VESKON4. MULTİDİSİPLİNER TIP ve AİLE HEKİMLİĞİ KONGRESİ. 4-7 ARALIK 2014 Titanic Deluxe Belek / Antalya. Kongre Kitabı

Transkript

1 VESKON4. MULTİDİSİPLİNER TIP ve AİLE HEKİMLİĞİ KONGRESİ 4-7 ARALIK 2014 Titanic Deluxe Belek / Antalya Kongre Kitabı

2

3 Önsöz 3 Düzenleme Kurulu 4 Bilimsel Program 6 Kurslar 10 Konuşma Metinleri 36 5 Aralık Cuma 36 6 Aralık Cumartesi 57 7 Aralık Pazar 87 Bildiriler 96 Yazar İndeksi 110

4

5 VESKON 4. MULTİDİSİPLİNER TIP VE AİLE HEKİMLİĞİ KONGRESİ Kıymetli Meslektaşlarım, Hekim sayısı açısından Türkiye de özellikle son yıllarda hiç olmadığı kadar hızlı bir artış söz konusu olmuştur. Diğer taraftan, tıp eğitimindeki paradigmalar da değişmekte, eğitici merkezli, sabit müfredatlı eğitimlerden öğrencilerin ön planda olduğu, seçmeli unsurlara önem verilen, yaşam boyu öğrenmeyi esas alan yaklaşımlara doğru bir yönelim gerçekleşmektedir. Tıbbi bilginin yarılanma ömrü azalmakta, bilgi üretimi katlanarak büyümektedir; PubMed de 1993 yılında 10 milyon civarında olan bilimsel makale sayısı 2003 yılında 15 milyona, 2013 yılında 25 milyona ulaşmıştır. Türkiye nin sağlık ordusunda hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, fizyoterapist, ebe ve diğer sağlık personeli olmak üzere 400 binin üzerinde bir sağlık insan gücü bulunmaktadır. Bu profesyoneller hizmet alanlarında bir arada ekip olarak çalışmakla birlikte eğitimleri neredeyse tamamen birbirinden kopuk gerçekleşmektedir. Yukarıda belirttiğim hususlar, kendimizi geliştirmek için her zamankinden daha büyük bir çaba içerisinde olmamızı gerektirmektedir. Beş federasyon, onlarca dernek ve binlerce sağlık çalışanına şemsiye vazifesi yapan Uluslararası Vefa Sağlık Konfederasyonu (VESKON), diğer görevlerinin yanında sağlık camiasının akademik gelişimi için de sorumluluk hissetmektedir. Bu çerçevede zaten devam eden eğitim ve bilim etkinliklerimize bir yenisini ekleme kararı aldık. Veskon 4. Multidisipliner Tıp ve Aile Hekimliği Kongresi, özellikle birinci basamak sağlık çalışanlarını bir araya getirmeyi hedefleyen yaklaşımı ve özgün multidisipliner bilimsel içeriğiyle kendi alanında bir ilktir. Kongremizde genel tababetin önemli konularının yanında sık karşılaşılan sağlık sorunlarına yönelik multidisipliner ve entegre bir yaklaşımla genişlemesine bilgi sunulması amaçlanmaktadır. Antalya da Titanic Deluxe Belek otelde düzenleyeceğimiz kongremizde sizlerin de bilimsel açıdan doyurucu bir içeriğin yanında daha verimli çalışmak için enerji depolama fırsatı bulacağınıza inanıyoruz. Ayrıca hazırlanan sosyal programların kongrenin geleneksel bilimsel dokusuna değişik bir tat katacağını düşünüyorum. Sizlerle tanışmak ve sizleri diğer meslektaşlarımızla tanıştırmak için gün sayıyor, Veskon 4. Multidisipliner Tıp ve Aile Hekimliği Kongresi nde buluşmayı diliyorum. Saygılarımla, Prof. Dr. Zekeriya Aktürk Kongre Başkanı

6 Düzenleme Kurulu Kongre Başkanı Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kongre Düzenleme Kurulu Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK Prof. Dr. Mehmet ÖZKÖKELİ Prof. Dr. Ömer Faruk AKINCI Doç. Dr. Memet IŞIK Uzm. Dr. Ahmet Seyfi GÖZAYDIN Uzm. Dr. Figen ES Doç. Dr. Ekrem YETER Uzm. Dr. Mustafa ÇEVİK Doç. Dr. Hamit ACEMOĞLU Prof. Dr. Mustafa SARSILMAZ Bilimsel Sekreterlik Dr. Şahin ÇINAR İsmail KARA Kongre Bilim Kurulu Prof. Dr. Yusuf AKCAN, Fatih Universitesi Prof. Dr. Ömer ETLİK, Fatih Universitesi Prof. Dr. Fatma FİDAN, Fatih Universitesi Doç. Dr. Bünyamin IŞIK, Hacettepe Universitesi Doç. Dr. Seval PEHLEVAN, Fatih Universitesi Prof. Dr. İlyas AKDEMİR, Fatih Universitesi Prof. Dr. Mustafa BAKIR, Marmara Universitesi Yrd. Doç. Vedat BİLGİÇ, Fatih Universitesi Prof. Dr. Mikdat BOZER, Turgut Özal Universitesi Uzm. Dr. Tahir Mutlu DUYMUŞ, Haydarpaşa Numune Hastanesi Prof. Dr. Ahmet GÖÇMEN, Medeniyet Üniversitesi Prof. Dr. Bülent GÜRLER, Fatih Universitesi Doç. Dr. Memet IŞIK, Atatürk Üniversitesi Uzm. Dr. Engin KARAGÖZ, Yakacık Kadın Dogum ve Çocuk Hastanesi Prof. Dr. Ahmet KOÇ, Marmara Universitesi Prof. Dr. Aytekin OĞUZ, Medeniyet Üniversitesi Doç. Dr. Turan SET, Karadeniz Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Orhan ŞENCAN, Fatih Universitesi Prof. Dr. Ümit TOPALOĞLU, Marmara Universitesi Doç. Dr. Ahmet Ruhi TORAMAN, Fatih Universitesi Uzm. Dr. Zülal USLU, Koşuyolu Kalp Hastanesi Prof. Dr. Murat ÜNALACAK, Hacettepe Universitesi Uzm. Dr. Zerrin YAZGAN, Umut Hastanesi Doç. Dr. Bilal YILMAZ, Atatürk Üniversitesi 4

7 OTURUM BAŞKANI VE KONUŞMACILAR (Soyadı sırasına göre) Prof. Dr. Fatih AKÇAY Prof. Dr. Ömer Faruk AKINCI Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK Prof. Dr. Talip ASIL Doç. Dr. Ümit AVŞAR Prof. Dr. Mustafa BAKIR Doç. Dr. Mücahit EMET Prof. Dr. Reha ERKOÇ Doç. Dr. Tülay GÜRAN Doç. Dr. Memet IŞIK Prof. Dr. İsmail Hamdi KARA Prof. Dr. Abdülkadir KOÇER Prof. Dr. Mustafa ÖZATEŞ Prof. Dr. Özcan ÖZTÜRK Doç. Dr. Turan SET Prof. Dr. Ertuğrul TAŞAN Yrd. Doç. Dr. Kenan TAŞTAN Prof. Dr. Turan USLU Prof. Dr. Hüseyin UYAREL Prof. Dr. Murat ÜNALACAK Prof. Dr. İlhan YARGIÇ Atatürk Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Fatih Ü.T.F. Genel Cerrahi AD Atatürk Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Bezmialem Ü.T.F. Nöroloji AD Atatürk Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Marmara Ü.T.F. Çocuk Hastalıkları AD Atatürk Ü.T.F. Acil Tıp AD Bezmialem Ü.T.F. Nefroloji BD Marmara Ü.T.F. Çocuk Endokrinolojisi BD Atatürk Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Düzce Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Medeniyet Ü.T.F. Nöroloji AD Nişantaşı Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa T.F. KBB AD Karadeniz Teknik Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Bezmialem Ü.T.F. Endokrinoloji BD Atatürk Ü.T.F. Aile Hekimliği AD Fatih Ü.T.F. FTR AD Bezmialem Ü.T.F. Kardiyoloji AD Hacettepe Ü.T.F. Aile Hekimliği AD İstanbul Üniversitesi İstanbul T.F. Psikiyatri AD 5

8 BİLİMSEL PROGRAM 4 Aralık Perşembe 13:00-18:00 Kongre öncesi kurslar Kurs 1 Radyoloji kursu: Düz grafiler Prof. Dr. Mustafa ÖZATEŞ Kurs 2 Aile Hekimleri için EKG Doç. Dr. Turan SET Kurs 3 Uygulamalı yeniden canlandırma Doç. Dr. Mücahit EMET Kurs 4 Uygulamalı Hipnoterapi Yrd. Doç. Dr. Kenan TAŞTAN Kurs 5 Alternatif Tedavi Uygulamaları: Tıbbi Sülük Tedavisi (Hirudoterapi) ve Hacamat Doç. Dr. Memet IŞIK Kurs 6 Araştırma tasarımı ve SPSS ile biyoistatistik Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK Bu kursa katılanlar SPSS uygulaması için kişisel bilgisayarlarını yanında getirmelidir. Kurs 7 Aile Hekimliğinde Aşı Uygulamaları Prof. Dr. Salih Hoşoğlu, Prof. Dr. Ahmet Soysal 20:00-22:00 SOSYAL PROGRAM 6

9 BİLİMSEL PROGRAM 08:30-09:00 AÇILIŞ TÖRENİ 5 Aralık Cuma 09:00-10:00 PANEL - AKILCI İLAÇ KULLANIMI Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK 09:00-09:25 Aile Hekimliğinde Akılcı Antibiyotik Kullanımı / Prof. Dr. Salih HOŞOĞLU 09:25-09:50 Aile Hekimliğinde Akılcı Antibiyotik Kullanım Örnekleri / Doç. Dr. Ümit AVŞAR 09:50-10:00 Tartışma 10:00-10:40 KONFERANS - SIK GÖRÜLEN CİLT HASTALIKLARI Prof. Dr. Özer ARICAN 10:40-11:00 Kahve arası 11:00-11:40 KONFERANS - SIK GÖRÜLEN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Prof. Dr. İlhan YARGIÇ 11:40-12:20 KONFERANS - Çocuklarda Astım ve Bronşiyolit Prof. Dr. Mustafa BAKIR 12:20:14:00 Öğle yemeği 14:00-14:40 KONFERANS - BULAŞICI HASTALIKLAR VE GÜNCEL BAĞIŞIKLAMA UYGULAMALARI Prof. Dr. Mustafa BAKIR 14:40-15:40 PANEL - ÇAĞIN PANDEMİSİ ŞİŞMANLIK Oturum Başkanı: Prof. Dr. İsmail Hamdi KARA 14:40-15:05 Çocuklarda Şişmanlık / Uzm. Dr. Atilla ÇAYIR 15:05-15:30 Erişkinlerde Şişmanlık / Prof. Dr. Murat ÜNALACAK 15:30-15:40 Tartışma 15:40-16:00 Kahve arası 16:00-16:40 KONFERANS - KRONİK AĞRI YÖNETİMİ Prof. Dr. Turan USLU 16:40-17:20 KONFERANS - OLGULARLA HİPERTANSİYON YÖNETİMİ Prof. Dr. Reha ERKOÇ 17:30-18:30 Aile Hekimliği Okulu (AHOD) Sunumu Kişilik Tiplerine Göre Stres Yönetimi Yrd. Doç. Dr. Kenan TAŞTAN 20:00-22:00 SOSYAL PROGRAM 7

10 BİLİMSEL PROGRAM 6 Aralık Cumartesi 08:30-09:30 PANEL - ANEMİYE YAKLAŞIM Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK 08:30-08:55 Makrositer Anemiler / Doç. Dr. Memet IŞIK 08:55-09:20 Mikrositer ve Normositer Anemiler / Prof. Dr. İsmail Hamdi KARA 09:20-09:30 Tartışma 09:30-10:10 KONFERANS - OLGULARLA DİYABET YÖNETİMİ Prof. Dr. Ertuğrul TAŞAN 10:10-10:30 Kahve arası 10:30-11:10 KONFERANS - ASM DE ACİL VAKA YÖNETİMİ Doç. Dr. Mücahit EMET 11:10-12:10 PANEL - BAŞ AĞRISI VE VERTİGO YÖNETİMİ Oturum Başkanı: Prof. Dr. Abdülkadir KOÇER 11:10-11:35 Baş ağrısı / Prof. Dr. Abdülkadir KOÇER 11:35-12:00 Baş dönmesi / Prof. Dr. Talip ASIL 12:00-12:10 Tartışma 12:10:14:00 Öğle yemeği 14:00-14:40 KONFERANS - AİLE HEKİMİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU Prof. Dr. Ömer Faruk AKINCI 14:40-15:40 PANEL - ARTERİOSKLEROZ VE İLİŞKİLİ NÖROLOJİK PROBLEMLERE GENEL YAKLAŞIM Oturum Başkanı: Prof. Dr. Abdülkadir KOÇER 14:40-15:05 Vasküler Demans ve İlişkili Diğer Demanslar / Prof. Dr. Abdülkadir KOÇER 15:05-15:30 SVH Vakalarında Tanı ve 1. Basamakta Takip Tedavi Protokolü Oluşturulması / Prof. Dr. Talip ASIL 15:30-15:40 Tartışma 15:40-16:00 Kahve arası 16:00-16:40 KONFERANS - BİTKİSEL ÜRÜNLERİN LABORATUVAR TESTLERİNE ETKİSİ Prof. Dr. Fatih AKÇAY 17:00-18:00 Aile Hekimliği Okulu (AHOD) Sunumu NLP (Algısal Davranış Kontrolü) Yrd. Doç. Dr. Kenan TAŞTAN 20:00-22:00 SOSYAL PROGRAM 8

11 BİLİMSEL PROGRAM 7 Aralık Pazar 09:00-09:40 KONFERANS - OTİT MEDYA YÖNETİMİ Prof. Dr. Özcan ÖZTÜRK 09:40-10:20 KONFERANS - EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR 10:20-10:40 Kahve arası 10:40-11:20 KONFERANS - BİRİNCİ BASAMAKTA ÜROLOJİK HASTALIK YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet Erol YILDIRIM 11:20-12:00 Kapanış SOSYAL PROGRAM 4 Aralık Perşembe 20:00-22:00 DAHA GÜZEL FOTOĞRAF İÇİN PÜF NOKTALARI / Yrd. Doç. Dr. Vedat BİLGİÇ 5 Aralık Cuma 20:00-22:00 KÜRESEL DOKTORLAR SUNUMU / Doç. Dr. Osman ABALI 6 Aralık Cumartesi 20:00-22:00 BİR SİNEMA FİLMİNİ OKUMAK / Yrd. Doç. Dr. Vedat BİLGİÇ 9

12 KURSLAR

13 KURSLAR Düz Grafiler Kurs 1 Prof. Dr. Mustafa Özateş Nişantaşı Üniversitesi RADYOLOJİ KURSU: DÜZ GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER RADYASYON VİTAMİN DEĞİLDİR!!! VESKON 4. Multidisipliner Tıp ve Aile Hekimliği Kongresi 4-7 Aralık 2014 ANTALYA Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER RADYOGRAFİ SİSTEMLERİ: 1- Dijital X-ray Dijital radyografi sistemleri: Dedektörler aracılığıyla teşhis amaçlı görüntüler çeker. 2- Analog X-ray Geleneksel X-ray teşhis uygulamaları için film tabanlı X-ray sistemleri. 3- Mobil X-ray Teşhis için statik görüntüler çeken, taşınabilir X-ray sistemleri. 4- Floroskopi Gerçek Zamanlı Görüntüleme. 5- Radyasyon Güvenliği Radyasyondan Korunma. DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLERİ DEĞERLENDİRİRKEN DİKKAT!!! 1- Radyografik Teknik 2- Radyolojik Kalite 3- Floroskopik İşlemler 4- Erişkin ve Pediatrik Radyolojik Anatomi 5- Görüntü Değerlendirme: Normal Patolojik Ayırımı Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ 11

14 KURSLAR DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLERİ DEĞERLENDİRİRKEN DİKKAT!!! 1- Filmin Kalitesi Analog-Dijital, Doz, Artefakt, Hareket. 2- Simetri Pozisyon. 3- İki Yön Konfirmasyon. 4- Normal Film Anomali ve Patolojileri Ayırt Etme. 5- Sadece Kemik Yapı Mı? Ek Olarak Yumuşak Dokular. Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ 12

15 KURSLAR DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ 13

20 KURSLAR DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER DÜZ (DİREKT) GRAFİLER Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ DÜZ (DİREKT) GRAFİLER SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.. Prof.Dr.Mustafa ÖZATEŞ 18

21 KURSLAR Aile Hekimleri İçin EKG Kurs 2 Doç. Dr. Turan Set Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Trabzon I. Genel Bilgiler 1) Kalbin elektriksel aktivitesi ve EKG Kalp kasının kasılmasıyla birlikte oluşan elektriksel değişim depolarizasyon olarak adlandırılır ve bu değişim vücut yüzeyine yerleştirilen elektrotlarla kaydedilir. Kas kitlesinin elektriksel değişikliklerle önemli bir ilişkisi vardır. Yani, kas kitlesi çok olursa, kasılmaya eşlik eden elektriksel değişiklikler de o oranda büyük olur. Normalde her kardiyak atım için elektriksel uyarı Sino-Atrial düğümden (S-A düğümü) çıkar. Bu uyarı atriumun kas lifleri boyunca yayılır ve Atrio-Ventriküler düğüme (A-V düğümü) kadar gelir. A-V düğümünden sonra, uyarı çok daha hızlı bir şekilde his demeti içinde aşağıya doğru yayılmaya devam eder. Septum üzerinde sol ve sağ ventriküler dallara ayrılarak bu doğrultuda uzanır. Septumun uyarılması ise, sol ventriküler daldan ayrılan ince bir septal dal aracılığı ile olur. Böylece septum soldan sağa doğru uyarılır. İnen uyarı, sonunda sağ ve sol karıncık kasları içinde özel lifler boyunca hızla dağılır. İşte bu elektriksel akış içinde atriumların kasılmasıyla P dalgası, ventriküllerin kasılmasıyla QRS kompleksi ve ventriküllerin repolarizasyonu ile T dalgası oluşur (Şekil 1). Şekil 1. Elektrokardiyografide dalgalar EKG de depolarizasyon dalgası yerleştirilen elektroda doğru hareket ediyorsa, bu dalga EKG kağıdına pozitif bir dalga olarak kaydedilir. Eğer, dalga elektroda ters yönde hareket ediyorsa negatif bir dalga olarak kaydedilir. 2) EKG kağıdının kalibrasyonu Kalibrasyon kesinlikle unutulmamalı ve her kayıttan önce mutlaka yapılmalıdır. Normal şartlar altındaki EKG kayıtları 10 mm lik vertikal bir defleksiyon, 1 mv luk bir potansiyeli temsil edecek şekilde ayarlanmıştır. Makinedeki özel bir düğmeye basılarak kaydedici ibreye 1 mv luk bir defleksiyon yaptırılır 19

22 KURSLAR ve hassasiyet kontrol düğmesi vasıtası ile 1 mv luk sapmanın arzu edilen 10 mm yükseklikte olması için gerekli ayarlama yapılır. Trasenin amplitüdünün doğru olarak yorumlanabilmesi için her EKG kaydından önce bu standardizasyon yapılmalıdır. Kalibrasyonun dalgaların boylarının değerlendirilmesi yönünden önemi vardır. Uygun bir kalibrasyondan sonra V6 da uzun bir R dalgası sol ventrikül hipertrofisini, uzun bir P dalgası atrium hipertrofisini ve uzun bir T dalgası da hiperkalemiyi gösterebilir. 3) Kalp hızının hesaplanması EKG de kalp hızının doğru olarak hesaplanması için siklus uzunluğunun ölçülmesi gereklidir. Bu mesafe birbirini takip eden 2 R dalgası tepesi arası ölçülerek hesaplanır. Her bir küçük kare 0,04 saniye olduğuna göre, beş küçük kareden oluşan her bir büyük karenin 0,2 saniye olduğu görülür (0,04sn x 5 = 0,2 sn). Bir saniyede ise beş büyük kare makineden geçmektedir (0,2sn x 5 = 1 sn). Dolayısıyla 1 dakikada 300 büyük kare makineden geçer (60sn x 5 = 300). Buna göre 300 ün iki R dalgası arasındaki büyük kare sayısına bölünmesi ile kalp hızı bulunur. Örneğin 2 R dalgası arasında 3 büyük kare varsa, kalp hızı 300 / 3 = 100 dür. İki R dalgası arasındaki uzunlukla kalp hızı hesaplanabildiği gibi, benzer olarak P-QRS-T kompleksindeki değişik kısımları kapsayan uzunluk da ilgili kalp bölümlerindeki iletim süresini gösterir. 4) Q-T mesafesi EKG deki diğer bir faydalı ölçüm Q-T mesafesinin ölçülmesidir. Bu, QRS kompleksinin başından T dalgasının bitimine kadar olan mesafedir. Q-T süresi ventriküler sistolün tamamına tekabül eder ve birçok patolojik durumda anormal şekilde uzar. Normalde Q-T mesafesi iki R dalgası arasındaki uzunluğa bağlıdır. Ölçülen bir Q-T mesafesinin o esnadaki kalp hızına göre normal olup olmadığını belirlemek için QTc = QT / RR(sn) formülü ile Düzeltilmiş QT hesaplanır. Buna göre 70 in üzerindeki her 10 atım için 0,02 saniye fazlası, altındaki her 10 atım için ise 0,02 saniye eksiği bize pratik olarak düzeltilmiş QT mesafesini verir. 5) Artefaktlar Hasta kendisini rahat bırakmazsa göğüs kaslarının aktivitesine bağlı artefaktlar sık olur. Hastanın iskelet kaslarının kaydı etkilememesi bakımından tam bir dinlenme halinde bulundurulması gerekir. EKG nin çekilmesi ve hazırlanmasında ortaya çıkan makinedeki arızalar ve özellikle hastanın üzerindeki metal yapıdaki yabancı cisimler artefakta neden olabilir. II. Değerlendirme EKG kağıdını okurken belirli bir sıra izlemekte yarar vardır. Öncelikle EKG kağıdının kalibrasyonu kontrol edilmelidir. Daha sonra genel bir bakış yapılarak artefaktlar açısından değerlendirilmeli ve okunmayacak derecede kötü çekilmiş bir EKG ise yenilenmesi istenmelidir. EKG kağıdını okumada aşağıdaki gibi bir sıra önerilmektedir: A. Ölçümler B. Ritim analizi C. Kardiyak aksın yönü D. İletim analizi E. Dalgaların şekli F. EKG yorumu G. Önceki EKG ile karşılaştırma Sırasıyla bu bölgelerde nelere dikkat etmemiz gerektiğini ve normalde hangi yapıları göreceğimizi kısaca sıralayalım. 20

23 KURSLAR A. Ölçümler Elektrokardiyografinin değerlendirilmesi için bazı ölçümlerin doğru bir şekilde yapılması ve bunların normal değerlerinin bilinmesi gerekmektedir. EKG de bazı ölçümlerin normal değerleri şunlardır: Kalp hızı : /dakika PR intervali : 0,12-0,20 saniye QRS : 0,06-0,10 saniye Q-T mesafesi : 0,42 saniye B. Ritim analizi Anormal bir ritim ile karşılaşılırsa şu sorularla çözüm aranmalıdır: o Anomali sürekli midir yoksa zaman zaman mı görülmektedir? o P dalgası var mıdır, varsa şekli nasıldır? o P dalgası sayısıyla QRS kompleksi sayısı eşit midir? o Ventriküllerin kasılması düzenli midir? o QRS kompleksi normal midir? o Ventriküler atım sayısı kaçtır? C. Kardiyak aksın yönü Kardiyak aks kalpte oluşan elektriksel aktivitelerin ortalama yönüdür. Bu vektörün yönelimi yukarıdan aşağıya ve sağdan sola doğrudur. Kardiyak aks, dikey planda -30 ile +90 arasındadır. D. İletim analizi S-A düğümden çıkan uyarının ventriküllere kadar iletilmesinin herhangi bir şekilde aksaması kalp bloğu olarak adlandırılır. Kalp bloğu 1., 2. ve 3. derece olarak üç kısımda incelenir. EKG de PR mesafesinin 0,2 saniyeden uzun olması 1. derece kalp bloğunu gösterir. İkinci derece kalp bloğunda A-V düğüme gelen uyarı zaman zaman aşağı iletilmez. Üçüncü derece kalp bloğu, tam A-V kalp bloğudur ve S-A düğümden gelen uyarı ventriküllere hiç iletilmez. Atrium ve ventriküller birbirlerinden bağımsız olarak çalışırlar. Ventriküllere ait başlıca iletim kusurları ise sağ dal bloğu ve sol dal bloğudur. Sağ dal bloğu en iyi V1 de görülür ve RSR oluşur. Sol dal bloğu ise en iyi V6 da görülür ve çift tepeli R dalgası oluşur. E. Dalgaların şekli Sırasıyla P dalgası, QRS kompleksi, ST segmenti ve T dalgası gözden geçirilmelidir. Bu dalgaların birbirleri ile olan ilişkileri, yokluğu ya da şekil değişiklikleri önemli bilgiler verir. F. EKG yorumu EKG nin belirli bir sistematik içerisinde okunmasında yarar vardır. Böylece hatalı değerlendirmeler ya da tanı atlama engellenmiş olur. G. Önceki EKG ile karşılaştırma Hastanın yeni ve eski EKG leri tarihlerine göre dizilerek sıra ile değerlendirilmelidir. Bazı kalp rahatsızlıklarında akut ve kronik ayırımını yapmak, tedavi planı açısından önemlidir. Kaynaklar 1. Set T, Taştan K. Birinci Basamakta EKG ve PA Akciğer Okuma Becerisi Kurs Notları. Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği Yayınları, Ankara,

24 KURSLAR 2. Acartürk E. Pratik Elektrokardiyografi. İstanbul, Yelken Basım Yayın Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Akturk Z., Set T., Dagdeviren N., Ozer C. ve M. Akin, How Satisfactory are the ECG Interpretation Skills of Family Physicians?, Wonca Europe Book of Abstracts and Conference Programme, Ljubljana, 257, Akturk Z., Dagdeviren N., Ungan M., Set T. ve J. Bueno-Ortiz, Basic ECG Interpretation Skills for Family Physicians, Wonca Europe Book of Abstracts and Conference Programme, Ljubljana, 276, Dagdeviren N., Akturk Z., Set T., Ozer C., Mistik S., Durmus B. ve Unluoglu I., ECG Interpretation Skills of Family Physicians: A Comparison with Internists and Untrained Physicians, Middle-east Journal of Family Medicine Margolis S, Reed R. ECG analysis skills of family practice residents in the United Arab Emirates: a comparison with US data. Fam Med 2001;33(6): Rutten FH, Kessels AGH, Willems FF, Hoes AW. Electrocardiography in primary care; is it useful? Int J Cardiol 2000;74( ). 8. Grauer K, ECG interpretation remains an important skill. Family Medicine 2000;32(8): Attar E. Özetlenmiş EKG Bilgisi. Ankara, Set Ofset Matbaacılık,

25 KURSLAR Uygulamalı Yeniden Canlandırma Kurs 3 Doç. Dr. Mücahit Emet Acil Tıp Uzmanı Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp AD, Erzurum, Türkiye İki evrensel kural vardır: İlki, hasta muayenesi ve hastayla iletişim bir sanattır. Her yiğidin yoğurt yiyişi gibi her doktorun kendi tarzı vardır. İkincisi ise bir doktor için en önemli hasta, kalbi durmuş olandır. Akut faranjitte Dr. Kemal soğuk buhar uygulaması yaparken Dr. Nazlı steroid veriyor olabilir. Ancak kardiyak arrest durumunda anestezist bikarbonat veriyorken aile hekimi atropin yapıyorsa, acil uzmanı lidokain verelim diyorsa bu işte bir gariplik vardır. Kardiyak arrest hastasına yaklaşım, bölümlerden ve doktorlardan bağımsız olarak standardize edilmiştir. Kim bu uygulama kılavuzunun dışına taşıyorsa hatalı yorum söz konusudur. Bu kursta amacımız, tüm dünyada kardiyoloji, anestezi ve acil camiası tarafından ortak kabul görmüş temel yaşam desteği (TYD) ve ileri yaşam desteği (İYD) kılavuzlarını irdelemek ve bu ortak dili anlama ve uygulama yetisini kazanmaktır. Ülkemizde kardiyopulmoner resutasyon ve acil kardiyovasküler bakımın standardize edilmesinde IL- COR (The International Liaison Committee on Resuscitation) ( uluslararası uzlaşı komitesi önerileri ana kaynak olarak kabul edilmektedir. Bu komite, resusitasyonla ilişkili bilimsel verileri incelemek, tartışmak ve görüşmek üzere 1992 yılında kurulmuştur. ILCOR Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Avustralya, Yeni Zelanda ve komiteye son olarak katılan Asya Resutasyon Cemiyetleri tarafından oluşturulmuştur. Son bilimsel veriler ışığında oluşturulan TYD ve İYD kılavuzları komiteyi oluşturan cemiyetler tarafından her 5 yılda bir önemli bilimsel dergilerde yayımlanır. Türkiye de acil ve kardiyoloji camiası bu komitenin üyelerinden olan American Heart Association (AHA) kılavuzlarını kullanmaktadır. En son 2010 yılında güncellenen kılavuzun orjinaline Circulation. 2010; 122 (suppl 3) dergisinden veya adresinden ulaşılabilir. Bu kılavuzun Türkçe çevirisine ise Kardiyopulmoner Resüsitasyon ve Acil Kardiyak Bakım Bilimi İçin 2010 Amerikan Kalp Derneği (AHA) Kılavuzu adı altında veya sitesinden ücretsiz ulaşılabilir. Yaklaşık 600 sayfalık bu kapsamlı kılavuzun özetini aile hekimleriyle paylaşmak, anlatılan teorik bilgi yükünü pratiğe dökmek, bu kurstaki temel hedeflerimizdir. Zira pratiğe dökülmemiş bilgi hemen uçar gider, kalıcı olmaz. Kurs başlıca dört farklı bölümden oluşacaktır ve aşağıdaki sorular tartışılarak cevaplandırılacaktır: 1) Erişkin Temel Yaşam Desteği - Temel Yaşam Desteği nedir? Temel ve İleri Yaşam Desteğinin farkları nelerdir? - ABC mi, CAB mi? - Havayolu açma teknikleri nelerdir? Trakeostomili bir hastada ne yapmalıyız? - Dolaşım nereden, nasıl bakılır? Ne kadar sürer? Hastanın dolaşımı aslında vardı, ama biz alamadıysak ne olur? 23

26 KURSLAR - Son kılavuzda kardiyak kompresyon/solunum oranı nedir? - Kardiyopulmoner resutasyon (KPR) nasıl yapılır? - Gebelerde KPR nasıl yapılır? - KPR ne kadar süre yapılmalıdır? - Dünyada kabul gören DNR (Do not resuscitate) uygulaması ülkemizde var mıdır? 2) Defibrilasyon - Defibrilasyon hangi ritimlere uygulanır? - Otomatik ve manuel defibrilatörlerin farkları nelerdir? - Enerji düzeyi ne olmalıdır? - Defibrilasyon ile Kardiyoversiyonun temel farkları nelerdir? - Monofazik ve bifazik defibrilatörlerin birbirinden farkları nelerdir? - Önce şok mu yoksa KPR mi? - Ardışık şok mu, tek şok mu? - Şok verdikten sonra ne yapılır? KPR mi, ritim analizi mi? - Gebelerde defibrilasyon uygulanır mı? 3) TYD ve defibrilasyon pratiği yapılması 4) Erişkin İleri Yaşam Desteği - İleri havayolu tekniklerine kısa bakış - Kardiyak arrestte hangi parenteral ilaçlar kullanılır? - Prekordiyal yumruk ne zaman kullanılır? - Bradikardi algoritması nedir? - Taşikardi algoritması nedir? - Stabil olmayan hasta ne demektir? - Spontan dolaşımı dönen bir hastayı sevk ederken epikriz nasıl yazılır? Bu kurs sonunda aile hekimlerinin kalbi durmuş hastaya yaklaşımda son yenilikler ve evrensel ortak dil ve kavramlar üzerine bilgileri pekiştirilecektir. Teorik bilgilerin paylaşımını takiben kalp masajı, kurtarıcı soluk verme, havayolu açma teknikleri, dolaşımın değerlendirilmesi, nefes alan ve spontan dolaşımı geri dönen hastalarda uygun bekleme pozisyonun verilmesi ve defibrilatörün kullanımı konularında pratik yapılacaktır. Bu kongrenin ve kursun hem aile hekimlerine, hem de acil doktorlarına faydalı olması, kurs ve kongrede üst düzey bilgi paylaşımı olması, aile hekimi doktorlarının kalbi durmuş hastaya yaptığı müdahalelerin sonucunun gelecekte mutlu anılar olarak hatırlanması dileğiyle 24

27 KURSLAR Uygulamalı Hipnoterapi Kurs 4 Yrd. Doç. Dr. Kenan Taştan Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Erzurum Hipnozun Tanımı: Geçmişte ve günümüzde birçok tanımı yapılan hipnozun ne olduğundan ziyade ne olmadığından yola çıkacak olursak; Hipnoz kesinlikle bir uyku hali değildir. Hipnoz, olup bitenlerin hatırlanmadığı ve unutulduğu bir süreç değildir. Kişinin kontrolünü kaybettiği, kendinden geçtiği özel bir ruh hali değildir. Kişinin kendisine söylenen her şeyi sorgulamadan yaptığı bir ruh hali değildir. Bilincin yitirildiği bir bilinçsizlik hali değildir. Tıbbi Hipnoz Derneği Başkanı Dt. Ali Eşref Müezzinoğlu na göre bilinçli hipnoz: Beyinsel fonksiyonların çalıştığı, bireysel denetimin açık olduğu, kesinlikle uyku hali olmadan, istekle gerçekleşen psişik bir durumdur. Hipnoz bir öze dönüş, bir içsel yolculuktur. Beynin iki yarım küresinin tek bir alanda işbirliği yapmasıdır. Kişinin bilinçaltının onun isteği doğrultusunda telkin alabilir hale gelmesi, yönlendirilebilmesidir. Sol beyinden ziyade, sağ beyinin (hayali düzlemin) kontrolü eline almasıdır. Hipnozla ilgili terimler: Hipnozitör: Hipnozu yapan kişi Suje: Hipnoz yapılan kişi Seans: Hipnozitörle süjenin her bir görüşmesinin bütününe verilen ad. Mayalama: Suje nin hipnoz hakkında bilgilendirildiği, varsa hipnoz hakkında önyargılarında arındırıldığı ve hipnoz hakkında tüm olumsuz düşüncelerinden kurtulduğu seanstır. İndüksiyon: Herhangi bir olayı başlatma, belli bir etken yardımıyla herhangi bir olayın başlamasına yardımcı olma. Hipnozla İlgili Mitler: Hipnoz hakkında birçok doğru bilinen yanlış vardır. Bunlardan bazıları: 1) Hipnozitörün sihirli güçleri vardır: Oysa bu tamamen yanlış bir varsayımdır. Hipnoz doğuştan genlerle gelen kalıtımsal bir yeti değildir. Tamamen sonradan öğrenilebilen, çalışma ürünüdür. 2) Bir insan hipnotize edilerek ona istemediği şeyler yaptırılabilir: Öncelikle vurgulamamız gereken şey, istemeyen hiç kimsenin hipnoz olamayacağıdır. Hipnoz olmak istemeyen bizi zorla hipnotize edilemeyeceği gibi, hipnoz olan birine de zorla bir şey yaptırmak mümkün değildir. 25

28 KURSLAR 3) Ancak zayıf karakterli ve düşük entelektüel potansiyeline sahip insanlar hipnoz edilebilir: Oysa bunun tersi doğrudur. Yani entelektüel kapasitenin artması ile hipnoz yapılabilirlik arasında doğrusal bir orantı vardır. 4) Hipnoza giren kişi bilincini yitirmiştir: Bu doğru değildir hatta aşırı bir bilinçlilik hali söz konusudur. 5) Hipnoza giren biri hipnozdan çıkamayabilir: Bu zamana kadar yapılan hiçbir hipnoz vakasında hipnoz olan kişinin hipnoz halinden çıkamaması söz konusu olmamıştır. 6) Hipnozdan istifade etmek için kişileri derin transa sokmak gerekir: Hafif ya da derin, her hipnoz seviyesinde iyi sonuçların alındığı bir vakıadır. 7) Hipnozla tüm hastalıkların (metabolik-ruhsal) tedavisi mümkündür: Hipnoz da diğer tüm tedavi seçenekleri gibi kullanabileceğimiz bir yöntemdir. Birçok hastalığın tedavisinde kolaylaştırıcı bir etken olmakla birlikte bazı hastalıkların tedavisinde tek başına bir yöntem de olabilir. Ancak birçok hastalığın tedavisinde de tek başına hiçbir etki yapmayabilir. HERKES HİPNOZ OLABİLİR Mİ? Hipnoz olmak isteyen herkes hipnoz olabilir. Bunun tersi de doğrudur. Yani hipnoz olmak istemeyen birini hipnoz edemezsiniz. Şuuru ve bilinci açık olmak kaydıyla ve sizin söylediğiniz şeyleri yapmak şartıyla, 6-7 yaşlarından itibaren herkesi hipnotize edebilirsiniz. Ancak iletişim kuramayacak kadar zekâdan yoksun ve söylediklerinizin ne anlama geldiğini değerlendiremeyecek kadar yaşlı olan insanları, nörolojik-psikiyatrik rahatsızlıkları mental düzeyi olumsuz etkilenmiş kişileri hipnoz edemezsiniz. Bununla birlikte hiçbir mental-nörolojik ve psikiyatrik problemi olmamasına rağmen insanlardan çok küçük bir grup hipnoz olmaz. Yapılan araştırmalara göre; insanların %65 i orta düzeyde hipnoza girerken, %5 i hipnozu çok az hissediyor ve %20 si ise derin bir transa giriyor. İnsanların ancak %10 luk gibi az bir kısmı ise çok daha derin bir hipnozu yaşıyor. Hipnozun daha verimli, daha kolay ve daha faydalı geçmesi için, hipnotize olacak kişinin (Suje); Hipnoz olmayı istemesi Hipnozitöre güvenmesi Hipnoza inanması gerekir. Ayrıca hipnozdan azami ölçüde fayda sağlanması için; Suje nin öncelikle ulaşmak istediği bir amacının olması, hayatında değiştirmek istediği bir şeylerin olması gerekir. Örneğin kişi eşi istiyor diye obezite tedavisi görmeye karar verir ya da eşinin zoruyla seansa getirilirse muhtemelen hipnozdan yararlanması pek mümkün olmayacaktır. Ancak seansa bu şekilde getirilen ve hipnozitör tarafından bilgilendirildikten sonra ikna olan ve hipnozu artık kendi ister hale gelenler bu kategoriye girmezler. HİPNOZ UYGULANACAK ORTAM NASIL OLMALI? Bu konuda farklı görüşlerin olduğunu hatırlatmakta yarar vardır. Hatta bazı görüşlere göre mekânın ve fiziki koşulların pek bir önemi yoktur. Bu görüşe göre hemen her ortamda hipnoz yapılabilir. Bununla birlikte ortamın sessiz, sakin olması, hipnoz yapılacak mekânın sade döşenmesi ve rahat bir oda olması tercih edilmelidir. İdeal ortam ısısının yaklaşık 20 derece olması tercih sebebidir. Odadaki ışığın Suje nin gözüne direk temas etmemesine dikkat edilmelidir. Hatta odanın biraz loş olması daha iyidir. 26

Daha göster