TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

Transkript

1 TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ AYLIK TOPLU SONUÇLARI ŞUBAT 21 İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REEL SEKTÖR VERİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 22 ŞUBAT 21

2 İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ İktisadi Yönelim Anketi (İYA), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan yıllarına ilişkin Resmi İstatistik Programı nın Kısa Dönemli İş İstatistikleri kapsamında yer almaktadır. Ayrıca, Mayıs 27 tarihinden itibaren Avrupa Birliği "Uyumlulaştırılmış İşyeri ve Tüketici Anketleri Ortak Programına" dahil olmuş, bu tarihten itibaren, Avrupa Komisyonu'nun finansman katkısı ile gerçekleştirilmesine başlanmıştır. Ancak, anket sonuçlarına dayalı olarak yapılan değerlendirmeler yazarlarının sorumluluğunda olup Avrupa Birliği Komisyonu bu değerlendirmelerden sorumlu tutulamaz. Aralık 1987 yılından itibaren uygulanan İYA'nın soruları 26 yılında gözden geçirilmiş ve işyeri kapsamı TÜİK ile ortak çalışma yapılarak genişletilmiştir. Anketin, sorularında yapılan değişiklikler ve imalat sanayi sektörlerini temsile yönelik daha geniş katılımla uygulanmasına 27 yılı Ocak ayında başlanmıştır. Ayrıca, Ocak ayından itibaren işyerlerinden alınan yanıtların işyeri büyüklüğü ve sektör ağırlıkları kullanılarak toplulaştırılmasına başlanmıştır. Yeni uygulamada Anket'in çerçevesini 2 bazlı İmalat Sanayii Üretim Endeksi oluşturmuş ve işyeri kapsamının güncellenmesi yıllık sanayi üretimi gerçekleşmelerine paralel olarak yapılmaya başlanmıştır. Kullanılan yönteme ilişkin ayrıntılı açıklamalar ve önceki yıllardaki uygulamadan farklılıklar yöntemsel açıklama notunda ayrıntılı olarak verilmiştir. Bu çerçevede işyeri kapsamı 28 yılında güncellenmiş ve 29 yılı Ocak ayından başlayarak anket sonuçları yeni işyerleri ve girişim merkezleri de dahil edilerek hesaplanmaya başlanmıştır. İYA sonuçları değerlendirilirken, dönemler arası karşılaştırma yapılmak istenmesi halinde 27 yılında sorularda yapılan ifade değişiklikleri, işyeri kapsamının genişletilmesi ve kullanılan ağırlıklı hesaplama yönteminin, toplulaştırılmış sonuçları önceki dönemlere göre farklılaştırdığı göz önünde bulundurulmalıdır. İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 2

3 KATILIMCI PROFİLİ 21 yılı Şubat ayında imalat sanayinde faaliyet gösteren 194 işyerine anket formu gönderilmiş, 1641 katılımcıdan yanıt alınmıştır. Yanıtlama oranı yüzde 84. olmuştur. Katılımcıların sektörler itibarıyla dağılımı aşağıda verilmiştir. İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ' NE KATILIM KATILAN GÖNDERİLEN SEKTÖRLER İTİBARIYLA KATILIM SEKTÖRLER 212 Gönderilen Yanıtlanan Yanıtlanma Oranı () DA Gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı DB Tekstil ve tekstil ürünleri imalatı DC Deri ve deri ürünleri imalatı DD Ağaç ürünleri imalatı DE Kağıt hamuru, kağıt ve kağıt ürün. imalatı; basım ve yayım DF Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ür. ve nükleer yak.iml DG Kimyasal madde ve ürünler ile suni elyaf imalatı DH Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı DI Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı DJ Ana metal ve fabrikasyon metal ürünleri imalatı DK Makine ve teçhizat imalatı DL Elektrikli ve optik donanım imalatı DM Ulaşım araçları imalatı DN Başka yerde sınıflandırılmamış imalatlar Toplam İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 3

4 İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ 21 YILI ŞUBAT AYI DEĞERLENDİRMESİ Şubat ayında imalat sanayinde faaliyet gösteren 1641 işyerinin yanıtları, denge değerlerine göre genel olarak değerlendirildiğinde; Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış diyenler lehine olan seyrin zayıflayarak devam ettiği görülmektedir. Son üç ayda alınan iç piyasa sipariş miktarı ve toplam sipariş miktarındaki azalış seyrinin devam ettiği, ihracat sipariş miktarı eğiliminin ise artış diyenler lehine döndüğü gözlenmektedir. Mevsim normallerine kıyasla yapılan değerlendirmelerde, mevcut toplam sipariş, ihracat sipariş ve iç piyasa siparişlerinin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmelerin sürdüğü görülmektedir. Mevcut mamul mal stoklarının seviyesinin mevsim normalinde olduğu gözlenmektedir. Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bekleyenler lehine olan seyrin güçlenerek devam ettiği gözlenmektedir. Gelecek üç aydaki ihracat sipariş, iç piyasa sipariş ve toplam sipariş miktarlarında da Ocak ayında başlayan artış beklentilerinin güçlendiği görülmektedir. Gelecek üç aydaki toplam istihdam beklentisindeki azalış yönlü seyrin 28 yılı Temmuz ayından beri ilk defa yerini artışa bıraktığı gözlenmektedir. Gelecek on iki aya ilişkin sabit sermaye yatırım harcamalarındaki artış yönlü seyrin ise azalarak devam ettiği görülmektedir. Ortalama birim maliyetlerinde son üç aydaki ve gelecek üç aydaki artış eğiliminin bir önceki aya göre azalarak sürdüğü gözlenmiştir. Gelecek üç ayda satış fiyatlarında artış beklentisinin ise önceki anket dönemi seviyesinde devam ettiği görülmektedir. Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE enflasyonu beklentisi ise geçen aya kıyasla.2 puan artarak yüzde 7.4 olmuştur. Sanayi dalındaki genel gidişat konusunda iyimserler lehine olan seyrin devam ettiği görülmektedir. İçinde bulunduğu sanayi dalı hakkında bir ay öncesine kıyasla daha iyimser ve daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı bir önceki aya göre azalırken, aynı diye görüş belirtenlerin oranının artarak yüzde 6.2 olarak gerçekleştiği gözlenmiştir. 7 ÜRETİM HACMİ GELECEK 3 AY - DENGE ( + 3 DÖNEM KAYDIRILMIŞ) ÜRETİM HACMİ SON 3 AY - DENGE İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 4

5 REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (MBRKGE) 21 yılı Şubat ayında endeks, bir önceki aya göre 3.4 puan artarak 1.4 seviyesinde gerçekleşmiştir. MBRKGE yi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde sırasıyla gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam, mevcut toplam sipariş miktarı ve genel gidişat eğilimine ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, sabit sermaye yatırım harcaması eğilimi, mevcut mamul mal stok miktarı ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir. Endeksin üçer aylık hareketli ortalamaları Şubat ayında bir önceki aya göre 4.7 puan artarak 99.8 olmuştur Reel Kesim Güven Endeksi MBRKGE - 3-Aylık Hareketli Ortalamalar Toplam sipariş miktarı (Mevcut durum) Mamul mal stok miktarı (Mevcut durum) (*) Üretim hacmi (Gelecek 3 ay) Toplam istihdam (Gelecek 3 ay) Toplam sipariş miktarı (Son 3 ay) İhracat sipariş miktarı (Gelecek 3 ay) Sabit sermaye yatırım harcaması Genel gidişat (*) Mamul mal stok miktarı yayılma endeksi oluşturulurken ters kodlanmaktadır. Yayılma endeksinin artışı stok azalışına, azalışı stok artışına işaret etmektedir. 12 REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ MBRKGE=1: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcileri tarafından yapılan değerlendirmelere göre ekonomik faaliyetlere ilişkin istikrarlı görünüm MBRKGE>1: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) görünüm MBRKGE<1: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı (kötümser) görünüm İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü

6 İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ AĞIRLIKLI TOPLU SONUÇLARI 1- Son üç aydaki üretim hacminiz 292 Arttı 6.4 Aynı kaldı 2. Azaldı SON ÜÇ AY ÜRETİM HACMİ EĞİLİMİ (Arttı-Azaldı) 2- Şu anda kayıtlı toplam siparişlerinizin miktarı Normal üstü Mevsim normalinde Normal altı MEVCUT TOPLAM SİPARİŞ MİKTARI (Normal Üstü-Normal Altı) 3- Şu anda kayıtlı ihracat siparişlerinizin miktarı Normal üstü Mevsim normalinde Normal altı MEVCUT İHRACAT SİPARİŞ MİKTARI (Normal Üstü-Normal Altı) İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 6

7 4- Mevcut mamul mal stoklarınızın seviyesi Normal üstü Mevsim normalinde Normal altı MEVCUT MAMUL MAL STOK MİKTARI (Normal Üstü-Normal Altı) - Gelecek üç aydaki üretim hacmi beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ ÜRETİM HACMİ BEKLENTİSİ 6- Gelecek üç aydaki satış fiyatı beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ SATIŞ FİYATI BEKLENTİSİ İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 7

8 7- Gelecek üç aydaki toplam istihdam beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ TOPLAM İSTİHDAM BEKLENTİSİ Şu anda hangi faktör(ler) üretiminizi kısıtlamaktadır? (Yüzde Pay) 1.Dönem 2.Dönem Dönem 4.Dönem 1.Dönem a. Kısıtlayan faktör yoktur b. Talep yetersizliği c. İşgücü yetersizliği d. Hammadde-ekipman yetersizliği e. Mali imkansızlıklar f. Diğer Talep Yetersizliği 3.8 Kısıtlayan faktör yoktur 18.3 ÜRETİMİ KISITLAYAN FAKTÖRLER Diğer 6.4 İşgücü yetersizliği 8.1 Hammadde- Ekip.Yetersizliği.3 Mali imkansızlıklar Kayıtlı siparişleriniz ve gelecek aylardaki talep beklentiniz göz önüne alındığında, şu andaki üretim kapasitenizin seviyesi Dönemler Yeterinden fazla Yeterli Yeterinden az 29 1.Dönem MEVCUT ÜRETİM KAPASİTESİ SEVİYESİ (Yeterinden fazla - Yeterinden Az) 29 2.Dönem Dönem Dönem Dönem D1 27-D2 27-D3 27-D4 28-D1 28-D2 28-D3 28-D4 29-D1 29-D2 29-D3 29-D4 21-D1 21-D2 21-D3 21-D4 1- Mevcut sipariş kayıtlarınız üretiminizi kaç ay sürdürmenizi sağlar? Dönemler Ağırlıklı Ortalama 29 1.Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem D1 27-D2 27-D3 27-D4 MEVCUT SİPARİŞ KAYDINA GÖRE ÜRETİM SÜRESİ (Ağırlıklı Ortalama) 28-D1 28-D2 28-D3 28-D4 29-D1 29-D2 29-D3 29-D4 21-D1 21-D2 21-D3 21-D4 İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 8

9 11- Son üç ayda alınan toplam siparişlerinizin miktarı Arttı Aynı kaldı Azaldı SON ÜÇ AYDA ALINAN TOPLAM SİPARİŞ EĞİLİMİ (Arttı-Azaldı) Gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ İHRACAT SİPARİŞ MİKTARI BEKLENTİSİ Kapasite Kullanım Oranı (Yüzde) Ağırlıklı Ortalama KAPASİTE KULLANIM ORANI (Ağırlıklı Ortalama) Son üç ayda yurt içindeki rekabet gücünüz Dönemler İyileşti Aynı kaldı Kötüleşti 1 1 SON ÜÇ AYDA YURT İÇİ REKABET GÜCÜ (İyileşti - Kötüleşti) 29 1.Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem D1 27-D2 27-D3 27-D4 28-D1 28-D2 28-D3 28-D4 29-D1 29-D2 29-D3 29-D4 21-D1 21-D2 21-D3 21-D4 İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 9

10 1- Son üç ayda Avrupa Birliği içindeki yurt dışı piyasalarda rekabet gücünüz Dönemler İyileşti Aynı kaldı Kötüleşti 29 1.Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem SON ÜÇ AYDA AB İÇİNDEKİ YURT DIŞI PİYASALARDA REKABET GÜCÜ (İyileşti - Kötüleşti) 27-D1 27-D2 27-D3 27-D4 28-D1 28-D2 28-D3 28-D4 29-D1 29-D2 29-D3 29-D4 21-D1 21-D2 21-D3 21-D4 16- Son üç ayda Avrupa Birliği dışındaki yurt dışı piyasalarda rekabet gücünüz Dönemler İyileşti Aynı kaldı Kötüleşti 29 1.Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem D1 27-D2 SON ÜÇ AYDA AB DIŞINDAKİ YURT DIŞI PİYASALARDA REKABET GÜCÜ (İyileşti - Kötüleşti) 27-D3 27-D4 28-D1 28-D2 28-D3 28-D4 29-D1 29-D2 29-D3 29-D4 21-D1 21-D2 21-D3 21-D4 17- Gelecek üç aydaki toplam sipariş miktarı beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ TOPLAM SİPARİŞ MİKTARI BEKLENTİSİ 18- Son üç ayda alınan ihracat siparişlerinizin miktarı Arttı Aynı kaldı Azaldı SON ÜÇ AYDA ALINAN İHRACAT SİPARİŞ MİKTARI EĞİLİMİ (Arttı-Azaldı) İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 1

11 19- Şu anda kayıtlı iç piyasa siparişlerinizin miktarı Normal üstü Mevsim normalinde Normal altı MEVCUT İÇ PİYASA SİPARİŞ MİKTARI (Normal Üstü-Normal Altı) 2- Son üç ayda alınan iç piyasa siparişlerinizin miktarı Arttı Aynı kaldı Azaldı SON ÜÇ AYDA ALINAN İÇ PİYASA SİPARİŞ MİKTARI EĞİLİMİ (Arttı-Azaldı) 21- Gelecek üç aydaki iç piyasa sipariş beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ İÇ PİYASA SİPARİŞ BEKLENTİSİ 22- Gelecek üç aydaki iç piyasa satış fiyatı beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ İÇ PİYASA SATIŞ FİYATI BEKLENTİSİ İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 11

12 23- Geçmiş on iki aya kıyasla, gelecek on iki ayda, sabit sermaye yatırım harcaması beklentiniz 292 Artacak 8.2 Aynı kalacak 4.4 Azalacak SABİT SERMAYE YATIRIM HARCAMASI BEKLENTİSİ 24- Son üç aydaki ortalama birim maliyetiniz 292 Arttı 2. Aynı kaldı 33.4 Azaldı SON ÜÇ AYDAKİ ORTALAMA BİRİM MALİYETİ EĞİLİMİ (Arttı-Azaldı) 2- Gelecek üç aydaki ortalama birim maliyeti beklentiniz 292 Artacak 38.6 Aynı kalacak 49.9 Azalacak GELECEK ÜÇ AYDAKİ ORTALAMA BİRİM MALİYETİ BEKLENTİSİ İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 12

13 26- Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla, yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentiniz. (Yüzde) Ağırlıklı Ortalama GELECEK ONİKİ AYLIK DÖNEM SONU İTİBARIYLA YILLIK ÜFE BEKLENTİSİ (Ağırlıklı Ortalama) Gelecek üç aylık dönemde kısa vadeli Türk Lirası kredi faiz oranı beklentiniz Artacak Aynı kalacak Azalacak GELECEK ÜÇ AYLIK DÖNEMDE BEKLENEN KREDİ FAİZ ORANI Sanayi dalınızdaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla görüşünüz Daha iyimser Aynı Daha kötümser GENEL GİDİŞAT EĞİLİMİ (Daha İyimser-Daha Kötümser) Not: 8., 9., 1., 13., 14. ve 1. sorular sadece üç aylık ankette sorulmaktadır. İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 13

14 İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ AĞIRLIKLI TOPLU SONUÇLARI Son üç aydaki üretim hacminiz Şu anda kayıtlı toplam siparişlerinizin miktarı Şu anda kayıtlı ihracat siparişlerinizin miktarı Mevcut mamul mal stoklarınızın seviyesi Gelecek üç aydaki üretim hacmi beklentiniz Gelecek üç aydaki satış fiyatı beklentiniz Gelecek üç aydaki toplam istihdam beklentiniz Kayıtlı siparişleriniz ve gelecek aylardaki talep beklentiniz göz önüne alındığında, şu andaki üretim kapasitenizin seviyesi Mevcut sipariş kayıtlarınız üretiminizi kaç ay sürdürmenizi sağlar? Son üç ayda alınan toplam siparişlerinizin miktarı Gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı beklentiniz Kapasite kullanım oranı Son üç ayda yurt içindeki rekabet gücünüz Son üç ayda Avrupa Birliği içindeki yurt dışı piyasalarda rekabet gücünüz Son üç ayda Avrupa Birliği dışındaki yurt dışı piyasalarda rekabet gücünüz Gelecek üç aydaki toplam sipariş miktarı beklentiniz Son üç ayda alınan ihracat siparişlerinizin miktarı Şu anda kayıtlı iç piyasa siparişlerinizin miktarı Son üç ayda alınan iç piyasa siparişlerinizin miktarı Gelecek üç aydaki iç piyasa sipariş beklentiniz Gelecek üç aydaki iç piyasa satış fiyatı beklentiniz Geçmiş oniki aya kıyasla, gelecek oniki ayda, sabit sermaye yatırım harcaması beklentiniz Son üç aydaki ortalama birim maliyetiniz Gelecek üç aydaki ortalama birim maliyeti beklentiniz Gelecek oniki aylık dönem sonu itibarıyla, yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentiniz. (Yüzde) Gelecek üç aylık dönemde kısa vadeli Türk Lirası kredi faiz oranı beklentiniz Sanayi dalınızdaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla görüşünüz OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK Not: İktisadi Yönelim Anketi'nin ağırlıklı ve ağırlıksız toplu sonuçları adresinde zaman serisi olarak yayınlanmaktadır. İstatistik Genel Müdürlüğü / Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 14