KALP SAĞLIĞI VE HİPERTANSİYON CHECK-UP TARAMA TESTLERİ

Transkript

1 KALP SAĞLIĞI VE HİPERTANSİYON CHECK-UP TARAMA TESTLERİ Kalp sağlığı açısından risk teşkil eden durumların tespiti ve risk hesaplamasını içeren testlerdir. Özellikle hipertansiyon ve buna bağlı risklerin tahminde kan yağları çok önemlidir. Sigara içen, kilolu yada ailesinde kardiyo vasküler hastalık öyküsü olan kişilerin yaptırması önerilmektedir. Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir Kalp sağlığı hipertansiyon testleri nelerdir? Lipoprotein a, Homosistein, Açlık kan şekeri, Total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol, VLDL kolesterol, Trigliserid, EKG. TİROİD HASTALIKLARI Çocuklarda büyüme, gelişme, zeka ve okul başarısını etkileyen en önemli hormon tiroid hormonlarıdır. Büyüklerde kilo problemleri, saç ve deri hastalıkları, psikiatrik bozukluklar, açıklanamayan kalp hastalıkları, cinsel güçsüzlük, uyku problemlerinin çoğundan tiroid hastalıkları sorumludur. Tiroid

2 hastalıkları laboratuar testleriyle kolayca teşhis edilebilir. TİROİD HASTALIKLARI Hipertiroidi nedir? Hipertiroidi, tiroid bezinin normalden fazla çalışması sonucu kanda fazla miktarda tiroid hormonu bulunması anlamına gelir. Belirtileri çarpıntı, sinirlilik, terleme, kas zayıflığı, ellerde titreme, zayıflama, saç dökülmesi, kaşıntı, kısırlık, sık dışkılama, adet düzensizliği dir. Bu belirtilerin hepsi birden bir hastada olmaz, ancak biri veya birkaçı bir kişide mevcutsa hipertiroidi den şüphelenilebilir. Hipotiroidi nedir? Kanda normalden çok az miktarda tiroid hormonu bulunması durumudur. Bebeklerde de görülür ve erken tanınıp tedavi edilmezse fiziksel ve zihinsel geriliğe yol açar. Bu nedenle tüm bebeklere tarama testi uygulanmaktadır. Hipotiroidinin belirtileri yorgunluk hissi, üşüme, kendini sürekli uykulu hissetme, kalp hızında yavaşlama, hafıza zayıflaması, konsantrasyon güçlüğü, kas krampları, kilo alma, ses kısıklığı, saçlarda incelme ve dökülme, deride kuruma ve kabalaşma, depresyon,a det düzensizliği, göğüslerden süt gelmesi, kısırlık dır. Hipertiroidi veya hipotiroidi tanısı nasıl konur? Troid hastalıklarının teşhisi laboratuar testleriyle kolayca konur. TİROİD CHECK-UP I NEDİR? Tiroid bezinin çalışmasını ve foknksiyonlarını gösteren kan testleridir. T3, T4, TSH, Serbest T3, Serbest T4 hormontestleri ve kronik tiroid hastalıklarının göstergeleri olan Anti-Tg, Anti-TPO ve TRAb testleri yapılarak tüm troid fonksiyonları ortaya konur

3 OBEZİTE Şişmanlık; Şişmanlık ideal vücut kilosunun üstünde olmaktır. Fazla kilo kalp hastalıkları, kanser ve diyabet gibi hastalıklara zemin hazırlar. İdeal kilo ve obezite ayrımı Vücut Kitle İndeksi ( BMI: body Mass İndex) hesaplanarak kolayca söylenebilir. Vücut Kitle İndeksi kilonun boya oranıdır ve BMI = Ağırlık (kg) / Boy (m)2 formülü ile hesaplanır. Ağırlığın metre olarak boyun karesine oranıdır. Bu hesaba göre obezite indeksi : İdeal vücut kilosu için BMI ortalaması = 18.5 ila 24.9 arasında, Kilolu demek için BMI ortalaması= 25.0 ila 29.9 arasında, Obez demek için BMI 3.0 ve üzerinde, Morbid Obez demek için BMI= 40 ve üzerinde olması ( yada 35 üstü olup diyabet ve hipertansiyon gibi kiloya bağlı sağlık şikayetlerinin başlamış olması) gerekir. Örnek olarak 95 kilo ve 175 cm boyda bir kişi kendini hafif kilolu olarak görebilir hesaplarsak ; BMI = 95/ 1.75 X BMI = 95 / 3.06 BMI =31 buluruz. Yani obezite sınırını geçtiği görülür. Obezitenin sebebi nedir? Obezitenin sebebi gıdalarla alınan kaloridir. Kalori temel vücut fonksiyonları için ve fiziksel aktiviteler için

4 kullanılır. Temel vücut fonksiyonları için kullanılacak olan kısım insandan insana pek değişmez, kalp kasılması, beyin fonksiyonları, nefes almak ve metabolizma için kullanılan enerjidir. Bu ihtiyaçtan fazla alınan her kalori vücutta birikir. Vücudumuzun fazla kaloriyi atmak gibi bir özelliği yoktur. Diyetle alınan kalorinin tamamı vücutta depolanacaktır. Alınan kalori ile yakılan arasındaki dengesizlik obezitenin tek sebebidir. Yani fazla kalori almak ve az kalori harcamak herzaman şişmanlığa neden olur. Kilo almamızı etkileyen faktörler nelerdir? Genetik yapımız, Biyolojik faktörler ( hormonlarımız vb. ), İlaçlar ( kortizon, antidepresan, anti pisikotik, allerji ilaçları, vitaminler, çinko içeren ilaçlar vb. ), Tiroid bezinin az çalışması ( Hipotiroidi ) Cushing hastalığı, Polikistik Over Sendromu, Bazı genetik hastalıklar. Kilo almamıza neden olabilir. Kilo almayı kolaylaştıran risk faktörleri nelerdir? Hareketsiz yaşam tarzı: özellikle çocuk obezitelerinin en büyük sebebidir. TV, bilgisayar başında uzun süre harcamak, oyun parklarından uzak olmak, aktivite imkanının az olması obeziteyi kolaylaştırır, Değişik mesai saatleri ile çalışmak, Orta yaş ve üzeri, Kalori alımı ve aktivite arasında dengesizlik, Hazır gıda ve fast food ile beslenme, Alkol kullanımı, Rafine gıdalar ve yüksek kalorili gıdalar, Hızlı yemek, çok yemek, Yeteri kadar uyumamak özellikle çocuk obezitelerinde önemli bir risk faktörüdür.

5 Obezitenin tehlikeleri nelerdir? Obezite tedavi edilmez ise kalp hastalıkları başta olmak üzere ciddi sağlık problemlerine sebep olur. Özellikle dış görünüşün bozulması depresyona ve içe kapanmaya yol açar. Bu durum adolesan ve cocuk yaşta başlayan obezitelerde ileride çok ciddi pisikolojik bozukluklara neden olmaktadır. Obeziteye bağlı olarak en sık görüken tehlikeler şunlardır: Tip 2 diyabet, Depresyon, kendine güvensizlik, kendini beğenmeme, sosyal uyumsuzluk, içe kapanma, Okul başarısında düşme, Enerji azalması, isteksizlik, fiziksel aktivitede düşüklük, Kalp ve damar hastalıkları, enfaktüs, inme ve felçler, Kan pıhtılaşması ve emboli hastalıkları, Kolesterol ve trigliserid yüksekliğine bağlı hipertansiyon, Gebelikte hipertansiyon, diyabet ve kiloya bağlı problemler, çocukta malformasyon, Karaciğer yağlanması, Pankreas iltihabı, Migren, Reflü, Katarakt, Artrit, Düz tabanlık, Koşamama, Eklem ve kas problemleri, Kanser risknde artma, Gut, Kısırlık, Horlama ve uyku apnesi, İdrar tutmakta zorluk ve idrar kaçırma, Adolesan dönemde obez olmak ileride ani ölüm riski taşır. Bu

6 insanlarda kardiyo vasküler sebeplerden dolayı ani ölüm sık görülür. Bu risk 65 yaş üstü obez kişlerdede yüksektir. Kabaca obez insanlar topluma oranla daha çok ani ölüm ve kanser riski taşırlar. Obezite teşhisi için bir laboratuar testine gerek yoktur. Çok basitçe boy ve kilo ölçülerek BMI hesaplanabilir. Obezitenin tedavisi zordur. Kültürel yapı, alışkanlıklar, yaşam tarzı ve genetik faktörler kilo vermeyi zorlaştırır. Kilo vermekten çok verilen kiloyu geri almadan hayatı aynı şekilde idame etmek daha zordur. Dolayısı ile kilo ile kişinin tek başına mücadelesi genellikle başarısız olacaktır. Bu konuda bir doktor gözetiminde uzman kişiler ile çalışmak başarıyı arttırır. Herkeze uygun bir reçete bulmak çok zordur. Her obezite vakası bir hasta olarak değerlendirilmeli ve herkez için ayrı bir strateji belirlenmeli, bir plan oluşturulmalı ve izlenmelidir. Obeite tedavisi günümüzde en çok suistimal edilen sağlık konularının başında gelmektedir. Hem yüksek kalorili hem çok iştah açıcı ve hemde çok ucuz hazır gıdaların arasında vücudunuzu ve sağlığınızı korumak; temel dürtülerinizin aksine hareket edip yememenize bağlıdır. Bunca koşuşturmanın arasında aktivite fırsatı yaratmak gerekmektedir. Obezite tedavisi tıbbi bir problemdir. Bu problemle tek başınıza mücadele etmeye kalkmak başarı şansınızı düşürür. Medikal yardım alın: diyet, egzersiz, ilaç ve gerekirse cerrahi müdahale imkanlarının olduğu bir planınız olmalıdır. Obezite tedavisinde size sunulan plan içinde şunlar olmalıdır: 1. Diyet: Satüre yağlardan fakir, Rafine karbonhidratlardan fakir, Bol lifli Yağ miktarı günlük kalori ihtiyacınızın % 35 inden fazla olmayan bir diyet listeniz olmaldır. 2. Kilo vermenin ana noktası aldığınız kalorinin

7 yaktığınızdan az olmasısır. Bu basit bir toplama çıkarma hesabından başka birşey değildir. Kilo vermek uzun bir süreye yayılırsa daha başarılı olunur. Kısa sürede verilen kilo genellikle kısa sürede geri kazanılır. Bu konuda diyetisyen yardımı gerekir. Kilonız ve nedadar sürede hangi kiloya geleceğiniz hesaplanarak bir plan hazırlanmalıdır. 3. Diyet günlüğü tutmak sizin ve ekibin işini çok kolaylaştırır. 4. Egzersiz programı hem kilo vermeyi kolaylaştırır hemde geri almamanızı sağlar. Aktivite gün içine yayılmalıdır. Spor salonuyla sınırlı kalmamalıdır. Uzağa park etmek, evden televizyon ve bilgisayarı uzaklaştırmak ( özellikle çocuklar için ) yapılacak ilk iştir. 5. Davranış terapisi: bir diyet programının en öneli parçasıdır. Neden kilo vermesi gerektiğini kavrayamamış bir kişiye kilo verdiremezsiniz. Kişi obezite ve komplikasyonlarını bilmelidir, Nasıl kilo verileceğini kavramalıdır, Neden kilo vermesi gerektiğini anlamalıdır, Neden ve nezaman yediğini açıklayabilmeli nasıl savaşacağını kendi belirleyebilmelidir. 6. Bir partner veya bir gurup içinde diyet programları daha başarılı olabilir. 7. İlaçlar: Obeziteye neden olabilecek tedaviler var ise bunlar gözden geçirilmelidir. Kilo vermeyi kolaylaştıran ilaçlar programa eklenebilir. Bu ilaçlarınbirkısmı yağların vücuda emilimini azaltırken birkısmı beyne etki ederek iştahı azaltmaktadır ki bunların yan etkileri fazla olduğundan tavsiye edilmemektedir. İlaç desteği ile kilo vermek belli bir süreden sonra geri teper. Verilen kilo ilacı kesince genellikle geri alınır. 8. Cerrahi müdahaleler: Mideye balon yerleştirmek: kısa süreli hızlı kilo

8 kaybını sağlar ancak etkisine alıştıktan sonra kilo geri alınabilmektedir. Kısa süreli etkili bir yöntemdir. Birçok program başarısız olursa denenicek yöntemdir. Bariatrik cerrahi : mideyi küçülten cerrahi işlemdir. Mide dikilerek küçültülür hasta yiyemez ve kilo verir. Morbid obez hastalarda en son başvurulan tedavi yöntemidir. Risk taşır ancak başarılı sonuçlar alınan bir yöntemdir. Gastrik Bypass : mideyi barsağa dikmektir. Besinleri emecek olan barsak bölümü kısaltılır besin emilemez ve kilo verilir. Diğer yöntemleri denemiş ve başarılı olamamış morbid obez hastalarda bir tedavi yöntemidir. Risk taşır ancak başarılı sonuçlar da alınır. Obeziteden korunma: Obezite sosyal bir hastalıktır. Yaşam tarzı, anane ve gelenekler obezite gelişiminde çok etkilidir, bu nedenle obeziteden korunmak zor olabilir. Yinede aşağıdaki önlemler alınabilir: Hazır gıdadan uzak durmak, Bol lifli, az yağlı ve az kalorili beslenmek, Aktiviteyi arttırmak, Egzersiz yapmak, Evde TV ve bilgisayarı kısıtlamak ( özellikle çocuklar için ), Dengeli beslenmek gerekirse bunun için diyetisyed desteği istemek, Küçük porsiyonlara alışmak bunun için gerekirse tabakları ve kaşıkları değiştirmek,genetik, Yemek pişirirken ölçüyü kaçırmamak, gerektiği kadar pişirmeyi öğrenmek, Tencereyi sofraya getirmemek, Yüksek kalorili gıda ve içeceklerden uzak durmak. OBEZİTE ÇAĞIN EN ÖNEMLİ SAĞLIK PROBLEMİDİR. OBEZİTE İLE

9 MÜCADELE EDİN, DESTEK ALIN, DOKTORUNUZA DANIŞIN. Referanslar: 1- American Dietetic Association 2- The Obesity Society 3- Canadas Food Guide Health Canada 4- Dietitians of Canada 5- Cecil R, Goldman L, Bennett J. Cecil Textbook of Medicine. 21st ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Co; Dietary guidelines for Americans. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available at: lt.htm. Accessed June 8, Glycemic index a new way of looking at carbs. Canadian Diabetes Association website. Available at: Updated June Accessed January 23, Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Textbook of Internal Medicine. 23rd ed. Philadelphia, PA: Saunders, Goroll AH, Mulley AG, Mulley AG Jr. Primary Care Medicine. 4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; Kronenberg HM, Melmed S, Polonsy KS, Larsen PR. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; Obesity in adults. EBSCO DynaMed website. Available at: Updated March 7, Accessed March 10, Obesity, bias, and stigmatization. The Obesity Society website. Available at:

10 Accessed June 8, Thompson WG, Cook DA, Clark MM, Bardia A, Levine JA. Treatment of obesity. Mayo Clin Proc. 2007;82: /21/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Pedersen SD, Kang J, Kline GA. Portion control plate for weight loss in obese patients with type 2 diabetes mellitus: a controlled clinical trial. Arch Intern Med. 2007;167: /22/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Shai I, Schwarzfuchs D, Henkin Y, et al. Weight loss with a lowcarbohydrate, Mediterranean, or low-fat diet. N Engl J Med. 2008;359: /30/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Samuels-Kalow ME, Funai EF, Buhimschi C, et al. Pre-pregnancy body mass index, hypertensive disorders of pregnancy, and long-term maternal mortality. Am J Obstet Gynecol. 2007;197:490.e1-6. Epub 2007 Aug /2/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Maruyama K, Ohira T, Maeda K, et al. The joint impact on being overweight of self reported behaviours of eating quickly and eating until full: cross sectional survey. BMJ. 2008; /2/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Pischon T, Boeing H, Hoffmann K, et al. General and abdominal adiposity and risk of death in Europe. N Engl J Med. 2008;359: /5/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Subak L, Wing R, Smith West D, et al. Weight loss to treat urinary incontinence in overweight and obese women. N Engl J Med. 2009;360: /14/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Sacks FM, Bray GA, Carey VJ, et al. Comparison of weight-loss diets with different compositions of fat, protein, and carbohydrates. N

11 Engl J Med. 2009;360: /16/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Neovius M, Sundström J, Rasmussen F. Combined effects of overweight and smoking in late adolescence on subsequent mortality: nationwide cohort study. BMJ Feb 24;338:b /11/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Luttikhuis HO, Baur L, Jansen H, et al. Interventions for treating obesity in children. Cochrane Database Syst Rev. 2009;(1):CD /6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Seo DC, Sa J. A meta-analysis of psycho-behavioral obesity interventions among US multiethnic and minority adults. Prev Med. 2008;47: Epub 2008 Jan /25/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Garipağaoğlu M, Sahip Y, Darendeliler F, Akdikmen O, Kopuz S, Sut N. Familybased group treatment versus individual treatment in the management of childhood obesity: randomized, prospective clinical trial. Eur J Pediatr. 2009;168: /16/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Krul M, van der Wouden JC, Schellevis FG, van Suijlekom-Smit LW, Koes BW. Musculoskeletal problems in overweight and obese children. Ann Fam Med. 2009;7: /10/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance Laurson KR, Eisenmann JC, Welk GJ, Wickel EE, Gentile Da, Walsh DA. Combined influence of physical activity and screen time recommendations on childhood overweight. J Pediatr. 2008;153(2): /15/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Shiri R, Karppinen J, Leino-Arjas P, Solovieva S, Viikari-Juntura E. The association between obesity and low back pain: a metaanalysis. Am J Epidemiol. 2010;171(2):

12 28-1/29/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Kuk JL, Ardern CI. Influence of age on the association between various measures of obesity and all-cause mortality. J Am Geriatr Soc Sep /29/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Berkey CS, Rockett HR, Colditz GA. Weight gain in older adolescent females: the internet, sleep, coffee, and alcohol. J Pediatr. 2008;153(5): /19/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Picot J, Jones J, Colquitt JL, et al. The clinical effectiveness and costeffectiveness of bariatric (weight loss) surgery for obesity: a systematic review and economic evaluation. Health Technol Assess. 2009;13:1-190, , iii-iv. 31-2/19/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: OBrien PE, Sawyer SM, Laurie C, et al. Laparoscopic adjustable gastric banding in severely obese adolescents: a randomized trial. JAMA. 2010;303(6): /15/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance US Food and Drug Administration. Meridia (sibutramine): market withdrawal due to risk of serious cardiovascular events. US Food and Drug Administration website. Available at: SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm htm. Published October 8, Accessed October 15, /17/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance US Food and Drug Administration. FDA: Tainted products marketed as dietary supplements potentially dangerous. US Food and Drug Administration website. Available at: htm. Updated December 15, Accessed December 17, 2010

13 HİPOTİROİDİ Hashimoto Tiroiditi; Hipo aktif Tiroid; Tiroid Hormon Azlığı; Hipotiroidi tiroid hormonlarının azlığına bağlı hastalıktır. Tiroid bezi yeterli hormon salgılayamaz. Tiroid hormonları boyun ön tarafına bulunan tiroid bezinden salgılanır ve metabolizmayı kontrol eder. Tiroid hormonlarının azalmasına neden olan en sık hastalık Hashimoto hastalığıdır. Hashimoto hastalığı tiroid bezinin iltihabıdır, vücut kendi dokusuna savaş açar, tiroid bezi hormon üretemez hale gelir ve hipotiroidi ortaya çıkar. Hipotiroidi neden olur? Hashimoto hastalığı, İdiopatik tiroid atrofisi ( sebebi bilinmeyen bir şekilde tiroid bezi çalışmayı durdurur), İyot eksikliği: tiroid hormonları iyot ile yapılır iyot eksikliğinde hormonlar yapılamaz ve hipotiroidi olur. Günümüzde tuzlara iyot katıldığından nadir görülür, Subakut tiroidit: viral enfeksiyonları takiben ortaya çıkan tiroid iltihabıdır, Tıbbi tedavilere bağlı hipotiroidi: boyun bölgesinin ışınlanması yada tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması yada radyoaktif iyot tedavisi sonrası tiroid bezi çalışmaz ve hipotiroidi ortaya çıkar. İlaçlara bağlı hipotiroidi: bazı ilaçlar ( lityum, iyot, alfa interferon, tioüre, amiodaron, interlökinler

14 vb. ) tiroid bezinin çalışmasını durdurur ve hipotiroidi yapar. Hipofiz bezi kanseri, Tiroid kanseri ve tiroid enfeksiyonlarına bağlı hormon yetmezlikleri görülebilir. Hipotiroidi kimlerde görülür? Tiroid hormon azlığı herkezde ve her yaşta ortaya çıkabilir. En tehlikeli olanı doğumsal tiroid azlığıdır, zamanında tedavi edilmezse ağır zeka geriliği ve gelişme geriliğine sebep olur. İleri yaşlarda ortaya çıkan tiroid azlığı en sık Yaş: hipotiroid ileri yaşlarda özellikle 65 yaş üstünde sık görülür, Cins: hipotiroidi kadınlarda erkeklerden daha sıktır, Multiglandular otoimmun hastalıklar ile birlikte sık görülür yani diyabet ve diğer hormon hastalıkları ile sık görülür, Ailede hipotiroidi olan kişilerde sık görülür, Diğer otoimmün hastalıklar ile birlikte sık görülür özellikle Pernisiyöz anemi, Tip 1 diyabet, Paratiroid bezi hastalıkları, Romatoid artrit, Lupus ile birlikte tiroid hormon azlığı sık görülür. Hipotiroidi belirtileri nelerdir? Hipotiroidi şikayetleri yıllar içinde yerleştiğinden tanı koymak zordur. En sık görülen şikayetler: Halsizlik, Çabuk yorulma, Takatsizlik, Sürekli oturma yatma isteği, Depresif ruh hali,

15 Sabah yorgun kalkma, Gün içinde uyuklama, Ödemli yüz, Ciltte kuruluk, Saç dökülmesi, saçlarda zayıflık ve kırılma, El ve ayaklarda şişme, Soğuğa tahammülsüzlük yazın bile hırka giyme, Kilo alma, Kabızlık, Sürekli ağrı hissi, Hafıza kaybı, hatırlama güçlüğü, unutkanlık, Konsantrasyon güçlüğü, Sinirli, kavgacı hal, Görme bozukluğu, Kısırlık ( hipotiroidi her iki cinste de önemli kısırlık sebebidir), Adet düzensizliği. Hormon azlığı devam ederse Kalp ritminde yavaşlama, Soluk almada güçlük, Vücut ısısında düşme, Koma yada komaya benzer derin uyku hali, görülebilir. Hipotiroidi tanısı nasıl konur: Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır ancak kesin teşhis laboratuar testleri ile konur. Hipotiroid idüşünülen her hastadan aşağıdki testler istenmelidir: TSH ( Tiroid Stimulan Hormon), T3 ( Triiodotrionin), T4 (Tetraiodotrionin), Free T3, Free T4, Tiroid otoantikorları Anti TG Anti TPO.

16 Tiroid sintigrafisi ve tiroid ultrasonu ayırıcı tanıda yardımcı olur. Hipotiroidi nasıl tedavi edilir? Tiroid hormonu saf olarak üretilmekte ve hastaların tedavisinde kullanılmaktadır. Hashimoto hastalığının erken dönemlerinde spesifik bir tedavi yoktur. Ancak hastaların neredeyse tamamnında hipotiroidi gelişir. Hipotiroidi tedavisinde levotiroksin yada triiodotrionin ile eksik olan T3, T4 hormonu yerine konarak tedavi sağlanır. Korunma: Hipotiroididen korunmak için sıklıkla tiroid testleri yapılmalıdır. Özellikle her doğan bebek için doğumda topuktan kan alıp tirpoid hormonuna bakmak yasal bir zorunluluktur. Ayrıca 50 yaşından itibaren her 5 yılda bir, Eğer Tip 1 diyabet, Kısırlık ve Bazı ilaçları kullananların hipotiroidi açısından sık sık test edilmeleri gereklidir. Referanslar: 1. The American Thyroid Association 2. Womens Health.gov 3. Canadian Institute for Health 4. Thyroid Foundation of Canada 5. American Association of Clinical Endocrinologists. AACE medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism. Endocrine

17 Practice. 2002;8: Braunwald E. Harrisons Principles of Internal Medicine. 15th ed. New York, NY: McGraw Hill; Escobar-Morreale HF, Botella-Carretero JI, Escobar del Rey F, et al. Treatment of hypothyroidism with combinations of levothyroxine plus liothyronine. J Clin Endocrinol Metab. 2005;90: Hypothyroidism. EBSCO DynaMed website. Available at: Updated June Accessed July 7, Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet. 2004;363: Surks MI, Ortiz E, Daniels GH, et al. Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines for diagnosis and management JAMA. 2004;291: BLUMİA NERVOSA Nevrotik Kusma; Yeme hastalığı; Blumia nervosa bir yeme bozukluğudur. Blumiada kontrolsüz yeme atakları görülür. Hastalar bu ataklardan sonra yediklerinin kendilerine zarar vereceği kilo aldıracağı düşüncesi ile ya kusarlar, ya ilaç ile ishal olmaya çalışırlar yada idrar söktürücü alırlar. Blumia hastaları bu durumu sıklıkla tekrar ederler. Bu durumun haftada en az 2 kez ve üç ay süreyle tekrarlanmasına blumia nervosa denir. Hastaların kiloları ve vücut şekliyle ilgili takıntıları vardır. Bazen bu durum aşırı egzersiz, oruç yada açlık dönemlerini takiben aşırı yeme ve öğünlerini çıkartma şeklinde de görülür.

18 Blumia nervosa neden olur? Blumia nervosa bir yeme bozukluğudur ve diğer yeme bozuklukları gibi sebebi tam olarak aydınlatılamamıştır. Birçok faktörün bu hastalığın gelişiminde yer aldığı düşünülmektedir: Moda ve sosyal trendin zayıflık yönünde çağrılar yağması, Sıkı diyet yada kısıtlı yeme alışkanlığı, Beyin kimyasının bozulması, Fiziksel ve ruhsal stres altında olmak, Sindirim sistemi bozuklukları ve hastalıkları: Midenin büyümesi, Yavaş boşalan mide, Sindirim hormonlarının azlığı ve yetersizliği hastalığın başlamasını tetikleyebilir. Blumia nervosa kimlerde görülür? Hastalık daha çok: Kadınlarda, yaşları arasında, Obez kişilerde, Anksiyetesi olanlarda, Depresyonda olanlarda, Ailesinde obez kişiler olanlarda, Ailede ruhsal problemler olan kişilerde, Kendine güveni olmayan kişilerde, Vücut kilosu ve şekli ile sorunu olan kişilerde, Fiziksel görünüşün önemli olduğu işlerde çalışanlarda Blumia daha sık görülür. Blumia nın belirtileri nelerdir? Ruhsal bulgular: Bir seferde yüklü miktarda öğün yemek,

19 Yemek yerken kontrolü kaybetme duygusu, Kendi kendini kusturabilme, Laksatif (ishal yapıcı), idrar söktürücü, diyet ilaçlarını bulundurma ve sık sık kullanma, Aşırı egzersiz, Ruh halinde hızlı ve şiddetli değişiklikler, Depresyon, Anksiyete hali, Yeme arzusunu bastıramama, Alkol yada ilaç kullanımı, Fiziksel bulgular: Karın ağrıları, Adet düzensizlikleri, Yanak ve çene bölgesinde şişlik ödem, Boğaz ağrısı, Tükürük bezlerinde ödem, Şişkinlik, gaz, Mide asidi nedeniyle dişlerde çürük, lekelenme, diş etlerinde çekilme, Parmakla kusturmadan dolayı ellerin, parmakların arkasında sıyrılma zedelenmeye bağlı izler, Diğer bulgular: Kusmaya bağlı yutak borusu yanıkları, Diş çürükleri, Dişeti hastalıkları, Ağızda kötü koku, Sinüzit, Laksatif ve idrar söktürücü kullanımı dolayısıyla aşırı halsizlik, hipotansiyon ve vücut kimyasında bozulma, Baş dönmesi, Baygınlık atakları, Çabuk yorulma, Kas krampları, Kabızlık,

20 Kalpte ritim bozukluğu, ani ölüm, sık görülür. Blumia hastalarında yüksek oranda kişilik bozuklukları, psikiyatrik bozukluklar görülür: Depresyon sık görülür, çabuk gelişir, Anksiyete ve panik atak sık görülür, İlaç ve alkol bağımlılığı gibi bağımlılıklara yatkındırlar, Ruh halinde ani ve şiddetli değişiklikler sık görülür. Blumia nervosa nasıl teşhis edilir? Hastanın ve hasta yakınlarının hikayesi ile muayene bulguları teşhise yardımcı olur. Hastanın: Fiziksel ve psikolojik geçmişi, Öğünleri ve yeme şekli, Vücuduna giren öğünlerden kurtulma şekli ve isteği teşhis koydurur. Aynı zamanda blumia nın neden olduğu hasarın tespiti gerekir bu amaçla: Laboratuar testleri, Kan sayımı, Böbrek fonksiyon testelri, Karaciğer fonksiyon testleri, Kan biyokimyası, EKG ve kalbin durumu, İlaç taraması, Diş muayenesi, Gastroskopi, Kolonoskopi gerekebilir. Tüm blumia hastaları psikiyatri tarafından detaylı muayene edilmelidir.

21 Blumia tedavisi: Blumia tedavisinde amaç: Kontrolsüz yemek yemeyi önlemek ve, Yenilen yemekten kurtulma girişimlerini durdurmak, Vücut kilo ve şekli konusunda kendine güven oluşturmaktır. Tedavide aşağıdaki girişimler kombine edilir: A- Diyetisyen konsültasyonu: sağlıklı diyet ve öğün içerikleri konusunda hastanın bilgilendirilmesini sağlar, dengeli ve düzenli beslenme, kilo hedefi ve kalori hedefi koymaya yardımcı olur. B- Psikoterapi: kognitif davranış tedavisi tedavide etkilidir. Özellikle ilaç tedavisi ile desteklenmiş psikoterapi başarılı sonuçlar verir. Psikoterapi ile hastanın: i. Kendisini kontrolsüz yemeğe iten sebepleri belirlemesi, ii. Yeni yeme isteği ile başa çıkma becerileri geliştirmesi, iii. Stres yönetimi, iv. Zayıflama konusunda realistik düşünceler geliştirmesi, v. Yeme konusunda sağlıklı düşünce ve yaklaşımlar geliştirmesi, vi. Yeme dürtülerini kontrol etmesi sağlanabilir. İlaç tedavisi: Serotonin geri alım inhibitörü olan anti depresan ilaçlar ile birlikte psikoterapi blumia tedavisinde çok başarılı sonuçlar vermektedir. Blumiadan korunmak mümkün mü? Blumiadan korunmak için yeme, yeme dürtüsü ve vücut algısı konusunda sağlıklı bir düşünce oluşturulması gerekir. Bu düşünce çocuk yaştan başlanarak oluşturulabilir. Erken tanı önemlidir bu nedenle çocukların Yeme arzularını kontrol edemediklerini düşünüyorsanız,

22 Vücut ve kilo algılamasında sorunlar yaşıyor ise, Zayıflık ve zayıflama konusunda takıntılar başlarsa, Kendini kusmaya zorlar ise vakit geçirmeden bir doktora başvurunuz. Referanslar: 1. Bulimia Nervosa Resource Guide for Family and Friends 2. National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders 3. National Eating Disorders Association 4. Bulimia Anorexia Nervosa Association 5. Candian Mental Health Association 6. Antidepressant use in children, adolescents, and adults. US Food and Drug Administration website. Available at: Published May 22, July 15, Beers MH, Fletcher A. The Merck Manual of Medical Information. 2nd ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories; Bulimia nervosa. National Institute of Mental Health website. Available at: ulimia-nervosa.shtml. July 11, Cecil RL, Goldman L, Bennett JC. Cecil Textbook of Medicine. 21st ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy rd ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; Ferri F, ed. Ferri s Clinical Advisor Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Textbook of Internal Medicine. 23rd ed. Philadelphia, PA: Saunders; Goroll AH, Mulley AG. Primary Care Medicine. 4th ed.

23 Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; Griffith HW. Griffiths 5-Minute Clinical Consult. Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins; Jacobson JL, Jacobson AM. Psychiatric Secrets. 2nd ed. Philadelphia, PA: Hanley & Belfus; Lenders JW, Eisenhofer G, Mannelli M, et al. Phaeochromocytoma. Lancet. 2005;366: Noble J. Textbook of Primary Care Medicine. 3rd ed. St. Louis, MO: Mosby; Rakel R. Textbook of Family Medicine th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; Rakel RE, Bope ET. Conns Current Therapy. 60th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; Stern TA, et al. Massachusetts General Hospital Comprehensive Clinical Psychiatry. Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; Tasman A, Kay J, Lieberman JA. Psychiatry. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 1997 ANTİ TİROGLOBÜLİN ( Anti Tg) Anti Tg; Anti Tiroglobülin Antikoru; Tiroid hücreleri içinde bulunan tiroglobülin proteinine karşı gelişen antikorları araştıran testtir. Otoimmün tiroid hastalıklarının tespitinde kullanılan laboratuar testidir. Aç karnına alınan kandan bakılır. Anti tiroglobülin antikoru ne için bakılır? Anti tiroglobülin antikoru tiroid hücrelerini bozarak hastalıklarla yol açar. Tiroid bezinin otoimmün

24 hastalıklarının tespitinde kullanılan bir testtir. Anti Tg için normal değer: Anti Tg normalde negatif olmalıdır. Anti Tiroglobülin Antikor Pozitifliği neyi gösterir? Testin pozitif olması tiroglobülin proteinine karşı antikor varlığını ve aşağıdaki hastalıkların olabileceğini gösterir: Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi, Hipotiroidi, Miks ödem, Sistemik Lupus Eritematozus, Tiroid kanseri, Tirotoksikoz, Tip 1 diyabet. Gebelerde de bu test pozitif olabilir, hastalık anlamına gelmez. Refeanslar: Ladenson P, Kim M. Thyroid. In: Goldman L and Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders; 2007:chap