MAKİNA VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MALİ İŞLER VE MUHASEBE YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

Transkript

1 MAKİNA VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MALİ İŞLER VE MUHASEBE YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, İlkeler, Esaslar Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü, işletme/fabrika müdürlüklerinin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesini, işletme faaliyetleri sonuçlarının muhasebe usul ve esasları çerçevesinde mali tablolar aracılığı ile ilgililere süresinde ulaştırılmasını, yürürlükteki kanun, tüzük, yönetmelik, Yönetim Kurulu Kararları ve Genel Müdürlük emirleri uyarınca düzenli olarak yapılmasını sağlamaktır. Kapsam MADDE 2- (1) Bu Yönerge, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü ile işletme/fabrika müdürlüklerinin faaliyet sonuçlarına ilişkin kıymet hareketlerinin muhasebe usul ve esasları çerçevesinde muhasebeleştirilmesinde, izlenmesinde ve raporlandırılmasında uygulanacak yöntemler ile bu görevleri yürütecek olan personelin yetki ve sorumluluğunu kapsar. Dayanak MADDE 3- (1) Bu Yönerge, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Ana Statüsüne dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4- (1) Bu Yönergede geçen; a) Birim: Belirli hizmetleri bünyesinde toplayıp yürüten ve/veya uygulayan teknik ve idari ihtisas bölümlerini, b) Genel Müdür: Teşekkül Genel Müdürünü, c) Merkez Teşkilatı: Teşekkül merkezindeki birimleri, ç) MKE/Kurum/Teşekkül: Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatını, d) Taşra Teşkilatı: Teşekkül merkezi dışındaki işletme/fabrika müdürlüklerini, e) Yönetim Kurulu: Teşekkül Yönetim Kurulunu, ifade eder. İlkeler MADDE 5- (1) Bu Yönerge, Teşekkülün mali nitelik taşıyan işlemlerini ve benzeri ekonomik olaylarını miktar ve tutar olarak, genel kabul görmüş muhasebe esas ve usullerine göre sınıflandırarak kaydetme, toplama ve meydana gelen sonuçları rapor haline getirerek, yorumlama suretiyle bilgi üretmek ve yönetimin alacağı kararlara yardımcı olmak amacını taşır. Sorumluluk, kontrol ve rapor verme esasları MADDE 6- (1) Bu Yönergenin uygulanması ve izlenmesinde Genel Müdürlükte, I.Hukuk Müşaviri, Teftiş Kurulu Başkanı, daire başkanları, şube müdür ve yardımcıları ile kayıt ve izleme işlemlerini yürüten uzman, şef ve diğer ilgili personel, işletme/fabrika 1

2 müdürlüklerinde ise işletme/fabrika müdürü ile yardımcıları, birim müdürleri, kısım müdürleri ile kayıt ve izleme işlemlerini yürüten uzman, şef ve diğer ilgili personel sorumludur. (2) Bu Yönerge hükümlerinin gereğince uygulanıp uygulanmadığı Teftiş Kurulu Başkanlığınca denetlenir, gereğinde Genel Müdüre sunulmak üzere rapor düzenlenir. (3) Müfettişler ile uygulamadan ve uygulamanın izlenmesinden sorumlu birim amirleri bu yönergenin geliştirilmesine ilişkin olarak rapor verebilirler. Değişiklik esasları MADDE 7- (1) Bu Yönergede, uygulamalar, ihtiyaçlar ve yürürlükte bulunan kanun, tüzük, yönetmelik ile diğer dış ve iç mevzuat hükümlerinde meydana gelen değişmeler uyarınca gerekli değişiklik işlemleri, ilgili birim amirlerinin teklifi üzerine, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı tarafından yerine getirilir. Dağıtım ve kullanma esasları MADDE 8- (1) Bu Yönerge gizli olmayıp, Teşekkül birimlerine dağıtılır. İKİNCİ BÖLÜM Muhasebe Kayıtları, Muhasebe Fişleri, Muhasebe Defterleri ve Bunların Saklama Süreleri Muhasebe kayıtları MADDE 9- (1) Muhasebe kayıtları muhasabeye konu teşkil eden iş ve işlemlere ait belgeler yardımı ile saptanan olay ve işlemlerin, önce düzenlenen muhasebe fişleri üzerinde muhasebeleştirilmesi, sonrada bu fişlerden ilgili defterlere aktarılması suretiyle yapılır. Muhasebe fişleri MADDE 10- (1) Muhasebe fişleri; tahsil fişi, tediye fişi ve muhasebe mahsup fişi olmak üzere üç çeşittir. (2) Bu fişlerden, kasa işlemlerinde tahsil ve tediye fişleri, diğer muhasebe işlemlerinde ise muhasebe mahsup fişleri kullanılır. Söz konusu fişler makbuzlu, dekontlu biçimlerde olabilir. Muhasebe fişlerinin düzenleme esasları MADDE 11- (1) Muhasebe fişleri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir. a) Muhasebe fişleri, muhasebe servislerinde fiilen çalışan personel tarafından düzenlenir. b) Kasa işlemlerinde kullanılan tahsil ve tediye fişleri düzenlendikleri günün tarihini ve yılbaşından yılsonuna kadar müteselsil olarak verilen sıra numarasını taşır. Tahsil ve tediye fişlerinde para tahsil edilen veya para ödenen gerçek veya tüzel kişinin ad ve ünvanı, gerçek veya tüzel kişinin alacak veya borcunun kayıtlı bulunduğu ana, tali ve fihrist hesapların numaraları ile adları, tahsil ve tediye işleminin yapılış gerekçesine ilişkin kısa açıklama, rakam ve yazı ile tahsil veya tediye edilen Türk Lirası tutarı yazılır. c) Mahsup fişleri, düzenlendikleri günün tarihini ve yevmiye maddesi sıra numarasını taşır. Yevmiye kayıtlarının kanuni süresi içerisinde yapılabilmesi için, mahsup fişlerinde yer alacak madde numaraları her ay itibariyle (1)'den başlatılır. Mahsup fişlerinde, fişin muhtevasının borç veya alacak kayıtlandığı muhasebe ana, tali ve fihrist hesapların numaraları ile adları, yapılan işleme ait kısa açıklama, rakam ve yazı ile yapılacak işleme ait Türk Lirası tutarı yazılır. ç) Gerçekleştirilen işlemlerin dayanağı olan belgelerin asıl nüshaları tahsil, tediye ve mahsup fişlerine tam olarak eklenir. 2

3 d) Tahsil, tediye ve mahsup fişleri, fişi düzenleyen görevlinin parafını, biri ikinci, diğeride birinci dereceden olmak üzere Teşekkül adına imza yetkisine sahip iki yetkilinin imzasını taşır. e) Tahsil fişlerinde, veznedar tarafından üzerlerinde yazılı para tutarının kasaya tahsil edildiğini belirtmek üzere "tahsil edildi", tediye fişlerinde veznedar tarafından üzerlerinde yazılı para tutarının kasadan ödendiğini belirtmek üzere "tediye edildi" veya "ödendi" ibareli kaşeler basılarak paraflanır. f) Tediye fişleri parayı alanlara imzalattırılır. Ödeme gerçek veya tüzel kişilerin vekillerine veya mutemetlerine yapılacak ise, gerekli yetki belgelerinin aslı veya tasdikli örnekleri tediye fişinin altına eklenir. Muhasebe fişlerinin dosyalanması ve muhafazası MADDE 12- (1) Yukarıda 11 inci maddede belirtilen esaslara uygun olarak düzenlenip, yetkililer tarafından paraf ve imza edilen muhasebe fişleri ile ekleri düzenlendiği günü izleyen iş gününde, tahsil-tediye ve mahsup fişleri sıra numaralarını takip eden dizi itibariyle üst üste aynı dosyaya konularak muhafaza edilir. Muhasebe defterleri MADDE 13- (1) Kanunen tutulması zorunlu olan defterler, a) Yevmiye defteri: Kayda geçirilmesi gereken işlemlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan "Muhasebe Mahsup Fişleri"nin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir. b) Büyük defter (defter-i kebir): Yevmiye defterine kaydedilen işlemleri usulüne uygun olarak hesaplara dağıtan ve dağıtılan hesaplarda tasnifli olarak toplayan defterdir. c) Envanter defteri: İşe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kaydedildiği defterdir. Envanter defteri ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur. Bu defter tüzel kişiliği olan kuruluşlar tarafından tutulur. (2) Yönetim ve işletmenin ihtiyacına cevap verecek özel olarak düzenlenmiş ve ihtiyaca göre tutulacak defterler, defter föyü ve kartlar a) Yardımcı kayıtlar defteri (muavin defter): Büyük defter (defter-i kebir) kayıtlarına alınan işlemlerin, fihrist hesaplar planında yer alan hesaplara kaydedildiği defterdir. b) Gider çeşidi defteri: Maliyet hesaplarına yapılan kayıtlara ilişkin tutarların, gider çeşidi ve masraf yeri itibariyle kaydedildiği defterdir. c) Üretim defteri (Üretim miktar maliyet ve hareketlerini izleme defteri): Üretim faaliyetlerinde bulunan kuruluşların iş emirleri itibariyle, üretim miktarının maliyet tutarlarının (maliyet ögelerine göre) ve hareketlerinin kaydedildiği defterdir. ç) İlk madde ve malzeme ve emtia stok kartı: İlk madde malzeme ve emtia stoklarının, giriş ve çıkış hareketlerinin miktar ve tutar olarak kaydedildiği ve izlendiği kart veya defter yapraklarıdır. d) Mamul maddeler stok kartı: Mamul madde stoklarının, giriş ve çıkış hareketlerinin miktar ve tutar olarak kaydedildiği ve izlendiği kart veya defter yapraklarıdır. e) Nazım hesaplar defteri: Nazım hesaplarda izlenen kıymet hareketlerinin kaydedildiği ve izlendiği defterdir. Kanuni defterlerin noter tasdikleri ve tasdik zamanı MADDE 14- (1) Kanunen tutulması zorunlu olan Yevmiye defteri, Büyük defter ve Envanter defterinin Vergi Usul Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre notere açılış tasdiklerinin yaptırılması zorunludur. Defterlerin açılış tasdikleri defterlerin kullanılacağı yıldan önceki yılın Aralık ayı içerisinde, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden önce, tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyle veya diğer sebeplerle yıl içinde 3

4 yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce bulunulan yer noterine tasdik ettirirler. (2) Yevmiye defteri Türk Ticaret Kanununun amir hükümleri uyarınca, kullanıldığı yılı takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar bulunulan yer Noterine ibraz edilerek son kaydın altına "GÖRÜLMÜŞTÜR" ibaresi ile tasdik ettirilir. (3) Envanter defteri ise, Türk Ticaret Kanununun amir hükümleri uyarınca, Bilançonun Yönetim Kurulu Kararı ile onaylanmasından sonra Mart ayı sonuna kadar bulunulan yer Noterine ibraz edilerek "GÖRÜLMÜŞTÜR" ibaresi ile tasdik ettirilir. Muhasebe işlemlerinin defterlere kaydedilme genel esasları MADDE 15- (1) Yevmiye defterine, büyük deftere yapılacak kayıtlar, bu Yönergenin 11 inci maddesinde yer alan esaslara göre düzenlenmiş olan muhasebe fişlerine dayanılarak, Türkçe ve bilgisayar aracılığı ile yapılır. (2) Envanter defterine yapılacak kayıtlar mürekkepli kalem kullanılarak elle yapılır. (3) Yevmiye defterine yapılmış olan hatalı kayıtlar muhasebe usullerine göre düzeltilir. (4) Noter tasdikli defter ve föylere kayıt yapılırken sayfa sırası bozulmaz, teknik arızalar sebebi ile boş kalmış, hatalı ve okunaksız yazılmış, hasar görmüş föyler yok edilemez, defterden ayrılmaz, müteselsil sırasında muhafaza edilir. (5) Muhasebe işlemleri ile ilgili fişlerin defterlere kaydedilmesi 10 (On) gün zarfında yapılır. Bu 10 (On) günlük süre muhasebe servislerine gelmiş olan belgelerin geliş tarihini takip eden 10 (On) günlük zamandır. (6) Defter kayıtlarında, Kurumun üçüncü kişiler nezdindeki alacak ve borçlarının tutarları, ilgili kişilerin kısaltılmadan yazılan ad soyadı ve varsa ticaret ünvanları karşısında gösterilir. Defterlerin, muhasebe fişlerinin ve eklerinin saklanma süresi MADDE 16- (1) Kanunen tutulması zorunlu olan ve noter tasdiki gereken defterlerle, özel olarak düzenlenmiş ve ihtiyaca göre tutulan diğer defter ve föyler, defter kayıtlarına dayanak teşkil eden fişlerin asılları ve ekleri, Türk Ticaret Kanununun amir hükümleri uyarınca, ilgili yılın son tarihinden itibaren 10 (On) yıl müddetle saklanır. (2) Saklanması zorunlu olan defterler ile muhasebe fişleri ve eki belgeler yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi bir tabii afet nedeniyle saklama süresi içerisinde yok olursa, sözkonusu defter ve belgelerin yokolduğunun öğrenildiği tarihten itibaren 15 (Onbeş) gün içinde, bulunulan yerin yetkili mahkemesine müracaat edilerek Türk Ticaret Kanununun amir hükümleri uyarınca, bir belge alınır. Bu belge, üzerinde yazılı tarihten itibaren 10 (On) yıl müddetle saklanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Envanter İşlemleri Envanter çıkarma esasları MADDE 17- (1) Envanter çıkarmak; hesap dönemine ilişkin bilanço günündeki (31 Aralık) mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir biçimde ve ayrıntılı olarak saptamaktır. Tartılması, sayılması ve ölçülmesi mutad olmayan malların değerlendirilmesi ticari teamüllere göre isabetli tahminler kullanılarak saptanır. (2) Envanterlerin düzenlenmesinde, Vergi Usul Kanunu'nun 186 ve 188 nci Maddeleri hükümleri uyarınca aşağıda belirtilen esaslar uygulanır. 4

5 Muhasebe içi envanter çalışmaları MADDE 18- (1) Muhasebe içi envanter: Hesap dönemi (31 Aralık) tarihi itibariyle düzenlenecek bilançonun aktif tablosunda yeralacak olan alacaklar, avanslar, gelecek hesap dönemine aktarılması gereken peşin ödemeler ve pasif tablosunda yeralacak olan her türlü borçlar, faaliyet dönemiyle ilgili olup henüz kesinleşmemiş olan borç tahakkukları ve gelecek hesap dönemiyle ilgili gelir ve karlar hesapları itibariyle incelenir. (2) Bankalardaki mevduat, krediler ve üçüncü kişilerden alacaklar ilgili hesap kalıntıları itibariyle incelenir. (3) Bu incelemeler sonucu hesaplarda uyumluluk sağlanır ve belgelenir. Muhasebe dışı envanter çalışmaları MADDE 19- (1) Muhasebe dışı envanter: Hesap dönemi sonu (31 Aralık) itibariyle bilançonun aktifinde yer alacak olan; nakit para, damga ve posta pulları ile diğer kıymetli kağıtların, hisse senedi, tahvil ve hazine bonolarının, ilk madde ve malzemelerin, yarı ve ara mamullerin, mamul maddelerin, mağaza ve konsinyaterlerdeki malların, diğer stokların, maddi duran varlıkların gerçek miktarlarının saptanmasıdır. Kayıtları nazım hesaplarda izlenen her türlü kıymetlerde sayıma tabi tutulur. (2) Muhasebe dışı envanter çalışmaları, MKE Kurumu Maddi Duran Varlıklar Yönergesi ile MKE Kurumu Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambarlar Yönergesinin sayımlarla ilgili hükümleri doğrultusunda yapılır. Bu çalışmaların başlatılması için her yıl Kasım ayında, Teşekkül birimlerine Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanıp Makamca imzalanan Bilanço Genel Mektubu gönderilir. (3) Nakit ve kıymetli kağıtların sayımı: Hesap dönemi son iş gününde, Teşekkül Merkezinde, idari ve mali işlerden sorumlu genel müdür yardımcısı tarafından, Mali İşler Dairesi Başkanlığı personelinden oluşturulacak sayım ekipleri tarafından sayılır. Sayım ekibi bir ekip şefi ve 3 üyeden oluşturulur. Bu ekip tarafından sayılan her ana hesap kalemi için ayrı ayrı düzenlenecek miktar ve tutarları kapsayacak sayım zabıtları imzalanarak, bir takımı ilgili şubede kalmak üzere bir takımı da bilanço ekine konulmak üzere ilgili birime verilir. İşletme/fabrika müdürlüklerinde sayım ekipleri, ilgili birimden 1 ve diğer birimlerden de 3 kişi olmak üzere işletme/fabrika müdürleri tarafından oluşturulur. Bu ekip tarafından sayılan her ana hesap kalemi için ayrı ayrı düzenlenecek, miktar ve tutarları kapsayacak sayım zabıtları imzalanarak, ilgili birime verilir. İlgililer, sayım zabıtlarının bir takımını bilanço ekine ilave ederler. (4) Envanter çıkarılması işi ile ilgili işlemler, hesap dönemi son iş günü akşamına kadar sonuçlandırılır ve sayımların sonuçlandırıldığı, Genel Müdürlük Mali İşler Dairesi Başkanlığı'na yazı/faks ile bildirilir. Sayım sonuçlarına ait işlemler MADDE 20- (1) Hesap dönemi sonu itibariyle yapılan sayımların sonuçları ile ilgili olarak aşağıdaki işlemler yapılır. a) Maddi duran varlıkların sayım ve amortisman listeleri ve malzeme sayım ve kayıt karşılaştırma çizelgelerinin 1 inci ve 2 nci kopyaları noksansız olarak takip eden yılın Ocak ayının 10'uncu günü akşamına kadar, Teşekkül merkezinde İdari Hizmetler Dairesi Başkanlığı tarafından Mali İşler Dairesi Başkanlığına, işletme/fabrika müdürlüklerinde Ticaret Müdürlükleri tarafından Mali İşler Müdürlüklerine, intikal ettirilir. b) İşletme/fabrika müdürlüklerinin maddi duran varlıklar sayım ve amortisman listeleri ve malzeme sayım ve kayıt karşılaştırma çizelgelerinin 1 inci nüshaları, ilgili yıl bilançosu ile birlikte Genel Müdürlüğe gönderilir. c) Maddi duran varlıkların sayım ve amortisman listeleri ve malzeme sayım ve kayıt karşılaştırma çizelgeleri, envanter defteri kayıtlarının ayrıntısını teşkil ettiğinden, envanter defterinin saklama süresine tabi olarak Mali İşler Dairesi Başkanlığında saklanır. 5

6 ç) Mali İşler birimlerince muhafaza edilen kıymetlerin sayımı sonucunda düzenlenen sayım tutanakları ilgili yılın bilançosuna eklenir. d) Kayıttaki miktarlar ile sayılan miktarlar arasında bir fark olması halinde, bu farklara ilişkin tutarlar, muhasebe hesap planı açıklamalarında yer alan sayım fazlalıkları ve sayım noksanlıkları hesaplarının izleyişine ilişkin açıklamalar uyarınca muhasebeleştirilir. e) Sayım farklarının ne suretle meydana geldiği izleyen yılın sonuna kadar araştırılarak, fark hesaplarına yapılan kayıtlar tasfiye edilir. Yapılan araştırma ve incelemeler izleyen yılın sonuna kadar tamamlanamaz ise, fark hesaplarının tasfiyesi geriye bırakılabilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Değerleme, Karşılıklar, Amortismanlar, Dağıtıma Tabi Giderler Değerleme MADDE 21- (1) Değerleme; hesap dönemine ilişkin olarak bilançonun aktif ve pasif tablolarında yer alan değerlerin, gerçek durumlarını belirtmek amacıyla Vergi Usul Kanunun 261 inci Maddesi hükmü uyarınca, bilanço günü itibariyle değerlemeye tabi tutulmasıdır. (2) Değerleme, Vergi Usul Kanununda belirtildiği gibi iktisadi kıymetlerin nevi ve mahiyetine göre, aşağıdaki ölçülerden biri ile yapılır. a) Maliyet bedeli: İktisadi bir kıymetin iktisab edilmesi veya değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara ait diğer giderlerin toplamını ifade eder. Maliyet bedeli ile değerleme, iktisadi işletmelerde satın alınmış malların sene sonlarında kalanları ile gayrimenkuller ve demirbaş eşyalar için geçerlidir. b) Borsa rayici: Gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerini ifade eder. Kuruluşların kasa ve bankalarında bulunan yabancı paralar genel olarak borsa rayici ile değerlenir.ancak ülkemizde yabancı paraların değerlemesi Maliye Bakanlığınca ilan edilen resmi kur değerleri esas alınarak yapılır. c) Tasarruf değeri: İktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz ettiği gerçek değerdir. Bir malın tasarruf değeri mali kârın belirlenmesinde dikkate alınmamaktadır. ç) Mukayyet değer: İktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeridir. İktisadi işletmeye dahil kıymetlerden, alacaklar, ilk tesis ve taazzuv giderleri, aktif geçici hesap kıymetleri, borçlar, karşılıklar, Veraset ve İntikal Vegisi Kanununa göre intikal eden tescile tabi haklar mukayyet değerle değerlenir. d) İtibari değer: Her çeşit senetlerle esham ve tahvillerin üzerinde yazılı olan değerlerdir. İktisadi işletmeye dahil kıymetlerden kasa mevcudu, itibari değerle değerlendirilir. e) Vergi değeri: Bina ve arazinin rayiç bedelidir. f) Rayiç bedel: İktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeridir. g) Emsal bedeli: Gerçek bedeli belli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerdir. Bilançoda yer alan kıymetlerin değerlendirilmesi MADDE 22- (1) Bilançoda yer alan kıymetlerin değerlendirilmesinde, yukarıda 21 nci Maddede belirtilen değerleme yöntemlerinden hangisinin kullanılacağı aşağıda ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Muhasebe işlem ve kayıtlarının bu esaslara göre yapılması zorunludur. a) Kasa ve banka mevcutlarının değerlendirilmesi: Kasa ve bankalarda, Türk Lirası olarak bulunan paralar Türk Lirası cinsinden, yabancı paralar ise borsa rayici ile 6

7 değerlendirilir. Ancak ülkemizde yabancı paraların değerlendirilmesinde Maliye Bakanlığınca ilan edilen resmi kur değerleri esas alınır. b) Menkul kıymetlerin değerlendirilmesi: Hisse senetleri ile fon portföylerinin en az % 51'i Türkiyede kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle, bunların haricinde kalan her türlü menkul kıymetler borsa rayici ile değerlenir. c) Alacakların değerlendirilmesi: Her türlü alacaklar, mukayyet değerle değerlendirilir. ç) Borçların değerlendirilmesi: Her türlü borçlar, mukayyet değerle değerlendirilir. (2) Enflasyon düzeltmesi : 5024 sayılı Kanunla değiştirilen Vergi Usul Kanununun, mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetler enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. (3) Yukarıda belirtilen esaslara göre yapılan değerlemenin sonuçları, muhasebe usul ve esaslarına göre muhasebeleştirilir. Karşılıklar MADDE 23- (1) Karşılıklar, faaliyetlerle ilgili olarak meydana gelen veya meydana geleceği beklenen, fakat miktarı ve tutarı kesin olarak saptanamayan borç özelliği taşıyan bazı zararları karşılamak üzere hesaben ayrılan tutarlardır. Karşılıklar, aktifle ilgili karşılıklar ve aktifle ilgisiz karşılıklar olmak üzere iki genel ayrım altında toplanır. a) Aktifle ilgili karşılıklar, menkul kıymet değer düşüklüğü karşılığı, şüpheli ticari alacaklar karşılığı, şüpheli diğer alacaklar karşılığı, stok değer düşüklüğü karşılığı, diğer dönen varlıklar karşılığı, menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı, iştirakler sermaye payları değer düşüklüğü karşılığı, bağlı ortaklıklar sermaye payları değer düşüklüğü karşılığı olmak üzere, bilançonun aktif tablosunda yer alan değerlerin gerçek durumlarının bilinmesi için karşılık ayrılır. Her karşılığın kendisine ilişkin hesapta yer alması gerekir. b) Aktifle ilgisiz karşılıklar, kıdem tazminatı karşılıkları, diğer borç ve gider karşılıkları, (dahili sigorta risk karşılıkları, memur emekli ikramiyesi karşılığı, davalı muhtemel borçlar karşılığı, satış riskleri karşılığı) olmak üzere, bilançonun pasif tablosunda yer alan değerlerin gerçek durumlarının bilinmesi için karşılık ayrılır. Her karşılığın kendisine ilişkin hesapta yer alması gerekir. c) Karşılıkların ayrılması, iptal edilmesi, mahsup edilmesi ve kullanılması işlemlerinde hesap planı uygulamalarıyla ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi işlem yapılır. Şüpheli alacaklar karşılığı için uygulanacak işlemlerde Vergi Usul Kanunu'nun 322 ve 323 sayılı maddeleri hükümleri göz önünde bulundurulur. Amortismanlar MADDE 24- (1) Amortisman, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkuller ile Vergi Usul Kanununun 296 ncı Maddesi hükmü gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş eşya gibi duran varlıkların değerlerinin (0,01) Türk Liralık iz bedeli dışında kalan kısmının hesaben yok edilmesidir. a) Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların amortismana tabi tutulabilmesi için, duran varlığın; envantere dahil edilmesi, işletmede bir yıldan fazla kullanılması, yıpranma, aşınma nedeniyle değerinin düşmeye maruz bulunması ve edinilme değerinin işletmeye alındığı yıl Maliye Bakanlığınca belirtilen tutardan fazla olması gereklidir. Boş arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmaz. b) Kurum birimlerinde uygulanacak amortisman usulü, Genel Müdürlük tarafından tespit edilir. c) Amortismana tabi tutulacak varlıkların ilk yıl amortismanları iktisap tutarları üzerinden, sonraki yıllar amortismanları, enflasyon düzeltmesi yapılmış yeni değerler 7

8 üzerinden ayrılır. Binalarda amortisman enflasyon düzeltmesi yapılmış yeni değeri üzerinden ayrılır ve amortisman uygulaması itfa sonuna kadar devam eder. ç) Normal amortisman yönteminin kullanılmasında, beher yıl için ayrılacak amortisman oranı %20'yi geçmemek üzere serbestçe belirlenir. Azalan bakiyeler yönteminde ise ayrılacak amortisman oranı %40 oranını geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katı olarak ayrılır. d) Arazi ve binalar ile %20 oranından daha yüksek oranda amortismana tabi tutulacak kıymetlere ait amortisman oranları, Maliye Bakanlığınca tespit edilir. e) Amortisman süresi, (1) rakamı, uygulanan normal amortisman oranına bölünerek bulunur. f) Gayrimenkullerin kullanma ömrünü uzatıcı nitelikteki giderler, asıl gayrimenkule ait sürede ve fakat aktifleştirildikleri yıldan başlayarak itfa edilirler. g) Amortisman tefrikine, duran varlıkların aktife girdiği yılda başlanır ve yıllık olarak ayrılır. Ancak Maliye Bakanlığının amortismanlar ile ilgili olarak yapacağı düzenlemeler öncelikle dikkate alınır. ğ) Bir maddi varlık üzerinden normal usulde amortisman ayrıldıktan sonra azalan bakiyeler usulüne geçilmez. Ancak azalan bakiyeler usulünden normal usüle geçilebilir. h) Amortismana tabi duran varlıkların satılması için, önce, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Maddi Duran Varlıklar Yönergesinin ilgili hükümleri uyarınca ihraç işlemi yapılır. Bu işlemi müteakip maddi duran varlığın amorti edilmemiş tutarı, Elden Çıkarılacak Stoklar ve Hurdalar hesabına kayıtlanır. Varlığın satış bedeli ile stok bedeli arasında ortaya çıkan fark, usulünce kâr veya zarar hesaplarına aktarılır. ı) Maddi olmayan duran varlıklar, aktifleştirilmek suretiyle amortismana tabi tutulan, kuruluş, örgütlenme vb. giderler olup, bu tür giderler aktifleştirildikleri yıldan başlamak üzere 5 yılda eşit tutarlarla itfa edilirler. i) Amortisman işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları, hesap planı uygulamalarıyla ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi yapılır. Dağıtıma tabi giderler MADDE 25- (1) Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Ana Statüsü esasları içinde işletme/fabrika müdürlüklerine; pazarlama satış, ikmal ( alım ve gümrük), personel temini ve eğitimi, muhasebe organizasyonu ve kontrolü, araştırma geliştirme, yatırım projelerinin hazırlanması ve takibi, bilgisayar hizmetleri, sosyal hizmetler, üretim hedefleri ve cinslerinin tespiti, hukuk müşavirliği, finansman gibi konularda her türlü hizmeti vermektedir. (2) Genel Müdürlüğün, işletme/fabrika müdürlüklerine vermiş olduğu hizmetlere ait giderleri, araştırma geliştirme giderleri, pazarlama satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri ve finansman giderleri başlığı altında toplanır. (3) Genel Müdürlüğün bünyesinde işletme/fabrika müdürlüklerine verilen ve yukarıda belirtilen hizmetlere karşılık oluşan dönem giderleri ile finansman giderleri belli bir oran dahilinde işletme/fabrika müdürlüklerine dağıtılır. (4) MKE Destek Tesisleri İşletme Müdürlüğüne, dönem giderleri ve finansman giderlerinden pay verilmez. a) Dönem giderlerinin dağıtımı: Genel Müdürlük bünyesinde biriken dönem giderlerinden giderlere karşılık yapılan tahsilatlar düşüldükten sonra kalan bakiye işletme/fabrika müdürlüklerine üçer aylık dönemler itibariyle dağıtımın yapılacağı dönemde, yılbaşından bir önceki aya kadarki işletme/fabrika müdürlüklerine kümülatif üretim, satış ve harcamalarının toplamının % (oransal) dağılımı dikkate alınarak dağıtılır. Dönem giderlerinin ne kadarının dağıtılacağı İşletme Bütçesi Genel Mektubu ile belirlenir, fiili dağıtımda bu esas üzerinden yapılır. b) Finansman giderlerinin dağıtımı: Genel Müdürlük bünyesinde biriken finansman giderleri de işletme/fabrika müdürlüklerine, üçer aylık dönemler itibariyle, dağıtımın 8

9 yapılacağı dönemde, yılbaşından bir önceki aya kadarki işletme/fabrika müdürlüklerinin kümülatif üretim, satış ve harcamalarının toplamının % (oransal) dağılımı dikkate alınarak dağıtılır. Finansman giderlerinin ne kadarının dağıtılacağı İşletme Bütçesi Genel Mektubu ile belirlenir, fiili dağıtımda bu esas üzerinden yapılır. c) Hizmet komisyonları: Genel Müdürlük ile işletme/fabrika müdürlükleri, birbirlerine vermiş oldukları hizmetlerden dolayı komisyon talep edemezler, verilen hizmetlere ilişkin olarak, verilen mal ve hizmetin fatura tutarı karşılığını talep edebilirler. BEŞİNCİ BÖLÜM Hesapların Düzeltilmesi, Mizan, Mali Tablolar ile Faaliyet Raporunun Düzenlenmesi Hesapların düzeltilmesi MADDE 26- (1) Muhasebe hesapları kesin mizan düzenlenmeden önce kayda geçirilmiş işlemler, envanter durumları dikkate alınarak incelenir ve varsa hatalı işlemler usulune uygun olarak aşağıda belirtilen hususlara göre düzeltilir. a) Bilançonun aktif ve pasif tablolarında yer alacak değerlerin gerçek durumlarını yansıtabilmesi için, borç bakiyesi göstermesi gereken hesaplarda alacak bakiyesi, alacak bakiyesi göstermesi gereken hesaplarda da borç bakiyesi gösterenler varsa, bu hesapların karakterlerine göre düzeltilir. b) Dönem faaliyet sonuçlarının gerçek durumu göstermesini teminen faiz tahakkuk ettirilmesi gereken borç ve alacakların faizleri hesaplanarak muhasebeleştirilir. c) Dönem faaliyeti içerisinde, ayrılması gereken karşılıkların ayrılması, iptal edilmesi, hesaplarına mahsup edilmesine ilişkin işlemler yerine getirilir. Şüpheli alacaklardan tahsil edilmesi mümkün olmayanların, Hukuk Müşavirliğinin görüşü alınarak, mevcut karşılığı ile mahsup edilmesi hususunda, Genel Müdürün onayı doğrultusunda işlem yapılır. ç) Genel Müdürlük ile işletme/fabrika müdürlükleri arasındaki cari hesap bakiyeleri kapatılır. d) Yapılmakta olan yatırımlardan hizmete girenlerin mal oluş tutarları ilgili maddi duran varlık hesaplarına aktarılır ve bunların amortismanları ayrılır. e) Kurum personeline ödenen her çeşit avansın 31 Aralık tarihi itibariyle kapatılması esastır. Ancak, fiilen tesellümü yapılmamış olan mallara ilişkin avanslar ile Kurum dışında görevli bulunan ve görev süreleri 31 Aralık tarihini aşan durumlardaki personele verilen avanslar takip eden yıla aktarılabilir. f) Kurum tarafından bir iş karşılığı olarak personelimiz adına tahakkuk ettirilmiş olan paralardan, tahakkuk tarihini izleyen beş yıl içinde istenmemiş olanların tutarları borçlar kanunu hükümleri uyarınca kâr hesaplarına aktarılarak kapatılır. g) Hesap dönemine ilişkin faaliyet dışı hasılat ve kârlarla, faaliyet dışı gider ve zararlar hesaplarına yapılan kayıtlar ayrıntılı olarak formları üzerinde düzenlenerek iki kopyası bilanço yılını izleyen Ocak ayının onuncu gününe kadar Mali İşler Dairesi Başkanlığına gönderilir ve alınacak talimata göre işlem yapılır. ğ) Kurum personelinin kişisel sorumluluklarından kaynaklanan cezalar gider veya sonuç hesaplarına kaydedilemez. Bu gibi hallerde cezalara ilişkin konu gerekçeleri ile birlikte Yönetim Kuruluna sunulur ve alınacak karar doğrultusunda işlem yapılır. Ancak, Yönetim Kurulu tarafından Genel Müdüre verilen ceza limitleri içerisinde oluşan gider ve zararlar, gerekçeleri ile birlikte Genel Müdürün onayına sunulur, alınan talimata göre işlem yapılır. h) Kurum personelinin kişisel sorumluluklarından kaynaklanmayan, protokol ve diğer yasal nedenlerden oluşan cezalar Genel Müdürün Olur'ları ile zarar kaydedilir. Ancak bu tür 9

10 zarar kayıtları ödemenin yapıldığı tarihten sonraki ilk Yönetim kurulu toplantısında Yönetim Kurulunun bilgisine sunulur. Muhasebe hesapları mizanının düzenlenmesi MADDE 27- (1) Mizan, muhasebe hesap planında yer alan tali hesapların borç-alacak ve kalan tutarlarının ilgili ana hesaplar altında toplandığı tablodur. (2) Mizan tablosunda ayrıntılı olarak yer almayan yardımcı kayıtlara ait fihrist hesapların borç-alacak toplam tutarlarının, mizan tablosuna alınmış olan ilgili tali hesapların borç-alacak tutarlarına, tali hesapların borç-alacak toplam tutarlarınında büyük defterdeki ilgili ana hesabın borç-alacak toplamına eşit olması gerekir. (3) Mizan tablosuna alınmış olan ana hesapların borç-alacak tutarlarının genel toplamlarının birbirine eşit olması zorunludur. Ayrıca, mizan toplamlarının aynı tarih itibariyle yevmiye defteri kayıtlarına ilişkin tutarların toplamına da eşit olması gerekir. (4) Muhasebe kayıtlarına ilişkin olarak düzenlenen mizanın gerçekleri yansıtabilmesi için, a) Kıymet hareketleri ile ilgili düzenlenmiş olan fişlerin defter kayıtlarına geçirilmiş olması, b) Kıymet hareketleri ile ilgili o dönemi kapsayan belgelerin muhasebeye intikal ettirilmiş olması, c) Stoklara ilişkin giriş ve çıkış hareketlerine göre düzenlenen belgelerin, belgenin taşıdığı tarihi izleyen üç iş gününde, muhasebe servisine intikal ettirilmesi, ç) İşçiliklerin masraf yerleri ile masraf hamillerine dağıtımını gösteren belgelerin, belgenin ilgili olduğu ayı izleyen ayın ilk haftası içinde muhasebe servisine intikal ettirilmesi, d) Cari hesaplarla ilgili olarak düzenlenecek olan belgelerin, ilgili ayı izleyen ayın 10 uncu günü akşamına kadar gönderilmesi, e) Bunların dışında olup, gider hesaplarına kaydedilmesi gereken işlemlerinde ilgili ayın son işgünü akşamına kadar muhasebeye verilmesi, zorunludur. (5) Geçmiş hesap yılından devredecek kesin hesap sonuçlarının cari yılın ilk üç ayı içinde saptanabileceğinden, cari yılın ilk mizanı Ocak, Şubat, Mart aylarını kapsayacak şekilde Nisan ayı sonu, bundan sonra yıl sonuna kadar her ay sonu itibariyle ilgili ayı izleyen ayın 20 nci gününe kadar düzenlenir. (6) Yıl sonu (31 Aralık) itibariyle düzenlenecek mizanın hangi tarihe kadar düzenleneceği Genel Müdürlükçe yayınlanacak olan bilanço işlemleri Genel Mektubunda belirtilir. Mali tablolar MADDE 28- (1) Mali Tablolar: Bilanço, Gelir Tablosu, Satışların Maliyet Tablosu, Fon Akım Tabloları, Nakit Akım Tablosu, Kar Dağıtım Tablosu, Özkaynaklar Değişim Tablosu, olup, bu tablolardan, bilanço ve gelir tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tablolar, diğerleri ise ek mali tablolardır. a) Bilanço: Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren mali tablodur. Bilançonun aktifinde yeralan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yeralan kaynaklar ise en az vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanır. b) Gelir tablosu: İşletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârını veya dönem net zararını gösterir. 10

11 Bilanço, gelir tablosu ve eki tabloların düzenlenme zamanı MADDE 29- (1) Bilanço-gelir tablosu ve eki tablolar aylık, üç aylık dönem ve yıllık olarak, Muhasebe Sistemi Uygulaması Genel Tebliğinde yeralan prensiplere uygun olarak Genel Müdürlük ve işletme/fabrika müdürlükleri tarafından düzenlenir. (1) Genel Müdürlükte, Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğü, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlükleri, tarafından ayrı ayrı düzenlenen bilanço ve gelir tabloları, Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bütçe ve Bilanço Şube Müdürlüğünde incelemeye tabi tutulur. Füzyon bilanço ve füzyon gelir tablosu MADDE 30- (1) Füzyon bilanço ve gelir tablosu: Kurumun, Genel Müdürlük ile işletme/fabrika müdürlüklerinin, hesap dönemi sonu itibariyle düzenledikleri kesin mizan bakiyelerinin toplanmasıyla düzenlenen bilanço ve gelir tablosudur. (2) Füzyon bilanço ve gelir tablosu, Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bütçe ve Bilanço Şube Müdürlüğünce tanzim edilir. (3) Kurumun, resmi kuruluşlara karşı sorumluluğu füzyon bilanço ve gelir tablosu ile yerine getirirlir. Bilanço, gelir tablosu ve eki tabloların düzenleme ve muhafaza esasları MADDE 31- (1) Aylık bilanço ve gelir tablosu, aylık mizan bakiyelerine göre düzenlenir ve düzenlendiği kuruluşta saklanır. (2) Üç aylık dönem bilançosu, gelir tablosu ve ekleri Mart, Haziran, Eylül, Aralık ayları sonları itibariyle mizanın gösterdiği bakiyelere göre düzenlenir ve takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlüğe gönderilir. a) Dönem bilançosu, gelir tablosu ve eki tablolarda yeralacak bilgi ve tablolar, Bilanço, Gelir Tablosu, Stok Hareketleri Tablosu, Satışların Maliyet Tablosu, Harcama Tablosu, Üretim Ayrıntı Çizelgesi, Ana Hesaplar Mizanıdır. b) Bu tablolar Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bütçe ve Bilanço Şubesi Müdürlüğünce incelenerek birleştirilir ve Kurumun füzyon değerleri oluşturulur. c) Kurumun, ödemesi gereken peşin vergi tutarları birleştirilen (Füzyon) bu değerler üzerinden saptanır. (3) Yıllık bilanço ile gelir tablosu ve ekleri: Yıllık bilanço ve gelir tablosu 1 Ocak-31 Aralık tarihi itibariyle tüm muhasebe işlemleri ile yıl sonu itibariyle yapılacak düzenlemeleri de kapsayacak şekilde düzenlenen kesin mizan bakiyelerine göre düzenlenerek, Kasım ayında yayınlanacak Bilanço Genel Mektubunda belirtilen sürede Genel Müdürlüğe gönderilir. Dönem sonlarında yıllık olarak düzenlenen ve Genel Müdürlüğe gönderilecek bilançogelir tablosu ve eki tablolar, yukarıda (2) nci fıkrada yer alan tablolar ile diğer tablolardır. (4) Gerek dönem sonlarında gerekse yıl sonunda, düzenlenecek; bilanço takımında yeralacak olan gelir tablosuna ilişkin kesin mizan bakiyelerinin kapatılmadan önceki haliyle de mizana eklenmesi zorunludur. (5) Yıl sonu itibariyle düzenlenerek, Genel Müdürlüğe gönderilen bilanço dosyası ve eki bilgiler Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bütçe ve Bilanço Şubesi Müdürlüğünce incelenerek gerekli olan düzeltmeler yapıldıktan sonra kesin sonuçlar birleştirilir. Böylece Kurumun füzyon bilanço, gelir tablosu ve diğer bilgileri kapsayacak şekilde düzenlenen faaliyet raporu Mart ayı sonuna kadar Yönetim Kurulu'nun onayına sunulur. Faaliyet raporu MADDE 32- (1) Faaliyet Raporu, Kurumun Genel Müdürlük ile işletme/fabrika müdürlüklerinin hesap dönemi sonu itibariyle düzenledikleri bilanço ve eki tabloların, birleştirilmesi sonucu meydana gelen füzyon bilanço, gelir tablosu ve diğer değerleri kapsayan 11

12 sonuçların İşletme Bütçesi ve önceki yıl değerleri ile karşılaştırmalı olarak açıklayan, ayrıca mali ve ekonomik analizlere de yer veren bilgiler bütünüdür. (2) Düzenlenen Faaliyet Raporu 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan hükümler uyarınca Mart ayının sonuna kadar başta Sayıştay Başkanlığı olmak üzere, T.C.Başbakanlık Hazine Müsteşarlığına, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına ve ilgili Bakanlığa gönderilir. ALTINCI BÖLÜM Kasa, Kasa Mevcudu Limitleri, Kıymetlerin Giriş-Çıkış Hareketleri, Yetkiler ve Yetkilerin Kullanılması, Vezne İşlemleri Sorumluları Kasa MADDE 33- (1) Kasa, Türk Lirası ve döviz (yabancı paralar) ile kıymetli evrak hükmünde olan tahvillerin, hazine bonolarının, hisse senetlerinin, kıymetli madenlerin v.b. değerlerin konulmasına ve korunmasına tahsis edilen, kapısında en az iki kilidi bulunan, kilitleri ayrı anahtarlarla açılabilen, her bir kilidin ikişer adet anahtarı olan, yangına karşı dayanıklı çelik dolaptır. Kasa mevcudu limitleri MADDE 34- (1) Kasa mevcudu limitleri, kasada günlük olarak bulundurulması gereken nakit tutarlarının toplamını ifade eder. (2) Kasada tutulabilecek nakit tutarları, günün koşulları dikkate alınarak Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığınca, işletme/fabrika müdürlüklerinde işletme/fabrika Müdürleri tarafından tespit edilir. Tespit edilen bu limitlerin üzerinde kasada para tutulamaz. Fazla paralar işgünü bitiminden önce banka hesabına aktarılır. (3) Kasa işlemlerinin sonuçlanmasından ve günlük limitlerin üzerindeki nakit tutarlarının bankaya aktarılmasından sonra, işin gereği olarak zorunlu yapılan nakit girişleri kasada muhafaza edilir. Kıymetlerin kasaya girişi, çıkışı ve sayımları MADDE 35 (1) Kasada mevcut bulunan Türk Lirası ve yabancı ülke paraları ve benzeri kıymetli evraklarla, bunların giriş-çıkış işlemleri yönergenin 10 ve 11 inci maddelerinde belirtilen esaslar ve muhasebe fişleri ile yerine getirilir. (2) Para hükmündeki kıymetlerin sayımı: Para hükmündeki kıymetlerin sayımları, bunların giriş ve çıkış hareketi gördükleri günlerde, giriş ve çıkış hareketi görüp görmediklerine bakılmaksızın her ay sonu itibariyle sorumlu kişiler tarafından yapılır. Sayım sonuçları özel bir liste üzerinde düzenlenerek imza edilir. Sayım ile saptanmış olan kıymetlerin muhasebe defterleri kayıtları ile uyumluluklarının sağlanması zorunludur. (3) Kasadaki paraların sayımı: Veznenin günlük çalışma saatinin sonunda, nakit giriş ve çıkış kayıtları genel toplamlarının bakiyelerine göre, mevcut nakitlerin sayımı, Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığında, Finansman Şubesi Müdürünün, Müdür Yardımcısının veya Şube Uzmanının, Şefinin, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürünün, Genel Muhasebe Servisi Uzmanının, Şefinin gözetiminde yapılır. Uyumluluk sağlandıktan sonra kasalar kilitlenerek, anahtarlardan birisi vezne memuru tarafından, diğeride kasa yönetimi sorumlusu tarafından muhafaza edilir. Sayım farklarına ait yapılacak işlemler MADDE 36- (1) Sayım farkları ve yapılacak işlemleri: Para ve para hükmündeki kıymetlerin sayımları sonucu tespit edilen tutarların, muhasebe kayıtlarına göre oluşan fazlalık veya noksanlıklara ait tutarlara ilişkin yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir. 12

13 a) Sayım fazlaları: Sayımların yapıldığı günde muhasebe defter kayıtlarına göre saptanmış olan sayım fazlaları usulüne uygun olarak düzenlenecek tahsil fişi ile sayım fazlalıkları hesabına alınır. Sayım fazlası olarak hesaba alınan tutarlardan yapılan inceleme sonucunda sahipleri saptananlar geri iade edilir. İade edilmeyenlerin tutarları, sayım fazlalığının hesaba alındığı yılı izleyen yılbaşından itibaren 5 yıl sonunda kâr kaydedilmek suretiyle kapatılır. b) Sayım noksanları: Sayımların yapıldığı günde, muhasebe defter kayıtlarına göre, saptanmış olan sayım noksanları usulüne uygun olarak düzenlenerek tediye fişi ile sayım noksanlıkları hesabına alınır. Sayım noksanı tutarının, vezne memurunun sorumluluğunda olması halinde bu tutar vezne memurundan o gün itibariyle defaten veya Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığının bağlı bulunduğu Genel Müdür Yardımcısının, işletme/fabrika Müdürlüğünde ise işletme/fabrika Müdürünün uygun göreceği taksitlerle tahsil edilir. Vezne memurunun doğrudan sorumluluğuna girip girmediği belli olmayan noksanlıklar araştırılıp incelenmek üzere olayın meydana geldiği yerde ilgililerce düzenlenecek belgelere dayandırılarak sayım noksanı hesabına alınır. Yapılan araştırma ve soruşturma sonucuna göre konu hakkında kesin işlem yapılır. Ödeme, tahsil esas ve yetkileri MADDE 37- (1) Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Yönetim Kurulu Kararları ile Genel Müdürlük emirleri uyarınca, para ve para hükmündeki kıymetlerin tahsilatının yapılmasında, ödemelerde, para hükmündeki kıymetlerin paraya çevrilmesinde veya sahibine iade edilmesinde, bunların bankalara yatırılmasında ve bankalardan alınmasında uygulanacak işlemlerin yürütülmesi ve belgelerin imza edilmesine mahsus yetkiler ve yetkilerin kullanılmasının esasları aşağıda belirtilmiştir. a) Muhasebe fişleri, çekler ve havale emirlerini imzalama yetkisi: Para ve para hükmündeki kıymetlerin hesaplara giriş ve çıkışlarını belgelemek için Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığı Şube Müdürlüklerince, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlüğünce, düzenlenen fişlerin, çeklerin, havale emirlerinin, Yönetim Kurulu Kararı veya makamca imza yetkisi verilmiş olan kişilerden biri birinci dereceden ve diğeri de ikinci derece olmak üzere iki imza yetkilisi tarafından imzalanmış olması gerekir. İkinci derecede imza yetkisi olan kişinin bulunmaması halinde birinci derecede iki imza birlikte atılabilir. b) İta amirleri: Genel Müdürlükte, Genel Müdür ve genel müdür yardımcıları, işletme/fabrika müdürlüklerinde işletme/fabrika müdürleri ile yardımcılarıdır. Genel Müdür, ita amirliği kademelerini daraltıp genişletmeye yetkilidir. Ödemeye esas belgelerde ita amirlerinin ya da ita amirlerince yetki ve görevleri sınırlarında kalmak üzere imza yetkisi verilen Daire Başkanlarının imzalarının bulunması gereklidir. c) Hesap düzeltmelerine ve hesaplar arası kıymet aktarmalarına ilişkin fişleri imzalama yetkisi: Para ve para hükmündeki kıymetlerin hesaplara giriş ve çıkışlarına ilişkin olarak, yukarıda belirtilen ita amirlerinin birisi tarafından imza edilmiş olan belgelere ait olarak yapılacak hesap düzeltmeleri ve hesap aktarmalarıyla ilgili muhasebe servislerinde düzenlenecek fişleri, Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı imza yetkisine sahip şube müdürleri, müdür yardımcıları, uzmanları ve şefleri, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürü ile imza yetkisine sahip diğer personel imza ederek işleri yürütmeye yetkilidir. ç) Düzenlenen çeklerin imzalanması: Bankalardaki cari hesaplardan çekilmek üzere düzenlenen çeklerde, Genel Müdürlükte Finansman Şubesi Müdürlüğünde bir yetkilinin, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlüğünden, bir yetkilinin imzasının bulunması zorunludur. 13

14 d) Borç senedi düzenlenmesi ve ciro: Mali İşler Dairesi Başkanı, kurum menfaatlerini gözeterek vezne mevcutlarına dahil para hükmündeki kıymetleri üçüncü kişilere ciro ettirebilir, teminat olarak yatırabilir ve borç senedi düzenlettirebilir. e) Bankalarda alacaklı cari hesap açtırılması: Bankalarda alacaklı cari hesap Genel Müdürlüğün izni ile açtırılır. f) Ödemelerin çekle yapılması: Özel ve tüzel kişilere yapılacak ödemelerin çek ile yapılması esastır. Çekle yapılan ödemelerde alacaklı kişiden makbuz alınır. Bu makbuza verilen çekin hangi bankaya ait olduğu, tarihi ve seri numarası yazılır. Alacaklı kişinin makbuz vermemesi halinde, verilen çekin dip koçanına çeki alanın adı soyadı ve imzası alınır. g) Çek koçanlarının saklanması: Çek defterlerinin dip koçanları en son verilen çekin tarihini izleyen bir yıl ve banka ile hesap uyumluluğu sağlanıncaya kadar kasada saklanır. İptal edilen çekler, çek karnesi içinde kalır. Yıl sonunda ilgili bankaya iade edilir. ğ) Çeklerin şekil şartları taşıması: Alınan ve verilen çeklerin, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre düzenlenmiş olması gerekir. Mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenlenmemiş olan çekler alınmaz, verilmez, ayrıca bankalara ciro edilemez. Vezne işlemlerinde sorumluluklar MADDE 38- (1) Vezne memurları; Türk Lirası ve döviz cinsinden mevcut paraların konulduğu ve korunduğu kasaların bakım onarımından ve korunmasından, tahsil emri ödeme emri düzenlenmiş olupta yetkililerce imza edilmemiş olan tahsilat ve ödemelerden, vezneye gelmiş olan belgelere ilişkin damga vergisi uygulamasının yerine getirilmesinden, kasaların anahtarlarının muhafazasından, para alındıktan veya ödendikten sonra bunlara ilişkin fişlere "tahsil edildi", "ödendi" kaşelerinin basılması ve kaşelerin üzerlerinin paraf edilmesinden, sorumludur. (2) Genel Müdürlükte Finansman Şubesi Müdürü, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürü, genel olarak, veznede bulunan kasalara korunmak üzere konulan kıymetlerin giriş ve çıkış işlemlerinin bu yönerge hükümlerine göre aksatılmadan yürütülmesinden, vezne ve gişenin genel düzeninden devamlılığın sağlanmasından, vezne memurlarının uygulamalarının devamlı olarak denetlenmesinden sorumludur. YEDİNCİ BÖLÜM Alacakların, Borçların İzlenmesi, Tahsil, Ödeme ve Mahsup İşlemleri Alacakların izlenmesi, tahsil veya mahsup edilmesi MADDE 39- (1) Kurumun mal ve hizmet satışları nedeniyle doğan alacaklarında, alacağın muhasebe kaydı hangi kuruluşta ise alacaklar o kuruluş tarafından izlenir, tahsil edilir veya hesaba mahsup edilir. (2) Kurumun mal ve hizmet satışlarıyla ilgili alacakları; Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları, resmi daireler, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, diğer yurtiçi alıcılar, yurtdışı alıcılar ile yapılmış olan satış protokolleri ve bağlantılarına göre Genel Müdürlük veya teslimatı yapacak olan kuruluş tarafından takip edilerek tahsil edilir. a) Milli Savunma Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarına protokole bağlı veya protokolsuz olarak Genel Müdürlükçe yapılan satışlarda alacaklar, alınan avanslar da dikkate alınarak, faturayı düzenleyen Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı ile işbirliği yapılarak Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Alacakları Takip Şubesi Müdürlüğü tarafından tahsilat yapılıncaya kadar usulünce izlenir. Alacakların ve alınacak avans tutarlarının takip ve tahsilatının yapılabilmesi için öncelikle düzenlenen faturalar ile avans a ait protokollerin Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı tarafından Mali İşler Dairesi Başkanlığı Alacakları Takip Şubesi Müdürlüğüne gönderilmesi gerekir. 14

15 b) Resmi dairelere protokola bağlı veya protokolsuz olarak Genel Müdürlükçe yapılan satışlarda alacaklar, alınan avanslar da dikkate alınarak, faturayı düzenleyen Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı ile işbirliği yapılarak, Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Alacakları Takip Şubesi Müdürlüğü tarafından tahsilat yapılıncaya kadar usulünce izlenir. Alacakların ve alınacak avans tutarlarının takip ve tahsilatının yapılabilmesi için öncelikle düzenlenen faturalar ile avansa ait protokollerin Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı tarafından Mali İşler Dairesi Başkanlığı Alacakları Takip Şubesi Müdürlüğüne gönderilmesi gerekir. c) Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile diğer yurtiçi özel ve tüzel kişilere yapılan satışlara ait alacaklar ya nakit olarak tahsil edilir ya da sözkonusu kuruluşlarla Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılan cari hesap sözleşmesi uyarınca cari hesap bazında takip edilerek tahsil veya hesaba mahsup edilir. Cari hesaplar Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığı Merkez Muhasebe Şube Müdürlüğünce, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlüğü, tarafından izlenir. Ancak, Genel Müdürlükte Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile gerçek ve tüzel kişilere yapılan satışlara ait faturaların Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı tarafından Mali İşler Dairesi Başkanlığına intikal ettirilmesi, işletme/fabrika müdürlüklerinde faturaların Ticaret Müdürlükleri tarafından Mali İşler Müdürlüklerine intikal ettirilmesi gerekir. ç) Yurtdışına yapılan mal ve hizmet satışları ile diğer nedenlerle meydana gelen alacakların tahsilide yurtdışına yapılan satışlara ait faturaların Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı tarafından Mali İşler Dairesi Başkanlığına intikal ettirilmesinden sonra takip edilerek ilgili Şube Müdürlüklerince tahsilat işlemi gerçekleştirilir. d) Peşin satışlarda, mal ve hizmet bedelinin tamamının alıcı tarafından ödenmesi veya banka hesabımıza yatırılması ya da alıcının Kurumumuzdaki alacağına mahsup edilmesi suretiyle alacak tahsilatı yapılır. Alıcıya paranın tahsil edildiğine dair bir belge verilir. Alıcı bu belgeyi satış-ticaret müdürlüğüne ibraz ederek malını alır. e) Senetli satışlarda, mal ve hizmet satışlarının tamamının veya bir kısmının alacak senedi karşılığında yapılması halinde alacak senedinin alıcıya usulünce düzenlettirilmesi, ciro kaydının yaptırılması, Genel Müdürlükte Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığı, işletme/fabrika müdürlüklerinde ise ticaret müdürlükleri tarafından yerine getirilerek alacak senetleri, Genel Müdürlükte Finansman Şube Müdürlüğüne, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlüğüne gönderilir. Mali İşler Müdürlükleri aldıkları senetleri muhasebe kaydına aldıktan sonra, tahsil edilmesi için bankaya gönderir. Vadesine göre tahsilinin yapılıp yapılmadığını izler. Tahsil edilen veya edilemeyen alacak senetlerinin tutarları süresinde ilgili satış şubelerine bildirilir. f) Satışlarla ilgili tahsilatların bildirilmesi: Milli Savunma Bakanlığı ile ilgili kuruluşlarına ve Jandarma Genel Komutanlığına, Emniyet Genel Müdürlüğüne yapılan satışlara ilişkin tahsilat notu, Alacakları Takip Şubesi Müdürlüğü tarafından, Peşin olarak yapılan satışlara ilişkin tahsilat notu Finansman Şubesi Müdürlüğü tarafından, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile diğer özel ve tüzel kişilere yapılan satışlara ilişkin tahsilat notu da Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğü tarafından, Pazarlama ve İhracat Dairesi Başkanlığına, İşletme/fabrika müdürlüklerinde tahsilat notu Mali İşler Müdürlüğü tarafından Ticaret Müdürlüğüne gönderilir. g) Satışların dışında herhangi bir işlemden dolayı muhasebe kayıtlarına geçirilmiş bulunan, üçüncü kişilerden, Kurum personelinden olan her türlü alacaklar, Genel Müdürlükte Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğü, işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürleri tarafından izlenir ve tahsilatı yapılır veya hesaben mahsup edilir. ğ) Tahsil edilemeyen alacaklar hakkında yasal işlem yapılmak üzere alacaklar, detaylı olarak Hukuk Müşavirliğine bildirilir. 15

16 Borçların izlenmesi, ödenmesi veya mahsup edilmesi MADDE 40- (1) Kurumun mal ve hizmet alımları, yatırımlarının hakedişleri ve diğer nedenlerden dolayı bankalara, resmi dairelere, kamu iktisadi teşebbüslerine, diğer özel ve tüzel kişiler ile personeline olan borçları, borcun muhasebe kaydı hangi kuruluşta ise o kuruluş tarafından ödeme süreleri dikkate alınarak bir plan dahilinde ödenir, ya da hesaba mahsup işlemi yapılır. (2) Her ne ad altında olursa olsun bir borcun belgelerine dayanılarak önceden muhasebe kayıtlarına alınması ve ödemenin bundan sonra yapılması esastır. (3) Genel Müdürlükte borç ödemeleri, merkez muhasebe şubesi müdürlüğünün vereceği ödeme emrine göre finansman şubesi müdürlüğünce yapılır. (4) İşletme/fabrika müdürlükleri adına Genel Müdürlükte işletme/fabrika müdürlüklerinin vereceği belgelere dayanılarak borç ödemesi yapılabilir. Bu tür ödemeler ilgili müdürlüğe dekont edilebilir. (5) İşletme/fabrika müdürlüklerinde borç ödemeleri Mali İşler Müdürlüğünce yapılır. SEKİZİNCİ BÖLÜM Mali Planlama Uygulaması ve Kredi Kullanılması Mali planlamanın yapılması, yatırım ve finansman programları MADDE 41- (1) Mali Planlama, Kurumun Devlet Kalkınma planı ve kalkınma planının yıllık programlarına uygun olarak saptayacağı kısa ve uzun vadeli işletme faaliyeti hedeflerinin, yatırımlarının gerçekleştirilmesi için, mevcut varlıklarının ve kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılması hususunda öngörülen ilkelerin, temini gereken kaynakların nerelerden ve hangi koşullarda temin edilebileceğinin ve kaynakların hangi konulara tahsis edileceğinin planlanmasıdır. a) Yıllık yatırım ve finansman programının hazırlanması ve gönderilmesi: 1) Kurumun yıllık yatırım programı, devletin kalkınma planının yıllık programlarındaki esaslar ve uygulamalar dikkate alınarak Yatırım Planlama Dairesi Başkanlığınca, 2) Yıllık finansman programıda, yatırım programı ile işletme bütçesinde öngörülen hedefler dikkate alınarak Mali İşler Dairesi Başkanlığınca, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından saptanarak Kuruma bildirilen esas ve usullere göre düzenlenir ve istenilen tarihe kadar bu kuruluşlara gönderilir. b) Yatırım ve finansman programının kesinlik kazanması: Yıllık Yatırım ve Finansman Programında yer alan değerler, ilgili kuruluşların son halini vermesi ile Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen genel yatırım ve finansman programı içerisinde yayınlanarak kesinlik kazanır. c) Yatırım ve finansman programının uygulamaya konulması: Bakanlar Kurulu Kararı ile kesinlik kazanan Kuruma ait yatırım ve finansman değerleri Hazine Müsteşarlığınca Kuruma bildirilir ve söz konusu değerler Yönetim Kurulunun bilgisine sunularak izleyen yılın Ocak ayından itibaren uygulamaya konulur. Kaynakların saptanması MADDE 42- (1) Kurumun hazırlayarak yürürlüğe koyacağı, yıllık İşletme Bütçesinde öngörülen satış hasılatları ile yatırım ve finansma programlarında öngörülen kaynaklar ve diğer kaynaklardan sağlanacak nakit girişlerinin aylar itibariyle tespit edilmesidir. Kaynakların tespiti Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından yerine getirilir ve takip edilir. 16

17 Kaynakların kullanılması MADDE 43- (1) Kurumun gerek satış gerek yatırım ve finansman programı gerekse diğer şekilde sağlayacağı kaynakların, ihtiyaçların ve yatırımların önceliği dikkate alınarak en uygun bir şekilde harcanması ve değerlendirilmesidir. (2) Kaynakların kullanılması, Genel Müdür veya Mali İşlerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısının talimatlarına göre Mali İşler Dairesi Başkanlığınca yürütülür. Kredi Kullanılması MADDE 44- (1) Kurumun yatırımları ile işletme faaliyetlerinin yıllık İşletme Bütçesi ile saptanmış bulunan hedefler doğrultusunda gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan nakit para ihtiyaçlarının gelirlerinden sağlanacak girdilerle karşılanması esastır. (2) Kurum gelirlerinin yatırım harcamalarını ve işletme sermayesi ihtiyacını karşılayamaması halinde, çeşitli kredi kuruluşlarından kısa ve uzun vadeli yabancı kaynak temin etmeye ve kullanmaya Genel Müdürlük yetkilidir. (3) Kredi kullanılmasında, yurtiçi bankalardan ve diğer mali kuruluşlardan alınacak kredinin cinsi, vadesi, tutarı ile faiz oranları belirtilerek Mali İşler Dairesi Başkanlığınca Genel Müdürlük Makamından alınacak onay doğrultusunda işlem yapılır. (4) Yurtdışı kredilerin temin edilmesi ve kullanılması esasları Yönetim Kurulu Kararı ile gerçekleştirilir. (5) Yatırım kredilerinin her türlü işlemleri Yatırım Planlama Dairesi Başkanlığı ile Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından, diğer kredilerin her türlü işlemleri Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülür. (6) Alınan kredilerin vadelerinde ödenmesi zorunludur. DOKUZUNCU BÖLÜM Sigorta İşlemleri Sigorta işlemleri MADDE 45- (1) Teşekküle ait olan maddi duran varlıkların, stokların, sigorta tekniğinin kabul ettiği her türlü tehlikeye karşı korunmaları için Kurum dışı ve Kurum içi sigorta işlemleri, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Sigorta İşleri Yönetmeliği esaslarına göre yapılır. (2) Sigorta işlemlerine ait muhasebe kayıtları ise hesap planı uygulamaları ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi yapılır. ONUNCU BÖLÜM Beyanname ve Bildirimlerin Düzenlenme Esasları Beyannamelerin düzenlenmesi MADDE 46- (1) Yürürlükteki Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ile Vergi Usul Kanunu ve diğer kanunlarda yeralan hükümlere göre düzenlenmesi ve ilgili kuruluşlara verilmesi zorunlu olan beyannameler, ilgili kanunlarda belirtilen süre içerisinde Genel Müdürlükte Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Şube Müdürlüklerince düzenlenerek ilgili kuruluşa verilir. a) Kurumlar vergisi beyannamesi: Kurumun, yıllık kazancı üzerinden hesaplanarak hesap döneminin kapandığı ayı takip eden 4 üncü ayın yirmibeşinci günü akşamına kadar Kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Kurumlar Vergisi, beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar ödenir. b) Kurum kazançlarından gelir vergisi beyannamesi (muhtasar beyanname): Kurumun, Kurumlar Vergisine tabi tutulan kazancı üzerinden, kârın dağıtımı esnasında yapılacak olan tevkifatların düzenlendiği beyannamedir. Bu beyanname Mayıs ayının 23 üncü günü akşamına 17

18 kadar Kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve Mayıs ayının 26 ıncı günün akşamına kadar ödenir. c) Geçici vergi beyannamesi: Kurumlar Vergisi Kanunu ile Gelir Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca, kanunda belirtilen dönemler itibariyle Kurum kazançlarından hesaplanan vergi tutarlarının gösterildiği beyannamelerdir. Bu beyanname kurumun bağlı olduğu vergi dairesine düzenlendiği dönemi takip eden 2 nci ayın 14 üncü günü akşamına kadar verilir ve aynı ayın 17 nci günü akşamına kadar ödenir. ç) Katma değer vergisi beyannamesi: Kurumun vergilendirme dönemine ait ödemekle yükümlü bulunduğu Katma Değer Vergisi tutarını gösteren beyannamedir. Katma Değer Vergisi beyannamesi ilgili olduğu ayı takip eden ayın 24 üncü günü akşamına kadar Kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve aynı ayın 26 ncı günü akşamına kadar ödenir. d) Gelir vergisi beyannamesi (muhtasar beyanname): Kurumun, işveren olarak kendi personeli ücretlerinden ve üçüncü kişilerden tevkifat yoluyla kestiği gelir vergileri ile Kurumun yapmış olduğu sözleşme tutarları üzerinden hesapladığı ve üçüncü kişilerden kestiği damga vergisi tutarlarının matrahları ile birlikte belirterek bağlı olduğu vergi dairesine verdiği beyannamedir. Bu beyanname vergilerin tevkif edildiği ayı takip eden ayın 23 üncü günü akşamına kadar verilir ve aynı ayın 26 ıncı günü akşamına kadar ödenir. e) Özel tüketim vergisinin beyannamesi: Kurumun vergilendirme dönemine ait ödemekle yükümlü bulunduğu Özel Tüketim Vergisi tutarını gösteren beyannamedir. Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi ilgili olduğu ayı izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar Kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve aynı gün itibariyle ödenir. (2) Yukarıda belirtilen beyannamelerden, (a), (b) ve (c) bendinde yer alanlar Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bütçe ve Bilanço Şubesi Müdürlüğü ile Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğünce işbirliği yapılarak, (ç) ve (d) bendinde yer alan beyannameler ise Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğü tarafından düzenlenir ve ilgili vergi dairesine gönderilir. Bildirimler MADDE 47- (1) Yürürlükteki kanunlar çerçevesinde Kurumda çalışan personel ücretlerinden kesilen ve Kurum karşılıkları olarak Kurum tarafından ödenen tutarlara ait bildirimler Genel Müdürlükte İnsan Kaynakları Şubesi Müdürlüğü ile Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğü tarafından birlikte düzenlenerek ilgili Sosyal Güvenlik Kuruluşuna verilir. Ödenmesi Merkez Muhasebe Şubesi Müdürlüğünce takip edilir. İşletme/fabrika müdürlüklerinde İdari İşler Müdürlüğü ile Mali İşler Müdürlüğünce ortaklaşa düzenlenerek ilgili Sosyal Güvenlik Kuruluşuna verilir. Ödenmesi işletme/fabrika müdürlüklerinde Mali İşler Müdürlüğünce takip edilir. ONBİRİNCİ BÖLÜM Yönerge uygulamasına ilişkin açıklama ve formatlar MADDE 48- (1) Bu Yönergenin uygulamasına ilişkin izahat, açıklama ve formatların düzenlenmesinde Mali İşler Dairesi Başkanlığı yetkilidir. ONİKİNCİ BÖLÜM Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat, Yürürlük ve Yürütme Yürürlükten kaldırılan mevzuat MADDE 49- (1) Bu Yönergenin yürürlüğe girmesi ile; 08/05/2005 tarihli Makam Olur u ile kabul edilen Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü Mali İşler ve Muhasebe Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır. 18

19 Yürürlük MADDE 50 (1) Bu Yönerge, 11/07/2011 tarihli Makam Olur u ile yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 51- (1) Bu Yönerge hükümlerini Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürü yürütür. 19