İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KAVRAMI VE TÜRKİYE'DE MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN TARİHÇESİ

Transkript

1 ÖNSÖZ TABLOLAR LİSTESİ ŞEKİLLER LİSTESİ KISALTMALAR GİRİŞ İÇİNDEKİLER v xiii xvii xviii 1 BİRİNCİ BÖLÜM MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KAVRAMI VE TÜRKİYE'DE MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN TARİHÇESİ 1.1. Vergi Kavramı, Vergilerin Sınıflandırılması ve Motorlu Taşıtlar Vergisinin Türk Vergi Sistemi İçindeki Yeri Vergi Kavramı Vergilerin Sınırlandırılması Gelir Üzerinden Alınan Vergiler Harcama Üzerinden Alınan Vergiler Servet Üzerinden Alınan Vergiler Motorlu Taşıtlar Üzerinden Alınan Diğer Vergiler ve Yükümlülükler ' Özel Tüketim Vergisi Katma Değer Vergisi Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) Araç Muayenesi Motorlu Taşıtlar Vergisinin Ekonomik Büyüklüğü Türkiye'de Motorlu Taşıtlar Vergisinde Günümüze Kadar Vuku Bulan Değişiklikler Hususi Otomobil Vergisi ( ) sayılı Motorlu Kara Taşıtları Vergisi ( ) Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ( ) sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler 32 vii

2 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler 36 İKİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE'DE MOTORLU TAŞİTLAR VERGİSİ UYGULAMASI 2.1. Verginin Konusu Verginin Yükümlüsü /12/2008 Tarihinden Önce Motorlu Taşıtlar Vergisi Mükellefiyetinin Tesisi ve Satışların Noter Önünde Yapılma Zorunluluğu /12/2008 Tarihinden Sonra Motorlu Taşıtlar Vergisi Mükellefiyetinin Tesisi ve Satışların Noter Önünde Yapılma Zorunluluğunun Kaldırılması İstisnalar Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İlişkin İstisnalar Sosyal Güvenlik Kurumlarının Araçlarının Durumları Köylere Hizmet Götürme Birlikleri ile Derneklere Ait Motorlu Araçların Durumu Diğer Bazı Kamu Kurumlarının Araçları Diplomatik İstisnalar Sakatlara Dönük İstisnalar Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Devrolunan Müflis Bankalara Ait Araçlar Diğer Araçların Durumu Traktörler Ticari Amaçla Kullanılan Deniz Taşıtları ile Motor Gücü 10 Beygir Gücünden Az olan Deniz Taşıtları ve Türk Kuşu ve Türk Hava Kurumuna Ait Uçaklar Silindir Hacmi, 100 cm 3, den Düşük Motosikletler Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nda Sayılmayan Diğer Araçlar Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi Mükellefiyetin Başlaması Mükellefiyetin Sona Ermesi Motorlu Taşıtlar Vergisinin Tarhı Tebliği ve Ödenmesi Yetki Vergiye Etki Eden Değişiklikler Vergileme Ölçü ve Hadleri ile Motorlu Araçlarla İlgili Tanımlar Vergileme Ölçü ve Hadleri Motorlu Araçlarla İlgili Tanımlar Kayıt ve Tescil Motorlu Taşıt 85 viii

3 Motorlu Aracın Yaşı Motor Silindir Hacmi Motorlu Aracın Ağırlığı Azami Toplam Ağırlık Aracın Kasko Değeri Otomobil Arazi Taşıtı Kaptıkaçtı Motosiklet Minibüs Panelvan Motorlu Karavan (kamp taşıtı) Otobüs Kamyon Kamyonet Çekici Yat, Kotra ve Her Türlü Motorlu Tekneler Motor Gücü Azami Kalkış Ağırlığı Vergi Güvenlik Tedbirleri 1'' Tahakkukta Etkinliğin Sağlanmasına Dönük Vergi Güvenlik Tedbirleri MTV Mükelleflerine Yüklenen Sorumluluklar Kamu Görevlilerine Yüklenen Sorumluluklar Tahsilatta Etkinliğin Sağlanmasına Dönük Vergi Güvenlik Tedbirleri MTV Mükelleflerine Yüklenen Sorumluluklar Kamu Görevlilerine Yüklenen Sorumluluklar Gider Kaydedilmeme Hali ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNDE SORUN ALANLARI Ön Bilgi I' Motorlu Taşıtlar Vergisinin Mükellefin Mali Gücünü Dikkate Almaması ve Serveti Yeterince Kavrayamaması ve Vergilemede Adalet ve Eşitlik İlkesine Aykırı Uygulamalar Vergi Güvenlik Tedbirlerinin Yetersizliği, Vergi Tutarlarının Artması ve Tahsilatın Düşmesi ve Verimlilik ve İktisadilik İlkesine Aykırı Uygulamalar Motorlu Taşıtlar Vergisi ile İlgili Mevzuatın Karışıklığı ve Sık Değişmesi (Basitlik ve Belirlilik) İlkesine Aykırılık Verginin Çevre Kirliliğini Önlemeyi Dikkate Almaması Genellik İlkesine Aykırı Uygulamalar 151

4 İstisnalar Kısmında Sayılmayan, Ancak Tarifelerde Yer Verilmeyen Araçlar Traktörler, İş Makineleri ve Motor Gücü 1 OOcc'den Az Olan Motosikletler Ticari Amaçla Kullanılan Deniz Taşıtları ile Motor Gücü 10 BG'den Düşük Özel Amaçlı Tekneler İstisnalar Kısmında Yer Alan Motorlu Araçlar Sakatlara Dönük İstisnalar Kamu Kurumlarına Ait Araçlar Diplomatik İstisna Kapsamına Giren Araçlar ile TMSF'ye Devredilen Bankaların Araçları Verginin Kanuniliği Açısından Karşılaşılan Sorunlar 156 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM AB ÜLKELERİNDE MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ UYGULAMASI 4.1. Giriş Motorlu Taşıtlar Vergisi Konusunda Avrupa Birliği Uygulamaları Avrupa Birliği Ülkelerinde Motorlu Taşıtlar Vergisinde Yetkili İdareler Avrupa Birliği Ülkelerinde Motorlu Taşıtlar Vergisinin Amacı ve Vergilendirme Esasları Avrupa Birliği Ülkelerinde Motorlu Taşıtlar Vergisi Vade Tarihleri Avrupa Birliğinde Motorlu Taşıtlar Vergisi'nde Muafiyet, İstisna ve İndirimler Avrupa Birliğinde Motorlu Taşıtlar Vergisi Oranları Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Motorlu Taşıtlar Vergisinde Alınan Güvenlik Önlemleri 209 BEŞİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ DIŞINDAKİ ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ 5.1. Amerika Birleşik Devletleri Motorlu Taşıtlar Üzerinden Alınan Vergiler Açısından Eyaletlerin Sınıflandırılması Vergilendirmede Motorlu Taşıtın Değerini Esas Almayan Eyaletler Motorlu Taşıtlar Üzerinden Kişisel Servet Vergisi Tahsil Edilen Eyaletler Motorlu Taşıtlar Üzerinden Aracın Değerine Göre Ruhsat Vergisi Alan ve Eyaletin Tamamında Verginin Aynı Olduğu Eyaletler Diğer Eyaletler 215 X

5 Eyaletlerde Motorlu Taşıtlar Vergisinin Hesaplanma Yöntemleri ABD Eyaletlerinde Motorlu Taşıtlar Vergisi Arizona Indiana Minnesota Massachusetts Çin Halk Cumhuriyeti Taşıt ve Gemi Vergisinin Tarihsel Gelişimi sayılı Taşıt ve Gemi Vergisi Geçici Vergi Kanunu Verginin Mükellefi, Konusu ve İstisnaları Vergi Tutarları Verginin Ödenmesi ve Vergi Güvenlik Önlemleri Brezilya Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisi Müke llefiyeti Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisinin Konusu, Amaç ve Esasları Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisi Vade Tarihleri Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisi Oran ve Miktarları Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisinde Uygulanan Muafiyet ve İstisnalar Muafiyetler İstisnalar Brezilya'da (Sao Paulo) Motorlu Taşıtlar Vergisinde Alınan Güvenlik Önlemleri Meksika Meksika'da Motorlu Taşıtlar Vergisinin Mükellefiyeti, Konu, Amaç ve Esasları Meksika'da Motorlu Taşıtlar Vergisi Oranları Meksika'da Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisna ve Muafiyetleri Meksika'da Motorlu Taşıtlar Vergisi Güvenlik Tedbirleri Küba Küba'da Motorlu Taşıtlar Vergisinin Konusu ve Mükellefi Verginin Ödenmesi Küba'da Motorlu Taşıtlar Vergisinin İndirim ve İstisnaları Küba'da Motorlu Taşıtlar Vergisi Tutarları Japonya Japonya'da Otomobil Vergisi Mükellefiyeti ve Vergi Muafiyet ve İstisnaları Vergileme Ölçüleri Hafif Araç Vergisi Güney Kore 248 xi

6 Verginin Mükellefi ve İstisnaları Vergileme Ölçüleri Kore'de Motorlu Taşıtlar Vergisinin Ödeme Dönemleri 251 ALTINCI BÖLÜM TÜRK MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ 6.1. Verginin Konusu Verginin İstisnaları Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi Verginin Ödenmesi Vergileme Ölçü ve Hadleri Vergi Güvenlik Tedbirleri Taşıt Pulu Uygulamasının Yeniden Getirilmesi Motorlu Taşıtlar Vergisi Ödenmeyen Aracın Trafikten Men Edilmesi Motorlu Taşıtlar Vergisi Ödenmeyen Aracın Haczedilip Satılması Gelir İdaresinin Kurumsal Kapasitesinin Geliştirilmesi ve Otomasyonun Yaygınlaştırılması Vergi Tahsili Konusunda Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ya da Kasko Yapan Sigorta Şirketlerine Sorumluluk ve Yetki Verilmesi Araç Muayenelerinin Düzenli Yapılmasının Sağlanması ve Araç Muayene İstasyonlarının Denetlenmesi 282 SONUÇ VE ÖNERİLER 283 KAYNAKÇA 299 YAZAR HAKKINDA 317 xii