GENEL İLKELER. Yatarken de önce oturun aynı; işlemin tam tersini uygulayın.

Transkript

1

2

3

4

5 Egzersizler; bel ve omurganın zayıf kaslarını güçlendirir. Mekanik yüklenmeyi azaltarak, hareket kabiliyetini arttırır. Yanlış postürü ve duruşu düzeltir. Ağrıyı azaltır. GENEL İLKELER Egzersizler düzenli olarak her gün yapılmalıdır. Devamlılık olmadıkça sonuç alınamaz. Başlangıç için sabah 15 dakika, akşam 15 dakika idealdir. Süreler daha sonra uzatılabilir. En az iki ay devam ettikten sonra günde bir kez on dakika yeterlidir. Her bir hareketi sabah akşam 5 kez yaparak başlayın ve giderek arttırır. On gün sonunda ideal sayıya ulaşın. Egzersizin sayısına değil, iyi yapılmasına önem verin. Egzersiz halsizlik, kas ağrısı ve sertlik yapabilir. Bu normaldir. Bu durum birkaç gün sonra ediyorsa, egzersizleri çok ve hızlı yapıp yapmadığınıza dikkat edip, yavaşlayın. Bu sertlik ve ağrılar üç hafta sonunda hala sürüyorsa doktorunuza müracaat edin. Yatarken ve yataktan kalkarken kurallara uygun davranın. Egzersiz esnasında en az 2 defa gevşeme pozisyonuna geçin. sizin için devam Gevşeme pozisyonu Düz bir zeminde sırt üstü uzanın, dizlerinizi bükün, baldırlarınızın altına 2 yastık koyun (yaklaşık 30 cm.) ve gevşeyin. 15 dakikalık egzersiz programında 2 kez toplam 5 dakika gevşeyin. Yatarken Yataktan Kalkarken Önce yatağın kenarına yanaşıp yan dönün, bacaklarınızı karnınıza doğru çekip kıvırın, bacaklarınızı aşağıya doğru sallandırırken dirseğinizden kuvvet alarak oyalanmadan doğrulun ve oturun. Yatarken de önce oturun aynı; işlemin tam tersini uygulayın. Boyun- Sırt Gerdirme Gevşeme egzersizinden sonra egzersizlere ayakta yapılan hareketlerle devam edilmelidir. Baş öne ve arkaya doğru yavaşça eğilir. Daha sonra baş sağa ve sola doğru eğilir. Bu süre içinde başın dönmemesine özen gösterilmelidir

6 Yarı Eğilme Pozisyonu Eller açılır ve sağ ve solda uyluk bölgesine konurken vücut öne doğru eğilir. Bu hareket sırasında sırt kaslarınızı mümkün olduğunca germeye özen gösterin. Yan Gerdirme Egzersizi Sol el havaya doğru kaldırılır. Sağ el uyluk bölgesine yakın tutulur ve sağ tarafa doğru yavaşça vücut eğilir. Hareketin devamında gerdirme yavaş yavaş arttırılır. Daha sonra sağ el kaldırılarak sola doğru gerdirme sağlanır. Sırtın Yere Teması Ayakta yapılan ısınma hareketlerinden sonra hareketlere yerde devam edilir. Başlangıç için idealdir. Düz bir zeminde sırt üstü uzanın dizlerinizi bükün, ayak tabanı yere gelecek şekilde bel bölgenizi yere değdirip kaldırın. En az 10 defa yapın. Omuz Bel Egzersizi Sırt üstü sert bir zeminde uzanın. Sırtınızı yere temas ettirin, sonra kalçanızı ve sırtınızı yerden hafifçe kaldırın. 10 kez tekrarlayıp, gevşemeye geçin. Diz Göğüs Egzersizi Yatar pozisyonda bir bacağınızı kavrayarak, göğsünüze doğru yavaşça çekin. Sonra ayağınızı uzatın ve bu hareketi diğer bacağınızla tekrarlayın.

7 Emekleme Pozisyonu Emekleme pozisyonunu alın, belinizi aşağı yukarı hafifçe hareket ettirin. Aynı zamanda başınızı da aşağıya yukarıya hareket ettirerek bel kaslarınızı çalıştırın. Yüz Üstü Gerdirme Yüz üstü pozisyonda baş kaldırılıp belli bir süre bu pozisyonda durulur daha sonra gevşenir.yüz üstü konumdayken ilk önce sol bacakdüz biçimde yukarıya doğru kaldırılır belli bir süre sonra gevşemeye geçilir. daha sonra bu hareket sağ bacak için de kullanılır. Yüz Üstü Destekli Gerdirme Bu kez ellerden destek alınarak vucut kaldırılır. Bu pozisyonda en az 5 saniye beklenir. daha sonra gevşenir. Yatarken Yana Dönme Yatar pozisyonda eller başın arkasında kenetlenir, ayak ayak üstüne atılır ve sağ tarafa vücudun belden aşağısı döndürülür. 5 saniye bu pozisyonda kaldıktan sonra gevşenir ve hareket sol tarafa doğru olmak üzere tekrarlanır. Kısmi Doğrulma Düz zeminde yatarak dizleriniz kıvrık ve ayak tabanlarınız zemine dayalı olarak çenenizi göğsünüze değdirmeye çalışın ve ellerinizi mümkün oldukça dizlerinize uzatın 10 kez tekrarladıktan sonra gevşeme pozisyonunuzu alın.

8 Bacak Kaslarını Germe Sırt üstü uzanın bir bacak bükülü olarak diğer bacağınızı elinin yardımıyla kaldırıp, indirin. Aynı işlemi her iki bacağınızla da tekrarlayın.

9 Bel Fıtığı Egzersizleri BEL EGZERSİZLERİ 1) GERME HAREKETLERİ: a) Gerinme: Sırtüstü yatar pozisyonda, eller yana açık, bacaklar düz iken bacakları aşağıya, kolları yanlara doğru iyice uzatmaya çalışın. Aynı pozisyonda, kollan yukarıya bacakları aşağıya uzatmaya çalışın. b) Dorsal germe: Diz-Göğüs: Sırtüstü yatar pozisyonda bir dizinizi ellerinizle kavrayın ve göğsünüze doğru yavaşça çekin. Yavaşça bacağınızı uzatın ve diğer dizle aynı şeyi yapın. Benzer hareketi, iki dizinizi de çekerek tekrarlayın. c) Hamstring germe: Sırtüstü yatar pozisyonda iken bir diz bükük, diğer bacak düz tutulur. Düz olan bacak yavaşça yukarı doğru kaldırılır. Aynı hareket diğer bacakla da tekrarlanır. Bir duvarın bir metre kadar açığında yüzünüz duvara dönük durun. Ayaklarınızı hiç kıpırdatmadan ve topuklarınızı hiç yerden kaldırmadan duvara doğru uzanıp dirseklerinizi

10 bükerek yüzünüzü duvara yaklaştırıp, uzaklaştırın. Aynı hareketi bir bacak önde bükük olmak üzere köşede tekrarlayın. 2)PELVİK TİLT: a) Düz bir zemine sırt üstü uzanın, dizlerinizi bükün, ayak tabanı yere basar şekilde bel bölgenizi yerden kaldırın. 10'a kadar sayın, gevşeyin. Hareketi 10 kez tekrarlayın. (Hareketi ellerinizi bel çukuruna koyarak kontrol edebilirsiniz.) Önemli! Egzersizi yaparken, mümkün olduğu kadar esnek olmaya dikkat edin ve yavaş yapmaya özen gösterin. Bu egzersizi tam olarak yaptığınız zaman bir sonrakine geçebilirsiniz. b) Ayağa kalkıp (sırtınızı duvara dayayın ya da dayamayın). Çenenizi öne doğru, karnınızı içeriye çekerek, ayaklarınızı yerden kaldırmadan, vücudunuzu uzatmaya çalışın. Bu şekilde 6 sn. kadar kalın ve bırakın. Bu egzersizi 10 kere tekrarlayın.

11 BELİNİZE NASIL ÖZEN GÖSTEREBİLİRSİNİZ? OTURURKEN: Sert sandalyede omurganız dik olarak, bir veya iki diziniz kalçanızdan daha yukarıda olacak şekilde oturun. Kısa dinlenme süreleri için koltuklu sandalye çok iyi destek sağlar. AYAKTA DURURKEN Beliniz düz olarak ayakta durmaya çalışın. Ayakta çalışırken beldeki çöküklüğü hafifletmek için ayak iskemlesi kullanın. Dizlerinizi bükmeden öne doğru eğilmeyin. Bayanlar için orta yükseklikteki topuklar beli daha az zorlar. Topuksuz ayakkabılardan sakının. YATARKEN: Sert yatakta yatın. Yumuşak yatakların altına 2 cm kalınlıkta kontrplak koyun. Yüzüstü yatmayın. Sırtüstü yatarken dizlerinizin altına bir yastık koyun. Yan yatarken bacaklarınızı kalça ve dizden bükük olarak tutun. ARABA KULLANIRKEN: Koltuğunuz sert olmalı. Pedalları kullanırken bacağınızın tam gerilmemesi için direksiyona mümkünse yakın oturun. KALDIRIRKEN: Kaldırmayı uygun şekilde güvenli yapın. Dizlerinizi bükün, yükü vücudunuza yakııı tutun ve kalkmak için bacak adalelerinizi kullanın. Ani hareketlerden sakının. Ağır herhangi bir şeyi

12 belinizden yukarı seviyeye kaldırmayı denemeyin. ÇALIŞIRKEN: Ağır iş yapmayınız. İmkânınız varsa yorgunluğu hissetmeden önce bir işten diğerine geçin. Eğer bütün gün büroda çalışıyorsanız fırsat buldukça kalkıp etrafta dolaşın. EGZERSİZ: Bel ağrınız geçince düzenli egzersiz yapın, (yürüme, yüzme v.s.) Fakat güçlü bir harekete teşebbüs etmeden önce, adalelerinize ısınma ve gevşeme fırsatı vermek için yavaş başlayın. 3)ABDOMINAL EGZERSİZLER: a) Serbest olarak sırtüstü yere uzanın ve başınızı yerden 4-5 parmak kadar yukarı kaldırın, bu pozisyonda 3 sn. tutun ve indirin. Aynı hareketi (l) eller göğüste birleşmiş, (2) eller omuzlara değerken, (3) eller nvuçiçi önde olacak şekilde alın üstündeyken ve (4) eller ensede birleşmiş olarak tekrarlayın. (5) Aynı hareketi dizler bükük ellerle dizlere uzanarak tekrarlayın.

13 b) Sırtüstü yatar pozisyonda bir bacak diz bükülmeden kaldırılabildiği kadar kaldırılır ve beş aşamada yavaşça indirilir, Her aşamada bacak 5 sn. tutulur 4) MOBILIZASYON EGZERSİZLERİ: a) Kedi - Deve : Emekleme pozisyonunda sırt çukurlaştırıp kamburlaştırılır. Aynı pozisyonda iken bir kol öne doğru kaydırılarak uzatılırken diğeri dirsekten bükülür. Aynı hareket öbür kolla da tekrarlanır. b) Rotasyon: Bir taburede dik olarak otururken vücut belden itibaren kollarla beraber yanlara doğru çevrilir.

14 c) Yüzüstü yatar pozisyonda iken, kalça yerden kaldırılmadan 5 aşamada eller üstünde kalkılır.

15 Refleksler Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul UZAR

16 Normal Refleksler Normal bir kas pasif olarak gerildiğinde, lifleri kasılarak gerilmeye direnç gösterir. Gerilme; yer çekimi, manipulasyon veya diğer uyaranlarla olabilir. Refleks yanıtlarda kastaki duyu organlarının direkt veya tendonlarına veya üstündeki cilde uygulanan uyaran yoluyla uyarılması ile kasılma oluşur. Monosinaptik gerilme reflekslerinde, ani uzama kas iğciklerini gerer ve uyarılar primer iğcik aferentleri ile spinal korda taşınır. Kası innerve eden alfa motor nöron ile doğrudan sinaps yapar ve kasın refleks kasılmasına neden olur.

17 Basit bir refleks arkında getirici ve götürücü nöronlar arasında tek bir sinaps bulunur. Monosinapik adı verilen bu reflekslerin örneği tendon refleksleridir. Aferent ve eferent nöronlar arasında bir veya daha fazla ara nöron varsa buna da polisinaptik refleks denir. Ör. Yüzeyel refleksler

18 DTR Refleks çekiciyle bir kasın tendonuna vurulduğunda o kasta kısa süreli refleks kasılmaya derin tendon refleksi (DTR) denir. Tendona vurulduğunda ona bağlı olarak kas boyunca uzanan kas lifleri ve iki ucundan kas lifine bağlanmış kas iğciğinin boyu uzar veya gerilir. Kas iğciği DTR nin reseptörüdür. Gerilme ön boynuz alfa motor nörona iletilir. Uyarılan alfa motor nöronla NM kavşaktan asetilkolin salgılanması ile kasılma sağlanır.

19 DTR Kasılma tendondaki golgi tendon organını gererek onu innerve eden nöronu uyarır. Medulla spinaliste inhibitör ara nöronlar stimüle edilir. Uyarılan ara nöronun etkisiyle ön boynuzda alfa motor nöron inhibe edilir ve böylece kas gevşer. DTR supraspinal kontrol altındadır Pramidal sistem tendon refleksini baskılar Serebellar sistemin de DTR üzerinde düzenleyici etkisi vardır.

20 DTR (kas gerilme refleksi) Tendon reflekslerinin muayenesinde iyi bir refleks çekicine gerek vardır. Muayene sırasında hastaya verilecek pozisyon her refleks için ayrı ayrı tarif edilmiştir. Bu arada, hastanın kendisini rahat hissedip gevşek bırakması önem taşır. Tendona vururken refleks çekici sapın en ucundan tutulmalı ve el bileği vuruş sırasında serbestçe hareket ettirilmelidir.

21

22 0 = Kayıp veya alınmıyor + = azalmış ++ = normal +++ = artmış, fakat her zaman patolojik değil ++++ = belirgin hiperaktif, patolojik, sıklıkla klonusla birlikte (Bir vuruşa birkaç hareketle cevap)

23 Çene Refleksi Hasta ağzını hafifçe açar ve alt çenesini serbest bırakır. Hekim sol el işaret parmağını altdudağın altına koyar ve üzerine refleks çekici ile vurur. Normalde ya hiç cevap alınmaz veya çenede yukarı doğru hafif bir hareket hissedilir. Periferik sinir : N. trigeminus Segmanter inervasyon : Pons Patolojik durum : Ponsun üzerindeki piramidal yol lezyonlarında çene refleksi artar

24

25 Biseps refleksi Ön kol dirsekten yarı fleksiyonda iken sol el parmağı biseps kasının tendonu üzerine yerleştirilip üzerine çekiçle vurulur. Normal cevap önkolun fleksiyonudur. Periferik sinir : N. Musculocutaneus. Segmanter inervasyon : C 5, C 6 m. spinalis.

26

27

28 Triceps refleksi İki şekilde muayene edilir. A. Omuz abduksiyonda iken önkol bedene paralel pozisyonda tutularak serbestçe aşağıya sarkıtılır. Bu durumda triseps tendonuna vurulur. b. Sırtüstü yatar durumda iken hastanın eli hafifçe tutularak önkol gövde üzerinde dirsekten fleksiyona getirilerek triseps tendonuna vurulur. Normal cevap önkolun ekstansiyonudur. Periferik sinir : N. Radialis. Segmenter inervasyon : C 7, C 8 m. spinalis.

29

30

31 Stiloradyal (Brakiyoradial) Refleks Teknik : Kol yarı pronasyonda iken radiusun stiloid çıkıntısını vurur. Normal cevap önkolun fleksiyon ve hafif supinasyonudur. Parmaklarda da hafif bir fleksiyon görülebilir. Periferik sinir : N. radialis. Segmanter inervasyon : C5, C6 m. spinalis

32

33 Patella Refleksi Hasta otururken veya yatar durumdayken bakılabilir. a. Hasta muayene masasının kenarına oturarak ayaklarını sarkıtmış durumdayken patella tendonuna vurulur. b. Hasta sırtüstü yatar durumdayken hekim kolunu her iki dizin arkasından geçirerek bacakları hafif fleksiyonda tutar ve patella tendonlarına sırasıyla vurur. Normal cevap bacağın ekstansiyonudur. Periferik sinir : N. Femoralis. Segmanter inervasyon : L 2 - L 4 spinalis

34

35

36 Aşil refleksi Periferik siniri:n. Tibialis İnnerve olduğu kök: S1-S2

37 Tendon Reflekslerinde Artma Normale göre biraz artmış cevap canlı olarak kaydedilir. Kişiye göre değişmek üzere canlı refleksler normal insanlarda da görülebilir. Refleks cevap ani ve hızlı bir sıçrama yapıyorsa artmış olarak değerlendirilir. Cevap birden fazla hareket yaptıracak kadar şiddetliyse polikinetik adı verilir. Artmış ve polikinetik refleksler piramidal sistem hastalıklarında görülür. Piramidal yolun akut şekilde hastalanması sonucu birdenbire yerleşen hemipleji ve paraplejilerinin erken döneminde tendon refleksleri alınmaz. Reflekslerin ortaya çıkması ve sonrasında artması bazen günler veya haftalar alabilir.

38 Tendon Reflekslerinde Azalma Tendon refleksleri normal kişilerde de hipoaktif olabilir. Refleksleri aslında normal olan bir kişide tendon reflekslerini almada güçlükle karşılaşılabilir. Bu durumda refleksler hastanın dikkatini başka yöne çeken kolaylaştırıcı manevralar ile tekrar muayene edilir. Örneğin hastadan kenetlenmiş ellerini sıkıp gevşetmesi, üçer üçer sayması istenir. Bunlardan birincisine Jendrassik manevrası adı verilir. Refleks arkının herhangi bir noktada kesilmesi tendon refleksinin azalma veya hiç alınmamasına (kayıp) neden olur. Bu duruma örnek olarak periferik sinir (mononöropati, polinöropati), radikülopati, ön boynuz (poliomiyelit) ve kas hastalıklarını (miyopati, polimiyozit) gösterebiliriz. Kas tonusunun arttığı spastisite ve rijidite gibi durumlar ile kas kontraktürleri veya eklem deformitelerinin varlığında da refleks cevabın değerlendirilmesi güç olabilir.

39 Yüzeyel Refleksler Yüzeyel refleksler, reseptör organları deri ve mukozalarda bulunan reflekslerdir. Yüzeyel refleksler uyarana kas germe refleksinin aksine daha yavaş cevap verir, süreleri daha uzundur, daha kolay yorulurlar. Yüzeyel refleksler bu reflekslere özel üst seviye ilişkileri dolayısıyla, piramidal sistem hastalıklarında kaybolur.

40 Yüzeyel reflekler nelerdir kornea refleksi, farinks refleksi, Karın cildi refleksi, Kremaster refleks Anal refleks Taban derisi refleks,

41 Kornea refleksi Mukoza refleksleri Kornea;Afferent 5.KS merkezi pons ve efferenti ise 7. KS. Yumuşak damak Farinks Deri refleksleri Taban derisi Karın derisi

42 Farinks refleksi; Afferent 9.kranial sinir, merkezi pons ve efferenti ise 10.kranial sinirdir.

43 Karın Derisi Refleksi Hasta sırt üstü yatar. Karın derisi anahtar veya kalem gibi künt uçlu bir cisimle kaburga kenarına paralel, göbekten dışa ve pubisten yukarı-dışa doğru hafifçe çizilir. Normal cevap çizilen bölgede karın kaslarının kasılması ve göbeğin çizilen tarafa doğru çekilmesidir. Segmanter inervasyon : T 7 -L 1 m. Spinalis (üst kadran T7-10, Alt kadran T10-üst lomber). Veya Üst (T7-T9) Orta (T9-DT1) Alt (T12-L1 şeklinde de ayrılmaktadır. Refleks arkının bozulduğu segmanter lezyonlar T7 m. spinalis segmentinin yukarısındaki piramidal lezyonlarda alınmaz. Alınmayan karın derisi refleksi piramidal yol lezyonunun karşı tarafındadır.

44

45 Şişman kişilerde ve çok doğum yapmış kadınlarda alınmayabilir. Refleks arkının bozulduğu segmanter lezyonlar torakal 7 m. spinalis segmentinin yukarısındaki piramidal lezyonlarda alınmaz. Alınmayan karın derisi refleksi piramidal yol lezyonunun karşı tarafındadır.

46 Kremaster Refleksi Teknik : Uyluk iç kısmı çizme, dokunma yada sıkma aynı taraftaki testis yukarı çekilir. Periferik sinir : genitofemoral ve ilioinguinal sinir. Segmanter inervasyon: L1-L2 m. spinalis.

47 Anal Refleks Perianal bölge hafifçe çizilir. Normal cevap anüs sfinkterinin kasılmasıdır. Segmanter inervasyon : S 2 S 5 m. spinalis. Kauda ekina yada konus medullaris lezyonu düşünüldüğünde değerlendirilmelidir.

48 Taban Derisi Refleksi (Planter Refleks) Teknik : Ayak tabanı ucu künt bir cisimle dış kenarı boyunca topuktan orta parmak metatarso-falengeal eklemine doğru çizilir. Normal cevap parmakların fleksiyonudur Periferik sinir: N. Tibialis Segmanter inervasyon : S1, S2 m. spinalis.

49 Taban derisi refleks muayenesi

50 Fleksör cevap

51 Babinski delili

52 Patolojik Refleksler Bunlar fizyolojik şartlarda bulunmayan, ancak santral sinir sisteminin çeşitli hastalıklarında ortaya çıkan reflekslerdir. Bunlar; Babinski delili ve eşdeğerleri (opphenheim, chaddock, gordon, Schaeffer delili ) Klonus Hoffman refleksi Palmomental refleks Yakalama ve emme refleksi

53 Babinski delili Taban derisi refleksinin patolojik şeklidir. Piramidal yol hastalıklarında görülür. Taban derisi künt bir cisimle tabanın dış yanından orta metatarso-falangeal ekleme doğru çizildiğinde normalde görülmesi gereken parmakların planter fleksiyon cevabı yerine başparmağın dorsifleksiyona gelmesidir Babinski delilinin varlığında diğer dört parmakta bazen hiçbir hareket görülmez. Bazen de parmaklar yelpaze gibi birbirinden uzaklaşır. Yelpaze delili (evantay belirtisi) adı verilen bu bulgu tek başına veya başparmağın dorsifleksiyonu ile birlikte görülebilir. Her iki durum da patolojiktir ve aynı değeri taşır.

54 Bazen taban derisinin çizilmesinde parmaklarda hiçbir hareket görülmez. Bu duruma taban derisi refleksinin cevapsız veya lakayd olması adı verilir. Başparmağın dorsifleksiyonu, evantay cevabı veya taban derisi refleksinin cevapsız kalışı piramidal yol hastalığını gösteren ve klinik nörolojide büyük önem taşıyan belirtilerdir.

55 Babinski deliline dikkat Taban derisi refleksi bir yaşına kadar olan çocuklarda ekstansor cevap verir. Bazı hastalar taban derisinin çizilmesinden rahatsız olduklarından istemli olarak parmaklarını dorsifleksiyona getirerek uyarandan kaçmaya çalışırlar. Hastayı rahatlatıp dikkatini başka yöne çekerek ayağın dış yüzünden tabana doğru yavaşça uyararak tekrar muayene edilmelidir. Cevapsız taban derisi refleksi bazen taban derisinin duyusunu veya başparmağın ekstansiyonunu bozan periferik sinir hastalıklarında da görülebilir. Dikkatle alınması gereken bir nokta da taban derisi kalın bazı hastalarda, özellikle yeterli kuvvetle stimülasyon uygulanmadığı hallerde taban derisi refleksinin cevapsız kalabileceğidir.

56 Babinski eşdeğerleri Piramidal yolun hastalanmasında ortaya çıkan ve Babinski delilinde olduğu gibi ayak parmağının dorsifleksiyonu ile giden dört patolojik refleks daha vardır. Bunlara Babinski delili eşdeğerleri adı verilir. Oppenheim Refleksi: Tibia kemiği baş ve işaret parmakları arasında yukardan aşağıya doğru bastırılarak aranır. Gordon refleksi : Baldır kasları sıkılır. Schaeffer delili : Aşil tendonu sıkılır. Chaddock refleksi : Dış malleonun alt kenarı künt bir cisim ile çizilir. Çeşitli nedenlerde Babinski delilinin iyi değerlendirilemediği durumlarda bunlardan birinin pozitif olması önemli bir bulgudur.

57 oppenheim

58 shaddock

59 Aşil klonusu Sol el popliteaya konularak bacak hafifçe dizden fleksiyona getirilir. Ayak tabanı sağ el ile tutularak ayak bileği kısa, ani ve kuvvetli bir hareketle dorsifleksiyona getirilir ve o pozisyonda tutulur. Cevap, ayak bileğinin kendiliğinden hızlı fleksiyon ve ekstansiyon hareketlerini ardarda sürdürmesidir

60

61 Patella Klonusu Bacak yatak yüzeyinde serbestçe uzatılmışken, patella baş ve işaret parmakları arasında kavranarak aşağıya doğru ani ve kuvvetli bir şekilde itilip o vaziyette tutulur. Klonus varsa patellanın ardarda yukarı-aşağı hareket ettiği görülür

62 Hoffman refleksi Muayene edilecek elin orta parmağını hekim sol eli ile metakarpo-falengeal eklem bölgesinde dorsifleksiyona getirir. Sonra diğer elinin baş ve işaret parmakları ile bu parmağı tutup ani bir fleksiyon yaptırır. Cevap olarak baş parmakta fleksiyon ve adduksiyon, diğer parmakların distal falankslarında ise fleksiyon hareketi görülür Hoffmann refleksi birçok normal insanda da görülebilir. Babinski delili kadar güvenilir bir patolojik refleks değildir.

63

64 Palmomental refleks Tenar çıkıntı tabanının çizilmesiyle fasiyal sinir tarafından innerve olan mental kasın kasılması ile aynı tarafla çene ucunda derinin oynamasıdır. Alt servikal üstünde pramidal traktus lezyonununda ortaya çıkabilir. Bazen normal kişilerdede görülebilir.

65 Yakalama refleksi Başparmak ile işaret parmağı arasından sokulan bir nesnenin hasta tarafından istemsiz olarak kavranmasıdır. Bebeklerde normaldir (4-6 aya kadar) Adultlarda frontal lob hastalığında ve bazen spastik hemiplejide yakalama refleksi ortaya çıkabilir.

66 Emme refleksi Alt ve üst dudağa bir nesne dokundurulduğunda dudak dil ve çenede emme hareketi olmasıdır. Emme refleksi ilkel reflekslerdendir. Bebeklerde normaldir. Yaygın kortikal harabiyet ve özellikle frontal lob hasarına işaret eder.

67 Teşekkürler.

68 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü

69 Refleksoloji ile parmaklarla refleks bölgeler uyarılarak; sinir uyarılarının geçişi, kan akımı ve vücudun homeostasisi sağlanır. Bir ayak masajı değildir. Masaj yumuşak doku ve kasların palpasyonudur. Refleksoloji ise sinir yollarının uyarılması olarak tanımlanır. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

70 Reflexoloji kesin bir bilim değildir. Bir çok durumda etkili olduğu söylenmiştir. Bazı teorilerle açıklanabilir olsa da mekanizmanın nasıl işlediği tam olarak bilinmemektedir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

71 Duyu sinirlerinin uyarılması ile; beyine uyarılar gider ve önemli kimyasal maddelerin salınımı ile sağlık ve iyilik hali korunmuş olur. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

72 Stres ve gerilimi azaltır. Tüm vücutta dolaşımı düzenler. Toksinlerin atılımına yardımcı olur Nötral homeostasisin korunmasını sağlar İmmun sistemin optimal düzeyde çalışmasını sağlar Sistemin yenilenmesini sağlar ve enerji düzeyini arttırır. Enerji akışını etkileyen faktörleri ortadan kaldırır. Ağrı ve acıları iyileştirir Zihin ve bedenin iyilik haline katkı sağlar. Organ fonksiyonlarının sağlıklı olmasını destekler. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

73 Çok eski zamanlarda dünyadaki birçok kültürde var olduğu biliniyor. Bu kültürler tüm vücutta iyileşme için ayağı kullanmışlar B.C de Mısır da Ankhmahor dan alınan bir foto; Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

74 1907: Rus nörofizyolog ve psikiyatrist Dr. Vilademir Bektherev beyin ve reflekslerle ilgili çalışmış. Psikorefleksolojinin öncüsü yılında ilk kez refleksoloji terimini kullandı. 1932: İngiliz fizyolog Sir Charles Sherrington The integrative Action of the Nervous System yayını ile nobel ödülü kazanmış. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

75 Buna göre; sinirlerin vücudu kontrol ve koordine ettiğini, Sinirlerin tüm vücuttan uyarılar yolladığını, Propriosepşın ın varlığını bulmuş. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

76 Dr. William Fitzgerald 1900 lerin başında bugün bildiğimiz Zone Terapi yi geliştirmiştir. Vücudun 10 longitudinal zonu nu haritalamıştır. Ağrı ile çalışmış ve vücudun bir bölgesine uygulanan basınç ile başka bir bölgede anestetik etki yaratılabileceğini ortaya koymuştur. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

77 Rus bir masör olan Eunice Ingham refleksolojinin anası olup, Zone Terapisini geliştirerek bugün bildiğimiz refleksolojiyi yaratmıştır. Ayaktaki reflekslerin organların aynası olduğunu bulmuştur. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

78 1938 de; Stories the feet can tell Zone Therapy and Gland Reflexes 1951 de; Stories the feet have told kitaplarını yayınlamıştır. İlk workshoplar verilemeye başlanmış. National Institute of Reflexology kurulmuş. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

79 Eunice İngham, Fitzgerald ın genellikle eller üzerinde yoğunlaştığını biliyordu. Madem ki eller bu tedaviye cevap veriyor, vücudun diğer kısımlarının da, örneğin daha hassas olan ayakların da cevap verebileceğini düşündü. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

80 10 lonitudinal zone vücudun belli bölgelerini sarmıştır; bu nedenle belli bir bölgedeki organ, kemik veya kas, ayak tabanında aynı bölgedeki refleks noktası ile ilişkilidir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

81 Endorphin/ Encephalon Salınım Teorisi: Reflexology, duyusal uyaranlarla aşırı yüklenen sinir yollarını açarak endorfin salınımı sağlar. Bu maddenin analjezik etkisi olup duygudurum ve stres ile ilişkili olduğu düşünülür. Morfinden en az 5 kat daha fazla etkiye sahiptir. Terapatik İlişki: Dokunma ile enerji alışverişi yapılarak iyileşme fasilite edilir. İyileştirenlerin (Healers) tedavi edici etkileri olduğu bilinir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

82 Elektromanyetik Teori (Tartışmalı): Beyin sürekli vibrasyon halindedir ve alfa dalgaları emer. Eğer beyindeki alfa ritmi düzenli olarak sağlanırsa bir dengeden bahis edilir. Fiziksel veya emosyonel stres durumlarında bu denge bozulur. Sempatik Rezonans! Refleksolog, alfa dalgalarını yollar! Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

83 Enerji Teorisi: Ayaktaki pozitif ve negatif enerji reseptörleri yer ile ilişkilidir. Ayaktaki bir sıkışma, yerden alınan enerjiyi bloke eder ve akış olmaz. El, kulak ve yüz refleksolojisi??? Plasebo Teorisi: Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

84 Kalsiyum ve Ürik Asid gibi kristal yapıdaki atık maddeler ayaktaki sinir sonlanmalarında depolanır. Bu kristallerin kan ve lenfatik dolaşım ile elimine edilmesi durumu normalize eder. En önemli etkisi Gevşeme. Stres tüm problemleri kötüleştirir????????? A 1993 American trial of 35 women found reflexology reduced PMS by 41%, and a Danish trial of 220 patients with migraine or tension headache, published in 1999, reported that reflexology relieved or cured symptoms in 81% of cases. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

85 Unstabil kan basıncı, Çocuklarda ve 60 yaşı geçen Ödem kişilerde Enfeksiyon Açık yaralar Ameliyatlardan hemen sonra Kanser Alkol veya ilaç bağımlılarında Psikoz, manik depresyon, paranoya durumlarında Hamilelik ve düşük tehlikesi Diabet Osteoporoz Akut inflamasyon ve DVT Hemoraj Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

86 Herkes! Osteoartiriti olanlarda, ayakta veya alt ekstremitede vasküler hastalığı olanlarda doktora danışılmalı. Ayakta uygulama mümkün değil ise el veya kulak refleksolojisi uygun olabilir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

87 Ergen gebelik döneminde; uterus veya over refleks noktalarına daha hassas davranılmalı veya yapılmamalı. Yine bu dönemde yapılacak uygulama uterus kontraksiyonlarına da sebebiyet verebilir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

88 Öncelikle ayağınız değerlendiriliyor; skar, yara v.b Daha sonra hafif bir masaj ile hasta gevşetiliyor, Sağ ayak ile başlanıyor daha sonra sol ayağa geçiliyor, dk da bitiriliyor, İyileşme cevabı tedaviden hemen sonra açığa çıkıyor. Örn; daha enerjik hissetme, terlemenin artması, ilk kalkışta baş dönmesi, ağrılarda azalma, gevşeme vb. Uygulama sonrası toksinlerin atılımını hızlandırmak için bol su içilmesi öneriliyor. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

89 Vücut yeni bir cevap açığa çıkarabilir, Durum kötüleşebilir, saatte kaybolur, Baş ağrısı veya üşüme sıklıkla görülür, Hasta daha üzgün olabilir ancak semptom geçicidir. Her kriz iyilik hali ile sonuçlanmalıdır. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

90 Bir kriz yaşayabileceklerini önceden söyleyin, Bol su için, İlaç alabilirsiniz, Yüksek protein ve yağ içeren gıdalardan uzak durun, Taze meyve, lifli yiyecekler ve buharda pişmiş besinleri tercih edin, Stresten uzak durun, Egzersiz yapın. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

91 Holistik yaklaşım; Hastalık veya fiziksel problemi olan kişiye bir bütün olarak bakma. Fiziksel-Ruhsal-Emosyonel Refleksoloji fiziksel ve emosyonel dengeyi sağlar. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

92 Beyindeki emosyonel merkezde 5 önemli nörotrasmitter bulunur: Opioidler Gaba Serotonin Dopamine Noradrenalin Bu kimyasallarda bir değişiklik olduğunda vücutta tehlikeli bir siklus başlar. Stres Siklusu öldürücü etkiye sahiptir. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

93 Herhangi bir tip stres OPİOİD seviyesini azaltır. Bu durumda sinirlilik ve irritasyon hali kolayca artar. OPİOİD lerin azalması ile DOPAMİN salınımı başlar. Bunun sonucunda; Uyanıklık, Anksiyete bozukluğu, Emosyonel yorgunluk ortaya çıkar, GABA seviyesi düşer. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

94 GABA seviyesinin düşmesi ile; Anksiyete belirtileri, Güvensizlik, Açıklanamayan panik ve depresyon görülür. Bundan dolayı birçok kişi yapay OPİOİD salınımını arttırmak için kendini alkol veya ilaca verir!!!!! Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

95 GABA seviyesinin düşmesi ile NORADRENALİN salınımı artar. Bu durum; Ani sinirlenmelere, ADRENALİN salınımına sebep olur (fight or flight reaksiyonu). ADRENALİN salınımı ile: Kalp hızlı ve kuvvetli atmaya başlar, Enerji kaynakları, besinler ve oksijen kaslara yönelir, Kırmızı kan depoları kan dolaşımına katılır. Sonuç olarak; Vital organlar bu maddelerden yoksun kalır!!!! Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

96 Düşük GABA seviyeleri SEROTONIN seviyesini azaltır ki bu durum; uyku bozukluğu ve irritabiliteyi arttırır. SEROTONIN in daha da azalması OPİOİD salınımını daha da azaltır. Stress Siklusu tekrar eder ve şiddeti artar. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

97 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

98 Tırtıl (Caterpıllar) Kuş Gagası Tornado Butterfly Kanca Yırtma Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

99 Hafif Stroking Derin Stroking Göğüs Açma Ayak Rotasyon Aşil Germe Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

100 Baş: Tırtıl hareketi ile baş parmağın tamamı vertikal yönde, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

101 Oksipital Bölge: Kanca tekniği ile 1. metatarsofalangial ekleme mediolateral yönde distal falanksa doğru, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

102 Sinüsler: Tırtıl tekniği ile 2-4 parmaklara vertikal yönde medial ve lateralde, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

103 Genel göz-kulak: Tırtıl tekniği ile 2-4 metatarsofalangial eklem hizasında mediolateral yönde, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

104 Omuz: Kuş gagası veya tornado tekniği ile 4. ve 5. metatars arası bölgeye, Diyafram: Tırtıl tekniği ile arkların bitiş çizgisine mediolateral yönde, Tiroid: Tırtıl ile diyafram çizgisi ile 1. MTF eklem arasına vertikal yönde, Hipofiz: 1. parmağın şişkin noktasının lateraline girilerek medialine doğru tornado veya kanca tekniği, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

105 Akciğer: Diyafram çizgisi ile 2-5 MTF eklem çizgi arası metatarsallerin lateraline ve medialine vetikal yönde, İnce Bağırsak: Diyafram çizgisi ile topuk distaline kadar medialden laterale, lateralden mediale, daha sonra nuckleslar ile vertikal yönde, Uterus-Prostat; fan tekniği ile nokta bulunur ve tornado veya çengel tekniği ile uygulama yapılır, Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

106 Overler ve Testisler: Uterus-Prostat bölgesinin ayağın dışındaki iz düşümü, Bacak arkasına stroking yaparak bitiriyoruz. Sol ayağa geçiyoruz. Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

107 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

108 Nörolojik bir etkilenim; SSS etkilenir. Kas iskelet sistemi etkilenir. Tüm refleksoloji seansı aynı şekilde uygulanır. İlgili bölgede süre uzatılır! Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

109 Hiçbir zaman Fizyoterapi ve Rehabilitasyonun yerini almaz! Alternatif olamaz! Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

110 Refleksoloji ile birlikte fizyoterapi şart! Tüm etki mekanizmaları aynı! Hasta gevşediği için spastisite azalıyor????????? Sapastisite azaldığı için fonksiyonel kapasite artıyor??? Toksinler uzaklaştırıldığı için hasta gevşiyor????? Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

111 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

112 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

113 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

114 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

115 El Refleksoloji Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

116 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

117 Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

118 İletişim: Teşekkürler Dr. Fzt. Bülent ELBASAN, 2011

119 ÇOCUKLARDA ALTERNATİF TIP UYGULAMALARI Prof.Dr.Selda Bülbül Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

120 Akış Planı Terminoloji ve Tanımlamalar Alternatif/Tamamlayıcı tedavi yöntemleri Pediatride kullanımı Aileler neden Alternatif/ Tamamlayıcı Tedavi yöntemlerini kullanır?

121 Terminoloji Farklılıkları Konvansiyonel Tıp Batı Tıbbı Ortodoks Tıbbı Alternatif Tıp Tamamlayıcı Tıp Alternatif Tamamlayıcı Tıp Doğal Tıp Entegratif Tıp (bütünleştirici)

122 Alternatif Tıp Belirli bir zaman diliminde, belli bir toplum veya kültürdeki politik olarak baskın olan sağlık sisteminin dışında kalan bütün sağlık hizmetlerini, yöntemlerini, uygulamalarını ve bunlara eşlik eden teori ve inançları kapsayan geniş bir sağlık alanıdır Birleşmiş Milletler Ulusal Sağlık Enstitüsü

123 Alternatif Tıp Bilimsel tıp uygulamalarının yerine konulan tıp Binlerce yıldır uygulanmakta olan doğal tedavi yöntemlerine dayanır; tıbbın orijinal şekli Neden-sonuç ilişkisini açıklama gereği duymaz Toplumda kabul görmüştür Çoğunlukla coğrafi ve/veya sosyo-kültürel yapıdan etkilenmiş Çoğu kez dinsel ögelerin etkisinde kalmıştır

124 Tamamlayıcı Tıp Tamamlayıcı tıp yaklaşımı alternatif tıp ürün ve yöntemlerinin, tedavi protokollerinin kullanımının yanı sıra modern tıbbın beraberinde kullanım yaklaşımını içerir

125 Yöntemlerin ortak yönü Semptom veya belirtilere dayanarak hastalığı değil. Hastanın bedensel, zihinsel ve ruhsal boyutta yaşam gücünü tedavi ederek hastayı veya bireyi bütünüyle tedavi etmeyi amaçlar

126 Konvansiyonel Tıpta Sağlık Hastalık olmaması halidir Hastalık=Rahatsızlık=Bozukluk Esas nedenden çok semptomlara odaklanmıştır Tedavinin amacı iyileştirmedir (sorunun tedavisi) Sağlık vericinin rolü hastayı iyi etmektir Bilmenin yolu bilimden geçer Felsefesi akılcılıktır

127 Alternatif Tamamlayıcı Tıpta Sağlık Sağlık doğal durumdur, bedenin esas eğilimi sağlığı ve dengeyi sağlamaktır Sağlık, beden, zihin ve ruhun dışa yansımasıdır Sağlık içimizden gelir Sağlık sadece hastalık olmaması hali değildir Tedavi sadece bakım demek değildir Birey tüm olarak tedavi edilir Sağlık herkes için bireyseldir En az tedavi en iyi tedavidir, beden kendisini iyileştirecektir Sağlık verici sadece kolaylaştırıcı ve eğiticidir

128 Pediatride Bütünleştirici Tıp Çocuğa tümden bakar Aile merkezli tedavi İyilik halinin korunmasına odaklanmıştır Bireysel tedaviler Disiplinler arası işbirliği vardır Tamamlayıcı yaklaşım Prensipleri

129 İlişki en önemli noktalardan birisini oluşturur Aile-Çocuk Sağlık çalışanı-aile Sağlık çalışanı- Çocuk

130 TARİHÇE Tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarının kökeni Eski Çin ve Ayurvedik tıbbına dayanmaktadır Eski çağlarda geleneksel iyileştiriciler ve şamanların görev yaptığı toplumlarda, bitkisel tedavilerin kullanımı tıbbın bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır Homeopati, osteopati, şiropraktör gibi uygulamalar ise XIX. yüzyılda gelişmiştir

131 Bitkisel Ürün Kullanımı MÖ 3000 (Bronz Çağı): İlk batı tarzı bitkisel ürün kullanma, Sümerliler defne yaprağı, kimyon ve kekik kullanmış MÖ 2700: Çin de bilinen en eski şifalı bitkiler kitabı MÖ 300: Hipokrat sağlığın korunması için dinlenme, uygun beslenme ve basit bitkilerin kullanımının yararına inanıyordu

132 Dünyada giderek yaygınlaşan uygulamalar ve literatürdeki eksiklikler nedeniyle 1998 yılında Birleşik Devletlerde Ulusal Sağlık Enstitüsüne (NIH) bağlı Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi (NCCAM) kurulmuştur Amacı; TAT/CAM uygulamalarının güvenilirlik ve etkinliğini incelemek, etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış uygulamaların geleneksel tedavilere katılımını sağlamaktır

133 Alternatif Tıp Uygulamaları Ayurveda, Akupunktur, Geleneksel Anadolu Halk Hekimliği, Herbalizm, Hipertermi, Siddha, Unani, Bitkisel tıp, Geleneksel Moğol Tıbbı, Çigong, Tui Na ve Yoga gibi tarihi uygulamalar; Ortomoleküler tıp, Oksijen terapisi, Ozon terapisi, Detoksifikasyon terapisi, Aromaterapi, Şelasyon terapisi, Homeopati, Kiropraktik, Osteopati, Diyet takviyesi, Elektromanyetik alanlar, Masaj, Reiki, Terapötik Dokunuş, Johrei, Manyetik Terapi, Ses Enerjisi Terapisi, Işık Terapisi, Aleksandr Tekniği, Refleksoloji, Feldenkrais Metodu, Craniosakral Terapi, Rolfing

134

135

136

137 Epilepsi 1 Astım 3 Kanser 3 Dermatit 1 Postoperatif 1 Genel 3 Diyabet 2 Hepatit 1 Otizm 1 Immun yetmezlik 1 Talasemi 1

138 Neden Alternatif/Tamamlayıcı Tıp İnsanlar zihin/vücut etkileşimi ve doğal tedavilerin sağlığı korumak için daha iyi olduğuna inandıklarından Denemeye değer birer alternatif olduklarını düşünerek Hastaların tedavi başarısızlığı Maliyet yüksekliği Modern tedaviden yeterince memnun olmamaları

139 Neden Kullanılıyor? Zararsız ( toplumun %91 i %100 güvenilir) İyi olma halini güçlendiriyor Bağışıklığı artırıyor İlaçların yan etkilerini azaltıyor Konvansiyonel tedavinin etkinliğini artırıyor Bilimsel literatürü takip etmede zorluk çekme Bilime karşı olma

140 Neden Alternatif/Tamamlayıcı Tıp Ulaşılabilirlik...ekonomik Bireysel kontrol Çaresizlik (son dönem hastalar) İnanma isteği Önyargılar

141 Ne zaman kullanılır? Pre ve post operatif Ağrı sırasında Rahatlatmak, sakinleştirmek için Enerjiyi dengelemek için Zayıflamak için?

142 Çocukların tedavisinde ilaç kullanmak istemeyen aileler TAT uygulamalarını Doğal kullanarak bitkisel çocuklarının ürün kullananlara rahatsızlıklarını bu giderme ürünü kullanmasını yolunu seçebilmekte önerenlerin %28 Genellikle anne/kayınvalide aile yakınları (Çocuğu çocuklarında için %38,3) sağlık %31,4 sorunu Komşu/arkadaş olan ailelere yaygın olarak kullanılan % bir 11,0 alternatif doktorları tedavi yönteminin %4,2 kullanılmasını TV/radyo önermektedir %8,5 İnternet

143 Pediatride ATY(CAM) kullanımları Kullanım Doktoruna söyleme Genel toplumda % 2-12 Serebral Palsi % 56 JRA % 40 Otizm % 52 Inf Barsak Hast. % 41 Astım % % ADHS % % Onkoloji % %

144 Tamamlayıcı Alternatif Tedavi Yöntemleri Bütüncül Tıbbi uygulamalar: Homeopati, naturopati, geleneksel Çin tıbbı Zihin-beden tedavisi: Meditasyon, dua etmek, zihinsel iyileşme Biolojik tedavi yöntemleri: Vitaminler, besin destekleri, bitkisel ürünler Manipulatif ve bedensel uygulamalar: Şiropratik veya osteopatik manipulasyon, masaj Enerji uygulamaları: Reiki, terapotik dokunma NCCAM National Institute of Health

145 En Sık Kullanılan Tamamlayıcı Alternatif Tıp Uygulamaları Relakzasyon teknikleri Şiropraktik Masaj Şiropraktik Homeopati Naturopati Akupunktur John A. Astin:JAMA, 1998;Vol 279, No. 19 Spigelblatt et al. Pediatrics 1994;94(6):811

146 En Fazla Bilinen Tamamlayıcı Alternatif Tedaviler Ilıca-kaplıca %82.6 Bitkisel çaylar %21.2 Akapunktur %14.9 Masaj %5.7 Biyoenerji %2.1 Hızel Bülbül S, Turgut M, Özdoğan S: Alternatif tıp uygulamalarına ailelerin yaklaşımı Beslenme ve Alternatif Tıp Uygulamaları Sempozyumu, 6-8 Kasım 2008, Kırıkkale

147 Aşağıdaki alternatif tedavi yöntemlerini kullandınız mı? Masaj %21,5 Reiki %6,7 Kaplıca,ılıca %12,5 Akupunktur %5,5 Nefes tedavisi %3,0 Ayurvedik öğreti %1,0 Hipnoz %2,5 Bülbül S ve ark: 2013

148 Tamamlayıcı Alternatif Tedavi Yöntemleri Beslenme ilişkili Immunomodulasyon Biyokimyasal/Metabolik Detoksifikasyon Duyusal Bütünleştirici tedaviler Müzik ve diğer ifade edici tedaviler Diğer ek tedaviler

149 Beslenme İlişkili Tedaviler Besinler Özel diyetler Bazı besin ögelerinin eliminasyonu Allerjen/hassasiyet oluşturan besinlerin uzaklaştırılması

150 Bitkisel ürünlerin ekonomik önemi hızla artmaktadır Bitkisel ürünler Marketi (Bin milyon US$) 4,4 3,05 5, ,86 1, ABD de Bitkisel ürünlerin satış durumu Slayt; Dr S.Azatyan (Traditional Medicine Department WHO). Sunusundan alınmştır Technical Briefing Seminar, WHO Headquarters, September 2004

151 Bitkisel Ürün kullanım nedenleri farklıdır; 1.Gelişmekte olan ülkeler Temel sağlık hizmetlerinin yeterli olmaması 2. Gelişmiş Ülkeler a) Kimyasal İlaçlardan yan etkileri nedeniyle korku b) Doğal zararsızdır inanışı c) Medyada sağlık konusundaki rast gele bilgi bombardımanı

152

153

154

155

156

157 İnfantil Kolik Çocuk sağlığı sorunlarına yaklaşımda özellikle infantil kolikte papatya çayı pek çok hekim ve alternatif tıp uygulayıcısı tarafından önerilmekte Rezene Çayı İnfantil kolik tanısı alan bebeklerde sadece rezene çayı kullanılmış Tedavi grubunda %41 lik azalma saptanmış Çalışma sırasında yan etki gözlenmemiş Alexandrovich I, et al. Altern Ther Health Med Jul-Aug;9(4):58-61.

158 Papatya, Oğulotu ve Rezene Çayları günlük, anne sütü ile beslenen, haftalık, doğum ağırlığı gram arasında, günde 4 saatten fazla nedensiz ağlayan ve uygulamalara yanıt vermeyen çocuklar çalışmaya alınmış Bir gruba saat ve de 2 ml/kg/gün ve 7 gün çay içirilmiştir. Matricariae recutita (papatya), Foeniculum vulgare (rezene) ve Melissa officinalis (oğul otu) çayı olan karışım içindeki maddelerin içerik miktarları belirlenmiş Çocuklarda 3. günden itibaren kolik ağrısında azalma olduğu saptanmış Verilen dozda yan etki görülmediği belirtilmiş, ilaç öncesi denenebileceği önerilmiş Savino F, et al. Phytother. Res. 2005;19:

159 GÜVENLİK???? Bitkisel tedavide duyarlılık (sensitivite), organ toksisitesi ve farmakolojik ilaçlar ile etkileşim gibi yan etkiler sık görülmektedir Epilepsi için kullanılan bitkisel bir ürünün, kan fenitoin düzeyini düşürdüğü ve bu nedenle epileptik nöbetleri tetiklediği saptanmıştır

160 Bitkisel ürünlerin güvenliği; İçerdiği kimyasal maddelerin karışımı Bitkinin hazırlanması sırasındaki kontaminasyonu İçine yabancı cisim karışımı Toksisite düzeyi ile ilişkilidir

161 Oksidatif Stres/Detoksifikasyon James SJ, et al: Metabolic biomarkers of increased oxidative stress and impaired methylation capacity in children with autism. Am J Clin Nutr 80: , 2004 Antioksidan savunmasının koruyucu etkisinden daha fazla serbest radikal adını verdiğimiz zararlı moleküller üretildiğinde oluşur

162 Yüksek reaktiviteye sahip hasar yapıcı bir veya daha fazla elektron içeren unstabilhareketli moleküllerdir Serbest radikaller elektron vererek, DNA da, hücrelerde, proteinlerde hasar oluşturan zincir reaksiyonunu başlatırlar JOINT BONE SPINE 74 (4): JUL 2007

163 Antioksidan Nedir? Antioksidanlar vücut hücrelerine hasar veren serbest radikallerin yarattığı oksidasyon oluşumunu yavaşlatan veya önleyen moleküllerdir Vitamin C Vitamin E β-karoten Çinko Polifenoller Selenyum Flavonoidler Exp Physiol 1997;82:291-5

164 Antioksidanlar Sağlığı Düzeltir mi? Her yıl %20-30 Amerikalı kalp hastalıkları, kanser, hafıza kaybı ve diğer kronik hastalıklara yakalanma riskinin daha düşük olacağına inandıkları için milyon dolarlar harcayarak antioksidan, multivitamin preparatları tüketmektedir

165 Antioksidanlar Sağlığı Düzeltir mi? Fazla sebze ve meyve tüketmenin sağlığı desteklediği Kanser, kalp hastalığı ve bazı nörolojik hastalıkların daha az görüldüğü Yaşlanma etkilerini azalttığı Vitamin desteklerinin ise böyle etkileri olmadığı Sebze ve meyvelerin bu etkilerinin antioksidan içeriği ile ilişkili olmadığı bildirilmiştir Public Health Nutr 2004;7: Clin Geriatr Med 2004;20:259-74

166 Ozon Tedavisi Ozon için çok eski tarihlerde Yunanca Tanrının Nefesi ismi verilmiştir. Özellikle şimşek ve yıldırımların oluştuğu fırtınalardan sonra taze hava kokusu diye içimize çektiğimiz havada bu hissi yaratan, bulutların elektriklenmeleri esnasında meydana gelmiş olan ozondur

167 Nerede Kullanılır? Yaşlanma, unutkanlık ve hafıza kaybı önlenmesi Bağışıklığın güçlenmesi Kronik yorgunluğun giderilmesi Zayıflama: metabolizmayı uyarır Kronik Hastalıklar: Diabet, Multiple Skleroz gibi Otoimmun Hastalıklar, kronik kc hastalıkları, cilt hastalıkları, bağırsak hastalıkları Kanserlerde vücudun kendini iyileştirme kapasitesinin desteklenmesi Lokal ozon uygulaması ile romatizma, eklem problemleri ve lokal ağrılar Estetik amaçlı selülit giderici, sarkmaların azaltılması

168

169

170 O3 ile ilişkili tetiklenmiş kardiyopulmoner olaylar ve inme nedeni ile hastane başvurularında artış olduğunu saptanmış

171 SEBZE VE MEYVE En iyi antioksidan kokteyli Günde 5 porsiyondan fazla sebze ve meyve tüketimi Bazı kanser ve kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı gösterilmiş Curr Pharm Des 2005;11:

172 DUYSAL BÜTÜNCÜL TEDAVİLER Masaj Reiki/Enerji Tedavisi Yoga Akupunktur Şiropratik Kraniosakral Tedavi Homeopati

173 MASAJ Cilt vücudun en büyük duyu organı (yenidoğanda yaklaşık 2500 cm2) Bebeğin dış dünyayı algılamasını sağlayacak dokunma duyusu en erken işlevsel olan duyu sistemi Dokunulmayan bebeklerde gelişim bozuklukları olduğu gösterilmiş

174 MASAJ Küçük çocuklar için binlerce yıl önce geliştirilmiş olan basit masaj teknikleri -bağışıklık sistemini güçlendirir -sağlıklı fiziksel ve zihinsel gelişimi destekler -beyin gelişimini hızlandırır -öksürük, soğuk algınlığı, huzursuzluk ve diğer rahatsızlıkları tedavi eder

175 Çocuklarda yatmadan önce ebeveynler tarafından yapılan düzenli masajın anksiyeteyi azalttığı, Prematüre bebeklerde kilo artımını sağladığı, Aşılama sırasında bebeğe dokunmanın ağrıyı azalttığı, Astıma ilişkin tutumu olumlu yönde etkilediği ve solunum fonksiyonlarını düzelttiğini gösteren çalışmalar vardır Scafidi F et al. Infant Behaviour and Development1990;13:167 Arch PediatricAdolescent Medicine2000;154:719 Hassed C. Australian Family Physician 2005; 34: 573-6

176 Masaja hazır mısın??

177 Göğüs masajı derin ve güçlü nefesi uyarıyor

178 Kollara burma şeklinde masaj kas tonusunu artırıyor

179 REFLEKSOLOJİ Sağlıklı kalmak için ayaklardaki refleks noktalarını uyarmaya dayanan bir yönetimdir Vücudun her bölgesi ayaklarda bulunan belirli bir noktaya karşılık gelir Bu noktalara uygulanan basınçlarla tüm vücut gevşeyip dengelenebilir Stres kan dolaşımını yavaşlatır, refleksoloji ise kan dolaşımını hızlandırarak vücudun besin almasını ve toksin atımını hızlandırır.

180 BEBEKLERDE Bebeklerin rahatlamasında, uyku problemlerinde yardımcı Sindirim ve nefes almada yardımcı Diş ağrılarını gidermek için Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı Kulak,burun ve boğaz hastalıklarına karşı direnci arttırır Kabızlık ve gaz problemlerine yararlıdır

181 ÇOCUKLARDA Pnömonide ilaç tedavisi ile birlikte uygulandığında daha hızlı iyileşme Kolitte %50 oranında ağlama süresinde azalma İdrar tutamama sorununa yardımcı Yüksek doz kemoterapi alan akut lösemi hastalarında el masajı ile bulantı, kusma, endişe durumunda ortaya çıkan taşikardi ve hipertansiyon sorunlarını azaltmış Serebral palsili çocuklarda daha hızlı ilerleme kaydedilmiş Ayak refleksoloji uygulanan zihinsel özürlü çocukların boy, kilo, sağlık durumu, sosyal ve zihinsel gelişiminde refleksoloji uygulanmayanlara göre ciddi ilerlemeler görülmüş

182 MÜZİK TEDAVİSİ Yaratıcılığı geliştirmesi yanında müzik bir çocuğun hayatı boyunca ona yararı olacak bir çok becerinin elde edilmesini sağlar Whipple J: MusicTher 41: , 2004

183 Doğumdan önce 20 haftalık fetüs müziği duyar Daha sonra hatırlayabilir Kalp atışlarına benzeyen ritmik müzikler ritim duygusunun gelişimini sağlar Beyin hücreleri arasında bağlar artar Bağların zenginliği, zeka ve belleğe olumlu katkı yapar Sağ beynin yeterli gelişmesi yeterli uyarıya bağlı

184 Mozart Etkisi Tomatis e göre: Beynin elektriksel şarjında kulaklar anahtar Beyin hücrelerindeki elektriksel enerji konsantrasyonu etkiler hz frekanslar beyin hücrelerine enerji yükler Bu frekans aralığındaki sesler Mozart müziğinde çok sayıdadır Korti hücreleri jeneratör

185 Müzik ve Beceri Gelişimi Mozart dinleme-10 dakika- Uzaysal algılama testlerinde başarı artışı %30 Konsantrasyon Koordinasyon Gevşeme Sabır Özgüven Gelişimi

186 YOGA Yoga sözcüğü, Sanskrit dilinde "yuj" sözcüğünden türemiştir birleşmek, bağlamak, bir araya getirmek anlamındadır Amacı insanı "esir" eden duygu ve düşüncelerden kurtararak yücelmesine yardımcı olmaktır 3 temel temrin üzerinde durur; Pranayama (Nefes Egzersizleri), Asana(yoga postürleri) ve meditasyon

187 Düzgün nefes alıp verme vücuttaki pek çok fonksiyonun düzgün işlemesini sağlamaktadır Kanın temizlenmesi Vücuttaki zehirli maddelerin atılması Solunum esnasında akciğerlerin genişleyip daralması ile karın bölgesine yapılan masajın sindirim organları, karaciğer, böbrekler vb organların olumlu etkilemesi Göğüs kafesinin daralması ve genişlemesi sayesinde koroner damarlardaki tıkanmaların önlenmesi Kronik soğuk algınlığı, sinüzit, alerji, horlama vs gibi rahatsızlıkların hafiflemesi

188 ÇOCUKLARDA YOGA Büyümekte olan çocuklar oluşan hızlı değişiklikler nedeniyle dengeleri bozuk ve sarsak hissedebilirler Yoga bu değişen gelişen vücut içinde tüm sistemler arasındaki koordinasyonu sağlar

189 Kuvvetli ve sağlıklı kemik gelişimi Kendine güven gelişimi Bedenin farkındalığını artırır, Motor becerilerin gelişimi Doğru duruşun ve dengenin sağlanması Hayal gücü ve yaratıcılığı geliştirir

190 Odaklanma ve dikkati artırarak akademik performansı artırır Esnekliği geliştirir ve dayanıklılığı artırır Kalp ve dolaşım sistemini güçlendirir Stres, sinirlilik, endişe ve kaygı ile daha iyi baş etmeyi sağlar

191 REİKİ Reiki, Usui Reiki Ryoho Gakkai adı verilen el yazmasında sezgisel olarak tanımlanmıştır Basit olarak enerjidir Enerji, Reiki uygulayan kişinin avuç içlerinden alan kişiye akar Reiki nedenlere nüfuz eder Semptomları iyileştirir Hastalığın temel nedenine gidip onu çözer

192

193 AKUPUNKTUR 2000 yıldır uygulanan Çin kökenli akupunktur bir tür bioenerji tedavi şeklidir Canlı organizmaların içsel ve çevreleri ile arasındaki enerjinin akışı ve transformasyonu ile ilişkilidir Qi enerjisi çeşitli kanallar ve meridyenler boyunca bedende dolaşır Farklı metodlarla (en sık kuru ince iğne uçları) meridyenler üzerinde bulunan belirli akunoktalarına uygulama yapılarak tıkanmış veya değişmiş Qi enerjisi düzeltilir

194 Akapunktur Otonomik Etkileri PC6 nın uyarılması ile Kalbin lipit peroksidasyonu Koroner kan akımında Kalp ritmi düzelir

195 Pediatride Akupunktur Kullanım Kronik ağrı Pediatrik migren Stres?? Enürezis? Kabızlık Epilepsi?? Allerji Laringospazm Post-operatif kusma Yerleri Kanser tedavisine bağlı kusma ve bulantı Gold JI et al: Evid Based Complement Alternat Med Jan 10

196 6 18 yaş arası çocuklarda kronik ağrıda akupunktur ve hipnoz etkinliğine bakılmış Katılımcılara aynı zamanda 20 dakikalık gevşeme egzersizleri de verilmiş Tedavi seansları devam ettikçe anksiyete ve ağrı derecesi azalmış Katılımcıların yaklaşık yarısı mevcut ağrı derecesinin %50 azaldığını ifade etmiştir Zeltzer LK et al: J Pain Symptom Manage ( 2002;) 24::

197 Safety and Efficacy of Acupuncture in Children A Review of the Evidence. Vanita Jindal ve ark. J Pediatr Hematol Oncol June; 30(6): yayının (23 randomize kontrllü çalışma ve 8 metaanaliz) analizi yapılmış Bulantı/kusma Astım Allerjik rinit Nokturnal Enürezis ETKİLİ Veri yeterli değil Etkili olabilir Etkisiz Epilepsi, serebral palsi, nöropati Veri yeterli değil Gastrointestinal bozukluklar Ağrı Bağımlılık Etkisiz Etkili olabilir Etkili olabilir

198 ANCAK!!!!! Akupunktur tedavisine bağlı Doku yaralanması Kardiyak tamponat Pnömotoraks Enfeksiyon (özellikle hepatit) gibi yan etkiler bildirilmiştir