TÜRKİYE TARIMINDA GELİŞMELER & YATIRIM FIRSATLARI. Dr. Ahmet ANTALYALI Stratejik Yönetim Daire Başkanı

Transkript

1 TÜRKİYE TARIMINDA GELİŞMELER & YATIRIM FIRSATLARI Dr. Ahmet ANTALYALI Stratejik Yönetim Daire Başkanı

2 TARIMSAL GSYİH TARIMSAL GSYİH (Milyar $) 57 % 141 ( ) GSYİH TARIMIN PAYI %7,1 23,7 TÜRK TARIM SEKTÖRÜ; Son 12 yılın 9 unda büyüdü Dünya Bankası ve OECD Raporlarına göre 2008 yılından günümüze kadar Tarımsal ekonomik büyüklükte TÜRKİYE; 2002 yılında Dünyada 11 inci, Avrupa da 4 üncü sırada iken, Dünyada 7 nci, Avrupa da ise 1 inci sırada. 2/13

3 TARIMSAL TİCARET TARIMSAL TİCARET HACMİ (Milyar $) GIDA TİCARET HACMİ (Milyar $) Türkiye, yaklaşık 77 Milyon insanımızın ve 37 Milyon yabancı ziyaretçinin ihtiyacını karşılayıp, üstüne 192 ülkeye çeşit tarımsal ürün ihraç eden bir ülke konumuna yükselmiştir. 3/13

4 HAYVANSAL ÜRÜNLER BİTKİSEL ÜRÜNLER 30,8 32,7 ÜRETİMDE ARTIŞ 2002 (Milyon TON) 2014 (Milyon TON) 28,6 25,8 13,3 17 2,5 3,5 2,5 3,8 Tahıllar Yağlı Toh. Bitk. Toplam Meyve Narenciye Toplam Sebze (Bin TON) 2014 (Bin TON) /13 Süt Kırmızı Et Su Ürn.Yetş. (2013) Kanatlı Eti Kaynak : TÜİK

5 KÜRESEL AÇLIK İNDEKSİ (GHI) Türkiye, Vatandaşlarına Gıda Temininde Dünya da En Başarılı Ülke Ülkeler Türkiye 5,7 3,1 1,5 <5 Arjantin 2,4 1,8 1,9 <5 Meksika 7,9 4,3 3,3 <5 Brezilya 7,4 5,4 3,4 <5 İran 8,8 5,7 3,5 <5 Türkiye, % döneminde Küresel Açlık indeksini (GHI) %50 den fazla azaltmıştır. Malezya 8,9 6,6 5,2 5,4 Çin 11,8 6,7 5,7 5,4 Endonezya 18,5 14,2 12,1 10,3 Kaynak: Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü IFPRI) 5/13

6 FAO BAŞARILARI Türkiye nin tarım alanındaki başarıları uluslararası kuruluşlarca vurgulanmaktadır Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü nün (FAO) Orta Asya Alt Bölge Ofisi Ankara da açıldı. (FAO) tarafından yayımlanan Başarıya Giden Yollar Tarımsal Üretim ve Gıda Güvenliğinde Başarı Öyküleri raporunda, tarım ve gıda alanında ciddi ilerlemeler kaydeden farklı ülkelerin başarı öykülerine yer verildi. 6/13

7 OECD RAPORU Türkiye Tarımsal Politika Reformlarının Değerlendirilmesi Raporda, Türkiye tarımının Dünyanın 7. büyük tarımsal gücü haline geldiği belirtilmiştir. Ayrıca, Ülkemizin önemli bir ihracatçı ülke olduğunun da altı çizilerek yapılan reformların olumlu karşılandığı vurgulanmıştır. 7/13

8 EXPO 2016 Dünyanın en önemli organizasyonlarından biri olan, EXPO uluslararası Evrensel Botanik Sergisi 2016 yılında Nisan-Ekim ayları arasında Çiçek ve Çocuk teması ile Antalya'da gerçekleştirilecektir. 112 hektarlık alanda kurulacak ve 6 ay açık kalacak EXPO ya 100 e yakın ülke ile 30 uluslararası kuruluşun katılımı beklenmektedir. EXPO 2016 Antalya yı yerli ve yabancı 8 Milyon turistin ziyaret etmesi hedeflenmektedir.

9 TARIM SEKTÖRÜ ENTEGRE YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ Tarım Sektörü Entegre Yönetim Bilgi Sistemi (TARSEY) NEDİR? Toprağa ait verilerden çiftçilerin sahip olduğu makine ekipman varlığına, Üretilen üründen kullanılan girdilere, Desteklerden - kredilere, Ürün rekolte tahmininden - ilaç ve diğer girdilerin takibine, Çiftçinin bağlı olduğu örgütlerden - tarım arazilerinin alım satımına, İklim değişikliğinden kuraklık senaryolarına, İç ve dış Pazar fiyatlarından girdi fiyatlarına, Üretimden tüketime, Üreticiden tüketiciye kadar tüm tarımsal verilerin izlendiği, değerlendirildiği, raporlandığı bir sistemdir.

10 Arazi Bilgi Hayvan Kayıt İşletme Sistemi Kayıt İlişkili Veri Zirai- Meteoroloji Tarımsal Gıda Tarımsal Sistemi Sistemi tabanları İstasyonları Riskler Güvenilirliği Örgütler Tarım ve kadastro parselleri sayısallaştırıldı (Pulluk değen tüm tarım alanları belirlendi). Parsel Kimlik Numarası Malik Bilgisi, Kullanıcı bilgisi Toprak Özellikleri Derinlik Ana materyal (Kireçli, kahverengi top.) Bünye Tuzluluk, Alkalilik Taşlılık Drenaj vb Topoğrafya Yükseklik Eğim Bakı Kullanım Şekilleri (Dikili, tarla..) Üzerinde Çalışılan Toplam Kadastro Parseli sayısı Adet Tarımsal Faaliyet Yapılan Kadastro Parseli Adet Tarım Parseli Adet İklim Bilgileri Sıcaklık Yağış Buharlaşma Güneşlenme gibi TARIM SEKTÖRÜ ENTEGRE YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ Entegre edilen 42 adet veri tabanından bazı örnekler Sulama Bilgileri Parsel Bazında Verim Pazarlama Uzaklıklar ve mekanizasyon Pazara Köy Merkezine İşletme Merkezine Yöresel Alışkanlıklar Makine Kullanımında İlaç Kullanımında vb. Tarımsal Girdi Tohum İlaç Kimyevi Gübre Parsel Bazında Maliyet Köy Veri tabanı Çiftlik avlusu ürün fiyatları (Pazarlama veri tabanı) Parsel ve Ürün Bazında Net gelirler Miras istasyon 10

11 YATIRIM OLANAKLARI ve TARIM TEŞVİKLER SEKTÖRÜNE YATIRIMLAR

12 2050 yılına kadar küresel gıda talebinin yaklaşık % 70 artacaktır. Nüfus : 2050 de 9,2 Milyar Kent nüfüsu: 2050 nüfusunun %70 i ~2 kat daha fazla süt ~1,5 kat daha fazla tahıl Daha fazla kalori tüketimi & beslenme değişiklikleri= Kaliteli ve çok daha fazla protein ~2 kat daha fazla et ürünü 12/13

13 TARIMSAL YATIRIM Mevcut potansiyel kapsamında tarım ve gıda sektörlerine yapılan yatırımlar hızla artmaktadır. Tarım sektörü, dünyada en yüksek büyüme oranına sahip ilk 5 sektör içerisindedir. Yatırımcısına nakit geri dönüş kapsamında yüksek performans sergilemektedir.( döneminde diğer sektörler ortalama %8 iken, tarım %16) Krizler karşısında stabildir. ( döneminde nakit geri dönüş- diğer sektörler -%2, gıda sektörü %8,)

14 NEDEN TÜRKİYE YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER

15 Avantajlı kurumlar vergisi; Dünyada %25- %35 olan kurumlar vergisi ülkemizde %20 dir. Nitelikli ve rekabetçi işgücü; 28,3 milyonu aşkın genç, eğitimli ve motive profesyonel (2013,Tüik) Düşük işgücü maliyeti; Türkiye sahip olduğu imkanlar ile yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır Tarım sektöründe işgücü maliyetleri karşılaştırıldığında Avrupa ve dünya ortalamasından %70-%80 daha düşüktür (orta doğu ülkeleri hariç). Avantajlı ve karlı teşvik sistemi uygulamaları OECD, AB ve ABD ile karşılaştırıldığında daha fazla tarımsal destek 15/13

16 2002 yılında 230 Milyar dolar olan GSYH, 2014 yılında üç katından fazla artarak 800 Milyar dolara ulaştı, İhracat % 339artışla, 2002 yılında olan 36 Milyar dolardan, 2014 yılında 158 Milyar dolara ulaştı, Gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla yabancı yatırım çeken 11. ülke (UNCTAD,2014), Halen faaliyette olan den fazla yabancı şirket, 16/13

17 Bir yarımada olarak Türkiye, deniz taşımacılığında da avantajlı konumda 17

18 2014 yılında Türkiye, 39,8 Milyon turist ile dünyada en çok ziyaret edilen 6. ülke 18/13

19 Dünyanın 16. Avrupa nın ise 6. büyük ekonomisi 19/13

20 TÜRKİYE YE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GİRİŞİ ( ) (Milyar $) Küresel uluslararası doğrudan yatırım girişi 2013 yılında % 9 artışla 1,45 Trilyon $ seviyesine yükselmiştir (UNCTAD). Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Türkiye ye doğrudan yabancı yatırım girişi ise 2003 yılında 0,7 Milyar $ iken 2014 yılında 8,7 Milyar $ a ulaşmıştır. Türkiye de tarım, gıda, içecek ve tütün sektörlerinde son 13 yılda toplam 7,5 Milyar $ doğrudan yabancı yatırım girişi olmuştur. Söz konusu sektörlerde gerçekleşen doğrudan yabancı yatırım miktarı 2013 yılında 447 Milyon $ iken 2014 yılında 618 Milyon $ olarak gerçekleşmiştir.

21 Türkiye, şirket kurma kolaylığı sıralamasında gerilerdeyken ŞİRKET KURMA KOLAYLIĞI (GÜN) gerçekleştirilen reformlar ve bürokratik engellerin azalması ile bu süre 6 güne indi , ,5 19, ,5 Kaynak: Dünya Bankası- Doing Business 21

22 ULUSLARARASI ANLAŞMALAR Avrupa Fed. Tic. Birliği İsrail Makedonya Bosna Filistin Tunus Fas Suriye Mısır İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları (17 ülke) Arnavutluk Gürcistan Karadağ Sırbistan Şili Ürdün Morityus Güney Kore 74 ülke ile tarım alanında teknik işbirliği anlaşmaları imzalanmıştır. 22

23 GELİŞMİŞ TARIM VE GIDA SEKTÖRÜ TARIM VE GIDA ŞİRKETLERİ İlk 500 de İkinci 500 de ; 112şirket ; 112 şirket İlk 1000 şirket içinde tarım ve gıda sektöründe faaliyet gösteren toplam 224 şirket yer almaktadır. 23

24 Beklenen Büyüme Yüzde, NEDEN TÜRKİYE? Gıda ve içecek sektöründe geçmişte gerçekleştirdiği hızlı büyüme ve geleceğe yönelik büyüme beklentisiyle Türkiye diğer ülkelere göre öne çıkmaktadır 7 Hindistan 6 5 Yunanistan Polanya Türkiye Fransa Japonya Almanya ABD İtalya İspanya Kanada Güney Afrika Tayland Avustralya Malezya Nijerya Brezilya 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 11, , , , ,5 16 Geçmişteki büyüme Yüzde, Kaynak: IHS, McKinsey

25 Tarım ve gıda sektöründe çok uluslu şirketler tarafından Türkiye den yönetilen ülkelerin sayısı

26 YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER YATIRIM OLANAKLARI

27 TÜRKİYE; TARIMDA BÖLGESEL GÜÇ ve TİCARET KÖPRÜSÜ Türkiye; 25 Trilyon Dolar GSYH, 8 Trilyon Dolar ticaret hacmi ve 1,5 Milyar tüketici potansiyeline sahip Avrupa, Kafkasya, Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika pazarlarına erişim kolaylığı sunmaktadır. AVRUPA Tar. GSYH : 260 Milyar $ İthalat : 6,5 Trilyon $ Nüfus : 670 Milyon RUSYA Tar. GSYH : 68 Milyar $ İthalat : 335 Milyar $ Nüfus : 142 Milyon Orta Doğu ve K.Afrika Tar. GSYH : 179 Milyar $ İthalat : 1 Trilyon $ Nüfus : 675 Milyon ASYA ve KAFKASYA Tar. GSYH : 920 Milyar $ İthalat : 100 Milyar $ Nüfus : 82 Milyon 27

28 Gerçekleşen hızlı büyüme ve geleceğe yönelik büyüme beklentisi ile Türkiye, özellikle gıda ve içecek sektörleri ile öne çıkmaktadır. Tarım Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımları (Özel) Artış 822 Milyon TL 6 Milyar TL 7 kat TARIMSAL YATIRIMLAR Tarım Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımları (Kamu) Artış 1,6 Milyar TL 7,4 Milyar TL 4,6 kat 28

29 TARIMSAL YATIRIMLAR 2012 yılında başlatılan ve Ekonomi Bakanlığı nca uygulanan yeni teşvik sistemi ile gıda, tarım ve hayvancılık sektörlerindeki hem yerli hem de yabancı yatırımlar ivme kazanmıştır. Gerçekleştirilen toplam yatırımlar Milyon TL, 2014 Proje Sayısı Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 29

30 MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ Ekolojik koşullar, sözleşmeli üretim, gıda işleme sektörüne kolay pazarlama ve ihracat olanakları ile fırsat meyve sebze sektöründe Türkiye; 47 Milyon ton üretim 2 Milyar $ ihracat Türkiye Dünyada; Sebze üretiminde 4. Meyve üretiminde 6. AB nin toplam Meyve- Sebze İthalatı 50 Milyar $ Ortadoğu Ülkelerinin toplam Meyve-Sebze İthalatı 5 Milyar $ 64 Milyar $ lık yaş; 7,2 Milyar $ lık Kurutulmuş, Dondurulmuş ve İşlenmiş meyve-sebze pazarının tam ortasında TÜRKİYE Rusya nın toplam Meyve- Sebze İthalatı 7 Milyar $ Afrika nın toplam Meyve- Sebze İthalatı 1,8 Milyar $

31 MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ Gelişen bölgesel ticaret nedeniyle sektör çok hızlı büyümektedir Dünyada, en büyük 10 meyve-sebze üreticisi arasında olan Türkiye; Artan iç talep ve Avrupa, Orta Doğu ve Afrika gibi büyük pazarlara yakınlık gibi avantajlara sahiptir. Gelişmiş meyve sebze işleme endüstrisine sahip olup, halen uluslararası yatırımcılar için önemli fırsatlar sunmaktadır. Meyve sebze işleme endüstrisinde büyüme beklentisi Avrupa, Orta Doğu ve Afrika ülkelerinde %4 iken bu oran Türkiye de %7 dir. 31

32 MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ Büyük yerel pazar; Meyve & sebze işleme; yatırım için net bir fırsat Meyve suyunda (~23%) Domates ürünlerinde (~ Milyon $ ) Potansiyeli ile büyüyen ihracat; Domates sosları/ ketçap, Meyve suyu/ konsantresi ve dondurulmuş meyve Sebze 32

33 HAYVANCILIK 2013 yılı hayvansal üretim değeri 18,1 Milyar $ 14,6 Milyon ha mera Küçükbaş hayvan üretimi Mevcut hariç, yatırıma dönüştürülebilecek 25 Milyon küçükbaş hayvan kapasitesi Et, süt ve süt ürünleri üretimi İşlenmiş çiğ süt (inek); 2014; 8, 6 Milyon ton 2017 ye kadar ; 11,3 Milyon ton Kırmızı et üretimi; 2014; 1 Milyon ton 2017; 1,5 Milyon ton 33

34 BEYAZ ET ve YUMURTA ÜRETİMİ TÜRKİYE Beyaz et sektöründe Dünya da üretimini EN FAZLA ARTIRAN 2. ÜLKE 2002 YILI Tavuk Eti üretimi 2002 YILI Tavuk Eti üretimi 696 Bin Ton üretim Dünyada 26. sırada Avrupa da 8. sırada 1,9 Milyon Ton üretim Dünyada 9. SIRADA (2013) Avrupa da 1. SIRADA (2013) Kaynak: Miktar TÜİK, Sıralama FAO Yumurta ihracatımızda son 12 yılda 103 KAT ARTIŞLA 3,9 Milyon Dolardan, 402 MİLYON DOLARA YÜKSELDİ. 34

35 HAYVANCILIK Türkiye de hayvancılık sektörü artan yerel talep doğrultusunda yatırım yapmak için net bir fırsattır. Türkiye hali hazırda büyük ve büyümekte olan et & süt ürünleri pazarına sahiptir. Hammaddesini hayvancılıktan sağlayan sektörlerin de (şekerleme, dondurma, dondurulmuş gıda) hayvancılık ürünlerindeki talebi artırması beklenmektedir. Mısır, Yunanistan, Lübnan ve Cezayir gibi önemli pazarlara yakındır. Sektörde ciddi yatırım teşvikleri sunulmaktadır. 35

36 Türkiye; KÜMES HAYVANCILIĞI SEKTÖRÜ Hızlı büyüme ve artan fiyatlar sayesinde kümes hayvancılığı tüm dünyada cazip bir sektör haline gelmiştir. Artan yerel ve özellikle bölgesel talep artışından faydalanmaktadır. İhracatta hâlâ güçlü büyüme potansiyeli mevcuttur Suudi Arabistan, BAE ve Küveyt Orta Doğu daki henüz değerlendirilmemiş pazarlar olup, "Helal gıda" trendi itibariyle Türk yatırımcılar için büyük fırsat oluşturmaktadırlar AB ithalat kısıtlamalarının durumuna bağlı olarak AB ye ihracat da yakın zamanda ciddi oranlarda artacaktır. Birleşmeler ve satın almalar yoluyla cazip yatırım fırsatları mevcuttur. 36

37 SERACILIK SEKTÖRÜ TÜRKİYE; 615 Bin dekar örtü altı alanı ile Dünya da 4. Avrupa da 1. sırada Tarıma Dayalı İhtisaslaşmış Organize Sanayi Bölgeleri ile yeterli alt yapı Sera alanlarının: % 95 inde sebze % 4 ünde meyve % 1 inde ise süs bitkileri yetiştirilmektedir. Üretim değeri yaklaşık 10 Milyar TL Büyük oranda ihracata yönelik bir yatırım alanı Jeotermal enerji kaynakları potansiyeli açısından; Avrupa da 1. Dünyada 7. Ülkemizde jeotermal enerji ile ısıtılan da sera 30 bin dekar seranın jeotermal kaynak ile ısıtılabilme potansiyeli

38 SERACILIK SEKTÖRÜ Ülkemizde seracılık 3. büyük yatırım alanı Tarım sektöründe yatırımlar,2012 (Milyon TL) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Modern seracılığın hızla büyümesi beklenmektedir ve teknoloji kullanımının artmasıyla verimlilik de önemli ölçüde artacaktır. Bu sektörde özellikle Hollandalı ve Alman yabancı yatırımcılar aktif olarak yer almaktadır. Ülkemizin tarım sektörüne yönelik iddialı hedefleri bulunmakta olup, bu kapsamda seracılık için cazip teşvikler sunulmaktadır. 38

39 SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Dünya Su Ürünleri Ülkemiz Su Ürünleri 150 Milyon ton üretim 94 Milyar $ ihracat 235 Bin Ton yetiştiricilik 302 Bin Ton avcılık 2014 yılı balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği ihracatımız 116 Bin Ton 676 Milyon $ olan toplam ihracatın % 67 Sİ AB ülkelerine

40 SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Su ürünleri sektörü tüm dünyada (özellikle Asya da) hızla büyümektedir. ( yıllık %4 ve %5) Türkiye su ürünleri sektöründe en hızlı büyüyen 3. ülkedir. Türkiye Avrupa da, su ürünleri üretiminde 2. sıraya alabalık üretiminde de 1. sıraya yükselmiştir. Türkiye Avrupa levrek ve çipura pazarının %25 ine sahiptir. 40

41 SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Yatırım Fırsatları Türkiye nin kıyıları ve mevzuatı büyük ölçekli çiftliklere olanak tanımakta bununla birlikte AB ye göre daha rekabetçi bir ortam sağlanmaktadır. Düşük maliyetli çipura ve levrek üretimi ile cazip yatırım fırsatı sunmaktadır. Yeni ve katma değeri daha yüksek olan türler; kalkan, fileto balık, mersin balığı, mavi tuna, havyar, lahos balığı.. vb. Dökme ürün yerine işlenmiş,paketlenmiş ve katma değeri yüksek ürünler ile Avrupa pazarında yer alma fırsatı bulunmaktadır. Türkiye AB pazarlarına (İspanya, İtalya, Fransa gibi) hakim olmasının yanı sıra, Rusya ve ABD gibi yeni pazar oluşturma potansiyeline de sahiptir Sektör yeni teşvik sistemi kapsamındadır. 41

42 ORGANİK TARIM TÜRKİYE de; 876 Bin ha alanda, 208 çeşit ürün, 1,62 Milyon ton üretim (2014) Organik tarıma uygun yeterli toprak ve teknik alt yapı AB mevzuatına uyumlu organik tarım mevzuatı AB pazarlarına yakınlık Organik tarıma sağlanan destekler Dünya Organik Gıda Pazarı değeri 2013 Yılında 85 Milyar $ 2008 yılında 52 Milyar $ Her yıl ortalama % 10,3 artış

43 HAYVAN YEMİ SEKTÖRÜ Pazarın çok hızlı büyümesi beklenmektedir. Talebin artmasıyla et ve süt ürünleri tüketim düzeyinin gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Yem tüketimi, büyüyen kümes hayvancılığı ve sanayileşen büyükbaş hayvan üretimine paralel olarak büyüyecektir. Fiyat artışına neden olan yetersiz kapasiteye sahip, büyük bir iç piyasa Meralar yetersiz olduğundan, hayvan yemi üretimi yerel üreticiler için çok önemlidir. Üretim azlığı nedeniyle yemlik saman ve diğer hammadde fiyatları artmakta, bu durum karma yem üretimini cazip bir yatırım haline getirmektedir. 43

44 TOHUMCULUK SEKTÖRÜ Uygun Ekoloji ve Biyolojik çeşitlilik: İklim ve verimlilik açısından tohumluk üretimine uygun ekoloji, Biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynak zenginliği Uluslararası Tohumculuk Sistemleri ile entegre: Uluslar arası normlarla uyumlu güçlü bir alt yapıya sahip ( AB, OECD, ISTA, UPOV kuralları uygulanmaktadır.)

45 TOHUMCULUK SEKTÖRÜ Hububat %100 Ü ve baklagil YERLİ tohumluklarının ÇEŞİT %100 Ü YERLİ ÇEŞİT Sebzede yerli tohum kullanımı oranı %10 dan, %50 YE YÜKSELDİ Tohumluk üretimi %412 ARTTI. Tohumluk ihracatı %628 ARTTI. Bin Ton Milyon $ 45

46 YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER & DESTEKLER

47 Tarıma dayalı sabit ekonomik yatırımlar Tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlemesi ve depolanması Sabit yatırımlar (büyükbaş, küçükbaş, kanatlı, kültür balıkçılığı, kültür mantarı, gübre işlenmesi, seracılık) Modern Sulama Sistemleri Makine-ekipman alımı TEŞVİKLER & DESTEKLER KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME PROGRAMI 2006 yılında başlatıldı BU DESTEKLER İLE; tarımsal işletme kuruldu (biten+ devam eden), 1 Milyar 130 Milyon TL hibe verildi, 46 Binden fazla kişiye istihdam sağlandı. %50 HİBE İLE YATIRIMLAR HIZLANDIRILDI 262 Bin makine-ekipman satın alındı, 1 Milyar TL hibe verildi e kadar HEDEF; yeni işletme ve 60 Bin yeni istihdam

48 TEŞVİKLER & DESTEKLER Düşük Faizli Krediler (%25-%100 faiz indirimi) Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla üreticilere sağlandı. Tarımsal Kredi Faiz Oranları 2002 % %0 ve 8,25 aralığında Kredi Kullanımı 2002: 530 Milyon TL 2014: 22,8 Milyar TL Kredi Vadeleri İşletmelerin modernizasyonu, kapasite artırımı, tamamlanması için 1,5 yıla kadar Yeni yatırımlar için 7 yıla kadar

49 TARIMSAL DESTEKLER Tarımsal destekler, kalite, sağlık, verimlilik ve kırsal kalkınma esas alınarak yeniden düzenlendi. Tarımsal Destekler (Milyar TL) 8,7 9,7 10 Tarımsal destek ödemeleri 2002 yılına göre dört kattan fazla arttı. 1,8 Üreticilere, döneminde yaklaşık 70 Milyar TL destek sağlandı.

50 AB HİBE DESTEKLERİ YATIRIMCILARLA BULUŞTU IPARD Programı kapsamında Kırsal alandaki yatırımlara AB hibesiyle birlikte Toplam 1,1 Milyar Avro (3 Milyar TL) hibe sağlandı. (800 Milyon Avro AB katkısı, 270 Milyon Avro ulusal katkı) Program halihazırda 42 ilde uygulanmaktadır. IPARD II ( ) programı onaylanmış ve toplamda 1 Milyar 45 Milyon Avro hibe tahsis edilmiştir. Desteklenen Sektörler Et ve et ürünleri üretimi ve işlenmesi Süt ve süt ürünleri üretimi ve işlenmesi Meyve/sebze işleme ve paketleme Su ürünleri işleme ve paketleme Arıcılık, seracılık, tıbbi-aromatik bitkiler Yerel tarım ve gıda ürünleri, el sanatları Kırsal turizm Kültür Balıkçılığı yetiştiriciliği

51 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi ile TÜRKİYE YATIRIMLARI destekliyor. SORUMLU KURUM: Ekonomi Bakanlığı Yeni Teşvik Sistemi beş farklı uygulamadan oluşmaktadır: Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki Öncelikli Yatırım Konuları Tarımsal Yatırımlar ise ilk iki teşvik uygulaması kapsamında desteklenmektedir.

52 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi ile desteklenen tarımsal yatırım konuları Entegre Hayvancılık Yatırımları Gıda Ürünleri ve İçecek Sektörü Yatırımları Su Ürünleri Yetiştiriciliği Soğuk Hava Deposu Hizmetleri Lisanslı Depoculuk Seracılık

53 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi ile TÜRKİYE Yatırımları DESTEKLİYOR KDV İstisnası* Gümrük Vergisi Muafiyeti* Vergi İndirimi (Yatırıma Katkı Oranı) (15% to 55%) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (2-12 yıl) Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği*** Gelir Vergisi Stopaj Desteği**(10 yıl) Sigorta Pirim Desteği (Çalışan Hissesi)** (10 yıl) * Hem Genel hem de Bölgesel Teşvik Sisteminde yer almaktadır. ** Yatırımın 6. Bölgede gerçekleşmesi halinde uygulanmaktadır. *** Yatırımın Bölgesel Teşvik sistemi kapsamında 3, 4, 5 veya 6. bölgelerde gerçekleşmesi halinde uygulanmaktadır.

54 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi Kapsamında Bölgesel Teşvik Uygulamaları

55 TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ

56 TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ Tarım alanındaki yatırım fırsatlarını daha geniş kitlelerle buluşturmak Tarım ve tarıma dayalı sanayi yatırımlarının desteklenmesi ile, ekonomik faaliyetleri çeşitlendirerek kırsal alanda gelir düzeyini yükseltmek de kurulmuştur. Kaynakların etkin kullanımı Üretim, Destek ve teşvikler, vb. konularda raporlar, kitapçıklar, rehberler aracılığıyla hizmet verilmektedir.

57 TEŞEKKÜRLER