Asgari Geçim Ýndirimi

Transkript

1 Asgari Geçim Ýndirimi Sirküler Asgari Geçim Ýndirimi Sirküler No. : Elit/ Ýstanbul, 04 Aralýk 2007 Bilindiði üzere, asgari geçim indirimi, tarihli Resmi Gazete'de yayýmlanan 5615 sayýlý Gelir Vergisi Kanunu ve Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanunla Gelir Vergisi Kanunu'nun 32 inci maddesi ile getirilmiþtir. Asgari geçim indirimi konusundaki (265) seri numaralý Gelir Vergisi Genel Tebliði tarihli Resmi Gazete'de yayýmlanmýþtýr. 1) Asgari Geçim Ýndirimi Nedir? Asgari geçim indirimi, ücretlilerin vergi matrahlarý üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, çalýþanýn medeni durumuna göre yýll asgari ücret esas alýnarak hesaplanacak bir tutarýnýn indirilmesidir. 2) Uygulama Hangi Gelirler Ýçin Yapýlacaktýr? Bilindiði üzere, GVK'nun da yedi gelir unsuru yer almaktadýr. Bu kazançlar; - Ä Ticari kazançlar, - Ä Zirai kazançlar, - Ä Ücret, - Ä Serbest meslek kazançlarý, - Ä Menkul sermaye iratlarý, - Ä Gayrimenkul sermaye iratlarý, - Ä Diðer kazanç ve iratlardýr.

2 Asgari geçim indirimi sadece ücret gelirlerine; ücret gelirleri içinde de gerçek usulde vergilendirilen gerçek kiþilerin ücret gelirleri uygulanabilecektir. Diðer bir anlatýmla, - Ä Diðer ücret kapsamýnda vergilendirilen hizmet erbabý, - Ä Dar mükellefiyet kapsamýnda ücret geliri elde edenler, - Ä Baþka bir kanun hükmü (3218, 4490, 4691 sayýlý kanunlar v.b.) uyarýnca ücretlerinden gelir vergisi kesinti yapýlmayanlar, Asgari geçim indirimi uygulamasýndan yararlanamayacaklardýr. 3) Asgari Geçim Ýndirimi Ne Zaman Baþlayacaktýr? Asgari geçim indirimi uygulamasýna tarihinde baþlanacaktýr. 4) Hak Kazanýlan Ýndirim Tutarý, Yýllýk mý Aylýk mý Dikkate Alýnacaktýr? Asgari geçim indirimi uygulamasý kapsamýnda hak kazanacaðý indirim tutarý aylýk olarak hesaplanacak ve uygulanacaktýr. Ücretlinin medeni durumu ve asgari ücretin yýllýk tutarý dikkate alýnarak hesaplanan, yýllýk indirim tutarýnýn 1/12'si; her ay ücre üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden indirim konusu yapýlacaktýr. 5) Asgari Geçim Ýndirimi Tutarý Nasýl Hesaplanacaktýr? a) Geçim Ýndirimi Oranlarý: Ücretlinin medeni durumuna göre kullanýlacak oranlarý, i) Mü kel le fin ken di si için % 50,

3 ii) Ça lýþ ma yan ve her han gi bir ge li ri ol ma yan eþi için % 10, iii) Ço cuk la rýn her bi ri için ay rý ay rý ol mak üze re; ilk iki ço cuk için % 7,5 di ðer ço cuk lar için % 5 Olarak belirlenmiþtir. b) Ücretlilerin Medeni Durumunun Tespiti: i) Mevcut Durumun Bildirimi: Ücretliler, uygulamanýn baþlangýcýnda, medeni durumlarý ve çocuk sayýlarý ile eþinin iþ ve gelir durumu ile ilgili olarak, (265) se numaralý Gelir Vergisi Genel Tebliði ekinde yer alan " Aile Durumu Bildirimi "ni düzenleyerek iþverenlerine bildirimde bulunacaklardýr. ii) Deðiþiklikler: Uygulama sürerken durumlarýnda herhangi bir deðiþiklik olmasý halinde de (evlenme, boþanma, ölüm, doðum vb.) bu deðiþiklikl iþverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Asgari geçim indirimi oranýný etkileyen deðiþiklikler, söz konusu deðiþikliðin iþverene b tarih itibariyle dikkate alýnacaktýr. c) Ücretin Elde Edildiði Yýlýn Baþýnda Geçerli Olan Asgari Ücret: Hesaplamada ücretin elde edildiði yýlýn baþýnda geçerli olan asgari ücretin (sanayi kesiminde çalýþan (16) yaþýndan büyük iþçi brüt tutarý esas alýnacaktýr. Asgari ücret tutarýnda yýl içinde yapýlacak deðiþiklikler asgari geçim indirimi uygulamasýnda dikkat alýnmayacaktýr. d) Gelir Vergisi Tarifesinde, Ýlk Matrah Dilimine Karþýlýk Gelen Vergi Oraný (% 15): Hesaplamada, Gelir Vergisi Tarifesinde Ýlk Dilime isabet eden oran (%15) kullanýlacaktýr.

4 e) Ýndirim Konusu Yapýlacak Asgari Ýndirim Tutarýnýn Hesaplama Formülü: Ücretlinin aylýk dönemde hak kazanacaðý indirim tutarý; Asgari Ücretin Yýllýk Tutarý x Asgari Geçim Ýndirimi Oraný x % Formülü ile hesaplanacaktýr. Bulunan tutar, medeni durumunda bir deðiþiklik olmadýðý takdirde, ücretlinin Asgari Geçim Ýndiriminden bir yýl boyunca saðlaya aylýk net menfaat olacaktýr. f) Hesaplama: Asgari Ýndirim, asgari ücretin yýllýk brüt tutarý, ücretlinin medeni durumuna göre belirlenecek indirim oraný ile çarpýlacak ve bulu matraha; % 15 oraný uygulanarak hesaplanacak verginin 12 de 1'i; ücretlinin vergi matrahý üzerinden hesaplanan gelir vergisinden indirilerek yapýlacaktýr.

5 Örneðin; evli, eþi çalýþmayan ve herhangi bir geliri bulunmayan, 4 çocuklu bir ücretlinin ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisi indirilecek vergi tutarý aþaðýdaki gibi hesaplanacaktýr. Ücretlinin asgari geçim indirimi mahsup iþlemi aþaðýdaki þekilde gerçekleþtirilecektir. Ýþveren mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarý kadar 79,05 YTL ücretliye daha fazla ödeme yapacaktýr. Diðer bir ifadeyle ücretlinin eline geçen net tutar 79,05 YTL fazla olacaktýr. Örneðin: Eþi çalýþan ve iki çocuðu bulunan asgari ücretlinin 2008 yýlýnda yararlanabileceði asgari geçim indirimi tutarý, aþaðýd hesaplanacaktýr. Hesaplanan yýllýk tutarýn 1/12'si olan ( 725,40 / 12 ) 60,45 YTL, aylýk olarak hesaplanan gelir vergisi tevkifatý tutarýndan mahsup edilecektir. Ücretlinin asgari geçim indirimi mahsup iþlemi aþaðýdaki þekilde gerçekleþtirilecektir. Ýþveren mahsup edile asgari geçim indirimi tutarý olan 60,45 YTL kadar ücretliye daha fazla ödeme yapacaktýr. 6) Sakatlýk Ýndirimi Ýle asgari geçim indirimi Birlikte Uygulanabilir mi? Gelir Vergisi Kanunu'nun 31 inci maddesi hükümleri kapsamýnda sakatlýk indiriminden yararlanmakta olan bir çalýþan, ayný zamanda Asgari Geçim Ýndiriminden de yararlanabilecektir. 7) Ayýn Ya da Yýlýn Tamamýnda Çalýþýlmamasý Halinde Ýndirim Nasýl Yapýlacaktýr? Ücret gelirinin ayýn tamamýnda deðil de bir kýsmýnda elde edilmiþ olmasý halinde, ay kesirleri tam ay sayýlmak suretiyle bu süre isabet eden indirim tutarý esas alýnacaktýr. Yani, hesaplanan yýllýk indirim tutarýnýn 1/12'si kýsmen çalýþýlan aya ait ücret üzer hesaplanan gelir vergisinden indirilecektir. 8) Çocuk Kimdir?

6 "Ço cuk" ta bi ri, mü kel lef le bir lik te otu ran ve ya mü kel lef tarafýndan ba ký lan (na fa ka ve ri len ler, ev lat edi ni len ler ile ana ve ya ba ba sý ný kay bet miþ torunlar dan mü kel lef le bir lik te otu ran lar dâhil) 18 ya þý ný ve ya tah sil de olup 25 ya þý ný doldurma mýþ ço cuk la rý ifade etmektedir. - Ä On sekiz yaþýný doldurmuþ çocuklardan öðrenimi sona erenler, öðrenimin sona erdiði ayý takip eden aydan itibaren anne ve babasýnýn asgari geçim indirimi hesabýnda dikkate alýnmayacaklardýr. - Ä Kanun'da çocuk tabirinden ne anlaþýlmasý gerektiði açýk ve net biçimde belirtildiðinden, engelli çocuklarýn yaþ ve tahsil duru bakýlmaksýzýn, sürekli bakýma muhtaç olduklarý þeklindeki bir yorumla uygulamadan yararlandýrýlmalarý mümkün bulunmamak - Ä Ýn di rim, yu ka rý da belirtilen oran la ra gö re he sap la nan tu tar la rý aþ ma mak kay dýy la, üc ret ge li ri el de eden ai le fert le rin den her bi ri için ay rý ay rý, ço cuk lar için eþ ler den yal nýz ca biri si nin ge li ri ne uy gu la nacaktýr. - Ä Bo þa nan lar için in di rim tu ta rý nýn he sa býn da, na fa ka sý ný saðladýklarý ço cuk sa yý sý dik ka te alý nacaktýr. - Ä Boþanmýþ ancak nafaka ödediði bir çocuðu bulunmayan bir ücretli, çocuklarý için indirim yapamayacaktýr. 9) Eþ Kimdir? "Eþ" ta bi ri, ara la rýn da ya sal ev li lik ba ðý bu lu nan ki þi le ri ifa de etmektedir. a) Eþin Çalýþmadýðý Ve Gelirinin Bulunmadýðýnýn Tespiti Nasýl Yapýlacaktýr? Eþinin çalýþmadýðý ve herhangi bir gelirinin olup olmadýðý konusunda ücretlinin beyaný (aksi tespit edilmediði sürece) yeterli sa - Ä Asgari geçim indirimi uygulamasýnda, ücretli olarak çalýþanlar dýþýndaki eþler, baþka bir gelirlerinin (kira, faiz vb.) olup olma bakýlmaksýzýn, " çalýþmama ve herhangi bir geliri olmama " koþulunu yerine getirmiþ sayýlacaklar yani uygulamadan yararlandýrýlacaklardýr. - Ä Münhasýran emekli aylýðý alan eþler de, asgari geçim indirimi uygulamasýnda çalýþmayan ve herhangi bir geliri olmayan eþ kabul edileceklerdir. 10) Ýndirilecek Tutarýn Fazla Olmasý Halinde Vergi Ýadesi Yapýlacak mýdýr? Ýndirilecek tutarýn, ücretlinin geliri üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinden fazla olmasý halinde, kalan kýsým ücretliye iade

7 edilmeyecektir. 11) Ýþverenlerce Yapýlacak Ýþlemler Nelerdir? - Ä Ýþverenler, kendilerinde mevcut medeni durum ve çocuk sayýsý ile ilgili bilgiler doðrultusunda her yýl Ocak ayý itibariyle örne (265) seri numaralý GV Genel Tebliðine ekli " Asgari Geçim Ýndirimine Ait Bordro " yu düzenleyeceklerdir. Her bir ücretlinin yararlanacaðý asgari geçim indirimi ayrý ayrý hesaplanarak bordroda gösterilecektir. Yýl içerisinde meydana gelen deðiþiklikler iç ayrý bir bordro düzenlenebileceði gibi deðiþiklikler ayný bordro üzerinde de gösterilebilecektir. - Ä Bordro iþveren nezdinde muhafaza edilecek, istenildiði takdirde yetkililere ibraz edilecektir. - Ä Ýþverenler, Ocak ayýnda düzenleyecekleri asgari geçim indirimine ait bordroda her aya iliþkin ücretliler için hesaplayacaklarý asgari geçim indirimi tutarýný göstereceklerdir. Mevcut bilgilere göre hesaplanan yýllýk asgari geçim indirimi tutarýnýn her aya isa eden kýsmý ücret üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilecek ve ücretlilere ücretiyle birlikte peþin olarak ödenecek, ödenen bu tutar da ilgili ayýn muhtasar beyannamesinde ödenecek gelir vergisinden mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutar, ücret ödemesinin yapýldýðý dönemde, ücret bordrosunda açýlan "Asgari Geçim Ýndirimi" satýrýnda gösterilecek, net tutara yans Hesaplanan asgari geçim indirimine iliþkin tutarlar iþveren tarafýndan ilgili aya iliþkin verilecek muhtasar beyannamede tevkif suretiyle kesilen vergiler toplamýndan mahsup edilecek kalan tevkifat tutarý ödenecektir. - Ä Mahsup edilecek asgari geçim indirimi, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktýr. Aþmasý halinde ise aþan kýsým için asgari geçim indirimi uygulamasý yapýlmayacaktýr. - Ä Muhtasar beyannamede asgari geçim indirimi tutarýnýn mahsup edilebilmesi için söz konusu tutarýn mutlak suretle ücretliler ödenmiþ olmasý gerekmektedir. Ücretlilere ödenmeyen tutarlarýn mahsup edilmesi halinde bu tutar iþverenlerce muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan edilmiþ ve ödenmemiþ gelir vergisi olarak kabul edilecektir. - Ä Üç aylýk dönemlerde muhtasar beyanname veren iþverenler, Ocak ayýndan itibaren asgari geçim indirimi tutarýný her ay ücr ödemesi sýrasýnda ücretliye peþin olarak ödeyeceklerdir. Asgari geçim indirimi tutarlarý, Ocak-Þubat-Mart aylarýna iliþkin Nisan ayýnda verilecek muhtasar beyannamede mahsup konusu yapýlacaktýr. Muhtasar beyannamede tevkif yoluyla kesilen vergiler toplamý üzerinden asgari geçim indirimi tutarý mahsup edilecektir 12) Muhtasar Beyanname Vermek Zorunda Olmayan Ýþverenlerce Yapýlacak Ýþlemler Nelerdir? Genel bütçeye dahil olan daireler, yaptýklarý gelir vergisi tevkifatý için Gelir Vergisi Kanununun 100 üncü maddesine göre muhta beyanname vermemektedir. Bu daireler, hak kazanýlan asgari geçim indirimi tutarýný, çalýþanlarýna ödeyecekleri ücretler üzerin tevkif edecekleri vergiden mahsup edeceklerdir. Dolayýsýyla ücretlilere, mahsup edilen vergi tutarý kadar ödeme yapýlmýþ olacaktýr. Asgari geçim indirimi tutarlarý, yukarýda sözü edilen "Asgari Geçim Ýndirimine Ait Bordro" düzenlenerek hesaplanaca 13) Ücret Gelirleri Ýçin Yýllýk Beyanname Veren Ücretlilerde Asgari Geçim Ýndirimi Uygulamasý Nasýl Yapýlacaktýr? - Ä Ücretleri kesintiye tabi bulunmayan ve bu nedenle de Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre ücretlerini yýllýk Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan etmek zorunda olan ücretlilerde Asgari Geçim Ýndirimi, yýllýk beyannamede hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle gerçekleþtirilecektir. - Ä Asgari geçim indiriminden faydalanmak isteyen ücretli; "Aile Durumu Bildirimi"ni doldurarak yýllýk beyannameye ekleyecektir. - Ä Kesintiye tabi olmayan ücretlerini yýllýk beyanname ile beyan etmek zorunda olan ücretliler bu beyannameye diðer gelir unsurlarýný da dahil etmeleri halinde asgari geçim indirimi, yýllýk beyannamede beyan edilen ücret gelirlerine isabet eden

8 vergiden mahsup edilecektir. 14) Yýl Ýçinde Birden Fazla Ýþverenden Ücret Alýnmasý Halinde Asgari Geçim Ýndirimi Uygulamasý Nasýl Yapýlacaktýr? - Ä Birden fazla iþverenden ücret alýnmasý halinde, asgari geçim indirimi uygulamasý, en yüksek ücretin elde edildiði iþveren tarafýndan gerçekleþtirilecektir. - Ä Ücretli medeni durumu ve çocuk sayýsý hakkýnda bildirimini, en yüksek ücret geliri elde ettiði iþverene vererek, uygulamanýn iþverence yerine getirilmesini saðlayacaktýr. Ücretlinin ayný anda birden fazla iþverenden dolayý asgari geçim indiriminde faydalandýðýnýn tespiti halinde oluþan vergi ziyaý, ücretliden cezalý olarak tahsil edilecektir. - Ä Yýl içinde iþyeri veya iþvereni deðiþen ücretliler de, yeni iþyerlerinde veya iþverenleri nezdinde çalýþmaya baþladýklarý ayda asgari geçim indiriminden yararlanmaya devam edeceklerdir. - Ä Asgari geçim indirimi uygulamasý iþverenler aracýlýðýyla gerçekleþtirileceðinden birden fazla iþverenden aldýklarý kesintiye ücretlerini yýllýk beyanname ile beyan eden ücretliler yýllýk beyannamelerinde indirim uygulamasýna iliþkin olarak herhangi bir bildirimde bulunmayacaklardýr. - Ä Ücretlerinden vergi kesinti yapýlan ve iþverenler aracýlýðýyla yýl içinde asgari geçim indiriminden yararlanan mükelleflerin, kesintiye tabi ücret gelirlerini yýllýk beyannameye dahil etmeleri halinde, beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan vergiden, yýl içinde kendisine ödenen ücret üzerinden kesilen gelir vergisinin asgari geçim indirimi mahsup edilmeden önceki tutarý mahsup edilecektir. Böylelikle kaynakta vergileme sýrasýnda ücretliye ödenmiþ olan asgari geçim indirimi tutarlarýnýn, yýllýk beyanname üzerinden yapýlan vergileme sonucunda da ücretlide kalmasý saðlanmýþ olacaktýr. 15) Cezalar Nelerdir? - Ä Vergi Usul Kanununun 341 inci maddesinde þahsi, medeni haller veya aile durumu hakkýnda gerçeðe aykýrý beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksýz yere geri verilmesine sebebiyet vermenin vergi ziyaý olarak tanýmlanmýþtýr. Çalýþanlarýn medeni durumlarýnýn uygulamaya doðru yansýtýlmamasý suretiyle haksýz yere fazla indirimden faydalanýlmasý vergi ziyaý suçunun iþlendiði anlamýna gelecektir. - Ä Ýþverenler tarafýndan hizmet erbabýnýn ücret gelirlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen asgari geçim indiriminin, ayki ücretiyle birlikte ücretliye nakden ödenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, iþverenler tarafýndan haksýz yere yapýlan bir mahsup iþlemi niteliði taþýyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tuta kadar olan kýsmý, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiþ sayýlacaktýr. Yukarýda yer açýklanmýþ olan konuda ek bilgi gerektiðinde, lütfen bizimle temasa geçiniz. Saygýlarýmýzla,

9 Elit Yeminli Mali Müþavirlik Anonim Þirketi B.Nahit Kitiþ Zafer Arýhan Ek 1: "Aile Durumu Bildirimi" Ek 2: "Asgari Geçim Ýndirimine Ait Bordro"