A dan Z ye kılavuz A DAN Z YE K LAVUZ. Gönüllü hizmetlerin yasal kararnameleri.

Transkript

1 62 A DAN Z YE K LAVUZ A dan Z ye kılavuz Gönüllü hizmetlerin yasal kararnameleri. bb Belge c ç Sorumlu ba ımsız kurulufl, gönüllüye, hizmet sonunda bir belge vermektedir. Bu belge kuruluflun onay haberini ve gönüllü sosyal veya çevre yılına katılım süresini içermek zorundadır. ( 6 Paragraf 2 FSJG/FÖJG) C Cep harçlı ı Gönüllülerin hizmetleri karfl ısında aldıkları cep harçlı ı uygun olmalıdır. Yasada cep harçlı ına yönelik sadece bir üst sınır belirtilmektedir. flçi ve çalıflanların emeklilik sigortasında geçerli olan prim belirleme sınırına göre de iflmektedir. Bu primin 6% sı üst sınırdır. Prim belirleme sınırları aylık 2002 yılında i (Batı) ve i (do u) olarak belirlenmifltir. Kuruluflların ödedikleri cep harçlı ı bu sınırı aflmamalıdır ve genelde bunun altında kalmaktadır. fiu anda bu 153 i ortalama bir de erdir. Ç Çalıflma koruması Katılımcı ve sorumlu kuruluflun (faaliyet yeri) arasındaki iliflki ifl iliflkisi olmamasına ra men, gönüllü hizmet, kamu hukuksal koruma yasasınca, bir ifl iliflkisi olarak de erlendirilmektedir. Buna göre örne in çalıflma koruma yasası, ifl yeri yönergesi, gençlik çalıflma koruma yasası, anneleri koruma yasası ve a ır zihinsel engelli yasası geçerlidir.

2 A DAN Z YE K LAVUZ 63 f Ç Çocuk parası Çocuk parası ve çocuk muafiyeti için ve di er çocuklara ba lı hizmetlerde bir FSJ/FÖJ n n yapılması okul ve meslek e itimi ile aynı biçimde de erlendirilmektedir. Çocu un toplam geliri bir takvim yılında i yu geçmemesi suretiyle, bu süresince ödenir veya verilir. (durum: ). F Faaliyet süreleri lgili faaliyet yerinin çalıflma zamanlarına göre de iflmektedir. 18 yaflın altındaki gençlerde Gençlik Çalıflma Koruma yasası (örne in gece çalıflılamaz) geçerlidir. Seminer süresi çalıflma süresi olarak kabul edilmektedir. F Faaliyet yeri Gönüllü hizmet kamu yararına olan tesislerde özellikle sosyal yardım tesislerinde, okul harici gençlik e itimi ve gençlik iflleri tesisleri dahil çocuk ve gençlere yardım tesislerinde veya sa lık koruma ve kültürel tesislerde yapılabilmektedir. hh Hastalık FSJ faaliyet yerleri örne in: hastaneler, yafllılar evi, yetimhaneler, çocuk bakım evleri, dinlenme tesisleri, spor dernekleri (çocuklar ve gençler için spor), kütüphaneler, müzeler veya tarihi yapıtların korunmasına (Jugendbauhütten) yönelik faaliyet yerleri gibi, kültürel tesislerde yapılabilmektedir. FÖJ faaliyet yerleri ise, özellikle do a ve çevre koruma alanında faal olan tesislerde yapılabilmektedir. Örne in, ulusal parklar, çevreci tarımcılar, bahçıvanlıklar, cemaatlerin çevre makamları, çevre e itim tesisleri. Hastalık parası genelde altı haftaya kadar olan süre boyunca ödenmeye devam edilir. Bunun dıflında çalıflma yasası ve tarife belirlemeleri geçerlidir. H Hastalık sigortası FSJ/FÖJ süresince katılımcılar genel olarak yasal hastalık sigortasında asıl üye olarak sigortalanmıfltır. (bkz. M masraf iadesi) ı fl kıyafeti Bkz. M masraf iadesi.

3 64 A DAN Z YE K LAVUZ fl piyasa dengesi fl piyasası dengesi ilkesince gönüllü katılımcıların ifl gücü olarak kullanılmasını yasaklamaktadır. kk Karne Gönüllü hizmet sorunda katılımcı, çalıfltı ı kurulufltan, hizmet türü ve süresi hakkında yazılı bir belge isteme hakkına sahiptir. Karne istek üzerine hizmet süresince baflarıyı içermek zorundadır. Karneye meslek kalifikasyon özellikleri dahil edilmelidir. ( 6 Paragraf 3 FSJG/FÖJG) K Katılım FSJ/FÖJ katılımı için müracaat etmek isteyenlerin izlemesi gereken yol: 1. FSJ veya FÖJ sunan bir kurulufla (bkz. ekteki adres endeksi) kart postal yazın. 2. Sorumlu kurulufla göre bilgi ve doldurduktan sonra geri gönderilmesi gereken müracaat forumları gelmektedir. FSJ/FÖJ ya katılım nedenlerinin kısa bir açıklaması tavsiye edilmektedir. 3. Müracaat mülakatı kurulufl kifli ile ba lantıya geçer, bir mülakata ça ırır ve onlarla faaliyet yeri üzerine konuflur. K Kaza sigortası Bkz. S sosyal sigorta pirimleri. K Konaklama Bkz. M masraf iadesi. m M Masraf iadesi Gençlerin FSJ/FÖJ larını yaptıkları kurulufllar sadece konaklama, yemek, ifl kiyafetleri ve uygun bir cep harçlı ı masraflarını (bkz. C cep harçlı ı) vermekle yükümlüdür. Buna sosyal sigorta ödemeleri (bkz. S sosyal sigorta pirimleri) eklenmektedir. Konaklama, yemek ve ifl kiyafetinin verilmemesi durumunda bunun maddi olarak karflılı ı masraf iadesi biçiminde ödenebilmektedir. ( 2 Paragraf 1 Nr. 3 FSJG/FÖJG) M Müracaat süreleri Gönüllü sosyal veya çevre yılı için baflvuru süreleri, her sorumlu kuruluflta ve eyaletler de aynı de ildir. Bu nedenle adres listesinde belirtilmifl adreslere ve (sayfa 70 den itibaren) müracaat yerlerine bafl vurmanızı tavsiye ediyoruz.

4 A DAN Z YE K LAVUZ 65 pp Pedagojik destek Pedagojik yardımı, kuruluflun e itimcileri ve seminerleri tarafından verilen uzman yönetim ve bireysel danıflmanlık oluflturmaktadır (bkz. S seminer). Pedagojik deste in amacı, genç gönüllüleri yeni tecrübe alanına hazırlamak, izlenimlerini paylaflmak ve tecrübeleri uygulamaya geçirmektir. Bunun dıflında pedagojik destek ile sosyal ve kültürler arası edilinen tecrübe aktarılmalıdır ve genç gönüllülerin sorumluluk anlayıflı, özellikle do a ve çevreye karflı duyarlılıkları kuvvetlendirilmelidir. ( 2 Paragraf 3 FSJG/FÖJG) ss Seminer Yasa, yurtiçindeki hizmet için her biri befl gün sürecek bir girifl, ara ve bitirilme semineri ön görmüfltür. FSJ/FÖJ boyunca toplam 25 seminer günüzorunludur. ( 2 Paragraf 3 FSJG/FÖJG) Yurtdıflında yapılacak bir hizmet için e itimin befl hafta sürmesi zorunludur. Bunda her zaman Almanya Federal Develeti nde dört hafta sürecek hazırlayıcı e itimler ve hizmet sonrasında bir hafta sürecek e itim gerçekleflmelidir. Sorumlu kurulufl, en fazla iki hafta sürecek, ara semineri yurtdıflında yapma olana ına sahipse, hazırlayıcı seminerler buna göre kısalmaktadır. Yurtdıflında yapılacak hizmet öncesinde gerekli olan dil kursu da Almanya Federal Develeti nde yapılmalıdır. ( 3 Paragraf 2 Nr. 3 FSJG/FÖJG) S Sivil hizmet sorumluları Gönüllü sosyal veya çevre yılı (FSJ/FÖJ) yapan, onaylanmıfl askeri hizmeti reddenler sivil hizmetten muaftır. Bu Sivil Hizmet Yasası nın (ZDG) de iflikli i 1 A ostos 2002 tarihinde geçerlilik kazanmıfltır. Yeni 14c ZDG askeri hizmeti reddedenlerin onaylandıktan sonra bir FSJ/FÖJ yapmaları durumunda artık sivil hizmet vermek zorunda olmadıklarını belirtmektedir. FSJ ve FÖJ çerçevesinde gerçekleflen gönüllü hizmet en geç kayıttan 1 yıl sonra ve 25 yafl öncesinde bafllamalıdır. Tüm gün yardım faaliyetinde ve oniki ay süre (24 gün izin ve 25 gün pedagojik izin dahil) biçiminde gerçekleflmelidir. Onaylanmıfl askeri hizmeti red edenler FSJ veya FÖJ n n di er katılımcılardan farkı yoktur. Cep harçlı ı, konaklama, yemek ve yol masrafları konularında aynı belirlemeler geçerlidir. Sivil Hizmet Dairesi (BAZ) gönüllü sosyal veya çevre yılı hakkında yeterince uzmanlaflmamıfltır. 14c ye göre oniki aylık gönüllü sivil hizmet istisnası, 14b ZDG yurtdıflındaki hizmet ve 14a ZDG geliflim hizmeti ile aynıdır. Böyle bir hizmeti vermek isteyenler planlarının gerçekleflmesinden kendisi

5 66 A DAN Z YE K LAVUZ sorumludur. lgilenen hizmet zorunlulu u olan kifliler gönüllü sosyal veya çevre yılından sorumlu kurulufllara bafl vurabililer. (bkz. adres listesi) Prosedür Sivil hizmet yerine gönüllü bir yıl yapma kararını verenler, gönüllü hizmetin onaylanmıfl kurulufllarda kendisine uygun bir yer aramalıdır ve seçilmifl kurulufllar ile yazılı olarak faaliyeti konusunda anlaflmalıdır. Bu yazılı belgeyi kurulufl tarafından Bundesamt für Zivildienst dairesine (BAZ) gönderilir. BAZ onaylanmıfl askeri hizmeti red edene sivil hizmetten sorumlu olmadı ını bildirecektir. Onaylanmıfl kurulufll Onaylanmıfl askeri hizmeti red eden kifliler, sadece gönüllü sosyal ve çevre yılı teflvi i yasasınca, onaylanmıfl kurulufllarda hizmetlerini yapabilmektedir. Gönüllü sosyal veya çevre yılı yapmak isteyenler ve onaylanmıfl askeri hizmeti red edenler için yeni ek planlar yapılmalıdır. Sorumlu kurulufllar için ek ödemeler Onaylanmıfl askeri hizmeti red edenleri, gönüllü sosyal ve çevre yılında çalıfltıran kurulufllar sivil hizmet dairesinden bundan kaynaklanan masraflar için ek ödemeler elde etmektedir. Bu mebla en fazla oniki ay boyunca ve aylık en fazla 421,50 i olarak ödenmektedir. S Sözleflme Gönüllü hizmet kuruluflu ve gönüllü katılımcı arasında, gönüllü hizmet öncesinde yazılı bir sözleflme yapılmaktadır. Bu sözleflmenin içermesi gerekenler noktalar afla ıdakilerdir: katılımcının adı ve soyadı, do um tarihi, adresi, gönüllü hizmetindeki kuruluflun tanımı, katılımcının gönüllü hizmet için anlafltı ı zaman süresi ve süre bitiminden önce hizmetten ayrılması durumunda düzenlemeler, gönüllü hizmet süresince bu yasanın belirlemelerine uyula ca ına dair açıklama, gerekirse kuruluflun onay belgesinin gösterilmesi,

6 A DAN Z YE K LAVUZ 67 konaklama, yemek, ifl kiyafeti ve cep harçlı ına yönelik maddi karflılık, izin günlerinin belirlenmesi. ( 6 FSJG/FÖJG) Bunun dıflında anlaflılması gerekenler: günlük çalıflma süresi, faaliyet yeri, efllik eden organizasyonlarda katılma zorunlulu u veya izin, karne veya belge verilmesi, gönüllünün gizlilik ilkesine uyma zorunlulu u. S Sosyal sigorta primler FSJ/FÖJ katılımcıları yasa önünde çalıflanlar veya e itm görenler gibi görülmektedir; gönüllü hizmetleri boyunca sosyal sigortaya sahipler. Yasal yafllılık, kaza, hastalık, bakım ve iflsizlik sigortasına sahipler. Primler sorumlu kurulufl tarafından ödenmektedir. Kaza sigortasının primlerini faaliyet yeri veya sorumlu kurulufl ödemektedir. Emeklilik, bakım ve hastalık sigortasında belirleyici alt sınır katılımcılara verilen cep harçlı ının çok düflük olmasına ra men, yasa sigortayı zorunlu kılmaktadır. Hesaplama temelini cep harçlı ı artı ek ödemeler (konaklama, yemek) oluflturmaktadır. S Staj Bazı e itim ve ö renim bölümleri için gönüllü hizmet bir staj olarak kabul edilebilmektedir. Kabul ilgili e itimin belirlemelerine göre de iflmektedir. S Süre FSJ/FÖJ genelde oniki müteakip ay olarak yapılmaktadır. Hizmetin asgari süresi altı aydır. Yurtiçinde yapılan bir hizmette altı aylık bir uzatma ile onsekiz aylık bir hizmet süresi mümkündür. Bu uzatma olana ı yurtdıflındaki gönüllü hizmette mevcut de ildir. Bu hizmet sadece oniki ay sürebilmektedir. Bunun nedeni yurtdıflında bulunan genç gönüllü için çok önemli olan, özellikle sosyal yasal koruma kurallarının korunması ile ilgilidir. ( 2 Paragraf 1 Nr. 2, Paragraf 4 FSJG/FÖJG yurtiçinde hizmet, 3 Paragraf 2 FSJG/FÖJG yurtdıflında hizmet) FSJ/FÖJ nin birden fazla yapılmasına izin verilmemektedir. ( 2 Paragraf 4 FSJG/FÖJG)

7 68 A DAN Z YE K LAVUZ tt Taflıyıcı (sorumlu kurulufl) Yurtiçinde gönüllü sosyal yıl için kanunen sorumlulu u onaylanmıfl kurulufllar flunlardır: serbest hayır kurumunun eyalet çalıflma birli i altında toplanan dernekler ve alt yapıları, Kamu-yasal yapıya sahip din birlikleri, bölge yapıları ve daha detaylı belirlemelere göre kamu yasasının di er yapıları. lgili eyalet makamları kuruluflun onayını vermektedir: gönüllü sosyal yılın yurtiçinde yasal onayı dıflında, gönüllü çevre yılının yurtiçinde ve, gönüllü sosyal ve çevre yılının yurtdıflında (ilgili tüzel kiflinin merkezi yurtiçinde olmalıdır). Kuruluflların onaylanması için müracaat yerleri bkz. sayfa 81/82. T Tatil ü v Yasal tatil hakkı takvim yılında 24 ifl günüdür. FSJ/FÖJ oniki aydan kısa sürmesi durumunda tatil hakkı ay baflına yıllık iznin 1/12 si kadar düflürülmektedir. Genel olarak gençler için gençlik çalıflma koruma yasasınca daha uzun izin hakları mevcuttur. Ü Üniversite e itimi Genel olarak geçerli olan: FSJ veya FÖJ yapan kifli üniveriste bafl vurusunda dezavantajlı duruma düflmemelidir. FSJ/FÖJ süresince verilen üniversite e itim yeri yeniden müracaatta hizmette veya hizmet sonunda tüm di er müracaat edenlerden göre avantaj sa lamaktadır. Bekleme süresinden sonra FSJ/FÖJ süresi, bekleme süresi olarak kabul edilmektedir. Bazı üniversiteler ve yüksek okulları müracaat edenlerin hizmet sürelerini staj olarak kabul etmektedir. Bununla ilgili daha detaylı bilgiyi iligili yüksek okulun ö renci birli inden edinebilirsiniz. V Veri koruması Katılımcıların kifliler ile ilgili verileri FSJ/FÖJ kuruluflunun sadece teflvik (Paragraf 4 FSJG/FÖJG e göre ve orda adı geçen kurallara göre) için gerekli ise ifllenebilir. Gönüllü hizmetin sonunda bu veriler silinmelidir. Katılımcının onayı ile adı ve hizmet süresi bu süredan daha fazla örne in, iletiflim için veya bilimsel amaçlar ile kayıt edilebilir. (Paragraf 7 FSJG/FÖJG)

8 A DAN Z YE K LAVUZ 69 yy Yafl sınırı Gönüllü sosyal yıla (FSJ) ve gönüllü çevre yılına (FÖJ), zorunlu e itim süresini dolduranlar (eylate göre 16 yaflında, bazen de 15 yaflında) ve 27 yaflın altındaki gençler katılabilmektedir. ( 2 Paragraf 1 No. 4 FSJG, 2 Paragraf 1 No. 4 FÖJG) Y Yemek Bkz. M masraf iadesi. Y Yetim maaflı Yetim maaflı (yetim ve öksüz maaflı) FSJ/FÖJ katılım süresince ödenmeye devam eder. (Paragraf 4 FSJG/FÖJG) Y Yol masrafları FSJ/FÖJ katılımcıları, ö renciler, üniversite ö rencileri ve meslek e itim ö rencileri gibi toplu taflıma taflıtlarında var olan indirimli tarifenden yararlanabilirler. FSJ/FÖJ kuruluflunun uygun bir belgesi bunun için gösterilmelidir. Y Yurtdıflı E er sorumlu FSJ/FÖJ kuruluflu yurtiçindeyse, FSJ/FÖJ yurtdıflında da yapılabilir. (Örnek: Polonya sosyal istasyonunda FSJ) Yurtdıflındaki gönüllü hizmetin süresi (bkz. S süre), seminerleri (bkz. S seminerler) ve kuruluflları için özel kurallar (bkz. T taflıyıcı) özel kurallar geçerlidir.