BOŞALTIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ
|
|
- Erdem Toprak
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BOŞALTIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ
2 Lüzumsuz ve zararlı maddelerin canlı organizmadan atılması işlemine boşaltım denir. *Boşaltım sisteminin görevi ise vücudun su ve tuz dengesini korumaktır. *Diğer önemli görevlerinden olan ph değerinin ve hacminin düzenlenmesini sağlamaktır.
3 Hücreler canlılığını ve işlevlerini çok sınırlı koşullarda sürdürebilir. Bunu sağlamak için boşaltım sistemi bazı maddeleri vücut dışına atarak ve bazılarını da tutarak hücrelerin normal işlevlerini sürdürmeleri için sabit çevre koşullarını sağlar. İç ortam koşullarının sabit tutulmasına Hemostas denir.
4 Boşaltım, vücutta kullanılma olanağı bulunmayan maddelerin dolaşım sistemi ile hücrelerden uzaklaştırılmasıdır. Artık ürünlerin uzaklaştırılması için hücresel düzeyde enerji tüketilir.
5 Buna karşın sindirim sistemi artıklarının vücuttan uzaklaştırılmasında barsak hücrelerinin bu tip bir enerji harcaması söz konusu değildir.
6 Boşaltım olayında esas çözücü Su dur. Organik maddelerin sentezlenmesi, Maddelerin çözülmesi, emilmesi, taşınması Biyokimyasal olayların gerçekleşmesi, Fazla ısıdan korunmak, Boşaltım maddelerinin atılması, Bazı canlılar için yaşam ve hareket alanı,
7 Su kaybına karşı doğal adaptasyonlar: Deri oluşumları (tüy, plaka, kitin) Solunum yüzeyinin vücut içine alınması Boşaltımla su kaybını önleyecek mekanzmaların gelişimi, Yaşam alanı olarak suya yakın çevrelerin seçilmesi, Sindirim sistemlerinde suyun emiliminin yüksek olması,
8 İhtiyaç olan suyun karşılanması: Suyun doğrudan alınması Deri ile suyu alma Besinlerdeki sudan Metabolik suyu kullanmak
9 Hayvansal organizmalardaki su kaybı nerelerden gerçekleşir? Boşaltım organlarından Sindirim sistemi ile Akciğerlerden Deriden (süt, ter, gözyaşı, vb)
10 Karbondioksit ve suyla oksitlenebilen bir aminoasitin amin grubu, konsantrasyonunun artmasına ve toksik etkinin yükselmesine sebep olabilir. Bunu engellemek için bu amin grubu vücuttan atılmalı veya başka bir aminoasitin sentezinde kullanılmalıdır. Atık amin grupları amonyak, üre ve ürik asit şeklinde atılır.
11 Kemikli balıkların çoğu ve sucul organizmalar üre meydana getirmezler ya da çok az üre meydana getirirler. Azotlu artıklarını amonyak olarak atarlar. Kara hayvanlarında azotlu atıkların amonyak şeklinde atılması kolay değildir. Zira hem çok toksik hem de kolay eriyebilme özelliğine sahiptir. Bunun içinde azotlu artıklar üre veya ürik asite dönüştürülerek atılır.
12 Ürenin çözülerek atılması için gerekli olan su, amonyak için gerekenden daha az, Ürik asit için gerekenden biraz daha fazladır. Memelilerde Üre; Kuş ve sürüngenlerde ürik asit oluşumunun gerçekleştiği yer KARACİĞER dir.
13 Kısa bir ön açıklama gerekirse; Üre karaciğerde oluşturulur, Kan dolaşımına verilir, Kan böbreklerden geçerken süzülür, ve sonunda idrarla dışarı atılır.
14 Boşaltım maddeleri- boşaltım ürünleri: Kontraktil koful-amonyak+su (Tek hücreliler) Pronefridyum-Amonyak+Su (Omurgasızlarda) Nefridyum-Üre (Omurgasızlarda) Malpighi tüpleri-ürik asit (Omurgasızlarda) Böbrekler-Amonyak, Üre, ürik asit (Omurgalılar)
15 TEK HÜCRELİLERDE BOŞALTIM SİSTEMİ: Amip ve Paramecium da metabolizma artıkları basit bir şekilde hücre zarından difüzyonla düşük yoğunluktaki dış ortama geçer.
16 Suda yaşayan tek hücreliler amonyağı bol su ile dışarı atarlar. Seyreltilince NH 3 etkisi daha az zehirli olur.
17 Tatlısularda yaşayan tek hücrelilerin hücre içerikleri bulundukları ortama göre hipertonik olduğu için sürekli olarak içlerine su alırlar. Bu suyun düzenli olarak dışarı atılması gerekir. Aksi halde hücre içine devamlı su alır, şişer ve sonuçta patlardı.
18 Bu durumu engelleyici bir organel olarak tatlısu tek hücrelilerinde ve bazı tatlısu süngerlerinde Kontraktil Kofullar (=Pulsatif Vakuol) vardır. Bu organel Osmoregülasyon (=Su geçişiminin düzenlenmesi) haricinde sitoplazmadaki bazı suda eriyebilen artık maddelerin (üre ve bilhassa amonyak, keza karbondioksit) de hücreden uzaklaştırılmasını sağlar.
19
20 KNİDLİLER DE (CNİDARİA) BOŞALTIM SİSTEMİ Knidlilerde su düzenlenmesi ve boşaltım için özelleşmiş organlar yoktur. Başlıca azotlu artıkları amonyaktır. Hydra ve diğer sölenterler artıklarını doğrudan doğruya hücre zarından difüzyonla uzaklaştırma özelliğine sahiptir.
21 YASSI KURTLAR DA (PLATYHELMİNTHES) BOŞALTIM SİSTEMİ: Yassı kurtlarda çevre dokulardan suyu alan ve boşaltım tüpçüklerine ve daha sonrada boşaltım kanallarına veren Alev Hücreleri vardır. Alev hücrelerinde kirpik veya sil demetinin hareketi ile boşaltım sıvısı, Boşaltım Tüpçüğü ne gönderilir.
22 Bir alev hücresi, ince zarlı ve büyük çekirdekli esas hücre kısmı ile bu hücreye ait yarık şeklinde bir kanaldan oluşur ve bir ampul görünümündedir.
23 Bu hücrelerin başlıca görevi, hayvanın su içeriğinin düzenlenmesidir. Bir ucu kapalı, diğer ucu açık olan ve kan ile değil, dokular arası sıvı ile bağlantı kurmuş bu tip boşaltım sistemine, Protonefridyum adı verilir. Bir hayvanda türe bağlı olarak 2 veya daha fazla protonefridyum bulunabilir. Pek çok yassıkurt türünün metabolizmasındaki son ürün amonyak, üre ve ürik asit şeklindedir.
24 HALKALI KURTLAR DA (ANNELİDA) BOŞALTIM SİSTEMİ: Halkalı kurtlardan toprak solucanında ilk üç segment ve son segment hariç bütün segmentlerde, segmental sıralanmış bir çift Nefridyum vardır. Yassı kurtlardaki alev hücrelerinin aksine, bir ucu Kirpikli Huni (Nefrostom) ile söloma, diğer ucu bir sonraki segmentte yer alan Nefridiyopor la dışa açılır.
25
26 Boru şeklindeki nefridyumların etrafında dolaşım sisteminin artıklarının atılmasını sağlayan kılcal damarlar yer alır. Nefrostomdan içeriye giren vücut sıvısı, nefridyum borucuklarından geçerken su ve glikoz gibi maddeler geri emilir. Artıklar yoğunlaştırılarak vücuttan dışarı atılır.
27
28 Halkalı solucanlarda boşaltım maddelerinin atılmasında, Na, K, Cl iyonlarının ve su dengesinin korunmasında nefridyumların yanında, vücut yüzeyi de rol alır.
29 EKLEMBACAKLILAR DA (ARTHROPODA) BOŞALTIM SİSTEMİ: Eklembacaklılarda boşaltım organları nefridyumlara benzer. Eklembacaklı nefridyumlarının başlangıç yerlerinde silli huni (nefrostom) yerine, sölom kalıntısı olarak kabul edilen bezli bir kese vardır.
30 Bunlara Malpighi Tüpçükleri veya Malpighi Borucukları da denir. Bunlar hemosöl içinde uzanır ve sindirim kanalının orta barsak kısmına açılırlar. Malpighi tüpleri
31 Hemolenf (kan) deki azotlu artık maddeler malpighi tüpçüklerinin distal ucundan emilir, proksimal uca doğru hareket eder ve ürik asit olarak çökelir ve bu esnada suyun büyük bir kısmı ve potasyum gibi tuzlar geri emilir.
32 Sıvı haldeki idrar sindirim kanalına geçer ve rektumda suyu emilen sindirilemeyen besin artıkları ile dışarıya katı atık olarak atılır.
33 YUMUŞAKÇALAR DA (MOLLUSCA) BOŞALTIM SİSTEMİ: Bu grupta boşaltım organları boru veya torba şeklinde nefridyumlardır. Bunlar 1 veya 2 çift, yahut tek sayıdadır. Başlangıç kısımları perikard boşluğuna, uçları da vücut yüzeylerinden dışarıya açılır.
34 OMURGALI HAYVANLARDA BOŞALTIM SİSTEMİ: BALIKLARDA BOŞALTIM SİSTEMİ: Kemikli balıklarda yüzme kesesinin üzerinde ve omurganın altında uzanan bir çift mezonefroz tipinde böbrek bulunur.
35 KAS BÖBREK OMURGA VE OMURLAR BEYİN SOLUNGAÇ BAĞIRSAKLAR MİDE KARACİĞER KALP
36 Tatlısu balıklarında amonyak ve üre; solungaçlar ve ağız epitelinden difüzyonla dışarı atılır. Burada böbrekler daha çok su dengesini ayarlamakta görevlidir.
37 Deniz balıklarında ; Glomerulus körelmiştir. Böbrek, kandan çok az su süzer. Fazla tuz; solungaçlardaki tuz bezleri tarafından atılır.
38 Böbreklerden çıkan kanallar arka kısımda birleşerek tek bir boşaltım kanalı şeklinde uzanır ve yüzme kesesinin arkasında yer alan ürogenital sinusa ulaşır. Bu yapı görev bakımından idrar kesesine benzer.
39 Ürogenital sinustan çıkan boşaltım kanalı genellikle üreme kanalları ile birleşir ve anüsün arkasından dışarı açılır. Kemikli balıklarda kloak yoktur.
40
41 Tatlı su balığı (Göl) Tuzlu su balığı (Deniz)
42 Tatlısu balıkları (Göl vs.) fazla miktarda su alma ve tuzu da kaybetme eğilimindedirler. Bu hayvanlar bu durumu; *nadiren su içerek, *Solungaçlarda bulunan özelleşmiş hücrelerden aktif olarak tuzu absorbe ederek, ve de *Çok seyreltik idrar oluşturarak karşılarlar.
43 Tuzlusu balıkları ise; Daha fazla su kaybetme ve daha fazla su alma eğilimindedirler. Bu hayvanlar bu durumu; *devamlı olarak su içerek, *Solungaçlarından tuzu aktif olarak dışarı atarak karşılarlar. *Bunlar hipotonik (seyreltik) idrar oluşturmazlar. Bu nedenle böbreklerin osmoregülasyon olayına pek yardımı olmaz.
44 Deniz balıklarının vücudundaki fazla tuz, su gereksinimini karşılayabilmek amacıyla içilen deniz suyundan ve besinlerden kaynaklanır. Bu tuzun çok az bir kısmı böbreklerle dışarı atılır.
45 Tuzun geriye kalan kısmındaki bir değerlikli iyonlar ve özellikle klorid, barsaklardan kana geçer, solungaçlara ulaşır ve burada yer alan özel klorid (tuz) hücreleri ile dışarı atılır. İki değerlikli iyonlar ise (Ca++, Mg++, SO4, vb.) barsaklarda, bazik özellikteki bir ortamda, erimeyen oksit veya hidroksitler şekline dönüştürülerek dışkı ile birlikte dışarı atılırlar.
46 İKİYAŞAMLILARDA (AMPHİBİA) BOŞALTIM SİSTEMİ: İkiyaşamlıların böbrekleri balıklardaki gibi mezonefroz tiptedir ve omurganın her iki yanında yer almışlardır.
47 Böbrekler yapısındaki boşaltım birimlerinin yapısına göre PRONEFROZ, MEZONEFROZ ve METANEFROZ böbrek olmak üzere üç çeşittir.
48 *En ilkel böbrek tipi olan pronefroz böbrek balık ve kurbağa embriyosu ile köpek balıklarının erginlerinde görülür. *Mezonefroz böbrek sürüngen, kuş ve memelilerin embriyoları ile kemikli balıklar ve kurbağaların erginlerinde görülür. *En gelişmiş böbrek tipi metanefroz böbrektir. Bu böbrek sürüngen, kuş ve memelilerin erginlerinde bulunur. Hiçbir embriyoda bulunmaz
49 1- Pronefroz Böbrek: Kirpikli huni ile kılcal kan damarı yumağından (glomerulus) oluşur. Balık ve kurbağaların embriyoları ile köpek balıklarının erginlerinde bulunur. 2- Mezonefroz Böbrek: Pronefroz böbrekteki kirpikli huni gelişerek boşaltımı daha etkili kılan bowman kapsülüne dönüşür. Bowman kapsülünün karşısında yine glomerulus bulunur. Balık ve kurbağa ergini ile sürüngen kuş ve memeli embriyosunda bulunur. 3- Metanefroz Böbrek: Temel boşaltım birimi nefrondur. Nefron bowman kapsülü, glomerulus ve nefron kanalcıklarından oluşur. Sürüngen, kuş ve memeli erginlerinde bulunur.
50 Kompleks organizmalarda özellikle kara yaşamına uyumlulardan su ihtiyacını karşılayabilenlerde amonyak karaciğerde üre haline çevrilir. Vücutlarında fazla su tutamayan böcek, sürüngen ve kuşlarda ise ürik asit haline çevrilir. Bu reaksiyonlara Ornitin devri denir. Oluşumunda enzimler görev alır ve enerji harcanır.
51
52 Ergin kurbağaların böbreklerinde 2000 kadar glomerulus bulunur. Bunların her birinden uç kısımları kirpikli olan kısa ve kıvrımlı borular çıkar. Daha sonra memeli böbreğindeki Henle kulpuna benzeyen ikinci bir kirpikli kısımla idrar kanalına (üreter) birleşir.
53 Üreter, erkek kurbağalarda spermlerinde taşınmasını sağlar. Aynı zamanda Wolf kanalı olarak da adlandırılır. Üreter ile kloaka gelen idrar ya dışarı atılır veya iki loplu olan idrar kesesinde toplanır.
54 Suda yaşayan ikiyaşamlılarda vücuda giren fazla su glomerulusların etkili bir şekilde çalışması ile dışarı atılır. Bir su kurbağası her gün vücudunun 1/3 ü kadar suyu böbreklerinden dışarı atar. İnsanda bu oran 1/50 dir.
55 Karada yaşayanlarda ise, memeli böbreğinde suyun geri emilimini sağlayan henle kulpu görevini yapan kirpikli boruların kısa olmasına karşın, bu görev allantoik idrar kesesi ile yerine getirilir.
56 SÜRÜNGENLERDE BOŞALTIM SİSTEMİ: Sürüngenlerin boşaltım organı olan böbrekler, kuş ve memelilere benzer. Yılanlarda, kertenkelelerde ve timsahlarda idrar kesesi bulunmaz. Boşaltım maddeleri genellikle ürik asit şeklinde olup, fazla su kloak kısmında emilir. Geriye kalan madde beyaz tebeşir şeklinde dışarı atılır.
57 Boşaltım sisteminden dışarı atılan maddenin yapısı sürüngen türlerinin yaşam şartlarına göre değişir.
58 Suda yaşayan kaplumbağalardan Emys de son ürün amonyak ve üredir, ürik asit miktarı çok azdır. Buna karşılık karasal yaşama uyum sağlamış olan kaplumbağalardan Testudo da son üründeki ürik asit miktarı çok fazladır. Emys Testudo
59 Sürüngenlerdeki tuz salgı bezlerinin amacı tuzu hızlı bir şekilde vücuttan dışarı atmaktır. Bezlerin salgıladığı tuz kanallarla burun boşluğuna gelir ve oradan da dışarı atılır.
60 Bu tip bezler Galapagos adaları nda yaşayan ve denizin dibindeki alglerle beslenen deniz İguana larında (Amblyrhynchus cristatus) oldukça gelişmiştir. Bunlar alglerle beslendikten sonra gelip deniz kenarında dinlenirlerken tuzu burun boşluklarından bir buhar bulutu gibi püskürterek atarlar.
61 Tüm yaşamlarını okyanuslarda geçiren Pelamis ve Laticauda türü yılanlar ise, tuzu dillerinin alt yan taraflarında yer alan dilaltı bezleri ile dışarı atarlar. Laticauda Pelamis
62 KUŞLARDA BOŞALTIM SİSTEMİ: Böbrekler metanefroz tipinde ve oldukça büyüktür. Koyu kahverenkli olan böbrekler değişik sayıda loblar içerir. Yapıları memelilerdekinden çok sürüngenlerinkine benzer. Böbrek
63 Her bir böbrekten çıkan uzun üreter (idrar kanalı) kloakın dorsal kısmına açılır. Deve kuşları dışında hiçbir kuşta idrar kesesi yoktur.
64 Glikoz, tuz, diğer boşaltım maddeleri ve su böbreklerdeki nefronlarla kandan süzülerek, nefron kanalına iletilir. Burada bir miktar su, tuz ve glikoz geri emilir. Kalan kısım üretere geçer. Kuşlarda boşaltım maddesi ürik asit içerir.
65 MEMELİLERDE BOŞALTIM SİSTEMİ: İnsan vücudunun %55 i sudur ve bu suyun korunması gerekir. Normalde vücudun kazandığı su ile kaybettiği su dengededir.
66 Memeliler suyu; su, sulu besinler ve besinlerin oksidasyonu sonucu meydana gelen su ile kazanırlar. Buna karşın su kaybı; dışkı, deriden buharlaşma, idrar, süt, ter ve akciğerlerdeki buharlaşma şeklinde kaybederler.
67
68
69 ÜRE: Boşaltım ile vücuttan uzaklaştırılan maddelerin başında ÜRE gelir. Proteinlerin metabolizma sonucu parçalanmaları ile vücut için toksik bir sıvı olan amonyak açığa çıkar. Zehir oranı oldukça yüksek olan amonyak suda kolayca erir.
70 Bir insanın her bir litre kanında bulunacak 1 mg amonyak o insanın ölümüne neden olur. Bunun için o maddeden çabucak kurtulmalıdır. Ancak bu maddenin boşaltım sisteminden amonyak olarak değil, üre olarak atılması gerekir.
71 Bu nedenle amonyak, karaciğere gönderilir ve üreye dönüştürülür. Aslında ürede vücut için çok zararlıdır. Ancak vücut; amonyağa göre üreye 100 bin kez daha dayanıklıdır. Sonuçta üre böbreklerimiz tarafından süzülerek idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırılır.
72 BÖBREĞİN YAPI VE FONKSİYONLARI Büyük bir fasulyeye benzeyen çift organlardan biridir. Karnın arka tarafında, yan duvarlarda bulunurlar. Böbrekler, akciğerler ile zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması esasına göre çalışırlar. Tüm kanı sürekli olarak süzerler.
73
74 Böbreğin işlevsel olan en küçük birimine Nefron denir. Nefron şu yapılardan oluşur. Glomerulus - Bowman kapsülü - Proksimal tübül - Henle kulpu (İnce tübül) - Distal tübül ve İdrar toplama kanalları dır. Glomerulus ve Bowman kapsülünün birleşmesinden oluşan yapıya ise Renal korpüskül veya Malpighi korpüskülü (cisimcik) olarak adlandırılır.
75 Her bir böbrekte bir milyondan fazla nefron bulunur. Nefronlar böbreğin içinde en az yer kaplayacak şekilde yerleştirilmişlerdir.
76 GLOMERULUS: Afferent arteriyol ile efferent arteriyol arasında uzanan çok parçalı kılcal damar yumağına Glomerulus denir. En önemli özelliği iki arteriyol arasında bulunmasıdır. Fonksiyonu: Esas fonksiyonu filtrasyondur. Kalbin pompalama gücü ile sağladığı hidrostatik basınç, plazma proteinlerinin osmotik basıncından fazla olduğu için glomeruluslarda filtrasyon görülür.
77 TÜBÜLLER: Glomerulus kılcallarından süzülen filtrat (süzüntü) yapı bakımından kan plazmasına benzemekle birlikte içinde protein ve proteine bağlı maddeler bulunmaz. Eğer bütün filtrat geri emilmeyerek (rezorpsiyon) vücuttan dışarı atılsaydı hayatın devamı mümkün olmazdı. Glomerular filtratın büyük kısmı tübüllerden geri emilerek tekrar kana karışır. Zararlı maddeleri ihtiva eden kısım geri emilmez ve idrar oluşturularak dışarı atılır. Nefronun yapısında Proksimal tübül, Henle kulpu ve Distal tübül olmak üzere üç ayrı tübül vardır.
78 PROKSİMAL TÜBÜL FONKSİYONU: Aktif taşınmanın çoğu proksimal tübüllerde olur. Buradan en çok Glikoz, sodyum, su, karbonik asit, fosfat ve potasyum rezorbe olur.
79 Glikozun, sodyumun ve suyun geri emilimi: Kan ve dokularda bulunan tek karbonhidrat Glikozdur. 100 ml kandaki miktarı, mg kadardır. (Normal glikoz düzeyi). Glikoz tübüllerden bir taşıyıcı moleküle bağlanarak geri emilir. Buradan hücrelerarası sıvıya, oradan da kana geçer. Bol karbonhidratlı besin alındıktan sonra bile kan glikoz düzeyi 100 ml de 140 mg ı pek geçmez. Ayrıca miktarı miktarı 100 ml de 180 mg ı aşmadıkça böbrek tübüllerindeki taşıma sistemi tarafından geri emilerek kana geri gönderilir. Ancak bu eşik değer aşılırsa taşıma sistemi bu fazlalığı taşıyamaz ve idrarda glikoz görülmeye başlar. Buna Glikozüri denir.
80 Sodyum aktif transport ile geri emilir. Glomerular süzüntüde bulunan sodyumun % 87 si proksimal tübüllerden geri emilerek kana geçer. Suyun geri emilimi pasif olarak ve sodyumun geri emilmesini izleyerek olur. Proksimal tübüllerden suyun büyük bir bölümü hızla emilir.
81 HENLE KULPU FONKSİYONU: Burada bulunan bir mekanizma ile süzüntü konsantre edilir. Sodyum ve klor henle kulpunda dokuya geçer ve burada çok yüksek bir konsantrasyonda bulunur. Aynı bölgeden geçen idrar toplama kanalları içinde bulunan su, dokuda bulunan tuz konsantrasyonu nedeniyle bu dokuya geçer. Böylece toplama kanalında bulunan idrar, su kaybederek yoğunlaşır.
82 Henle kulpundan, tübüllere dakikada 16 ml süzüntü geçer. Bir dakikada oluşturulan idrar miktarı ise 1 ml dir. Bu demektir ki ; dakikada 15 ml süzüntü distal tübüller ve toplama kanallarından geri emilmektedir. Susuzluk gibi durumlarda vazopressin salgılanarak suyun vücutta tutulması sağlanır. Böyle durumlarda su geri emildiği için, idrar olabildiğince yoğunlaşır. Ancak bunu da bir sınırı vardır.
83 İDRAR OLUŞMASI: Böbrekler vücudun su miktarı hakkında şaşmaz bir duyarlılığa sahiptir. İdrar miktarını azaltarak ya da çoğaltarak bu miktarı dengede tutar. Böbreklerde idrar oluşumu 3 aşamada gerçekleşir. 1. Filtrasyon (süzülme) 2. Rezorpsiyon (geri emilme) 3. Sekresyon (salgılama)
84
ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3
ADIM ADIM YGS LYS 184. Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) Bowman kapsülüne gelen süzüntü geri emilim olmadan dışarı atılsaydı zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde kaybedilirdi.
DetaylıBOŞALTIM SİSTEMLERİ boşaltım nefridyum homeostasis 1. 2. 3. Artık ürünlerin vücut sıvılarından uzaklaştırılması böbreğin önemli işlerinden
BOŞALTIM SİSTEMLERİ Solunum ve sindirim olayları ile aktif hücresel metabolizma sonucunda meydana gelen artık ürünlerin organizmadan dışarı atılması olayına boşaltım denir. Omurgasız ve omurgalı hayvanlarda
DetaylıOmurgalılarda Boşaltım Organı (Böbrekler) Pronefroz böbrek tipi balıkların ve kurbağaların embriyo devrelerinde görülür.
Omurgalılarda Boşaltım Organı (Böbrekler) Omurgalıların boşaltım organları böbreklerdir. Ancak omurgalılarda pronefroz, mezonefroz ve metanefroz olmak üzere üç tip böbreğe rastlanır. Pronefroz böbrek tipi
DetaylıHAYVANLARDA BOŞALTIM SİSTEMLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU
HAYVANLARDA BOŞALTIM SİSTEMLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU BOŞALTIM SİSTEMİ Kan, gözyaşı, ter gibi sıvıların tadı tuzludur çünkü hücreler arası sıvı ile çok benzer içeriğe sahiptir. Bu sıvının içeriği
DetaylıBOŞALTIM SİSTEMİ Metabolizma (yapım- yıkım olaylarıdır) sonucu hücrelerde ortaya çıkan zararlı artık maddelerin dışarı atılması olayına boşaltım denir. Boşaltım sistemleri canlılardaki yararsız ve zararlı
DetaylıCanlılarda Boşaltım ve Boşaltım Sistemleri
Canlılarda Boşaltım ve Boşaltım Sistemleri Yazarlar Doç.Dr. A.Yavuz KILIÇ Yrd.Doç.Dr. Mustafa TANATMIŞ ÜNİTE 9 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; boşaltım olayının anlamını, boşaltım ürünlerini, vücudun
DetaylıBOŞALTIM SİSTEMİ ÜN TE 15
ÜN TE 15 Canlıların iç dengelerini kararlı tutmak için bazı maddeleri belirli oranlarda atmalarına boşaltım denir. Boşaltımda amaç homeostasiyi sağlamaktır. y CO2 y H2 y O2 Tuz Üre Ürik asit Amonyak Safra
DetaylıÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ
ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner
DetaylıBoşaltım Sistemi Fizyolojisi = Üriner Sistem Fizyolojisi
Boşaltım Sistemi Fizyolojisi = Üriner Sistem Fizyolojisi Boşaltım Sisteminin Görevleri Vücut sıvılarının hacmi ve içeriğinin korunması, kan basıncının dengede tutulması, ph ının dengede tutulması, su-tuz
DetaylıBoşaltım Sistemi Fizyolojisi
Boşaltım Sistemi Fizyolojisi 1 Boşaltım sistemi (üriner sistem) Homeostasise katılan en önemli organ sistemlerinden biridir. Vücut sıvılarının hacim ve içeriğinin kontrolü Kan basıncının düzenlemmesi ph
DetaylıFen ve Teknoloji 7. BOŞALTIM SİSTEMİ. Hazırlayan: NİHAT BAHÇE HAYAL BİLİMDEN DAHA ÖNEMLİDİR. ÇÜNKÜ BİLİM SINIRLIDIR.
KAZANIMLAR; BOŞALTIM SİSTEMİ. KARACİĞER: Proteinlerin kullanılması sonucunda amonyak açığa çıkmaktadır. Zehirli olan amonyağı daha az zararlı olması için üreye dönüştürmektedir. 1. Boşaltım sistemi ile
DetaylıTatlı su, deniz ve rutubetli topraklarda yaşarlar. Büyük bir kısmı insan ve diğer hayvanlarda parazittir. Bilateral simetriye sahiptirler.
Solucanlar Bu gruba dâhil olan canlılar yassı, yuvarlak ve halkalı solucanlar olmak üzere 3 ana başlık altında incelenmektedir. Yassı solucanlar Yumuşak, ince ve yassı bir vücut yapıları vardır. Serbest
Detaylısolunum >solunum gazlarının vücut sıvısı ile hücreler arasındaki değişimidir.
GAZ ALIŞVERİŞİ O2'li solunum yapan canlıların bazılarında O2'in alınıp CO2'in atılmasını sağlayan yapılar bulunur.bu yapı ve organlar solunum sistemini oluşturur. solunum ------>solunum organlarıyla dış
DetaylıBOŞALTIM SİSTEMLERİ BİR HÜCRELİLERDE BOŞALTIM. Bir hücreli canlılar metabolizma sonucu oluşan artık maddeleri hücre zarından dışarı atarlar.
BOŞALTIM SİSTEMLERİ Metabolizma sonucu hücre ve dokularda bazı zararlı maddeler oluşur.bu maddelerin hücrelerden ve dolayısıyla organizmadan uzaklaştırılmasına boşaltım denir. Vücutta oluşan artık maddelerden
DetaylıGaz Alışverişi, İnsanda Solunum Sistemi
A. GAZ ALIŞ VERİŞİ Gaz Alışverişi, İnsanda Solunum Sistemi Canlılarda hayatsal olayların sürdürülebilmesi için gerekli olan enerji hücresel solunumla elde edilir. Genellikle oksijenli olarak gerçekleşen
DetaylıSolunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır.
SOLUNUM SİSTEMLERİ Solunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır. 1. Dış Solunum Solunum organlarıyla dış ortamdan hava alınması ve verilmesi, yani soluk alıp vermeye
Detaylı8 Boşaltım Sistemi Fizyolojisi
ÜNİTE 8 Boşaltım Sistemi Fizyolojisi Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Amaçlar Nefronların yapısını ve idrar oluşumunu, Glomerul filtrasyon hızı ve klirens kavramını, Jukstaglomeruler aparatus ve renin-anjiotensin
DetaylıHÜCRE. Dicle Aras. Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması
HÜCRE Dicle Aras Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması Hücre Bölünmesi Hücre bölünme ve çoğalması iki şekilde gerçekleşir. Vücut soma hücrelerinin bölünme ve çoğalma biçimi Mitoz (mitosis),
DetaylıBöceklerde Boşaltım Yapıları
Böceklerde Boşaltım Yapıları Boşaltım Boşaltım sistemi metabolik atıklar ve diğer toksik maddeleri vücut bölümlerinden ayırarak ve elemine ederek içsel çevrenin devamını sağlar. Bu atıklar çoğunlukla suda
DetaylıVÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi
VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Boşaltım Sistemi İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR? VÜCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN HANGİ
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 29. ADIM HÜCRE 6- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ 3
ADIM ADIM YGS-LYS 29. ADIM HÜCRE 6- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ 3 TURGOR BASINCI: Hücre içindeki suyun hücre çeperine yaptığı basınca TURGOR BASINCI denir. Turgor durumundaki bir hücrenin turgor basıncı
DetaylıHÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren
HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş
DetaylıBöbreklerin İşlevi. D Si C Dr. Sinan Canan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D.
Boşaltım Fizyolojisi Böbreklerin İşlevi D Si C Dr. Sinan Canan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D. scanan@baskent.edu.tr Böbrek İşlevi: Genel Bakış ş İdrar oluşumunun merkezi Homeostatik
DetaylıMekanik zedelenmelerde nazik olan solunum yüzeylerinin korunması
SOLUNUM SİSTEMLERİ Hücre işlevlerinin yürütülmesi için gerekli enerji, genellikle biyolojik oksidasyonlardan elde edilir. Hücresel solunumda besin maddeleri parçalanarak enerji elde edilir. Burada O 2
DetaylıMEMELİ BİYOLOJİSİ M.YAVUZ MEMELİLERİN YAŞAMINA BİR BAKIŞ
MEMELİ BİYOLOJİSİ M.YAVUZ MEMELİLERİN YAŞAMINA BİR BAKIŞ MEMELİLERDE BOŞALTIM SİSTEMİ Memeliler homoithermal ve endotermik fizyolojileri nedeniyle, poiklothermal ve ekzotermik omurgalılara oranla daha
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ
ADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ Halkalı solucanlar çift cinsiyetli olmalarına rağmen döllenme kendi kendine değil, iki ayrı
DetaylıHÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ
HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücre içi ve hücre dışı sıvılar bileşimleri yönünden oldukça farklıdır. Hücre içi sıvı intraselüler sıvı, hücre dışı sıvı ise ekstraselüler sıvı adını alır.
DetaylıCANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı
DetaylıÜRİNER (BOŞALTIM) SİSTEM 11. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 11.1.6. Üriner Sistem Anahtar Kavramlar : Böbrek, böbreğin yapısı, böbrek nakli, diyaliz, mesane, nefron, üreter, üretra 11.1.6.1.
DetaylıÜRİNER SİSTEM FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
ÜRİNER SİSTEM FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Üriner Sistem Üriner sistemi iki böbrek, iki üreter, vesica urineria (idrar kesesi) ve üretra oluşturmaktadır Böbrekler kanın süzme işini yaparak idrarı
DetaylıBoşaltım Sistemi Fizyolojisi
Boşaltım Sistemi Fizyolojisi 1 Boşaltım sistemi (üriner sistem) Homeostasise katılan en önemli organ sistemlerinden biridir. Vücut sıvılarının hacim ve içeriğinin kontrolü Kan basıncının düzenlemmesi ph
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3
ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 TEK ZARLI ORGANELLER 4) Koful Hücre içerisinde çeşitli görevleri bulunan organeldir. Genel olarak hayvan hücrelerinde çok sayıda küçük küçük ;bitki hücrelerinde
DetaylıBOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI
BOŞALTIM SİSTEMİ BOŞALTIM NEDİR? O Vücudumuzda gerçekleşen olaylar sonucunda oluşan karbondioksit, üre, tuz, fazla miktarda bulunan su gibi atık maddelerin dışarı atılmasına boşaltım denir. BOŞALTIM SİSTEMİ
Detaylı9. SINIF KONU ANLATIMI CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2
9. SINIF KONU ANLATIMI CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 3 6) METABOLİZMA: Canlılarda meydana gelen hayatsal faaliyetlerin tamamıdır. Metabolizma anabolizma ve katabolizma olmak üzere ikiye ayrılır. ANABOLİZMA:
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıCANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ
1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Canlıların temel bileşenleri; inorganik ve organik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. **İnorganik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenemezler. Dışarıdan hazır olarak
DetaylıFİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU
FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 3. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2
ADIM ADIM YGS-LYS 3. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 6) METABOLİZMA: Canlılarda meydana gelen hayatsal faaliyetlerin tamamıdır. Metabolizma anabolizma ve katabolizma olmak üzere ikiye ayrılır. ANABOLİZMA:
Detaylı*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.
Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve
DetaylıMikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.
Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı
DetaylıVÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings
VÜCUT SIVILARI Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Su Dengesi Vücudumuzun önemli bir bölümü sudan oluşur ve su dengesi vücudun en önemli sorunlarından birisidir. Günlük olarak alınan ve vücuttan atılan su miktarı
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III 1: DİYABET...1 Diabetes insipedius...2 Diabetes mellitus...2 Diyabetin Etkileri...3 Belirtiler...4 Nedenler...4 Tedavi...4 Bitkilerin Rolü...5 Tıbbi Faydaları...6 2: KARACİĞER
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #19
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #19 1) X Ağız Mide İnce bağırsak Şekildeki grafikte insanın sindirim kanalındaki X maddesinin değişimi gösterilmiştir. Buna göre X maddesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Glikojen
Detaylı9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU
9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU
ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri
DetaylıKanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler
EGZERSİZ VE KAN Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler Akciğerden dokulara O2 taşınımı, Dokudan akciğere CO2 taşınımı, Sindirim organlarından hücrelere besin maddeleri taşınımı, Hücreden atık maddelerin
DetaylıCANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ
CANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ HAYVANLAR ALEMİ Çok hücreli canlılardır. Süngerler hariç, hepsinde sinir sistemi bulunur ve aktif olarak yer değiştirebilirler. Heterotrof beslenirler. Besinlerini glikojen
DetaylıYGS ANAHTAR SORULAR #3
YGS ANAHTAR SORULAR #3 1) Bir insanın kan plazmasında en fazla bulunan organik molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) Mineraller B) Su C) Glikoz D) Protein E) Üre 3) Aşağıdakilerden hangisi sinir dokunun
Detaylı13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.
DetaylıÜRİNER SİSTEMİ. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN
ÜRİNER SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN ÜRİNER SİSTEM Vücutta, hücresel düzeyde gerçekleşen kimyasal olaylar sonucunda ortaya çıkan başta üre olmak üzere diğer atık maddeler
DetaylıBELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!
DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016
ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016 Herhangi bir çözeltinin asitliği veya bazlığı içindeki hidrojen iyonunun (H + ) konsantrasyonuna bağlıdır. Beden sıvılarının asit-baz dengesi
DetaylıCANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak
DetaylıAyxmaz/biyoloji Homeostasi
Homeostasi - Değişen dış koşullara rağmen nispeten sabit bir iç fizyolojik ortamı sürdürme sürecidir. -Böylece vücut organlarının, normal sınırlarda verimli bir şekilde çalışması sağlanır. İki ana kontrol
DetaylıYukarıda verilen canlılardan hangisi ya da hangileri yaşamsal faaliyetini sürdürebilmek için beslenmek zorundadır?
1- l- ll- lll- ıv- Yukarıda verilen canlılardan hangisi ya da hangileri yaşamsal faaliyetini sürdürebilmek için beslenmek zorundadır? A) Yalnız ı B) ıı ve ııı C) ı, II, ıv D) Hepsi 2- A Kandaki zararlı
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 54. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-14 HAYVANLAR ALEMİ 5- OMURGALI HAYVANLAR-3 SORU ÇÖZÜMÜ
ADIM ADIM YGS-LYS 54. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-14 HAYVANLAR ALEMİ 5- OMURGALI HAYVANLAR-3 SORU ÇÖZÜMÜ e) Memeliler Hayvanlar aleminin en gelişmiş sınıfıdır. Dünyanın her yerinde dağılış göstermişlerdir.
DetaylıHAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ
HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ 9. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL 1 Su, Elektrolitler ve Asit-Baz Dengesi Hücreler yaşamlarını su olmadan sürdüremezler. Su tüm vücuda dağılmış durumdadır ve ergin hayvanın
DetaylıFizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
DetaylıHücrede Madde Geçişi MADDE ALIŞ-VERİŞLERİ OSMOZ
Hücrede Madde Geçişi MADDE ALIŞ-VERİŞLERİ OSMOZ Osmoz: İki çözelti arasında seçici-geçirgen zar bulunduğunda; su molekülleri az yoğun çözeltiden, çok yoğun çözeltiye doğru geçiş yapar. Bu olaya osmoz denir.
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine
Detaylıayxmaz/biyoloji 7-Hücreye antijen özellik kazandırır.kalıtımın kontrolü altındadır Örn: Kan grupları 8- Oluşumunda golgi etkendir Hücre zarı
Hücre zarı özellikleri ve görevleri 1-Hücreyi çepe çevre kuşatır 2-Yağ-protein ve karbonhidrattan oluşur.temel yapı yağdır. 3-Hücreye şekil verir 4-Hücreyi dış etkilerden korur 5-Bazı organelleri oluşumunda
DetaylıSistemin Diğer Özellikleri Atar ve toplar damarlar birbirleriyle bağlantılı olduğu için devamlıdır. Bu bağlantıyı kılcal damarlar sağlar. Kan devamlı
DOLAŞIM SİSTEMLERİ Çok hücreli canlılarda, alınan besinlerin ve oksijenin hücrelere ulaştırmak ve artık maddeleri dokulardan uzaklaştırmak için bir taşıma sistemine ihtiyaç vardır. Hayvanlarda bu işlemleri
Detaylı2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI
2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. BÖLÜM 1. I. Adaptasyon II. Mutasyon III. Kalıtsal varyasyon Bir populasyondaki bireyler, yukarıdakilerden hangilerini "doğal seçilim ile kazanır? D) I veii E)
DetaylıŞekil 2.6. Toplam karbondioksit fraksiyonlarının ph ile ilişkisi (Wetzel 1983)
- ph Sularda hidrojen iyonu derişiminin ölçüsü olan ph; bir bileşikteki hidrojen iyonu konsantrasyonunun negatif logaritması olarak tanımlanır ve matematiksel olarak ph= - log [H + ] şeklinde ifade edilir.
DetaylıDoku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ
Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem Prof.Dr.Mitat KOZ Mikrodolaşım? Besin maddelerinin dokulara taşınması ve hücresel atıkların uzaklaştırılması. Küçük arteriyoller her bir doku
DetaylıGENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM
GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 1) Zigottan başlayıp yeni bir bireyin meydana gelmesiyle sonlanan olayların hepsine birden gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, I. Morula II. Gastrula III. Blastula
DetaylıSİNDİRİM. Büyük yapılı besinlerin,hücre zarından geçebilecek yapılara dönüştürülmesi olayına sindirim denir.
SİNDİRİM SİSTEMİ SİNDİRİM Büyük yapılı besinlerin,hücre zarından geçebilecek yapılara dönüştürülmesi olayına sindirim denir. Sindirimin amacı: 1-Besinler hücre zarından geçebilecek hale gelir. 2-Besinler,hücre
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2
ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 TEK ZARLI ORGANELLER 1) Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında oluşmuş kanalcıklardır. Yumurta hücresi, embriyonik hücreler ve eritrositler(alyuvar)
DetaylıBÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006
BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Böbreklerin işlevleri (fonksiyonları) Düzenleyici işlevler Endokrin işlevler Metabolik işlevler Ekskretuvar işlevler 2 Böbreklerin
DetaylıÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME
ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME HÜCRE: Canlıları oluşturan en küçük yapı birimine hücre denir.bütün canlılar hücrelerden oluşmuştur. * İnsanlar, hayvanlar, bitkiler, tek hücreli canlıların
Detaylı1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ
10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 9.Hafta ( 10-14 / 11 / 2014 ) 1.)İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ 2.) İLAÇLARIN VERİLİŞ YOLLARI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER Slayt No : 13 1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #17
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #17 1) Memeli bir hayvanın vücudunda gerçekleşen biyokimyasal tepkimelerden bazıları aşağıdaki gibidir. I Glikojen Glikoz ATP III Buna göre I, II ve III ile gösterilen metabolik
DetaylıANNELIDA. (Halkalı kurtlar) İÜ SÜFAK SUUM2038 SU OMURGASIZLARI DERSİ Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK
ANNELIDA (Halkalı kurtlar) İÜ SÜFAK SUUM2038 SU OMURGASIZLARI DERSİ Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK ANNELIDA (Halkalı kurtlar) Vücutları, vücut boyunca devam eden, birbirinin benzeri bölümlerden (segment) oluşmuştur
DetaylıHAYVANLARDA SOLUNUM SİSTEMLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu
HAYVANLARDA SOLUNUM SİSTEMLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU asli.memisoglu@deu.edu.tr kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu GAZ ALIŞVERİŞİ Oksijenli solunum yapan hücreler besinlerle alınan monomerlerden
DetaylıMİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI
MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar
DetaylıOrganik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU
11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan
DetaylıCANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme
DetaylıBMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK
BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla
DetaylıDÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ
DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın
Detaylı2. Renal tübülüslerde ise reabsorbsiyon ve sekresyon (Tübüler reabsorbsiyon ve Tübüler sekresyon) olur.
BÖBREK Böbreklerimiz, omurganın her iki yanında, karın boşluğu içerisinde ve bel bölgesinin biraz yukarısında yer alırlar. Her insanda iki tane böbrek bulunur. Fakat sağlıklı tek bir böbrek de normal yaşam
DetaylıFARMAKOKİNETİK. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
FARMAKOKİNETİK Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN 2 İlaç Vücuda giriş Oral Deri İnhalasyon Absorbsiyon ve Doku ve organlara Dağılım Toksisite İtrah Depolanma Metabolizma 3 4 İlaçların etkili olabilmesi için, uygulandıkları
DetaylıSU VE HÜCRE İLİŞKİSİ
SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin
DetaylıFen Bilimleri Kazanım Defteri
Fen Bilimleri Bir Bakışta Önemli noktalar... Akılda kalıcı özet bilgi alanları... Konu özetleri için ayrılmış bölümler... Boşluk doldurma alanları... Tudem önlendirme sınavlarında çıkmış sorular... 2 Konuyu
DetaylıİSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI
İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak
DetaylıÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA
ÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA ÜRİN Üre Ürik asit Kreatinin Belirli yabancı maddeler ve onların parçalanma ürünleri Elektrolitler Su(Değişik miktarda) BÖBREĞİN ÖNEMLİ Ürin
DetaylıCANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK
CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK EN KÜÇÜK OLANINDAN EN BÜYÜK OLANINA KADAR TÜM CANLILARIN YAPISINI OLUŞTURAN BİRİM: HÜCRE Canlıların tüm özelliklerini taşıyan en küçük birimine hücre denir. Canlı bir hücreden
Detaylı1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ...10
İçindekiler 1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ...10 1. BÖLÜM: BİLİMSEL BİLGİNİN DOĞASI ve BİYOLOJİ... 12 A. BİLİMSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ... 12 1. Bilim İnsanı ve Bilim... 12 B. BİLİMSEL YÖNTEMİN AŞAMALARI...
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI
11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle
DetaylıİLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL
İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Farmakokinetik vücudun ilaca ne yaptığını inceler. İlaçlar etkilerini lokal veya sistematik
DetaylıSİNİR SİSTEMLERİ. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin. Anatomik Olarak PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ His Motor
ANATOMİ Anatomi, vücut bölümlerinin yapısını ve gelişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı, vücut bölümlerinin yapılaşması ve biçimleri ile ilgilendiği için, Morfoloji'nin bir alt grubu veya
DetaylıÖğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Bitkilerde Beslenme ve Boşaltım BİTKİLERDE BESLENME VE BOŞALTIM
BİTKİLERDE BESLENME VE BOŞALTIM Difüzyon ve Ozmos Birbiriyle karışabilen iki gaz veya sıvı kapalı bir ortama koyulduğunda, bu iki maddeye ait moleküller çok oldukları yerden az oldukları yere doğru serbest
DetaylıKazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi
Fen Bilimleri 7. Sınıf Aşağıda, sindirim sistemi ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanlarının yanına (, yanlış olanlarının yanına (Y) koyunuz. Aşağıda verilen resimde sindirim sistemi organlarının
DetaylıISPARTA HALIKENT ANADOLULİSESİ ÖĞRETİM YILI 9 A-B-C-D-E SINIFLAR BİYOLOJİ DERSİ 2. DÖNEM 3. YAZILI SINAVI RAKAMLA YAZIYLA PUAN
1. Doğal sınıflandırmada aşağıdakilerden hangisi göz önünde bulundurulmamıştır? A) Genetik (soy) benzerliği B) Anatomik benzerlik C) Dünyadaki dağılımları D) Akrabalık derecesi E) Embriyonik benzerlik
DetaylıAnatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri
Anatomik Sistemler Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistem İskelet Sistemi İskeletin Görevleri Vücuda şekil verir. Vücuda destek sağlar. Göğüs kafes ve kafatası kemikleri
DetaylıÇizelge 2.6. Farklı ph ve su sıcaklığı değerlerinde amonyak düzeyi (toplam amonyağın yüzdesi olarak) (Boyd 2008a)
- Azotlu bileşikler Su ürünleri yetiştiricilik sistemlerinde oksijen gereksinimi karşılandığı takdirde üretimi sınırlayan ikinci faktör azotlu bileşiklerin birikimidir. Ana azotlu bileşikler; azot gazı
DetaylıFen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1
BOfiALTIM S STEM Besinlerin hücrelerimizde kullan lmas sonucu karbondioksit, amonyak, üre, ürik asit, madensel tuz gibi vücut için zararl maddeler oluflur. Bu zararl maddelerin vücuttan uzaklaflt r lmas
Detaylı