ABD ÜLKE RAPORU. Ebru GÜLSOY Esma KOCA

Transkript

1 ABD ÜLKE RAPORU Ebru GÜLSOY Esma KOCA T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ülke Masaları 1 Dairesi Amerika Şubesi 2012

2 İÇİNDEKİLER ÜLKE PROFİLİ 3 TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER 3 Üyesi Olduğu/ İlişkisi Bulunduğu Uluslararası Kuruluşlar 4 GENEL BİLGİLER 5 Coğrafi Konum 5 Siyasi ve İdari Yapı 5 Nüfus ve İstihdam 6 Doğal Kaynaklar ve Çevre 9 GENEL EKONOMİK DURUM 11 Ekonomik Yapı 12 Kişi Başına Gelir 13 Ekonomi Politikaları 15 SEKTÖRLER 17 Tarım ve Hayvancılık 17 Sanayi 17 Müteahhitlik Hizmetleri 17 Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı 18 Enerji 18 Bankacılık ve Finans 19 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 20 ABD de Şirket Kurma 21 ABD ye Kadro Transferine İlişkin Göçmenlik Koşulları 22 ABD de Sağlanan Yatırım Teşvikleri 22 Şirket Birleşmeleri ve Marka Satınalmalar 23 DIŞ TİCARET 24 Genel Durum 24 DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE VERGİLER 30 ABD nin Serbest Ticaret Anlaşması Yaptığı Ülkeler ve DTÖ Müzakereleri 30 İhracat Rejimi 30 İthalat Rejimi 31 Gümrük Vergileri 32 Vergiler 32 Genel Olarak Ticari Tanımlama Uygulamaları 33 İşaretleme ve Menşe Ülke 33 Paket ve Ambalajlama 34 Ticarette Uygulanan Standartlar 34 Serbest Ticaret Bölgeleri 35 Dış Ticaret Alanında Faaliyet Gösteren Başlıca Kurum ve Kuruluşlar 35 A) Ticaret Bakanlığı (Department of Commerce) 35 B) Küçük İşletmeler İdaresi (Small Business Administration) 38 C) Eximbank 39 D) Yurtdışı Özel Yatırım Şirketi (Overseas Private Investment Corporation-OPIC) 41 E) ABD Ticaret ve Kalkınma Ajansı (U. S. Trade and Development Agency) 41 F) Tarım Bakanlığı (Department of Agriculture) 42 G) Dışişleri Bakanlığı (Department of State) 42 H) Diğer Kurumlar Tarafından Sağlanan Hizmetler 42 TÜRKİYE-ABD TİCARİ İLİŞKİLERİ 44 ABD ye İhracatımız 45 ABD den İthalatımız 46 Türkiye ile ABD Arasında Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller 48 Türkiye-ABD Ekonomik Ortaklık Konseyi (EOK) 48 Türkiye-ABD Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantıları (TIFA) 49 Ekonomi Bakanlığı ABD Pazara Giriş Çalışmaları 50 Türkiye-ABD Yatırım İlişkileri 53 Türkiye-ABD Ticari İlişkilerinde Gündemde Olan Konular 54 Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) 54 Antidamping Soruşturmaları 56 1

3 PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER 59 Tüketicinin Yapısı ve Davranışları 59 Dağıtım Kanalları 59 Perakende Piyasası 60 Organize Perakende Sektöründeki Başlıca Mağaza Zincirleri 61 ABD de Düzenlenen Fuarlar 62 Kamu İhaleleri 62 İŞ ADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR 64 Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler 64 Basit İngilizce Kelimeler 65 Çalışma Saatleri 66 DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER 68 KAYNAKÇA 70 ABD YE TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİ DEĞERLENDİRMESİ 75 ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER 79 MEYVE SUYU 79 ZEYTİNYAĞI 80 TÜTÜN (ŞARK TİPİ TÜTÜNLER) 80 TATLI BİSKÜVİLER 81 BAHARAT 81 KURUTULMUŞ SEBZELER VE KARIŞIMLARI (GTİP ) 82 KURU MEYVELER 82 MERCİMEK 82 SERT KABUKLU MEYVELER 83 BULGUR 84 ORGANİK TARIM ÜRÜNLERİ 85 ABD YE SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACAT POTANSİYELİ DEĞERLENDİRMESİ 96 İNŞAAT VE MADEN MAKİNELERİ (gtip: 8428, 8431, 8474) 96 MÜCEVHERAT (gtip: 7113) 96 SABUNLAR (gtip: 3401) 98 BEYAZ EŞYA (gtip: 8418 ) 99 MOBİLYA SEKTÖRÜ (gtip: 9401, 9403) 100 İZOLE EDİLMİŞ KABLO VE TELLER (gtip: 8544) 103 BAKIR TELLER (gtip: 7408,7413) 103 BORULAR VE BAĞLANTI PARÇALARI (gtip: 7305, 7306, 4009) 104 BİTKİSEL ALKOLOİDLER (gtip: 2939) 105 İLAÇ (gtip: 3004) 105 KOZMETİK VE KİŞİSEL BAKIM ÜRÜNLERİ (gtip: 3307) 106 AMBALAJ ÜRÜNLERİ (gtip: 3923, 6305) 107 UÇUCU YAĞLAR (gtip: 3301) 109 DEMİR ÇELİK ÜRÜNLERİ (gtip: 7208, 7213, 7214, 7216) 110 SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ (gtip: 6907, 6908, 6910) 111 PETROL ÜRÜNLERİ VE YAĞLARI (gtip: 2710) 111 ÇİMENTO (gtip: 2523) 112 KROM OKSİTLERİ VE HİDROKSİTLERİ (gtip: 2819) 113 İŞLENMİŞ DOĞAL TAŞLAR (gtip: 6802) 113 YATLAR (gtip: 8903) 114 MUTFAK EŞYALARI (gtip:7013) 115 İPLİK VE KUMAŞ (gtip: 5511, 5402, 5209, 5211, 5407) 115 TEKNİK TEKSTİLLER (gtip: 5603) 116 HALI (gtip: 5701, 5702, 5703) 116 DERİ (gtip: 4203) 117 TAKIM TEZGAHLARI (gtip: 8462) 117 TABANCALAR, SPOR VE AV TÜFEKLERİ (gtip: 9303) 118 OTOMOTİV ANA VE YAN SANAYİ (Ana sanayi gtip: 8701, 8702, 8703, 8704, 8705) (Yan sanayi gtip: 4011, 4012, 4013, , , , 7007, , 8407, 8408, 8409, , , , , , ,8482, 8483, 8484, 8507, 8511, 8512, 8706, 8707, 8708, ) 119 EV TEKSTİLİ (gtip: 6302, 6303, 6304) 124 HAZIR GİYİM (gtip: 61, 62) 124 2

4 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE PROFİLİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Temel Sosyal Göstergeler Nüfus 313,0 milyon (Nüfus Bürosu, Şubat 2012 tahmini) Dil İngilizce Din % 51,3 Protestan, % 23,9 Roma Katoliği, % 1,7 Mormon, % 1,6 Diğer Hristiyan, % 1,7 Musevi, % 0,7 Budist, % 0,6 Müslüman, % 14,6 diğerleri, % 4 hiçbir dine inanmayan (CIA 2007 tahmini) Yönetim Şekli Federal Cumhuriyet Federal Başkan Barack H Obama Yüzölçümü km 2 Başkent Vaşington Başlıca Metropolitan Alanları ve New York (18,9), Los Angeles (12,8), Chicago (9,5), Dallas- Nüfusları Forth Worth (6,4), Philadelphia (6), Houston (6), Washington (milyon, 2010 Nüfus Bürosu DC (5,6), Miami (5,6), Atlanta (5,3), Boston-Cambridgetahmini) Quincy (4,6) Kaynak: ABD Nüfus Bürosu (US Census) CIA, The World Factbook, USA Temel Ekonomik Göstergeler 2008 a 2009 a 2010 a 2011 a 2012 b 2013 b Nominal GSYİH (milyar $) Reel GSYİH artış oranı (%) -0,3-3,5 3,0 1,7 1,8 2,0 Kişi Başı GSYİH $ d c c Kayıtlı İşsizlik Oranı (ort; %) 5,8 9,3 9,6 9,0 8,3 8,0 Döviz Kuru ABD$: (dönem sonu) 1,47 1,39 1,33 1,39 1,27 1,24 Tüketici Fiyat Enflasyonu 0,0 2,8 1,4 3,2 2,2 2,2 (yılsonu;%) Borçlanma faiz oranı (ort,; %) 5,1 3,3 3,3 3,2 3,2 3,4 Mal İhracatı, fob (milyar $) Mal İthalatı, fob (milyar $) Cari Hesap Dengesi (milyar $) a Gerçekleşen b EIU tahmini c EIU projeksiyonu d Satın alma gücü paritesine göre Kaynak: Economist Intelligence Unit, Data Tool, Şubat

5 Üyesi Olduğu/ İlişkisi Bulunduğu Uluslararası Kuruluşlar APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), ARF, ADB (Asya Kalkınma Bankası), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), ANZUS (Avustralya, Yeni Zelanda, ABD Güvenlik Paktı), Arctic Council (Kuzey Kutbu Konseyi), ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütü), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü-Gözlemci), CBSS (Baltık Denizi Devletler Konseyi-Gözlemci), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CD (Silahsızlanma Konferansı), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), CICA (Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı- Gözlemci), CP (Kolombo Planı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), FATF( Mal Eylem Görev Gücü), G-5, G-7, G-8, G-10, G-20, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), ITUC(Uluslar arası Sendikalar Konfederasyonu), MIGA (Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), MINUSTAH (Birleşmiş Milletler Haiti İstikrar Misyonu), MIPONUH, MONUSCO (BM Kongo Demokratik Cumhuriyeti Misyonu), NAFTA(Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması), NAM, NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi), NEA (Nükleer Enerji Kurulu), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü), OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), Paris Kulübü, PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), PIF (Pasifik Adaları Forumu- Diyalog Partneri), SAARC (Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı- Gözlemci), SECI (Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi-Gözlemci), SPC (Güney Pasifik Komisyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO, UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMIL (Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WCO (Dünya Gümrük Örgütü), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC (Zangger Komitesi) 4

6 GENEL BİLGİLER Coğrafi Konum Kuzey Atlantik ve Kuzey Pasifik Okyanuslarına sınırı olan ABD, Kanada ve Meksika nın arasında yer almaktadır. Ülkenin Kanada ile km (Alaska ile km lik sınır dahil) ve Meksika ile km uzunluğunda sınırı bulunmaktadır. Yüzölçümü bakımından dünyanın 3. en büyük ülkesi olan ABD, Güney Amerika ve Rusya Federasyonu nun yarısı, Afrika Kıtası nın onda üçü, Avrupa Birliği alanının da iki katı kadar karasal alana sahiptir. ABD topraklarının en yüksek noktası 6,198 metre ile McKinley Dağı, en alçak noktası -86 metre ile Ölüm Vadisi dir. Orta bölgelerde ova ve düzlükler, batıda dağlar, doğuda tepeler ve alçak dağlar, Alaska da nehir yataklarının oluşturduğu geniş vadiler ve engebeli araziler, Hawaii de de volkanik coğrafi yapısı gözlemlenmektedir. Siyasi ve İdari Yapı ABD, çoğulcu demokrasiye dayalı başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Federal devlet yapısı 50 Eyalet ve başkent Vaşington DC yi (District of Columbia) içermektedir. Federal sistem uyarınca federal yönetim ile içişlerinde serbest olan eyalet yönetimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları Anayasa da tanımlanmıştır. Kuvvetler ayrılığı prensibi hakimdir. ABD Başkanı, yürütmenin başı olarak Federal Hükümet kurum ve kuruluşlarına yönelik politikaları belirler ve yürütülmesini sağlar. Buna ilaveten, yasal olarak Başkan gümrük, vergiler ve diğer ticari konularda karar vermek ve tedbirler almak konusunda yetkili kılınmıştır. ABD Kongresi, ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi olmak üzere iki ayrı yasama biriminden oluşmaktadır. Senato, her bir eyaletten 2 üye olmak üzere toplam 100 sandalyeden oluşmaktadır. Son Senato seçimleri 2 Kasım 2010 tarihinde yapılmış olup, bir sonraki 2012 yılı Kasım ayında gerçekleştirilecektir. Toplam 435 sandalyeden oluşan Temsilciler Meclisi nin görev süresi 2 yıldır. 2 Kasım 2010 tarihinde yapılan son seçimlere göre Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçi Parti nin 242 üyesi bulunurken Demokratik Parti nin üye sayısı 193 tür. ABD de son başkanlık seçimi 4 Kasım 2008 tarihinde gerçekleştirilmiş olup, bir sonraki seçim 6 Kasım 2012 tarihinde gerçekleştirilecektir. 4 Kasım 2008 tarihinde yapılan seçimlerde Barack Obama oyların % 52,4 ünü, John Mccain % 46,3 ünü almıştır. Barack H. Obama ABD Başkanı ve Hükümet Başkanı olarak, Joseph R, Biden ise Başkan Yardımcısı olarak 20 Ocak 2009 tarihinden bu yana görev yapmaktadırlar. ABD nin eyaletleri; District of Colombia, Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas, California, Colorado, Connecticut, Delaware, District of Columbia, Florida, Georgia, Hawaii, Idaho, Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Kentucky, Louisiana, Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Mississippi, Missouri, Montana, Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, New York, North Carolina, North Dakota, Ohio, Oklahoma, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, South Dakota, Tennessee, Texas, Utah, Vermont, Virginia, Washington, West Virginia, Wisconsin ve Wyoming dir. 5

7 Nüfus ve İstihdam ABD İstatistik Bürosu nun (US, Bureau of Census) tahminlerine göre ABD nüfusunun sürekli biçimde artarak 2012 yılında 315 milyon, 2025 de 351 milyon, 2050 yılında 423 milyon olması beklenmektedir. Beyaz nüfus toplam nüfusun yaklaşık üçte ikisini oluşturmakta olup (%72,4), 2050 yılında bu oranın yüzde elliye düşeceği tahmin edilmektedir. Hızla büyüyen Hispanik (Latin Amerika kökenli İspanyolca konuşan) nüfusun 2025 yılında toplam nüfusun %17 sini oluşturacağı tahmin edilmektedir. GSYİH nin büyük kısmının özel tüketim harcamalarına ayrıldığı ve özel sektör sabit sermaye yatırımlarının tüketime oranla daha düşük kaldığı ABD de kişi başına GSYİH 2011 yılı için 48,160 Dolar ın üzerinde gerçekleşmiştir. Asya ve Latin Amerika dan gelen göçmenlerin California, Teksas ve Florida ya yerleşmeleri ve iç göç süreci ile ekonomik kaynaklar batı ve güneye kaymaktadır, 1990 lı yıllarda ABD doğumlu vatandaşların %40 ının doğdukları eyaletten ayrı bir eyalette yaşamaya başlamaları ile iç göç süreci hızlanmıştır. İç göç, 30 lu yaşlardaki ABD vatandaşlarının daha yüksek gelir elde etmek için aileleri ile birlikte eyalet değiştirmeleri, 20 li yaş grubundakilerin kariyer edinme ve ekonomik fırsatları değerlendirme amacı ile Vaşington veya Oregon u tercih etmeleri ile açıklanmaktadır. Bölge ve Eyaletlere Göre Nüfus İstatistikleri (1 Nisan Temmuz 2011) Coğrafi bölge Nüfus tahmini değişim Sıralama Yüzde ABD Toplam ,7 Kuzeydoğu ,6 4 4 Ortabatı ,3 3 2 Güney ,8 1 1 Batı ,3 2 3 Alabama , Alaska , Arizona , Arkansas , California ,3 1 1 Colorado , Connecticut , Delaware , District of Columbia , Florida ,2 4 4 Georgia , Hawaii , Idaho , Illinois ,6 5 5 Indiana , Iowa , Kansas , Kentucky ,

8 Louisiana , Maine , Maryland , Massachusetts , Michigan ,6 8 8 Minnesota , Mississippi , Missouri , Montana , Nebraska , Nevada , New Hampshire , New Jersey , New Mexico , New York ,6 3 3 North Carolina , North Dakota , Ohio ,7 7 7 Oklahoma , Oregon , Pennsylvania ,8 6 6 Rhode Island , South Carolina , South Dakota , Tennessee , Texas ,1 2 2 Utah , Vermont , Virginia , Washington , West Virginia , Wisconsin , Wyoming , Puerto Rico ,7 Kaynak: US Census Bureau Population Division, July 2011 Dünyanın en fazla nüfusa sahip üçüncü ülkesi olan ABD de 2012 yılı için tahmini nüfus artış hızı %1 dir. Ülke nüfusunun %20 si 0-14 yaş, %66,8 i yaş arasında olup, %13,1 i de 65 yaş ve üstündedir yılında 65 yaş ve üstü olan nüfusun toplam nüfusun % 21,6 sını oluşturacağı öngörülmektedir. Euromonitor International verilerine göre, 2011 yılı itibarıyla nüfusun %80,5 inin kentlerde yaşadığı tahmin edilmektedir. Ortalama yaşam süresi kadınlarda 80,9 yıl, erkeklerde 75,9 yıldır (CIA The World Factbook, 2011) yılında ABD de doğurganlık oranı kadın başına 2,06 çocuk olarak tahmin edilmektedir. Etnik gruplar itibarıyla ele alındığında, 2011 yılında ülke nüfusunun % 79,6 sı beyaz, % 12,9 u siyah, % 4,4 ü Asya kökenli, % 1 i Amerikan ve Alaska yerlisi, % 0,2 si de Hawai ve diğer Pasifik Adaları kökenlidir. Hispanikler için ayrıca bir nüfus listelemesi yapılmamaktadır. Hispanikler, siyah, beyaz veya Asya kökenli olabilmekte ve toplam nüfusun % 15,1 ini oluşturmaktadır (CIA The World Factbook, 2011). 7

9 1980 lerde 30 olan ortalama yaşın 2012 yılında 37,3 olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir. ABD nüfusunun giderek yaşlanarak 2020 de 38,2 olacağı öngörülmektedir. Ancak, göçmenlerin sayısının yıllar geçtikçe artması hızla yaşlanan nüfusu dengelemektedir. Hispanik nüfusun diğer nüfusa göre 7 kat fazla artacağı öngörülmektedir. Hispanik göçmenlerin daha çok Güney Batı bölgesine yerleştikleri ve bölgedeki nüfusun %25 inin oluşturdukları tahmin edilmektedir. Asya kıtasından gelen göçmenlerin ise batı sahillerine, Hawaii, New York, Boston, Chicago ve Houston a yerleştikleri gözlenmektedir yılı itibariyle, ABD de yabancı ülke doğumlu 38 milyon kişi yaşamaktadır (Euromonitor International). Eyaletlere Göre İşsizlik İstatistikleri (Aralık 2011) İşsizlik Oranı (%) Aralık Ortalama Hanehalkı Geliri $ (2010) ABD 6 5,5 5,1 4,6 4,6 5,8 9,3 9,6 8,9* Alabama 5,4 5 3,8 3,5 3,5 5,2 10,1 9,5 8, Alaska 7,7 7,4 6,9 6,5 6,1 6, , Arizona 5,7 5 4,7 4,2 3,9 5,9 9,1 10 8, Arkansas 5,8 5,6 5,1 5,2 5,2 5,2 7,3 7,9 7, California 6,8 6,2 5,4 4,9 5,3 7,2 11,4 12,4 11, Colorado 6,1 5,6 5,1 4,4 3,9 4,9 7,7 8,9 7, Connecticut 5,5 4,9 4,9 4,4 4,6 5,6 8,2 9,1 8, Delaware 4,2 3,9 4 3,5 3,5 4,9 8,1 8,5 7, District of 7 7,5 6,5 5,7 5,4 6,6 10,2 9,9 10, Columbia Florida 5,3 4,7 3,8 3,4 4,1 6,3 10,5 11,5 9, Georgia 4,8 4,7 5,2 4,7 4,6 6,3 9,6 10,2 9, Hawaii 3,9 3,2 2,8 2,5 2,7 4 6,8 6,6 6, Idaho 5,2 4,6 3, ,9 8 9,3 8, Illinois 6,7 6,2 5,8 4,6 5,1 6,4 10,1 10,3 9, Indiana 5,3 5,3 5,4 5 4,6 5,8 10,1 10, Iowa 4,4 4,6 4,3 3,7 3,7 4,4 6 6,1 5, Kansas 5,6 5,5 5,1 4,4 4,1 4,4 6,7 7 6, Kentucky 6,3 5,6 6 5,9 5,6 6,6 10,5 10,5 9, Louisiana 6,2 5,5 6,4 3,8 3,8 4,5 6,8 7,5 6, Maine 5 4,6 4,9 4,7 4,7 5,3 8 7, Maryland 4,5 4,3 4,1 3,8 3,5 4,4 7 7,5 6, Massachusetts 5,8 5,2 4,8 4,7 4,4 5,3 8,4 8,5 6, Michigan 7,1 7,1 6,8 6,9 7,1 8,3 13,6 12,5 9, Minnesota 4,9 4,6 4,2 4,1 4,6 5,4 8 7,3 5, Mississippi 6,4 6,3 7,8 6,7 6,2 6,8 9,6 10,4 10, Missouri 5,6 5,8 5,4 4,8 5,1 6,1 9,3 9, Montana 4,3 4 3,6 3,3 3,5 4,6 6,2 7,2 6, Nebraska 4 3,9 3,9 3 2,9 3,3 4,6 4,7 4,

10 Nevada 5,2 4,4 4,5 4,3 4,8 6,7 11,8 14,9 12, New 4,5 3,9 3,6 3,5 3,5 3,9 6,3 6,1 5, Hampshire New Jersey 5,9 4,9 4,5 4,6 4,3 5,5 9,2 9, New Mexico 5,9 5,8 5,2 4,1 3,5 4,5 7,2 8,4 6, New York 6,4 5,8 5 4,6 4,5 5,3 8,4 8, North 6,5 5,5 5,3 4,7 4,7 6,2 10,6 10,6 9, Carolina North Dakota 3,6 3,5 3,4 3,2 3,1 3,2 4,3 3,9 3, Ohio 6,2 6,1 5,9 5,4 5,6 6,6 10,2 10,1 8, Oklahoma 5,6 5 4,5 4,1 4 3,7 6,4 7,1 6, Oregon 8,1 7,3 6,2 5,3 5,1 6,5 11,1 10,8 8, Pennsylvania 5,7 5,4 5 4,5 4,3 5,3 8,1 8,7 7, Rhode Island 5,4 5,2 5,1 5,1 5,2 7,6 11,2 11,6 10, South 6,7 6,8 6,8 6,4 5,6 6,9 11,7 11,2 9, Carolina South Dakota 3,5 3,7 3,7 3,1 2,9 3,1 4,8 4,8 4, Tennessee 5,7 5,4 5,6 5,2 4,9 6,7 10,5 9,7 8, Texas 6,7 6 5,4 4,9 4,4 4,9 7,6 8,2 7, Utah 5,7 5,1 4,1 3 2,8 3,7 6,6 7, Vermont 4,5 3,7 3,5 3,7 3,9 4,5 6,9 6,2 5, Virginia 4,1 3,7 3, ,9 6,7 6,9 6, Washington 7,4 6,2 5,5 4,9 4,6 5,4 8,9 9,6 8, West Virginia 6 5,3 4,9 4,5 4,2 4,3 7,9 9,1 7, Wisconsin 5,6 5 4,8 4,7 4,8 4,8 8,5 8,3 7, Wyoming 4,5 3,9 3,7 3,2 2,9 3,2 6,4 7 5, Kaynak: İş İstatistikleri Bürosu (BLS), İstatistik Bürosu (Census), Doğal Kaynaklar ve Çevre ABD topraklarının %5 i şehir ve yollardan, %26 sı ekilebilir araziden, %21 i ormanlardan ve %21 i diğer alanlardan oluşmaktadır. ABD, çok çeşitli iklim yapısına ve çöl, dağ ve ormanlar bakımından çok fazla çeşitlilik gösteren bir topografyaya sahiptir. Michigan ve Superior gölleri, km 2 alana sahip göller olup, Missouri (4,090 km) ve Mississippi (3,770 km) ülkenin en uzun nehirleridir. Doğal afetler açısından ABD önemli risk altındadır. Özellikle tropikal fırtınalar Haziran ayından Kasım ayı sonuna kadar Florida ve Körfez çevresinde büyük zararlara ve su basmalarına neden olmaktadır. Batı sahillerinde özellikle Kaliforniya da deprem ve sarsıntılar sıklıkla yaşanmaktadır. Batı eyaletlerinde neredeyse her yıl büyük orman yangınları yaşanmakta olup, hektarlarca ormanlık alan zarar görmektedir. Orta bölümde yer alan eyaletler açısından en büyük risk ise şiddetli kasırgalardır. Diğer taraftan doğu sahillerinde çeşitli yıllarda susuzluk büyük bir sorun olarak yaşanmıştır. Bununla beraber, ülkede doğal afetler son derece iyi organize edilmiş erken uyarı ve ilk yardım sistemi ile daha az zararla atlatılır hale gelmiştir. 9

11 ABD nin sahip olduğu başlıca doğal kaynaklar; kömür, bakır, kurşun, molibden, fosfat, uranyum, boksit, altın, demir, civa, nikel, gümüş, tungsten, çinko, petrol ve doğal gazdır. Doğayı koruma konusunda bilincin oluşması sonucu hava ve su kirliliğine karşı ve nesli tehlikeye giren hayvanlar için çevre korumacı düzenlemelerin ve önlemlerin alınmasıyla ABD de su ve havanın kalitesi giderek artmıştır. Havada bulunan karbon-monoksit gazı ve sülfür-dioksit gazları 1970 lerdeki düzeyine kıyasla ciddi oranında azalmıştır. Dünya nüfusunun %5 ine bile sahip olmayan ABD, dünyadaki toplam karbondioksit kirliliğinin %25 ini üretmektedir. ABD, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında 1997 yılında imzalanan ve sanayileşmiş/gelişmiş ülkelerin sera gazı salınımlarının yılları arasında 1990 düzeyinin %5,2 altına çekilmesini hedefleyen Kyoto Protokolu nu daha önce imzalamış olmasına rağmen reddetmektedir. ABD tarafı daha az maliyetli, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkeleri de kapsayan ve gaz salınımlarına ilişkin daha etkin bir program istemektedir. 10

12 GENEL EKONOMİK DURUM ABD, 313 milyonu aşan nüfusu ve 15,1 trilyon Dolar ı aşan GSYİH si ile dünyanın en büyük ve önemli pazarlarından biridir. Ülke, dünyanın en büyük ithalatçısı olma özelliğinin dışında, dünyanın en büyük doğrudan yabancı sermaye kaynağı konumu ile hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin yöneldiği bir hedef pazardır. ABD ekonomisi, dünya ekonomisini birebir etkileme gücüne sahip olması nedeniyle de dünyada önemli ve belirleyici bir ekonomidir. ABD de 2007 yılında başlayan kriz, 1929 büyük buhranından bu yana görülen en ağır ve en derin kriz niteliğinde olmuştur. Ülke 2009 yılında bir taraftan ekonomik durgunluk bir taraftan da artan işsizlik ile mücadele etmiş, 2010 yılında ise krizden çıkış eğilimine geçmiştir. Reel GSYİH 2008 yılında değişmemiş, 2009 yılında %2,6 azalmıştır yılında ise ekonomide %2,9 luk bir toparlanma gerçekleşmiştir yılında ülke ekonomisini olumsuz etkileyen gelişmeler arasında Orta Doğu daki isyanlar nedeniyle petrol fiyatlarının tırmanışa geçmesi, özellikle elektronik ve otomotiv sektörlerinin olumsuz etkilenmesine sebep olan Japonya Depremi ve Avrupa borç krizi yer almaktadır. Bu gelişmelere ek olarak, finansal kriz sonrası istihdam yaratacak büyümenin yakalanmaması, gelirlerde beklenen artışa ulaşılamaması ve bütçe açıkları ile etkin mücadele edilememesi gibi etkenlerin, ekonominin 2007 yılı seviyesine dönmesini engellediği düşünülmektedir. Önümüzdeki dönemde ekonomiyi zorlayacak en önemli faktörlerin ise Avrupa borç krizi ve bütçe üzerindeki baskılar olduğu yönünde görüşler bulunmaktadır yılında ekonomide gerçekleşen olumlu gelişmeler arasında işsizliğin azalması, GSYİH ye oranı bazında şirket karlarının artış göstermesi, tüketim ve yatırım harcamalarının artması yer almaktadır. Economist Intelligence Unit in (EIU) tahminlerine göre, reel GSYİH 2011 yılında %1,7 büyümüştür. Ancak Japonya depremi sonrası yaşanan tedarik ve envanter problemleri sonrası ABD de envanter tutma eğilimi ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla GSYİH deki artışın bir kısmı son satışlardan ziyade envanterdeki artışlardan kaynaklandığı düşünülmektedir yılında %1,8 büyüyeceği öngörülen ABD ekonomisinin, döneminde ise ortalama %2,2 büyüyeceği tahmin edilmektedir. Finansal sektörlerdeki yüksek borçluluk oranlarının ve halkın tasarruf eğiliminin yükselmesinin, ülkedeki tüketim üzerinde olumsuz etkisi olmuştur yılının özellikle ilk üç çeyreğinde tüketim düşük, tasarruf yüksek seyretmiştir. Avrupa daki ekonomik problemlerin ABD nin finansal piyasaları üzerinde etkisi olmuştur. Ancak, reel ekonomi özellikle 4. çeyrekte yıllık %2,8 büyüme ile olumlu bir tablo çimektedir yılının son ayları ve 2012 nin ilk ayında tüketicilerin beklentilerinin olumlu olduğu ve hem harcama hem de borçlanma davranışlarının gelişim göstereceği öngörülmektedir. Kasım ayında tüketim kredilerinin son on yıllık dönemin en yüksek aylık artışını (%0,8) yakalamıştır. Ayrıca, tasarruf oranları da son aylarda düşüş göstermiştir yılında %2,2 büyüme kaydeden özel tüketimin 2012 yılında % 2 genişleyeceği öngörülmektedir yılında %9,6 olarak gerçekleşen işsizlik oranının 2011 yılında %9 a düştüğü tahmin edilmektedir. Endüstriyel üretimin 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,2 arttığı tahmin edilirken 2012 de bu artışın %3 ve döneminde yıllık ortalama %2,4 olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir. En iyi iş ortamı sıralamasında döneminde 11. sırada yer alan ABD nin, döneminde 9. sırada yer alacağı tahmin edilmektedir. 11

13 Ekonomik Yapı Dünya çapında kapitalist ekonomik sistemin en büyük örneği olarak gösterilen ABD ekonomisinde, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümü özel sektör tarafından tüketilmekte (%71,1) ve sağlanmakta (%87,3) olup, dünya çapında kamunun ağırlığının bu kadar az olduğu başka bir ekonomi bulunmamaktadır. Amerikan ekonomisinde yapısal olarak rol oynayan iki temel unsurun ilki zengin doğal kaynakları, diğeri ise nitelikli işgücüdür. ABD verimli toprakları, zengin mineral yatakları, elverişli iklim koşulları ve diğer doğal kaynakları ile ekonomik büyümenin sağlanması açısından çok uygun bir ortama sahiptir. ABD aynı zamanda, iletişim ve bilgi teknolojileri alanında kolay uyum sağlayabilen ve yetenekli işgücünün eğitimine de büyük önem vermektedir. Tüm dünyada beyin göçü olarak adlandırılan, bilim ve teknoloji dallarında eğitim almış yetenekli ve zeki gençlerin ABD ekonomisine kazandırılması, sorunların çözümünde anahtar rolü olan bir araç olarak görülmektedir. GSYİH nin Sektörlere Göre Dağılımı (%) 2009 a 2010 b 2011 b 2012 c 2013 c 2014 c 2015 c 2016 c Tarım 1,0 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 Sanayi 20,5 21,0 21,6 21,3 21,1 20,8 20,5 20,3 Hizmetler 78,5 77,9 77,3 77,6 77,8 78,1 78,4 78,6 a Gerçekleşen, b EIU tahmini, c EIU Projeksiyonu Kaynak: EIU- Economist Intelligence Unit, United States of America, Country Forecast, Şubat 2012 Yeni ekonomi kavramı çerçevesinde bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT), hizmet sektörünü ekonominin en önemli bileşeni haline getirmiştir. Ekonomiye yön veren başlıca sektörler; motorlu taşıtlar, uzay ve havacılık, iletişim, kimyasallar, elektronik ve bilişim (IT) sektörleridir lı yıllarda yaşanan teknolojik dönüşüm ile birlikte geleneksel imalat sanayinin bir bölümü yüksek teknoloji ve iş gücü verimliliğine uyum sağlamıştır. Ancak ithal girdi düzeyi yüksek mamul mallar üreten sektörler ciddi zorluklarla karşılaşmış olup, üretimlerini daha düşük maliyetli ülkelerde sürdürme yoluna gitmişlerdir. Tarım ve hayvancılık GSYİH nin yüzde olarak küçük bir oranına sahip görünmekle birlikte oldukça verimlidir. ABD, gıda maddeleri ve işlenmiş gıda ürünleri ihracatında önde gelen ülkeler arasındadır. ABD nin 2011 yılında 136 milyar doların üzerinde tarım ürünleri ihracatı gerçekleştiği tahmin edilmektedir yılında tarım sektörünün %2,2 ve döneminde yıllık ortalama % 2 büyüyeceği tahmin edilmektedir. İmalat sektörünün, 2011 yılı Reel GSYİH sine katkısı 2,1 trilyonun üzerinde olup sektör istihdamın yaklaşık %9 una iş imkanı sunmaktadır. İş dünyası harcamalarındaki artışa bağlı olarak, imalat sanayi, ABD nin ekonomik toparlanma sürecinde en önde gelen sektör olmuştur. Ekonomik Analiz Bürosu (BEA), GSYİH ye katkısı açısından 2008 ve 2009 yıllarında düşüş gösteren sektörün, 2010 yılında %5,7 genişlemiş ve bu genişleme 2011 yılında da %4,8 artış ile devam etmiştir yılında daha çok dayanıklı tüketim mallarından kaynaklandığı düşünülen sektör genişlemesinin, 2012 yılında % 1,4 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir döneminde ise sanayi sektörünün yıllık ortalama %2 büyüyeceği öngörülmektedir. İmalat sanayinin öne çıkan alt sektörleri arasında havacılık ve uzay sanayi, telekomünikasyon, kimyasallar, elektronik ve bilgisayarlar yer almaktadır. 12