İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE KRONİK İNTERİOR ATEŞE BAĞLI KABIZLIKTA AKUPUNKTUR TEDAVİSİ

Transkript

1 İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE DERLEME / REVIEW Kanat Tayfun 1 1 Bağcılar Eğitim Araştırma Hastanesi, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Merkezi, İstanbul KRONİK İNTERİOR ATEŞE BAĞLI KABIZLIKTA AKUPUNKTUR TEDAVİSİ Özet Konstipasyon toplumda en sık karşılaşılan semptomlardan biridir. Tanımına göre değişkenlik göstermekle birlikte genel popülasyonda %2-28 oranında görülür. Modern tıbbi bakış açısı ile konstipasyon tedavisi için farklı seçenekler sunulabilmektedir. Ancak bu semptoma geleneksel Çin tıbbı bakış açısı ile yaklaşım bazı farklılıklar göstermektedir. Bu yazıda kronik interior ateş `e bağlı kabızlıkta temel akupunktur noktaları ile ilgili bilgiler özetlenmiştir. Integr Tıp Derg. 2016;4(2): Anahtar kelimeler: Akupunktur, kabızlık, kronik interior ateş ACUPUNCTURE TREATMENT IN PATIENTS WITH INTERIOR HEAT RELATED CONSTIPATION Abstract Constipation is one of the most commonly encountered symptom in the community. According to the description of constipation, it should be seen 2-28% of the population. There are many treatment alternatives depending on current modern medical knowledge but characteristics of patients according to traditional Chinese medicine is quite different. In this article, basic acupuncture points for patients with interior heat related constipation is summarized. Turk J Integr Med. 2016;4(2): Keywords: Acupuncture, constipation, chronic interior heat Kronik interior ateşe bağlı kabızlıkta akupunktur tedavisi. Integr Tıp Derg. 2016;4(2): Yazışma Adresi: Bağcılar Eğitim Araştırma Hastanesi, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Merkezi. Mustafa Yaşar Caddesi Gençosman Mahallesi Güngören İstanbul. E posta: kanatxtayfun@gmail.com Kabul/Yayın Tarihi: 4 Kasım 2016

2 Kabızlık toplumda sık karşılaşılan bir semptomlardan biridir. Tanımlanma şekli farklılıklar göstermekle birlikte toplumda %2-28 oranında saptanan bir sağlık problemidir. Gelişmiş ülkelerde kabızlık yakınması olanların üçte biri hekime başvurmaktadır. Çoğunlukla yaşam kalitesini etkilememekle birlikte hastaların kullandığı ilaçlar ve sağlık kurumlarına yaptığı başvurular nedeni ile maliyeti yüksek bir yakınmadır. Modern tıp uygulamalarına göre konstipasyon nedenleri Tablo 1`de özetlenmiştir (1). Tablo 1: Konstipasyon nedenleri 1- Çevresel Nedenler a. Yetersiz su ve fiber içeren diyetler b. Defekasyonu ertelemek 2- Yapısal bozukluklardan kaynaklanan nedenler a. Kolorektal, striktür, iskemi, divertikül, volvulus, neoplazm b. Anorektal, enflamasyon, prolapsus, rektosel, fissür, strüktür 3- Sistemik nedenler a. Hipokalemi b. Heiperkalsemi c. Hiperparatiroidi d. Hipotiroidi e. Hipertiroidi f. Diabetes mellitus g. Panhipopituitarizm ğ. Addison hastalığı h. Feokromasitoma ı. Porfiria i. Üremi j. Amiloidoz k. Skleroderma l. Polimiyozit m. Gebelik 4- Nörolojik nedenler a. SSS, Parkinson hastalığı, multiple skleroz, travma, iskemi, tümör b. Sakral sinir patolojileri, travma, tümör c. Otonom nöropati d. Aganglionosis (Hirschsprung hastalığı) 5- İlaçlar Opiatlar, antikolinerjikler, antidepresanlar, antihistaminikler, kemoterapötikler, antipsikotik ilaçlar, antikonvülzanlar, antiasitler, antihipertansifler, kalsiyum kanal blokörleri, diüretikler, ganglion blokörleri, demir preperatları, steroid olmayan antiinflamatuvar ilaçlar, resinler, metal iyonları 14

3 Geleneksel Çin Tıbbı`na Göre Konstipasyon Geleneksel Çin tıbbına göre patolojik olarak konstipasyonla en çok ilgili olan organlar mide, kalın bağırsak, dalak-pankreas, karaciğer ve böbreklerdir; sağlıklı bağırsak hareketi için anahtar faktörler, mide ve bağırsaklarda iyi bir sıvı desteği ve dışkının sindirim sistemi boyunca hareketini sağlayan güçlü bir Qi dir (2). Susuzluk ve kuru sarı dil ile birlikte olan akut konstipasyon mide ve bağırsaklarda sıcak durumunu gösterir. Yaşlılarda veya doğum sonrası kadınlarda konstipasyon kan eksikliği ne bağlıdır. Keçi dışkısına benzer şekilde küçük ve kuru dışkılama karaciğer Qi stagnasyonunu ve bağırsaklarda ateşi gösterir (3). Tüm bu organ patolojileri incelendiğinde özetle; konstipasyon nedenleri: - Sıcak - Qi durgunlaşması - Yetersizlik (Qi, Yang, Kan, Yin) - İnterior soğuk olarak sınıflandırılabilir. Sıcağa bağlı konstipasyon ise kronik interior ateş ve febril hastalıklarda akut ateş etyolojileri ile sınıflanabilir. Bu yazıda kronik interior ateşe bağlı kabızlığın tedavisinden bahsedilecektir. Kronik İnterior Ateş Kronik interior ateş temel olarak farklı klinik tablolarla seyreden mide ve kalın bağırsakta ateş ve karaciğerde ateş bileşenlerinden oluşur. 1- Mide ve Kalın Bağırsakta Ateş Kuru dışkı, bağırsak hareketleri azlığı, susama, yetersiz koyu renkli idrar, kırmızı yüz, sıcaklık hissi, abdominal ağrı, ağız kuruluğu, kötü kokulu nefes mevcuttur. Dil kırmızıdır, üzeri sarı örtüyle kaplıdır, ortası ve dil kökünde kırmızı noktalar vardır. Nabız hızlı ve kaygandır. 2- Karaciğerde ateş Kuru dışkı, bağırsak hareketleri azlığı, susama, ağızda acı tat, koyu renkli idrar, baş ağrısı, irritabilite, kırmızı yüz, kanlanmış gözler. Dil kırmızıdır, lateral kısımlar daha kırmızıdır, üzeri sarı-kuru örtüyle kaplıdır. Nabız ince ve hızlıdır. 15

4 Tedavi Tedavi prensiplerinin başında ateşi dağıtmak, bağırsakları nemlendirmek ve mide veya kalın bağırsaktaki ateşi kurutmak gelir. LI-4 LI-4: Kalın bağırsaktan sıcağı temizler ve dışkıyı hareket ettirir. LI-11 LI-11: Kalın bağırsaktan sıcağı temizler. 16

5 SJ-6 SJ-6: Sıcağı temizler, üçlü ısıtıcıyı açar ve bağırsak hareketlerini arttırır. SP-14 ve SP-15 SP-14 ve SP-15: Aşağıya doğru hareketi sağlar. ST-44 ST-44: Mide sıcağını temizler. 17

6 LIV-2 Liv-2: Eğer karaciğer ateşi varsa kullanılır. Kaynaklar 1. Korkmaz M, Yüksel F, Ünalacak M, Ünlüoğlu İ. Kabızlık yakınması olan hastaların birinci basamakta yönetimi. Konuralp Tıp Dergisi 2011;3(3): Kaplan A. Sindirim sistemi hastalıkları; konstipasyon. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Akupunktur Kursu Ders Notları Maciocia G. The Foundations of Chinese Medicine; A Comprehensive Text for Acupuncturists and Herbalists. Elsevier, s Stux G, Pomeranz B. Acupuncture, textbook and atlas. Springer-Verlag