T.C. KALKINMA BAKANLIĞI. Kalkınma Ajansları 2015 Yılı Çalışma Programı ve Bütçe Usul ve Esasları

Transkript

1 T.C. KALKINMA BAKANLIĞI Kalkınma Ajansları 2015 Yılı Çalışma Programı ve Bütçe Usul ve Esasları Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Ağustos 2014

2 Kalkınma Ajansları 2015 Yılı Çalışma Programı ve Bütçe Usul ve Esasları 1. Genel İlkeler ve İçerik yılı çalışma programı, Onuncu Kalkınma Planı öncelikleri ve Dönüşüm Programları hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlamayı gözetmeli ve mezkûr politika belgelerine aykırılık taşımamalıdır yılı çalışma programı, mevcut onaylı bölge planları ve taslak Bölge Planları 1 öncelikleri dikkate alınarak; öncelik alanı, tedbir ve faaliyetler arasında ilişki kurulması suretiyle hazırlanacaktır TÜBİTAK tarafından mevcut PFD modülüne entegre olarak geliştirilen Çalışma Programı ve Bütçe Modülü hazırlıkları devam ettiğinden 2015 yılı için Çalışma Programı ve Bütçe KAYS sistemine girilmeyecek, basılı nüsha olarak onaya sunulacaktır Önceki yıllarda başlayan, ancak devam eden program, proje ve faaliyetler çalışma programında gösterilmelidir. Bu faaliyetlerden, bütçe ve faaliyet niteliği açısından önemli görülenlerin neden gerçekleştirilemediği belirtilmeli; bu faaliyetlerin gerekçesi halen geçerli ise yeni çalışma programında bu ihtiyacın hangi faaliyetlerle giderilmeye çalışılacağı açıklanmalıdır Basılı nüshada, her bir faaliyetin gerekçesi, maliyeti, süresi ve uygun faaliyetler için çıktı göstergeleri belirtilmelidir Çalışma programı üç yıllık perspektifle hazırlanmalı, ulaşılması beklenen ana sonuçlar ve hedefler belirtilmelidir. Bütçe yılını takip eden iki yıl için önemli karar, öncelik ve öngörülere yer verilmelidir Çalışma programı ile bütçe arasında uyum ve giderlerin gelirden fazla olmaması gözetilmeli; bütçenin ekine bütçe kalemlerinin faaliyet bazında dağılımını gösteren bir tablo eklenmeli ve çalışma programında bütçe kodlarına yer verilmemelidir Bütçenin temel harcama kalemleri itibarıyla dağılımı bir pasta grafikle gösterilmelidir Çalışma programında uzun açıklamalara yer verilmemesi gözetilecektir Üçer aylık harcama programları gider tahminlerinin Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi Proje ve Faaliyet Destekleme modülündeki proje ödemelerine ilişkin takvim dikkate alınarak daha gerçekçi olarak belirlenmesi sağlanacaktır. 2. Öncelikli Alanlar 2.1. Bölge planında öncelikler esas olmak üzere aşağıda madde işaretleri kapsamında sıralanan konuların mali destek, teknik destek, işbirliği/ortaklık geliştirme, nitelikli ve dönemi taslak bölge planlarının onay sürecinin 2014 yılında tamamlanması öngörülmekle beraber çalışma programı rehberinin hazırlık sürecinde yeni dönem taslak bölge planı önceliklerinin de dikkate alınması gerekmektedir. 2 Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Bölge Planı hazırlamakla yükümlü değildir. 1

3 kapsamlı araştırma/strateji geliştirme vb. faaliyetler ve projelerle desteklenecek şekilde çalışma programında öncelikli olarak yer verilmesi gerekmektedir Yılı öncelik alanları belirlenirken, 10 Kalkınma Planı ve Öncelikli Dönüşüm Programları aşağıda yer alan başlıklar altında esas alınmalıdır. Çalışmaları son aşamada bulunan Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi de dikkate alınmalıdır. Aşağıda eksenler bazında öncelikler örnek olarak sıralanmakta olup 2015 yılında ve önümüzdeki iki yıl içinde temel müdahalelerin gerçekleştirileceği temel konular için özet bilgiler verilmelidir. i. Bölgesel Rekabet Edebilirlik ve Ekonomik Gelişme İş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi Yatırım destek ve tanıtım Faiz desteği ve/veya faizsiz kredi desteği Kümelerin ve kümelenme stratejilerinin tespiti, kümelere özel destek uygulamalarının tasarlanması Bölgesel yenilik stratejileri Girişimcilik (özellikle genç ve kadın girişimciliğinin geliştirilmesi) Yerel turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi ii. Sosyal ve Beşeri Kalkınma Sosyal girişimcilik İstihdamı artırıcı faaliyetler, istihdam yoğun sektörlerin geliştirilmesi Kırsal alanda tarım dışı istihdamı artırmaya yönelik iktisadi faaliyetler Bölge düzeyinde nitelikli işgücü piyasası araştırmalarının yapılması, işgücü piyasasının etkin çalışmasına yönelik uygulamaların tasarlanması, desteklenmesi ve eğitim hizmetlerinin işgücü talebine uyumlu hale getirilmesi Eğitim çağındaki nüfus dâhil olmak üzere beşeri kaynakların geliştirilmesi Bölgeye özgü sosyal sorunların tespit edilmesi ve bunlara yönelik çözüm üretilmesi iii. Mekânsal Gelişme ve Sürdürülebilir Çevre Bölge içi, kırsal-kentsel alanlar arası gelişmişlik farklarının azaltılması Metropol, endüstriyel merkez, az gelişmiş bölgelerdeki merkez niteliği güçlendirilecek şehirler gibi önemli kentlere yönelik çalışmalar Bölgenin özel nitelikli alt bölgelerine, ilçelerine veya korunacak alanlara yönelik özel çalışma ve tedbirler Bölge planı öncelikleri kapsamında analize ve raporlamaya dayalı büyük ölçekli kamu yatırımı önerilerinin geliştirilmesi Çevre koruma ve sürdürülebilir çevre yönetimine yönelik çalışmalar Yenilenebilir enerji üretimi ve enerji verimliliği 2

4 iv. Yönetişimin ve İşbirliklerinin Geliştirilmesi Çok taraflı işbirliği modellerinin geliştirilmesi BKİ ler ile ortak çalışmalar ve BKİ eylem planlarıyla uyumlu proje destekleri Bölgeyi doğrudan etkileyen bölge dışı gelişmelere yönelik çalışmalar (örn. Suriye krizinin Doğu Akdeniz ve Güneydoğu üzerindeki sosyo-ekonomik etkilerine ve buna ilişkin önlemlere yönelik çalışmalar) no lu maddede belirtilen ve çalışma yürütülmesi öngörülen öncelik alanı ile yürütülecek faaliyet/projeleri ilişkilendiren bir tablonun çalışma programında bulunması gerekmektedir. Bu kapsamda örnek tablo Ek-2 de sunulmakta olup tabloya tamamen bağlı kalma şartı olmadan istifade edilebilecektir. 3. Kurumsallaşma Kurumsal Stratejik Plan 3.1. Üst ölçekli politika dokümanları dikkate alınarak ajansın bu hedefleri gerçekleştirmedeki rolünü belirleyen bir stratejik plan hazırlık sürecinin başlatılması uygun olacaktır Ajansın kurumsal gelişim süreci uzun vadeli bir bakış açısıyla ele alınmalı ve bunun yıllık dilimi çalışma programında yer almalıdır. Beşeri Kaynak Yönetimi 3.3. Personelin bilgi, beceri ve nitelikleri bölgesel ve kurumsal önceliklere göre stratejik bir yaklaşımla geliştirilmelidir. Personelin uzmanlaşması (sektör veya tematik alan uzmanlığı gibi) gözetilmelidir. Ücretler, Mali ve Sosyal Haklar ve Gündelikler 3.4. Yurtdışı gündelikler 28/05/2014 tarihli YPK kararı ile yeniden belirlenmiştir. Gündelik ve konaklamaya dair hesaplamalar Yurtdışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararları çerçevesinde yürütülecektir /05/2014 tarihli YPK Kararının 8. maddesi uyarınca, ajans personeli geçici görev yaptığı pozisyonlara dair hakları kazanamayacaktır. Bu kapsamda personele vekâlet ettiği pozisyonların ücreti de ödenmeyecektir /05/2014 YPK Kararının 7. maddesi uyarınca, kalkınma ajanslarında 15/01/2012 tarihinden önce istihdam edilmiş personele Yönetim Kurullarınca ajans personeline her ne ad altında olursa olsun yapılacak ödemelerin (ücret, performans ödemesi, ikramiye vb.) yıllık toplamları YPK kararında belirtilen aylık tavan ücretin 12 katını geçemez. İletişim Stratejisi 3.7. Ajans iletişim stratejisi oluşturulmalı, ajansın bölgedeki algısını (imajını) ölçmeye yönelik bilinirlik çalışmaları (anket vb.) tamamlanmalıdır Temsil ve tanıtım faaliyetlerinin ve bunların sonuçlarının bölge planına, ajansın misyonuna, hedef ve stratejilerine ne şekilde hizmet edeceği ifade edilmelidir. 3

5 Bölge Planı onayının ardından bilinirliğinin ve sahiplenilmesinin artırılması için tanıtımına özel önem verilmelidir Ajans internet sitesinin ajans ve bölgeye ilişkin tüm bilgi ve verilerin ingilizce internet sitesi de dahil olmak üzere güncel tutulmasına özen gösterilmelidir. Bilgi Sistemleri Kurulması planlanan büyük ölçekli bilgi sistemlerinin oluşturulma amacı, kullanıcılar ve sürdürülebilirliğine ilişkin bilgiler verilmelidir Coğrafi Bilgi Sistemleri ile ilgili yatırım ve çalışmalar yapılması öngörüldüğü takdirde Bakanlığa bir yol haritası sunulmalıdır. Bu çalışma için harcama yapılmadan önce Bakanlığımız ile mutabık kalınmalıdır. Denetim Devlet Denetleme Kurulu tarafından hazırlanan inceleme raporu doğrultusunda gerekli tedbirler alınmasına yönelik çalışmalar içerilmelidir Sayıştay Denetim Raporu bulgularında belirtilen öneriler kapsamında alınacak tedbirlere dair işlem, faaliyet ve projelere yer verilmelidir Bağımsız Denetim Raporlarında dikkat çekilen konulara önem verilmelidir. Raporda yer alan eleştirilere karşılık alınan tedbirler yazılmalıdır.iç denetim faaliyetlerinin etkili bir şekilde yürütülmesi ve sonuç raporlarında öngörülen hususların yerine getirilmesine yönelik çalışmalara yer verilmelidir. Yatırım Destek ve Tanıtım Faaliyetleri YDO lar tarafından yürütülecek yatırım destek ve tanıtım faaliyetleri ve bu faaliyetlerin YDO lar tarafından etkili bir şekilde yürütülebilmesi için alınacak önlemler açık bir şekilde belirtilmelidir. Bu alanda hedefler ve performans göstergeleri oluşturulmalıdır Kalkınma Planı ekinde yer alan 25 adet öncelikli dönüşüm programlarından bir tanesi olan İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Programı Yatırım Yeri Teminin Kolaylaştırılması ve İş ve Yatırım Ortamıyla İlgili Yönetişimin Bölgesel Düzeyde Geliştirilmesi bileşenleri kapsamında yer alan eylemler, çalışma programı hazırlıklarında göz önünde bulundurulmalıdır İl düzeyinde yatırım, destek ve tanıtım stratejisi hazırlanması çalışmalarında Bakanlığımızın koordinasyonunda TYDTA ile işbirliği tesis edilmeli, ulusal politika ve uygulamalarla uyum sağlanmalı, ulusal düzeyde elde edilen tecrübelerden yararlanılmalıdır Bölgelerde iş ve yatırım ortamının analizi ve değerlendirmesine imkân verecek gerekli kurumsal ve beşeri altyapı ile işbirliği kuruluşlarının belirlenmesine yönelik faaliyetlere çalışma programında yer verilmelidir YDO lar tarafından yürütülecek yatırım, tanıtım ve destek faaliyetleri ve bu faaliyetlerin YDO lar tarafından etkili bir şekilde yürütülebilmesi için alınacak önlemler açık bir şekilde belirtilmelidir. Bu alanda hedefler ve performans göstergeleri oluşturulmalıdır. 4

6 3.21. Ajansın teşvik sistemi kapsamında yerine getirmesi gereken görevler çalışma programına yansıtılmalıdır. Özellikle yatırıma uygun yerlerin tespitine yönelik çalışmaların gerçekleştirilebilmesine yönelik faaliyetler ve girişimler çalışma programına yansıtılmalıdır Yatırım destek ve tanıtım faaliyetlerinin ajanslar ve ayrıca Bakanlık tarafından etkin takibinin ve raporlanmasının sağlanabilmesi için KAYS kapsamında faaliyete açılan YDO modülünün kullanılmalıdır. Yurtdışı Çalışma Ziyaretleri Türkiye İhracat Stratejisi, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Stratejisi, bölgesel yatırım destek ve tanıtım stratejisi ve bölge planlarında belirlenen stratejiler ve öncelikler doğrultusunda bölgelerin yatırım olanaklarının tanıtımı amacıyla katılım sağlanacak yurt içi ve yurt dışı organizasyonlar belirtilmelidir. Söz konusu organizasyona katılımdan sağlanacak somut faydalar açıkça ve detaylı olarak yazılmalıdır Organizasyonlara ajansın katılımı ile ilgili zorunlu giderler ajans tarafından karşılanmalı, katılım sağlayan özel sektör temsilcilerinin giderlerinin, fuarlara özel katılım desteği sağlayan KOSGEB ve Ekonomi Bakanlığı kaynaklarından karşılanması konusunda gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır Ajansların 2015 yılında yurtdışına gerçekleştirecekleri ziyaretler ve eğitimler; toplantı konusu, ziyaretin hangi bölgesel gelişme hedefine hizmet edeceği, beklenen fayda ve toplam maliyet olmak üzere açıkça ve ayrıntılı olarak yer almalıdır. (KAYS da oluşturulan yurtdışı ziyaret modülüne de bu bilgiler girilmelidir/modülden alınacak çıktı ÇP ye konulmalıdır.) Yılı Çalışma programında 2014 yılında gerçekleştirilen yurtdışı çalışma ziyaretlerinin katılım düzeyini ve sonuçlarını içerecek şekilde ayrıntılı bilgi yer almalıdır. 4. Diğer Ajanslarla ve Kurumlarla İşbirlikleri 4.1. Kalkınma Bakanlığı ve Kalkınma Ajansları Ortak Faaliyetler Tablosu nda yer alan faaliyetlerden 2015 yılında yürütülecek olanlara ilişkin planlanan faaliyetlere çalışma programında yer verilmelidir Ajans diğer kalkınma ajanslarıyla işbirlikleri geliştirmeli ve ortak çalışmalar planlanmalıdır. Özellikle, ağ niteliği taşıyan alan ve konularda ilgili ajanslar ile işbirlikleri kurulmalı; ortak çalışma alanları belirlenerek faaliyetler arasında tamamlayıcılık gözetilmelidir. Diğer ajanslarla ortak mali destek verilebilecek alanlar (Örneğin turizm koridorları, havza temelli sektörel ve tematik alanlar, kümelenme, göç ağları ve akımları vb) belirtilmelidir İlgili ajanslarca, GAP, DAP, DOKAP ve KOP Bölge Kalkınma İdareleri ile geliştirilecek işbirliği ve ortak çalışma alanları ile bu alanlarda yürütülecek faaliyet ve projeler belirtilmelidir Doğu Karadeniz Bölgesinde turizmin geliştirilmesi amacıyla geliştirilen Yeşil Yol projesinin etkisini artırmak üzere, güzergâhın cazibesini artıracak faaliyet ve projelerin 5

7 desteklenmesi amacıyla DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi ile işbirliği gözetilerek ilgili kalkınma ajansları tarafından mali destek programları uygulanacaktır IPA Bölgesel Rekabet Edebilirlilik ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programları kapsamındaki fonların kullanımına yönelik işbirliği çalışmaları Çalışma Programında yer almalıdır. 5. Ajans Destekleri 5.1. Desteklerin ulusal ve bölgesel strateji belgeleriyle somut düzeyde ilişkisi kurulmalı, desteklerin yöneldiği öncelik alanlarına odaklanarak daraltılması ve bunun detaylı olarak gerekçelendirilmesi, destek programlarının çalışma programının hedef ve önceliklerine katkısı net olarak gösterilmelidir. Belirli bir destek programı uygulamasına devam edilmiyorsa bu durumun gerekçeleri bildirilmelidir Destekler bölgelerin kalkınma girişimlerini güçlendirmeye, rekabet gücünü ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik, katma değeri en yüksek alanlara odaklanmalıdır. Bireysel desteklerden daha çok ortak faydayı azami düzeye taşıyan desteklere öncelik verilmelidir Bakanlıkça hazırlıkları sürdürülen alternatif destek mekanizması çalışmaları takip edilmeli ve güdümlü proje uygulamalarının sayısı ve etkinliği artırılmalıdır. Ajansın sağlayacağı tüm destekleri bölgesel gelişme öncelikleriyle ilişkilendiren ve 3 yıllık dönemi kapsayan Destek Stratejisi aşağıdaki tablodan da yararlanmak suretiyle (ilgili hücreler kısaca açıklanarak) gösterilmelidir. Destek Stratejisi Tablosu Bölge Planı Öncelik - 1 Bölge Planı Öncelik - 2 Bölge Planı Öncelik - 3 Bölge Planı Öncelik - 4 Bölge Planı Öncelik PTÇ DFD TD GPD PTÇ DFD TD GPD PTÇ DFD TD GPD 5.4. Desteklerin bölge içerisinde çeşitlendirilmesi ve mekânsal farklılaştırılması ve (sadece il bazlı değil, kent-kır eksenli, büyükşehir/orta ölçekli merkez, ilçelerin gelişmişlik düzeyine göre vb.) aşamalı teklif çağrısı uygulanması gözetilmelidir Ajansların üçüncü taraflara sağlayacağı tüm destekler Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Burada yer alan destek türleri dışında üçüncü şahıslara ve kurumlara destek sağlanamaz. Örneğin, sponsorluk şeklinde proje veya faaliyet desteğine dayanmayan bir destek türü mevcut değildir Ajanslar genel ilke olarak diğer kuruluşların projelerine (AB projeleri dâhil) ortak olmayacaklar ve bu projelere yönetmelikte belirtilen usuller dışında kaynak tahsis etmeyeceklerdir. AB ve benzeri kuruluşlarca finanse edilen ve ajansın görev alanına giren projelerde ise ajansın bizzat projelere öncülük etmesi, daha önce süreci başlamış 6

8 projelere pasif ve sadece mali destek sağlayan bir konumda katılımcı olarak dâhil olunmaması gerekmektedir. Teklif Çağrıları Süreci 5.7. Ajanslar tüm desteklerin hazırlık ve uygulama sürecini KAYS - PFD D modülü üzerinden yürüteceklerdir Proje teklif çağrıları yıl içerisinde aktarılan kaynağı en etkili şekilde kullanacak şekilde programlamalıdır. Proje teklif çağrısı takvimi buna göre düzenlenmelidir. Özel Sektörün Geliştirilmesine Yönelik Destekler 5.9. Özel sektörün geliştirilmesine yönelik düzenlenecek mali destek programları için kapsamlı bir gerekçelendirme çalışması yapılmalı; çalışmada bu desteklerin diğer özel sektör destekleriyle ilişkisi tamamlayıcılık, mükerrerlik, verimlilik ve dışlayıcılık açılarından incelenmeli; özel sektörün desteklenecek alanlarda mevcut finansman olanaklarından faydalanma düzeyi analiz edilmeli; programın amaç ve hedefleri ile ilgili somut ve ölçülebilir göstergeler belirlenmeli; destek kapsamı ve miktarı konusunda uluslararası anlaşmalardan doğan yükümlülüklerimiz dikkate alınmalıdır Bu çerçevede, AB devlet yardımları mevzuatı ve blok muafiyetlere ilişkin düzenlemeler incelenmeli, Ar-Ge ve yenilikçilik, çevrenin korunması, kadın girişimciler ile genç yenilikçi işletmelerin desteklenmesi ve benzeri konular için tanınan muafiyetler dahilinde mali destek programlarında uygulanabilecek azami destek tutarları, bölgenin koşul ve ihtiyaçları ile bölgesel gelişme öncelikleri dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Bu muafiyetlerin uygulamasına ilişkin şartların destek sağlanması öngörülen işletmelerce yerine getirildiğinin belirlenebilmesi için gerekli değerlendirme ve takip mekanizmaları oluşturulmalıdır Birinci ve ikinci bölge 3 bazında KOBİ destekleri kapsamında; yenilik, ar-ge, markalaşma, uluslararasılaşma, kümelenme ve ağ oluşturma öncelikle desteklenecek alanlardır Üçüncü ve dördüncü bölge bazında KOBİ destekleri kapsamında; yenilik, ar-ge, markalaşma, uluslararasılaşma, kümelenme, ağ oluşturma, kalite sertifikasyonu, yeni ürün üretilmesi, ürün çeşitlendirilmesi, girişimcilik desteği öncelikle desteklenecek alanlardır Beşinci ve altıncı bölge bazında KOBİ destekleri kapsamında; yenilik, ar-ge, markalaşma, uluslararasılaşma, kümelenme, ağ oluşturma, kalite sertifikasyonu, yeni ürün üretilmesi, ürün çeşitlendirilmesi, üretim kapasitesinin artırılması, girişimcilik desteği öncelikle desteklenecek alanlardır Yatırımlarda Devlet Yardımlarını düzenleyen 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen desteklenmeyecek sektörler/yatırımlar teklif çağrılarında da desteklenmeyecektir Destek miktarının ve yararlanıcı eş-finansman oranlarının, bölgenin ya da ilin gelişmişlik durumu ve kentsel-kırsal niteliği ile işletme özellikleri dikkate alınarak (%50 nin altında 3 Teşvik sistemindeki bölgeler esas alınacaktır. 7

9 olmamak üzere) farklılaştırılması uygun olacaktır. Gelişmiş bölgelerde eş-finansman oranının daha yüksek tutulması yararlı görülmektedir Azami destek miktarının yerleşim yeri, işletmelerin sektörü ve/veya ölçeğe göre farklılaştırılması yararlı görülmektedir Ajanslar, fikir ve kuruluş aşamasındaki girişimciler ile kuruluş sonrası erken aşama işletmelere yönelik destekler hakkında ÇP de genel bir yol haritası sunmalı, diğer kurumlarla işbirliği içerisinde mali desteklerle sınırlı olmayan farklı destek yöntemleri tasarlamalıdır. Girişimcilik desteklerinde TL azami destek limiti esas alınacaktır. Tarım ve Hayvancılık Destekleri Tarım sektöründe (hayvancılık dâhil) birincil üretim faaliyetlerinin desteklenmemesi esastır. Desteklerin, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunca (IPARD) sağlanan destekler/destek programları ile tamamlayıcılık sağlaması, dışlayıcılığa ve mükerrerliğe neden olmaması gerekmektedir İlke olarak hayvancılık yatırımları Yatırımlarda Devlet Yardımlarını düzenleyen 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ekinde belirlenen 6. Bölge dışında desteklenmeyecektir. Ancak hayvancılığa yönelik olarak; bölgesel rekabet altyapısını iyileştirmek üzere AR-GE, pazarlama, örgütlenme, tanıtım, yayım, mesleki eğitim uygulama ve model üniversite-sektör işbirliği vb. konular desteklenebilecektir. Küçük Ölçekli Altyapı Destekleri Özel sektöre yaygın ve ortak pozitif dışsallık sağlayan, beşeri kaynakların nitelik ve verimini artırarak üretim ve istihdamı doğrudan etkileyecek projelerin desteklenmesi esas alınmalıdır Kırsal altyapı ve KÖYDES kapsamındaki projeler desteklenmeyecektir Sosyal hayattaki durağanlığın dışarıya göçü beslediği şehirlerde kent merkezlerinin canlanmasına ve dolayısıyla dışarıya göçün kontrol edilmesine katkı sağlayabilecek sosyal altyapı yatırımları ile bu çerçevede sosyal altyapı ve donatı ihtiyaç değerlendirmesi yapılması öncelikli olarak desteklenebilir Doğal, tarihi ve kültürel mirasın değerlendirilmesine yönelik projeler sonucunda kazanılan alanların/tesislerin özel sektör tarafından işletilmesi esas olacaktır. Turizme Yönelik Destekler Turizmi çeşitlendirmeye, dört mevsime yaygınlaştırmaya, turizm faaliyetlerinin bölgede uygulanabilir kılınmasına, turist başına elde edilen geliri yükseltmeye ve turizm kümelerini geliştirmeye dönük program ve projelere öncelik verilecektir Belgeli konaklama tesislerinde bir üst sınıfa geçmeyi destekleyen projeler ile butik işletmeciliğe yönelik projeler öncelikle desteklenecektir Kamunun turizme yönelik projelerinde kurumsal kapasite geliştirme, tanıtım, pazarlama, bilgi iletişim teknolojilerinin kullanımı, araştırma, strateji geliştirme, eserlerin tespiti, ortaya çıkarılması, restorasyonu, yenilenmesi, onarımı, çevrenin 8

10 güzelleştirilmesi, yeniden düzenlenmesi gibi projelere öncelik verilecektir. Her ne türde olursa olsun kamu işletmeciliğine dayalı konaklama, yeme-içme, ulaşım vb. projeler desteklenmeyecektir Kamu kurumları ve belediyeler tarafından işletilen misafirhane, öğretmenevi, sosyal tesis gibi işletmelere yönelik projeler desteklenmeyecektir. STK Kapasite Geliştirme Destekleri Sivil toplum kuruluşlarının kurumsal ve beşeri kapasitelerinin geliştirilmesi (STK personelinin eğitim ihtiyaçlarının giderilmesi, halkla ilişkiler uzmanlıklarının geliştirilmesi, yenilikçi programların geliştirilmesi vb.) konusunda destekler verilmesi gerekmektedir. Güdümlü Proje Destekleri (GPD) Güdümlü Projelerin fizibilitelerinin hazırlığında Kalkınma Bankası gibi kuruluşlardan destek alınması yararlı görülmektedir Diğer destek türleriyle yerine getirilebilecek küçük ve orta büyüklükteki faaliyetler GPD olarak programda yer almamalıdır Projelerde yerel önceliklerden veya mahalli ihtiyaçlardan ziyade bölgesel, stratejik öncelikler dikkate alınarak ortak amaçlara hizmet etme ve sürdürülebilirlik kapasitesi göz önünde bulundurulmalıdır Çalışma programında tüm güdümlü proje fikirleri yer alacak ve Bakanlığımızca onaylanacaktır. Tutarı 5 Milyon TL nin üzerindeki güdümlü projelerin fizibilite çalışmaları Bakanlığımıza gönderilecek, bu tutarın altındaki projeler için Yönetim Kurullarının onayı yeterli olacaktır. Bakanlığımıza gönderilecek fizibilitelerin incelenmesi ve gerektiğinde kurum görüşlerinin alınmasının uzun bir süreç gerektirebileceği dikkate alınarak, uygulama takviminin buna göre belirlenmesi ve çalışma programında güdümlü projeye yılı içindeki uygulama öngörüsüne uygun kaynağın tahsis edilmesi gerekmektedir Güdümlü projeler için yönetmelikle getirilen bütçe limiti (%20) cari yıl için geçerli olup 2-3 yıllık projeler için cari yıla düşen kısmı bu limitin içerisinde kalmalıdır yılı için güdümlü proje desteği konusunda olgunlaşmış bir proje fikri bulunması halinde Ek-3 te yer alan Proje Bilgi Formunun eksiksiz bir şekilde doldurularak çalışma programına eklenmesi gerekmektedir yılında güdümlü proje desteği verilmesinin planlandığı ancak olgunlaşmış proje fikrinin bulunmadığı durumlarda; çalışma programında proje geliştirilmesi amacıyla saha çalışması ve araştırma faaliyetlerinin yapılacağı, yıl içerisinde proje fikrinin geliştirilmesi ve fizibilite çalışmalarının tamamlanması halinde çalışma programının revize edileceği belirtilmeli, tahmini ödenek Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliğinde belirtilen limit dahilinde bütçede gösterilmelidir. 9

11 5.36. Güdümlü projenin geliştirilmesi sürecinde ajansın koordinasyonunda muhtemel proje sahibi ve ortaklarınca Ek-4 te verilen formata uygun olarak kesin projeye dayanan fizibilite raporu hazırlanacaktır Ajans tarafından güdümlü projeye sağlanacak mali destek miktarının ajansın cari yıl bütçesinin yüzde onundan fazla olması durumunda güdümlü projeye ait fizibilite raporu ve rapora esas teşkil eden diğer belgeler Yönetim Kurulu onayının ardından Kalkınma Bakanlığı onayına sunulacaktır. Söz konusu belgeler Kalkınma Bakanlığı tarafından uygun görüldüğü takdirde projeye kaynak tahsis edilecektir. Doğrudan Faaliyet Desteği /04/2012 tarih ve 2140 sayılı Bakanlığımız yazısında belirtilen hususlara riayet edilmelidir Bölge planı ve çalışma programı öncelikleri ile doğrudan ilgili olmayan ve ilgili kuruluşun kurumsal ve akademik öncelikleri çerçevesinde hazırlanmış rutin araştırma projelerine destek verilemez. Teknik Destekler Teknik desteklerin öncelikleri ve hedef kitlesi çalışma programında yer almalıdır Mali açıdan güçlü olmayan belde ve ilçelerdeki kamu kurum ve kuruluşlarına özel önem/öncelik verilmek suretiyle teknik destek sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. 6. İzleme ve Değerlendirme 6.1. Çalışma programında uygun/kritik faaliyetler bazında belirlenen performans/çıktı göstergelerinin tamamı İzleme ve Değerlendirme bölümünün sonunda bir tablo şeklinde düzenlenecektir Yılı Performans Tablosu Başlık Bölüm / Alt Bölüm Faaliyet Süresi Gösterge Ölçüm Kriteri Hedef 6.2. Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliğinin 47. maddesi uyarınca öngörülen etki analizi çalışmaları yapılmalıdır Büyük yatırımların çevreye ve bölgeye etkileri ajans tarafından incelenmeli ve diğer Bakanlıklara iletilmesi gereken hususlar rapor olarak Bakanlığa sunulmalıdır. 10

12 7. Hizmet alımı 7.1. Ajansın asli görev tanımına giren plan hazırlığı, proje teklif çağrılarına ilişkin bilgilendirme ve eğitim çalışmaları vb. işler mutlak zorunluluk olmadıkça hizmet alımı yöntemiyle karşılanmamalıdır. Rutin cari hizmetler (ulaştırma, kira vb.) dışında hizmet alımı öngörülen başlıklar ayrıntılı bir şekilde gerekçelendirilmelidir. Ajansın bazı rutin faaliyetlerinin, toplantılarının, atölye çalışmalarının bölgenin farklı illerine ve ilçelerine yaygınlaştırılması gözetilmelidir. Destek personel istihdamına ilişkin sınırın hizmet alımı yoluyla aşılması yoluna gidilmeyecektir. 8. Faaliyet Takvimi 8.1. Yıl boyunca gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetler Gantt Şeması (Zaman-Faaliyet Planı) üzerinde gösterilmeli; tatil dönemleri işlenerek tercihen haftalık takvimlendirme yapılmalıdır. Öngörülen münferit bir faaliyetin gerçekleşme süresi/dönemi 1 Ocak - 31 Aralık olarak verilmemelidir. Takvimlendirmede dönemlerin 3 er aylık dilimleri geçmemesi ilke olarak gözetilmelidir. 11

13 9. Performans Ölçümü yılında gerçekleştirilecek 2014 yılı performans ölçümü ile 2015 yılı için gerçekleştirilecek performans ölçümünde, aşağıdaki hususları içeren kriterler esas alınacaktır. Söz konusu performans sonuçları 2015 yılı ve sonrası kaynakların kullandırılmasında göz önüne alınacaktır. Kriter ağırlıkları ve alt kriterler Bakanlığımızca ayrıca belirlenecektir. Performans Ölçmeye Esas Hususlar 1. Kurumsallaşma 2. Analiz, Strateji ve Proje Geliştirme 3. Katılım, yönetişim, işbirliği geliştirme ve koordinasyon 4. Yeni Model/Yöntem Geliştirme 5. Destek Uygulamaları 6. Yatırım Destek ve Tanıtım 7. Yerel Paylar 8. Bakanlıkla İşbirliği ve Bilgi Akışı 12

14 EK-1 AJANS ÇALIŞMA PROGRAMI İÇERİĞİ Yönetici Özeti/Sunuş 1. Giriş Yılı Öncelikleri Yılı Faaliyetleri A. Kurumsal Gelişim ve Yönetim B. İletişim ve Tanıtım C. Planlama, Programlama ve Koordinasyon D. Proje ve Faaliyet Destekleme E. Yatırım Destek ve Tanıtım F. İzleme ve Değerlendirme 4. Gelecek İki Yıl İçin Öngörüler 5. Ekler 1. Faaliyet Takvimi- (Haftalık bazda düzenlenmiş Gantt Şeması vb.) 2. Organizasyon Şeması (metnin içerisinde yer almıyor ise) Yılı Güdümlü Proje Bilgi Formları Yılı Performans Tablosu 13

15 EK-2 Öncelik Alanlarında Yürütülecek Proje ve Faaliyetlere Dair Tablo Öncelik Alanı Bölge Planı ile İlişki Hedef Grubu Yürütülmesi Planlanan Faaliyet/Proje Gerekli Şartlar ve Hazırlıklar İşbirliği Yapılacak Kurumlar ve Beklentiler 14

16 EK-3 Güdümlü Proje Bilgi Formu Temel Bilgiler Proje adı Uygulama yeri Proje yürütücüsü kuruluş Proje ortakları Faydalanıcılar Proje konusuyla ilişkili diğer kurum ve kuruluşlar Toplam maliyet Ajans katkı payı (Bu bölümde Projenin yapımından sorumlu kurum/kuruluş belirtilecektir. Projenin gerçekleştirilmesi sonucunda ortaya çıkacak tesisin işletmesinden sorumlu kurum/kuruluş proje yürütücüsünden farklı ise bu bölümde ayrıca ifade edilecektir.) Temel faydalanıcılar (Bu bölümde proje sonuçlarından doğrudan etkilenecek taraflar yer alacaktır.) Diğer faydalanıcılar (Bu bölümde proje sonuçlarından dolaylı olarak etkilenecek taraflar yer alacaktır.) (Bu Bölümde projenin uygulaması ile ilgili izin işlemlerini yürüten ve/veya proje konusunda bilgi verilmesi gereken kurum ve kuruluşlar yer alacaktır.) Proje yürütücüsü ve ortaklarının katkı oranları Yapım işlerinin tahmini bedelinin proje bütçesine oranı Proje uygulama süresi 15

17 Proje Arkaplanı, Gerekçesi, Hedef ve Amaçları Projenin arkaplanı ve gerekçesi Projenin genel hedefi Proje amaçları Bölge Planı ile olan ilişkisi Ulusal Plan ve Stratejiler ile olan ilişkiler Projenin tamamlayıcılığı (Bu bölümde projenin bölgedeki diğer ulusal/bölgesel projeler ile olan ilişkileri değerlendirilecektir.) Ön Değerlendirme Projenin sektörel ve bölgesel etkileri Proje Riskleri (Bu bölümde projenin olası ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri sektörel ve bölgesel açıdan değerlendirilecektir.) (Bu bölümde projenin yapım aşamasında ortaya çıkabilecek risklerin yanı sıra projeden beklenen faydanın sağlanamaması riski değerlendirilecektir.) 16

18 EK-4 Fizibilite Raporu Formatı I. PROJENİN TANIMI, KAPSAMI, AMAÇ ve HEDEFLERİ A. TANIM VE KAPSAM Bu bölümde projenin adı, teknik içeriği, bileşenleri, fiziki/mekânsal/mali büyüklüğü, uygulama yeri ve süresi, çıktılar, hedef kitle/bölge, proje sahibi ve yürütücü kuruluşlar hakkında bilgi verilecektir. B. AMAÇ VE HEDEFLER Projenin amaçları ve bu amaçlara yönelik olarak projenin gerçekleştirilmesi halinde sosyo ekonomik açıdan ulaşılması planlanan hedefler bu bölümde belirtilmelidir. II. ARKAPLAN VE GEREKÇE A. ARKAPLAN Bu bölümde proje fikrine dayanak teşkil eden her türlü sektörel/bölgesel plan/program/strateji belgelerinden bahsedilecektir. Ayrıca projenin tamamlanmış ya da yapım aşamasında olan diğer projelerle ilişkisi değerlendirilecek, varsa tamamlayıcılığı ortaya konacaktır. B. GEREKÇE Projenin ilgili olduğu sorun alanı detaylı bir şekilde tanımlanacaktır. Sektörel ve bölgesel kalkınma açısından darboğazlar verilerle ortaya konacak, projenin bu darboğazları aşmada ne tür faydaları olabileceği tanımlanacaktır. III. TALEP ANALİZİ Bu bölümde projenin tasarım kapasitesini belirleyecek talep düzeyi sayısal yöntemlerle öngörülecektir. Talep analizinde aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir 1. Mevcut talep düzeyi güncel istatistiki veriler ve/veya güvenilir anket çalışmaları ile belirlenecektir. 2. Talebin geçmişteki eğilimi incelenecektir. 3. Talebi belirleyen temel parametreler ortaya konduktan sonra bu parametrelerin projenin ekonomik ömrü boyunca değişimi öngörülecektir. 4. Geçmişteki eğilim ile birlikte parametrelerdeki değişim öngörüleri doğrultusunda talep projenin ekonomik ömrü boyunca hesaplanacaktır. 17

19 IV. TASARIM Tasarım başlığı altında talep analizinde ortaya çıkan kapasite öngörüsüne göre tasarlanan yapının teknik ve mimari özellikleri belirtilecektir. Yapım işlerinde tercih edilen yapım standartları ve kapalı alan miktarı, makine teçhizat alımında ise seçilen teknoloji ve kapasitenin talep tahminleriyle uyumlu olduğu bu bölümde ortaya konmalıdır. V. PROJE YÖNETİMİ VE UYGULAMA PROGRAMI Proje yürütücüsü kuruluşlar ve teknik kapasitelerine bu bölümde yer verilecektir. Ayrıca proje uygulama programı aylık bazda gösterilecektir. VI. VII. VIII. IX. İŞLETME YAPISI Yapımın tamamlanmasının ardından ortaya çıkan taşınmaz varlığın sahipliği, kim ya da kimler tarafından işletileceği belirtilecektir. İşletmenin sürdürülebilirliği bu bölümde irdelenecektir. YAPIM MALİYETLERİ Bu bölümde yapım süresi boyunca üstlenilecek yapım maliyetleri mümkün olduğu ölçüde kesin projelere dayanarak detaylı bir biçimde verilecektir. Başlıca yapım maliyetleri aşağıda sıralanmıştır a. Kamulaştırma giderleri b. Sabit sermaye yatırımı 1. Etüd proje, mühendislik ve kontrollük giderleri 2. İnşaat giderleri (toprak işleri, altyapı, üstyapı, sanat yapıları vb.) 3. Makine-teçhizat giderleri c. İşletme sermayesi İŞLETME GELİR VE GİDERLERİ İşletme döneminde ortaya çıkacak gelir ve giderler bu bölümde belirtilecektir. İşletme geliri sunulan mal ya da hizmetin satışı sonucunda kullanıcılardan alınacak ücrettir.başlıca işletme giderleri ise aşağıda belirtilmiştir a. Malzeme alımları b. Personel harcamaları c. İdari harcamalar d. Bakım Onarım e. Elektrik, su vb. ödemeleri EKONOMİK ANALİZ Ekonomik analizde amaç projenin genel olarak kamuya getirdiği fayda ve maliyetleri ortaya koymaktır. Ekonomik analizde takip edilecek yönteme ilişkin önemli unsurlar şunlardır 18

20 a. Projenin ekonomik ömrü 20 yıl olarak kabul edilecektir. b. Yapım maliyetleri ile işletme gelir ve giderleri vergi vb.dış etkenlerden arındırmak amacıyla 0.8 ile çarpılarak hesaplamalarda kullanılacaktır. Maliyetler sabit fiyatlarla hesaplanacak, enflasyon hesaba katılmayacaktır. c. Projenin kamu menfaati açısından bölgesel gelişme, çevre, insan sağlığı ve verimlilik gibi konularda sağlayacağı fayda ve maliyetler mümkün olduğu ölçüde parasallaştırılarak hesaplara dâhil edilecektir. d. Projenin parasal değerinin ölçülmesi mümkün olmayan faydaları varsa belirtilecektir. e. Projenin diğer sektörlerde meydana getireceği dışsallıklar da fayda ve maliyet olarak hesaplamalara dâhil edilecektir. f. Analizde net fayda ve maliyetler kullanılacaktır. Projenin fayda ve maliyetleri hesaplanırken projenin yapılmadığı durumdaki fayda ve maliyetler analizde dikkate alınacaktır. g. Projenin Ekonomik Net Bugünkü Değeri (ENBD) aşağıdaki formülle hesaplanacaktır S ENBD = (1 + i) + S (1 + i) + S (1 + i) Formülde S n n inci yıldaki fayda ve maliyet arasındaki farkı(net fayda), i indirgeme oranını simgelemektedir.n projenin ekonomik ömrüne eşittir. i ekonomik analizde yüzde 9 alınacaktır. X. FİNANSAL ANALİZ Finansal analizin amacı projeyi işletecek idare açısından karlılık düzeyini ortaya koymaktır. Finansal analizde takip edilecek yönteme ilişkin önemli unsurlar şunlardır a. Projenin ekonomik ömrü 20 yıl olarak kabul edilecektir. b. Sadece nakit girdi ve çıktılar hesaba katılacaktır. Amortisman gibi nakit akışına sebep olmayan maliyet unsurları analizde dikkate alınmayacaktır. c. Analizde net fayda ve maliyetler kullanılacaktır. Projenin fayda ve maliyetleri hesaplanırken projenin yapılmadığı durumdaki fayda ve maliyetler analizde dikkate alınacaktır. d. Maliyetler sabit fiyatlarla hesaplanacak, enflasyon hesaba katılmayacaktır. e. Projenin Mali Net Bugünkü Değeri (MNBD) aşağıdaki formülle hesaplanacaktır MNBD = S (1 + i) + S (1 + i) + S (1 + i) 19

21 Formülde S n n inci yıldaki fayda ve maliyet arasındaki farkı(net fayda), i indirgeme oranını simgelemektedir. n projenin ekonomik ömrüne eşittir. i finansal analizde yüzde 12 alınacaktır. XI. XII. RİSK DEĞERLENDİRMESİ Proje değerlendirmesine temel teşkil eden varsayımlarda ortaya çıkabilecek sapmalar ve bu sapmaların proje karlılığı üzerindeki etkileri bu bölümde incelenecektir. Özellikle talebi etkileyen faktörlerdeki değişme olasılığı değerlendirilecek, talebin beklenenden düşük olması riskinin doğuracağı sonuçlar analiz edilecektir. Projenin ekonomik ve mali getirisini düşürecek riskler ortaya konacak, bunlara ilişkin alınacak önlemler belirlenecektir. EKLER Uygulama projeleri, keşif özetleri, talep analizinde kullanılan veriler gibi analizlere temel teşkil eden her türlü bilginin detayı ekte iletilecektir. 20