DOC DR KULLANICI KILAVUZU Temmuz 2007 Baskı 1. Hach Lange GmbH, Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır.

Transkript

1 DOC DR 3800 KULLANICI KILAVUZU Temmuz 2007 Baskı 1 Hach Lange GmbH, Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır. sd/sk

2 2

3 Sayfa Bölüm 1 Teknik Özellikler... 7 Bölüm 2 Genel Bilgiler Güvenlik bilgisi Tehlike bilgilerini kullanma Önlem etiketleri Sınıf LAZER Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik Ürüne Genel Bakış Bölüm 3 Kurulum Cihazı ambalajından çıkarma Çalışma ortamı Güç bağlantıları Arayüzler Hücre bölmeleri, küvet/numune hücresi adaptörleri, ışık kalkanı ve Adaptör Kutusu Hücre bölmeleri ve adaptörler Küvet/numune hücresi adaptörlerinin takılması Işık kalkanının ölçümler için kullanılması Adaptör Kutusu Işın yolu Bölüm 4 Başlatma Cihazı açma ve kapatma Dil seçimi Öz Sınama Bölüm 5 Standart İşlemler Genel bakış Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları Alfanümerik tuş takımının kullanılması Ana Menü Cihazı Ayarlama modu Kullanıcı İsmi Numune No Tarih ve saat Görüntü ve Ses Tercihleri Lamba kontrolü PC ve yazıcı Yazıcı kurulumu Verileri yazdırma Şifre Parolayı devre dışı bırakma Renk paleti seçme Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Veri günlüğü Otomatik/manuel veri saklama Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma Verileri Veri Günlüğünden Gönderme Saklanan verileri veri günlüğünden silme Dalgaboyu taraması ve sürede verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Dalgaboyu taraması veya süreden veri depolama Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri geri çağırma Dalgaboyu taraması veya süreden veri gönderme Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri silme

4 Sayfa 5.4 Yüklenmiş Programlar Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntem seçme Saklanan program seçenekleri Program zamanlayıcılarının kullanımı Okuma modunu ayarlama Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) Dilüsyon faktörünü ayarlama Standart ayarlamayı çalıştırma Kimyasal formül ayarlama Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme Kör reaktif çalıştırma Numune analizi Testleri güncelleme/düzenleme Test verilerini manuel güncelleme Yeni test programlama Saklanan programları sık kullanılan programlar listesine ekleme Barkod Programları mm test/şişe barkodu tamamlama Ölçme aralığını seçme Kimyasal değerlendirme formülünü seçme Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme Temel teste özel ve numuneye özel veri ayarları Numune şahidi Barkod testlerini güncelleme/düzenleme Barkod testini manuel güncelleme Varolan barkod testini güncelleme Yeni test programlama İnternetten güncelleme LCW 906 ile kendi barkodla okunabilir uygulamalarınızı programlama Barkodla okunabilir uygulamanın LCW 906 ile değerlendirilmesi Barkodla okunabilir uygulamayı düzenleme/silme Bölüm 6 Gelişmiş İşlemler Kullanıcı Programları Kullanıcı yöntemi programlama Tek dalgaboyu ayarları Çoklu dalgaboyu ayarları Tek ve çoklu dalgaboyu modu kalibrasyon ayarları Kullanıcı programını saklama Ek kullanıcı tanımlı parametreler ve fonksiyonlar Serbest programlama program tipi Ölçüm süreci Ölçme sırasına ait yeni öğe girme Kalibrasyon formülünü girme (değerlendirme formülü) Değişkenleri girme Serbest programlama kullanıcı programını kaydetme Kullanıcı programı seçme Sık kullanılanlar listesinde kullanıcı programlarını ekleme, düzenleme ve silme Sık kullanılanlara Ekleme Düzenleme Silme

5 Sayfa 6.2 Sık Kullanılanlar Sık kullanılan programı geri çağırma Sık kullanılan programı silme Standart Ekleme sonuçları izleme/kontrol etme Standart eklemeyi tamamlama Tek Dalgaboyu (absorbans, konsantrasyon ve transmitans ölçümleri) Tek dalgaboyunu ayarlama Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) Çok Dalgaboyu modu birden çok dalgaboyundaki ölçümler Farklı dalgaboylarında okuma modu ayarlama Çok dalgaboyu modunda ölçüm tamamlama Dalgaboyu Tarama modu absorbans ve geçiş spektrumların kaydedilmesi Dalgaboyu taraması ayarlama Dalgaboyu taramasını okuma Dalgaboyu tarama grafiği veya dalgaboyu tarama analizine ait navigasyon Referans taramalarla çalışma Absorbans/transmitans süresi Süre ayar parametreleri Süre taraması okuma Süre verileri analizi Süre taraması veya süre tarama analizine ait navigasyon Sistem kontrolleri Cihaz Bilgisi Cihaz yazılımını güncelleme Optik Kontroller Dalgaboyu kontrolü Parazit kontrolü Kaçak ışık kontrolü Absorbans kontrolü Kayma kontrolü Test filtresi seti Çıkış kontrolleri Lamba geçmişi Fabrika Servisi Servis zamanları Cihaz yedekleme Bölüm 7 Bakım Temizleme gereksinimleri Spektrofotometre Ekran Küvetler/numune hücreleri Lamba değiştirme Filtre yastığı bakımı Filtre yastığı değiştirme Bölüm 8 Sorun Giderme Bölüm 9 Yedek Parçalar Bölüm 10 İrtibat Bilgileri Bölüm 11 Garanti, yükümlülük ve şikayetler

6 Sayfa Ek A Pour-Thru Hücresi A.1 Pour-Thru modülüyle ilgili teknik özellikler A.1.1 Pour-Thru Hücre Aparatý A.2 Pour-Thru modülünün monte edilmesi A.3 Pour-Thru Hücresi kullanımı A.4 Pour-Thru Hücresi Bakýmý Ek B HACH Data Trans Ek C Termal yazıcı Alfabetik dizin

7 Bölüm 1 Teknik Özellikler Teknik özellikler haber verilmeksizin değiştirilebilir. Performans özellikleri Çalışma modu Kaynak lamba Dalgaboyu aralığı Dalgaboyu doğruluğu Dalgaboyu tekrarlanabilirliği Dalgaboyu çözünürlüğü Dalgaboyu kalibrasyonu Dalgaboyu seçimi Tarama hızı Spektral band genişliği Fotometrik ölçüm aralığı Fotometrik doğruluk Fotometrik doğrusallık Kaçak ışık Veri günlüğü Transmitans (%), Absorbans ve Konsantrasyon Gazlı Tungsten (görünür) nm ± 1,5 nm (dalgaboyu aralığı nm) 0,1 nm 1 nm Otomatik Seçilen yönteme bağlı olarak otomatik 12 nm/s (1 nm adımlarda) 5 nm ± 3,0 Abs (dalgaboyu aralığı nm) 5 m Abs, 0,0-0,5 Abs 0,50-2,0 Abs'de %1, < %0,5-2 Abs > 2 Abs, 546 nm'de doğal camla < = %1 340 nm, NaNO 2 ile < 0,1% T 1000 ölçülmüş değer (Sonuç, Tarih, Saat, Numune No, Kullanıcı İsmi) Kullanıcı programları 50 Fiziksel ve çevre özellikleri Genişlik Yükseklik Derinlik Ağırlık Çalışma gereksinimleri Saklama gereksinimleri 368 mm (14,5 inç) 144 mm (5,7 inç) 359 mm (14,1 inç) 6,4 kg (14,11 Ib) C ( F), maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) C ( F) maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) Ek teknik veriler Şebeke bağlantısı Arayüzler Muhafaza oranı Devre Sınıflandırması DR 3800 şunla bağlanır: Harici güç kaynağı: V/50 60Hz (giriş); 15V/30VA (çıkış) Yalnızca maks.uzunluğu 3 metre olan blendajlı kablo kullanın. 1 x USB tip A 1 x USB tip B IP3X Cihaz: Sınıf III Sistem: Sınıf II 7

8 Teknik Özellikler 8

9 Bölüm 2 Genel Bilgiler 2.1 Güvenlik bilgisi Bu cihazı paketinden çıkarmadan, kurmadan veya çalıştırmadan önce lütfen bu kılavuzun tümünü okuyun. Tüm tehlike, uyarı ve dikkat ifadelerine özellikle dikkat edin. Bunların yapılmaması kullanıcının ciddi şekilde yaralanmasına veya cihazın hasar görmesine neden olabilir. Bu cihazın sağladığı korumanın bozulmadığından emin olmak için bu cihazı bu kılavuzda belirtilenden başka bir şekilde kullanmayın veya kurmayın Tehlike bilgilerini kullanma TEHLİKE Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. UYARI Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. DİKKAT Potansiyel olarak küçük veya orta dereceli bir yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. Önemli Not: Yapılması zorunluysa araçta hasara neden olabilecek bir durumu belirtir. Kullanıcının cihazı kullanırken dikkate alması gereken bilgidir. Not: Kullanıcı için ilave çalışma bilgileri Önlem etiketleri Bu cihaza takılmış tüm etiketleri okuyun. Dikkat edilmemesi durumunda, kişisel yaralanma veya cihazda hasar meydana gelebilir. Cihazda belirtiliyorsa, sembol kılavuzda tehlike veya dikkat ifadesiyle bulunur. Bu simge cihaz üzerinde bulunduğunda çalışma ve/veya güvenlik bilgileri için talimat kılavuzunu kaynak olarak göstermektedir. Bu sembollerle işaretlenen elektrik cihazları 12 Ağustos 2005 tarihinden itibaren Avrupa ülkelerinde kamusal atık sistemlerinden imha edilmesi mümkün olmayacaktır. Yerel ve ulusal yasal düzenlemelere (AB direktifi 2002/96/EC) uygunluk çerçevesinde, üretici eski cihazların ücretsiz olarak imha edilmesi sorumluluğunu üzerine almaktadır. Not: İmha işlemi ile ilgili sorunlarınız için lütfen üreticiniz veya bir satış temsilcisi ile irtibata geçin. 1. SINIF LAZER Bu sembol, cihazda1. Sınıf LAZER cihazı bulunduğunu belirtir. Veri: 0,3 mw; l = 650 nm Sınıf LAZER Bu cihaza 1.Sınıf bir LAZER takılmıştır. 1.Sınıf LAZERLER, erişilebilir LAZER ışınının radyant gücü (erişilebilir emisyon) izin verilen Maksimum Maruz kalma değerinin her zaman altında olan 9

10 Genel Bilgiler Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik ürünlerdir. Bu yüzden, 1.Sınıf LAZERLER çıkış gücü, gözlerde hasar oluşacağına inanılan seviyenin altındadır. 1.Sınıf LAZER ışınına maruz kalınması gözlerin yaralanmasına neden olmayacaktır. 1.Sınıf LAZERLER bu yüzden güvenilir olarak bilinir. Bununla birlikte, 1.Sınıf LAZER ürünler daha yüksek bir sınıftan LAZER sistemler içerebilir, ancak bu ürünlerde ışına erişimin makul şekilde benzer olmasını sağlayacak yeterlilikte mühendislik kontrol önlemleri bulunmaktadır. Bu tür ürünlere örnek olarak LAZER yazıcılar ve kompakt disk çalarlar verilebilir. CDRH değerlendirme numarası Veri: 0,3 mw; dalgaboyu = 650 nm TEHLİKE Olası Kimyasal/ Biyolojik Temas Tehlikeleri. Kimyasal numunelerin, standartların ve reaktiflerin kullanılması tehlikeli olabilir. Bu ürünün kullanıcılarına, kimyasallar hakkında güvenlik prosedürleri ve doğru kullanım konularında bilgilenmeleri, ilgili tüm Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını dikkatle okumaları önerilir. Bu cihazın normal çalışması tehlikeli kimyasalların veya biyolojik olarak zararlı numunelerin kullanımını içerebilir. Kullanıcı, kullanmadan önce orijinal çözelti kapları üzerinde bulunan yazılı tüm uyarıcı bilgileri ve güvenlik bilgi formunu incelemelidir. Tüm atık çözeltiler yerel ve ulusal yasalara uygun olarak atılmalıdır. Koruyucu ekipman tipi, belirli çalışma alanında bulunan tehlikeli madde konsantrasyonu ve miktarına göre seçilmelidir. 2.2 Ürüne Genel Bakış DR 3800 Spektrofotometre, dalgaboyu aralığı nm arasında olan bir VIS spektrofotometredir. Cihaz, uygulama programları ve çok dilli desteğiyle bütün bir takım olarak verilmektedir. DR 3800 Spektrofotometre aşağıdaki uygulama modlarını içermektedir: Yüklenmiş Programlar (önceden yüklenmiş testler), Barkod Programları, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tek Dalgaboyu Modu, Çok Dalgaboyu Modu, Dalgaboyu Taraması ve Süreli Mod. DR 3800 Spektrofotometre direkt konsantrasyon birimlerde absorbans veya transmitans yüzdesinde dijital okumalar sağlar. Kullanıcının oluşturduğu veya programlanmış yöntemler seçildiğinde, menü ve sorgular kullanıcıya test boyunca kılavuzluk eder. Bu menü sistemi aynı zamanda raporların, oluşturulan kalibrasyon eğrileri ile ilgili istatistiksel değerlendirmelerin oluşturulması ve cihazın sistem kontrollerinin raporlanması için de kullanılabilir. 10

11 Bölüm 3 Kurulum 3.1 Cihazı ambalajından çıkarma UYARI Elektrik Çarpması ve Yangın Tehlikesi. Yalnızca verilen güç kaynağını kullanın. Kılavuzun bu bölümünde açıklanan çalışmalar yalnızca eğitimli personel tarafından yapılmalıdır. DR 3800 spektrofotometre paketinden çıkanlar: DR 3800 spektrofotometre Toz örtüsü Harici güç kaynağı, AB, BK, ABD ve AUS/Çin için 4 adaptör dahil Adaptör kutusu 3 farklı küvet/numune hücre adaptörleri (A, B ve C) Işık kalkanı (cihaza önceden takılmış) DR 3800 kullanıcı kılavuzu DR 3800 hızlı başlangıç kılavuzu HACH ve HACH LANGE prosedürlerinin bulunduğu CD-ROM Not: Herhangi bir parça kayıp veya hasarlıysa, üretici veya satış temsilcisiyle hemen görüşün. 3.2 Çalışma ortamı 3.3 Güç bağlantıları Cihazın sorunsuz çalışması ve doğru sonuçlar alınması için aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir: Cihazı düz bir yüzeye sabit bir şekilde yerleştirin. Cihazın altına hiçbir nesne sokmayın. Cihazın uygun çalışması için ortam sıcaklığını 10 ile 40ºC(50 104ºF) arasında tutun. Bağıl nem %80'den az olmalıdır; nem cihaz üzerinde yoğunlaşmamalıdır. Hava sirkülasyonu için üst kısım ve tüm kenarlarda en az 15 cm'lik (6 inçlik) bir açıklık bırakın böylece hava akımı elektrikli parçalarının aşırı ısınmasını engelleyebilir. Cihazı çok tozlu, nemli veya ıslak ortamlarda çalıştırmayın, tutmayın. Cihaz yüzeyini, hücre bölmesini ve tüm aksesuarları her zaman kuru ve temiz bir ortamda tutun. Cihazın içine veya üzerine damlayan maddelerin hemen temizlenmesi gerekir (bkz. bölüm 7.2, sayfa 124). Önemli Not: Cihazı ısıtıcılar, doğrudan güneş ışığı ve diğer ısı kaynakları gibi aşırı sıcaklıklardan koruyun. Yerine oturup "klik" sesi verene kadar adaptörü kaydırarak verilen harici güç kaynağına (Şekil 1) doğru adaptör fişini takın. Güç kaynağı yuvası ve fiş aynı hizada olduğunda doğru takılır. Verilen güç kablosunu cihazın arka kısmındaki konektöre ve ana şebeke 11

12 Kurulum prizine ( V~ / Hz) takın. Güç vermeye başlamak için cihazın arkasındaki açma/kapama düğmesine basın (Şekil 2, sayfa 13). Şekil 1 Güç adaptörü 1 Güç kaynağı, takılı AB adaptör fişiyle 3 ABD adaptör fişi 2 BK adaptör fişi 4 AUS/Çin adaptör fişi 12

13 Kurulum 3.4 Arayüzler DR 3800 standart olarak iki adet USB arayüzüne sahiptir; bunlar cihazın arkasındadır (Şekil 2). USB Tip A arayüz yazıcıyla, USB hafıza çubuğuyla veya klavyeyle iletişim için kullanılır. USB hafıza çubuğu cihaz yazılımının güncellenmesinde kullanılır. USB Tip B arayüz bilgisayarla iletişim için kullanılır. Kullanılabilmesi için isteğe bağlı Hach Data Trans yazılımının (Bölüm 9, sayfa 131) bilgisayarda yüklü olması gerekir Aynı anda birçok aksesuarları bağlamak için USB hub kullanılabilir. Not: USB kablosunun 3 metre (10 ft) uzunluktan fazla olmaması gerekir! Bu USB arayüzleri veri ve grafiklerin bir Yazıcı ve bir Bilgisayara gönderilmesini ve cihaz yazılımının yükseltilmesini sağlar (bkz. bölüm 6.8.2, sayfa 110). Şekil 2 Arayüzler 1 USB tip A 3 Güç kaynağının takılması 2 USB tip B 4 Açma/Kapatma düğmesi 13

14 Kurulum 3.5 Hücre bölmeleri, küvet/numune hücresi adaptörleri, ışık kalkanı ve Adaptör Kutusu Hücre bölmeleri ve adaptörler DR 3800 cihazında iki hücre bölmesi vardır (Şekil 3). Ölçüm için her seferinde yalnızca bir tip küvet/numune hücresi kullanılabilir. Hücre bölmesi (#1) 13 mm yuvarlak küvet/hücre Not: Hücre bölmesi (#1) küvet/şişe için bir barkod okuyucu içermektedir. Hücre bölmesi (#2) Hücre bölmesi (#2) farklı tipte küvetleri/numune hücrelerini uyumlu hale getirmek için adaptörler kullanır. 1 inç kare veya 50 mm dikdörtgen hücreler (adaptör kullanılmadan doğrudan hücre bölmesine takılabilir). Adaptör A: 10 mm kare küvetler/hücreler Adaptör B: Pour-Thru ve çok yollu hücreler Not: Pour-Thru Hücresinin Adaptör C değil, Adaptör B ile kullanılması gerekir. Adaptör C: Bir inç yuvarlak hücreler ve AccuVac Ampuller Not: Bir inç yuvarlak küvetlerin/hücrelerin ve AccuVac Ampullerin Adaptör B değil, Adaptör C ile kullanılması gerekir. Şekil 3 Hücre bölmeleri 1 Hücre bölmesi (#1) 2 Hücre bölmesi (#2) 14

15 Kurulum Şekil 4 Küvet/numune hücre adaptörleri 1 Adaptör A: 10 mm kare hücre adaptörü 2 Adaptör B: 1 inç Pour-Thru ve çok yollu adaptör 3 Adaptör C: 1 inç yuvarlak küvet/numune hücresi adaptörü Küvet/numune hücresi adaptörlerinin takılması 1. Hücre bölmesini açın. 2. Küvet/numune hücre tipi için doğru adaptörü seçin. 3. Adaptör üzerindeki ok sol (Şekil 5) tarafa bakacak ve küvet/hücre adaptörü üzerindeki küvet tipi yazısını okuyabileceğiniz şekilde adaptörü takın. Küvet/numune hücre tipi baskısının adaptöre (Şekil 4) uygun olması gerekir. Not: Adaptör üzerindeki ok ışın yolunun yönünü gösterir. 15

16 Kurulum Şekil 5 Küvet/numune hücresi adaptörünün takılması 16

17 3.5.3 Işık kalkanının ölçümler için kullanılması Kurulum Işık kalkanı (Şekil 6) 13 mm barkod testleri kullanıldığında ışık etkileşiminden koruma sağlar; ölçümler hücre bölmesinden (#1) alınmadan önce bunun yapılması gerekir. Işık kalkanı yalnızca 13 mm barkod testleri kullanıldığında gerekir. DR 3800 ışık kalkanı takılı olarak teslim edilir. Hücre bölmesini (#2) kullanmadan önce ışık kalkanını çıkarın. Işık engelleyici Adaptör Kutusunda saklanabilir (Şekil 8, sayfa 18). Şekil 6 Işık kalkanı Işık kalkanının takılması 1. Hücre bölmesini açın. 2. Işık kalkanı üzerindeki ok sol tarafa bakacak ve küvet/hücre adaptörü üzerindeki küvet tipi yazısını okuyabileceğiniz şekilde adaptörü takın (Şekil 7) 1 Işık kalkanı Şekil 7 Işık kalkanı takıldı 17

18 Kurulum 3.6 Adaptör Kutusu Adaptör Kutusunun (Şekil 8) içi üç küvet/numune hücre adaptörünü saklamak için kullanılabilir. Adaptör Kutusunda bulunan küvet/numune hücre adaptör çukurları adaptörle ilgili harfler ve oklarla işaretlidir. Oklar takılma yönünü belirtir. Küvet/numune hücre adaptörü kullanımdayken ve kapaktan çıkartıldıklarında ışık kalkanı Adaptör Kutusunda saklanabilir. Şekil 8 Adaptör Kutusu 1 Adaptör Kutusu 3 Adaptör Kutusu, adaptör A konum A'da saklanmış 2 Adaptör Kutusu (iç görünüm) 18

19 Kurulum 3.7 Işın yolu Şekil 9 DR 3800 ışın yolunu gösterir. Şekil 9 Işın yolu 1 Tungsten lamba 9 Filtre tekeri 2 Giriş kesiti 10 Ayırıcı ayna 3 Isıdan koruma camı 11 Referans öğe 4 Izgara 12 Hücre bölmesi (#2) 5 LED 13 Lens 6 Kesici 14 Ölçüm öğesi 7 Çıkış kesiti 15 Hücre bölmesi (#1) 8 Lens 19

20 Kurulum 20

21 Bölüm 4 Başlatma 4.1 Cihazı açma ve kapatma 1. Harici güç kaynağını elektrik çıkışına takın. 2. Cihazın arkasındaki açma kapatma düğmesine basarak cihazı açın. Not: Cihazı hızlı bir şekilde arka arkaya kapatıp açmayın. Cihazı tekrar açmadan önce her zaman yaklaşık 20 saniye bekleyin, aksi takdirde elektronik ve mekanik sistemlere hasar verebilirsiniz. 4.2 Dil seçimi DR 3800 Spektrofotometre yazılımında birçok dil seçeneği vardır. Cihaz ilk açıldığında, dil seçimi ekranı görünecektir. 1. İstediğiniz dili seçin. 2. Dil seçimini onaylamak için OK tuşuna basın. Öz sınama otomatik olarak başlayacaktır. Dil ayarı değiştirme Seçenek değiştirilene kadar cihaz seçili dilde çalışır. 1. Cihaz açılırken, dil seçimi listesi görüntülenene kadar ekranın herhangi bir yerine dokunun (yaklaşık 30 saniye). 2. Gereken dili seçin. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Test programı hemen ardından otomatik olarak başlayacaktır. 4.3 Öz Sınama Cihaz her açıldığında, başlıca sistem bileşenlerinin çalıştığından emin olunması için bir seri sistem kontrol testi otomatik olarak gerçekleştirilir. Yaklaşık iki dakika süren bu prosedür sistem, lamba, filtre ayarı, dalgaboyu kalibrasyonu ve voltajı kontrol eder. Doğru şekilde çalışan her bir test bir kontrol işareti ile onaylanır. Sistem açılış kontrolleri tamamlandığında Ana Menü görüntülenir. Not: Öz sınama sırasında başka hata mesajları için bkz. Bölüm 8, sayfa

22 Başlatma 22

23 Bölüm 5 Standart İşlemler 5.1 Genel bakış Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları Alfanümerik tuş takımının kullanılması Tüm ekran dokunmatiktir. Bir seçim yapmak için, tırnağınız, parmak ucunuz, kalem silgisi veya bir stylus ile ekrana basın. Tükenmez kalem ucu gibi sivri nesnelerle ekrana dokunmayın! Ekran üzerine herhangi bir şey koymayın; ekran çizilebilir veya zarar görebilir! Seçim yapmak için tuşlara, kelimelere veya simgelere dokunun. Uzun listelerde çok hızlı şekilde yukarı çıkmak ve aşağı inmek için kaydırma çubuklarını kullanın. Kaydırma çubuğunu basılı tutarak listede yukarı aşağı hareket edin. Listede bir öğeyi vurgulamak için öğeye bir kez dokunun. Öğe başarılı bir şekilde seçildiğinde, renkleri tersine çevrilmiş metin olarak görüntülenecektir (koyu renkli arka plan üzerinde açık renkli metin). Bu ekran, cihaz programlanırken gerektiğinde harf, rakam ve sembol girmek için kullanılır. Kullanılamayan seçenekler devre dışıdır (gri). Ekranın sağında ve solunda bulunan simgelerin açıklamaları için bkz. Tablo 1. Tuş takımının ortasındaki alan seçilen giriş modunu göstermek için değişir. İstenen karakter ekranda görünene kadar bir tuşa art arda basın. Boşluk, YZ_ tuşundaki alt çizgi kullanılarak bırakılabilir. Not: USB klavye (ABD klavye düzeniyle) veya USB Barkod taşınabilir tarayıcı giriş için kullanılabilir (bkz. Bölüm 9, sayfa 131). Simge / tuş Açıklama Fonksiyon ABC/abc Alfabetik Tablo 1 Alfanümerik tuş takımı Bu tuş, alfabetik karakterler girilirken (örn.kullanıcının girdiği birimler), küçük harf ve büyük harf arasında geçiş yapabilmenizi sağlar. # % Semboller Noktalama işaretleri, semboller ve sayısal alt ve üst simgeler girilebilir. 123 Nümerik Normal rakamların girilmesi için. Temizle Girişi Sil Girişi siler. Sol Ok Geri al Bir pozisyon geri gider. Bu, yeni pozisyona daha önceden girilmiş karakteri siler. Sağ Ok İlerleme Giriş yapılırken iki peşpeşe karakter aynı tuş üzerinde olduğunda sonraki karaktere ilerler. 23

24 Standart İşlemler Ana Menü Ana Menü'den farklı modlar seçilebilir. Aşağıdaki tabloda her menü seçeneği kısaca açıklanmıştır. Tablo 2 Ana Menü seçenekleri Seçenek Yüklenmiş Programlar / Barkod Programları (HACH LANGE Programları) Kullanıcı Programları Sık Kullanılan Programlar Tek Dalgaboyu Çok Dalgaboyu Dalgaboyu Taraması Süre Sistem Kontrolleri Veri Geri Çağırma Cihazı Ayarlama Fonksiyon Yüklenmiş programlar, HACH reaktifleri, LANGE küvet testleri ve pipet testlerinin kullanıldığı önceden programlanmış yöntemlerdir. DR 3800 Prosedürleri Kılavuzu'nda HACH programlarının kullanımını anlatan resimli adım adım prosedürler vardır. LANGE testlerinin çalışma prosedürleri test paketlerinde yer alır. Kullanıcı programları "analizlerin isteğe göre yapılmasını" mümkün kılar: -Kullanıcılar geliştirdikleri kendi yöntemlerini programlayabilir. Varolan HACH ve LANGE yöntemleri kullanıcı programları olarak saklanabilir. Kullanıcının gereksinimlerine göre LANGE testlerinde daha sonra değişiklik yapılabilir. Kullanıcının kendi gereksinimlerini karşılamak üzere oluşturduğu yöntemler/testler listesi. Tek dalgaboyu ölçümleri şunlardır: Absorbans ölçümleri: Numunenin absorbe ettiği ışık absorbans birimlerinde ölçülür. Transmitans ölçümleri (%): Numunenin içinden geçip dedektöre ulaşan ışığın yüzdesi ölçülür. Konsantrasyon ölçümleri: Ölçülmüş absorbans değerlerinin konsantrasyon değerlerine çevrilebilmesi için bir konsantrasyon faktörü girilebilir. Çok dalgaboyu modunda, absorbans (Abs) veya transmitans yüzdesi (%T) dört dalgaboyuna kadar ölçülür ve absorbans farklılıkları ile absorbans bağlantıları hesaplanır. Konsantrasyonları basit çevirme işlemleri de gerçekleştirilebilir. Dalgaboyu taraması tanımlı dalgaboyu spektrumu üzerinde numune ışığının nasıl soğurulduğunu gösterir. Bu dalgaboyu maksimum absorbans değerinde ölçülebilen dalgaboyunu saptamak için kullanılır. Tarama sırasında absorbans davranışı grafik olarak görüntülenir. Süre taraması tanımlanmış bir zaman içerisinde belirlenmiş dalgaboyunda absorbans veya transmitans yüzdesini kaydeder. Sistem kontrolleri menüsü optik kontroller, çıkış kontrolleri, lamba geçmişi, cihaz güncellemesi, servis zamanı ve cihaz yedeklemesi gibi bir dizi seçenek sunar. Saklanan veri geri çağrılabilir, filtreden geçirilebilir, gönderilebilir ve silinebilir. Bu modda kullanıcıya özel veya yönteme özel ayarlar girilebilir: Kullanıcı İsmi, Numune No, Tarih ve Saat, Görüntü ve Ses, Lamba Kontrolü, PC ve Yazıcı, Şifre ve Renk paleti seçme. 24

25 Standart İşlemler 5.2 Cihazı Ayarlama modu 1. Ana Menü'de Cihazı Ayarlama seçeneğini belirleyin. Cihaz fonksiyonlarını yapılandırmak için fonksiyon seçimi görüntülenir Kullanıcı İsmi Bu seçeneği, cihaza 30 kişiye kadar kullanıcı isminin baş harflerini (her biri için en fazla beş karakter) girmek için kullanın. Bu özellik numuneleri hangi kullanıcıların ölçtüğünü kaydetmeye yardımcı olur. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Kullanıcı İsmi tuşuna basın. 2. Yeni bir "Kullanıcı İsmi" girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Kullanıcı İsmi'ne atamak için, Renk paleti seç menüsünde hazır ayarlı dört renk paletinden birini seçin. 5. Ekranın arka plan rengini belirlemek için bir renk kategorisi seçin. Not: Varsayılan ayarı seçmek için İptal tuşuna basın. 6. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 25

26 Standart İşlemler 7. Ekranda seçilen Kullanıcı İsmi görülecektir. 8. OK tuşuna basın. Cihaz, Cihazın Ayarlanması ekranına dönecek ve seçilen kullanıcı ismini gösterecektir. 9. Seçilen Kullanıcı İsmi etkinleştirilmiştir. Not: Listeden Kullanıcı İsmini kaldırmak için Sil tuşuna basın. Not: Kullanıcı İsmini ölçüm modunda da girebilir veya değiştirebilirsiniz. Sonuçlar ekranında, Seçenekler>Daha fazla...>cihazı Ayarlama tuşuna basın veya Kullanıcı İsmi zaten atanmış durumdaysa sonuçlar ekranında Kullanıcı İsmi sembolünü hemen seçebilirsiniz Numune No Bu seçeneği, cihaza en fazla 100 Numune Tanımlama etiketi (her biri için en fazla 13 karakter) girmek için kullanın. Numune İsimlerini, numunenin konumunu veya numuneye özel başka bilgileri belirtmek için kullanabilirsiniz. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Numune No tuşuna basın. 2. Yeni Numune No girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. Not: USB Barkod taşınabilir tarayıcı (bkz. Bölüm 9, sayfa 131) bağlıysa Numune No da taranabilir. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 26

27 Standart İşlemler 5. Numune İsim'leri sıralı olarak (örn. Debi (01 vb.)) numaralandırmak isterseniz, Numara Ekleyi seçin. Sıranın ilk rakamını belirtmek için ok tuşlarını kullanın. Sıranın ilk rakamını girmek için alfanümerik tuş takımı aracılığıyla ok tuşları arasındaki tuşu kullanın. 6. "Cihazın Ayarlanması" ekranına dönmek için OK tuşuna basın. 7. Numune No etkinleştirilmiştir. Ölçümden sonra her bir Numune No otomatik olarak artan sırada numaralandırılır. Rakam Numune No arkasında parantez içinde gösterilir. Not: Numune No silmek için ismi vurgulayın ve Sil tuşuna basın. Not: Numune No ölçüm modundan girilebilir veya değiştirilebilir. Sonuçlar ekranında, Seçenekler, Daha fazla... ve ardından Cihazı Ayarlama tuşuna basın. Numune No zaten atanmışsa, sonuçlar ekranında "Numune No" sembolünü hemen seçebilirsiniz Tarih ve saat 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Tarih ve Saat tuşuna basın. 2. Tarih ve saat bir dizi alanda alt bölümlere ayrılmıştır. Uygun alana basın ve değeri değiştirmek için ok tuşlarını kullanın. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönecektir. 27

28 Standart İşlemler Görüntü ve Ses Tercihleri 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Görüntü ve Ses tuşuna basın. Şu seçenekler görüntülenecektir: Ekran Parlaklığı Aydınlatma koşulları ve görüş açısına uyması için ekran parlaklığını ayarlar. Ekrana dokunulduğunda Ekrana her dokunulduğunda kısa bir uyarı sesini etkinleştirir//devre dışı bırakır (varsayılan:kapalı). Okuma yapıldığında Okuma tamamlandığında sesi etkinleştirir//devre dışı bırakır (Varsayılan: okumanın her tamamlanışında kısa uyarı sesi). Süre Zamanlayıcı sesinin uzunluğunu ayarlar. Uzun veya Kısa seçimini yapın. Uzun uyarı sesleri gürültülü ortamlar için önerilmektedir. 2. Ses sinyal sayısını değiştirmek için Uzun'u seçin. Ses sinyal sayısını (4 25) girmek/belirtmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. Not: Çok sayıda ses sinyali ses süresini artırırken, az sayıda ses sinyali de ses süresini azaltır. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Seçilen ses sinyal sayısı ilgili akustik sinyal gibi ses verir. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönecektir Lamba kontrolü Tungsten lambası nm dalgaboyu spektrumunda ışık üretir. Halojen lambasının ömrü yanma süresine bağlıdır. Lambanın kullanım ömrünü uzatmak için Lamba kontrolünü açın: Cihaz uzun süre (1 12 saat) kullanılmamışsa. Cihaz hiç kapatılmayacaksa. 28

29 Standart İşlemler 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Lamba Kontrolü tuşuna basın. 2. Lambayı açmak için Açık öğesini seçin. 3. Lambanın yanma süresi aralığını saptamak için Kaydet: seçeneğini belirleyin. 4. Lamba yanma süresini seçmek için Kaydet altındaki alana basın. 5. Lambanın açık olacağı sürenin uzunluğunu seçin. Not: Hiç bir ölçüm yapılmadan geçen bu sürenin sonunda lamba otomatik olarak kapanır. Not: Lamba ölçüm için otomatik olarak yeniden açılacaktır. 6. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 29

30 Standart İşlemler PC ve yazıcı DR 3800 serisi cihazın arkasında bulunan 2 USB arayüzüyle birlikte verilir (bkz. Şekil 2, sayfa 13). Bu ara birimler verilerin ve grafiklerin yazıcıya aktarılmasında, verilerin güncellenmesinde ve kişisel bilgisayarla veri iletişimi kurulmasında kullanılır. Arayüzler USB hafıza çubuğuyla, harici USB klavyeyle veya USB Barkod taşınabilir tarayıcısıyla bağlantı için kullanılabilir. Not: Aynı anda birçok aksesuarla bağlamak için USB hub kullanılabilir. USB hafıza çubuğu verilerin güncellenmesinde kullanılır; bkz. bölüm 6.8.2, sayfa 110. Önemli Not: Blendajlı USB kablosunun 3m uzunluktan fazla olmaması gerekir! Tablo 3 USB konektörü USB Arayüzleri USB (Tip B) USB (Tip A) Açıklama Bu USB arayüzü DR PC (HACH Data Trans Software yüklemesiyle) bağlantısı için tasarlanmıştır. Bu USB portu yazıcı, USB hafıza çubuğu ve klavye bağlamak için kullanılır. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde PC ve Yazıcı tuşuna basın. Bağlantılar hakkında bilgilerin bulunduğu liste açılır Yazıcı kurulumu Uyumluluk nedeniyle yazıcı dilinin HP PCL 3 olması gerekir. 2. Yazıcı tuşuna basın. 3. Yazıcı Kurulumu ekranını görüntülemek için Kurulum tuşuna basın. 30

31 Standart İşlemler Yazıcı Kurulumu: Çözünürlük: Yazı tipi boyutu Kağıt: Kağıt boyutu Not: İsteğe bağlı bir Termal Yazıcı bağlıysa "Otomatik Gönder" fonksiyonu açık/kapalı olabilir (bkz. Ek C, sayfa 145). 4. Baskı kalitesini seçmek için Çözünürlük tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: 100 dpi 150 dpi ve 300 dpi 5. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: Cihazın Ayarlanması menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın. 6. Kağıt boyutunu seçmek için Kağıt tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: Letter Legal/ Executive A4 7. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: Cihazın Ayarlanması menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın. 31

32 Standart İşlemler Verileri yazdırma 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Yazdırılacak verilerin saklandığı veri kaynağını seçin. 3. Bir liste görüntülenir. Verilere filtre uygulanabilir. Daha fazla bilgi için bkz. bölüm , sayfa Verilerin (tablo, eğri) hemen yazıcıya gönderilmesi için Yazıcı simgesine basın. 5. Tek nokta veya Filtreli veriler veya Tüm verileri vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Veriler yazdırılana dek Veri Gönderiyor... mesajı görüntülenir Şifre Şifre menüsü, çeşitli fonksiyonlara erişimin kontrol edilmesi için bir takım güvenlik ayarları içerir. Örneğin, saklanan programlarda veya cihaz yapılandırmasında yetkisiz değişikliklerden korunma. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Güvenlik Listesi seçeneğini vurgulamak için şifre atayın. Şifreyi Belirle tuşuna basın. 3. Yeni bir Şifre (her biri en fazla 10 karakter) girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. Güvenlik Listesi erişimi etkinleştirilmiştir. 32

33 Standart İşlemler 4. Yetkisiz kullanıcılara karşı çeşitli fonksiyonları kilitlemek için Güvenlik Listesi tuşuna basın. 5. Kontrol etmek istediğiniz fonksiyonları vurgulayın. 6. Şifre menüsüne dönmek için Güvenlik Listesi ni onaylayıp OK tuşuna basın. 7. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını vurgulamak için Açık tuşuna basın. 8. Onaylamak için yeni Şifreyi tekrar girin. 9. "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. Not: Bir kullanıcı kilitli bir ayara ulaşmaya çalıştığında Şifre sorgulaması için alfanümerik tuş takımı görünecektir Parolayı devre dışı bırakma 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Önceki Şifreyi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. 33

34 Standart İşlemler 3. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını devre dışı bırakmak için Kapalı tuşuna basın. 4. "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. Not: Eski Şifreyi silmek veya yeni bir şifre girmek için bu fonksiyonu kullanın Renk paleti seçme Renk paleti seç menüsünde hazır ayarlı dört renk paletinden birini seçin. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Renk paleti seç tuşuna basın. Renk listesi görüntülenir. 2. Ekran arka planı rengini vurgulamak için bir renk kategorisi seçin. 3. "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. 34

35 Standart İşlemler 5.3 Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Veri günlüğü Otomatik/manuel veri saklama Veri günlüğü aşağıdaki modlarda alınan 1000 okuma değerini saklayacaktır: Yüklenmiş Programlar, Barkod Programları, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tek Dalgaboyu ve Çok Dalgaboyu. Tarih, Saat, Sonuçlar, Numune No ve Kullanıcı İsmi dahil analizin tam kaydı saklanır. Veri saklama parametresi, verilerin otomatik olarak mı yoksa manuel olarak mı saklanacağını belirtir (kullanıcı hangi veriyi saklayacağına karar vermelidir) Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma 1. Seçenekler menüsünde Yükle: Açık/Kapalı tuşuna basın. Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. Bununla birlikte, bu ayar sonuç ekranından Konfigürasyon seçeneğiyle Yükle: Açık konumuna değiştirilebilir. Daha sonra o an için ekranda gösterilen okuma değeri saklanır. Not: Cihazın belleği (veri günlüğü) dolduğunda, yeni verilerin saklanmasına izin vermek için en eski veriler otomatik olarak silinir. 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü tuşuna basın. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 3. Filtre: Açık/Kapalı tuşuna basın. 35

36 Standart İşlemler 4. Filtre Ayarları fonksiyonu belirli öğelerin aranması için kullanılır. 5. Filtreleri çalıştırmak için Açık seçeneğini vurgulayın; verileri seçme ölçütü: Numune No Kullanıcı İsmi Başlangıç Tarihi Parametre veya bu dört seçeneğe ait herhangi bir kombinasyon. 6. Seçimi onaylamak için OK tuşuna basın. Seçilen öğeler listelenir. 7. Daha fazla bilgi almak için Ayrıntıları İncele tuşuna basın. 36

37 Verileri Veri Günlüğünden Gönderme Standart İşlemler Dosyalar, USB hafıza çubuğu "DATALOG" isimli CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) şeklinde otomatik olarak gönderilir. Artık dosya bir elektronik tablo programı kullanılarak işlenebilir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: DL_Yıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye. CSV. Yazıcıya veri göndermek için bkz. bölüm , sayfa USB aygıtını takın (Şekil 2, sayfa 13). 2. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. Sırasıyla Seçenekler ve PC ve Yazıcı simgesine basın. 3. Hafıza çubuğuna gönderilecek verileri seçip OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. Bilgisayara ölçüm verileri göndermek için bkz. Ek C, sayfa Saklanan verileri veri günlüğünden silme 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü>Seçenekler>Sil tuşuna basın. 3. Tek Nokta, Filtreli veri veya Tüm veriler i vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. 37

38 Standart İşlemler Dalgaboyu taraması ve sürede verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme Dalgaboyu taraması veya süreden veri depolama Cihazda 20 Dalgaboyu Taraması ve 20 Süre Verileri kümesi saklanabilir. Veriler, incelendikten sonra kullanıcının kararına göre manuel olarak saklanabilir. 1. Okuma değeri alındıktan sonra Seçenekler menüsünde Sakla simgesine basın. Veri Saklama listesi görüntülenir. 2. O anki taramayı vurgulanan numaralı satıra kaydetmek için Sakla tuşuna basın. Bir taramanın üzerine de yazdırılabilir Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri geri çağırma 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. a. Verileri geri çağırmak için Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın. b. Program zaten çalışıyorsa Seçenekler>Daha fazla... >Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 38

39 Standart İşlemler 2. Ayrıntılara bakmak için Grafik tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın. 3. Ayrıntılara bakmak için Tablo tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın Dalgaboyu taraması veya süreden veri gönderme USB hafıza çubuğu, yazıcı veya Hach Data Trans yazılımının olduğu bilgisayara gönderilen verileri geri çağırmak için iki yol vardır. Seçenek1: 1. Ana Menü'deki Verileri Geri Çağırma tuşuna, ardından da Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın. 2. USB hafıza çubuğu, yazıcı veya Hach Data Trans yazılımının olduğu bilgisayara veri göndermek için Seçenekler tuşuna, ardında da PC ve Yazıcı simgesine basın. 39

40 Standart İşlemler Yazıcı bağlandığında verilerin yazıcıya ne şekilde gönderileceğini seçin (grafik, tablo veya her ikisi de). USB hafıza çubuğu bağlı olduğunda dosyalar otomatik olarak USB hafıza çubuğuna CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) biçiminde WLData (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData (Süre Verileri) dosyalarına gönderilir. Dosya adı şu şekilde biçimlendirilir: ScanData_X.csv (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData_X.csv (Süre Verileri). X = tarama sayısı (1 20) Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. Not: Veriler zaten saklanmışsa Veriler zaten var. Üzerine yazılsın mı? önerisi görüntülenir. Saklanan verilerin üzerine yazmak için OK tuşuna basın. Seçenek 2: 1. Verileri USB hafıza çubuğuna ya da yazıcıya göndermek için önce Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna, ardından da Seçenekler>Daha fazla...>veri Gönder tuşuna basın. Yazıcı bağlandığında verilerin yazıcıya ne şekilde gönderileceğini seçin (grafik, tablo veya her ikisi de). USB hafıza çubuğu bağlı olduğunda dosyalar otomatik olarak CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) biçiminde WLData (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya TCData (Süre Verileri) dosyalarına gönderilir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: ScanData Yıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye.CSV (Dalgaboyu Taraması Verileri) veya Dosya ismi şu şekilde olacaktır: TCYıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye.CSV (Süre Verileri). Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. 40

41 Standart İşlemler Dalgaboyu taraması veya süreden saklanan verileri silme 1. Ana Menü'den Verileri Geri Çağırma tuşuna, ardından da Dalgaboyu Taraması veya Süre tuşuna basın veya Seçenekler>Daha fazla...>verileri Geri Çağırma tuşuna da basabilirsiniz. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 2. Silmek için verileri vurgulayın. 3. Seçenekler menüsünde Sil tuşuna, onaylamak için de OK tuşuna basın. 41

42 Standart İşlemler 5.4 Yüklenmiş Programlar Cihazda 200'den fazla programlanmış prosedür vardır. Bunlara Yüklenmiş Programlar menüsünden erişilebilir Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntem seçme Saklanan program seçenekleri 1. Program numaralı saklanan programların alfabetik listesini görüntülemek için Ana Menü'de Yüklenmiş Programlar tuşuna basın. Yüklenmiş Programlar listesi görüntülenir. 2. Gereken testi vurgulayın. Not: Program numarasını ada göre bulun veya ok tuşlarını kullanarak listede hızlı bir şekilde dolaşıp programı vurgulayın veya belirli bir program numarasını aramak için de Numara ile Seç tuşuna basın. Test numarası girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve OK tuşuna basın. 3. Programı çalıştırmak için Başlat tuşuna basın. Program seçildikten sonra bu parametreyle ilgili ekran görüntülenir. Not: İlgili tüm veriler (dalgaboyu, faktörler ve sabitler) zaten önceden ayarlanmıştır. 4. İlgili Prosedürler Kılavuzu'nda açıklanan kimyasal prosedürleri uygulayın. 1. Ana menüden Saklanan Programlar seçeneğini belirleyin. Gereken yöntemi seçip Başlat.tuşuna basın. 2. Parametre Ayarı için Seçenekler tuşuna basın. Saklanan program açıklamaları için bkz. Tablo 4. Tablo 4 Saklanan program seçenekleri Seçenekler Daha fazla Açıklama Diğer Seçenekler için 42

43 Standart İşlemler Tablo 4 Saklanan program seçenekleri (devam) Seçenekler Yükle: Kapalı/Açık % Trans/Kons/Abs Veri Gönder simgesi / Veri Gönder Zamanlayıcı simgesi Okuma Modu Dilüsyon Faktörü: Kapalı/Açık Standart Eklemeler Standart Ayarlama Kimyasal Formül Kör reaktif Kullanıcı Programı olarak kaydet Açıklama Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. Transmitans yüzdesi, konsantrasyon veya absorbans okuma değerleri arasında geçiş yapmak için Verileri yazıcı, bilgisayar veya USB hafıza çubuğu (Tip A) göndermek için Kronometre gibi çalışır. Analiz adım sürelerinin doğru ayarlanmasına yardımcı olur (örn. tepki süreleri, bekleme süreleri vb. tam olarak belirtilebilir). Belirtilen sürenin sonuna gelindiğinde sesli bir sinyal verilir. Zamanlayıcı kullanılmasının ölçüm programına etkisi yoktur. Tek Okuma Modu: Yalnızca ölçüm tamamlandıktan sonra görüntülenen okuma değeri (Oku tuşuna basın; standart ayar) (bkz. bölüm , sayfa 45). Sürekli Okuma Modu: Sıfırlama ölçümünden sonra tüm okuma değerleri otomatik ve sürekli olarak görüntülenir (bkz. bölüm , sayfa 45). Belirli özelliklerin dikkate alınması için bir düzeltici dilüsyon faktörü girilebilir. Ayarlamada dilüsyon faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Dilüsyon faktörünün varsayılan ayarı kapanır. Not: Dilüsyon etkin olduğunda, dilüsyon simgesi ekranda görünecektir. Bu seçenek kontrol edilecek ölçümlerin doğruluğunu sağlar. Bir test parametresinin (çalışma) prosedüründe, bu fonksiyonun nasıl kullanılacağına dair ayrıntılı bir açıklama bulunur. Test parametresiyle ilgili (çalışma) prosedürde standart ayarlamanın gerekli olup olmadığı, gerekliyse nasıl yapılacağı belirtilir. Saklanan bazı testler/yöntemler kimyasal formülün ve ölçme aralığının seçilmesine izin verir. Saklanan testlerin/yöntemlerin bazılarında "Kör reaktif" fonksiyonu vardır. Bu özellik, kör reaktif değerinin sonraki okuma değerlerinden çıkartılması veya okuma değerleriyle toplanmasını sağlar. Kör reaktif değeri kalibrasyon eğrisini, eğrinin şekli veya eğimi değiştirilmeden y-ekseni boyunca kaydırır. Etki, kalibrasyon doğrusunun y-ekseni kesme noktasına karşılık gelir. Aşağıdaki denklem bu konuya açıklık getirir: Konsantrasyon = [(Kons. faktörü) * Abs] (kör reaktif değeri). Seçili parametreleri Kullanıcı Programı olarak saklamak için, bkz. bölüm 6.1, sayfa 65. Veri Geri Çağırma Kaydedilen ölçüm verilerini veya süreyi hatırlar; bkz. bölüm 5.3, sayfa 35. Cihazı Ayarlama Cihazla ilgili temel veriler, bkz. bölüm 5.2, sayfa

44 Standart İşlemler Program zamanlayıcılarının kullanımı Bazı prosedürler için zamanlayıcı kullanımı gerekli değildir. Diğer prosedürlerde birden fazla zamanlayıcılar gerekir. Bu zamanlayıcılar ayarlanan zaman içerisinde gerçekleştirilecek etkinliğin tanımıyla birlikte her Kayıtlı Program konumunda önceden ayarlanmıştır. 1. Ekranda Süre simgesine basın. 2. İlk zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Zamanlayıcı ekranda geri sayacaktır. 3. Kayıtlı Programla ilgili zamanlanmış sonraki etkinliği başlatmak için Zamanlayıcı simgesine ve OK tuşuna basın. Not: Zamanlayıcı çalışırken ölçüm ekranını görüntülemek için Kapat tuşuna basın. Saat sol alt bölümde, tarih yerine görüntülenir. Not: Geri sayımın ortasında İptal tuşuna basarak zamanlayıcıyı durdurabilirsiniz. Not: Çalışma süresi sona erdiğinde Zamanlayıcı uyarı sesi verir. Birçok programda genel amaçlı bir zamanlayıcı da kullanılabilir. Zamanlayıcı simgesini göründüğünde, simgeye basıp Genel Zamanlayıcı seçeneğini belirleyin. Yeni ekran görüntülenir. İstenilen zaman aralığını girip, zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Ayarlanan zaman sona erdiğinde zamanlayıcı uyarı sesi verir Okuma modunu ayarlama 1. Gereken modu vurgulamak için Okuma Modu tuşuna basın. 2. Gereken modu seçip önce OK, sonra da sonuç ekranına dönmek için Geri Dön tuşuna basın. 44

45 Standart İşlemler Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (tek okuma) 1. Reaktif küveti küvet/numune hücre tutucusuna takın. Sıfırla tuşuna basın. Not: Oku tuşu sadece sıfırlama ölçümü yapıldıktan sonra akit olur. 2. Numune küvetini küvet/numune hücre tutucusuna takın. Oku tuşuna basın. Not: Veri saklama için bkz. bölüm 5.3.1, sayfa Tek dalgaboyu ölçümlerini alma (sürekli okuma) 1. Reaktif küveti küvet/numune hücre tutucusuna takın. Sıfırla tuşuna basın. Not: Sürekli okuma modunda, okumayı başlatmak için yalnızca Sıfırlama tuşu gösterilir. Okuma sırası otomatik olarak başlatılır. 2. Numune küvetini küvet/numune hücre tutucusuna takın. 3. Görüntülenen verileri Veri Günlüğü'nde saklamak için sırasıyla Seçenekler tuşuna ve Sakla simgesine basın. Not: Veri saklama için bkz. bölüm 5.3.1, sayfa

46 Standart İşlemler Dilüsyon faktörünü ayarlama Bilinen bir oranda seyreltilmiş numunenin ilk konsantrasyonunu hesaplamak için Dilüsyon Faktörü fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Örneğin, dilüsyon faktörü analiz edilen konsantrasyonu test aralığına sokabilir. 1. Seçenekler>Daha fazla...>dilüsyon Faktörü tuşuna basın. Ayarlamanın karşılanması için dilüsyon faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Dilüsyon faktörünün varsayılan ayarı kapanır. 2. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. OK tuşuna bir kez daha basın. Not: Dilüsyon etkin olduğunda, dilüsyon simgesi ekranda görünecektir. Not: Seyreltilmemiş numuneler kullanılıyorsa, dilüsyon faktörünü yeniden kapatın Standart ayarlamayı çalıştırma Standart Ayarlama fonksiyonları, bilinen standart çözeltiye ait analiz esasında ayarlanacak saklanan program için kalibrasyon eğrisine izin verir. Yazılı prosedürlerin Doğruluk Kontrolü bölümü çoğunlukla bu amaç için standart çözelti konsantrasyonu önerir. Standart Ayarlama seçeneğini Açık olarak ayarlamadan önce bir standardı okuyun. 46

47 Standart İşlemler 1. Numuneyle ilgili bilinen standardı kullanarak prosedürün tamamını uygulayın. 2. Konsantrasyonu okuduktan sonra Seçenekler>Daha fazla...>standart Ayarlama tuşuna basın 3. Standart Ayarlama Kapalı olarak ayarlanmışsa Açık olarak değiştirin. Okunan Değer konsantrasyonu gösterir. Sağdaki kutu test için prosedürde sözü edilen varsayılan standart değeri gösterir. 4. Ölçümünüzde kutuda gösterilenden farklı bir standart konsantrasyon kullanılmışsa, farklı standart değeri girmek için sağ taraftaki kutuya basıp yeni değeri girin. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Standart Ayarlamayı etkinleştirmek için Ayarla tuşuna basın. Standart Ayarlama simgesi görüntülenir. Not: Ayarlamanın, her program için değişen belli sınırlar içinde olması gerekir. Kullanılabilen yüzde oranı "Ayarlama arkasında gösterilir. Not: Standart Ayarlama etkin olduğunda, Standart Ayarlama simgesi ekranda görünecektir Kimyasal formül ayarlama Bazı Yüklenmiş Programlar bir dizi kimyasal formül arasından seçim yapmanızı sağlar. Birime (örn. mg/l) veya değerlendirme formülünün kimyasal gösterimine (örn. Al 3+ ) basın. Kullanılabilir değerlendirme formüllerinin listesi görüntülenir. Gereken formülü listeden ilgili girişe basarak seçin. Not: Programdan çıkmak için değerlendirme formülü standart ayarına döner. Standart ayarı değiştirmenin farklı bir yolu: 47

48 Standart İşlemler 1. Seçenekler>Daha fazla>kimyasal Formül tuşuna basın. 2. Kimyasal Formül seçeneğini belirleyin. Not: Ölçüm sonucunun stokiyometrik dönüştürülmesi otomatik olarak gerçekleştirilir. Not: Seçili Kimyasal Formül ekranda görüntülenir. Test sonuçları bu kimyasal formülde hesaplanıp görüntülenir Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme 1. Numune küvetini veya reaktifi (çalışma prosedürüne göre) hücre bölmesine takın. 2. Sonuç ekranında Seçenekler>Daha fazla...>kimyasal Formül tuşuna basın. 3. Kullanılabilir değerlendirme formüllerinin listesi görüntülenir. Varsayılan yeni ayarı seçin. 4. Kaydet Varsayılan tuşuna basın. Geçerli sonuç ve diğer tüm ölçümler yeni kimyasal formülde görüntülenecektir Kör reaktif çalıştırma Saklanan testlerin/yöntemlerin bazılarında "Kör reaktif" fonksiyonu vardır. Böylece kör reaktif değerinin ölçülmesi, ardından da ölçüm sonuçları hesaplanırken hesaba katılması sağlanır. Kör reaktif ölçümü/analizi: 1. Testi/yöntemi (çalışma) prosedüre uygun olarak hazırlayın. Kör reaktif değerinin saptanması için numune yerine distile su kullanılır. 2. Testi seçin. Eğer (çalışma) prosedürde gerekiyorsa hücre bölmesine kör reaktif koyun. Sıfırla tuşuna basın. 3. Hazırlanan numune küvetini hücre taşıyıcısına takın. Oku tuşuna basın. Sonuç görüntülenir. 48