Nurettin OZDGBIR: Ekonomideki Olumlu Görünümü Bozacak Riskler AB'den Kaynaklanmaktadır

Transkript

1 YA MAYIS / HAZİRAN 2012 ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI Nurettin OZDGBIR: Ekonomideki Olumlu Görünümü Bozacak Riskler AB'den Kaynaklanmaktadır Ankara Sanayi Odası Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı Antalya da düzenlendi. DOSYA BÜYÜTEÇ Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Modern İş Dünyasının Vicdani Gereği Değer Zinciri Bileşenleri ve Teknolojik Yetkinlik

2 Üreterek bilgiye ulaşan çocuklar... ^ ROTA * ÇOCUKLAR ANAOKULU K ı/j İırm a k Mahallesi 1425 Cadde Sofa* No: 3/36 Çukuramba/ / ANKARA T R Sokullu Caddesi, N a Dikmen /ANKARA T R

3 U l ASOMEDYA ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN 2012 ASO Adına İmtiyaz Sahibi Yönetim Kurulu Başkanı NURETTİN ÖZDEBİR sunuş Yazı İşleri Müdürü OKAN SAYKUN Yayın Yönetmeni NACİ CANPOLAT ASOMEDYA Yönetim Yeri Atatürk Bulvarı No:193 Kavaklıdere / ANKARA Tel: Faks: aso@aso.org.tr Yapım CAST GRAPHIC Tokdemir Ajans Prodüksiyon - Organizasyon - Yayıncılık Ltd. Şti. Turan Güneş Bulvarı 4. Cad Sk. 1/3 Yıldız - Çankaya/ANKARA Tel: (Pbx) Faks: Baskı ve Cilt TŞOF Trafik Matbaacılık San. Tic. AŞ Organize San. Böl. Orhan Işık Cad. No: 3 Sincan- Ankara Tel: Faks: plakamatbaa@gmail.com Reklam Rezervasyon Yayın Türü Yerel Süreli Bu sayımızın Dosya konusunu kurumsal sosyal sorumluluk konusuna ayırdık. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Başkanı Doç. Dr. Mustafa Taşlıyan, "Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Modern İş Dünyasının Vicdani Gereği" başlıklı yazısında sosyal sorumluluk kavramını ve tarihsel gelişimini ele aldıktan sonra günümüz dünyasının sert rekabet koşullarında taşıdığı önemi derinlemesine inceliyor. Bu sayımızın Büyüteç bölümünde ise TTGV uzmanı Mahmut Kiper'in "Değer Zinciri Bileşenleri ve Teknolojik Yetkinlik" başlıklı yazısı yer alıyor. Kiper, Ar-Ge, inovasyon tasarım, üretim, pazarlama ve satış sonrası hizmetlerin yanı sıra sermaye, insan kaynakları ve entelektüel sermaye unsurlarının her birini değer yaratan stratejik bileşenler olarak ele almak gerektiğini ve teknolojik yetkinliğe ancak böyle ulaşılabileceğini söylüyor. Ankara Sanayi Odasının Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı, Nisan 2012 tarihlerinde Antalya'da yapıldı. Toplantıda yapılan oturumlarda yeni Türk Ticaret Kanunu, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da yaşanan gelişmelerin Türkiye üzerindeki kısa ve uzun vadeli etkileri ve dünyanın geleceğine ilişkin futuristik tartışmalar ele alındı. Oturumlarda yapılan konuşmaların kapsamlı bir özetine sayfalarımızda yer veriyoruz. ANKARA SANAYİ ODASI ÜCRETSİZ YAYIN ORGANIDIR. Reklamların sorumluluğu reklam veren firmaya ait olup, Cast@Graphic Ajans hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dergide yayınlanan yazılar, yazarların düşüncelerini kapsamaktadır. Basım Tarihi 4 Temmuz 2012 Okuyucu Dağılımı Yeni Türk Ticaret Kanunu konusunda ASO'nun düzenlediği "Yeni Türk Ticaret Kanunu Farkındalık, Hazırlık ve Eksiklik Tespit ve Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi" projesinin sonuçlarını da bu sayımızda yayınlıyoruz. 16. ASO Gündem toplantısı Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın katılımıyla yapıldı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın toplantıda yaptığı güncel ekonomik konulardaki değerlendirmelerine de sayfalarımızda yer veriyoruz. ASO Üyeleri % 50 Valilikler % 2 Oda ve Borsalar % 12 Siyasi Partiler % 1 Üniversiteler % 5 Dernekler % 2 Büyükelçilikler % 1 Belediyeler % 2 Basın % 6 Bankalar % 1 Devlet Protokolü % 11 Bakanlıklar % 7 naci.canpolat@aso.org.tr

4 X içindekiler ^ m Dosya Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Modern İş Dünyasının Vicdani Gereği Doç. Dr. Mustafa TAŞLIYAN Ankara Sanayi Odası Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı, Nisan 2012 tarihlerinde Antalya Venezia Palace Otel'de gerçekleştirildi. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN 2012

5 A\0 i n n ju I/ # ed itorial Nurettin OZDEBiR THE CHAIRMAN OF THE BOARD OF DIRECTORS OF AC! Low profit rates threaten economic growth What the most industrialists complain about is that they could not profit, and that the profit margins have gotten narrower although things have gone well, the economy has grown fast in the country in recent years. Falling rates of profit as a result of global competition, small business scale, increased input costs, unfair competition and so on constitute a serious obstacle to the accumulation of capital in our country. The results of the corporate tax declarations in 2010 provide us a stunning information about the low profit rates. For example, the profit rate which is obtained by division of the net profit by net sales, on average, is; 8 percent in information and communication industry, 6 percent in electricity, gas, hot water, steam and air conditioning, 36 per cent in the manufacturing industry, 43 percent in health and social services, 65 per cent in construction, 15 per cent in mining and stone quarrying, 20 percent in professional, scientific and technical activities and 2.1 percent in agriculture and forestry. The situation is not different in the sub-sectors of manufacturing industry. The average profit rate is 1.6 per cent in the basic metal industry, 4.7 percent in electrical equipment industry, 6.3 percent in the production of other non-metallic minerals, 4 per cent in furniture manufacturing, 4.3 per cent in textiles, 22 percent in clothing, 2,5 percent in foods, 3.8 percent in rubber and plastic products, 4.4 percent in fabricated metal products, and 5.2 percent in chemicals and chemical products. Profit per firm seems too low, as well. For example, the profit per firm is TL56 thousand in clothing, TL 83 thousand in the fabricated metal products, TL61 thousand in leather industry, TL52 thousand in the furniture and the average of TL 152 thousand in manufacturing industry. As can be seen, average profit per firm and profit rates are very low except for a fe w sectors. It is clear with these profit rates that it is difficult for the industrialist to invest and accumulate equity. Profit rates shoul rise and the production of high value-added products should be increased so that investments could be financed with our own resources and economic growth could be sustained. Here, enterprises need to grow scales first to take advantage of economies of scales. In addition, to increase the profitability, the enterprises should turn to innovation. The state should support industrialist in profit rates by preventing unfair competition arising from both foreign countries and informality and imlementing effective supervision and control of the market. Both private sector and government must do its part to raise the rate of p ro fit. Otherwise, it will be very difficult to reach 2023 targets.

6 " T Düşük kâr oranları * ekonomik büyümeyi tehdit etmektedir Ülkemizde işlerin iyi gittiği, ekonominin hızlı büyüdüğü son yıllarda sanayicilerin en çok yakındıkları konu, işlerin iyi olmasına rağmen kâr edemedikleri, kâr marjlarının çok daraldığıdır. Küresel rekabet, küçük işletme ölçeği, artan girdi maliyetleri, haksız rekabet vb. nedenlerle düşen kâr oranları, ülkemizde sermaye birikiminin önünde ciddi bir engel oluşturmaktadır. başyazı 2010 yılı kurumlar vergisi beyannamelerinden elde edilen sonuçlar düşük kâr oranları hakkında bize çarpıcı bilgiler sunmaktadır. Örneğin, dönem net kârının net satışlara bölünmesiyle elde edilen kâr oranı ortalama olarak; bilgi ve iletişimde yüzde 8, elektrik, gaz, sıcak su buharı ve iklimlendirmede yüzde 6, imalat sanayiinde yüzde 3,6, sağlık ve sosyal hizmetlerde yüzde 4,3, inşaatta yüzde 6,5, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 15, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetlerde yüzde 20, tarım ve ormancılıkta yüzde 2,1'dir. İmalat sanayiinin alt sektörlerinde de durum farklı değildir. Ortalama kâr oranı ana metal sanayiinde yüzde 1,6, elektrikli teçhizatta yüzde 4,7, diğer metalik olmayan minerallerin üretiminde yüzde 6,3, mobilya imalatında yüzde 4, tekstilde yüzde 4,3, giyim eşyalarında yüzde 2,2, gıdada yüzde 2,5, kauçuk ve plastik ürünlerde yüzde 3,8, fabrikasyon metal ürünlerinde yüzde 4,4, kimyasallar ve kimyasal ürünlerde yüzde 5,2'dir. Firma başına kârın da çok düşük olduğu görülmektedir. Örneğin, firma başına kâr, giyim eşyalarında 56 bin TL, fabrikasyon metal ürünlerinde 83 bin TL, deride 61 bin TL, mobilyada 52 bin TL, imalat sanayiinin ortalamasında ise 152 bin TL'dir. Görüldüğü gibi birkaç sektör dışında firma başına ortalama kâr ve kâr oranları çok düşüktür. Bu kâr oranları ile sanayicinin özkaynak biriktirmesinin ve yatırım yapmasının ne kadar zor olduğu açıktır. Yatırımların kendi kaynaklarımızla finanse edilmesi ve ekonomik büyümenin sürdürülebilmesi için kâr oranlarının yükselmesi ve yüksek katma değer içeren ürünlerin üretiminin arttırılması gerekmektedir. Burada öncelikle ölçek ekonomilerinden yararlanmak için işletmelerimizin ölçeklerinin büyümesi gerekir. Ayrıca, kârlılığı yükseltmek için işletmelerimizin inovasyona yönelmesi de gerekmektedir. Kâr oranları konusunda devlet hem diğer ülkelerden hem de kayıtdışılıktan kaynaklanan haksız rekabeti önleyerek ve piyasa gözetim ve denetimini etkin bir biçimde uygulayarak sanayiciye destek olmalıdır. Kâr oranlarını yükseltmek için hem özel sektör hem de devlet üzerine düşenleri yapmalıdır. Aksi takdirde, 2023 hedeflerine ulaşmamız çok zor olacaktır.

7

8 ASOMECLİS "Yeni Türk Ticaret Kanunu, Türkiye gerçekleriyle uyuşmamaktadır" NURETTİN ÖZDEBİR A S O YÖ N ETİM K U RULU BAŞKANI Sayın Başkan, Meclisimizin değerli üyeleri, basınımızın değerli mensupları; Odamızın Mart ayı toplantısına hoş geldiniz. Hepinizi şahsım ve Yönetim Kurulu adına saygıyla selamlıyorum. Değerli Meclis üyeleri; küresel ekonomideki gelişmelerin korkulduğu kadar kötü olmaması dünya çapında bir iyimserliğe yol açmıştır. Amerika'da artan tüketim harcamaları ve istihdam, ekonomik canlanmanın devam edeceği kanısını güçlendirmektedir. Avrupa'daki resesyon da korkulandan daha hafif geçmektedir. Yunanistan'ın borçlarının yeniden yapılandırılması da sorunsuz bir biçimde gerçekleştirilmiştir. Ancak artan iyimserliğe rağmen küresel ekonomideki riskler devam etmektedir. Amerika'daki ekonomik büyüme, önceki resesyonlara göre çok yavaştır. İspanya ve Portekiz'in şimdilik ertelenmiş borç sorunları her an yeniden alevlenebilir. Artan petrol fiyatları da küresel büyüme üzerinde bir risk oluşturmaktadır. Bu risklere rağmen küresel ekonomideki görünümün iyimserliğe yol açması bizi de olumlu etkileyecektir. Bir numaralı ihracat pazarımız Avrupa'da resesyonun korkulduğu kadar derin olmaması, ihracatımız üzerinde oluşan baskıyı biraz da olsa hafifletmektedir. Hepinizin bildiği gibi ülkelerin borçlarının milli gelire oranı yüzde 90'ları zorladığı, çok yüksek oranlara ulaştığı durumlarda krizlerden çıkmak uzun süre almakta ve ekonominin büyümesi yavaşlamaktadır. Tabii buna bağlı olarak -bütün bu iyimser tablolara rağmendünya piyasalarındaki canlanmanın, özellikle gelişmiş ülkelerin dış borçlarından dolayı çok hızlı olmayacağı kanısındayım. Avrupa'da Euro Bölgesi'nin dağılmasına yol açacak bir gelişmenin şimdilik ertelenmiş olması, gelişen ekonomilere fon akışını tekrar hızlandırmıştır. Bu durum, cari "Küresel ekonomideki gelişmelerin korkulduğu kadar kötü olmaması dünya çapında bir iyimserliğe yo l açmıştır. Ancak artan iyimserliğe rağmen küresel ekonomideki riskler devam etmektedir. Bu risklere rağmen küresel ekonomideki görünümün iyimserliğe yo l açması bizi de olumlu etkileyecektir." ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN

9 28 Mart 2012 "Sanayi üretimine ilişkin veriler sert bir yavaşlama olmadığını göstermektedir. Diğer yandan reel kesim güven endeksi tarihi zirvesine yaklaşırken, tüketici güven endeksindeki yükseliş de devam etmektedir. Tüm bu veriler, 2012'de ekonominin yüzde 4'ler seviyesinin üzerinde büyüyeceğine ilişkin beklentilerimizi güçlendirmektedir. Hepimizin bildiği gibi ekonomideki olumlu tabloyu bozan tek unsur, cari işlemler açığıdır. Bu nedenle ülkemizde tasarruf oranlarını artıracak yapısal tedbirlerin alınması yerinde olacaktır" işlemler açığının finansmanı konusundaki kaygıları da azaltmaktadır. Değerli Meclis üyeleri, Ocak ayında sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,5 artmıştır. Geçen yılın Ocak ayındaki artışın yüzde 19'un üstünde olduğu hatırlanırsa, bu yavaşlamanın kısmen baz etkisinden kaynaklandığı görülecektir. Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sanayi ciro endeksi yüzde 16, sanayi sipariş endeksi yüzde 17 artmıştır. İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı da Mart ayında yüzde 73,1 olarak gerçekleşmiştir. Bu veriler, sanayi üretiminde sert bir yavaşlama olmadığını göstermektedir. Diğer yandan reel kesim güven endeksi tarihi zirvesine yaklaşırken, tüketici güven endeksindeki yükseliş de devam etmektedir. Tüm bu veriler, 2012'de ekonominin yüzde 4'ler seviyesinin üzerinde büyüyeceğine ilişkin beklentilerimizi güçlendirmektedir. Hepimizin bildiği gibi ekonomideki olumlu tabloyu bozan tek unsur, cari işlemler açığıdır. Petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle cari işlemler açığında beklenen azalma Ocak ayında gerçekleşmemiştir. Eğer petrol fiyatları bu seviyede kalırsa cari işlemler açığı ekonomi için bir risk oluşturmaya devam edecek, küresel ekonomide havanın bozulması durumunda sorun doğurabilecektir. Hepinizin bildiği gibi, orta vadeli programda petrol fiyatlarının ortalama 97 dolarlar civarında olması lazım. Şu anda 125 dolarlar civarında seyretmekte. Bu gerçekleşirse, orta vadeli programda cari açığın beklentilerin üzerinde 66 milyar dolar olacağı gözüküyor, hatta milyar doları bulabilmesi bile söz konusu olabilir. Bu nedenle ülkemizde tasarruf oranlarını arttıracak yapısal tedbirlerin alınması yerinde olacaktır. Değerli Meclis üyeleri, Yeni Türk Ticaret Kanunu, ticaret hayatımızda ve ticaret hukuku anlayışımızda büyük değişikliklere ve yeniliklere yol açacaktır. Ticaret hukukumuzu AB ticaret hukukuyla uyumlaştırmanın ötesinde Yeni Türk Ticaret Kanunu işletmelerimizin kurumsallaşmasının ve şeffaflaşmasının da hukuki temellerini oluşturmayı amaçlamaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun ticari hayatımıza getirdiği yeniliklerin hepsi iş dünyamızda aynı biçimde değerlendirilmemekte; kanun, çeşitli yönleriyle tartışmalara ve eleştirilere konu olmaktadır. Hem yeni kanunun getirdiği yeniliklerin anlaşılması hem de kanun hakkındaki tartışmaları ve kanuna yöneltilen eleştirileri değerlendirmek için Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun öğrenilmesi ve anlaşılması gerekmektedir. Bugüne kadar Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında dört eğitim semineri düzenledik. Son olarak da Ernst&Young'ın konu hakkındaki e-kitabını web sayfamıza koyarak üyelerimizin kullanımına sunduk. Bunlara ek olarak üyelerimizin arasında Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkındaki farkındalığı, yapılan hazırlıkları ve duyulan eksiklikleri tespit etmek amacıyla üyelerimiz arasında bir saha araştırması yaptık. Bu çalışmanın sonuçları Oda olarak bundan sonraki eğitim çalışmalarımıza ve faaliyetlerimize yön verecek "Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun getirdiği birçok uygulama ve yükümlülüklere büyük şirketlerimiz uyum sağlamakta güçlük çekmeyeceklerdir. Ancak yeni kanun, işletmelerimizin yüzde 98ini oluşturan küçük işletmelere altından kalkamayacakları yükler ve yükümlülükler getirmektedir." 8

10 ASOMECLİS "Yeni Türk Ticaret Kanunu, ticaret hayatımızda ve ticaret hukuku anlayışımızda büyük değişikliklere ve yeniliklere yo l açacaktır. Kanun'un ticari hayatımıza getirdiği yeniliklerin hepsi iş dünyamızda aynı biçimde değerlendirilmemekte; kanun, çeşitli yönleriyle tartışmalara ve eleştirilere konu olmaktadır." tir. Yaptığımız saha araştırmasının sonuçlarını Sayın Genel Sekreterimiz Yavuz Bey sizlere sunacak ancak ben Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkındaki genel gözlemimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Yeni Türk Ticaret Kanunu, Türkiye gerçekleriyle uyuşmamaktadır. Yeni kanunun getirdiği birçok uygulama ve yükümlülüklere büyük şirketlerimiz uyum sağlamakta güçlük çekmeyeceklerdir. Ancak yeni kanun, işletmelerimizin yüzde 98'ini oluşturan küçük işletmelere altından kalkamayacakları yükler ve yükümlülükler getirmektedir. Bugüne kadar mevzuatımız şirketleşmeyi ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla sermaye şirketlerine çeşitli vergi avantajları sağlamaktaydı. Bu nedenle ölçekleri ne olursa olsun birçok işletme sermaye şirketi olarak faaliyet göstermekteydi. Yeni kanunun getirdiği yükler ve yükümlülüklere gücü yetmeyecek şirketlerin yeniden şahıs şirketine dönüşmesi imkânı getirilmiştir. Ancak, vergi mevzuatında gerekli düzenlemeler yapılmadığı için bu dönüşümü yapacak şirketler vergi yüklerinde bir artış yaşayacaklardır. Bunu engellemek için vergi mevzuatımızda Yeni Türk Ticaret Kanunu ile beraber yürürlüğe girecek paralel düzenlemelerin yapılması mutlaka gerekmektedir. Şahıs şirketine dönüşümler aynı defter değerlerinin kullanılmasına imkân verilerek kolaylaştırılmalıdır. Ayrıca, ikincil mevzuat çalışmaları sırasında özel sektörün görüşleri mutlaka alınmalıdır. Değerli Meclis üyeleri; hepimizin bildiği gibi şirketlerimiz çok düşük kârlılık oranlarıyla çalışmaktadır. Ortalama olarak şirketlerimizde kârın satışlara oranı yüzde 3,4, kârın öz kaynağa oranı ise yüzde 7,9'dur. Birçok küçük işletme bu oranları bile yakalayamamaktadır. Şimdi size yeni Türk Ticaret Kanunu gibi büyük şirketleri kollayan, küçük şirketleri ise cezalandıran bir örnek daha vermek istiyorum. Biliyorsunuz gelirlerinin çoğunu yüzde 18 KDV ödeyerek alan, ancak ürününü yüzde 8'den satan ya da ihracat yapan işletmelerimizde büyük KDV alacakları birikmektedir. Bu KDV alacakları bir sene sonra 6 aylık bir inceleme sonrasında ödeniyor. Bu bir buçuk sene içerisinde yeni KDV alacakları tekrar birikiyor. Bu uygulama ile işletme sermayesi sıkıntısı içinde olan ve düşük kârlılıkla üretim yapan sanayici cezalandırılmaktadır. Üretim yerine ithalat yapsaydınız yüzde 8'den alıp yüzde 8'den satardınız, üzerinizde de KDV alacağı birikmezdi. Diğer bir ifadeyle, bu uygulama ithalatçıyı desteklerken imalatçıyı cezalandırmaktadır. Bazı işletmelerimizin KDV alacakları öz sermayelerinin üzerine ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN

11 28 Mart 2012 "Nisan-2008'de başlatılan "Hızlandırılmış KDV İade Sistemi (HİS)" uygulamasında da büyük işletmeler gözetilmiş, küçükler ise cezalandırılmaya devam edilmiş, yerli üreticiye ceza, ithalatçıya ödül verilmiştir. Bu nedenle Yeni Türk Ticaret Kanunu'nda yapılacak tüm düzenlemeler ithalatçıyı değil, yerli üreticiyi gözeten ve destekleyen bir anlayışla yapılmalıdır. Aksi takdirde herkesin şikâyetçi olduğu cari işlemler açığı düşmeyeceği gibi sanayimiz hak e ttiği güce kavuşamaz" çıkmıştır. Bu sorunu çözmek için Nisan-2008'de 109 Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile belirli şartları sağlayan mükelleflerin katma değer vergisi iade taleplerini hızlandırılmış bir biçimde yerine getirmeyi amaçlayan "Hızlandırılmış KDV İade Sistemi (HİS)" getirilmiştir. Tebliğ kapsamına girme şartları çok ağır tutulduğu için de HİS'ten yararlanan işletme sayısı çok sınırlı kalmıştır. Örneğin Hızlandırılmış KDV İade Sistemi'nden yararlanabilmek için başvuru tarihinden önce vergi dairesine vermiş olduğu son yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilançosuna göre en az; aktif toplamının 400 milyon lira, öz sermaye tutarının 200 milyon lira, net satışlarının 500 milyon lira olması, şirketin en az 5 yıl vergi mükellefi olması ve en az 750 işçi çalıştırması gerekmektedir. İSO sıralamasında bu şartları sağlayan işletme sayısı 121'dir. Görüldüğü gibi hızlandırılmış KDV İadesi uygulamasında da büyük işletmeler gözetilmiş, küçükler ise cezalandırılmaya devam edilmiş, yerli üreticiye ceza, ithalatçıya ödül verilmiştir. Değerli Meclis üyeleri, bu sağlıksız durumun giderilmesi için büyük-küçük işletme ayrımına gitmeden KDV alacaklarının üçer aylık dönemlerle mahsuplaştırılması mutlaka sağlanmalıdır. Yeni Türk Ticaret Kanunu, KDV İade Sistemi, vergi reformu gibi tüm düzenlemeler ithalatçıyı değil, yerli üreticiyi gözeten ve destekleyen bir anlayışla yapılmalıdır. Belki basında gözünüze çarpmıştır; Fransa'nın baskısıyla Avrupa Birliği yeni bir karar çıkartıyor, Parlamentoda da bildiğim kadarıyla kabul edilmiş durumda. Avrupa Birliği dışındaki ülkelerin Avrupa Birliği'nde alacakları işleri kısıtlamak için birtakım koruma tedbirleri geliyor. Avrupa Birliği, Fransa, Almanya, İtalya başta olmak üzere kendi ekonomilerini, kendi sanayicisini, kendi iş adamını korumak için tedbirler alırken, bizde de ithalatı ve ithalatçıyı teşvik eden, üretimi zorlaştıran, işletmelerimizin çalışmasını zora sokan birtakım tedbirler var ki bunların mevzuatımızdan hızlı bir şekilde ayıklanması lazım. Aksi takdirde herkesin şikâyetçi olduğu cari işlemler açığı düşmeyeceği gibi sanayimiz hak ettiği güce kavuşamaz. Bu duygu ve düşüncelerle konuşmama burada son verirken hepinizi saygıyla selamlıyorum. 10

12 (s i -. Uluslararası piyasada birlikteyiz. Dış Ticaret ürünlerimizle, uluslararası piyasada çalışan firmanızın beklentilerine uygun, kaliteli ve modern hizmetler sunarak dış piyasalardaki başarılarınıza destek oluyoruz! Firmanıza özel çözümlerle riskinizi minimize ediyor, rekabet gücünüzü ve başarınızı artırıyoruz. Akreditif Kabul/Aval Kredileri Harici Garantiler İhracat Akreditifi İskontosu İhracat Faktoringi Eximbank Kredileri Ülke Kredileri VıVıV-: J S i

13 OSO m A S O M E C L I S t m Ankara Sanayi Odası Meclis Toplantısı 25 Nisan 2012

14 ASOMECLİS "Ekonomideki olumlu görünümü bozacak riskler AB'den kaynaklanmaktadır" NURETTİN ÖZDEBİR A S O YÖ N ETİM K U RULU BAŞKANI Sayın Başkan, değerli Meclis üyeleri, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi şahsım ve Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu adına saygıyla selamlıyorum. Konuşmama Mart ayı sonu itibarıyla üyelerimiz arasında gerçekleştirdiğimiz anket sonuçlarını değerlendirerek başlamak istiyorum. Aralık ayına göre Mart ayında artış belirtenlerin oranı; üretimde, iç satışlarda, ithalatta ve stoklarda gerilerken, dış satışlarda, yeni siparişlerde, istihdamda, ürün fiyatlarında, hammadde fiyatlarında, kredi kullanımında ve ücretlerde yükselmiştir. Yılın geri kalan kısmına ilişkin beklentilerde de iyimserlik artmaktadır. Aralık sonuna göre Mart sonunda yılın geri kalan kısmında artış bekleyenlerin oranı; üretimde, iç satışlarda, yeni siparişlerde, ithalatta, hammadde fiyatlarında, kredi kullanımında yükselirken, ürün fiyatlarında, ücretlerde, istihdamda ve stoklarda gerileme göstermiştir. Ankara sanayisinde 2011 yılı Aralık ayı sonunda yüzde 57 olan ortalama kapasite kullanım oranı Mart ayı sonunda yüzde 60'a yükselmiştir. Ankete cevap veren firmaların yüzde 58'i ihracat yapmaktadır ve ihracatın toplam ciro içindeki payının yüzde 26 olduğu görülmektedir. Genel olarak bir değerlendirme yapılırsa Ankara sanayisindeki iyimserliğin korunduğu ancak üretim ve iç satışların artış hızında bir yavaşlama olduğunu söyleyebiliriz. Ücretler ve hammadde fiyatlarında artış belirtenlerin oranının ürün fiyatlarındaki artışın bir hayli üzerinde olması, Ankara sanayisinde artan rekabet şartlarına işaret etmektedir. Üyelerimiz girdilerinde fiyat artışları olduğunu söylerken -bunların başında enerji fiyatları "Mart ayı sonu itibarıyla gerçekleşen anket sonuçlarına göre genel olarak bir değerlendirme yapılırsa Ankara sanayisindeki iyimserliğin korunduğunu ancak üretim ve iç satışların artış hızında bir yavaşlama olduğunu söyleyebiliriz. ' ANKARA SANAYİ ODASI AYLIN YAYINO RGAN I MAYIS / HAZİRAN

15 25 Nisan 2012 gelmekte- kendi ürettikleri ürünlerin fiyatlarına zam yapamadıklarını görüyoruz. Bu da rekabet baskısının Ankara sanayisi üzerinde son derece etkili olduğunu görüyoruz. Biraz önce basın mensubu arkadaşlarımızdan birisiyle konuşuyorduk, kendisi de gözlemlerinin bu doğrultuda olduğunu, hatta Eskişehir Sanayi Odası Başkanımızla yapmış oldukları konuşmada da bunların konuşulduğunu söyledi. Netice olarak işletmelerimiz iş yapıyorlar ama kârlılık oranları maalesef düşük, herkes çarkını çevirmeye çalışıyor. Çok güzel bir ifade kullandı kendisi "İşin bereketi yok" dediler, gerçekten de öyle. Benim de çeşitli kişilerle yapmış olduğum görüşmelerde herkesin elinde iş var, iş yapıyor ama geri kalan hasılaya baktığınız zaman harmanda pek tane kalmadığı gözüküyor. Değerli Meclis üyeleri; ekonomi geçen yıl yüzde 8,5 büyüdü. Bu yüksek büyüme hızına rağmen çeyreklik bazda bakıldığında ekonomik büyüme hızındaki yavaşlama açıkça görülmektedir. Ekonomi, geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 11,9, ikinci çeyreğinde yüzde 9,1, üçüncü çeyreğinde yüzde 8,4, son çeyreğinde ise yüzde 5,2 büyümüştü. Geçen yılın ilk çeyreğinde yaşanan yüksek büyümenin baz etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinde büyümenin yüzde 4 dolaylarında olacağını tahmin ediyoruz. Benzer bir trendi sanayi üretiminde de görmekteyiz. Ocak ayında sert bir düşüş gösteren sanayi üretimi Şubat ayında toparlanmış ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,4 artmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış endeks, Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,6, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre binde 7 artış göstermiştir. Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sanayi ciro endeksi yüzde 17,3, sanayi sipariş endeksi yüzde 17,8 artmıştır. Büyüme hızındaki yavaşlamayla birlikte ithalatta ve dış ticaret açığında da ılımlı bir azalma olmuştur. Şubat ayında dış ticaret açığı 7,5 milyar dolardan 5,9 milyar dolara gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66,5 seviyesine yükselmiştir. Dış ticaretteki bu gelişmelere paralel olarak cari işlemler açığında da ılımlı bir iyileşme görülmektedir. Geçen yılın Ekim ayında yüzde 78,6 milyar dolar ile zirve yapan 12 aylık cari işlemler açığı Şubat sonu itibarıyla 75,3 milyar dolara gerilemiştir. Ekonominin gidişatına ilişkin beklentiler de olumlu seyrini sürdürmektedir. Şubat ayına göre Mart ayında tüketici güven endeksi binde 8 artarak 93,9'a, reel kesim güven endeksi de yüzde 5,2 artarak yüzde 12,9'a yükselmiştir. Değerli Meclis üyeleri; ekonomideki ılımlı yavaşlamaya diğer bir örnek de toplam kredi hacmindedir. Toplam kredi hacmindeki artış reel olarak durmakla birlikte henüz bir gerileme görülmemektedir. Geçen yılın Temmuz ayından bu yana enflasyondan arındırılmış kredi hacmi yatay bir seyir izlemektedir. Biraz önce hem Odamız üyelerine yapılan anket sonuçları hem de sipariş endeksi, kapasite kullanım oranı gibi rakamlara baktığımız zaman ekonomide bir büyüme gözüktüğünü ama buna paralel olarak kredi hacminde bir genişleme gözükmediğini belirtmiştim. Aslında bugünlerde en çok şikâyet ettiğimiz sorunlardan bir tanesi, alacaklarımızı tahsil etmekte yaşadığımız sıkıntılar. "Bugünlerde en çok şikâyet ettiğim iz sorunlardan bir tanesi, alacaklarımızı tahsil etmekte yaşadığımız sıkıntılar. Bunun bir sebebi de ekonomik büyümeye paralel olarak kredi hacminin genişlememesi. Ağaç büyüyor ama dibine verdiğimiz su hâlâ fidanken verdiğimiz kadar. O su da artık o ağacın büyümesine, gelişmesine yetmiyor. " 14

16 ASOMECLİS "Ülkemizin makro ekonomik dengelerine baktığımız zaman umutlarımızı muhafaza ediyoruz ama aynı şekilde etrafımızda kara dumanlar, kara bulutlar da dolaşmaya devam ediyor. Bir aylık bir sessizlikten sonra AB'deki borç krizi yeniden yüzünü göstermiştir. Bugünlerde ise AB'deki borç krizinin siyasi bir krize dönüşme riski artmış görünmektedir." Bunun bir sebebi de ekonominin büyümesine paralel olarak kredi hacminin genişlememesidir. Ağaç büyüyor ama dibine verdiğimiz su hâlâ fidanken verdiğimiz kadar. O su da artık o ağacın büyümesine, gelişmesine yetmiyor. Ülkemizin makro ekonomik dengelerine, beklenti anketlerine baktığımız zaman umutlarımızı muhafaza ediyoruz ama aynı şekilde etrafımızda kara dumanlar, kara bulutlar da dolaşmaya devam ediyor. Ekonomideki bu olumlu görünümü bozacak riskler AB'den kaynaklanmaktadır. Avrupa'daki borç kriziyle ilgili gelişmeler birkaç ay önce sükunete erişmiş, İtalya'nın, İspanya'nın borçlanma faizleri aşağı doğru gelmişti. Ama bu ay tekrar bu ülkelerin borçlanma faizleri yükselmeye başladı. Hatta kısa vadeli borçlanma faizleri neredeyse yüzde 100 oranında arttı. Avrupa bir çıkmaz içerisindedir. Bir taraftan kemer sıkma politikaları uygulanması isteniyor. Kemer sıkıldıkça ekonomi daha fazla daraldığı için gelirler düşmekte, bu da bir çelişki yaratmaktadır. Bunun sürdürülebilirliğiyle ilgili kaygılar artarken, diğer taraftan kemer sıkma politikalarından bizar olmuş insanlar siyasi iktidarlara karşı tepki gösteriyor. Yunanistan'da yaşananları hep beraber görüyoruz. İki gün önce Hollanda Başbakanı istifa etti, İtalya'da, İspanya'da, Portekiz'de iktidar değişti. Fransa'da seçim sonucu kritik, bıçak sırtında gidiyor. Bu ülkelerde, halkın sıkıntısına, tepkisine karşı daha popülist, halkı daha rahatlatacak vaatlerde bulunan partilerin oyları artarken, diğer taraftan da bu sıkıntıyla beraber içeride paylaşılan ekmekten alınacak payı artırmak için yabancı düşmanlığı ve milliyetçi akımlar yükselmekte. Bu da ülkelerin bu istikrar programlarını ne kadar sürdürebilecekleri konusunda ciddi endişeler yaratmakta. Ve Avrupa'nın bu şartlar altında büyümesi, büyüme trendine tekrar geçmesinin çok uzun bir süreç alacağı ve seçim propagandalarında vaat edilenler yapılırsa devletlerin borçluluklarının azaltılamayacağı, yeni bir kaosa doğru gideceği konusunda ekonomistlerin görüşleri var. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN

17 25 Nisan 2012 "Türkiye'nin etrafını çeviren istikrarsızlıklar ülkemizi de tehdit eder boyuta gelmiştir. Tüm bu gelişmelere rağmen biz Türkiye ekonomisi hakkındaki ihtiyatlı iyimserliğimizi koruyor ve ekonominin yumuşak inişte başarılı olacağını düşünüyoruz. " Ülkemizde ise ekonomi canlı, piyasalar canlı, tek şikâyetimiz var; para kazanamıyoruz, yeterince kâr elde edemiyoruz ama sınırlarımızda da birtakım gerginlikler var. Suriye meselesini hepiniz takip ediyorsunuz. Irak, hakeza onlarla da tıpkı Suriye'yle olduğu gibi müşterek Bakanlar Kurulu yapmıştık, ilişkilerimiz son derece iyiydi. Ama Ortadoğu'daki bu güç savaşının da etkisiyle oradaki Başbakan kalktı dedi ki, "Türkiye komşuları tarafından düşman olarak görünen bir ülke haline gelmekte." İran'la ilişkilerimiz sıkıntıda gidiyor. Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi "Türkiye'nin de ambargoya uyması ve petrol ithalatını ve doğalgaz ithalatını kısıtlaması lazım." dedi. İki üç gün sonra İran'dan alacağımız doğalgaz ve petrolü yüzde 20 civarında azaltacağımızı söyledik. Tabii Türkiye'nin etrafını çeviren bu istikrarsızlıklar ülkemizi de tehdit eder boyuta gelmiştir. Bu durum hem içeride hem de dışarıda insanların kafasında soru işaretleri oluşturuyor. Öncelikle insanımız bu şartlar altında bu iş nasıl devam eder? Ortadoğu ülkelerine, Suudi Arabistan'a, Ürdün'e, İsrail'e, Körfez ülkelerine sevkiyatımı nasıl yaparım, Suriye'den geçemiyorum, Irak zaten güvensiz, oradan geçemiyorum, ihracatımı ve taahhütlerimi nasıl yapacağım? Bir gerginlik durumunda ekonomi ne olur, tekrar bir durgunluğa girer miyiz, bir savaş ihtimali olabilir mi gibi endişeler yaşıyor. Ancak kanaatimce Türkiye'nin böyle bir maceraya gireceğini zannetmiyorum. Bildiğiniz gibi Nisan ayında Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'la beraber Amerika'ya gittim. O ziyarette Sayın Bakan oradaki işadamlarına Türkiye'deki yatırım ortamını, yeni teşvik sistemini anlatan bir toplantı yaptı. Masada olan Amerikalılar toplantı esnasında bana "Suriye'de ne oluyor, Suriye'deki karışıklık daha ne kadar devam eder? Suriye ile Türkiye savaşır mı? Türkiye'nin ihracatını ve Ortadoğu ve Körfez ülkeleriyle ilişkilerini Suriye ne kadar etkiler diye endişelerini dile getirdiler. Yani, yatırımcı da Türkiye'yi düşünürken -Bakan orada fırsatları anlatırken- Suriye'yi soruyorlar. Diğer taraftan son günlerde Yunanistan ve İspanya'nın turizm fiyatlarını artırdığını söylüyorlar. Suriye gerginliğinden dolayı Türkiye'deki iptaller o ülkelere talep doğurmuş, bu talep karşısında onlar da fırsatı değerlendirmek için fiyatlarını yukarı çekmeye başlamışlar. Tabii bu da dikkat edilmesi gereken bir konu. Hükümetimizin hem içeriye hem de dışarıya karşı yapması gereken, vermesi gereken mesajlar var. Şu an öyle bir gerginlik var ki sanki yarın biz Suriye'ye gireceğiz, savaş ilan edeceğiz veya Suriye bize savaş ilan edecek. Dile getirdiğim tüm bu konular içeride olduğu gibi Türkiye'ye yatırım yapacak yurt dışındaki yatırımcıların da kafalarında endişeler, soru işaretleri oluşturmakta. Bu konuda biraz daha dikkatli olmamız lazım. Türkiye güçlü, büyük bir ülke. Suriye ile ilgili sıkıntılar elbette geçecektir. Bunun geçici etkileri mutlaka ekonomimizde olacaktır. Ama ben, Türkiye ekonomisini yıkacak bir büyüklüğe ulaşacağını hiçbir zaman tahmin etmiyorum. Bu mesajın benim tarafımdan değil, Hükümet yetkilileri tarafından da herkesin gönlünü ferahlatacak şekilde tekrarlanması gerektiği kanaatindeyim. Hepinizin malumu olduğu üzere geçen ay başlarında yeni teşvik sistemi açıklandı. Yeni teşvik sistemi bugüne kadar yapılmış düzenlemelerden daha geniş kapsamlı olarak bölgesel ve sektörel teşvikleri içeriyor. Daha önce Türkiye 4 bölgeye ayrılmış ve iller arasın 16

18 ASOMECLİS da rekabet açısından ciddi sıkıntılar vardı. Bunun 6'ya çıkartılmasıyla bu sıkıntılar nispeten azaltıldı. Yine de Ankara ile Çankırı gibi birincinin yanında beşinci sırada destek alan komşu iller de var. Gerekli kanuni düzenlemeler ve Bakanlar Kurulu Kararı'yla ilgili hazırlıkların da sevk edildiğini duydum, onlar çıktıktan sonra sanırım detaylarını daha iyi anlayacağız. Ancak güzel şeyler de var. Birincisi Ar-Ge'ye dayanan, 5 kişinin bir araya gelerek ölçek ekonomisinde yatırım yapmalarını teşvik eden hususlar var. Stratejik sektörler dediğimiz en az yüzde 50'sini yurt dışından ithal ettiğimiz ürünlerin yüzde 40 katma değeri yurt içinde sağlamak şartıyla üretilmesine dönük yatırımların teşviki, bunlar önemli. Tabii buradaki hedef, cari açığın azaltılması ama bu, yatırımların yapıldığı süre zarfında da cari açığı arttıracaktır. Eğer bu teşviklerden insanlar gerçekten istifade etmek isterlerse yatırımlardan dolayı öncelikle cari açığımız artacak, daha sonra da inşallah düşecek. Güzel bir husus da organize sanayi bölgeleri daha önceki teşvik sisteminde unutulmuştu. Organize sanayi bölgeleri, sanayinin düzenli gelişmesi, çevreyle barışık, şehirlerin planlı gelişmesi açısından da son derece önemli ve Türkiye'nin 50 yıldır başarıyla sürdürdüğü, övünç duyduğu bir proje. Bu anlamda çay boyu, yol boyu fabrikaların yayılmasından, tarım arazilerinin israf edilmesindense organize sanayi bölgeleri içerisinde birlikte oluşturacakları sinerjiyle, ortak tedarik sistemleriyle, ucuz enerjisiyle, altyapı hizmetlerinin müşterek sağlanmasıyla gerçekten ülkemize katkı sağlayacak güzel bir uygulama. Sayın Bakana da huzurunuzda organize sanayi bölgelerini ayrıcalıklı olarak içinde bulundukları bölgenin bir alt sıradaki bölge teşviklerinden yararlanma imkânı sağladıkları için teşekkür ediyorum. Ancak yatırım ortamı teşvik mevzuatıyla şenlendirilebilecek, insanların hevese getirilebileceği bir ortam değil. Sadece havuç koymakla olmuyor. Aslında organize sanayi bölgeleri bazında bakarsak, bugün Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nda yazan muafiyetler Maliye Bakanlığı tarafından tanınmamakta ve birtakım sıkıntılar yaşamaktayız. Maalesef bağlı olduğumuz Bakanlık tarafından yalnız bırakılmaktayız. Organize sanayi bölgeleri her geçen gün çember altına alınıp sıkıştırılmaya çalışılmaktadır. Diğer taraftan, hep konuştuğumuz Türk Ticaret Kanunu, İş Güvenliği Yasası, Toplu Sözleşme Kanunu gibi yatırımcıların moral ve motivasyonunu bozacak, onları daha çok sıkıntıya sokacak düzenlemelerin yapılmaya çalışılması, yatırım ortamı, yatırım iklimi dediğimiz teşvik sistemiyle ortaya konulan havucun etkisini de azaltmaktadır. Bunların bir bütün olarak gözden geçirilmesi, değerlendirilmesi ve bakanlıkların da birbirleri ile koordine içinde çalışmalarını yürütmeleri gerekiyor. Bakanlar Kurulu Kararı ile yayınlanan, bir bakanlığın düzenlemiş olduğu teşvik mevzuatını vergi mevzuatı açısından ilgili bakanlık zorlaştırmaya kalkarsa, ondan beklenen sonucun alınabilmesi mümkün değil. Bu Amerika seyahatinde 1 gün Washington'da kaldım. Orada insanlar nasıl iş yapıyorlar diye anlamaya çalıştım. Elçilik çalışanlarından rica ettim, beni çeşitli firmalara götürdüler, onlarla konuştum. Şöyle bir şeyle karşılaştım: Bir işletme vergi dairesine 3 ay üst üste zarar bildirirse, hemen arıyorlarmış "Sizin bir sıkıntınız var, zarar gösteriyorsunuz, bu şekilde devam edemezsiniz. Biz sizin sektörünüzle ilgili araştırma yaptık, şu şu pazarlarda sizin şansınız var veya işinizde şöyle bir değişiklik yapmanız lazım. Biz size nasıl yardım edebiliriz? Sizin kâr etmeniz ve yaşamanız lazım ki Amerika büyüsün." Anahtar düşünce burada. Sayın Müsteşarım bana alınmasınlar, bizim mevzuatımızda da kanunlarımızda da yönetmeliklerimizde de o işin nasıl yapılmayacağıyla ilgili mutlaka birtakım tuzak düzenlemeler var. Tabii Amerika bunu yapıyor ama orada en çok dikkatimi çeken hususlardan bir tanesi de daha vize alırken size uyuşturucu sattınız mı, silah kaçakçılığı yaptınız mı gibi ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN

19 25 Nisan 2012 saçma sapan gelebilecek birtakım sorular soruyorlar ve bununla ilgili cevaplar alıyorlar. Onlara da yapmadım veya yaptım diye cevap veriyorsunuz. Her şey beyana dayalı ve sizin o beyanınızı esas kabul ediyor. Bir yalanı yakaladıkları zaman da sizi bir daha ülkesine sokmuyor, kendi ülkesinde de size bir daha itibar vermiyor. Biz de hatalıyız, biz de sağından solundan dolanıp bir şeyler yapmaya çalışıyoruz, bürokrasi de bu işin nasıl yapılmayacağıyla ilgili tedbirleri almak mecburiyetinde kalıyor. İyi niyetle hazırlanmış birçok düzenleme de bu nedenle uygulanamaz, istifade edilemez hale geliyor. Biraz kendimizi de sorgulamamız lazım. Hafta içerisinde bir sanayicimizle konuştum. Almanya'da çalışan, iş yeri sahibi olan, sanayi üretimi yapan, her biri yanında kişi çalıştıran iki Türk işletmeciden bahsetti. Konu, Türkiye'deki eleman sıkıntısından açılmıştı. Daha önceki ziyaretimde arkadaşlar eleman sıkıntısından, yani elemanların verimsizliğinden, düzgün çalışamamasından şikâyet ediyorlardı. Bu sefer gittiğimde dediler ki, "Bütün Türkleri dışarı attım, yerine Almanları yerleştirdim hiçbir sıkıntım kalmadı". O zaman dönüp kendimizi tekrar bir sorgulamamız lazım. Bence Türkiye'nin en temel sorunu eğitimdir. Çünkü Allah herkesi aynı yaratıyor, ona şekil veren eğitim. Eğitim sistemimizdeki yanlışlıkların, çarpıklıkların behemehâl düzelmesi lazım. Hepimizin ortak sorunu, bugün işletmelerimizde çalıştıracak eleman bulmakta ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. İnsanımız beceri sahibi değil. Yurt dışında bakıyorsunuz hobi merkezleri var, hobi malzemeleri satılıyor, herkes evinin işini yapıyor, musluk tamircisini orada bulamıyorsunuz. Ama bizim mühendisimiz, elektrik mühendisimiz sigorta değiştiremez, makine mühendisimiz de musluk tamir edemez. İnsanımızı beceri sahibi yapmamız lazım. Eğitim sistemimizin yanlışlığının bir sonucu da geçenlerde açıklanan YGS sonuçları. 1 milyon 800 bin kişi imtihana girmiş, 50 bin kişi sıfır, 700 bin kişi de matematikten sıfır çekmiş. İşte eğitim sisteminin değerlendirilmesiyle ilgili uluslararası testler yapılıyor. Türkçe okuduğunu anlamakta bile dünyada sondan ikinciyiz. Bu şartlar altında yaptığımız yatırımlarla, bu teşvik sistemiyle nasıl daha yüksek katma değerli ürünler yapacağız, nasıl daha yüksek teknolojiye sahip ürünler üreteceğiz, dünyayla nasıl rekabet edebileceğiz? Yatırım ikliminin içerisinde bütün bunları da beraberinde değerlendirmemiz lazım. Bunun yanında ülkemizde güzel şeyler de oluyor. Bu hafta sonu organize sanayi bölgesinde beni çok duygulandıran bir şey yaşadık. Türkiye Endüstriyel Tasarım Öğrencileri Platformu, bana geldiler, kendilerini tanıttılar, destek olmamızı istediler. Organize Sanayi Bölgesinde Yönetim Kurulumuza davet ettik, kendilerini tanıttılar öğrenci, Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinden bir araya gelmişler. Bu 1500 öğrenci önce portföylerini gönderiyor, portföyleri değerlendirildikten sonra uygun olanları gruba dâhil ediyorlar. Ve 3 ayda bir bu öğrenciler bir hafta sonu kampa girip, belli bir konu için çalışıyorlar. Bu çalıştayların bir tanesini de Ankara'da yapmak üzere gelmişler, Gazi Üniversitesi "Ben size bir sınıf açarım, orada kalırsınız." demiş. Çocuklar yol paralarını kendileri veriyorlar, işte yatacak yer yoksa uyku tulumlarıyla geliyorlar, orada, okulda yatıyorlar. Cuma, Cumartesi, Pazar çalışıyorlar, tasarımlarını sergiliyorlar, "Yeni teşvik sisteminde OSB'lerde yapılacak yatırımlara içinde bulundukları bölgenin bir alt sıradaki bölge teşviklerinden yararlanma imkânının tanınması; çevreyle barışık, kentsel gelişmeyle uyumlu bir sanayileşme için çok yerinde olmuştur. Ancak OSB lere kanunda yer alan vergi muafiyetleri tamamen uygulanmamaktadır. Bu konudaki tereddütlerin giderilmesi gerekmektedir. " 18

20 ASOMECLİS gidiyorlar. Dedik ki, "Siz madem bu kadar gayretlisiniz gelin bir deneme yapalım, biz sizi organize sanayi bölgemizde misafir edelim." Bu çalıştaydaki konuları, bebek mobilyalarıymış. 21'i kız, 19'u erkek 40 kişi geldiler. Onları misafir ettik, yemeniz içmeniz, yatmanız bize ait, buyurun çalışın dedik. Hepsinin ellerinde birer tane bilgisayar, laptop. İlk önce bir üniversite hocası onlara tasarımla ilgili bilgi verdi. Daha sonra bir firma, mobilya aksesuarları ve bağlantı elemanlarını tanıtan bir sunum yaptı. Ondan sonra da çocuklar çalışmaya başladılar. Cuma günü yönetim kurulu toplantısından çıktıktan sonra çocukların yanına gittim baktım harıl harıl çalışıyorlar. İlk aşamada bir bebek odasının mobilyasında nelere ihtiyaç var diye beyin fırtınası yapıyorlardı. Bebeğin bezi şöyle değişir, işte malzemeleri bunlardır, şuraya konması lazım, elini uzatınca böyle alınması lazım gibi önce o ihtiyaçları tespit ettiler. Pazar günü saat 4'te çalışmalarını tamamladılar, onları kartonlara bastık. İnsanlar gelip geçerken baksınlar, görsünler diye Yıldız Lokantası'nın da önüne koydum. Gerçekten 5 gruba ayrılmışlar ara verdiklerinde toplanıp birbirlerinin tenkitlerini yapıyorlar ve sonunda gerçekten orijinal fikirler çıkartmışlar. Mobilya üretimi yapan arkadaşlarımın görmelerini tavsiye ederim. Tabii genç oldukları için tabuları yok, sınırlar yok, daha geniş düşünebiliyorlar, yaratıcılığı, kabiliyetleri hat safhada. Bu çocuklardan istifade edebiliriz, yani hem onlar bizden hem de biz onlardan istifade edebiliriz. İşletmelerimizin ihtiyacı olan tasarım, inovasyon, işte boyasından, renginden, fonksiyonlarına kadar bu çocukları çalıştırabiliriz, 1500 tane kendini bu işe adamış insan potansiyelimiz var. Sadece onları yedirip içirip yatırıp karınlarını doyurmak suretiyle onların yaratıcı zekâlarından istifade edebilme imkânımız var. Böyle bir fırsatı eğer alakadar olunursa destekleyebiliriz, sürdürebiliriz, güzel de olacağını tahmin ediyorum. Hepinize, Antalya'ya gelen meslek komitesi üyesi arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum. Orada güzel bir hafta sonu geçirdik, bir aile ortamı vardı. Özellikle hanımefendilerden memnuniyetlerini belirtenlerin sayısı oldukça fazla ve bu da beni çok mutlu etti. Tartışmalar da güzeldi, istifade edildi, fayda sağlayan bir çalıştay oldu. Ben bugün aramızda yok ama Meclis Başkan Vekilimiz Necati Ünal Bey'e güzel konukseverliği, ev sahipliği için de ayrıca teşekkür ediyorum. İnşallah daha güzel çalışmalarda gene birlikte oluruz, bu dostluklarımızı, bu güzel ortamı geliştiririz. Beni dinleme sabrında bulunduğunuz için hepinize teşekkür ediyorum, sağ olun var olun. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MAYIS / HAZİRAN