KONUT PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN SATIŞ İSTATİSTİKLERİNE YANSIMALARI

Transkript

1 KONUT PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN SATIŞ İSTATİSTİKLERİNE YANSIMALARI Nurel KILIÇ Konut sektörü, inşaat sektörünün %60 ını oluşturmakta ve 250 den fazla yan sektörü ile istihdam yapısını ciddi bir şekilde etkilemektedir. Tablo 1: Yapı Ruhsatı, Ocak- Aralık 2015 Bir Önceki Yıla Göre Değişim Oranı (%) Bina Sayısı ,3 14,5 Yüzölçümü (m²) ,4 25,3 Değer (TL) ,4 38,4 Daire sayısı ,5 22, yılında bina için Yapı Ruhsatı belgesi verilirken, 2015 yılında Yapı ruhsatı verilen bina sayısı olmuştur. Tablo 2: Yıllar İtibariyle Yapı Ruhsatı Verilen Bina Sayısı Yıllar Bina Sayısı Yüzölçümü (m²) Değer (TL) Daire sayısı Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu 2015 yılında bir önceki yıla göre belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı %12,3, yüzölçümü %16,4, değeri %11,4, daire sayısı %15,5 oranında azalmıştır. Yapı ruhsatı verilen binaların 2015 yılı Ocak- Aralık ayları toplamında; Yapıların toplam yüzölçümü 184,1 milyon m 2 iken; bunun 100,4 milyon m 2 si konut, 48,8 milyon m 2 si konut dışı e 34,9 milyon m 2 si ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşmiştir. 29

2 Tablo 3: Yapı Kullanma İzin Belgesi, Ocak- Aralık 2015 Bir Önceki Yıla Göre Değişim Oranı (%) Bina Sayısı ,0 2,4 Yüzölçümü (m²) ,6 9,4 Değer (TL) ,3 20,6 Daire sayısı ,0 6,1 Yapı sahipliğine göre daire sayısında toplam 724 bin 331 dairenin 668 bin 444 ü özel sektör, 39 bin 103 ü devlet sektörü ve 16 bin 784 ü yapı kooperatifleri tarafından alınmıştır. Tablo 4: Yıllar İtibariyle Yapı Kullanma İzin Belgesi Verilen Bina Sayısı Yıllar Bina Sayısı Yüzölçümü Değer Daire sayısı (m²) (TL) Yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların yüzölçümü %6,6 azalmıştır yılında bina için Yapı Kullanma İzin belgesi verilirken, 2015 yılında bina için yapı kullanım izin belgesi verilmiştir. Yapı kullanma izin belgesi verilen yapılarda da sonuçlar azalma yönünde olmuştur yılında bir önceki yıla göre belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların bina sayısı %12,0, yüzölçümü %6,6, değeri %0,3, daire sayısı %6,0 oranında azalmıştır. Yapı kullanma izin belgesi verilen binaların 2015 yılı Ocak-Aralık ayları toplamında; Yapıların toplam yüzölçümü 141,4 milyon m 2 iken; bunun 83,6 milyon m 2 si konut, 34,2 milyon m 2 si konut dışı ve 23,7 milyon m 2 si ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşmiştir. Kullanma amacına göre bina ile yüksek paya iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip olmuştur. Aynı dönemde ofis binalarında 3.842, kamu eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binalarında 2.058, otel vb. binalarında ise 794 binaya yapı ruhsatı verilmiştir. Yapı sahipliğine göre daire sayısında toplam 870 bin 515 dairenin 803 bin 507 si özel sektör, 52 bin 745 i devlet sektörü ve 14 bin 263 ü yapı kooperatifleri tarafından alınmıştır yılında bina için Yapı Kullanma İzin belgesi verilirken, 2015 yılında bina için yapı kullanım izin belgesi verilmiştir. Kullanma amacına göre bina ile en yüksek paya iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip olmuştur. Bir daireli ikamet amaçlı binalarda , toptan ve perakende ticaret binaları 5710, ofis Binaları 1336 bina için Yapı kullanım izin belgesi verilmiştir. 30

3 Konut satışları 2015 yılında bir önceki yıla göre %10,6 artış göstererek konut satışı gerçekleşmiştir. Konut satışlarında, İstanbul konut satışı ile en yüksek paya (%18,7) sahip olmuştur. Satış sayılarına göre İstanbul u, konut satışı (%11,3) ile Ankara, konut satışı (%5,9) ile İzmir izlemiştir. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %6,6 oranında azalış göstererek olmuş böylece toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %28,2 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısının payı %51,9 olarak bir önceki yılın aynı ayına göre %12,4 artmış, satılan konut sayısı olmuştur. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %0,4 azalış göstererek olmuştur. Yabancılara yapılan konut satışları 2015 yılında bir önceki yıla göre %20,4 artmıştır. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2015 yılında ilk sırayı konut ile İstanbul, ikinci sırayı konut ile Antalya aldı. Antalya'yı konut satışı ile Bursa ve konut satışı ile Yalova izlemiştir. Şubat 2016 ayında konut satış sayıların İstanbul ilk sırada yer almaktadır. Sektörde gerek orta ve alt gelir gruplarına dönük toplu konut projeleri, gerekse üst gelir gruplarına yönelik site bazlı lüks konut projelerinin 2016 yılını da hareketlendireceği kanaatindeyiz. Bölge illerinde site bazlı konut projelerinin giderek yaygınlaşması da konut satışlarındaki artışa zemin oluşturmaktadır. Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt gibi körfez ülkelerinin Türkiye deki lüks konut projelerine ilgisi devam etmektedir. Bununla birlikte, konut piyasasında temel faktör ise konut kredisi faiz oranları olmaya devam edecektir. Faiz oranlarında nispi bir düşüş olursa, konut piyasasının daha da canlanmasına vesile olabilecektir. Tablo 5: İllere ve Yıllara Göre Konut Satış İstatistikleri, Şubat 2016 Şubat Ocak-Şubat Ocak-Şubat 2015 Şubat İstanbul Ankara İzmir Antalya Bursa Mersin Kocaeli Kayseri Tekirdağ

4 10 Konya Aydın Balıkesir Gaziantep Adana Eskişehir Sakarya Manisa Samsun Hatay Şanlıurfa Diyarbakır Muğla Denizli Kentsel dönüşüm projeleri, geri dönüşüm ve atık yönetimi uygulamaları ile birlikte Ege Bölgesi nde ve İzmir de, önemli bir dönemece giren inşaat sektörünün yeteri kadar büyüme gösteremediği yatırımcılar açısından sık sık dile getirilmektedir. Bu konuda da artan kredi faizleri ile birlikte bölgemizde ve özellikle İzmir'de konut yapımına yönelik arazilerin yetersizliği, altyapı eksiklikleri, İhale Kanunu ve İmar Yönetmeliğinden kaynaklanan sorunlar öne çıkmaktadır. İnşaat sektöründeki ağırlığı yüzde 60 civarında seyreden konut üretiminin mevcut fotoğrafını ortaya koyan bu veriler inşaat sektörünün geleceği açısından büyük önem taşımaktadır. 32

5 Bu nedenle; AR&GE BÜLTEN Hazine arsaları, konut imarına uygun hale getirilerek, özellikle orta sınıf konutların inşaatının kullanımına sunulmalıdır. Kentsel alanlardaki konut üretimlerinde talep edilen yol, kanal, katılım bedelleri ve ruhsat harçları daha makul seviyelere çekilmelidir. Konut üretiminde yapı ruhsatları ve yapı izinlerinin verilmesinde azami denetim sağlanmalıdır. Konut ve yapılar için getirilen enerji verimliliği gibi zorunlu standartların uygulanması konusu vergi ve benzeri araçlar ile özendirilmelidir. Ayrıca, sektörde verimlilik ve kalite hedeflerinin sağlanması için sertifikalı ara eleman sıkıntısı nedeniyle Mesleki Yeterlilik Belgesi sistemi ile çalışanların yeni teknolojiler doğrultusunda eğitilmesi sağlanmalıdır. 33