. Kâğıt toplama ve kırpma: Madde 21- Her odada etrafı kapalı metal çöp kovası ve binanın belli yerlerinde geri dönüşüm kâğıt toplama kutuları bulundurulur. Atık kâğıtlar kesinlikle geri dönüşüm kutularına atılacaktır. Ayrıca imha edilecek olan gizlilik dereceli evraklarla kâğıt kırpma makinesinde kırpılacak sonra geri dönüşüm kutularına atılacaktır. Halojen lamba kullanımı: Madde 22- Ofislerde kullanılan seyyar ve sabit halojen aydınlatma lambaları yangın güvenliği açısından kesinlikle kapaklı olarak kullanılacaktır. 8

10 Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, kamera vs. cihazların şarj edilirken kontrol altında olmalıdır: Madde 23- Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, kamera vs. cihazların şarj edilirken ilgili personel refakatinde şarj edilmeli, patlama ve yangın çıkma riski göz ardı edilmemeli gerekli tedbirler alınmalıdır. Elektrikli ısıtıcı çay kahve makine kullanımı: Madde 24- Ofislerde, depolarda ve arşivlerde elektrik ocakları, elektrikli ısıtıcılar, çay ve kahve makineleri gibi cihazları kullanmak yangın güvenliği açısından yasaktır. Elektrik tesisatı: Madde 25- Aydınlatma lambaları ve elektrik kablolarının çıplak geçtiği yere yakın raflara arşivlerde; evrak, dosya, klasör, malzeme depolarında; malzemeler istiflenmemelidir. Mevcut aydınlatma lambaları kapalı olmalı, arızalı yanıp sönen florasan ve lambalar değiştirilmelidir. Çıplak geçen elektrik kabloları kablo kutusu içerisinden geçirilmesi, açık buat kapakları ile kapatılması ince kabloların iptal edilerek yerine antigron kablolar ile değiştirilmesi şarttır. Elektrik tesisatının yıllık bakım ve kontrollerini Sorumlu Elektrik Mühendisi tarafından, ehliyetli kişilerce yaptırılarak, rapor halinde Mesul Müdür e bildirilecektir. Çay ocakları ve mutfaklarda yangın güvenliği: Madde 26- Çay ocakları ve mutfaklardaki kullanılan, LPG tüpü, doğalgaz yâda elektrik ocakları için gerekli güvenlik tedbirleri alınır ve mutfak terk edilirken (mesai bitiminde ) dedantör, vana yada şalteri kapalı konuma getirir ve kapı arkasında mevcut olan kontrol takip kartına en son çıkan imzasını atar, adı, soyadı ile çıkış tarih ve saatini yazar ve her ay kontrol takip kartları değiştirilerek, dolusu Ev Ekonomisi Sorumlusu na gönderilir.(örneği Ek 1) Kapı numaraları ve anahtarları: Madde 27- Bina içinde mevcut tüm kapılar numaralandırılır ve yedek anahtarları 3X3 ebadında ahşap numara plakası takılır. Müracaata kilitli ve mühürlü olan anahtar santral de muhafaza edilir. Turnikeler: Madde 28-Olağanüstü durumlarda (Yangın, deprem vb. gibi) Turnikeler ve acil çıkış kapıları açık konuma gelecek ve personel daha önceki eğitim ve tatbikatlarda gösterilen toplanma yerlerine gelecektir. Ünitelerin yetkili kişileri, içeride kalan personeli tespit edecektir. Personel adresleri: Madde 29- Personelin; ev adresi, ev ve cep telefon numaralarını gösteren genel bir listenin, gerektiğinde çağırılmak üzere yetkililer tarafından kolayca ulaşılabilecek yerde bulunması sağlanır. Bilgiler de şifre olmayacak şekilde gizlilik esasına dayanılarak muhafaza edilecektir ve güncelliği devamlı sağlanacaktır. Güvenlik nedeniyle adres ve telefon numaralarına ilişkin bilgiler, insan kaynaklarında muhafaza edilir. 9

11 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tanımlar Bu iç düzenlemenin uygulanmasında; Tanımlar Madde 30- Acil durum: Afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeşitli sebeplerle meydana getirilen olayların yol açtığı hâlleri, Acil durum ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekibi, Acil durum planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım iş ve işlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planları, Acil durum asansörü (İtfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmış olan özel asansörü Alevlenme noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırılıp uzaklaştırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklığı, Duman haznesi: İçinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacmi, Duman kontrolü: Yangın hâlinde duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini veya yayılımını denetlemek için alınan tedbirleri, Duman perdesi: Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda, uzaktan kapatılabilen veya bir algılayıcı uyarısıyla kapanan, yangına karşı dayanıklı bölücü perdeyi, Duman tahliyesi: Dumanın yapının dışına kendiliğinden çıkmasını veya mekanik yollarla zorlamalı olarak atılmasını, Duman yönlendirme bacası: Yangın hâlinde, dumanların istenilen yöne çekilerek yangının genişlemesini önlemeye yönelik bacaları, EN: Avrupa standartlarını, Güvenlik bölgesi: Binadan tahliye edilen şahısların bina dışında güvenli olarak bekleyebilecekleri bölgeyi, Islak borulu yağmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini, İlgili standart: Türk standartlarını, bu standartların olmaması hâlinde Avrupa standartlarını, Türk veya Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen standartları, Kademeli yatay tahliye: Kullanıcıların yangından uzaklaşarak aynı kat seviyesinde yer alan yangın geçirimsiz komşu kompartımana sığınmasını, Kaçış aydınlatması: Normal aydınlatma devrelerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından beslenerek sağlanan aydınlatmayı, Kaçış (Yangın) merdiveni: Yangın hâlinde ve diğer acil hâllerde binadaki insanların emniyetli ve süratli olarak tahliyesi için kullanılabilen, yangına karşı korunumlu bir şekilde düzenlenen ve tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan merdiveni, Kaçış uzaklığı: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yolun gerçek uzunluğunu, Kaçış yolu: Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merdivenler ve bina son çıkışına giden yollar dâhil olmak üzere binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamını, Kamuya açık kullanım: Binanın, herkesin giriş ve çıkışına açık olarak kullanılmasını, 10

12 Kamuya açık bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, işyeri, açık ve kapalı spor tesisleri, eğitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binaları, Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısını, Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m 2 /kişi olarak ifadesini, Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabileceği boruyu, Kuru borulu yağmurlama sistemi: Çalışma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı, basınçlı hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini, Korunumlu koridor veya hol: Bitişik olduğu mekânlardan yangına karşı dayanıklı yapı elemanlarıyla ayrılmak suretiyle yangın etkilerinden korunmuş koridoru veya holü, Korunumlu merdiven: Yangına karşı dayanıklı bir malzeme ile çevrili veya yangından etkilenmeyecek şekilde düzenlenen merdiveni, Ortak merdiven: Birden çok sayıda kullanım birimine hizmet veren kaçış merdivenini, Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet için, Türk Standartları Enstitüsü veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul gören uluslararası bir onay kuruluşu tarafından test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunluğu gösteren belgeyi, Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG): Petrolden ve doğalgazdan elde edilerek basınç altında sıvılaştırılan propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonları veya bunların karışımını, Son çıkış: Bir yapıdan kaçış sağlayan yolun yapı dışındaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana geçit veren bitiş noktasını, Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu, Tek yönlü kaçış mesafesi: Bir mekân içindeki kişilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkışa veya alternatifli iki yönde kaçış imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesafeyi, TS: Türk Standartları Enstitüsünce yürürlüğe konulmuş Türk standartlarını, Yağmurlama (sprinkler) sistemi: Yangını söndürmek, soğutmayı sağlamak ve gelişen yangını itfaiye gelinceye kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemi, Yangına karşı dayanım (direnç): Bir yapı bileşeninin veya elemanının yük taşıma, bütünlük ve yalıtkanlık özelliklerini belirlenmiş bir süre koruyarak yangına karşı dayanmasını, Yangına tepki: Belirli şartlar altında bir ürünün yangına maruz kaldığında gösterdiği tepkiyi, Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümü, Yangın kesici: Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiş bir süre için durduran, yatay veya düşey konumlu elemanı, Yangın duvarı: İki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip hacimlerin birbirinden ayrılması gereken hâllerde, yangının ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiş bir süre için durduran düşey elemanı, Yangın güvenlik holü: Kaçış merdivenlerine yangının ve dumanın geçişini engellemek için yapılacak bölümü, Yangın kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava veya nesneler için dolaşım imkânı sağlayan, kapalı tutulduğunda duman, ısı ve alev geçişine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak veya kepengi, Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgeyi, Yangın perdesi: Korunması gereken nesne, ürün veya alt yapının yangına karşı korunması veya ısının yatay veya düşey olarak yayılmasını engellemek maksadıyla kullanılan özel donanımlı bariyerleri, 11

13 Yangın tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaçış yollarının, yangın merdivenlerinin, acil durum asansörlerinin, yangın dolaplarının, itfaiye su verme ve alma ağızlarının ve yangın pompalarının yerlerinin renkli olarak işaretlendiği projeyi, Yangın türü: Yanmakta olan maddeye göre; A sınıfı yangınlar: Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını, B sınıfı yangınlar: Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler yangınını, C sınıfı yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını, D sınıfı yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını, Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m 2 olarak ifade edilen büyüklüğü, Yapı yüksekliği: Bodrum katlar, asma katlar ve çatı arası piyesler dâhil olmak üzere, yapının inşa edilen bütün katlarının toplam yüksekliğini, Yüksek bina: Bina yüksekliği m den veya 7 kattan fazla, yapı yüksekliği m den veya 10 kattan fazla olan binaları, Yırtılma yüzeyi: Patlama riskine karşı, kapalı bölümün yan duvarında oluşturulan zayıf yüzeyi, Yüksek tehlike: Yüksek tehlike sınıfına giren maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı yerleri, İfade eder. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kaçış Yolları, Kaçış merdivenleri, kaçış yolu kapıları; Kaçış güvenliği esasları Madde 31 Yangın ve diğer acil durumlarda kullanıcıların hızla kaçışlarını sağlayacak yeterli kaçış yolları ile donatılır. Kaçış yolları ve diğer tedbirler, yangın veya diğer acil durumlarda can güvenliğinin yalnızca tek bir tedbire dayandırılmayacağı biçimde tasarlanır. Acil durumlarda yapıdan, kaçış sırasında kullanıcıları ısı, duman ve panikten doğan tehlikelerden koruyacak şekilde yapılması, donatılması, bakım görmesi ve işlevini sürdürmesi gerekir. Mevcut yapıda bütün kullanıcılara elverişli kaçış imkânı sağlayacak şekilde, yapının kullanım sınıfına, kullanıcı yüküne, yangın korunum düzeyine, yapısına ve yüksekliğine uygun tip, sayı, konum ve kapasitede kaçış yolları düzenlenir. Mevcut yapının her kesiminden serbest ve engelsiz erişebilen şekilde kaçış yollarının düzenlenmesi ve bakım altında tutulması gerekir. Serbest kaçışları engelleyecek şekilde çıkışlara veya kapılara kilit, sürgü gibi vb. bileşenler takılamaz ancak koruyucu güvenlik açısından gerekli tedbirler alınacaktır. Her çıkışın açıkça görünecek şekilde yapılması, ayrıca, çıkışa götüren yolun, sağlıklı her kullanıcının herhangi bir noktadan kaçacağı doğrultuyu kolayca anlayabileceği biçimde görünür olması gerekir. Çıkış niteliği taşımayan herhangi bir kapı veya çıkışa götüren yol gerçek çıkışla karıştırılmayacak şekilde düzenlenir veya işaretlenir. Bir yangın halinde veya herhangi bir acil durumda, kullanıcıların yanlışlıkla çıkmaz alanlara girmemeleri ve kullanılan odalardan ve mekânlardan geçmek zorunda kalmaksızın bir çıkışa veya çıkışlara Doğrudan erişmeleri için gerekli tedbirler alınır. 12

14 Kaçış yolları: Madde 32 - Kaçış yolları, bir yapının herhangi bir noktadan yer seviyesindeki caddeye olan devamlı ve engellenmemiş yolun tamamıdır. Kaçış yolları Kapsamına; oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar ve her kattaki koridor ve benzeri geçitler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merdivenler, zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar ve son çıkış dâhildir. Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilemez. Zorunlu çıkışların kolayca erişilebilir. Kapıların açılabilecek durumda olması ve önlerinde engelleyicilerin bulunmaması şarttır. Yangın güvenlik holleri Madde 33 - Kaçış merdivenlerine dumanın geçişinin engellenmemesi söndürme ve kurtarma elemanlarınca kullanılması ve gerektiğinde engellilerin ve yaralıların bekletilmesi için yapılır. Hollerin kullanıcıların kaçış yolu içindeki hareketlerini engellemeyecek şekilde tasarlanması şarttır. Kaçış merdivenleri Madde 34 - Binadaki ortak merdivenlerin yangın ve diğer acil hallerde kullanılabilecek özellikte olanları kaçış merdiveni olarak kabul edilir. Kaçış merdivenleri yangın ve diğer acil hal tahliyelerinde kullanılan kaçış yolları bölümünün bir parçasıdır ve diğer kaçış öğelerinden bağımsız tasarlanamaz kaçış merdivenlerin kullanıma uygun şekilde bulundurulmasında daire amiri sorumludur. Kaçış yolu kapıları: Madde 35- Kaçış yolu kapı kanatlarının kullanıcıların hareketlerini engellememesi gerekir. Kaçış kapılarının kaçış yönüne doğru açılması şarttır. Kaçış yolu kapılarının el ile açılması ve kilitli tutulmaması ve eşik olmaması gerekir. Dönel kapılar ve turnikeler kaçış kapısı olarak kullanılamaz. Kapıların kendiliğinden kapatılan düzenekler ile donatılması itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiğinde dışarıdan içeriye imkân sağlayacak şekilde olmaları gerekir. Kaçış merdiveni, kaçış koridoru ve yangın güvenlik holü kapıları kaçış yönünde kapı kolu kullanılmadan açılabilecek şekilde düzenlenir. BEŞİNCİ BÖLÜM Bina bölümlerine ve tesislerine ilişkin düzenlemeler Bina bölümleri ve tesisleri Madde 36 Binaların yangın bakımından kritik özellikler gösteren kazan daireleri, yakıt depoları, bacalar, sığınaklar, otoparklar, mutfaklar, çatılar, malzeme depoları, arşivler, asansörler, paratoner, transformatör, jeneratör gibi kısımlarda alınacak önlemleri kapsar bu yerlere yanıcı madde atılması veya depolanması yasak olup belirli aralıklarla temizlenmesi, bakımının yapılması zorunludur ve daire amirleri bunu sağlamakla yükümlüdür. 13

15 Malzeme depoları ve arşivler Madde 37- Malzeme depoları ve arşivler sık girilip çıkılan yerler olmamakla birlikte yangın riski en yüksek olan bina bölümlerindendir. Buralara yangına müdahale açısından gerekiyorsa yangın dolabı, yangın söndürme cihazı ve mümkünse otomatik yangın algılama ve söndürme sistemi yapılması uygun olacaktır. Elektrik tesisatları ve lambalar periyotlarda kontrol edilmelidir. Mutfak Madde 38- Mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılmalı ve ocaklarda kullanılan gazın özelliğine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatı kurulmalıdır. Mutfakların bodrumda olması ve gaz kullanılması durumunda havalandırma sistemleri yapılmalı ve ikinci bir çıkış kapısı tesis edilmelidir. Mutfak ve çay ocakları binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konumlandırılır. Bölme olarak ahşap ve diğer kolay yanıcı maddeler kullanılamaz. Çatılar Madde 39- Çatı aralarında yangına karşı koruma gereçlerinden başka bir eşya, kolay alevlenici, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı madde, kırtasiye malzemesi bulundurulamaz ve arşiv, depo olarak kullanılamaz Çatıya elektrik tesisatı çekilemez. Isıtma, soğutma, haberleşme ve iletişim alıcı, verici cihazlarının yerleştirilmesi zorunlu olduğu hallerde çatıya elektrikli cihazlar yerleştirmek gerekirse, yangına dayanıklı kablo kullanılması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi yangına karşı ilave tedbirler alınarak kesinlikle yetkili kişiler eliyle elektrik tesisatı çekilebilir. Çatı giriş kapısı devamlı kapalı ve kilitli tutulur. Çatı araları periyodik olarak temizlenir. Aydınlatma sistemi olmayan çatılarda, aydınlatma amaçlı sadece el feneri veya ışıldak kullanılır. (Mum, çakmak vb. gibi alev ve kıvılcım çıkartan malzeme aydınlatma amaçlı kullanılamaz.) Asansörler Madde 40-Asansör sistemleri, tarihli ve sayılı Resmî Gazetede ve tarihli ve sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Asansör Yönetmeliğine (95/16/AT) uygun olarak imal ve tesis edilir. Asansör kuyusu ve makine dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılır. Asansör kuyusunda en az 0,1 m 2 olmak üzere kuyu alanının katı kadar bir havalandırma ve dumandan arındırma bacası bulundurulur veya kuyular basınçlandırılır. Asansör sistemleri, standartlara uygun olarak imal ve tesis edilecektir. Asansör kulesi ve makine dairesi yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılacaktır. Asansör çukurunun temizliğine de dikkat edilip, periyodik bakımları yetkili kişilerce yaptırılacaktır. Yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa olsun otomatik olarak acil çıkış katına dönecek ve kapılar açık bekleyecek ancak, asansörler gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektriksel sisteme sahip olacaktır. Asansörler yangın uyarısı aldıklarında kat ve koridor çağrılarını kabul etmeyecektir. 14

16 Asansörler, deprem sırasında en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olacaktır. ALTINCI BÖLÜM Jeneratörler Jeneratör Madde 41- Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kaynağı olarak jeneratör kullanılan bütün bina ve yapılarda aşağıdaki tedbirlerin alınması şarttır; Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır. Jeneratörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yangın hâlinde çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçış yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir. Jeneratörün ana yakıt deposunun bulunacağı yer ilgili standartlara göre hareket edilir ve yangın güvenliği açısından gerekli tedbirler alınır. Jeneratör odalarından temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez. YEDİNCİ BÖLÜM Elektrik Tesisatı ile sistemlerin özellikleri, Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirilmesi Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri Madde 42- Binalarda kurulan her türlü elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve yönlendirmesinin ve yangın algılama ve uyarı sistemleri yangın veya benzeri bir acil durumda, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve binanın emniyetli bir şekilde boşaltılmasını sağlayacak, güvenli bir ortamı oluşturacak şekilde tasarlanacak, standartlara uygun tesis edilecek ve çalışır durumda tutulacaklardır. Binada kurulacak veya kurulu bulunan elektrik tesisatı, kaçış yolları aydınlatması yangın algılama ve uyarı sistemleri yetkili merciler tarafından kontrole tabi tutulacak ve bakımları yaptırılacaktır. Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve cihazların periyodik kontrolü, test ve bakımları, Sorumlu Elektrik Mühendisi sorumluluğunda yaptırılacaktır. Elektrik Tesisatının Kontrolü Madde 43- Binaların elektrik tesisatları İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığına bağlı elektrik mühendisi ve teknisyenleri tarafından yılda bir defa kontrol edilir, tesisatın durumu hakkında rapor hazırlanır, bu rapor hâlihazır durum varsa arızanın niteliğini, alınması gereken tedbir ve keşif cetvelini kapsar. Raporlar Mesul Müdürlüğe bir yazı ile bildirilir. Saptanan aksaklıklar yetkililerce en kısa sürede giderilir. 15

17 İç tesisat Madde 44- Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir. Uzatma kabloları: Taşınabilir cihaz ve aydınlatma araçlarının beslenmesi için kullanılacaktır. Uzatma kabloları hiçbir şekilde kalıcı kablolama yerine geçirilmeyecektir. Her uzatma kablosu doğrudan bir prize takılacak ve sadece bir cihaz veya aydınlatma aracına bağlanacaktır. Kablonun akım taşıma kapasitesi bağlandığı cihaz ya da aydınlatma aracının saymaca akımından küçük olmayacaktır. Uzatma kablosu fiziksel olarak iyi durumda tutulacaktır, ezilme, kesilme, yıpranma gibi nedenlerle güvenliği tehlikeye düşürecek kablolar kullanılmayacaktır. Topraklama gerektiren cihaz veya aydınlatma araçları için topraklı tip uzatma kabloları kullanılacaktır. Uzatma kabloları ve esnek kordonlar sabit cisimlere tutturulmayacak, duvarlar, tavanlar, kapı altları ile halı gibi yer döşemelerinden geçirilmeyecek ve fiziksel darbelere maruz bırakılmayacaktır. Elektrik planları: Her binada elektrik iç tesisatına ilişkin kuvvetli akım kolon şeması bulunacak ve ana tabloya en yakın yerde camlı bir dolap içinde muhafaza edilecektir. Kuvvetli akım tesisatı: Her türlü binalarda kuvvetli akım tesisatının kuruluşu ve işletilmesi yürürlükte olan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ne uygun olarak yapılacaktır. Yangın bölmelerinden geçişler Madde 45-Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle kapatılması gerekir. Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi Madde 46- Kaçış yollarında, kullanıcıların kaçışı için gerekli aydınlatmanın sağlanmış olması şarttır. Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma ünitelerinin normal aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte seçilmesi hâlinde, normal kaçış yolu aydınlatması kesildiğinde otomatik olarak devreye girecek şekilde tesis edilmesi gerekir. Kaçış yollarının aydınlatılması Madde 47- Bütün kaçış yollarının ve kaçış merdivenlerinin aydınlatılması gerekir. Kaçış yollarında aydınlatmanın, bina veya yapıda kaçış yollarının kullanılmasının gerekli olacağı bütün zamanlarda sürekli olarak yapılması şarttır. Aydınlatma bina veya yapının genel aydınlatma sistemine bağlı aydınlatma tesisatı ile sağlanır ve doğal aydınlatma yeterli kabul edilmez. Acil durum aydınlatılması sistemi Madde 48- Şehir şebekesi veya benzeri bir dış elektrik beslemesinin kesilmesi, yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici 16

18 veya sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma sağlayacak şekilde düzenlenir. Bütün kaçış yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, asansörde, elektrik dağıtım ve jeneratör odalarında, merkezi batarya ünitesi odalarında, kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanının bulunduğu yerlerde, yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümler ile benzeri bölümlerde acil durum aydınlatması yapılması şarttır. Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması şarttır. Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200 den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olması gerekir. Acil durum aydınlatması; Kendi akümülatörü, şarj devresi, şebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip bağımsız aydınlatma armatürleri, Bir merkezi akümülatör bataryasından doğru gerilim veya bir invertör devresi aracılığı ile alternatif gerilim sağlayan bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri, ile sağlanır. Normal aydınlatma maksadıyla kullanılan aydınlatma armatürleri, acil durum dönüştürme kitleri doğrudan armatür muhafazasının içerisinde veya hemen yakınında monte edilerek ve gerekli bağlantılar yapılarak bağımsız acil durum aydınlatma armatürlerine dönüştürülebilir. Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile aydınlatma armatürleri arasındaki bağlantılar metal tesisat boruları içerisinde veya mineral izolasyonlu veyahut benzeri yangına dayanıklı kablolar ile yapılır. Kendi başlarına acil durum aydınlatması yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak şebeke gerilimi bağlantıları normal aydınlatmada kullanılan tipte kablolarla yapılabilir. Acil durum yönlendirmesi Madde 49- Birden fazla çıkışı olan bütün binalarda, kullanıcıların çıkışlara kolaylıkla ulaşabilmesi için acil durum yönlendirmesi yapılır. Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullanılacak olan çıkışların konumları ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolu bina içindekilere gösterilmek üzere, acil durum çıkış işaretlerinin yerleştirilmesi şarttır. Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması gerekir. Yönlendirme işaretleri; yeşil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkışlar için ÇIKIŞ, acil durumlarda kullanılacak çıkışlar için ise, ACİL ÇIKIŞ yazısını ihtiva eder. Yönlendirme işaretlerinin her noktadan görülebilecek şekilde ve işaret yüksekliği 15 cm den az olmamak üzere, azami görülebilirlik uzaklığı; dışarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme işaretleri için işaret boyut yüksekliğinin 100 katına, içeriden ve arkasından aydınlatılan işaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri için işaret boyut yüksekliğinin 200 katına eşit olan uzaklık olması gerekir. Bu uzaklıktan daha uzak noktalardan erişim için gerektiği kadar yönlendirme işareti ilave edilir. Yönlendirme işaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekliğe yerleştirilir. Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulundurulamaz. Yönlendirme işaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hâllerinde kaçış yolu üzerinde bütün erişim noktalarından görülebilir olması gerekir. 17

19 SEKİZİNCİ BÖLÜM Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Tasarım ilkeleri Madde 50- Yangın uyarı sistemi; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberleşme fonksiyonlarını ihtiva eden komple bir sistemdir. Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54 e uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi şarttır. Yangın uyarı sistemini oluşturan bütün kabloların ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine iletişim maksadıyla kullanılan bütün hatların; kopukluk, kısa devre ve toprak kaçağı gibi arızalara karşı sürekli olarak denetim altında tutulması gerekir. Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dışı kalması hâlinde, tekrar çalışır duruma getirilinceye kadar korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapılır ve gerekli tedbir alınır. Algılama ve uyarı sistemi Madde 51- Yangın algılama ve uyarı sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminden aldığı uyarılardan biri veya birkaçı ile devreye girmesi gerekir. El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçış yollarında tesis edilir. Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erişim uzaklığının 60 m'yi geçmeyecek şekilde yerleştirilmesi gerekir. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erişilebilir olması gerekir. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. Binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması mecburidir: Bütün algılama cihazlarının periyodik testler ve bakımlar için ulaşılabilir olması gerekir. Binada otomatik yağmurlama sistemi bulunuyor ise, yağmurlama başlığının açılması hâlinde yangın uyarı sisteminin otomatik algılama yapması sağlanır. Bu amaçla, her bir zon hattına su akış anahtarları tesis edilir ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır. Otomatik yağmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları donatılmış gibi işlem görür. Bu mahallerde otomatik sıcaklık artış algılayıcılarının kullanılması mecburi değildir. Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalışan diğer gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın alarm sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir. Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden, söndürme sisteminin devreye girdiğini bildiren kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır. Alarm verme Madde 52- Yangın alarmını, sesli ve ışıklı yada data iletişimi şekliyle; Yangın kontrol merkezindeki ana kontrol panelinde ve diğer izleme noktalarındaki tali kontrol panelleri yâda tekrarlayıcı panellerde sesli, ışıklı ve/veya alfa nümerik göstergelerle, Binanın tüm bölümlerinde görev yapanları bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ışıklı uyarı cihazlarıyla, Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber verilmesi için sesli ve ışıklı uyarı cihazları ve direkt hatlar ya da diğer iletişim ortamları üzerinden, alarm verilecektir. Yangın bölgeleri ve kontrol paneli Madde 53- Yangını haber vermek üzere, en büyük birim olarak yangın bölgesi kullanılır. Bütün binalarda her bağımsız kat en az bir yangın bölgesi olarak kabul edilir. Şayet 18

20 Bir katın alanı 2000 m² den büyük ise, birden fazla yangın bölgesi belirlenir. Bir bina veya yapının toplam inşaat alanı 300 m² veya daha küçük ise, birden fazla katlı olsa bile tek bir yangın bölgesi olarak kabul edilir. Bir yangın bölgesinin herhangi bir doğrultuda uzunluğu 100 m yi geçemez. Bir yangın bölgesinin içerisinde bir yangın başlangıcını görsel olarak tespit etmek için alınması gereken uzaklığın 30 m yi geçmemesi gerekir. Yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı paneller, aşağıda belirtilen şekilde olur: Kontrol ve tekrarlayıcı paneller, binanın, tercihan zemin katında veya kolay ulaşılabilir bölümünde ve sürekli olarak görevli personel bulunan bir yerinde tesis edilir. Yangın kontrol panelinin tesis edildiği yerde personelin bulunamadığı zaman aralıkları var ise, bu sürelerde sürekli personel bulunan ikinci bir mahalde veya daha fazla mahallerde tekrarlayıcı paneller tesis edilir. Yangın algılama ve uyarı sistemi birden fazla binaya hizmet veriyor ise, iki veya daha fazla yangın bölgesi bulunan her binada ayrı bir tali yangın kontrol paneli veya tekrarlayıcı panel tesis edilir. Duman kontrol ve izlemeleri Madde 54-Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu sistemler ile ilgili arıza ve konum değiştirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluşturularak izlenir ve kontrol edilir. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir kontrol panelinden yapılabileceği gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birleştirilerek yangın alarm sistemi bünyesinde de gerçekleştirilebilir. Sesli uyarı cihazları Madde 55-Bir binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaşayanları yangından veya benzeri acil hâllerden haberdar etme işlemleri, sesli ve ışıklı uyarı cihazları ile gerçekleştirilir. Yangın uyarı butonunun mecburi olduğu yerlerde uyarı sistemi de mecburidir. Yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak, yangın mücadele ekipleri ve yangına müdahale konusunda eğitilmiş personele ulaştırılmak şartıyla, yangın alarm sinyalinin gerçekliğinin araştırılmasına imkân verecek şekilde bir ön uyarı sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin bulundurulduğu veya işlendiği endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı yapılarda herhangi bir yangın algılamasının otomatik olarak bina tahliye uyarı sistemlerini harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve yapılarda ön uyarı sistemine izin verilmez. Tahliye uyarı sistemlerinin, aşağıda belirtilen istisnalar dışında, yapının tamamında devreye girmesi gerekir: Yapısı itibarıyla tamamının birden boşaltılması mümkün olmayan binalarda, başlangıçta sadece yangından etkilenen ve etkilenecek olan bölgelerde uyarı sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde, binanın düzenli bir şekilde boşaltılabilmesi için, uyarı sistemi, diğer bölgelerde kademeli olarak devreye sokulacak şekilde tesis edilir. Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dba üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dba ve en çok 120 dba ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır. Sesli yangın uyarı cihazlarının seslerinin, binada başka amaçlarla kullanılan sesli uyarıcılardan ayırt edilebilecek özellikte olması gerekir. 19