Saray Koleksiyonları Müzesi Açıldı

Transkript

1 , Aralık Sayı 2010 Saray Koleksiyonları Müzesi Açıldı Milli Saraylar Daire Başkanlığına bağlı Saray Kori muhafaza ediyoruz. Bunlariz ama tarihi bir sanat eserini vabını bulmuş olacak. Böylece laplarda, geri kalan bu objelerihi bilgileri kitaplardan alabili- varsa müzemizde bunun celeksiyonları Müzesi, 25 Şubat tarihinde TBMM Başkanı Sayın Mehmet Ali Şahin tarafından açıldı. Açılışta bir konuşma yapan Sayın Şahin, Milli Saraylar envanterinde yaklaşık 70 bin eserin bulunduğunu, müzede sergilenecek 5 bin obje arasında son dönem Osmanlı saraylarında kullanılan mutfak araçları, yemek takımları, dokuma malzemeleri, el yazmaları, aydınlatma ve ısıtma araçları, tarihi halıların yer aldığını dile getirdi. Envanterde bulunan yaklaşık 15 bin eserin de müzelerin gezi güzergahları üzerinde görülebildiğini aktaran Sayın Şahin, şöyle devam etti: Geriye kalanları nasıl muhafaza ediyoruz? Çok modern bir depo yaptık. Depo dediğimiz bir noktada arşiv gibi kullanılan, son dönemde ulaşılan en iyi teknolojiyle imal edilmiş olan dorı araştırmacıların, uzmanların ve meraklıların görmesi mümkün. Bu konuda Milli Saraylar Daire Başkanlığımız hizmete hazırdır. Geçmişi bugüne getiren tarihi mirasın, gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini vurgulayan Şahin konuşmasına şöyle devam etti: Ta- görmenin tecrübesi çok daha farklıdır. Son dönem padişahlardan birinin hayatını tarih kitaplarından öğrenebiliriz. Ancak onların kullandığı tıraş ve bakım masası nasıldı, sarayda yaşayan padişah çocukları nasıl giyiniyorlardı, nasıl eğitim alıyorlardı diye merak edenler Milli Saraylar Daire Başkanlığı olarak geçmişimize sahip çıkıyoruz, bu kültürel değerlerimizi, sanat eserlerimizi geleceğe miras olarak devretmenin çabası ve titizliği içerisindeyiz. Milli Saraylar Daire Başkanı Yasin Yıldız da, sarayın depolarında bulunan tarihi objeleri Son dönem Osmanlı Sarayı nda gündelik hayatın izlerine dair ipuçlarının sergilendiği Saray Koleksiyonları Müzesi, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin tarafından ziyarete açıldı

2 modern koşullarda çağdaş bir müzecilik konseptiyle ziyaretçilerle buluşturulması hedefiyle müzenin açılışını gerçekleştirdiklerini söyledi. Yıldız, müzenin kurumları için bir devrin sonunu ve yeni bir devrin başını ifade ettiğini aktararak, Biz bu müzeyle bir dönem depolarındaki objelerle ilgili olumsuz görüntülerle gündeme gelen Milli Sarayların günümüzde müzecilik, restorasyon ve korumacılık alanında ulaştığı düzeyi paylaşmak istedik diye konuştu. Depo-Müze konseptinin 2006 yılında hayata geçtiğini anlatan Yıldız, konuşmasını şöyle sürdürdü: Bu konsept korumacılık ve tarihi eser restorasyonu açısından önemli bir dönüm noktası olmasına rağmen maalesef ziyaretçi sayıları açısından beklenen ilgiyi göstermedi. Bunun üzerine daire başkanlığı olarak 2009 da Matbah-ı Âmire binasının tamamını kapsayacak Saray Koleksiyonları Müzesi projesini gerçekleştirmek için yola çıktık. İlk aşamada sanat galerisi, dönemsel sergilerin yapılacağı bir mekan olarak kültür sanat dünyamızın hizmetine sunuldu. Yıldız, ikinci aşamayı bugün açılışı gerçekleştirilen müzenin oluşturduğunu ifade ederek, müzede yapılan restorasyon ve tasnif çalışmalarından bahsetti. Müzeyi gezen ziyaretçilerin burada depolanan 40 binin üzerindeki objeyi de görebileceğini dile getiren Yıldız, Bu objelerin büyük bir kısmı ilk defa bugün ziyaretçi önüne çıkıyor dedi. Yoğun bir katılımla, 25 Şubat 2011 günü ziyarete açılan Saray Koleksiyonları Müzesi, Pazartesi ve Perşembe hariç her gün saat 09:00-17:00 arasında gezilebilmektedir. Milli Saraylar Daire Başkanlığının yayın ilke ve standartlarını belirleyerek, ortaya konan yayın çalışmalarını bu hususlar çerçevesinde değerlendirmekle sorumlu olan Milli Saraylar Yayın Kurulu düzenli yapılan toplantılarla kurumun yayın ilkelerini belirlemektedir. Her biri yayın konusunda yüksek deneyime sahip üyelerimiz, Milli Sarayların kurumsal kimliğini ve faaliyetleri- Milli Saraylar Yayın Kurulu ni temsil eden süreli yayınların kurgusunu oluşturup planlanan zamanda yayınlanması için gereken koordinasyonu sağlayarak kurum içi iletişimde etkin rol oynamaktadır. Milli Saraylara bağlı birimlerin broşür, katalog, kitap vb. her türlü yazılı, görsel ve işitsel tanıtım yayınlarının oluşturulması için gerekli çalışmaların yürütülmesi de Yayın Kurulunun sorumluluklarındandır. Ayrıca, kurumsal yayıncılığın giderek etkinleşen boyutu olarak internet üzerinden yapılan yayınların, belirlenen kurumsal kimlik, ilke ve standartlara uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamak için ilgili birim ve komisyonlarla gereken koordinasyonu sağlamakla görevli olan Yayın Kurulu bir başkan, 7 üye, bir sekreter olmak üzere 9 kişiden oluşmaktadır. YAYIN KURULU 1- Fahrettin GÜN Başkan 2- Dr. Kemal KAHRAMAN Üye 3- Dr. H. İbrahim ERBAY Üye 4- Dr. Jale BEŞKONAKLI Üye 5- İlhan KOCAMAN Üye 6- Güller KARAHÜSEYİN Üye 7- M. Murat TAŞAR Üye 8- Şule GÜRBÜZ Üye 9- Serpil DEDE Sekreter 2

3 Bilim ve Değerlendirme Kurulu Prof. Dr. Ahmet ÇAPOĞLU 63 yılında Adapazarı nda doğdu. İlk, 19 orta ve lise öğrenimini Adapazarı nda tamamladı yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Metalurji Mühendisliği Bölümünden mezun oldu yılında, yurtdışında yüksek lisans ve doktora öğrenimi görmek üzere T.C. Milli Eğitim Bakanlığından burs kazandı. Sheffield Üniversitesi nde Seramik Bilimi ve Teknolojisi üzerine yüksek lisans ve doktora çalışmalarını gerçekleştirdikten sonra aynı üniversitede, yılları arasında sırasıyla, British Technology Ltd. ve Naval Research Agency firmaları adına iki farklı konuda, araştırma asistanı olarak çalıştı. British Technology Ltd. adına gerçekleştirdiği çalışmalardan, Amerika ve Avrupa Patent Ofislerinde Whiteware Ceramic Compositions başlıklı patent alınmıştır yılında Türkiye ye döndü ve akademik çalışmalarına Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümünde devam etmiştir. Yaptığı katkılarıyla, bölüm araştırma imkânlarının yok seviyesinden uluslararası düzeyde araştırmalar yapabilme olanaklarına kavuşmasından dolayı övünç duymaktadır. Ayrıca, bu imkânlardan faydalanarak gerçekleştirdiği çalışmalarının sonuçlarını içeren, yurtdışındaki dergilerde yayınlanmış çok sayıda makaleye sahiptir. En büyük hedefi ise; yine bu laboratuvarlarda teknolojisini geliştirdiği ve halen üretilen mevcutlarına göre daha üstün özelliklere sahip porselen seramiklerinin endüstriyel Saray Konferanslarının Bu Ayki Konuğu Prof. Dr. Ahmet AKGÜNDÜZ Osmanlı Sarayında Harem Yaşantısını Anlattı ölçekte üretildiğini görmektir yılından bu yana TBMM Milli Saraylar Bilim ve Değerlendirme Kurulu üyesi olan Çapoğlu, evli ve bir kız çocuk babasıdır. TBMM Milli Saraylar Dairesi Başkanlığınca her ay düzenlenen Saray Konferansları programının bu ayki konuğu Prof. Dr. Ahmet Akgündüz oldu. Rotterdam İslam Üniversitesi Rektörü Akgündüz, Osmanlı Saraylarının gizemli dünyalarından biri olan Harem Dairesindeki yaşantıyla ilgili bilgileri dinleyicileriyle paylaştı. Son günlerin en çok ilgi çeken konularından biri olan, Osmanlı sultanlarının özel yaşamlarını geçirdikleri Harem-i Hümâyun Dairesi bu kez de Dolmabahçe Sarayı nın tarihi atmosferinde yoğun bir katılımcı kitlesiyle tartışıldı. Akgündüz, Gerçek Harem nedir? konusunda Osmanlı da Harem adlı kitabından yaptığı alıntılarla bilgiler verdi. Son günlerin dizilerle popülerleşen konularından biri olan Harem ve Osmanlı padişahlarının özel hayatlarının, gösterilenden farklı olduğuna değinen Akgündüz, Osmanlı haremlerinde 3. Kapıda Kendinize ait olmayan evlere izinsiz girmeyiniz ayeti kerimesi yazılıdır. Bu bölümler padişahın iskân yerleridir. Buralara nikâh düşmeyen (hala, teyze, vb.) yakın akrabaları ve Şer an nikâhlı olmayan hiçbir kadın giremez. diyerek harem konusunda verilen bilgilerin saptırıldığını anlattı. 3

4 Birimlerimizden Aydınlatma Araçları Birimi Milli Saraylar Daire Başkanlığı Kültür Tanıtım Daire Başkan Yardımcılığı bünyesinde çalışmalarını sürdüren Aydınlatma Araçları Birimi, Milli Saraylar Daire Başkanlığına bağlı saray, köşk ve kasırlardaki tarihi aydınlatma araçlarından sorumlu bir birimdir. 19. yüzyılın teknoloji ve sanat harikası dev boyutlu avizeleri ile küçücük bir el şamdanı arasına yayılan üç bine yakın eserle oldukça geniş bir çalışma alanına sahiptir. Bir bütün olarak görülen tek bir kristal avizenin bazen onlarca, bazen yüzlerce ve hatta Muayede Salonu nun dev avizesinde olduğu gibi bazen de binlerce küçük parçanın bir araya gelmesiyle oluştuğu dikkate alındığında koleksiyonun nasıl da genişlediği anlaşılacaktır. Diğer yandan; bahsi geçen aydınlatma araçlarının, tarihi eser olma vasfı yanında aynı zamanda yapılış amacına uygun olarak hâlâ mekânları aydınlatmayı sürdürüyor olmaları da koleksiyona ayrı bir değer ve hassasiyet kazandırır. Araştırma Biriminin tamamında olduğu gibi Aydınlatma Araçları Biriminin de başlıca görevleri arasında, her bir eserin bilimsel envanter kaydının tutulması ve dijital ortama aktarılması gelir. Bu çalışma sürecinde, Osmanlı arşiv belgeleri üzerinde yapılan çalışmalar, yazılı ve görsel kaynaklara dayalı bilgiler ve eserler üzerinde yapılan teknik incelemelerle elde edilen bilgiler kaynak oluşturur. Birim, aydınlatma araçlarını sanat, teknoloji ve kültür tarihi boyutuyla ele alarak tanıtıcı yayınlar hazırlamaya yönelik çalışmalar yapar. Yakın geçmişte Bir Döneme Işık Tutanlar- 19. Yüzyıl Osmanlı Saraylarında Aydınlatma Araçları Koleksiyonu adı ile koleksiyonu her yönü ile tanıtan kaynak eser niteliğinde bir kitap yayınlanmıştır. Tarihi belge araştırmaları sonucunda mekânların özgün tefrişlerini belirlemek, diğer birimlerle birlikte proje hazırlamak ve uygulamaya yönelik eşya nakil komisyon kararlarını hazırlamak tüm birimlerin ortak görevleri arasındadır. Aynı şekilde, diğer kurumlara ve kurum dışı başvuran akademisyenlere ve belgesel çalışmalarına Daire Başkanlığının izni kapsamında araştırma alanında bulunan eserlerle ilgili, bilgi, belge vermek ve danışmanlık yaparak rapor hazırlamak sorumluluk alanı dâhilindedir. Eserlerin öncelik sırası ile onarım formlarını hazırlamak, süreci takip etmek ve sonuçlandırmakla da görevlidir. Araştırma Birimi kapsamındaki diğer tüm birimlerin ortak çalışma alanları dışında bir de eser grubunun niteliğinden hâsıl olan çalışma sahaları ortaya çıkar. Bunlardan biri de tefrişte yer almayan eserlerin uygun koşullarda depolanması çalışmalarıdır. Kırılma riski taşıyan bir malzeme olması sebebiyle tüm kristal avize ve şamdanlar Avrupa dan yedek parçalarıyla birlikte getirilmiş ve bu yedek parçalar Osmanlı döneminde Şamdan Odası olarak anılan bir mekânda depolanmıştır. Yedek parça tabirinden kasıt kristal eserlere ait fanus, kol, gövde parçası, sarkıt ve dekoratif objelerdir. Söz konusu depo geçmişte tasnif edilip temizlenerek Kristal Depo adı ile yeniden düzenlenmiştir ve Osmanlı da olduğu gibi bugün de fonksiyonunu sürdürerek devamlılık kazanmıştır. İhtiyaç halinde depodan yedek parça kullanımı günümüzde de devam etmektedir. Deponun, bir deprem ihtimaline karşı güçlendirilmesi ve dayanıklı hale getirilmesi bugünlerde birimin öncelikli projeleri arasındadır. Aydınlatma Araçları Biriminde, 20 yılı aşkın bir süredir Milli Saraylar Daire Başkanlığında görev yapan Güller Karahüseyin birim sorumlusu ve 3 sene önce kurumumuza intisab eden Gökşen Birincioğlu birim görevlisi olarak çalışmaktadır. 4

5 Atölyelerimizden Demir-Teneke Atölyesi Bültenimizin Mart ayı sayısında Demir- Teneke atölyesini tanıtacağız. Atölyenin emektar ustaları adına atölye şefi Recep Usta ile yapacağımız röportajı keyifle okumanızı diliyoruz. Recep ORHAN: 1962 yılında Sinop Boyabat ta dünyaya gelen Recep Orhan ilköğrenimini tamamladıktan sonra ailesiyle birlikte İstanbul a taşındı. Haydarpaşa Endüstri Meslek Lisesini bitiren Orhan. Milli Saraylardaki meslek hayatına 1985 senesinde demirci ustası olarak başladı. Evli ve iki çocuk babasıdır. Recep Usta, bize işe başladığınız dönemden bahseder misiniz? Milli Saraylarda işe başladığımda Kuşluk Bahçesi, Harem Bölümü, Teknik Bina, Kızlarağası Binası, Aynalıkavak, Maslak Kasırları ve Saat Müzesi (o dönem demir ambarıydı) henüz açılmamıştı. Bu bölümlerin onarımında demir atölyesi çalışanlarının da büyük katkısı oldu. O günlere tanıklık etmiş biri olarak çok şeyin değiştiğini söylemek istiyorum. Bizlere atölyenizi tanıtır mısınız? Osmanlı döneminde de mevcut olduğu düşünülen atölyemiz 1945 yılına ait teşkilat şemasında da belirtilmiştir. Şu an atölyemizde iki kadrolu, dokuz 4/C statüsünde olmak üzere toplam on bir personel çalışmaktadır. Buna ilave olarak, taşeron firmadan da üç kişi çalışmaktadır. Atölyemiz demir, teneke ve sıcak demir atölyesi olarak üç bölümden oluşuyor. Saray, köşk, kasırlar, misafirhaneler ve lojmanların doğrama ve kaynak işleri demir atölyesinde, çinkodan yapılan çatı dere oluklarının imalatı ve montajı teneke atölyesinde yapılıyor. Taş ustalarının el takımları; marangoz atölyesinin freze kordon bıçağı, el takımları; boyacıların duvar, ahşap kazıma raspası; cilacıların raspaları; şantiyelerin inşaat kısımlarına kazma, manivela, keser, keski, murç imalatı ve bunların tamiri, Hereke Halı Fabrikasının halı tezgahlarının demir aparatları ile çilingir atölyesinin kilit ve sürgüleri sıcak demir atölyesinde imal edilmektedir. Kısaca atölyemiz tarihi mekanların bakım ve onarımını gerçekleştirirken bir yandan da diğer atölyelere bir çok yönden destek sağlamaktadır. Biraz da yaptığınız çalışmalardan bahsedelim. 17 Ağustos depreminde hasar gören Muayede Salonunun demir çatı makasları demir atölyesinde onarıldı. Bunun yanı sıra Kristal Merdivenin üzerindeki cam tonozun onarımını yaptık. Aynı şekilde kurumumuzdaki tüm kafeterya ve seraların demir doğramasını atölyemizde onardık. Bahçelerimizde bulunan bütün fenerleri yeniden elden geçirip gerekli parçaları ilave ettik. Ayrıca sıcak demir atölyesinde saray köşk ve kasırların bir kısmının bahçe korkuluklarının imalatını yaptık. Bunlara ilave olarak diğer atölyelerin ihtiyacı olan kaynak işlerini de yapmaktayız. Atölyede karşılaştığınız en önemli sorunlar nelerdir? Atölyemizde karşılaştığımız en önemli sorun, bu işi bizlerden sonra devralacak genç nesil bulamamaktır. Gençler daha rahat işler tercih ediyor. Bu meslek için okullardan yetişip gelen birilerini bulmak neredeyse imkansız. Bizler demirci ustaları olarak yıllarca birçok zorluğa göğüs gerdik. Kimi zaman çok soğuk havalarda ellerimize yapıştı demir. Veya kaynakla uğraşmaktan zaman içerisinde görme duyumuz zayıfladı. Ancak yine de bugüne kadar demirin tozuna, zehrine rağmen işimizi severek ve büyük bir fedakarlıkla yaptık. Bizim işimiz el emeği, göz nurudur; zira biz körükle, kömürle demiri ısıtıp çekiçle şekil veriyoruz. Arzumuz yerimize usta bırakabilmektir. Recep Usta, son olarak çeyrek asırdır emek harcadığınız bu kurumla ilgili neler söylemek istersiniz? Her şeyden önce bunca zamandır burada çalıştığım için hep şükrederim. Zira aileme ve çocuklarıma hep helal rızık götürdüm. Kendimi sürekli olarak ülkemizin en güzel yerinde, en iyi şartlarda çalışıyor gördüm. Bazen güçlüklerle karşılaşsak da işimizi severek yaptığımız için Mili Sarayların bir mensubu olmaktan ve burada çalışmaktan çok mutluyuz. TBMM Milli Saraylar adına yayınlayan: Yasin YILDIZ Milli Saraylar Daire Başkanı Yayın Kurulu adına Editör: Dr. Jale BEŞKONAKLI Yayına Hazırlayan: Gül Fatma KOZ Mehmet MİYASOĞLU Düzelti: Serpil DEDE Röportaj: Memet EKİNCİ Erkan AVŞAR Fotoğraf : Suat ALKAN Baskı: Renk Matbaası Tel: İletişim: Tel: Faks:

6 Ahmet Özhan ve İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Dolmabahçe Sarayı nda Bir Konser Verdi Dolmabahçe Sarayında Ahmet Özhan Konseri TBMM Milli Saraylar Dairesi Başkanlığınca düzenlenen Saray Konserleri nin bu ayki konuğu, klasik ve tasavvuf müziği alanındaki en iyi solistlerden biri olan Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu nun kurucusu ve sanat yönetmeni Ahmet ÖZHAN ile Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu nun değerli üyeleriydi. Sultan III. Selim den Hacı Ârif Bey e, Namık Kemal den Yahya Kemal e kadar bir çok bestekârın eserinin seslendirdiği konser, 28 Şubat Pazartesi günü Saat 20:00 de Dolmabahçe Sarayı Medhal Salonu nda gerçekleşti. Yıldız Manej Konferans Salonunda Bir Model Arayışı Konferansı TBMM Genel Sekreterliği nin, Avrupa Hukuk ve Yasama Akademisi (EALL) ile birlikte yürütmekte olduğu Yasama Sürecinin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında düzenlenen Sivil Toplum Kuruluşlarının Yasama Sürecine Etkin Katılımı ve Görüş Alma: Bir Model Arayışı konferansı Şubat tarihlerinde Yıldız Şale de gerçekleşti. Konferans süresince yerli ve yabancı konuşmacılar konu ile ilgili sunumlarını gerçekleştirdiler Değerlendirme bölümlerinde de konuyla ilgili tartışmalar yapıldı. 2 gün boyunca pek çok yerli ve yabancı sivil toplum kuruluşunun katılım gerçekleştirdiği konferans, Dolmabahçe Sarayı ve Yıldız Şale gezileri ile son buldu. 6

7 Saray Koleksiyonları Müzesi ilgili fikir vermektedir. Bu oyuncak ve eğitim gereçleri bir hanedan üyesinin yetiştirilmesinde gösterilen önemin vurgulamasının yanı sıra aydın bir kişiliğe sahip olan Halife Abdülmecid Efendi nin kızını yetiştirirken gösterdiği yakın ilgiyi yansıtması bakımından da oldukça önemlidir. Saray Koleksiyonları Müzesi, Son Dönem Osmanlı saraylarında kullanılan tarihi objeleri bir araya getiriyor. Müzede Dolmabahçe, Beylerbeyi ve Yıldız sarayları ile Aynalıkavak, Küçüksu, Ihlamur ve Maslak kasırlarına ait eşyaların yanında Yıldız Porselen ve Hereke Halı ve Dokuma Fabrikaları ürünleri yer almaktadır. Müze, Osmanlı döneminde Sultan Abdülmecit devrinden başlayarak son altı padişah ve Cumhuriyet döneminde Atatürk ve İnönü dönemlerini kapsayan, konularına göre düzenlenmiş birçok bölümden oluşmaktadır: SARAY ÇOCUK KIYAFETLERİ Milli Saraylar Tekstil Koleksiyonu nda bulunan çocuk kıyafetleri arasında pamuklu ve tülbent gibi ince iç giyim grubu zıbınlar ile mintanlar, pabuçlar ve çeşitli çocuk şapkalarının yanı sıra, kundak takımı, yorganlar ve bohçalar bulunmaktadır. Koleksiyonda bulunan az sayıdaki çocuk kıyafeti, dönemin saray çocuk giyimi ve eşyaları hakkında bizleri aydınlatacak birer belge niteliği taşımaktadır. DÜRRÜŞEHVAR Son Halife Abdülmecid in kızı Dürrüşehvâr Sultan ın 10 yaşına kadar kullandığı eğitim ve oyun gereçleri, saray çocuklarının eğitimi ve gündelik yaşamıyla MOBİLYA Saray hayatının günümüze ulaşmış şahitleri arasında bulunan ve üslupları, üretildikleri yerler açısından çeşitlilik gösteren mobilyalar, koleksiyonda önemli bir yere sahiptir. Bu eserler günümüzde arşiv belgeleri ve fotoğraflar sayesinde orijinal yerlerinde sergilenebilmektedirler. Müze de yer verilmiş olan az sayıda eser, bir kısmı depolanmış olan mobilyalardan seçilmiş örneklerdir. HAT SANATI VE YAZI TAKIMLARI Hat Sanatı ve Yazı Takımları Koleksiyonu ndaki yazı takımları grubundan hokka, makta, kalemtıraş, makas, kâğıt ağırlığı, kâğıtlık, cilbend, Osmanlı resmi ve sosyal hayatında önemli rol oynayan mühürler ve Osmanlı Devlet Arması, Dini Objeler grubundan ise çini levhalar, zemzem sürahileri, buhurdan ve gülabdanlar sergilenmektedir. Personel Haberleri Dolmabahçe Sarayı koruma memurlarından Ökkeş Gül ün babası vefat etmiştir. Merhuma Allah tan rahmet yakınlarına baş sağlığı dileriz. Dolmabahçe Sarayı İletişim Ofisi nde görevli Malik Can Baki nin dedesi vefat etmiştir. Merhuma Allah tan rahmet yakınlarına baş sağlığı dileriz. Yalova Atatürk Köşkü koruma memurlarından Hüseyin Çalkay ın Ablası vefat etmiştir. Merhumeye Allah tan rahmet yakınlarına baş sağlığı dileriz. Maslak Kasrı Koruma Memurlarından Erol Güngör ün babası Osman Güngör vefat etmiştir. Merhuma Allah tan rahmet yakınlarına baş sağlığı dileriz. Maslak Kasrı nda koruma memuru olarak görevli Mahmut Erçelebi nin annesi vefat etmiştir. Merhumeye Allah tan rahmet yakınlarına baş sağlığı dileriz. 7

8 PORSELEN 19. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu ile siyasi, kültürel ve ekonomik ilişki içinde bulunan ülkelerin başında Fransa, Almanya ve İngiltere gelmektedir. Bu ülkelerden satın alınan ya da yabancı devlet adamlarının protokol hediyeleri olan porselenler koleksiyonun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bunlara ilave olarak Yıldız Porselen Fabrikası ürünleri de koleksiyonda önemli bir yer tutmaktadır. İŞLEMELİ ESERLER Milli Saraylar Tekstil Koleksiyonu nda bulunan işlemeli eserler grubu, 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyılın başına tarihlenen ve yeni sanat akımları ile geleneksel sanatın yeniden yorumlandığı özgün örneklerden oluşmaktadır. Koleksiyonda sitil puşideleri, sofra puşideleri, seccadeler, şerbet mahramaları, abdest havluları, kadın kıyafetleri, dini örtüler başta olmak üzere çok çeşitli malzemeden işlemeli eserler bulunmaktadır. Koleksiyon geç dönem Osmanlı saray işlemeleri ile ilgili belge niteliğindedir. SAATLER VE MÜZİK ALETLERİ Osmanlı hanedanının musiki ile ilişkisi her zaman yakın ve derin olmuştur. Çok kıymetli bestekârlar ve sazendeler çıkaran bu soyda en azından bir sazı iyi derecede çalmak ve incelikli bir musiki zevkine sahip olmak gayet olağandır. Saray Koleksiyonları Müzesinde 19. yüzyıl sonu Hamburg yapımı Stainway duvar piyanosu, yazıcı ve çalıcı fonograf ve kovanları ile bir 19. yüzyıl Alman saati sergilenmektedir. AYDINLATMA Milli Saraylar Aydınlatma Araçları Koleksiyonu nun önemli kısmını büyük boyutlu kristal avize ve şamdanlar oluşturmaktadır. Depolarda özenle muhafaza edilen aydınlatma araçları bu müzede gün ışığına çıkarılmaktadır. GÜMÜŞ SOFRA TAKIMLARI Bu bölümde Avrupa ile diplomatik ilişkilerin yoğunlaştığı 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu nun üst düzey misafirlerini ağırlamak için verdiği resmi ziyafetlerde kullanılan gümüş üzerine altın kaplama sofra takımından örnekler sunulmaktadır. Bu örnekler aynı zamanda sofra adabının değiştiği 19. yüzyılda sofra malzemelerinin de nasıl çeşitlendiğini göstermektedir. KRİSTAL SOFRA TAKIMLARI Sanayi Devrimi ile birlikte ithal cam ürünler revaçta olduğundan, 19. yüzyıl saraylarında özellikle ziyafetlerde Avrupa daki en gözde fabrikaların ürünleri olan kristal sofra takımları sıklıkla kullanılmıştır. Fransa daki Baccarat, Bohemia Bölgesi ndeki Moser Fabrikaları nda üretilen bu kristal takımlar altın yaldızlı ve armalı süslemeleri, kazıma ve kesme tekniğindeki incelikleriyle Osmanlı saray sofralarının zarafet sembolü olmuştur. ISITMA, SAĞLIK VE SANAYİ ARAÇLARI 19. Yüzyılda Sanayi Devrimi nin etkisiyle Avrupa ülkeleri ve Amerika da art arda ortaya çıkan buluşlarla, çok çeşitli araç gereç, makine ve ürünün imalatı yapılmıştır. Bunlar Osmanlı sarayında hem yakından izlenmiş ve kısa zaman içinde saraya girmiştir. Saray koleksiyonlarında, fırından ilaçlama aletine, havagazlı ısıtıcıdan daktiloya, krema makinesinden telefona, tekerlekli sobadan gramofona, ütüden sinema makinelerine, traş masasından elektro - şok cihazına çok çeşitli işlevlere sahip ürünler bir araya getirilmiştir. HEREKE FABRİKA-İ HÜMAYUNU Bu bölümde Hereke Fabrika-i Hümâyunu nda üretilmiş kumaş ve halılara yer verilmektedir. Hereke Fabrikası, dokuma fabrikası olarak bir prestij aracı olmuş, zamanın uluslar arası sergi ve fuarlarında temsil ederek imparatorluğa bir çok ödül, diploma ve nişan kazandırmıştır. Sadece saray için üretim yapan Hereke Fabrika-i Hümâyunu nda, Osmanlı saraylarının tefrişinde kullanılan perdelik ve döşemelik kumaşların yanı sıra saray için çeşitli tekstil ürünleri de dokunmuştur. TABLO Sultan Abdülaziz in oğlu, son Halife Abdülmecid Efendi ( ), resim ve müziğin yanında hat sanatı ile ilgilenmiştir. Hanedan ressamı olarak Türk resminde önemli bir yeri vardır. Koleksiyonda Abdülmecid Efendi nin yurtdışına çıkmadan önce yaptığı tablo ve eskizler ile kullandığı resim malzemeleri yer almaktadır. KİTAP Dolmabahçe Sarayı Halife Abdülmecid Kütüphanesi nden seçilmiş eserler yer almıştır. 8