DOC DR KULLANIM KILAVUZU Ocak 2008 Yayın 3. Hach Lange GmbH, Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır.

Transkript

1 DOC DR 5000 KULLANIM KILAVUZU Ocak 2008 Yayın 3 Hach Lange GmbH, Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır.

2 2

3 İçindekiler Bölüm 1 Teknik Özellikler... 7 Bölüm 2 Genel Bilgiler Güvenlik bilgisi Tehlike bilgilerini kullanma Önlem etiketleri Sınıf LAZER Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik Kaynak Lamba Güvenliği Ürüne Genel Bakış...11 Bölüm 3 Kurulum Cihazı ambalajından çıkarma Çalışma ortamı Bağlantı Hücre bölmesi, Çoklu Hücre Tutucu, 100 mm Hücre Adaptörü (opsiyonel) mm adaptör (opsiyonel) Kurulum Çoklu Hücre Tutucu Işın yolu Bölüm 4 Başlatma Cihazı açma ve kapatma Dil seçimi Öz Sınama Bölüm 5 Standart İşlemler Genel bakış Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları Alfanümerik tuş takımının kullanılması Ana Menü Cihaz Ayarları modu Kullanıcı İsmi Numune İsmi Tarih ve saat Görüntü ve Ses Tercihleri Lamba Kontrolü VIS Lambası ve UV Lambası Ölçüm Modundaki lamba ayarlarının neden olduğu etki PC ve yazıcı Yazıcı kurulumu Verileri yazdırma HACH Data Trans Şifre Şifrenin devre dışı bırakılması

4 İçindekiler 5.3 Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Veri Günlüğü Otomatik/manuel veri saklama Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma Verileri Veri Günlüğünden Gönderme Saklanan verileri veri günlüğünden silme Dalgaboyu taraması ve sürede verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Dalgaboyu taraması veya süreden veri depolama Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri geri çağırma Dalgaboyu taraması veya süreden veri gönderme Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri silme Yüklenmiş Programlar Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntemi seçin Yüklenmiş program seçenekleri Program zamanlayıcılarının kullanımı Okuma modunu ayarlama Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) Seyreltme faktörünü ayarlama Standart ayarlamayı çalıştırma Kimyasal formül ayarlama Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme Reaktif şahidi çalıştırma Numune analizi Testleri güncelleme/düzenleme Test verilerini manuel güncelleme Yeni test programlama Saklanan programları sık kullanılan programlar listesine ekleme Barkod Programları mm test/şişe barkodu tamamlama Ölçme aralığını seçme Kimyasal değerlendirme formülünü seçme Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme Temel teste özel ve numuneye özel veri ayarları Numune şahidi Barkod testlerini güncelleme/düzenleme Barkod testini manuel güncelleme Varolan barkod testini güncelleme Yeni test programlama Cihaz yazılımının güncellenmesi LCW 906 ile, barkodla okunabilir kendi uygulamanızı programlama Barkodla okunabilir uygulamanın LCW 906 ile değerlendirilmesi Barkodla okunabilir uygulamayı düzenleme/silme Bölüm 6 Gelişmiş İşlemler Kullanıcı Programları Kullanıcı yöntemi programlama Tek dalgaboyu ayarları Çoklu dalgaboyu ayarları Tek ve çoklu dalgaboyu modu kalibrasyon ayarları Kullanıcı programını saklama Ek kullanıcı tanımlı parametreler ve fonksiyonlar

5 İçindekiler Serbest programlama program tipi Ölçüm süreci Ölçme sırasına ait yeni öğe girme Kalibrasyon formülünü girme (değerlendirme formülü) Değişkenleri girme Serbest programlama kullanıcı programını kaydetme Kullanıcı programı seçme Sık kullanılanlar listesinde kullanıcı programlarını ekleme, düzenleme ve silme Sık kullanılanlara Ekleme Düzenleme Silme Sık Kullanılanlar Sık kullanılan programı geri çağırma Bir sık kullanılan programı silme Standart Ekleme sonuçları izleme/kontrol etme Standart eklemeyi tamamlama Tek Dalgaboyu (absorbans, konsantrasyon ve transmitans ölçümleri) Tek dalgaboyu modunu ayarlama Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) Çoklu Dalgaboyu modu birden çok dalgaboyundaki ölçümler Farklı dalgaboylarında okuma modu ayarlama Çoklu dalgaboyu modunda ölçüm tamamlama Dalgaboyu Tarama modu absorbans ve geçiş spektrumların kaydedilmesi Dalgaboyu taraması ayarlama Dalgaboyu taramasını okuma Dalgaboyu tarama grafiği veya dalgaboyu tarama analizine ait navigasyon Referans taramalarla çalışma Absorbans/transmitans süresi Süre ayar parametreleri Süre taraması okuma Süre verileri analizi Süre taraması veya süre tarama analizine ait navigasyon Sistem kontrolleri Cihaz Bilgisi Cihaz yazılımını güncelleme Optik Kontroller Dalgaboyu kontrolü Parazit kontrolü Kaçak ışık kontrolü Absorbans kontrolü Kayma kontrolü Doğrulama seti Çıkış kontrolleri Lamba geçmişi Fabrika Servisi Servis zamanı Cihaz Yedekleme

6 İçindekiler Bölüm 7 Bakım Temizleme gereksinimleri Spektrofotometre Ekran Küvetler/numune hücreleri Lamba değiştirme Tungsten lambanın değiştirilmesi Deuterium lambasının (UV) yerleştirilmesi Sigorta değiştirme Filtre yastığı bakımı Filtre yastığı değiştirme Bölüm 8 Sorun Giderme Bölüm 9 Yedek Parçalar Bölüm 10 İrtibat Bilgileri Bölüm 11 Garanti, yükümlülük ve şikayetler Index

7 Bölüm 1 Teknik Özellikler Teknik özellikler haber verilmeksizin değiştirilebilir. Performans özellikleri Çalışma modu Kaynak lamba Dalgaboyu aralığı Dalgaboyu doğruluğu Dalgaboyu tekrarlanabilirliği Dalgaboyu çözünürlüğü Dalgaboyu kalibrasyonu Dalgaboyu seçimi Tarama hızı Spektral bant genişliği Fotometrik aralık Fotometrik doğruluk Fotometrik doğrusallık Kaçak ışık Veri saklama Transmitans (%), Absorbans ve Konsantrasyon Gaz Dolu Tungsten (görünür) ve Deuterium (UV) nm nm Dalgaboyu Aralığında ± 1 nm < 0,1 nm 0,1 nm Otomatik Seçilen yönteme bağlı olarak otomatik 900 nm/dak 1 nm adımlarla 2 nm nm Dalgaboyu Aralığında ± 3,0 Abs 0,0 5 Abs arasında 0,5 mabs 0,50 2,0 Abs arasında %1 < %0,5 2 Abs > 2 Abs'de < = %1 546 nm'de doğal camla 220 nm'de KI çözelti > 3,3 Abs / < %0, ölçülmüş değer (sonuç, tarih, saat, numune no, kullanıcı ismi) Kullanıcı programları 50 Fiziksel ve çevre özellikleri Genişlik Yükseklik Derinlik Ağırlık Çalışma gereksinimleri Saklama gereksinimleri 450 mm (17,7 inç) 200 mm (7,9 inç) 500 mm (19,7 inç) 15,5 kg (34,2 Ibs) batarya ile C ( F), maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) C ( F) maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) Ek teknik veriler Şebeke bağlantısı Arayüzler Su geçirmez Muhafaza Güvenlik sınıfı V~; 50/60 Hz; otomatik değiştirme Sadece aşağıdaki uzunluklardaki blendajlı kablo kullanın 3 m uzunluk. 1 x USB tip B 2 x USB tip A IP 31 Güvenlik sınıfı I 7

8 Teknik Özellikler 8

9 Bölüm 2 Genel Bilgiler 2.1 Güvenlik bilgisi Bu cihazı paketinden çıkarmadan, kurmadan veya çalıştırmadan önce lütfen bu kılavuzun tümünü okuyun. Tüm tehlike, uyarı ve dikkat ifadelerine özellikle dikkat edin. Bunların yapılmaması kullanıcının ciddi şekilde yaralanmasına veya cihazın hasar görmesine neden olabilir. Bu cihazın korumasının bozulmadığından emin olun, cihazı bu kılavuzda belirtilenden başka bir şekilde kullanmayın veya kurmayın Tehlike bilgilerini kullanma TEHLİKE Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. UYARI Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. DİKKAT Potansiyel olarak küçük veya orta dereceli bir yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. Önemli Not: Engellenmediği takdirde cihazda hasara neden olabilecek bir durumu belirtir. Kullanıcının cihazı kullanırken özellikle dikkate alması gereken bilgi. Not: Ana metine ilave olarak verilen çalışma bilgileri Önlem etiketleri Bu cihaza takılmış tüm etiketleri okuyun. Dikkat edilmemesi durumunda, kişisel yaralanma veya cihazda hasar meydana gelebilir. Bir sembol cihazda belirtiliyorsa, kılavuzda tehlike veya dikkat ifadesiyle bulunur. Bu simge cihaz üzerinde bulunduğunda çalışma ve/veya güvenlik bilgileri için talimat kılavuzunu kaynak olarak göstermektedir. Bu sembol, sıcak yüzey bulunduğuna işaret eder. Bu sembolle işaretlenen elektrik cihazlarının 12 Ağustos 2005 tarihinden itibaren Avrupa ülkelerinde kamusal atık sistemlerinde imha edilmesi mümkün olmayacaktır. Yerel ve ulusal yasal düzenlemelere (AB direktifi 2002/96/EC) uygunluk çerçevesinde, üretici eski cihazların ücretsiz olarak imha edilmesi sorumluluğunu üzerine almaktadır. Not: İmha işlemi ile ilgili sorunlarınız için lütfen üreticiniz veya tedarikçiniz ile irtibata geçin. 1. SINIF LAZER Bu sembol, cihazda1. Sınıf LAZER cihazı bulunduğunu belirtir. Veri: 0,3 mw; λ = 650 nm 9

10 Genel Bilgiler Sınıf LAZER Bu cihaza 1.Sınıf bir LAZER takılmıştır. 1.Sınıf LAZERLER, erişilebilir LAZER ışınının radyant gücü (erişilebilir emisyon) izin verilen Maksimum Maruz kalma değerinin her zaman altında olan ürünlerdir. Bu yüzden, 1.Sınıf LAZERLER için çıkış gücü, gözlerde hasar oluşacağına inanılan seviyenin altındadır. 1.Sınıf LAZER ışınına maruz kalınması gözlerin yaralanmasına neden olmayacaktır. 1.Sınıf LAZERLER bu yüzden güvenilir olarak kabul edilebilirler. Bununla birlikte, 1.Sınıf LAZER ürünler daha yüksek bir sınıftan LAZER sistemler içerebilir, ancak bu ürünlerde ışına erişimin makul şekilde benzer olmasını sağlayacak yeterlilikte mühendislik kontrol önlemleri bulunmaktadır. Bu tür ürünlere örnek olarak LAZER yazıcılar ve kompakt disk çalarlar verilebilir. CDRH değerlendirme numarası Veri: 0,3 mw; dalgaboyu = 650 nm Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik TEHLİKE Olası Kimyasal/ Biyolojik Temas Tehlikeleri. Kimyasal numunelerin, standartların ve reaktiflerle temas etmek tehlikeli olabilir. Bu ürünün kullanıcılarının, kimyasallar hakkında güvenlik prosedürleri ve doğru kullanım konularında bilgilenmeleri, ilgili tüm Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını dikkatle okumaları önerilir. Bu cihazın normal çalışması tehlikeli kimyasalların veya biyolojik olarak zararlı numunelerin kullanımını içerebilir. Kullanıcı, kullanmadan önce orijinal çözelti kapları üzerinde bulunan yazılı tüm uyarıcı bilgileri ve güvenlik bilgi formunu incelemelidir. Tüm atık çözeltiler yerel ve ulusal yasalara uygun olarak atılmalıdır. Koruyucu ekipman tipi, çalışma alanında bulunan tehlikeli madde konsantrasyonu ve miktarına göre seçilmelidir Kaynak Lamba Güvenliği Kaynak lambası, yüksek sıcaklıklarda çalışır. Olası elektrik çarpmasını önlemek için lambayla çalışmaya başlamadan önce cihazın güç kaynağıyla bağlantısını kesin. Cihazın kazayla açılamayacağından emin olun. DİKKAT UV lambası, UV ışığı üretir. UV koruyucu gözlüklerini giymeden çalışan bir lambaya doğrudan bakmayın. Önemli Not: Yanma olasılığını önlemek için elinize almadan önce lambanın en az 30 dakika soğumasını bekleyin. 10

11 Genel Bilgiler 2.2 Ürüne Genel Bakış DR 5000 Spektrofotometre, dalgaboyu aralığı nm arasında olan bir tam tarama UV/VIS spektrofotometredir. Cihaz, uygulama programlarının tam seti ve birden fazla dil desteğiyle birlikte verilmektedir. DR 5000 Spektrofotometre aşağıdaki uygulama modlarını içermektedir: Saklanan Programlar, Barkod Programları, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tek Dalgaboyu Modu, Çok-Dalgaboyu Modu, Dalgaboyu Tarama Modu ve Süreli Mod. DR 5000, görünmez ve mor ötesi dalgaboylarında test için kullanılır. Gaz dolu bir tungsten lambası, gözle görülebilir spektrumda ışık üretir ( nm) ve bir deuterium lambası mor ötesi spektrumda ( nm) ışık üretir. DR 5000 eco spektrofotometre konsantrasyon ünitelerinde absorpsiyon veya yüzdesel aktarımlar için doğrudan dijital okumalar sağlar. Kullanıcının oluşturduğu veya programlanmış yöntemler seçildiğinde, ekran menüsü ve sorgular kullanıcıya test boyunca kılavuzluk eder. Bu menü sistemi aynı zamanda raporların, oluşturulan kalibrasyon eğrileri ile ilgili istatistiksel değerlendirmelerin oluşturulması ve cihazın sistem kontrollerinin raporlanması için de kullanılabilir. 11

12 Genel Bilgiler 12

13 Bölüm 3 Kurulum 3.1 Cihazı ambalajından çıkarma UYARI Elektrik Çarpması ve Yangın Tehlikesi. Yalnızca verilen güç kaynağını kullanın. Kılavuzun bu bölümünde açıklanan çalışmalar yalnızca eğitimli personel tarafından yapılmalıdır. DR 5000 spektrofotometre ambalajının içeriği: DR 5000 spektrofotometre Şebeke güç kablosu Çoklu Hücre Tutucu DR 5000 Kullanıcı Kılavuzu HACH ve HACH LANGE prosedürlerinin bulunduğu CD-ROM Not: Herhangi bir parça kayıp veya hasarlıysa, üretici veya satış temsilcisiyle hemen görüşün. 3.2 Çalışma ortamı Cihazın sorunsuz çalışması ve doğru sonuçlar alınması için aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir: Cihazı düz bir yüzeye sabit bir şekilde yerleştirin. Cihazın altına hiçbir nesne sokmayın. Cihazın uygun çalışması için ortam sıcaklığını 10 ile 40ºC (50 104ºF) arasında tutun. Bağıl nem %80'den az olmalıdır; nem cihaz üzerinde yoğunlaşmamalıdır. Hava sirkülasyonu için üst kısım ve tüm kenarlarda en az 15 cm'lik (6 inçlik) bir açıklık bırakın böylece hava akımı elektrikli parçalarının aşırı ısınmasını engelleyebilir. Cihazı çok tozlu, nemli veya ıslak ortamlarda çalıştırmayın, tutmayın. Cihaz yüzeyini, hücre bölmesini ve tüm aksesuarları her zaman kuru ve temiz bir ortamda tutun. Cihazın içine veya üzerine damlayan maddelerin hemen temizlenmesi gerekir (bkz. bölüm 7.1, sayfa 121). Önemli Not: Cihazı ısıtıcılar, doğrudan güneş ışığı ve diğer ısı kaynakları gibi aşırı sıcaklıklardan koruyun. 13

14 Kurulum 3.3 Bağlantı DR 5000'de standart olarak cihazın arka kısmında bulunan üç adet USB arayüzü vardır. Şekil 1 USB Tip A arayüzler yazıcıyla, USB hafıza çubuğuyla veya klavyeyle iletişim için kullanılır. USB hafıza çubuğu cihaz yazılımının güncellenmesinde kullanılır. USB Tip B arayüz bilgisayarla iletişim için kullanılır. Kullanılabilmesi için isteğe bağlı Hach Data Trans yazılımının (bölüm , sayfa 31) bilgisayarda yüklü olması gerekir Aynı anda birçok aksesuarları bağlamak için USB hub kullanılabilir. Not: USB kabloları 3 metreden (10 ft) uzun olmamalıdırlar! Bu USB arayüzleri veri ve grafiklerin bir Yazıcı ve bir Bilgisayara gönderilmesini ve cihaz yazılımının yükseltilmesini sağlar (bkz. bölüm 6.8.2, sayfa 107). Şekil 1 Arayüzler 1 USB tip A 4 Sigorta 2 USB tip B 5 Güç kaynağının takılması 3 Açma/Kapatma düğmesi 14

15 Kurulum 3.4 Hücre bölmesi, Çoklu Hücre Tutucu, 100 mm Hücre Adaptörü (opsiyonel) Şekil 2 Hücre bölmesi 1 Hücre bölmesi 2 Sadece 13 mm yuvarlak küvet/şişe barkodu için hücre bölmesi DR 5000 Spektrofotometre, her bir cihazla birlikte sağlanan Standart Tutucu olan Çoklu Hücre Tutucuyla (Şekil 3, sayfa 16) donatılmıştır. Çoklu Hücre Tutucu, aşağıdaki hücre tipleriyle uyumludur: 10 mm'lik dikdörtgen biçiminde hücreler 20/50 mm dikdörtgen hücreler 1 inç yuvarlak hücreler 1 mm kare hücreler Ölçüm için sadece bir hücre tipi kullanılabilir. Çoklu Hücre Tutucunun üst ve alt kısmında farklı hücre tipleri için farklı yuvalar bulunmaktadır. Her yuvanın arkasında, hücre tipi belirtilmektedir. Opsiyonel olarak 100 mm adaptör de bulunmaktadır. 15

16 Kurulum Şekil 3 Çoklu Hücre Tutucu (Üst ve Alt) 1 10 mm'lik dikdörtgen hücre 4 1 inç yuvarlak hücre 2 20 mm'lik dikdörtgen hücre 5 1 inç kare hücre 3 50 mm'lik dikdörtgen hücre mm adaptör (opsiyonel) mm'lik dikdörtgen hücre Şekil mm Hücre Adaptörü 16

17 Kurulum Kurulum Çoklu Hücre Tutucu Çoklu Hücre Tutucu Montajı: 1. Hücre bölmesini açın. 2. Çoklu Hücre Tutucuda seçili hücre tipi için doğru yuvayı tanımlayın. 3. Çoklu Hücre Tutucuyu, seçili hücre tipi doğrudan okunabilecek ve hücre yuvası önde olacak şekilde hücre bölmesine takın. Tutucuyu, iki kilitleme vidasıyla sabitleyin (Şekil 5). Şekil 5 Kurulum Çoklu Hücre Tutucu 17

18 Kurulum 3.5 Işın yolu Şekil 6, DR 5000 ışın yolunu gösterir: Şekil 6 Işın yolu 1 Deuterium lambası 10 Çıkış kesiti 2 Lamba seçme aynası 11 Hücre bölmesi 3 Tungsten lamba 12 Lens 4 Ayna 13 Yuvarlak küvet/şişe bölmesi 5 Izgara 14 Ölçüm öğesi 6 Referans elemanı 15 Monokromatör 7 Ayna 16 Ayna 8 Ayırıcı ayna 17 Ayna 9 Filtre 18 Giriş kesiti 18

19 Bölüm 4 Başlatma 4.1 Cihazı açma ve kapatma 1. Güç kaynağını bağlayın. 2. Boş hücre bölmesini kapatın. 3. Cihazın arkasındaki açma kapatma düğmesine basarak cihazı açın. Not: Cihazı hızlı bir şekilde arka arkaya kapatıp açmayın. Cihazı tekrar açmadan önce yaklaşık 20 saniye bekleyin, aksi takdirde elektronik ve mekanik sistemlere hasar verebilirsiniz. 4.2 Dil seçimi Spektrofotometre yazılımında birçok dil seçeneği bulunmaktadır. Cihaz ilk açıldığında, dil seçimi ekranı görünecektir. 1. İstediğiniz dili seçin. 2. Dil seçimini onaylamak için OK tuşuna basın. Öz sınama otomatik olarak başlayacaktır. Dil ayarı değiştirme Seçenek değiştirilene kadar cihaz seçili dilde çalışır. 1. Cihaz açılırken, dil seçimi listesi görüntülenene kadar ekranın herhangi bir yerine dokunun (yaklaşık 30 saniye). 2. İstediğiniz dili seçin. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Test programı hemen ardından otomatik olarak başlayacaktır. 4.3 Öz Sınama Cihaz her açıldığında, başlıca sistem bileşenlerinin çalıştığından emin olunması için bir seri sistem kontrol testi otomatik olarak gerçekleştirilir. Yaklaşık iki dakika süren bu prosedür sistem, lamba, filtre ayarı, dalgaboyu kalibrasyonu ve voltajı kontrol eder. Doğru şekilde çalışan her bir test bir kontrol işareti ile onaylanır. Sistem açılış kontrolleri tamamlandığında Ana Menü görüntülenir. Not: Öz sınama sırasında başka hata mesajları için bkz. Bölüm 8, sayfa

20 Başlatma 20

21 Bölüm 5 Standart İşlemler 5.1 Genel bakış Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları Alfanümerik tuş takımının kullanılması Tüm ekran dokunmatiktir. Bir seçim yapmak için, tırnağınız, parmak ucunuz, kalem silgisi veya bir stylus ile ekrana basın. Tükenmez kalem ucu gibi sivri nesnelerle ekrana dokunmayın! Ekran üzerine herhangi bir şey koymayın; ekran çizilebilir veya zarar görebilir! Seçim yapmak için tuşlara, kelimelere veya simgelere dokunun. Uzun listelerde çok hızlı şekilde yukarı çıkmak ve aşağı inmek için kaydırma çubuklarını kullanın. Kaydırma çubuğunu basılı tutarak listede yukarı aşağı hareket edin. Listede bir öğeyi vurgulamak için öğeye bir kez dokunun. Öğe başarılı bir şekilde seçildiğinde, renkleri tersine çevrilmiş metin olarak görüntülenecektir (koyu renkli arka plan üzerinde açık renkli metin). Bu ekran, cihaz programlanırken gerektiğinde harf, rakam ve sembol girmek için kullanılır. Kullanılamayan seçenekler devre dışıdır (gri). Ekranın sağında ve solunda bulunan simgelerin açıklamaları için. Tablo 1. Tuş takımının ortasındaki alan seçilen giriş modunu göstermek için değişir. İstenen karakter ekranda görünene kadar bir tuşa art arda basın. Boşluk, YZ_ tuşundaki alt çizgi kullanılarak bırakılabilir. Not: USB klavye (ABD klavye düzeniyle) veya USB Barkod taşınabilir tarayıcı giriş için kullanılabilir (bkz. Bölüm 9, sayfa 129). Simge / tuş Açıklama Fonksiyon ABC/abc Alfabetik Tablo 1 Alfanümerik tuş takımı Bu tuş, alfabetik karakterler girilirken (ör. kullanıcının girdiği birimler), küçük harf ve büyük harf arasında geçiş yapabilmenizi sağlar. # % Semboller Noktalama işaretleri, semboller ve sayısal alt ve üst simgeler girilebilir. 123 Nümerik Normal rakamların girilmesi için. CE Girişi Sil Girişi siler. Sol Ok Geri al Bir pozisyon geri gider. Bu, yeni pozisyona daha önceden girilmiş karakteri siler. Sağ Ok İlerleme Giriş yapılırken iki peşpeşe karakter aynı tuş üzerinde olduğunda sonraki karaktere ilerler. 21

22 Standart İşlemler Ana Menü Ana Menü'den farklı modlar seçilebilir. Aşağıdaki tabloda her menü seçeneği kısaca açıklanmıştır. Tablo 2 Ana Menü seçenekleri Seçenek Depolanan Programlar (HACH LANGE Programları) Kullanıcı Programları Sık Kullanılan Programlar Tek Dalgaboyu Çoklu Dalgaboyu Dalgaboyu Taraması Süre Sistem Kontrolleri Veri Geri Çağırma Cihaz Ayarları Fonksiyon Yüklenmiş programlar, HACH reaktifleri, LANGE küvet testleri ve pipet testlerinin kullanıldığı önceden programlanmış yöntemlerdir. DR 5000 Prosedürleri Kılavuzu'nda HACH programlarının kullanımını anlatan resimli adım adım prosedürler vardır. LANGE testlerinin çalışma prosedürleri test paketlerinde yer alır. Kullanıcı programları "analizlerin isteğe göre yapılmasını" mümkün kılar: Kullanıcılar geliştirdikleri kendi yöntemlerini programlayabilir. Varolan HACH ve LANGE yöntemleri kullanıcı programları olarak saklanabilir. Kullanıcının gereksinimlerine göre LANGE testlerinde daha sonra değişiklik yapılabilir. Kullanıcının kendi gereksinimlerini karşılamak üzere oluşturduğu yöntemler/testler listesi. Tek dalgaboyu ölçümleri şunlardır: Absorbans ölçümleri: Numunenin absorbe ettiği ışık absorbans birimlerinde ölçülür. Transmitans ölçümleri (%): Numunenin içinden geçip dedektöre ulaşan ışığın yüzdesi ölçülür. Konsantrasyon ölçümleri: Ölçülmüş absorbans değerlerinin konsantrasyon değerlerine çevrilebilmesi için bir konsantrasyon faktörü girilebilir. Çok dalgaboyu modunda, absorbans (Abs) veya transmitans yüzdesi (%T) dört dalgaboyuna kadar ölçülür ve absorbans farklılıkları ile absorbans bağlantıları hesaplanır. Konsantrasyonları basit çevirme işlemleri de gerçekleştirilebilir. Dalgaboyu taraması tanımlı dalgaboyu spektrumu üzerinde numune ışığının nasıl soğurulduğunu gösterir. Bu dalgaboyu maksimum absorbans değerinde ölçülebilen dalgaboyunu saptamak için kullanılır. Tarama sırasında absorbans davranışı grafik olarak görüntülenir. Süre taraması tanımlanmış bir zaman içerisinde belirlenmiş dalgaboyunda absorbans veya transmitans yüzdesini kaydeder. Sistem kontrolleri menüsü optik kontroller, çıkış kontrolleri, lamba geçmişi, cihaz güncellemesi, servis zamanı ve cihaz yedeklemesi gibi bir dizi seçenek sunar. Saklanan veri geri çağrılabilir, filtreden geçirilebilir, gönderilebilir ve silinebilir. Bu modda kullanıcıya özel veya yönteme özel ayarlar girilebilir: Kullanıcı İsmi, Numune No, Tarih ve Saat, Görüntü ve Ses, Lamba Kontrolü, PC ve Yazıcı, Şifre ve Modül Seçenekleri. 22

23 Standart İşlemler 5.2 Cihaz Ayarları modu 1. Ana Menü'de Cihazın Ayarlanması seçeneğini belirleyin. Cihaz fonksiyonlarını yapılandırmak için fonksiyon seçimi görüntülenir. Çoklu hücre tutucu kurulduğunda ya da 13 mm yuvarlak küvet/şişe bölmesi kullanıldığında bu ekran görüntülenir. Cihaz, Sipper modülünü veya Peltier modülünü algılarsa Carousel Seçenekleri tuşu yerine Sipper Seçenekleri veya Peltier Seçenekleri geçer. DR5000 için opsiyonel modüller: Carousel Tutucu (Numune Değiştirici) Pour-Thru Hücresi modülü Sipper modülü Peltier modülü (Sıcaklık kontrol modülü) Daha fazla bilgi için ilgili kılavuzları/talimat belgesine başvurun Kullanıcı İsmi Bu seçeneği, 30 kişiye kadar kullanıcı isminin baş harflerini (her biri için en fazla 5 karakter) cihaza girmek için kullanın. Bu özellik numuneleri hangi kullanıcıların ölçtüğünü kaydetmeye yardımcı olur. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Kullanıcı İsmi tuşuna basın. 2. Yeni bir "Kullanıcı İsmi" girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Ekranda seçilen Kullanıcı İsmi görülecektir. 6. OK tuşuna basın. Cihaz, Cihaz Ayarları ekranına dönecek ve seçilen kullanıcı ismini gösterecektir. 7. Seçilen Kullanıcı İsmi etkinleştirilmiştir. Not: Listeden Kullanıcı İsmini kaldırmak için Sil tuşuna basın. Not: Kullanıcı İsmini ölçüm modunda da girebilir veya değiştirebilirsiniz. Sonuçlar ekranında, Seçenekler>Daha fazla...>cihaz Ayarları tuşuna basın veya Kullanıcı İsmi zaten atanmış durumdaysa sonuçlar ekranında Kullanıcı İsmi sembolünü hemen seçebilirsiniz. 23

24 Standart İşlemler Numune İsmi Bu seçeneği, cihaza en fazla 30 Numune Tanımlama etiketi (her biri için en fazla 13 karakter) girmek için kullanın. Numune İsimlerini, numunenin konumunu veya numuneye özel başka bilgileri belirtmek için kullanabilirsiniz. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Numune İsmi tuşuna basın. 2. Yeni Numune İsmi girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. Not: USB Barkod Tarayıcı ( bkz. Bölüm 9, sayfa 129) bağlıysa Numune isimleri de taranabilir. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Numune İsim'leri sıralı olarak (örn. Debi (01 vb.)) numaralandırmak isterseniz, Numara Ekleyi seçin. Sıranın ilk rakamını belirtmek için ok tuşlarını kullanın. Sıranın ilk rakamını girmek için alfanümerik tuş takımı aracılığıyla ok tuşları arasındaki tuşu kullanın. 6. "Cihaz Ayarları" ekranına dönmek için OK tuşuna basın. 7. Numune İsmi etkinleştirilmiştir. Ölçümden sonra her bir Numune İsmi otomatik olarak artan sırada numaralandırılır. Rakam Numune İsmi arkasında parantez içinde gösterilir. Not: Numune İsmi silmek için ismi vurgulayın ve Sil tuşuna basın. 24

25 Standart İşlemler Ölçüm Modunda Numune ismini girme veya değiştirmenin iki yöntemi bulunmaktadır: Seçenek 1 Sonuç ekranında Seçenekler>Daha fazla...>cihaz Ayarı TUŞUNA BASIN. Numune No zaten atanmışsa, sonuçlar ekranında "Numune İsmi" sembolünü hemen seçebilirsiniz. Seçenek 2 Bir USB klavye (ABD klavye düzeniyle) veya tarayıcı ile Numune ismi, sonuç ekranına doğrudan girilebilir. Not: Bu numune ismi, listeye eklenmeyecektir Tarih ve saat 1. Cihaz Ayarları menüsünde Tarih ve Saat tuşuna basın. 2. Tarih ve saat bir dizi alanda alt bölümlere ayrılmıştır. Uygun alana basın ve değeri değiştirmek için ok tuşlarını kullanın. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönecektir Görüntü ve Ses Tercihleri 1. Cihaz Ayarları menüsünde Görüntü ve Ses tuşuna basın. Şu seçenekler görüntülenecektir: Görüntü Kontrastı Aydınlatma koşulları ve görüş açısına uyması için ekran parlaklığını ayarlar. Ekrana dokunulması Ekrana her dokunulduğunda kısa bir uyarı sesini etkinleştirir//devre dışı bırakır (varsayılan:kapalı). Okuma bitimi Okuma tamamlandığında sesi etkinleştirir//devre dışı bırakır (Varsayılan: okumanın her tamamlanışında kısa uyarı sesi). Zamanlayıcı Zamanlayıcı sesinin uzunluğunu ayarlar. Uzun veya Kısa seçimini yapın. Uzun uyarı sesleri gürültülü ortamlar için önerilmektedir. 25

26 Standart İşlemler 2. Ses sinyal sayısını değiştirmek için Uzun'u seçin. Ses sinyal sayısını (4 25) girmek/belirtmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. Not: Çok sayıda ses sinyali ses süresini artırırken, az sayıda ses sinyali de ses süresini azaltır. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Seçilen ses sinyal sayısı ilgili akustik sinyal gibi ses verir. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönecektir Lamba Kontrolü Tungsten lambası nm görünür dalgaboyunda ışık üretir. Deutrium lambası nm mor ötesi spektrumunda ışık üretir nm arasındaki çakışma bölgesinde ya deuterium lamba (UV lamba) ya da tungsten lamba ölçümler için kullanılabilir. Lambaların servis ömrü, açma-kapama işlemleri ve kullanım süresinden etkilenir. Tipik kullanım, 8 10 saat boyunca cihazı açık bırakmak ve sonra da bir sonraki gün kapalı bırakmaktır. Not: Genel olarak lambanın açılıp kapatılmasından kaçının; bu, lambanın servis süresini uzatır. Maksimum servis ömrü için lambayı sadece en az 4 5 saat kapalı kalacaksa kapatın. Lamba, aşağıdaki durumlarda otomatik olarak açılır seçili program için bir lamba gerekiyorsa cihaz, lamba spektrumunda çalışıyorsa VIS Lambası ve UV Lambası 1. Cihaz Ayarlama menüsünde Lamba Kontrolü tuşuna basın. 2. VIS Lambası ve/veya UV Lambasını açmak için Açık seçeneğini seçin. 3. VIS lambası ve/veya UV lambasının yanma süresi aralığını saptamak için Kaydet: seçeneğini belirleyin. 4. Lamba yanma süresini seçmek için Kaydet altındaki alana basın. 26

27 Standart İşlemler 5. Lambanın açık olacağı sürenin uzunluğunu seçin. Not: İlgili aralık dışında hiç bir ölçüm yapılmadan geçen bu sürenin sonunda lamba otomatik olarak kapanır (UV/VIS). 6. Onaylamak için OK tuşuna basın Ölçüm Modundaki lamba ayarlarının neden olduğu etki 7. Cihazın görünürden UV kaynağına geçtiği 320 nm nm arasında bir dalgaboyu değeri seçmek için UV Anahtar tuşuna dokunun. 8. UV işlemi için maksimum dalgaboyunu girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. 9. Onaylamak için OK tuşuna basın ve Lamba Kontrolüne geri dönün. 10. Onaylamak için OK tuşuna basın ve Cihaz Ayarlamaya geri dönün. Not: Lamba gerektiren seçili program, en yüksek önceliğe sahiptir. Lamba Kontrolü'ndeki lamba kapatılırsa depolanan program için gerekmesi durumunda lamba otomatik olarak açılacaktır. UV Lambası manuel açılır. Ekranda UV Lambası simgesi görüntülenir ve yanıp söner. Cihazda Lamba Isınma... mesajı görüntülenecektir. Bu yaklaşık 3 dakika sürer. 27

28 Standart İşlemler Lamba ısındığında ve hazır olduğunda UV simgesinin yanıp sönmesi durur. Not: Her iki lamba da açıksa UV-VIS simgesi, seçili Ölçüm Modunda görüntülenir. Not: Alternatif olarak geçerli ayarı değiştirmek için ölçüm ekranındaki UV veya VIS Lambası simgesine dokunabilirsiniz. 28

29 Standart İşlemler PC ve yazıcı Cihazın arka kısımda 3 USB arayüzü bulunmaktadır (bkz. Şekil 1, sayfa 14). Bu ara birimler verilerin ve grafiklerin yazıcıya aktarılmasında, verilerin güncellenmesinde ve kişisel bilgisayarla veri iletişimi kurulmasında kullanılır. Arayüzler USB hafıza çubuğuyla, harici USB klavyeyle veya USB Barkod taşınabilir tarayıcısıyla bağlantı için kullanılabilir. Not: Aynı anda birçok aksesuarla bağlamak için USB hub kullanılabilir. USB hafıza çubuğu veri ve yazılımların güncellenmesi için kullanılır; bkz. bölüm 6.8.2, sayfa 107. Önemli Not: Blendajlı USB kablosunun 3 m'den daha uzun olmaması gerekir! Tablo 3 USB konektörü USB Arayüzleri USB (Tip B) USB (Tip A) Açıklama Bu USB arayüzü Cihazı PC'ye bağlamak (HACH Data Trans Software'in kurulmasıyla) için tasarlanmıştır. Bu USB portu yazıcı, USB hafıza çubuğu, barkod tarayıcı veya klavye bağlamak için kullanılabilir. 1. Cihaz Ayarları menüsünde PC ve Yazıcı tuşuna basın. Bağlantılar hakkında bilgilerin bulunduğu liste açılır Yazıcı kurulumu Uyumluluk nedeniyle yazıcı dilinin HP PCL 3 olması gerekir. 2. Yazıcı tuşuna basın. 3. Yazıcı Kurulumu ekranını görüntülemek için Kurulum tuşuna basın. 29

30 Standart İşlemler Yazıcı Kurulumu: Çözünürlük: Baskı kalitesi Kağıt: Kağıt boyutu Not: İsteğe bağlı bir Termal Yazıcı bağlıysa "Otomatik Gönder" fonksiyonu açık/kapalı olarak bulunur. 4. Ölçülen tüm verileri otomatik olarak termal yazıcıya göndermek için Otomatik Gönder: Açık seçeneğini belirleyin. Not: Otomatik Gönder seçeneği diğer yazıcılar için kullanılamaz (ör. mürekkep püskürtmeli yazıcılar). 5. Baskı kalitesini seçmek için Çözünürlük tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: 100 dpi 150 dpi ve 300 dpi 6. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: PC ve Yazıcı menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın. 30

31 Standart İşlemler 7. Kağıt boyutunu seçmek için Kağıt tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: Letter Legal Executive A4 8. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: PC ve Yazıcı menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın Verileri yazdırma 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Yazdırılacak verilerin saklandığı veri kaynağını seçin. 3. Bir liste görüntülenir. Verilere filtre uygulanabilir. Daha fazla bilgi için bkz. bölüm , sayfa Verilerin (tablo, eğri) hemen yazıcıya gönderilmesi için PC ve Yazıcı simgesine basın. 5. Tek nokta veya Filtreli veriler veya Tüm verileri vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Veriler yazdırılana dek Veri Gönderiyor... mesajı görüntülenir HACH Data Trans Ölçüm verilerinin işlenmesi için isteğe bağlı HACH Data Trans yazılımının bilgisayarda kurulu olması gerekir. 1. Cihaz Ayarları menüsünde PC ve Yazıcı tuşuna basın. 2. PC seçeneğini seçin. 3. PC Kurulumu ekranını görüntülemek için Kurulum tuşuna basın. Kurulum hakkında daha fazla bilgi için HACH Data Trans kullanıcı kılavuzuna başvurun. 31

32 Standart İşlemler 4. Ölçülen tüm verileri otomatik olarak bilgisayara göndermek için Otomatik Gönder: Açık seçeneğini seçin. Not: Otomatik Gönder: Kapalı seçiliyse bilgisayara veri göndermek için PC ve Yazıcı tuşuna basılması gerekir. Not: Uzak fonksiyonu yalnızca veri aktarımını izlemek içindir Şifre Şifre menüsü, çeşitli fonksiyonlara erişimin kontrol edilmesi için bir takım güvenlik ayarları içerir. Örneğin, saklanan programlarda veya cihaz yapılandırmasında yetkisiz değişikliklerden korunma. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Güvenlik Listesi seçeneğini vurgulamak için şifre atayın. Şifreyi Belirle tuşuna basın. 3. Yeni bir Şifre (her biri en fazla 10 karakter) girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. Güvenlik Listesi erişimi etkinleştirilmiştir. 32

33 Standart İşlemler 4. Yetkisiz kullanıcılara karşı çeşitli fonksiyonları kilitlemek için Güvenlik Listesi tuşuna basın. 5. Kontrol etmek istediğiniz fonksiyonları vurgulayın. 6. Şifre menüsüne dönmek için Güvenlik Listesini onaylayıp OK tuşuna basın. 7. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını vurgulamak için Açık tuşuna basın. 8. Onaylamak için yeni Şifreyi tekrar girin. 9. "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. Not: Bir kullanıcı kilitli bir ayara ulaşmaya çalıştığında Şifre sorgulaması için alfanümerik tuş takımı görünecektir Şifrenin devre dışı bırakılması 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Önceki Şifreyi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. 33

34 Standart İşlemler 3. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını devre dışı bırakmak için Kapalı tuşuna basın. 4. "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. Not: Eski Şifreyi silmek veya yeni bir şifre girmek için bu fonksiyonu kullanın. 34

35 Standart İşlemler 5.3 Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Veri Günlüğü Otomatik/manuel veri saklama Veri Günlüğü aşağıdaki modlarda alınan 1000 okuma değerini saklayacaktır: Yüklenmiş Programlar, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tekli Dalga Boyu ve Çoklu Dalga Boyu. Tarih, Saat, Sonuçlar, Numune No ve Kullanıcı İsmi dahil analizin tam kaydı saklanır. Veri saklama parametresi, verilerin otomatik olarak mı yoksa manuel olarak mı saklanacağını belirtir (kullanıcı hangi veriyi saklayacağına karar vermelidir) Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma 1. Seçenekler menüsünde Yükle: Açık/Kapalı tuşuna basın. Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. Bununla birlikte, bu ayar sonuç ekranından Konfigürasyon seçeneğiyle Yükle: Açık konumuna değiştirilebilir. Daha sonra o an için ekranda gösterilen okuma değeri saklanır. Not: Cihazın belleği (veri günlüğü) dolduğunda, yeni verilerin saklanmasına izin vermek için en eski veriler otomatik olarak silinir. 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü tuşuna basın. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 3. Filtre: Açık/Kapalı tuşuna basın. 35

36 Standart İşlemler 4. Filtre Ayarları fonksiyonu belirli öğelerin aranması için kullanılır. 5. Filtreleri çalıştırmak için Açık seçeneğini vurgulayın; verileri seçme ölçütü: Numune İsmi Kullanıcı İsmi Başlangıç Tarihi Parametre veya bu dört seçeneğe ait herhangi bir kombinasyon. 6. Seçimi onaylamak için OK tuşuna basın. Seçilen öğeler listelenir. 7. Daha fazla bilgi almak için Ayrıntıları İncele tuşuna basın Verileri Veri Günlüğünden Gönderme Dosyalar, USB hafıza çubuğu "DATALOG" isimli CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) şeklinde otomatik olarak gönderilir. Artık dosya bir elektronik tablo programı kullanılarak işlenebilir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: DLYear_Month_Day_Hour_Minute_Second. CSV. Yazıcıya veri göndermek için bkz. bölüm , sayfa USB aygıtını takın (Şekil 1, sayfa 14). 2. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. Sırasıyla Seçenekler ve PC ve Yazıcı simgesine bası 3. Hafıza çubuğuna gönderilecek verileri seçip OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. Bilgisayara ölçüm verileri göndermek için : Kullanılabilmesi için, isteğe bağlı HACH Data Trans yazılımının bilgisayarda kurulu olması gerekir, bkz. bölüm , sayfa

37 Standart İşlemler Saklanan verileri veri günlüğünden silme 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü>Seçenekler>Sil tuşuna basın. 3. Tek Nokta, Filtreli veriler veya Tüm verileri vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. 37

38 Standart İşlemler Dalgaboyu taraması ve sürede verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Dalgaboyu taraması veya süreden veri depolama Cihazda 20 Dalgaboyu Taraması ve 20 Süre Verileri kümesi saklanabilir. Veriler, incelendikten sonra kullanıcının kararına göre manuel olarak saklanabilir. 1. Okuma değeri alındıktan sonra Seçenekler menüsünde Sakla simgesine basın. Veri Saklama listesi görüntülenir. 2. O anki taramayı vurgulanan numaralı satıra kaydetmek için Sakla tuşuna basın. Bir taramanın üzerine de yazdırılabilir Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri geri çağırma 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. a. Verileri geri çağırmak için Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın. b. Program zaten çalışıyorsa Seçenekler>Daha fazla...>veri Geri Çağırma tuşuna basın. 38

39 Standart İşlemler 2. Ayrıntılara bakmak için Grafik tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın. 3. Ayrıntılara bakmak için Tablo tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın Dalgaboyu taraması veya süreden veri gönderme USB hafıza çubuğu, yazıcı veya Hach Data Trans yazılımının olduğu bilgisayara gönderilen verileri geri çağırmak için iki yol vardır. Seçenek 1: 1. Ana Menü'deki Verileri Geri Çağırma tuşuna, ardından da Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın. 2. USB hafıza çubuğu, yazıcı veya Hach Data Trans yazılımının olduğu bilgisayara veri göndermek için Seçenekler tuşuna, ardında da PC ve Yazıcı simgesine basın. 39

40 Standart İşlemler Yazıcı bağlandığında verilerin yazıcıya ne şekilde gönderileceğini seçin (grafik, tablo veya her ikisi de). USB hafıza çubuğu bağlı olduğunda dosyalar otomatik olarak USB hafıza çubuğuna CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) biçiminde WLData (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData (Süre Verileri) dosyalarına gönderilir. Dosya adı şu şekilde biçimlendirilir: ScanData_X.csv (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData_X.csv (Süre Verileri). X = tarama sayısı (1 20) Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. Not: Dosyalar daha önceden depolanmışsa Veriler zaten var. Üzerine yazılsın mı? uyarısı ekrana gelir. Saklanan verilerin üzerine yazmak için OK tuşuna basın. Seçenek 2: 1. Verileri USB hafıza çubuğuna ya da yazıcıya göndermek için önce Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna, ardından da Seçenekler>Daha fazla...>veri Gönder tuşuna basın. Yazıcı bağlandığında verilerin yazıcıya ne şekilde gönderileceğini seçin (grafik, tablo veya her ikisi de). USB hafıza çubuğu bağlı olduğunda dosyalar otomatik olarak CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) biçiminde WLData (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData (Süre Verileri) dosyalarına gönderilir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: ScanData_Yıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye.CSV (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya Dosya ismi şu şekilde olacaktır: TCYıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye.CSV (Süre Verileri). Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. 40

41 Standart İşlemler Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri silme 1. Ana Menü'den Verileri Geri Çağırma tuşuna, ardından da Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın veya Seçenekler>Daha fazla...>verileri Geri Çağırma tuşuna da basabilirsiniz. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 2. Silmek için verileri vurgulayın. 3. Seçenekler menüsünde Sil tuşuna, onaylamak için de OK tuşuna basın. 41

42 Standart İşlemler 5.4 Yüklenmiş Programlar Cihazda 200'den fazla programlanmış prosedür vardır. Bunlara Kayıtlı Programlar menüsünden erişilebilir Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntemi seçin Yüklenmiş program seçenekleri 1. Program numaralı saklanan programların alfabetik listesini görüntülemek için Ana Menü'de Kayıtlı Programlar tuşuna basın. Kayıtlı Programlar listesi görüntülenir. 2. Gereken testi vurgulayın. Not: Program numarasını ada göre bulun veya ok tuşlarını kullanarak listede hızlı bir şekilde dolaşıp programı vurgulayın veya belirli bir program numarasını aramak için de Numara ile Seç tuşuna basın. Test numarası girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve OK tuşuna basın. 3. Programı çalıştırmak için Başlat tuşuna basın. Program seçildikten sonra bu parametreyle ilgili ekran görüntülenir. Not: İlgili tüm veriler (dalgaboyu, faktörler ve sabitler) zaten önceden ayarlanmıştır. 4. İlgili Prosedürler Kılavuzu'nda açıklanan kimyasal prosedürleri uygulayın. 1. Ana menüden Saklanan Programlar seçeneğini belirleyin. Gereken yöntemi seçip Başlat.tuşuna basın. 2. Parametre Ayarı için Seçenekler tuşuna basın. Saklanan program açıklamaları için bkz. Tablo 4. Tablo 4 Saklanan program seçenekleri Seçenekler Daha fazla Açıklama Diğer Seçenekler için 42

43 Standart İşlemler Seçenekler Yükle: Kapalı/Açık % Trans/Kons/Abs Veri Gönder simgesi / Veri Gönder Zamanlayıcı simgesi Okuma Modu Seyreltme Faktörü: Kapalı/Açık Standart Ekleme Standart Ayarlama Kimyasal Formül Reaktif şahidi Kullanıcı Programı olarak kaydet Veri Geri Çağırma Açıklama Tablo 4 Saklanan program seçenekleri (devam) Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. Transmitans yüzdesi, konsantrasyon veya absorbans okuma değerleri arasında geçiş yapmak için Verileri yazıcı, bilgisayar veya USB hafıza çubuğu (Tip A) göndermek için Kronometre gibi çalışır. Analiz adım sürelerinin doğru ayarlanmasına yardımcı olur (örn. tepki süreleri, bekleme süreleri vb. tam olarak belirtilebilir). Belirtilen sürenin sonuna gelindiğinde sesli bir sinyal verilir. Zamanlayıcı kullanılmasının ölçüm programına etkisi yoktur. Tek Okuma Modu: Yalnızca ölçüm tamamlandıktan sonra görüntülenen okuma değeri (Oku tuşuna basın; standart ayar) (bkz. bölüm , sayfa 45). Sürekli Okuma Modu: Sıfırlama ölçümünden sonra tüm okuma değerleri otomatik ve sürekli olarak görüntülenir (bkz. bölüm , sayfa 45). Belirli özelliklerin dikkate alınması için bir düzeltici seyreltme faktörü girilebilir. Ayarlamada seyreltme faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Seyreltme faktörünün varsayılan ayarı kapanır. Not: Seyreltme etkin olduğunda, seyreltme simgesi ekranda görünecektir. Bu seçenek kontrol edilecek ölçümlerin doğruluğunu sağlar.. Bir test parametresinin (çalışma) prosedüründe, bu fonksiyonun nasıl kullanılacağına dair ayrıntılı bir açıklama bulunur. Test parametresiyle ilgili (çalışma) prosedürde standart ayarlamanın gerekli olup olmadığı, gerekliyse nasıl yapılacağı belirtilir. Saklanan bazı testler/yöntemler kimyasal formülün ve ölçme aralığının seçilmesine izin verir. Saklanan testlerin/yöntemlerin bazılarında "Reaktif şahidi" fonksiyonu vardır. Bu özellik, reaktif şahit değerinin sonraki okuma değerlerinden çıkartılması veya okuma değerleriyle toplanmasını sağlar.. Reaktif şahit değeri kalibrasyon eğrisini, eğrinin şekli veya eğimi değiştirilmeden y-ekseni boyunca kaydırır. Etki, kalibrasyon doğrusunun y-ekseni kesme noktasına karşılık gelir. Aşağıdaki denklem bu konuya açıklık getirir: Konsantrasyon = [(Kons.. faktörü) * Abs] (kör reaktif değeri). Seçili parametreleri Kullanıcı Programı olarak saklamak için, bkz. bölüm 6.1, sayfa 63. Kaydedilen ölçüm verilerini, dalgaboyu taramalarını veya zaman akışlarını çağırır, bkz. bölüm 5.3, sayfa 35. Cihaz Ayarları Cihazla ilgili temel veriler, bkz. bölüm 5.2, sayfa

44 Standart İşlemler Program zamanlayıcılarının kullanımı Bazı prosedürler için zamanlayıcı kullanımı gerekli değildir. Diğer prosedürlerde birden fazla zamanlayıcılar gerekir. Bu zamanlayıcılar ayarlanan zaman içerisinde gerçekleştirilecek etkinliğin tanımıyla birlikte her Kayıtlı Program konumunda önceden ayarlanmıştır. 1. Ekranda Zamanlayıcı simgesine basın. 2. İlk zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Zamanlayıcı ekranda geri sayacaktır. 3. Kayıtlı Programla ilgili zamanlanmış sonraki etkinliği başlatmak için Zamanlayıcı simgesine ve OK tuşuna basın. Not: Zamanlayıcı çalışırken ölçüm ekranını görüntülemek için Kapat tuşuna basın. Saat sol alt bölümde, tarih yerine görüntülenir. Not: Geri sayımın ortasında İptal tuşuna basarak zamanlayıcıyı durdurabilirsiniz. Not: Çalışma süresi sona erdiğinde Zamanlayıcı uyarı sesi verir. Birçok programda genel amaçlı bir zamanlayıcı da kullanılabilir. Zamanlayıcı simgesini göründüğünde, simgeye basıp Genel Zamanlayıcı seçeneğini belirleyin. Yeni bir ekran görüntülenir. İstenilen zaman aralığını girip, zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Ayarlanan zaman sona erdiğinde zamanlayıcı uyarı sesi verir Okuma modunu ayarlama 1. Gereken modu vurgulamak için Okuma Modu tuşuna basın. 2. Gereken modu seçip önce OK, sonra da sonuç ekranına dönmek için Geri Dön tuşuna basın. 44

45 Standart İşlemler Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) 1. Reaktif küveti küvet/numune hücre tutucusuna takın. Sıfırla tuşuna basın. Not: Oku tuşu sadece sıfırlama ölçümü yapıldıktan sonra akit olur. 2. Numune küvetini küvet/numune hücre tutucusuna takın. Oku tuşuna basın. Not: Veri saklama için bkz. bölüm 5.3.2, sayfa Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) 1. Reaktif küveti küvet/numune hücre tutucusuna takın. Sıfırla tuşuna basın. Not: Sürekli okuma modunda, okumayı başlatmak için yalnızca Sıfırlama tuşu gösterilir. Okuma sırası otomatik olarak başlatılır. 2. Numune küvetini küvet/numune hücre tutucusuna takın. 3. Görüntülenen verileri Veri Günlüğü'nde saklamak için sırasıyla Seçenekler tuşuna ve Sakla simgesine basın. Not: Veri saklama için bkz. bölüm 5.3.2, sayfa

46 Standart İşlemler Seyreltme faktörünü ayarlama Bilinen bir oranda seyreltilmiş numunenin ilk konsantrasyonunu hesaplamak için Seyreltme Faktörü fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Örneğin, seyreltme faktörü analiz edilen konsantrasyonu test aralığına sokabilir. 1. Seçenekler>Daha fazla...>dilüsyon Faktörü tuşuna basın. Ayarlamanın karşılanması için seyreltme faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Seyreltme faktörünün varsayılan ayarı kapanır. 2. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 3. Sonuç ekranına dönmek için Geri Dön tuşuna basın. 4. Seyreltme faktörüyle geçerli ölçülen değeri kaydetmek için Günçel ölçüm değeri yeniden kaydedilsin mı? uyarısını onaylayın. Not: Seyreltme etkin olduğunda, seyreltme simgesi ekranda görünecektir. Not: Seyreltilmemiş numuneler kullanılıyorsa, seyreltme faktörünü yeniden kapatın Standart ayarlamayı çalıştırma Standart Ayarlama fonksiyonu, bilinen standart çözeltiye ait analize istinaden yüklenmiş bir programın kalibrasyon eğrisinin ayarlanmasına izin verir. Yazılı prosedürlerin Doğruluk Kontrolü bölümü çoğunlukla bu amaç için standart çözelti konsantrasyonu önerir. 46

47 Standart İşlemler Standart Ayarlama seçeneğini Açık olarak ayarlamadan önce bir standardı okuyun. 1. Numuneyle ilgili bilinen standardı kullanarak prosedürün tamamını uygulayın. 2. Konsantrasyonu okuduktan sonra Seçenekler>Daha fazla...>standart Ayarlama tuşuna basın 3. Standart Ayarlama Kapalı olarak ayarlanmışsa Açık olarak değiştirin. Okunan Değer konsantrasyonu gösterir. Sağdaki kutu test için prosedürde sözü edilen varsayılan standart değeri gösterir. 4. Ölçümünüzde kutuda gösterilenden farklı bir standart konsantrasyon kullanılmışsa, farklı standart değeri girmek için sağ taraftaki kutuya basıp yeni değeri girin. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Standart Ayarlamayı etkinleştirmek için Ayarla tuşuna basın. Standart Ayarlama simgesi görüntülenir. Not: Ayarlamanın, her program için değişen belli sınırlar içinde olması gerekir. Kullanılabilen yüzde oranı "Ayarlama arkasında gösterilir. Not: Standart Ayarlama etkin olduğunda, Standart Ayarlama simgesi ekranda görünecektir Kimyasal formül ayarlama Bazı Kayıtlı Programlar bir dizi kimyasal formül arasından seçim yapmanızı sağlar. Birime (örn. mg/l) veya değerlendirme formülünün kimyasal gösterimine (örn. Al 3+ ) basın. Kullanılabilir değerlendirme formüllerinin listesi görüntülenir. Gereken formülü listeden ilgili girişe basarak seçin. Not: Programdan çıkıldığında değerlendirme formülü, standart ayarına döner. Standart ayarı değiştirmenin farklı bir yolu: 47