6183 SAYILI YASA VE SGK KANUNU KAPSAMINDA HACİZ İŞLEMLERİ VE BU İŞLEMLERE KARŞI YARGISAL VE İDARİ ÇÖZÜMLER

Transkript

1 6183 SAYILI YASA VE SGK KANUNU KAPSAMINDA HACİZ İŞLEMLERİ VE BU İŞLEMLERE KARŞI YARGISAL VE İDARİ ÇÖZÜMLER YMM A.Şeref ACAR YMM Mustafa DÜNDAR

2 6183 SAYILI KANUNUN KAPSAMI

3 6183 SAYILI KANUN KAPSAMINA GİREN ALACAKLARDA HACİZ UYGULAMASI İki Türde Haciz UYGULANABİLİR İHTİYATİ HACİZ KESİN HACİZ

4 İHTİYATİ HACİZ VADESİ GEÇMEMİŞ VE KESİNLEŞMEMİŞ BORÇLAR İÇİN UYGULANIR. SEBEPLERİ 1.Teminat istenmesini mucip haller mevcut ise, 2. Borçlunun belli ikametgahı yoksa, 3. Borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapması ihtimalleri varsa, 4. Borçludan teminat gösterilmesi istendiği halde belli müddette teminat veya kefil göstermemiş yahut şahsi kefalet teklifi veya gösterdiği kefil kabul edilmemişse, 5. Mal bildirimine çağrılan borçlu belli müddet içinde mal bildiriminde bulunmamış veya noksan bildirimde bulunmuşsa, 6. Hüküm sadır olmuş bulunsun bulunmasın para cezasını müstelzim fiil dolayısiyle amme davası açılmış ise, 7. İptali istenen muamele ve tasarrufun mevzuunu teşkil eden mallar, bu mallar elden çıkarılmışsa elden çıkaranın diğer malları hakkında uygulanmak üzere, bu kanunun 27, 29, 30 uncu maddelerinin tatbikını icabettiren haller varsa.

5 TEMİNAT İSTEMİ 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359 uncu maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat istenir. Türkiye'de ikametgahı bulunmıyan amme borçlusunun durumu amme alacağının tahsilinin tehlikede olduğunu gösteriyorsa, tahsil dairesi kendisinden teminat istiyebilir.

6 TAHAKKUK ETMEMİŞ ALACAKLAR İÇİN İHTİYATİ TAHAKKUK KARARI ALINIR. mükellefin henüz tahakkuk etmemiş; a) Gelir Vergisi (geçici vergi dahil), b) Kurumlar Vergisi (geçici vergi dahil), c) Katma Değer Vergisi, d) Damga Vergisi, e) Özel Tüketim Vergisi, f) Özel İletişim Vergisi, g) Şans Oyunları Vergisi, h) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, ı) Veraset ve İntikal Vergisi, i) Bu vergilerin gecikme faizi ve vergi aslına bağlı vergi cezaları, hakkında ihtiyati tahakkuk uygulanabilmesi MALİYE BAKANLIĞINCA uygun görülmüştür.

7 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR VERGİ İNCELEMESİ TAMAMLANDIKTAN SONRA İHTİYATİ HACİZ UYGULANAMAZ. TAKDİR KOMİSYONU KARARINA DAYANARAK İHTİYATİ HACİZ UYGULANAMAZ.

8 İHTİYATİ HACZE VE İHTİYATİ TAHAKKUKA İTİRAZ Haklarında ihtiyati haciz tatbik olunanlar haczin tatbikı, gıyapta yapılan hacizlerde haczin tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde VERGİ/İDARE MAHKEMESİNDE ihtiyati haciz sebebine DAVA AÇABİLİRLER. DAVA AÇILABİLİR İtirazın şekli ve incelenmesi hususunda Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur. Bu ihtilaflar itiraz komisyonlarınca diğer işlere takdimen incelenir ve karara bağlanır. İtiraz komisyonlarının bu konuda verecekleri kararlar kesindir.

9 DAVA AÇMA SÜRESİ

10 İHTİYATİ HACZE İTİRAZ

11 İHTİYATİ HACZEDİLEN VARLIKLAR SATILABİLİR Mİ?

12 İHTİYATİ HACZİN KALDIRILMASI

13 SEBEPLERİ KESİN HACİZ

14 KESİN HACZE İTİRAZ İdareye başvurulabilir. Haczi kaldırmak İdarenin insiyatifindedir. DAVA AÇILABİLİR Sayılı Kanunda özel dava açma süresi belirlenmemiştir Sy. K. m.6 uyarınca Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile ilgili 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaların Vergi mahkemesinde dava konusu edilmesi gerekmektedir. BUNLARIN DIŞINDA KALAN ALACAKLARDA İSE İDARE MAHKEMELERİNDE DAVA AÇILACAKTIR.

15 KESİN HACZE İTİRAZ DAVA AÇMA SÜRESİ VERGİ MAHKEMESİNDE 30 GÜN İDARE MAHKEMESİNDE 60 GÜN SÜRE TEBLİĞ YA DA ÖĞRENİLME (ITTILA) TARİHİNDEN İTİBAREN BAŞLAR.

16 DAVADA ÖNE SÜRÜLEBİLECEK İDDİALAR 1- Borcun Olmadığı, 2-Borcun Zamanaşımına uğradığı, 3- Borcun Kısmen Ödendiği Haczedilen varlıklar haczedilmiş ise (AATUHK m.70) haczin kaldırılması istenebilir.

17 DAVANIN SONUÇLARI DAVA KAYBEDİLİR İSE HAKSIZ ÇIKMA ZAMMI ÖDENMEZ. DAVA KAZANILIR İSE; 1- Mahkeme Kararına göre hem haciz hem de borç kalkabilir. 2- Sadece haciz kalkabilir.

18 DAVANIN SONUÇLARI DAVA AÇILMIŞ OLMASI, HACZEDİLEN VARLIKLARIN PARAYA DÖNÜŞTÜRÜLMESİNE ENGEL DEĞİLDİR. BU NEDENLE AÇILACAK DAVADA YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ TALEP EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

19 BORÇLU DURUMA GELME AATUHK. M.79: Hamiline yazılı olmayan veya cirosu kabil senede dayanmayan alacaklar ile maaş, ücret, kira vesaire gibi her türlü hakların ve fiilen tutanak düzenlemek suretiyle haczi kabil olmayan üçüncü şahıslardaki menkul malların haczi, borçlu veya zilyed olan veyahut alacak ve hakları ödemesi gereken gerçek ve tüzel kişilere, kurumlara haciz keyfiyetinin tebliği suretiyle yapılır.

20 BORÇLU DURUMA GELME TEBLİĞİ İZLEYEN (7) GÜN İÇİNDE ; HACİZ BİLDİRİSİ TEBLİĞ EDİLİR 1- BORCUN ÖDENMESİ YA DA 2- BORCUN BULUNMADIĞI HACİZ BİLDİRİSİNİ TEBLİĞ EDEN TAHSİL DAİRESİNE YAZILI OLARAK BİLDİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

21 BORÇLU DURUMA GELME 7 günlük süre içerisinde itiraz edilmez ise Üçüncü şahsın süresinde itiraz etmemesi halinde, mal elinde ve borç zimmetinde sayılır ve hakkında bu Kanun hükümleri tatbik olunur. A M M E B O R Ç L U S U OLUNUR. Haciz bildirisinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde menfi tespit davası açmak ve haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibarıyla amme borçlusuna borçlu olmadığını veya malın elinde bulunmadığını ispat etmek zorundadır. Menfi tespit davası açılması halinde mahkemece AATUHK nın 10 uncu maddesinde sayılan türden teminat karşılığında takip işlemlerinin durdurulmasına karar verilebilir.

22 BORÇLU DURUMA GELME MENFİ TESPİT DAVASININ SONUCU DAVA KAYBEDİLİRSE, haksız çıktığı tutarın % 10'u tutarında ayrıca inkâr tazminatına hükmedilir. BU TAZMİNAT KKEG dir. Haciz bildirisinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde menfi tespit davası açmak ve haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibarıyla amme borçlusuna borçlu olmadığını veya malın elinde bulunmadığını ispat etmek zorundadır. Menfi tespit davası açılması halinde mahkemece AATUHK nın 10 uncu maddesinde sayılan türden teminat karşılığında takip işlemlerinin durdurulmasına karar verilebilir.

23 BORÇLU DURUMA GELME ÖDEME EMRİNE KARŞI DAVA AÇILMASI Üçüncü Şahsa Ödeme emri tebliğ edilir. Üçüncü Şahıs Ödeme Emrine Karşı Dava açabilir. Kısmen veya tamamen haksız çıkan üçüncü şahıs hakkında, menfi tespit davasının lehine sonuçlanması veya asıl amme borçlusunun takip konusu amme alacağını tamamen ödemiş olması halinde, itirazın reddolunduğu miktardaki amme alacağı için % 10 zam uygulanmaz.

24 BORÇLU DURUMA GELME 7 günlük süre içerisinde itiraz edilir ise Alacaklı amme idaresi bir yıl içinde, üçüncü şahsın yaptığı itirazın aksini genel mahkemelerde açacağı davada ispat ederek, üçüncü şahsın İcra ve İflas Kanununun 338 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılmasını ve borçlu bulunduğu tutarın ödenmesine hükmedilmesini isteyebilir.

25 ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARDAKİ ALACAK TEMİNAT OLARAK GÖSTERİLEBİLİR Mİ?

26 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMUNA BAŞVURU İHTİYARİDİR. HACİZ İÇİN DE BAŞVURULABİLİR. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNUNUN UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK M.7: İdarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarına karşı, Kanun ve bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde menfaati ihlal edilen gerçek ve tüzel kişiler Kuruma şikâyet başvurusunda bulunabilir.

27 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMUNA BAŞVURU Y Yönetmeliğin, 12 nci maddesi uyarınca idari başvuru yolları tüketildikten sonra Kuruma başvurulması gerekmektedir. İdareye yapılacak başvuruya; a) İdare tarafından verilecek cevabın tebliği tarihinden, b) İdare tarafından altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten, itibaren altı ay içinde Kuruma şikâyet başvurusunda bulunulabilir.

28 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMUNA BAŞVURU M.17: Dava açma süresi içinde yapılan şikâyet başvurusu, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur.

29 KURUMCA VERİLECEK KARARLAR m.31: Kurum, şikâyet başvurusuna ilişkin inceleme ve araştırma sonucunda tavsiye kararı, ret kararı veya karar verilmesine yer olmadığına dair karar verir. Kurumun kararları hukuken bağlayıcı değildir.

30 SGK BORÇLARI 5510 sayılı Kanun M.88: Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır.

31 SGK BORÇLARI 5510 sayılı Kanun M.88: Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz.

32 SGK BORÇLARINDA DAVA AÇMA SÜRESİ Kesinleşmiş pirim borçlarına karşı, Kurum, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili hakkındaki Kanun çerçevesinde icra takibi başlatırsa, 7 gün içinde ödeme emrinin iptali için İş Mahkemesine başvurulur. Kurum, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili hakkındaki Kanun çerçevesinde ihtiyati haciz uygularsa, 7 gün içinde ihtiyati haczin iptali için İş Mahkemesine başvurulur.

33 SGK BORÇLARINDA DAVA AÇMA SÜRESİ Kesinleşmiş pirim borçlarına karşı, Kurum, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili hakkındaki Kanun çerçevesinde haciz uygularsa, dava açma süresi konusunda bir netlik bulunmamaktadır. 1.Görüş: İYUK hükümleri uygulanarak (30) gün içinde İş mahkemesinde dava açılmalıdır. 2.Görüş: İYUK hükümleri uygulanarak (60) gün içinde İş mahkemesinde dava açılmalıdır. 3.Görüş: "ihtiyati haciz" hakkındaki hükmün kıyasen "haciz" işlemi konusunda da uygulanabileceği düşünüldüğünde, (7) gün içinde İş mahkemesinde dava açılmalıdır.

34