2008/96/EC KARAYOLU ALTYAPISI GÜVENLİK YÖNETİMİ AB DİREKTİFİ

Transkript

1 Fatma ORHAN, Mehmet GÜRSOY, Derya AKBAŞ KARAKILÇIK 2008/96/EC KARAYOLU ALTYAPISI GÜVENLİK YÖNETİMİ AB DİREKTİFİ KGM,Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Şubesi Müdürlüğü

2 SUNU PLANI I. BÖLÜM AVRUPA DA BİRLİK SÜRECİ, TÜRKİYE-AB MÜZAKERE SÜRECİ ve KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ II. BÖLÜM 2008/96/EC SAYILI KARAYOLU ALTYAPISI GÜVENLİK YÖNETİMİ KONULU AB DİREKTİFİ 2

3 I. BÖLÜM AVRUPA DA BİRLİK SÜRECİ, TÜRKİYE-AB MÜZAKERE SÜRECİ ve KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

4 AVRUPA DA BİRLİK SÜRECİ Üye Ülkeler : 1951 ; Belçika, Almanya, Fransa, Hollanda, Lüksemburg, İtalya 1973 ; İngiltere, İrlanda, Danimarka 1981 ; Yunanistan 1986 ; İspanya, Portekiz 1995 ; Avusturya, İsveç, Finlandiya 2004 ; Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Macaristan, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Malta, Kıbrıs Rum Kesimi 2007 ; Romanya, Bulgaristan 2013 ; Hırvatistan Müzakere Sürecindeki Ülkeler : Türkiye, İzlanda, Sırbistan, Karadağ Aday Ülkeler : Makedonya Potansiyel Aday Ülkeler : Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova 28 Üye Ülke (2013) Aday ve Potansiyel Aday Ülkeler 1951 Avrupa Kömür-Çelik Topluluğu : Amaç, sanayi açısından özellikle önemli iki temel hammadde olan kömür ve çelik sektörünü güçlendirmek ve bunları uluslar üstü bir otorite ile kontrol ederek barışı sürdürmektir. 6 ülke tarafından 18 Nisan 1951'de imzalanan 23 Temmuz 1952 de yürürlüğü giren Paris Antlaşması, AB nin temeli kabul edilir Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) : Amaç, nükleer güç için model bir Pazar yaratmak, bunu topluluğa üye ülkelere dağıtmak ve arta kalan enerjiyi üye olmayan ülkelere satmaktır Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC) : Amaç, malların serbest dolaşımı, gümrük birliği, işgücünün dolaşımını sağlamaktır ; Avrupa Birliği Anlaşması yürürlüğe girdi 2002 : EURO Madeni Para ve Banknotlar dolaşıma girdi 4

5 TÜRKİYE-AB MÜZAKERE SÜRECİ Türkiye nin 31 Ekim 1959 da ortaklık başvurusu ile başlayan Avrupa Birliği yolculuğunda, 3 Ekim 2005 tarihinde yeni bir aşamaya geçilmiş ve TAM ÜYELİK Hedefli Katılım Müzakereleri süreci resmen başlamıştır AB Müktesebatı konuları 35 fasılda toplanmış olup, 2006 yılında yapılan Tarama Toplantıları sonucunda Karayolları Genel Müdürlüğü TAŞIMACILIK POLİTİKASI faslı kapsamında Sorumlu Kuruluşlar arasında yer almıştır Ülkemizin, AB Müktesebat Uyumu çerçevesinde yapacağı çalışmalar, uyumlaştırılacak mevzuat ve ikincil düzenlemeler için AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESEBATININ ÜSTLENİLMESİNE İLİŞKİN TÜRKİYE ULUSAL PROGRAMI hazırlanmış ve tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır 2008 Ulusal Programı, Türkiye Cumhuriyeti nin TAAHHÜDÜ niteliğindedir 5

6 Taşımacılık Politikası : Tablo ULUSAL PROGRAMINDA KGM No Yürürlükteki AB mevzuatı /54/AT sayılı Direktif /54/AT sayılı Direktif /62/AT sayılı Direktif /52/AT sayılı Direktif /62/AT sayılı Direktif Taslak Türk mevzuatı Karayolları Genel Müdürlüğünün 8/3/2005 tarih ve B091TCK1303/720/330 sayılı Genelgesinde Değişiklik Tünel İşletme Yönergesinde Değişiklik Otoyol İşletme Yönetmeliğinde Değişiklik Elektronik Ücret Toplama Sistemlerinin Birlikte İşletilebilirliğine Dair Düzenleme İstanbul Boğaziçi Köprüsü İşletme Yönetmeliğinde Değişiklik Kapsam Asgari tünel güvenliği kriterlerine dair prensiplerin oluşturulması Tünellerin işletilmesine dair yeniden yapılanma kapsamında çalışma ilkelerinin belirlenmesi Yeni sistemler ve yapılanmaya göre çalışma prensip ve uygulamalarının yeniden düzenlenmesi Elektronik ücret toplama sistemlerinin birlikte işletilebilirliğine dair prensiplerin oluşturulması Yeni sistemler ve uygulamalara göre çalışma prensiplerinin belirlenmesi Sorumlu kurum Karayolları Genel Müdürlüğü Karayolları Genel Müdürlüğü Karayolları Genel Müdürlüğü Karayolları Genel Müdürlüğü Karayolları Genel Müdürlüğü Yayım tarihi 2011 sonrası 2011 sonrası 2011 sonrası 2011 sonrası 2011 sonrası * 2008/96/EC sayılı Direktif Karşılığı Bulunmamaktadır Karayolu altyapısının güvenlik yönetimi ile ilgili, teknik, idari ve hukuki yapılanmalar oluşturulması Karayolları Genel Müdürlüğü - * 2008/96/EC sayılı Direktif, 19 Kasım 2008 tarihinde yayımlandığı için, 2008 Ulusal Programında yer almamıştır. Konusu itibariyle, KGM faaliyet alanında bulunduğundan KGM ce benimsenmiş ve yapılacak çalışmaların sorumluluğu üstlenilmiştir. Direktif, Ulusal Veri Tabanında (UVT) yer almış olup, KGM ile ilişkilendirilmiştir. 6

7 ULUSAL EYLEM PLANI - UEP 2008 Ulusal Programında öngörülen uyum tarihlerinin geçerliliğini yitirmesi nedeniyle, daha kısa vadeli ve yapılabilecek mevzuat düzenlemelerini içeren, AVRUPA BİRLİĞİ NE KATILIM İÇİN ULUSAL EYLEM PLANI hazırlanması çalışmalar AB Bakanlığının koordinasyonunda yürütülmektedir tarihli Bakanlar Kurulu Toplantısında 2 ayrı Eylem Planı hazırlanması kararlaştırılmıştır: 1. Aşama Eylem Planı : Haziran 2015 tarihine kadar yapılması öngörülen çalışmaları kapsamakta olup, tarihinde açıklanmıştır. 2. Aşama Eylem Planı : döneminde yapılacak çalışmaları içerecek olup, Kasım 2014 içinde yayımlanacaktır. Eylem Planlarında, Kurumların üstlendikleri mevzuat düzenlemeleri konusundaki gelişmeler takip edilecektir Ulusal Eylem Planının yayımlanmasıyla, 2008 Ulusal Programı yürürlükten kalkmayacak, Kurumların Ulusal Programdaki yükümlülükleri devam edecektir 7

8 Değiştirilecek/ Yeni Çıkarılacak Mevzuat ULUSAL EYLEM PLANI TASLAĞINDA KGM 14. Fasıl : Taşımacılık Politikası Tünel işletme Yönetmeliği Karayolu Altyapısı Güvenliği Yönetmeliği Uyum Sağlaması Öngörülen AB Mevzuatı Trans Avrupa Karayolu Ağı Üzerindeki Tüneller İçin Asgari Güvenlik Gerekliliklerine İlişkin 2004/54/EC sayılı Direktif Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimine İlişkin 2008/96/EC sayılı Direktif Yapılacak Düzenlemenin Amacı Mevcut Durum Yayım tarihi Direktifte, tünel güvenlik yönetimi çok bileşenli bir sistem olarak ele alınmakta olup, idari yapılanma önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Güvenlik önlemlerinin alınması ve uygulanmasına yönelik çalışmalar sistem yönetimi şeklinde ele alınacak, güvenlik önlemlerinin geliştirilmesi ve takibi ile tünellerin güvenliği arttırılacaktır. Direktif kapsamındaki Türkiye TEN-T karayolu güzergahında altyapı güvenliğinin arttırılarak kaza oranları düşürülecek ve yol kullanıcılarının daha güvenli seyahat edebilmeleri sağlanacaktır. Direktifin uyumlaştırma çalışmaları esnasında, karayolu altyapısı güvenlik yönetimi sisteminin kurulması, ülkemizin şartları ve en son gelişmeler de dikkate alınarak, ilkelerin ve yöntemlerin belirlenmesini içeren uyumlaştırma mevzuatı hazırlanacaktır. Hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Hazırlık çalışmaları devam etmektedir. 2015/ 2. Dönem 2017/ 2. Dönem tarih sayılı yazı ile UDH Bakanlığına gönderildi 8

9 KGM NİN, 2008/96/EC DİREKTİFİ KONULARINDA SORUMLULUĞU 2008/96/EC sayılı Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimi AB Direktifi konusunda KGM nin sorumlulukları : 1. Direktifin, KGM sorumluluk alanına girdiği ve uyumu konusunda gerekli çalışmaların yapılacağı, KGM yazısı ile AB Genel Sekreterliği ve Dışişleri Bakanlığına 2006 yılında bildirilmiştir, 2. Ulusal Veri Tabanında KGM ile ilişkilendirilmiştir, 3. Direktif, Karayolu Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planında yer almış olup, KGM ye görev verilmiştir, Ulusal Eylem Planında yer alacaktır. 9

10 II. BÖLÜM 2008/96/EC Sayılı KARAYOLU ALTYAPISI GÜVENLİK YÖNETİMİ Konulu AB DİREKTİFİ,

11 AB DİREKTİFİNİN KAPSAMI Avrupa karayolu taşımacılığının ana güzergahlarını oluşturan Trans-Avrupa Karayolu Ağının bütün kesimlerindeki Proje, Yapım ve İşletim aşamalarına yönelik güvenlik uygulamalarını kapsar 11

12 AB DİREKTİFİNİN KAPSAMI Ancak, Ülkeler, Direktif Hükümlerini Diğer Karayolu Kesimlerine de Uygulayabilir 500 m.den uzun Tüneller için 2004/54/EC sayılı Tüneller için Minimum Güvenlik Gereksinimleri Direktifi Yayımlanmıştır 12

13 AB DİREKTİFİNİN KONUSU Trans-Avrupa Karayolu Ağındaki YOL VE TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI Bu Amaçla ; İlkelerin ve Yöntemlerin Belirlenmesi Güvenlik Yönetimi Sisteminin Oluşturulması hedeflenmiştir Direktif 5 Kısımda İncelenebilir 1. YOL GÜVENLİĞİ ETKİ DEĞERLENDİRMESİ 2. YOL GÜVENLİK DENETİMLERİ 3. YOL AĞI GÜVENLİK YÖNETİMİ 4. YOL GÜVENLİK TEFTİŞLERİ 5. VERİ YÖNETİMİ 13

14 1. YOL GÜVENLİĞİ ETKİ DEĞERLENDİRMESİ - RSIA Planlanan yeni bir yolun etkisinin, Karşılaştırmalı Analiz ile incelenmesi, Mevcut karayolu ağının, Güvenlik Performansı yönünden incelenmesi, sorunların tespiti ve iyileştirilmesidir. Planlanan yeni yol projelerinde Mevcut yolların iyileştirme projelerinde Etki Değerlendirmesi, tüm karayolu altyapı projeleri için yapılacak, farklı seçenekler için maliyet-fayda analizi bilgileri bulunacaktır. 14

15 1. YOL GÜVENLİĞİ ETKİ DEĞERLENDİRMESİ - RSIA Direktif EK I : Altyapı Projeleri için Yol Güvenliği Etki Değerlendirmesi Değerlendirmeye Esas Konular, iki Grupta Toplanmıştır DİKKATE ALINACAK UNSURLAR * ölümler, kazalar * güzergah seçenekleri * mevcut ağlara olası etkiler * yol kullanıcıları * korunmasız yol kullanıcıları * trafik hacmi, sınıflandırma * mevsimsel, iklimsel koşullar * yeterli, güvenli park alanları * sismik hareketler DEĞERLENDİRME UNSURLARI * sorunun tanımı * mevcut durum * hiçbir şey yapmama durumu senaryosu * güvenlik hedefleri * alternatiflerin etki analizi * alternatiflerin karşılaştırılması * fayda-maliyet analizleri * çözüm önerilerinin sunumu 15

16 2. YOL GÜVENLİK DENETİMLERİ - RSA Planlamadan, yolun trafiğe açılmasına kadar olan aşamaları kapsayan ve tüm karayolu altyapı projelerinde yapılan güvenlik denetimleridir. Tasarım özelliklerinin denetimi için yeterli-eğitimli-sertifikalı DENETÇİ atanacak, güvenlik tehlikesi taşıyan proje unsurları Denetçi Raporunda anlatılacaktır. Denetimler, Yolun, ÖN PROJE, KESİN PROJE, TRAFİĞE AÇILMA AŞAMASINDA ve İLK İŞLETME DÖNEMİNDE yapılacaktır. Güvenlik Denetimleri; Bağımsız, Detaylı, Sistematik ve Teknik olacaktır. 16

17 2. YOL GÜVENLİK DENETİMLERİ - RSA Direktif EK II : Altyapı Projeleri için Yol Güvenlik Denetimleri Denetimlere Esas konular, dört Grupta Toplanmıştır 1.ÖN PROJE AŞAMASINDA 2.KESİN PROJE AŞAMASINDA * coğrafi konum * kavşak planları * trafik şerit sayısı * yeni yola uygun trafik türleri * yolun ağ içindeki işlevselliği * meteorolojik koşullar * Enkesitler, görüş mesafeleri * yatay ve düşey profil * toplu taşıma * demiryolu hemzemin geçitleri * plan * trafik levhaları ve işaretler * yol ve kavşak aydınlatması * yol boyu ekipmanları * yol boyu güvenlik bölgesi, peyzaj * park alanları koşulları * korunmasız yol kullanıcıları * bariyerler ve orta refüjler 17

18 2. YOL GÜVENLİK DENETİMLERİ - RSA Direktif EK II : Altyapı Projeleri için Yol Güvenlik Denetimleri (devam) 3.TRAFİĞE AÇILMA AŞAMASINDA 4.İLK İŞLETME DÖNEMİNDE * yol kullanıcılarının güvenliği * farklı koşullarda görüş mesafesi * trafik levhalarının ve yol işaretlemelerinin görünebilirliği ve okunabilirliği * üstyapının durumu * kullanıcıların gerçek davranışlarına göre, yol güvenlik denetlemesi DENETÇİ, herhangi bir aşamada, önceki aşamaların değerlendirme ölçütlerini tekrar gözden geçirebilir. Ülkelerdeki genel uygulamada, ilk işletme dönemi 1 yılı kapsamaktadır. 18

19 YOL GÜVENLİK DENETİMİ (RSA) AKIŞI RSA BAŞLANGIÇ Hazır Proje İdare, denetçiyi seçer Hazırlık İdare tüm belgeleri denetçiye teslim eder denetçi bağımsız RSA gerçekleştirir, resmi raporu hazırlar Çalışma İdare RSA sonuçlarına karar verir, İstenildiği takdirde idare projeciden yazılı yanıt ister RSA raporu, güvenlikle ilgili herhangi bir eksiklik içermez İdare, hiçbir değişiklik istemez İdare, projede değişiklik yapmayı ister Sonuçlandırma Projeci, projeyi değiştirir İdare projeyi resmi olarak onaylar RSA SONU 19

20 3. YOL AĞI GÜVENLİK YÖNETİMİ - NSM Trafiğe açık karayolu ağını, ölümlü kaza yoğunluğu ve ağ güvenliği yönünden TANIMLAMA, ANALİZ ETME, SIRALAMA metodu olup, 3 yılda bir gerçekleştirilecektir. Yol Güvenliğinin Geliştirilmesi Potansiyeline göre Kaza Maliyetinin Azalma Potansiyeline göre YOL KESİMLERİNİN SIRALANMASI Kaza Yoğunluğu Yüksek Olan Kesimlerin Sıralanması; Ölümlü Kazaların olduğu karayolu kesimleri öncelikli olmak üzere yapılacaktır, Yol Ağı Güvenlik Sıralaması; Trafiğe açık karayolu ağının tamamında yapılacaktır. Maliyet-Fayda analizi dikkate alınarak, sıralama önceliğine göre iyileştirmeler yapılır, önlemler alınır. 20

21 3. YOL AĞI GÜVENLİK YÖNETİMİ - NSM Direktif EK III : Kaza Yoğunluğu Yüksek Olan Kesimlerin Sıralanması ve Ağ Güvenlik Sıralaması Sıralamaya Esas konular, Üç Grupta Toplanmıştır 1.KAZA YOĞUNLUĞU OLAN YOL KESİMLERİNİN SAPTANMASI 2.SIRALAMA ANALİZİ İÇİN KESİMLERİN BELİRLENMESİ * kaza potansiyeli yüksek olan kesimler * geçmiş yıllardaki ölümlü kaza sayısı, * kazaların, trafik hacmine bağlı olarak yol uzunluğuna oranı * kavşaklarda, kazaların kavşak başına oranı * kaza maliyetlerindeki tasarruf potansiyeli * yol kesimlerinin kategoriler halinde sınıflandırılması * her bir kesimdeki; -kaza yoğunluğu -trafik hacmi -trafik tipi -trafik güvenliği önlemleri * Altyapının iyileştirilmesi için, öncelik listenin oluşturulması 21

22 3. YOL AĞI GÜVENLİK YÖNETİMİ - NSM EK III : Kaza Yoğunluğu Yüksek Olan Kesimlerin Sıralanması ve Ağ Güvenlik Sıralaması 3.ARAZİ ÇALIŞMASINDA DEĞERLENDİRİLECEK KONULAR * yol kesiminin tanımlanması * önceki raporlar * kaza raporlarının analizi * son üç yıldaki ölümlü ve yaralanmalı kaza sayıları * farklı zamanlarda yapılmış iyileştirici önlemler; Örneğin; -hız sınırı azaltma -hız denetimlerini artırma -görünebilirliği artırma -işaretlemelerin konumu -kaya düşmesi, toprak kayması -çığ önlemleri -pürüzlülük artırma, yol tutuşu -refüj oluşturma ve iyileştirme -trafik yönetim ve kontrol sistemi -korunmasız yol kullanıcıları ile çakışmayı azaltma -proje standartlarını güncelleme -üstyapı yenileme ve iyileştirme -akıllı ulaşım sistemleri geliştirme 22

23 4. YOL GÜVENLİK TEFTİŞLERİ - RSI Trafiğe açık karayollarında, yol güvenliğini arttırıcı önlemlerin belirlenmesi ve kazaların önlenmesi için yol ağının teftişi çalışmalarını kapsar. Yol çalışması (bakım-onarım) yapılan kesimlerde Trafiğe açık yol ağının tamamında yol çalışmalarının trafik akışı güvenliğine olası etkileri incelenir yol güvenliğini tehlikeye düşüren konular belirlenir ve önlemler geliştirilir Teftişler, periyodik olarak, yeterli sıklıkta ve bir plan dahilinde yürütülmelidir 23

24 5. VERİ YÖNETİMİ (KARA NOKTA YÖNETİMİ BSM) Karayolu güvenliğinin geliştirilmesi ve istatistiki çalışmalarda kullanılmak üzere kaza verilerinin toplanmasıdır Kaza raporlarının hazırlanması Ölümlü kazaların incelenmesi Kazanın ortalama sosyal maliyetinin hesaplanması Karayolu ağında meydana gelen ölümlü kazalar ve ağır yaralanmalı kazalar dikkate alınır 24

25 Direktif EK IV : Kaza Raporlarında Yer Alan Kaza Bilgileri Kaza Raporları aşağıdaki bilgileri içermelidir kaza yerinin kesin olarak belirlenmesi kaza alanının fotoğrafları, krokisi kazanın tarihi ve saati arazi yapısı, yol sınıfı, kavşak türü, sinyalizasyon, trafik şerit sayısı, yol yüzeyi, aydınlatma, hava koşulları, hız sınırı ölen ve yaralanan insan sayısı, ciddiyet derecesi kazaya karışan kişilerin yaş, cinsiyet, uyruk, alkol seviyesi, güvenlik ekipmanı kullanıp kullanmama gibi özellikleri kazaya karışan taşıt hakkında tür, yaş, ülke, varsa güvenlik ekipmanı, araç muayene belgeleri gibi bilgiler kaza türü, çarpışma türü, taşıt ve sürücü manevraları gibi kaza bilgileri kazanın kaydedildiği saat, yardım ekibinin ulaşma zamanı hakkında bilgiler Karayolu altyapısının iyileştirilmesi ile kazaların azaltılması genel hedefi kapsamında, Kazanın, yol kusuru açısından değerlendirilmesi, iyileştirme çalışmalarının daha doğru yapılmasına katkı sağlayacaktır. 25

26 KARAYOLU ALTYAPISI GÜVENLİK YÖNETİMİ İŞLEYİŞ Yol Güvenliği Etki Değerlendirmesi (RSIA) Yol Güvenlik Denetimleri (RSA) Yol Güvenlik Teftişi (RSI) Kara Nokta Yönetimi (BSM) Ağ Güvenlik Yönetimi (NSM) Pro-aktif (Önleme) Reaktif (iyileştirme) Projeler Mevcut Yollar 26

27 GÜVENLİK YÖNETİMİ ORGANİZASYONU Karayolu Güvenliği Etki Değerlendirme Uzmanı Yolun planlama ve tasarım aşamalarında, farklı güzergah seçenekleri içinden en güvenli güzergahın seçimini yaparak, projenin güvenliğini arttırıcı pozisyondadır. Karayolu Güvenlik Denetçisi Yolun projelendirmesi aşamasında güvenlik kontrolleri yaparak, yolun yapımına esas projeleri üzerinden kazaları önleyici (preventive) pozisyondadır. Yol Ağı Güvenlik Yönetimi Uzmanları Yol ağı kesimlerinin güvenlik analizlerini ve güvenlik sıralamalarını yaparak, güvenliği düşüren noktaları belirleyici ve ağ güvenliğini geliştirici pozisyondadır. Karayolu Güvenlik Müfettişi Kaza Araştırmacısı Trafiğe açık karayolunda mevcut hataları görerek çözümler öneren, geliştiren, daha çok uygulamaya yönelik olarak güvenliği etkinleştirici (reactive) pozisyondadır. Kaza raporlarının incelenmesi ve karayolu altyapısının değerlendirilmesi ile kazaların önlenmesine yönelik çalışmalar yaparak, alternatif çözümler üretici pozisyondadır.

28 DİREKTİFTE ÖNGÖRÜLEN GÜVENLİK YÖNETİMİ 28

29 2008/96/EC DİREKTİFİ KAPSAMINDA DEVAM EDEN ÇALIŞMALAR Direktif konusundaki çalışmaların bir program dahilinde yürütülmesi amacıyla, tarihli Olur ile Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimi Direktifi Uyumlaştırma Komisyonu kurulmuştur. Direktifin, AB deki uygulamaları konusunda bilgi edinmek üzere Haziran 2014 tarihleri arasında Alman ve İngiliz uzmanın ve 21 kurum personelinin katılımı ile TAIEX Eğitimi gerçekleştirilmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğü, Kısa-Orta-Uzun vadeli hedeflerini belirlenmiş olup, çalışmalar bu kapsamda yürütülmektedir. 29

30 İlginize teşekkürler