Üniversiteli olmanın 6 farklı yolu

Transkript

1 On5yirmi5.com Üniversiteli olmanın 6 farklı yolu Üniversite hayalleri kuran adayların üniversite tercihi yaparken dikkat etmesi gereken önemli noktalar... Yayın Tarihi : 15 Temmuz 2013 Pazartesi (oluşturma : 10/2/2015) Son.TV internet sitesinde yayınlanan yazısında Celil Vardar, üniversite tercihi yapacak adaylara şu önerilerde bulunuyor. İşte yazının önemli bölümleri... ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ NEDEN ÖNEMLİ? Bilim ve teknoloji baş döndürücü bir hızla ilerliyor. Yeni teknolojiler ve icatlar iş dünyasında da günlük hayatımızda da ciddi değişiklikleri beraberinde getiriyor. Yeni çağ, geleceği planlamada klasik bakış açılarını geçersiz kılıyor artık. Küreselleşme ve global ekonomi nedeniyle dünyanın herhangi bir bölgesinde yaşanan ekonomik ya da sosyal bir olay dünyanın öbür ucunda tepkilere neden olabiliyor; ekonomik krizler ya da kaoslar yaratabiliyor. İş piyasasındaki çok hızlı bir devinim var. Yeni yeni mega-mağazalar/alışveriş merkezleri açılıyor. Meslekler değişiyor, yeni iş ve meslek alanları doğuyor. Meslekler arası geçiş artıyor, üniversitenin herhangi bir bölümünden mezun olan adaylar okulu bitirdikten sonra eğitimini aldıkları alanın tamamen dışında bir alanda işe giriyor ve çok da başarılı oluyorlar. Çalışanların eğitim düzeyi yükseliyor. Bireylerin meslek seçme ve mesleği sürdürme anlayışları değişiyor. İş dünyasının çalışanlarda aradığı nitelikler değişiyor. İşe girişte ilk sorulan Hangi üniversiteden mezunsun? sorusu yerini Sen bu işi ne ölçüde biliyorsun? sorusuna bırakmaya başladı. Herhangi bir bölümü İstanbul da, Ankara da, İzmir de veya başka bir Anadolu kentinde okumanın alınan diplomanın geçerliliği açısından farkı ortadan kalkmaya başladı. Tercihlerin en önemli yanı da kuşkusuz genç arkadaşlarımızın aslında kendi gelecekleriyle ilgili bir belirleme yapıyor olmaları. Hayatlarının bundan sonraki dönemi nasıl biçimlenecek? Nasıl bir iş ortamında çalışacaklar? Ne kadar tatil yapabilecekler? Kendilerini hangi ölçüde geliştirebilecekler...? İşte bu ve buna benzer yüzlerce soru tercihlerle yanıtını bulacak aslında. ÜNİVERSİTEYE YERLEŞME NASIL OLACAK?

2 Yükseköğretim programlarına öğrenci alınmasında, iki farklı yöntem uygulanıyor: - Biri, ÖSYM tarafından yapılan Merkezi Yerleştirme - Diğeri de yükseköğretim kurumları tarafından yapılan Özel Yetenek Sınavıyla Seçme yöntemi. Bu iki yöntem kullanılarak ülkemizde adaylar 6 farklı biçimde üniversiteli olabilirler. 1. Meslek lisesi çıkışlı adaylar hiç sınava girmeden başvuru sırasında sınavsız geçiş hakkını kullanacağını belirterek ve tercih formuna da sınavsız geçişle yerleşebileceği ön lisans programlarını seçerek sınavsız biçimde üniversiteli olabilirler. 2. YGS puanlarıyla isterlerse sınavsız geçişten boş kalan ön lisans programlarını tercih ederek üniversiteli olabilirler. 3. YGS de 140 puan ve üzerinde puan alan adaylar YGS puanlarıyla Açık öğretim tercihi yaparak üniversite okuyabilirler. 4. YGS de 180 puan barajını geçen adaylar YGS puanlarıyla öğrenci alan lisans programlarını tercih ederek üniversiteye girebilirler. 5. YGS ve Özel Yetenek Puanlarıyla Özel Yetenek gerektiren programlara yerleşebilirler. 6. LYS de 180 puan barajını geçen adaylar LYS puanlarıyla öğrenci alan programlara yerleşebilirler. TERCİHLER NE ZAMAN YAPILACAK? Adaylar tercihlerini 8 Temmuz - 18 Temmuz arasında gönderebileceklerdir öğretim yılı için yükseköğretim programlarına yapılacak merkezi yerleştirme işlemine girecek adaylar 2013 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu ile Tercih Formundan faydalanarak tercih yapacaklar. TERCİHLER NASIL GÖNDERİLECEK? Adaylar tercihlerini Başvuru Merkezlerinden veya T.C. kimlik numaralarını ve şifrelerini kullanarak ÖSYM nin internet sayfasından internet yoluyla yapabilecekler. KİMLER TERCİH YAPACAK? YGS'ye girip de YGS deki 6 puan türünün herhangi birinden 140 veya daha fazla puan alanlardan sınavsız geçiş hakkı bulunmayanlar,

3 YGS'ye girip herhangi bir YGS puanından 140 veya daha fazla puan alanlardan aynı zamanda sınavsız geçiş hakkına da sahip olanlar, - Sadece sınavsız geçiş hakkı bulunanlar. Bu özellikleri taşıyan tüm adaylar, tercih bildirimi için Tercih Formundan faydalanarak, tercihte bulunma hakları olan yükseköğretim programları arasından tercihlerini yapabilirler. Adaylar, tercih yapma hakları olan tablolardan istedikleri programları istek sırasına koyarak tercih bildiriminde bulunurlar YGS'ye giren adaylardan en az bir puan türünde 140 veya daha fazla YGS puanı alan adaylar, yerleştirmede kullanılacak Y-YGS ve varsa Y-LYS puanlarını da göz önünde tutarak kılavuzdaki açıklamalara göre tercih bildirimini başvuru merkezlerinden veya internetten bireysel olarak kendileri yapabilirler. Sadece sınavsız geçiş için başvuranlar ile 2013-YGS'de hiçbir puan türünde 140 veya daha fazla puan alamayanlardan sınavsız geçiş hakkına sahip olan adaylar da tercih bildirimini aynı şekilde yapabileceklerdir YGS'de 140 veya daha yüksek puan alanlardan sınavsız geçiş hakkına da sahip olan adaylar, tercihlerini, sınav puanlarıyla yerleşebilecekleri programları veya sınavsız geçişle yerleşebilecekleri programları karışık olarak istedikleri sırada seçerek liste düzenleyebilirler YGS'de hiçbir puan türünde 140 veya daha yüksek puan alamayanların sınavsız geçiş hakları da yoksa bu adaylar tercih yapma hakları yoktur. TERCİH LİSTESİ DÜZENLERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ? - Listenizi düzenlerken elbette istek sıranıza göre düzenleyin, ancak isteklerinizin kendi puan gerçeklerinizle ülkemizdeki üniversiteye giriş gerçeklerinin uyumunu da gerektirdiğini unutmayın. - İlk birkaç tercihiniz, puanınızdan yüksek programlar olabilir. Diğerleri yerleşebileceğiniz ve yerleştiğinizde gidip kaydolacağınız, severek okuyacağınızı düşündüğünüz programlar olmalı. - Programların özel koşullarını kılavuzdan mutlaka kendiniz okuyun, birilerinin verdiği bilgiyle yetinmeyin. - Tercih listesi düzenlerken programların kodlarını mutlaka 2013 kılavuzundan yazın, yazarken rakamların yerlerini değiştirmeyin. - Tercihlerde programların taban puanları yerine en son yerleşen adayın başarı sırasını ölçü alın. Çünkü puan hesaplamada kullanılan parametreler her yıl değişir. Aynı netlerle iki farklı yılda farklı puanlar alınabilir. Fakat sınavın amacı adayları sıralamak olduğu için başarı sırası ile ilgili veri çok

4 büyük değişiklik göstermez genellikle. KİM NEREYİ TERCİH EDECEK? Kılavuzda adayların tercih listesini düzenlerken yararlanacağı üç farklı bölüm listesi var. - Tablo 3A'da Merkezi Yerleştirme ile öğrenci alan ön lisans programları yer almaktadır. Bu programların tümü sınavsız geçişle öğrenci alan programlar olmasına rağmen, sınavsız geçişten boş kalan kontenjanları için Tablo 3A'daki programları hem genel lise hem meslek lisesi mezunları tercihleri arasında gösterebileceklerdir. - Tablo 3B'de sadece Y-YGS puanı ile öğrenci alan ön lisans programları yer alıyor. - Tablo 4'te ise hem Y-YGS hem de Y-LYS puanlarıyla öğrenci alan lisans programları var. YGS YE GİRMEYEN ADAYLAR YGS ye girmeyen aday mesleki eğitim vermeyen genel lise grubunda bir okuldan mezunsa 2013 ÖSY de tercih hakkı yok. YGS YE GİREN ADAYLAR - YGS puanlarından en büyüğü 140 tan küçükse ve genel lise öğrencisi ise tercih hakkı yok; ancak meslek lisesi çıkışlı ise sınavsız geçiş hakkı var. YGS puanlarından en büyüğü arasında ise Tablo 3A daki ön lisans programlarını, Tablo 3B deki ön lisans programlarını, Tablo 4 teki AÖF programlarını tercih edebilir. - YGS puanlarından en büyüğü 180 ve üzerinde ise ve LYS ye girmemişse; Meslek lisesi çıkışlıysa sınavsız geçiş hakkını kullanabilir, Tablo 3A daki ön lisans programlarını, Tablo 3B deki ön lisans programlarını, Tablo 4 teki YGS puanıyla öğrenci alan lisans programlarını tercih edebilir. - YGS puanlarından en büyüğü 180 ve üzerinde ise ve LYS ye girerek 180 ve üzerinde puan alamamışsa;

5 Tablo 3A daki ön lisans programlarını, Tablo 3B deki ön lisans programlarını, Tablo 4 teki YGS puanıyla öğrenci alan lisans programlarını tercih edebilir. - YGS puanlarından en büyüğü 180 ve üzerinde ise ve LYS ye girerek 180 ve üzerinde puan almışsa; Tablo 3A daki ön lisans programlarını, Tablo 3B deki ön lisans programlarını, Tablo 4 teki lisans programlarını tercih edebilir. ÖSYM DEN ÇOK ÖNEMLİ UYARILAR 1. Her yükseköğretim programına, Kılavuzda belirtilen ve bilgisayarla denetlenebilen bazı koşulları taşıyan ve bu programa tercih listesinde yer vermiş olan adaylar arasından kontenjan sayısı kadar öğrenci yerleştirilecektir. Yerleştirme puanlarına göre yapılacak yerleştirme işleminde ilgili yerleştirme puanı yüksek olan adaya öncelik verilecektir. Sınavsız geçiş ile yapılacak yerleştirme işlemlerinin esasları "Sınavsız Geçişle İlgili Tercihlerinizi Yaparken Göz Önünde Tutacağınız Yerleştirme Esasları " başlığı altında Kılavuzda verilmiştir.bir aday, puanları ne denli yüksek olursa olsun yalnız bir programa kayıt hakkı kazanabilir. Bu program, adayın yerleştirme puanlarıyla ya da sınavsız geçişle girebildiği en üst tercihidir. Bunun altında kalan tercihler işleme konmaz. 2. Merkezî yerleştirme sisteminde bir adayın kayıt hakkı kazandığı programı sonradan değiştirmesi, bir başka deyişle, daha düşük puanla öğrenci alan başka bir programa kaydolması mümkün değildir. En çok istediğiniz programın puanı daha düşük olsa bile ilk sıraya yazabilirsiniz. 3. Bir adayın kayıt hakkı kazandığı programın bağlı olduğu yükseköğretim kurumuna gönderilecek bilgilerde, kayıt hakkı kazanan bütün adayların açık kimlikleri, fotoğrafları, puanları, yerleştiği programın alanında olup olmadığı ve ek puandan yararlanıp yararlanmadığı yer alacaktır. 4. Tercihlerinizi yaparken kaydolmayı en çok istediğiniz programı en üst tercihinize, daha sonra istediğiniz programı ikinci tercihinize yazınız ve bütün tercihlerinizi bu şekilde sıralayınız. Duruma göre yapabileceğiniz 30 tercihin baştan birkaç tanesini "Puanım yeterli olmayabilir." endişesine kapılmadan, sadece ilginizi göz önüne alarak belirleyebilir, buralara en çok istediğiniz programları yazabilirsiniz. Kazansanız bile kaydolmayı istemediğiniz bir programa tercih listenizde yer vermeyiniz. Ancak ne olursa olsun bir yükseköğretim programına kaydolmak istiyorsanız

6 sonlardaki birkaç tercih sıranıza, girebileceğinizi tahmin ettiğiniz programları yazabilirsiniz. SON KONTROL Tercih listenizi bitirdikten sonra forma geçirmeden önce son defa kontrol edin. - Listenizdeki programların bu kılavuzda "bakınız" olarak gösterilen ve giriş için aranan bütün koşullarını karşılıyor musunuz? - Listenizdeki programların kodlarını doğru yazdınız mı? - Listenizdeki programların sırası, gerçekten istek sıranıza uygun mu? Örneğin, beşinci tercihinize giriş hakkı kazanacak olsanız, "Keşke altıncı tercihimi kazanmış olsaydım." demeyeceğinizden emin misiniz? Bütün tercihleriniz için bu geçerli mi? - Bütün bu kontrollerden sonra tercih bildirim işleminizi gerçekleştiriniz. - DİKKAT: Tercih bildirim işleminizi tamamladıktan sonra "Tercih Süresi" içerisinde İnternet adresinden tercihlerinizde değişiklik yapabilirsiniz. - Tercih işleminizi tamamladıktan sonra "Tercih Süresi" içerisinde İnternet adresinden tercih bilgilerinizi mutlaka kontrol ediniz ve yazıcıdan tercih listenizi alarak saklayınız. OKUL BİRİNCİLERİ TERCİHLERİNİ YAPARKEN NELERE DİKKAT ETMELİ? öğretim yılında okul birincisi olanlar için ayrılan kontenjanlar Tablo 3B ve Tablo 4'ün 6 numaralı sütununda gösterilmiştir. Bir programın öngördüğü okul türü, yaş, cinsiyet, sağlık gibi tüm koşullar okul birincileri için de aynen geçerlidir. - YGS/LYS'lerde başarılı olan okul birincileri, genel kontenjan ve okul birincileri kontenjanı göz önünde tutularak merkezî yerleştirme ile yerleştirme puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirileceklerdir. - Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar sınırlıdır. Bu nedenle tercihlerinin tümünü çok istenen yükseköğretim programları arasından yapan okul birincileri, puanları yeterince yüksek değilse hiçbir programa kayıt hakkı kazanamayabilirler. - Okul birincilerinin kendilerine sağlanan bu olanaktan yararlanabilmeleri için tercihlerini, puan durumlarını göz önünde tutarak dengeli bir şekilde yapmaları gerekir. - Tercihlerini dengeli yapan okul birincilerinin bir yükseköğretim programına yerleşme olasılıkları artar. ADAYLAR YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINA NASIL YERLEŞTİRİLECEK?

7 2013-YGS'ye ve LYS'lere giren adaylar, öğretim yılı için Tablo 4'teki lisans programlarına ve Tablo 3B'deki ön lisans programlarına; - YGS puanları ve varsa LYS yerleştirme puanları, - Okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri, - Yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşulları göz önünde tutularak yerleştirileceklerdir. Sınavsız geçiş hakkı bulunan adayların yerleştirilmesi yapıldıktan sonra Tablo 3A'daki programların boş kalan kontenjanlarına genel lise mezunu adaylar ile kendi alanları dışındaki programları tercih etmiş olan meslek lisesi mezunu adayların yerleştirilmeleri yapılacak, bu yerleştirmelerde adayların yükseköğretim programının puan türündeki yerleştirme puanları göz önünde tutulacaktır. SINAVSIZ GEÇİŞLE YERLEŞTİRME NASIL OLACAK? Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan adaylar, Tablo 3A'daki kendi alanlarıyla ilgili ön lisans programlarına sınavsız olarak; - Okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri, - Sınavsız geçiş ile ilgili öncelikler, - Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP), - Yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşulları göz önünde tutularak yerleştirileceklerdir. Yerleştirme işlemlerinde 2013 Tercih Kılavuzu ile 2013-ÖSYS Başvuru Kılavuzunda yer alan kurallar geçerli olacaktır YERLEŞTİRME PUANLARI HESAPLANIRKEN ADAYLARIN OBP'LERİ HANGİ KATSAYILARLA ÇARPILACAK? Yerleştirme puanları hesaplanırken tüm adayların OBP'leri 0,12 katsayısıyla çarpılacaktır. Bir mesleğe yönelik program uygulayan ortaöğretim kurumlarından mezun olanların OBP'leri, alanlarında bir yükseköğretim programına yerleştirilirken ayrıca 0,06 ile çarpılarak yerleştirme puanlarına eklenecektir. Adayların, okul türü ve alanlarına göre OBP'lerin hangi yükseköğretim programlarına yerleştirilirken ayrıca 0,06 ile çarpılarak yerleştirme puanlarına katılacağı Kılavuzda Tablo 6A ve Tablo 6B.1'de gösterilmiştir.

8 GEÇEN YIL BİR YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMINA YERLEŞTİRİLEN ADAYLARIN OBP'LERİ HANGİ KATSAYILARLA ÇARPILACAK? - OBP'lerin yerleştirme puanlarına katkısı, adayların bir önceki yılda bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş olup olmamalarına göre farklı olacaktır YGS/LYS sonucuna göre, kontenjansız açıköğretim programları hariç bir yükseköğretim programına merkezî yerleştirmeyle (Ek Yerleştirme dâhil) veya özel yetenek sınavıyla kayıt hakkı kazanmış adaylar, kayıt yaptırmamış veya kayıtlarını sildirmiş olsalar bile, 2013-YGS/LYS'lere girdikleri takdirde OBP'leri 0,06 ve kendi alanında ek puanlı bir programa yerleştirilirken ayrıca 0,03 katsayısıyla çarpılacaktır ÖSYS'de kontenjanı bulunan açık öğretim programlarına yerleştirilen adayların, ÖSYS'de OBP'lerinin çarpılacağı katsayılar da yarıya indirilerek uygulanacaktır. GEÇEN YIL ÜNİVERSİTEYE YERLEŞTİĞİ HALDE LİSEYİ BİTİREMEDİĞİ İÇİN KAYIT YAPTIRAMAMIŞ ADAYLAR NE YAPACAK? YGS/LYS puanı ile bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş adaylardan, tarihine kadar ortaöğretim kurumlarından mezun olamadıkları için yerleştirildikleri yükseköğretim programına kayıtlarını yaptıramayan öğrencilerden, 2013 ÖSYS Aday Bilgisinde mezuniyet yılı 2013 olan adaylar ile öğrenim durumu 1 - Bir ortaöğretim kurumunun son sınıfında okumaktayım. veya 2 - Bir ortaöğretim kurumunun son sınıfında beklemeliyim. olan adayları 2012-ÖSYS de yerleştirilmemiş adaylar gibi işlem göreceklerdir YGS/LYS puanına göre bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş olan adaylar, ÖSYS'de sınavsız geçişle bir yükseköğretim programına yerleştirilirken bu adayların OBP'lerinde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır. Bu dökümanı orjinal adreste göster Üniversiteli olmanın 6 farklı yolu