ÜNİTE 13 ÜNİTE 2 VİDEO OLUŞTURMA BİLGİSAYAR II İÇİNDEKİLER HEDEFLER

Transkript

1 ÜNİTE 2 VİDEO OLUŞTURMA İÇİNDEKİLER Giriş Video Oluşturma Dijital Video Formatları Video Oluşturma Programlarının Kullanımı BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR II HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Video oluşturma hakkında genel bilgilere sahip olabileceksiniz. Dijital video formatları arasındaki farkı anlayabileceksiniz. Video oluşturma programları hakkında genel bilgi seviyesine sahip olabileceksiniz. ÜNİTE 13

2 1. GİRİŞ Video ögelerinin günlük hayatımızda kullanımı en az bilgisayar teknolojileri kadar uzun bir süreyi kapsamaktadır. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte bireylerin farklı amaçlarla kullandığı en önemli araçlardan biri videolar olarak görülmektedir. Videolar günümüzde eğlenceden eğitime birçok alanda kullanılmaktadır. Bu geniş alanı ile birçok sistem sadece video ögelerinin erişimine ve yayınlanmasına müsaade etmek zorunda kalmıştır. Bu geniş alanı ile video ögelerinin öğretimde kullanımına II. Dünya Savaşı ile başlanmıştır. Çok sayıda askerin kısa sürede eğitiminin amaçlandığı bu çalışmalar sayesinde video ögeleri günümüzdeki popülaritesine ulaşmış ve hayatın her aşamasında karşımıza çıkmaya başlamıştır. Bu ünite kapsamında eğitim ortamlarında kullanımı gün geçtikçe popüler olan video ögelerine yönelik genel bilgiler ve video hazırlama ve düzenleme amacıyla kullanılan Movie Maker programı anlatılmaktadır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 2

3 2. Videolar Video, manyetik bantlar üzerinde yer alan veya sayısal olarak derlenmiş hareketli resimler dizisi olarak TDK tarafından tanımlanmaktadır. Videolarda amaç peş peşe gelen görüntülere hareket katmaktadır. Yalnız hareket ile birlikte ses de eklenerek daha etkili araçlar haline getirilmektedir. Yani videoların resim ve seslerin birleşimi olarak görülmesinde herhangi bir sakınca yoktur Videoların Özellikleri Videolar teknik olarak bazı bileşenleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu özellikler aşağıda kısaca anlatılmaktadır. Kare Büyüklüğü: Fotoğraflardaki piksel sayısının karşılığı videolarda kare büyüklüğü olarak adlandırılabilmektedir. Kare büyüklüğü 720x576, 1280x720 veya 1440x1080 gibi farklı ölçülerde ifade edilmektedir. Kare büyüklüğü ile videonun kalitesi de doğru orantılı olarak geliştirilmektedir. Kare Sıklığı (fps-frames per second): Videolarda kare sıklığı saniyede ekrana gelen kare sayısı olarak tanımlanmaktadır. Sinema filmlerinde ekrana saniyede 24 kare görüntü getirilmektedir. Bu sayı videonun özelliğine göre değişiklik göstermektedir. En-Boy Oranı: Video görüntüsünün x ve y eksenlerindeki oranı en-boy oranı olarak adlandırılmaktadır. Yani 16:9 en boy oranına sahip bir video 16 birim x ekseninde 9 birim de y ekseninde uzunluğu sahiptir. Örnek gösterim şekilde sunulmuştur. 4:3 16:9 Şekil 1. Video en-boy oranları Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 3

4 Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 4

5 2.2. Dijital Video Formatları Video teknolojisinin gün geçtikçe gelişmesi ve bu alanda farklı arayışların yaşanması farklı video formatlarının da oluşmasına neden olmuştur. Videoların görüntü kalitesine, dosya boyutuna ve büyüklüğüne veya cihazın özelliklerine göre farklı formatlarda hazırlanması olağandır. Bu video formatları farklı eklentiler sayesinde oynatılabilmektedir. Ancak herhangi bir video dosyası farklı formatlara çeşitli yazılımlar aracılığıyla değiştirilebilmektedir. AVI MPEG WMV FLV DAT MP4 Şekil 2. Sık kullanılan video formatları Video ögelerinin eğitim ortamları dahil olmak üzere birçok alanda kullanılmaya başlanması ile birlikte çeşitliliği de artmıştır. Ancak kullanım amacı video formatını doğrudan etkilemektedir. Internet üzerinde paylaşılması planlanan bir videonun çok yüksek kalitede hazırlanması dosya boyutunu artıracağından izlenme noktasında birçok probleme neden olacaktır. Benzer şekilde büyük ölçekli geliştirilen projelerin de düşük kalitede hazırlanması ilgili videonun istenilen etkiyi göstermesine engel olacaktır. Bu nedenle amaca göre video formatı belirlemek projenin başlangıcında çok önemlidir. Ancak video formatlarının birbirleri arasında dönüştürülmesi mümkün olduğundan istenildiği zaman istenilen video formatı tercih edilebilir. Bu durum fazladan birkaç saatlik işlem gerektirebilir. Temel video formatları ve özellikleri şunlardır: AVI (Audio Video Interleave): Microsoft firması tarafından Windows standartlarına uygun olarak geliştirilen bir video formatıdır. Dosya formatı.avi dir. Altyazı ekleme imkanı olduğundan özellikle video filmlerin bu formatta tercih edilir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 5

6 WMV (Windows Media Video): Windows işletim sistemlerine özel olarak üretilmiş video formatlarından biridir. Görüntü kalitesi olarak da oldukça iyidir ve.wmv uzantısıyla isimlendirilmektedir. DAT (Digital Audio Tape): Daha eski ve görüntü kalitesi düşük video formatlarından biridir. VCD / DVD oynatıcıların video ögeleri oynatmasında etkilidir. Arşiv amaçlı kullanılmakla birlikte maliyetli bir sistemdir. MPEG (Moving Picture Experts Group): Yaygın olarak karşılaşılan video formatlarındandır. Ancak bu video formatını oynatmak için oynatıcıların ilgili eklentileri bulundurması gerekmektedir. Bu formatın MPEG-(1, 2, 3, 4, 7 ve 21) gibi farklı standartları vardır. Her bir standart farklı amaçla üretilmiştir. Dosya uzantısı genellikle.mpg şeklindedir. DIVX (Digital Video Express): MPEG-4 teknolojisini tabana alarak DVD-ROM formatında dosya sıkıştırılmasına imkan tanıyan bir video formatıdır. Ayrıca son zamanlarda teknolojinin gelişmesi ile yüksek kalitede dosyalar oluşturmaya imkan tanıyan HD formatı da kullanılmaktadır. Quick Time: Genellikle IOS işletim sistemlerine yönelik geliştirilmiş video formatı olarak kullanılmaktadır. Ancak Windows işletim sisteminde de ilgili bileşenler kurulduktan sonra rahatlıkla kullanılmaktadır. WİNDOWS MOVİE MAKER Bu bölümde, Windows firması tarafından kullanıma sunulan Movie Maker programı ile video ögelerinin oluşturulması üzerinde uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Piyasada birçok ücretli veya ücretsiz video oluşturma ve düzenleme programının olmasına karşın Movie Maker programının seçilmesinde ücretsiz ve kolay ulaşılabilir olması büyük rol oynamıştır. Bunun yanı sıra profesyonel olmayan projelerin yapılmasında kullanıcılara kolaylık sağlaması da yine tercih amaçları arasındadır. Movie Maker programı bilgisayarda yer alan fotoğraflar ve videolar üzerinde işlem yapmaya imkan tanıyan ve temel kullanıcıların video oluşturma ve düzenleme ihtiyaçlarına cevap veren bir programdır. Bu program bilgisayarda kurulu olabileceği gibi bilgisayara kolayca da kurulabilir. Öncelikle kullanılan herhangi bir Internet tarayıcısına Movie Maker Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 6

7 yazılarak aratılır. adresinden firmanın kullanıcılara sunduğu aşağıdaki ekrana ulaşılır. Resimde görüldüğü gibi Şimdi indirin bağlantısına tıklanarak programın indirilmeye başlanır. İndirme işlemi tamamlandıktan sonra kurulum aşamasına geçilir. Çalışmayı Movie Maker programı üzerinden gerçekleştireceğimizden Yüklemek istediğiniz programı seçin kısmını tıklayıp Fotoğraf Galerisi ve Movie Maker programını seçeceğiz ve Yükle düğmesine basacağız. Movie Maker programı kurulduktan sonra Uygulamalar kısmından programa ulaşılabilir. Program ilk açıldığında Şekil 3 te gösterilen ekranla karşılaşılmaktadır. Movie Maker programının Dosya, Giriş, Animasyonlar, Görsel Efektler, Proje ve Görünüm olmak üzere altı menüsü bulunmaktadır. Şekil 0. Movie Maker programı açılış ekranı. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 7

8 Dosya Menüsü Dosya menüsünde yeni proje oluşturabilir veya var olan projeyi açabilirsiniz. Bunun yanı sıra üzerinde çalışılan dosyalar istenilen konuma kaydedilebilir. Hazırlanan filmin yayınlanması veya filmi kaydetme işlemleri de yine bu menüden gerçekleştirilebilir. Bunun yanı sıra Aygıttan Al seçeneği ile kullanılması planlanan resim, ses veya video ögeleri bağlı olan cihazdan aktarılabilir. Bunun haricinde bazı ayarlamaların yapılabileceği Seçenekler kısmı da yine Dosya menüsünde yer almaktadır. Son olarak program hakkında detaylı bilgiler ve çıkış yapma işlemleri de yine bu menü üzerinden gerçekleştirilmektedir. Giriş Menüsü Giriş menüsü proje oluşturmada kullanılan ve birçok özelliği tek bir ekran üzerinde gösteren menüdür. Bu menü aracılığıyla Pano, Ekle, AutoMovie Temaları, Düzenleme ve Paylaş grupları kolaylıkla yönetilebilmektedir. Pano Sekmesi: Bu grupta Yapıştır (Ctrl + V), Kes (Ctrl + X) ve Kopyala (Ctrl + C) seçenekleri yer almaktadır. Ekle Sekmesi: Bu grup ile çalışılan projeye video, fotoğraf veya müzik eklenebilmektedir. Ayrıca bilgisayara bağlı olan Web kamerası veya anlık görüntüler de eklenebilir. Bunun yanı sıra proje oynatılırken veya video devam ederken gerçekleştirilen anlatımlar da kayda alınabilir. Ayrıca proje başlığı, açıklama yazısı ve jenerikler de yine ekle grubu altındadır. Resim veya ses dosyalarını ekle grubu aracılığıyla ekleyebilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta videoların ve diğer çoklu ortam ögelerinin bilgisayarda bulunması gerekmektedir. Şekil 4 te video ekleme örneği gösterilmiştir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 8

9 Şekil 4. Movie Maker programına video ögesi ekleme. Müzik Ekle grubunda farklı işlemler yapılabilmektedir. Bu kısımdan müzik eklenip düzenlenebilmektedir. Özellikle bu kısımda müzik ögeleri hazırlanan video klipin istenilen noktasına eklenebilmektedir. Benzer şekilde bilgisayara bağlı olan veya dahili kamera ve mikrofon aracılığıyla video ve ses ögeleri Giriş menüsünden projenin içine aktarılabilir. Ayrıca anlık çekilen görüntüler projeye aktarılabilir. Giriş menüsünden hazırlanan video ögelerine Başlık, Açıklama veya Jenerik eklemek de mümkündür. Tüm bu özellerin yanı sıra Giriş menüsünden hazırlanan video ögesine efektler AutoMovie Temaları sayesinde verilebilmektedir. Kullanılan içeriğin düzenlenmesi de yine Giriş menüsünden yapılmaktadır. Video veya resimlerin sağa sola döndürülmesinde, kaldırılmasında veya hepsinin seçili hale getirilmesinde Düzenleme grubundaki komutlar kullanılmaktadır. Giriş menüsünde son olarak Paylaş grubundaki işlemler gerçekleştirilebilir. Hazırlanan proje kaydedilebileceği gibi günümüzde çok sık kullanılan sosyal paylaşım siteleri veya geniş video arşiv sitelerinde paylaşılabilmektedir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 9

10 Biçim Menüsü Herhangi bir video ögesine başlık eklendiğinde Movie Maker programında Biçim menüsü aktif olmaktadır. Bu menüde kullanılacak metnin farklı şekillerde kullanımına yönelik özellikler yer almaktadır. Özellikle metne farklı efektler verilmesinde ve projelerin daha profesyonel hazırlanmasında Biçim menüsünün katkısı çok fazladır. Başlık kısmı ile birlikte aktif hale gelen Biçim menüsünde temel pano işlemlerinin yanı sıra yazı tipi, boyutu ve farklı özelliklerine yönelik işlevler gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra hazırlanan metne efektler verilerek bu efektlerin zamanlama provaları da gerçekleştirilebilmektedir. Animasyonlar Menüsü Animasyonlar menüsünde özellikle hazırlanan projeye yönelik efektlerin eklenmesi ve düzenlenmesi işlemleri gerçekleştirilmektedir. Animasyonlar menüsünde Geçişler ve Kaydır- Yakınlaştır olmak üzere iki temel alt grup yer almaktadır. Geçişler grubunda hazırlanan video ögesine giriş efekti verilmektedir. Bu kısımda giriş efektinin süresi ayarlanabilmektedir. Bunun yanı sıra her parçaya işlemi ayrı ayrı yapmamak için Tümüne Uygula komutu da geçişler grubunda kullanıcıya sunulmaktadır. Kaydır-Yakınlaştır grubunda video ögesinin konumu ve ekrana nasıl yakınlaştırılacağına yönelik farklı seçenekler yer almaktadır. Geçişler menüsünde olduğu gibi bu komutunda efekt süresi ayarlanabilir ve tüm parçalara uygulanabilir. Görsel Efektler Menüsü Görsel efektler menüsünde kullanılan video ögesinin gösterim şekline yönelik işlemler gerçekleştirilmektedir. Bu menü altında sadece Efektler grubu yer almaktadır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 10

11 Efektler grubunda video ögesine farklı gösterimler kazandırılmaktadır. Bu efektler sayesinde bir videonun rengi değiştirilebilmekte; efektin parlaklığı ayarlanarak tüm videoya tek seferde uygulanabilmektedir. Proje Menüsü Proje menüsü hazırlanan videonun ses ve ebatının ayarlandığı kısımdır. Bu menü ses ve en boy oranı olmak üzere iki alt grubu bünyesinde barındırmaktadır. Resimde görüldüğü gibi ses grubunda genellikle kullanılan ses ögesinin nasıl olması gerektiğine karar verilmektedir. Yani anlatımı, kullanılan müziği vurgulamak veya ses ögesini biraz daha arka plana alarak gösterimi ön plana çıkarmak tamamen tasarımcıya bırakılmıştır. Bunun yanı sıra video özellikleri kısmında anlattığımız videonun en boy oranı da yine proje menüsünde 4:3 ve 16:9 olmak üzere iki farklı şekilde hazırlanabilmektedir. Görünüm Menüsü Görünüm menüsü hazırlanan projenin ekranda nasıl görünmesi gerektiğine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Özellikle video ögesinde vurgulanmak istenilen noktalar bu menü aracılığıyla yakınlaştırılabilir veya daha geniş açıların kullanılmasında uzaklaştırma işlemi kullanılabilir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 11

12 Bunun yanı sıra hazırlanan projenin tam ekran görüntülenmesi ve sesin dalga hareketleri yine görünüm menüsü aracılığıyla kontrol edilebilmektedir. Ayrıca çalışma ekranındaki resim veya video gibi içeriklerin boyutları da küçük resim boyutu ile istenildiği gibi ayarlanabilmektedir. Düzenle Menüsü Düzenle menüsü biçim menüsünde olduğu gibi projeye video veya resim eklendikten sonra ortaya çıkan gizli menülerden bir diğeridir. Düzenle menüsünde hazırlanan video ile ilgili olarak birçok işlem gerçekleştirilmektedir. Bu menüde ses, ayarla ve düzenle olmak üzere üç temel alt grup yer almaktadır. Ses grubunda hazırlanan video ögesinin ses düzeyine yönelik işlemler gerçekleştirilmektedir. Bu özellik ile hazırlanan projede vurgulanmak istenilen kısımlar rahat bir şekilde ön plana çıkarılabilmektedir. Ayarla grubu ile birlikte kullanıcının video arka planını değiştirmesi sağlanabilmektedir. Hız ögesi ( ) ile video içeriği belirlenen ölçülere göre hızlandırılabilir veya yavaşlatılabilir. Düzenleme grubunda videolar üzerinde en çok kullanılan özellikler yer almaktadır. Bu özellikler ile videonun bölünmesi ( ) veya kırpılması ( ) kolaylıkla sağlanabilir. Bölme işlemi ile bir video istenildiği kadar küçük parçalara ayrılabilmektedir. Parçalara ayrılarak video üzerinde daha fazla tasarrufta bulunulabilir. Sıra kırpma işlemi ile videoda çıkarılması istenilen kısımlar kolaylıkla videodan ayıklanabilir. Videonun başlangıç ve bitiş noktaları da yine kolaylıkla ayarlanabilmektedir. Ayrıca düzenleme grubunda yer alan video dengeleme özelliği ile videonun sallanması engellenmektedir. Bu özellik ile daha kaliteli ve düzgün hazırlanmış videolar oluşturulabilir. Genel olarak Movie Maker programı kullanıcılara başlangıç düzeyinde kişisel videolar oluşturması imkanı sunmaktadır. Bu nedenle daha gelişmiş video içeriklerinin hazırlanmasında farklı video hazırlama ve düzenleme programlarının kullanılması gerekebilir. Ancak Movie Maker programı genel video hazırlama mantığının oluşturulmasında önemli görülmektedir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 12

13 Özet Günümüzde videolar öğrenme ortamlarında olduğu gibi günlük yaşamda da sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Kullanımı hergün yaygınlaşan video ögeleri farklı formatlarda ve özelliklerde hazırlanabilmektedir. Bu özelliklerin ayarlanması tamamen kişisel tercih ve ihtiyaçlara göre değişebilmektedir. Video ögelerinin artan kullanımı bu içeriklerin hazırlanmasına imkan tanıyan yazılımların da sürekli gelişmesini sağlamaktadır. Bu yazılımlar içinde Movie Maker programı ücretsiz olması, kullanıcıların hızlı ve kolay temin edilebilmesi açısından öne çıkan programlardan biridir. Ancak daha detaylı projeler için anlatımı gerçekleştirilen program tek başına yeterli olmayabilir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 13

14 DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi video formatlarından biri değildir? a) AVI b) MPEG c) JPEG d) FLV e) WMV 2. Video görüntüsünün x ve y eksenlerindeki oranı olarak adlandırılan özelliği aşağıdakilerden hangisidir? a) Kare büyüklüğü b) Kare sıklığı c) Piksel sayısı d) Çözünürlük e) En boy oranı x576, 1280x720 veya 1440x1080 gibi farklı ölçülerde ifade edilen video özelliği aşağıdakilerden hangisidir? a) Kare büyüklüğü b) Kare sıklığı c) Piksel sayısı d) Çözünürlük e) En boy oranı ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI 4. Daha eski ve görüntü kalitesi düşük video formatlarından biri olan ve VCD / DVD oynatıcıların video ögeleri oynatmasında etkili olan video formatı aşağıdakilerden hangisdir? a) AVI b) WMV c) DAT d) MPEG e) DIVX Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 14

15 5. Aşağıdakilerden hangisi Quick Time video formatının temel özelliğidir? a) Windows işletim sistemlerine özel olarak üretilmiş video formatıdır. b) IOS işletim sistemlerine yönelik geliştirilmiştir. c) Arşiv amaçlı kullanılmakla birlikte maliyetli bir formattır. d) MPEG-4 teknolojisini tabana alarak DVD-ROM formatında dosya sıkıştırılmasına imkan tanıyan video formatıdır. e) Dosya formatı.avi dir. 6. Aşağıdakilerden hangisi Movie Maker programının Dosya menüsünde gerçekleştirilen işlemlerden biri değildir? a) Yeni proje b) Resim ekleme c) Farklı kaydet d) Aygıttan al e) Seçenekler 7. Kes Kopyala ve Yapıştır gibi işlemlerin yapıldığı Giriş Menüsü sekmesi aşağıdakilerden hangisidir? a) Ekle b) Dosya c) Seçenekler d) Pano e) Biçim 8. resimde belirtilen özellik aşağıdaki işlemlerden hangisini gerçekleştirmektedir? a) Resmi sağa sola döndürmeyi b) Yeni resim eklemeyi c) Biçim menüsünü açmayı d) Hazırlanan dosyayı paylaşmayı e) Dosyayı kaydetmeyi Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 15

16 9. Özellikle hazırlanan projeye yönelik efektlerin eklenmesi ve düzenlenmesi işlemleri gerçekleştirildiği menü aşağıdakilerden hangisidir? a) Dosya b) Animasyon c) Ekle d) Biçim e) Paylaş 10. Hazırlanan videonun ses ve ebatının ayarlandığı kısım aşağıdakilerden hangisidir? a) Proje b) Görünüm c) Düzenle d) Görsel efektler e) Animasyonlar CEVAPLAR C E A C B B D A B A Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 16

17 KAYNAKLAR Açıköğretim ders notları Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 17