T.C. SARAYBOSNA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. SARAYBOSNA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ"

Ilhami Sarıgül
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Internet Bosna Hersek Komunikasyonu Düzenleme Ajansı (RAK) nın 2008 yıllına ait internet hizmeti sunan şirketlerde yaptığı anket sonuçlarına göre hazırlanan rapor geçenlerde yayınlanmıştır. Bu rapor 66 internet hizmeti sunan şirketten 62 sini kapsamıştır. Rapora gore 2008 yılında internet abonesi kayıt olmuş ve 1.3 milyon Internet kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Ülkede internet kullanım derecesi %34 olarak belirlenmiş ve 2007 yılına göre %6,75 artmıştır. İnternet erişimi konusunda yine dial-up erişim (analog modem ve ISDN) toplam abone sayısının %43,9 olup, önemli yer tutmaktadır. İkinci sırada xdsl internet erişimi 2007 yılına oranla 3 kat artarak %31 seviyesine yükselmiştir. Anket kapsamındaki internet hizmeti sunan şirket verilerinden yola çikarak bu sektörde Euro gelir elde edilmiş olup, bu Bosna Hersek GSYIH nin 0,24% ne karşılık gelmektedir. Öte yandan, GFK pazar araştırması şirketinin 2008 yılında yayınladığı rapor sonuçlarına göre BH Federasyon unda internet kullanıcısı %37 ve Republika Srpska da %24 olarak açıklanmıştır. Bosna Hersek IT sektörü Yazılım sektörü Bosna Hersek te yeni yeni kalkınmaya başlayan sektörleden birisidir. Yetersiz hukuki düzenlemeler, sorunların anlaşılamaması, kurumsal desteklerin eksik olması IT sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin en çok zorluk çektiği konuların başında gelmektedir. Bahsi geçen konular dışında, pazarın durumunu daha da zorlaştıran iş yapılırken şeffaf olunmaması, özellikle ihale yayınlanması ve seçilmesi sırasında yapılan yolsuzluklar ve yakınlara ve tanıdıklara iş verme gibi durumların sözkonusu olmasıdır. Sorunlu mevzuatın yanısıra haksız rekabet, çevre bölgelere kıyasla (Balkan ve AB) pazarda gercekçi olmayan ve rekabet edilemez fiyatlar ve her alanda mevcut olan yolsuzluk bu branşta beyin göçüne yol açmaktadır. Sözkonusu sektöre ilişkin mevzuat geçen bir kaç yıl içinde tamamlanabilmiştir. Kamu Kurum ve Kuruluşlarda Lisanslı Yazılım Programların Kullanılmasına ilişkin Kanun Aralık 2008 yılında yürürlüğe girmiştir. Onun ardından Bakanlar Kurulu tarafından Microsoft firması ile Protokol imzalanmıştır. Sektöre ilişkin mevzuatın tamamlanmasına devam edilmiştir. Bunun çerçevesinde; Software İlişkin Karar, Elektronik Ağı Kullanıma ilişkin Karar, İnternet ve İnternet Portalına ilişkin Karar, Bilgi İşlem Ekipmanlarının Kullanımasına ilişkin Karar, vb Kararlar 05 Kasım 2009 yılında Saraybosna Kantonu Hükümetince alınmıştır. Ardından diğer Kantonların da benzer Kararları alması beklenmektedir. 1

Ülkede internet kullanım derecesi %34 olarak belirlenmiş ve 2007 yılına göre %6,75 artmıştır.

2 Business Software Alliance (BSA) Kuruluşu tarafından yapılan araştırma sonucunda ülkede lisanslı yazılım porgramların kullanımının geçen yılda arttığı gözlemlenmiştir. Kayıt dışı yazılım programların kullanım oranı geçen sene %1 düşmüş ve toplam itibariyle % 66 olmuştur. Ülke de kayıt dışı yazılım kullanımının 14 milyon USD zarar verdiği tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, anılan kuruluşun açıklamasında kayıt dışı yazılım kullanımının sadece Bosna Hersek te değil diğer ülkelerde de düşüş gösterdiği ifade edilmiştir. Müşavirliğimizce yapılan araştırmada Bosna Hersek te kullanılan yazılım programlarının büyük bir kısmının çeşitli Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarından grant-donasyon şeklinde geldiği ve ticari amaçla kullanılmadığı öğrenilmiştir. Pazarda dünyaca bilinen lisanslı programlar kullanılmaktadır (örn. Microsoft, Oracle, SAP gibi programlar). Araştırma esnasında ülkede yazılım programları ve IT sektöründe software çözümlerine ilişkin hizmet veren firmalar daha çok Slovenya, Hırvatistan ve Avusturya kökenli firmalar olup, ana firmaların burada temsilcilik açtıkları tespit edilmiştir. Diğer taraftan, ülkede bankacılık sektörünün güçlü sektörlerden birisi olması sebebiyle en çok kullanılan yazılım programları finans, muhasebe, ERP, CRM gibi programlardır. Daha önce de değinildiği gibi yeni kalkınmaya başlayan bu sektörde özel fuar düzenlenmemekte, ancak çeşitli yazılım şirketlerince, ülkedeki IT üniversite ve fakültelerinde sempozyum, konferans, seminer ve sektöre yönelik çeşitli toplantılar gerçekleşmektedir. Ayrıca, bu sektörde pazara girişte yeterli mevzuatın olmaması dışında firmaların karşılaşabilecekleri büyük sorunların olmadığı görülmüştür. Zamanla AB ve diğer ülkelerdeki mevzuatlara uyumlaştırma çalışmaları devam edileceği beklentisi bulunmaktadır. Ilgili Kurum, Kurulus ve Sirketler 1) Bosna Hersek Enformasyon Teknolojileri Birliği (Asocijacija za Informacione Tehnologije Bosne i Hercegovine) Bosna Hersek IT sektör temsilcilerinin ortak çıkarlarını tanıtmak ve temsil etmek, sektörün gelişimine katkı sağlamak, bu konuda bilinci artırmak ve eğitim seviyesini ilerletmek birliğin misyonları arasındadır. Adres : Marka Marulića 2/III, Sarajevo Telefon : Faks : info@bait.org.ba Web : 2) Bosna Hersek IT Derneği BHITS (Bosanskohercegovačko udruženje za informacione tehnologije ) yılında kurulan dernek ülkede enformasyon teknolojilerinin uygulanması ve gelişimi icin organize bir şekilde hareket 2

Diğer taraftan, anılan kuruluşun açıklamasında kayıt dışı yazılım kullanımının sadece Bosna Hersek te değil diğer ülkelerde de düşüş gösterdiği ifade edilmiştir.

3 edilmesi amacıyla kurulmuş olup, merkezi Saraybosna Eletroteknik Üniversite sindedir. Adres : Zmaja od Bosne, Saraybosna Web : 3) Bilişimciler Birliği (Asocijacija Informaticara) Her iki entiteden üyeleri kapsamakta, Avrupa ve dünya standartlarını bilgisayar kullanıcılarının eğitim süreçlerine aktarmayı hedeflemektedir. Adres : Olimpijska 20/V, Sarajevo Tel : Faks : mile.vukajlovic@ecdl.ba Web : 4) IT Iş Destek Merkezi EXIT (Centar za podršku poslovanju u oblasti informacionih tehnologija) kar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak Bosna Hersek in geçiş döneminde ekonominin ihtiyaçlarına cevap verebilecek IT şirketlerinin kritik kitleye ulaşmasını hedeflemektedir. Adres : Vojvode Momčila 16, Banja Luka Telefon : Faks : contact@exitcentre.org Web : 5) Enformasyon Bilimlerini Geliştirme Birliği INFOHOUSE (Asocijacija za unapređenje informacijskih nauka INFOHOUSE) Adres : Zagrebacka 18, Sarajevo Ülkede bu konuya ilişkin net ve detaylı istatistik bilgilerin olmadığı, çeşitli pazar araştırma şirketleri (gfk, IDC v.b.) tarafından hazırlanan raporların bulunduğu ancak, bunların satınalınması gerektiği öğrenilmiştir. Kaynak: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 3

Adres : Olimpijska 20/V, 71000 Sarajevo Tel : +387 33 546 569 Faks : +387 33 546 569 E-mail : mile.vukajlovic@ecdl.

4 ENIGMA INTELLIGENT ICT Solution CORE ENIGMA d.o.o. Braće Begić Sarajevo, BiH Tel: Fax: info@enigma.ba S&T Consulting d.o.o Ismeta Alajbegovića Šerbe 3, Stup, Sarajevo Phone: Fax: IPSoft Kralja Zvonimira b.b Tomislavgrad tel: mob: info@ipsoft-tg.com web: 4

5 ak2 d.o.o. Široki Brijeg Široki Brijeg, Čerigaj - Podjela b.b. Telefon: ak2@ak2.ba BBS d.o.o. Kranjčevićeva 39,Sarajevo Centrala: info@bbs.ba AvaCom GROUP Mostar Blajburških žrtava 17c Mostar, BiH Telefon +387 (0) Fax +387 (0) avacom@avacom.ba web: 3B d.o.o. Mehmeda Spahe 1, Novi Travnik Telefon: +387(0) Fax: +387(0) bivis@3bivis.ba Web: 5

ba AvaCom GROUP Mostar Blajburških žrtava 17c 88000 Mostar, BiH Telefon +387 (0)36 355 354 Fax +387 (0)36 355 356 e-mail:

6 4th Dimension Paromlinska 36, Sarajevo Tel: ( ) Fax: ( ) Help Desk: ( ) url: DataLab BH d.o.o. Hamdije Čemerlića 2/ Sarajevo Telefon: Fax: Web adresa: Projekt.ba d.o.o. Kralja Zvonimira bb, Tomislavgrad Telefon Fax

Benzer belgeler

T.C. SARAYBOSNA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ BOSNA HERSEK ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ (AVM) HAKKINDA NOT

T.C. SARAYBOSNA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ BOSNA HERSEK ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ (AVM) HAKKINDA NOT BOSNA HERSEK ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ (AVM) HAKKINDA NOT Hukuki Düzenleme Ticaret Kanunu Bu kanun, ticaret ve ticari hizmetlerin yapılma şekli ve şartları, tüketicilerin korunması, rekabetin çarpıklaştırılması,