Ayhan TUNCAL Yargıtay 12.Hukuk Dairesi Üyesi

Transkript

1 Ayhan TUNCAL Yargıtay 12.Hukuk Dairesi Üyesi

2 KıYMET TAKDIRINE ITIRAZ İcra müdürlülüğünce haczedilen taşınır ve taşınmaz malların satışına esas olmak üzere bir değer tespiti yapılır. Borçlu, haciz alacaklıları ve diğer ipotek alacaklıları tebliğden itibaren 7 günlük sürede icra mahkemesine başvurarak kıymet taktirine yönelik itiraz ve şikayetlerini bildirebilirler. Yetkili icra mahkemesi, kıymet taktirini yapan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesidir. İtiraz tarihinden itibaren yedi gün içinde gerekli masraf ve ücretin mahkeme veznesine yatırılması zorunludur. Mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak sonuca gidilmesi gerekir.

3 Borçlunun kıymet takdirine itirazı üzerine aleyhine hüküm tesis edilmiş olmakla, icra mahkemesinin bu şekilde belirlediği değer esas alınarak yapılan ihalelerin feshi gerekir. 12.HD , /24699 Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmeden ve İİK'nun 128/a-2. maddesindeki koşullar da gerçekleşmeden yeniden yapılan kıymet taktirine dayalı yapılan ihalenin feshi gerekir. 12.HD , 2011/ /7781

4 İHALENİN FESHİ DAVALARI Yetkili mahkeme şikayete konu ihaleyi(satışı) yapan icra dairesinin bulunduğu yer İcra Mahkemesidir. Ortaklığın giderilmesi yoluyla yapılan satışta ortaklığın giderilmesi kararını veren Sulh Hukuk Mahkemesi görevli ve yetkilidir Sayılı Yasaya göre yapılan taşınmaz satışları yönünden taşınmazın bulunduğu yer İcra Mahkemesi görevli ve yetkilidir. İhalenin feshi icra mahkemesinden şikayet yoluyla istenebilir. Pazarlık yolu ile satışın iptali genel mahkemelerden istenebilir.

5 İhalenin feshi talebi bir dava olmadığından ilgililerin tümünün taraf olarak gösterilmemiş olması ihalenin feshi talebinin reddini gerektirmez. Mahkemece taraf gösterilmeyen ilgililerin yargılamaya katılmaları sağlanarak kendilerine görüşlerini bildirme imkanı verilmelidir. 12.HD , 19621/23935

6 Borçlu veya alacaklı şikayet dilekçesinde, yurt dışında bir adres göstermişse, bu durum açıkça anılan maddedeki yurt içinde adres gösterme zorunluluğuna aykırılık teşkil edecektir. 12.HD , 2012/ /61 Yurt içinde adres gösterme koşulunun, ihalenin feshini isteyen üçüncü kişiler hakkında uygulanması gerektiği kabul edilmekte olup, takip dosyasında yurt içinde bir adresi mevcut olan alacaklı ve borçlu için anılan şart aranmamaktadır. Ancak, bu durum, takip dosyasında yurt içinde bir adresi mevcut olması ve ihalenin feshi istemine ilişkin başvuru dilekçesinde hiç adres gösterilmemesi hali içindir. Borçlu veya alacaklı şikayet dilekçesinde, yurt dışında bir adres göstermişse, bu durum açıkça anılan maddedeki yurt içinde adres gösterme zorunluluğuna aykırılık teşkil edecektir. 12.HD , 31196/38366

7 İhalenin feshini isteyebilecekler taşınır taşınmaz borçlu Satış isteyen alacaklı Borçlu Alacaklı Pey sürmek suretiyle ihaleye katılan Tapu sicilindeki ilgililer Pey sürmek suretiyle ihaleye katılan

8 İstihkak iddiasında bulunan şikayetçi İİK.nun 134/2.maddesinde belirtilen kişilerden değildir. Dolayısıyla ihalenin feshini isteme hakkı bulunmamaktadır. 12.HD , 23447/32896 Taşınmaz kaydına haciz uygulatan alacaklının tapu sicilindeki ilgili sıfatı ile ihalenin feshi davası açma hakkı vardır. 12.HD , 23318/32874 Şikayetçinin takibe konu kredi sözleşmesinde kefaletinin olması kendisine ihalenin feshini talep hakkı vermez. 12.HD , 18990/25333

9 Müflis ihalenin feshini isteyebilir. 12.HD , 5393/13279 Tasarrufun iptali ilamında davalı olan 3.kişi taşınmazın maliki olduğundan tapudaki ilgili sıfatı ile ihalenin feshini istemeye hakkı vardır. 12. HD ,

10 Kira sözleşmesi, tapu siciline şerh edilse dahi şahsi hak niteliğinde olduğundan hak sahibinin tapuda ilgili sıfatıyla dava açma hakkı bulunmamaktadır. 12.HD , /24789 İhale tarihinden evvel satışı yapılan taşınırlar hakkında kendi dosyasından satış isteminde bulunmayan haciz alacaklısının satış isteyen alacaklı sıfatını bulunmadığından ihalenin feshi davası açmasına yasal imkan yoktur. Aralarında ekonomik bütünlük bulunmayan mahcuzların birlikte satılması, eş söyleşi ile tekbir ihalede satılması kural olarak mümkün değildir. 12.HD , 10990/16704

11 şikayetçi aynı taşınmazlar üzerinde kendi yaptığı takipten dolayı haciz koyduran alacaklı olup tapudaki ilgili sıfatıyla ihalenin feshi isteminde bulunmuştur. Ancak her ne kadar taşınmazların tapu kaydında şikayetçi lehine haciz şerhi var ise de, ihale tarihinden önce İİK'nun maddeleri uyarınca yasal sürede satış istenmediğinden haczin düştüğü anlaşılmıştır. Bu durumda şikayetçinin ihale tarihinden önce taşınmazlar üzerinde haczi bulunmadığından ve tapu kaydında haciz şerhinin yazılı bulunması kendisine hak bahşetmeyeceğinden istemin İİK'nun 134/2. maddesi gereğince aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerekirken başvurunun esasının incelenerek ihalenin feshine karar verilmesi isabetsizdir. 12.HD ,

12 Şikayet süresi 7 gündür İhalenin yapıldığı tarihten başlar Şikayetçiye satış ilanı tebliğ edilmemiş ya da usulsüz tebliğ edilmiş ise, Satılan malın esaslı vasıflarında hatanın veya ihaleye fesat karıştırıldığının daha sonra öğrenilmesi halinde, öğrenme tarihinden başlar ihale tarihinden itibaren bir yıl geçmesi ile hiçbir şekilde ihalenin feshi istenemez.

13 İhalenin feshine ilişkin şikayetin, ihale tarihinden itibaren 7 günlük süre içinde yapılması gerekir. 12.HD , 33413/40200 Şikayetçi borçluya satış ilanının tebliğ edilmemesi halinde, şikayetin İİK.nun 134/7. maddesinde öngörülen bir yıllık süreden önce ve öğrenme tarihinden itibaren (7) gün içinde icra yapılması mümkündür. 12.HD , 33313/40455

14 YARGILAMA USULÜ İhalenin feshi istemi şikayet olup, başvuru harcına tabidir. Duruşmalı incelenmelidir. HMK nın işlemden kaldırmaya ilişkin hükümleri uygulanmaz. HMK. nun 150/1 maddesi ihalenin feshi isteminde uygulanmaz. 12.HD , 30454/36587 Taraflar ihalenin feshi nedeni olarak dayandıkları maddi vakıaları tanık dahil her türlü delille ispatlayabilir. Mahkeme mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapabilir. Tarafların bildirdiği her türlü delili toplar ve değerlendirerek gereken kararı verir. Hakim kendisi de re sen delil toplayabilir ve tanık dinleyebili

15 İhalenin feshi davasına müdahil olarak katılmak mümkün değildir. İhalenin feshi davasından feragat ve kabul mümkündür. Ancak, kabulün sonuç doğurması için tüm taraflarca yapılması gerekir. Vekalet ücreti maktudur. Davanın esasa ilişkin nedenlerle reddi halinde şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10 u oranında para cezasına karar verilir.(takip konut finansmanından kaynaklanan alacak için yapılmış ise %20)

16 İhalenin feshi davası aktif husumet yokluğundan reddedilip, işin esasına girilmediğine göre, şikayetçinin %10 para cezasına mahkum edilmesi isabetsizdir. 12.HD , 23880/31692 İİK.nun 134/2.maddesi uyarınca ihalenin feshi talebinin reddine karar verilmesi halinde mahkeme davacıyı feshi istenilen ihale bedelinin yüzde onu oranında para cezasına mahkum eder. Yasanın bu hükmü emredici nitelikte olup kamu düzenine ilişkin bulunduğundan mahkemece re sen uygulanmalıdır. 12.HD , /24024

17 İhalenin feshi isteminin süre aşımından reddine karar verilmesi halinde para cezasına hükmedilemez. 12.HD , 9920/15804 Para cezasının, her davacı için, ayrı ayrı değil ihale bedeli üzerinden tek hükmedilmesi gerekir. 12.HD , 6537/15966

18 İHALENİN FESHİ NEDENLERİ Artırmaya Hazırlık Aşamasındaki Hatalı İşlemler Satış ilanının hiç tebliğ edilmemesi veya usulsüz tebliğ edilmesi ya da vekil varken asile tebliğ edilmesi Taşınmaz satışlarında ilanlar ile satış tarihi arasında 1 aylık süre bulunma Satışa esas kıymet taktirinin üzerinden 2 yıldan fazla süre geçmesi Kıymet takdirine yönelik itirazın incelemesiz reddi Süresinde satış istenmemesi nedeniyle haczin kalkmış olması ya da takibin düşmesi

19 Satış isteme süresinin geçmesi nedeniyle haczin kalkmış olmasına rağmen yapılan ihalenin feshi gerekir. 12.HD , 4299/6298 Kıymet taktirine süresinde itiraz etmeyenler kıymet takdirinin usulsüz olduğundan bahisle ihalenin feshini talep edemezler. 12.HD , 2013/ /1252 Satışın kıymet takdirinin esas alındığı tarihten 2 sene sonra yapılmasının başlı başına ihalenin feshi sebebidir. 2 yıllık sürenin başlangıcının bilahare kesinleşmesi kaydı ile kıymet takdirinin yapıldığı tarihtir. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece resen nazara alınmalıdır. 12.HD , 32133/39331

20 Kıymet taktirine itiraz edilmesine rağmen satışın yapılmış olması mahkemece satışın durdurulmasına karar verilmediği sürece tek başına ihalenin feshi nedeni olmaz. Böyle bir durumda kıymet taktirine itiraza ilişkin ileri sürülen hususlar icra mahkemesince değerlendirilip, satışa konu taşınırın satışa esas alınan muhammen bedelinin doğru olup olmadığı denetlenerek, bedelinin gerçek değerin altında olup olmadığının tespiti yoluna gidilmeli, satışa esas alınan muhammen değerin gerçek değeri yansıttığının tespiti halinde ise ihalenin feshi istemi reddedilmelidir. 12.HD , 29282/34591

21 Satışa hazırlık işlemlerinden kaynaklanan nedenlerle ihalenin feshi isteminde bulunulabilmesi için usulsüz olduğu ileri sürülen hususun ihaleden önce şikayetçi tarafından öğrenilmemiş olması, öğrenilmiş ise de İİK.nun 16/1.maddesinde öngörülen yasal yedi günlük sürede icra mahkemesi nezdinde şikayet konusu yapılmış olması gerekir. Şikayetçiye satışa hazırlık işlemi ile ilgili olarak herhangi bir tebligat yapılmadığı gibi bu konuda yazılı bir belgede bulunmuyor ise İİK.nun 134/2.maddesi uyarınca ihale yapıldığı ana kadar gerçekleşen işlemlerdeki yolsuzlukları en geç ihale günü öğrendiğinin kabulü gerekeceğinden, ihale tarihinden itibaren yedi günlük sürede ihalenin feshini isteyebilir. 12.HD , 23647/25908

22 Kıymet takdir raporu hiç tebliğ edilmemiş olsa bile, borçlu en geç anılan rapora satış ilanının tebliği ile muttali olacağından raporun hiç tebliğ edilmemiş olmasının sonuca etkisi yoktur. 12.HD , 13300/19654 İhalenin feshini isteyen borçlunun, diğer ilgililere satış ilanı tebliğ edilmediğinden bahisle ihalenin feshini isteme hakkı yoktur. 12.HD , 21158/25749 Mahkemece resen satış ilanı tebliğinin usulsüz olduğu gözetilemez. 12.HD , 14542/16562

23 Satış ilanının bir suretinin borçluya tebliği zorunlu olup, tebliğ işleminin yapılmamış ya da usulsüz yapılmış olması başlı başına ihalenin feshi nedenidir. 12.HD , 8615/14568 Borçlu satıştan evvel ihaleden haberdar olduğundan tebliğ işleminin usulsüz olduğunu ileri sürerek ihalenin feshini isteyemez. 12.HD , 2012/ /618 Satış ilanının vekil yerine asile tebliği usulsüz olup, bu husus başlı başına ihalenin feshi sebebidir. 12.HD , /17765

24 Taşınır satışlarında borçluya satış ilanı tebliği zorunlu olmadığından, bu husus ihalenin feshini gerektirmez ise de borçlu kendisine satış ilanı tebliğ edilmediği iddiasıyla ihaleyi öğrendiği tarihten itibaren 7 günlük sürede ihalenin feshi isteminde bulunabilir. 12.HD , /24453

25 İHALENIN YAPıLMASı SıRASıNDAKI HATALı İŞLEMLER İhalenin ilanda belirtilen takvime ve yasal prosedüre uyulmadan yapılması, İhalenin ilanda belirtilen yerden başka yerde yapılması, Satışın, ilan edilen yer ve saatte yapılması zorunlu olup, satışın ilanda gösterilen yer dışında (başka bir yerde) yapılmasının satışa ilgiyi azaltacağı ve bu durumun ihaleye katılımı olumsuz etkileyeceği tartışmasızdır. 12.HD , 29192/34466

26 Satış bedelinin muhammen bedelin % 50 si ile paraya çevirme ve paylaştırma masraflarını karşılamaması ve var ise rüçhanlı alacağın üzerinde olmaması İhalede tellal bulunmaması hallerinde mahkemece re sen ihalenin feshine karar verilir. İhalenin yapılmasında tellalın bulundurulması şekil koşullarından olup, buna uyulmaması geçersizlik sonucunu doğurur. Birden fazla taşınmazın aynı ilanla satışa çıkarılması halinde, toplam paraya çevirme giderinden satışı yapılan her taşınmaza isabet eden miktar oranlama suretiyle tespit edilerek, ayrıca müstakil harcamalar var ise bedele eklenerek oluşacak sonuca göre İİK.nun 129. maddesindeki koşullara uygun şekilde satışın gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin belirlenmesi gerekir. 12.HD , /22854

27 Satış bedelinin tüm icra masraflarını değil, paraya çevirme ve paylaştırma giderlerini geçmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı görülmekle, satış talebinden ihale tarihine kadarki paraya çevirme ve paylaştırma giderlerinin hesaplamada dikkate alınması gerekmektedir. Rüçhanlı alacak sözcüğü, taşınmazla temin edilen ipotekli alacakları ifade eder. Motorlu taşıtlar vergisi alacağı, rüçhanlı alacak olmayıp derece kararının düzenlenmesinde dikkate alınacak bir husustur. Tellaliye harcı, satış talebi ile ihale tarihi arasındaki paraya çevirme ve paylaştırma giderlerinden olmadığından buna yönelik gider de hesaplamada dikkate alınmaz. İhalenin yapılmasında tellalın bulundurulması şekil koşullarından olup, buna uyulmaması geçersizlik sonucunu doğurur. 12.HD , 24969/32909

28 o İhalenin ilanda gösterilen saatlere uyulmadan yapılması, İhale tutanağında ihale bitiş saatinin bulunmadığının, şikayetçi tarafından ileri sürülmediği ve ihalenin saatinden önce bitirildiği de iddia ve ispat edilmediğine göre mahkemece re sen ihalenin feshine karar verilmesi doğru değildir. HGK , /1572 İhaleye başlarken elektronik ortamda verilmiş bir teklif olup olmadığının ihale tutanağının başında yazılmamış olması ve ayrıca satış ilanının elektronik ortamda yapılmaması yasaya aykırıdır. 12.HD , 9520 /11615

29 İhale konusu malın KDV oranının satış ilanında olması gerekenden fazla gösterilmesi ihaleye katılımı olumsuz yönde etkileyeceğinden bu durum başlı başına ihalenin feshi nedenidir. 12.HD , 805/3078 Şikayetçinin ihaleye teminatsız katılması mümkün iken, icra müdürlüğünün İİK'nun 100. maddesi kapsamında bilgileri toplama yükümlülüğüne uymaması nedeniyle şikayetçinin kanundan kaynaklanan ihaleye teminatsız girme hakkının engellenmesi ihaleyi usulsüz hale getirir. 12.HD , 350/2334

30 Vekilin ihaleye katılabilmesi için vekaletname ibraz etme şartı yoktur. Şikayetçinin ihaleye katılabilmek için teminat yatırdığı göz önüne alındığında ihaleye kabulü gerekirken sırf vekaletname sunmadığı için ihaleye dahil edilmemesi açık bir fesattır. 12. HD , Birinci artırmadan makul bir süre önce borçlu vekiline satış ilanı tebliğ edilmediğinden ihale işlemleri usulünce gerçekleşmiş sayılamayacağından ve geçersiz olacağından, birbirinin devamı ve tamamlayıcısı durumundaki iki artırmadan ilkinin geçersizliği ikincisinin yapılma olanağını da ortadan kaldırdığından yapılan ihale geçersizdir. 12. HD ,

31 İhaleye Fesat Karıştırılmış Olması İhaleye katılımın engellenmesi, malın gerçek değerine satılmasını, ihalenin sağlıklı ve normal şartlarda yapılmasını engelleyici dürüstlük kuralları ile bağdaşmayan her türlü davranışlarda bulunulması fesat oluşturur. Fesat ancak şikayetçi tarafından ileri sürülmesi halinde ihalenin feshi nedeni yapılabileceğinden mahkemece re sen nazara alınamaz. İhalenin amacına ulaşmasını, malın gerçek değerinde satılmasını, ihalenin sağlıklı ve normal şartlarda yapılmasını engelleyici, dürüstlük kuralları ile bağdaşmayan davranışlarda bulunulması ve ihaleye katılıma engel olunması ihaleye fesat niteliğindedir. 12.HD , 30451/29082

32 Hakaret ve tehdit suçlarından kamu davası açıldığı anlaşılmış olup bu olay, başlı başına ihaleye katılmak isteyen 3. kişilerin ihaleye katılımına engel olabilecek açık bir fesattır. 12.HD , 32706/39556 Taraflar fesat nedeni olarak ileri sürdükleri maddi vakıaları tanık dahil her türlü kanıtla ispat edebilir. 12.HD , 22759/33330 Hiç kimse kendi fesadına dayalı olarak hak elde edemeyeceğinden şikayetçiler ile ortak hareket eden kişinin eylemine dayalı olarak ihalenin feshine karar verilemez. 12.HD , /25607

33 Alıcının Taşınmazın Önemli Nitelikleri Hakkında Hataya Düşürülmüş Olması Satılan malın ilanda ve şartnamede gösterilen özellikleri taşımaması ve bu şekilde alıcının yanıltılması alıcı tarafından ihalenin feshi nedeni olarak ileri sürülebilir. Taşınmazın gerçek yüzölçümün ilan edilen yüzölçümünden az olması ihale alıcısının taşınmazın esaslı vasıflarında hataya düşürülmesi niteliğindedir. 12.HD , 20343/24223 İhale edilen aracın plakasının motor ve şasi numarası ile uyumlu olmadığı iddiası alıcının, malın esaslı vasıflarında hataya düşürülmesi niteliğindedir. 12.HD , 17828/20746

34 İcra mahkemesince ihalenin feshine karar verilebilmesi için, şikayetçinin ileri sürdüğü usulsüzlük nedeniyle menfaatinin zarar gördüğünü ispatlaması zorunludur. Yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre ihale bedelinin satışa konu malın muhammen bedelini karşılaması durumunda, zarar unsurunun gerçekleşmediğinin kabulü gerekir. Bu durumda dava şartı yokluğu nedeniyle ihalenin feshi istemi reddedilmelidir. Pek tabidir ki para cezasına hükmedilmeyecektir.

35 Satış bedelinin, muhammen bedelin üzerinde olması halinde, ihalede zarar unsurunun oluşmadığının kabulü gerekir. 12.HD , 27089/27227 Satış bedelinin muhammen bedelin yüzde yüzünün üstünde olması halinde zarar unsurunun oluşmadığının kabulü gerekir. 12.HD , 794/9817

36 İİK NUN135. MADDESINE DAYALı ŞIKAYETLER İhalenin kesinleşmesi ve taşınmazın alıcı adına tapuya tescil edilmesi üzerine alıcının talebi üzerine taşınmazda bulunanların, taşınmazı tahliye ve teslim etmeleri için kendilerine bir tahliye emri gönderilir. Satış talimat icra dairesince yapılsa bile tahliye emri asıl icra dairesince gönderilir. üçüncü kişi gönderilen tahliye emrinin tebliği üzerine tebliğ tarihinden itibaren yedi günlük sürede icra mahkemesine şikayette bulunabilir.

37 Taşınmazı işgal eden üçüncü kişi; resmi bir belge ile; hacizden veya ipotekten evvel yapıldığını ispatladığı bir sözleşmeye dayanarak taşınmazda bulunduğunu ispatlarsa, İcra mahkemesince şikayet kabul edilir ve tahliye emri iptal edilir. Aksi halde reddedilir. Borçlu ve borçluya tebaan taşınmazda bulunanlar 3.kişi sayılmayacağından tahliyeleri

38 Üçüncü kişi taşınmazda hacizden önceki tarihli bir sözleşmeye dayalı olarak bulunduğunu resmi nitelikte bir belge ile ispat etmelidir. Burada ispat külfeti üçüncü kişiye aittir. Sözleşmenin hacizden önceki bir tarihte tapuya şerh verilmiş olması veya hacizden önceki bir tarihte noterlikçe düzenlenmiş yada onaylanmış olması hallerinde tahliye emrinin iptali gerekir. HGK , 2012/ /163

39 Üçüncü kişi, kiracı olduğunu hacizden önce tapuya şerh verilmiş bir kira sözleşmesi ile ispat ederse, icra mahkemesi, tahliye emrinin iptaline karar verir. Üçüncü kişi, kiracı olduğunu hacizden önce noterde düzenlenmiş veya onaylanmış bir kira sözleşmesi ile ispat ederse, icra mahkemesi, tahliye emrinin iptaline karar verir. HGK , /287

40 TEŞEKKÜR EDERİM.