profil Zukunft durch Ausbildung GELECEK İÇİN MESLEK EĞİTİMİ Karriere durch Ausbildung KARİYERİN YOLU MESLEK EĞİTİMİNDEN GEÇER

Transkript

1 profil Zukunft durch Ausbildung GELECEK İÇİN MESLEK EĞİTİMİ Karriere durch Ausbildung KARİYERİN YOLU MESLEK EĞİTİMİNDEN GEÇER

2 Hallo Herr Minister 4 Merhaba Sayın Bakan! Mein Beruf, meine Heimat, mein Ziel 7 Mesleğim, Yurdum, Hedefim Den Einstieg gestalten 12 Meslek eğitimine girişi organize etmek Prominente über»zukunft durch Ausbildung«16 Ünlüler»Meslek Eğitimiyle Geleceğe Sahip Çıkmak«hakkında ne düşünüyorlar Auf den Weg bringen 20 Doğru yolu gösteren insanlar gerekli! Ausbildungsberufe im Überblick 30 Eğitimi olan mesleklere genel bakış Zukunft, Ausbildung, Kultur 33 Gelecek, Meslek Eğitimi, Kültür Das duale Berufsausbildungssystem 36 Dual Meslek Eğitim Sistemi Eltern: Berufswahl begleiten 38 Anne ve babalar meslek seçimine eşlik etmeli Yusuf und die Einstiegsqualifizierung 40 Yusuf ve Meslek Eğitimi Hazırlığı Auf eigenen Beinen stehen 42 Kendi ayakları üzerinde durmak Impressum 43 Künye 2

3 Düsseldorf Essen Köln Münster Gelecek için Meslek Eğitimi T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ve Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Çalışma, Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Tarafından Sunulan Ortak Eylem Planı: 1. Türk sivil toplum kuruluşları bünyesinde mültiplikatör rolünü üstlenecek kişiler ve danışma merkezleri 2. Bilgilerin Türkçe ve Almanca olarak hedefe yönelik şekilde sunulması (Basın/Internet) 3. Meslek Danışmanlıkları tarafından T.C. Başkonsolosluklarında düzenli olarak danışma hizmeti sunulması 4. Türk toplumu bünyesinde Meslek Danışma Merkezlerince bilgilendirme hizmeti verilmesi 5. Göçmen kökenli gençlerin sayısının yüksek olduğu okulların son sınıflarında iki dilde düzenlenecek veli toplantıları 6. Başkonsoloslukların, Eyalet Hükümeti nin, Çalışma Ajanslarının ve meslek eğitimi ile ilgilenen diğer kurumların ortaklaşa düzenleyeceği bilgilendirme toplantıları Zukunft durch Ausbildung Aktionsplan der Arbeitsminister der Republik Türkei und des Landes Nordrhein-Westfalen: 1. Ansprechpartner und Anlaufstellen in der türkischen Gemeinde als Multiplikatoren 2. Gezielte Bereitstellung von Informationen in türkischer und deutscher Sprache (Print/Internet) 3. Regelmäßige Sprechstunden der Berufsberatungen bei den türkischen Generalkonsulaten 4. Informationsangebote der Berufsberatungen in der türkischen Community 5. Durchführung zweisprachiger Elternabende in den letzten Klassen der allgemein bildenden Schulen mit hohem Anteil an Jugendlichen mit Zuwanderungsgeschichte 6. Gemeinsame Infoveranstaltungen der Generalkonsulate mit der Landesregierung, den Arbeitsagenturen sowie anderen Akteuren der Berufsbildung Eylem planının tanıtımı amacıyla tarihinde Başbakanlık ta yapılan eyalet basın toplantısı Landespressekonferenz zur Vorstellung des Aktionsplans am in der Staatskanzlei 3

4 4

5 Hallo Herr Minister Merhaba Sayın Bakan! Karl-Josef Laumann (52), Minister für Arbeit, Gesundheit und Soziales des Landes Nordrhein-Westfalen, trifft im Rahmen einer Veranstaltung zum Thema berufliche Ausbildung, Karriere und Dialog junge Menschen, hört zu und nimmt Stellung. Ort des Geschehens: Münster, die Metallwerkstatt im Bildungszentrum der Handwerkskammer. Kleiner Kreis, ganz persönlich und wenig alltäglich. Kuzey Ren Vestfalya Çalışma, Sağlık ve Sosyal Bakanı Karl-Josef Laumann (52) mesleki eğitim, kariyer ve diyalog konulu bir bir etkinlik çerçevesinde genç insanlarla buluşmuş. Söylediklerine kulak verip kendi görüşlerini anlatıyor. Küçük bir grup, ama birbirine yakın ve samimi bir ortam. Esasında biraz olağandışı bir durum. Bu olayın geçtiği yer ise Münster Esnaf ve Zanatkarlar Odası Eğitim Merkezi metal atölyesi. Alle Beteiligten sind sich einig, es war eine gute Veranstaltung, mit offenen Worten und gegenseitigem Respekt. Kabakci Hayrettin, ein Teilnehmer, zieht das Resümee des Tages:»Es war schön, dass der Minister hier war, dass er sich die Probleme anhört und gemeinsam mit uns spricht. Da können beide Seiten nur von profitieren.«açık sözlülük ve karşılıklı saygının hakim olduğu bu etkinliğin başarılı olduğu konusunda bütün katılımcılar hemfikir. Katılımcılardan biri olan Hayrettin Kabakçı günün bilançosunu şöyle çıkarıyor: Bakan ın buraya gelmiş olması ve sorunları bizzat bizlerle oturup görüşmesini güzel buluyorum. Bu sayede her iki tarafın da birbirinden öğreneceği çok şey vardır. Karl-Josef Laumann:»Wir müssen erheblich mehr Jugendliche mit türkischer Zuwanderungsgeschichte in die Ausbildung bekommen. Wir müssen erfolgreicher sein als in den letzten Jahren. Es ist natürlich das gute Recht der Ausbildungsbetriebe, nur die Besten zu nehmen, aber: wir sind ein Volk und keine Olympiamannschaft.«Karl-Josef Laumann: Biyografisinde göç öyküsü olan çok daha fazla sayıda Türk gencini meslek eğitimine almamız gerekli. Geçen yıllara göre daha başarılı olmalıyız. Elbet sadece en iyi adayları almak işletmelerin en doğal hakkı. Ama bu arada bir olimpiyat takımı değil de bir halk olduğumuz unutulmasın.«5

6 Auf ein Wort Kısa ve öz mit Mustafa Schat (47) von der Handwerkskammer Münster Münster Esnaf ve Zanaatkarlar Odası ndan Mustafa Şat (47) ile söyleşi Wie genau sieht eine passgenaue Vermittlung türkischstämmiger Jugendlicher in die Ausbildung aus? Zunächst erfolgt eine ausführliche Beratung mit den Jugendlichen, um herauszufinden, welchen Beruf sie anstreben und ob sie dazu überhaupt befähigt sind. Anschließend besuche ich die in Frage kommenden Betriebe, nehme die entsprechenden Bewerbungsunterlagen mit und wir machen einen gemeinsamen Termin aus. Was raten Sie Jugendlichen? Eigeninitiative, rechtzeitiges Bemühen und die Bereitschaft zu freiwilligen Praktika. Man sollte seine Bewerbung persönlich abgeben und sich ernsthaft kümmern. Wir brauchen junge engagierte Menschen, und wer gut ist und Willen zeigt, wird auch eine Chance bekommen. Was können die Eltern leisten? In erster Linie sollten sie ihre Kinder bei der Berufswahl unterstützen. Aber sie sollten sich auch selbst über die Bildungsmöglichkeiten informieren. Sie können nicht erwarten, dass ihr Sohn oder ihre Tochter mit einem Hauptschulabschluss Arzt oder Anwalt wird. Türk gençlerin kişisel yetenek ve özelliklerine tam uygun bir meslekte eğitime başlamaları nasıl sağlanıyor? Hangi mesleği istedikleri ve arzuladıkları mesleğe kabiliyetli olup olmadıklarını tespit etmek için gençlerle önce detaylı bir danışmanlık görüşmesi yapılır. Ardından gençler için söz konusu olabilecek işletmeleri ziyaret ederim. İlgili başvuru belgelerini de yanımda götürürüm. Ortak bir görüşme günü belirleriz. Gençlere ne öğüt verirsiniz? Girişimci olmak, zamanında meslek eğitimi hazırlık çalışmalarına başlamak ve gönüllü staj yapmak istemek. Başvuru yazısını şahsen vermek ve ciddi çaba harcamak gerekli. Genç azimli insanlar istiyoruz. İyi nitelikli ve sağlam iradeli olduğunu gösteren her gence mutlaka fırsat verilecektir. Anne ve babalar ne yapabilirler? Herşeyden önce çocuklarını meslek seçimi konusunda desteklemelidirler. Ama bizzat kendileri de eğitim olanakları hakkında bilgi toplamalıdırlar. Sadece hauptschule diploması olan oğul veya kızlarının doktor veya avukat olabileceğini beklemeleri doğru değildir. 6

7 Das ist mein Beruf, das ist meine Heimat, das ist mein Ziel Zwölf Auszubildende, zwölf Meinungen. Ungeschminkt und auf den Punkt. Bu benim mesleğim, bu benim vatanım, bu benim hedefim Oniki Meslek eğitim öğrencisi, oniki görüş. Süslemeden püslemeden onikiye isabet. 7

8 Cigdem Cagsar (23), Gesundheits- und Krankenpflegerin Çiğdem Çağsar (23), Sağlık Uzmanı ve Hastabakıcı Mein Beruf: Hat viel mit Leidenschaft zu tun. Menschen, Krankheiten und Schicksale, nicht immer ganz einfach. Gerade zu Beginn der Ausbildung. Hier ist es wichtig, eine Stützte zu haben. Bei mir war es die Familie. Sie hat mir sehr geholfen, meinen Weg in den Beruf zu finden. Mesleğime gelince: Mesleğimin tutku ve dertlerle ilgisi büyük. İnsanlar, hastalıklar ve kader kurbanlarıyla uğraşıyorsun. Bu da hiç kolay olmuyor. Özellikle tam meslek eğitiminin başında insan bayağı zorlanıyor. Burada önemli olan çevrende sana destek veren kişilerin olması. Bana da ailem destek oldu. Mesleğe giden yolu bulmama yardımcı oldu.. Orhan Mentese (24), Tischler Orhan Menteşe (24), Marangoz Mein Deutschland: Ist mein Heimatland. Hier fühle ich ich wohl und ich mag Dinge wie Pünktlichkeit und Zuverlässigkeit. Meine Türkei: Mein Herkunftsland und Urlaubsziel. Aber dort bin ich der Deutsche und nach sechs Wochen auch froh, wieder zurück zu sein. Almanyam: Almanya benim yurdum. Burada kendimi mutlu hissediyorum. Herşeyin zamanında olması özelliği ve güvenilirlik hoşuma gidiyor. Türkiyem: Köklerimin geldiği ülke ve tatil ülkem. Ama orada Almancıyım ve altı hafta sonra buraya geri dönmekten mutlu oluyorum. Aylin Bircan (22), Maßschneiderin Aylin Bircan (22), Ismarlama Elbise Terzisi Mein Deutschland: Ich bin hier geboren und es ist auch meine Heimat. Ich könnte mir nicht vorstellen, woanders zu leben. Außer in der Türkei. Meine Türkei: In Istanbul fühle ich mich sehr wohl. Meine Stiefschwester und Freunde leben dort. Die Menschen sind interessant, ein bisschen chaotisch und multikulturell. Almanyam: Burada doğdum. Burası benim yurdum. Başka bir yerde yaşıyabileceğimi düşünemiyorum. Türkiye hariç Türkiyem: Istanbul da kendimi çok mutlu hissediyorum. Üvey kız kardeşim ve arkadaşlarım orada yaşıyorlar. İnsanlar ilginç, biraz karmakarışık, biraz multikülti 8

9 Cem Özgür (21), Fahrzeuglackierer Cem Özgür (21), Oto Boyacısı Mein Ziel: Ein sicherer Arbeitsplatz. Ich kann mir auch vorstellen, ein Leben lang im gleichen Betrieb zu arbeiten. Amacım: İşsizliğe karşı güvenceli bir işyeri. Hayatım boyunca hep aynı işletmede çalışmayı tasavvur edebilirim. Betül Poyraz (18), Bäckerin Betül Poyraz (18), Fırıncı Mein Deutschland: Ich sage zwar, ich bin Türkin, aber ich fühle mich nicht so. Ich bin hier aufgewachsen und bemerke an mir selbst typisch deutsche Eigenschaften. Almanyam: Türk olduğumu söylesem de böyle olduğumu hissetmiyorum. Burada büyüdüm ve kendimde tipik Alman özellikleri görüyorum. Yalcin Taner (21), Restaurantfachmann Yalçın Taner (21), Lokanta Uzmanı Meine Familie: Ist mein A und O. Der Großteil lebt in der Türkei. Meine Eltern, meine beiden Geschwister und ich leben hier in Essen. Hier mache ich meine Ausbildung und hier träume ich davon, irgendwann auch hier mein eigenes Restaurant zu eröffnen. An den Beruf bin ich über unsere Nachbarin gekommen. Ailem: Hayatımında en önemli olan şey ailemdir. Büyük bir bölümü Türkiye de yaşıyor. Annem, babam, iki kardeşim ve ben kendim Essen de yaşıyoruz. Burada meslek eğitimi alıyor ve günün birinde kendi restoranımı açmayı düşlüyorum. Bu mesleği komşumuz vasıtasıyla buldum. 9

10 Süleyman Yeprem (25), Ausbildung bei der Polizei Süleyman Yeprem (25), Polis Meslek Eğitimi Meine Erfahrung: Zunächst habe ich Industriekaufmann gelernt. Sechs Monate nach der Ausbildung war aber betriebsbedingt Schluss. Meinen Lebensunterhalt konnte ich mit Gelegenheitsjobs bestreiten. Irgendwann haben meine Eltern dann den Schlussstrich gezogen, ich hab s eingesehen und mich bei der Polizei beworben. Tecrübem: Önce sanayi tacirliği öğrendim. Ama meslek eğitimi bittikten altı ay sonra işyeri kapanınca bu meslek te bitmiş oldu. Geçimimi geçici işlerden çıkarmaya çalıştım. Ama günün birinde annem ve babam da noktayı koyunca durumu idrak edip polis olmak için başvuru yaptım. Canan Sahin (26), Physiotherapeutin Canan Şahin (26), Fizyoterapist Meine Leidenschaft: Viel Bewegung, Sport und Fitness. Still sitzen oder den ganzen Tag am Computer, nicht mein Ding. In der Freizeit spiele ich Volleyball und habe auch schon als Trainerin gearbeitet. Die Physiotherapie: für mich die beste Entscheidung. Tutkuyla yaptığım şeyler: Çok hareket etmeyi, spor ve zinde kalmak için antreman yapmayı çok seviyorum. Sessiz sedasız oturup beklemek veya bütün günü bilgisayar başında geçirmek benim işim değil. Boş zamanlarımda voleybol oynuyorum. Daha önce antrenör olarak ta çalışmıştım. Evet fizyoterapi benim için en iyi seçim oldu. Hikmet Ates (21), Hauswirtschafter Hikmet Ateş (21), Ev Ekonomisi Uzmanı Mein Beruf: Hat vor allem mit Kochen und Backen, gesunder Ernährung, Beratung und Fitness zu tun. Hauswirtschafter kommen überall dort zum Einsatz, wo Großküchen sind. Vor allem meine Eltern hat s gefreut: Endlich eine richtige Ausbildung. Mesleğim özellikle yemek pişirmek ve hamur işleri yapmak, sağlıklı beslenmek, danışmanlık ve zinde kalmakla ilgili. Ev ekonomistleri sanayi mutfağı dediğimiz büyük mutfak olan her yerde çalışmaktalar. Özellikle annem ve babam en nihayet doğru dürüst bir meslekte eğitime başlamama çok sevindiler. 10

11 Serpil Özkul (17), Einzelhandelskauffrau Serpil Özkul (17), Parakende Ticaret Tezgahtarı Mein Ziel: Ich bin ein absoluter Bücherwurm. Pro Tag schaffe ich ein Buch. Daher geht es für mich nach der Ausbildung in Richtung Buchhändlerin weiter. Meine Familie: Meine Geschwister und meine Mutter sagen immer, ich sei die Deutscheste von uns. Warum? Das soll meine Familie beantworten. Amacım: Tam bir kitap kurduyumdur. Her gün bir kitabı okuyup bitiririm. Bu nedenle bu meslek eğitiminden sonra kitapçılık yönünde eğitim almaya devam edeceğim. Aileme gelince: Kardeşlerim ve annem aile içinde en fazla benim Alman olduğumu söyler dururlar. Neden? Bunu da ailem yanıtlasın. Serdar Kökce (28), Altenpfleger Serdar Kökçe (28), Yaşlılara Bakım Uzmanı Mein Leben: Als ich vor sieben Jahren nach Deutschland gekommen bin, habe zuerst Deutsch gelernt, dann im Altenheim gejobbt und mache jetzt mit Überzeugung eine Ausbildung zum Altenpfleger. Ich fände es gut, wenn sich auch mehr türkische junge Männer für eine Ausbildung in dem Bereich entscheiden würden. Hayatım: Yedi yıl önce Almanya ya geldiğimde önce Almanca öğrendim. Sonra bir huzurevinde çalıştım. Şimdi ise yaşlılara bakım uzmanlığı eğitimi alıyorum. Ve bunu severek yapıyorum. Daha çok sayıda Türk gencinin bu alanda meslek eğitimi yapması bence iyi olurdu. Fatma Özkan (21), Fachangestellte für Arbeitsförderung Fatma Özkan (21), İş ve İşçilik Uzman Danışmanı Meine Heimat: der Fußball. Mit viel Training, Ehrgeiz und noch mehr Leidenschaft war ich bis vor kurzem im A-Kader der türkischen Fußball-Nationalmannschaft aktiv. Jetzt geht aber erstmal die Ausbildung vor. Mein Beruf: Auch hier möchte ich in einer höheren Liga spielen und gerade auch türkliche Jugendliche und deren Eltern beraten. Benim vatanım futboldur. Daha kısa bir süre öncesine kadar yoğun antreman yaparak, ihtiras ve tutkuyla Türk milli futbol A takımında oynuyordum. Ama şimdi önce meslek eğitimi geliyor. Mesleğime gelince: Burada da süper ligde oynayıp Türk gençleri, anne ve babalarına danışmanlık yapmak arzu ediyorum. 11

12 Den Einstieg gestalten Meslek eğitimine girişi organize etmek»erst die Schule zu Ende machen und dann mal sehen.«so und ähnlich denken und handeln viele Schülerinnen und Schüler, leider. Dabei ist der Einstieg eigentlich einfach. Wichtig ist, früh anfangen, sich über seine beruflichen Wünsche, seine Fähigkeiten und schulischen Voraussetzungen klar werden und das nutzen, was einem an Beratung, Unterstützung und Infos zur Verfügung steht. Fertig. Anfangen muss man allerdings selbst. Was Eltern unternehmen können, um ihre Kinder beim Einstieg in die berufliche Ausbildung zu unterstützen. Frau Gülal-Kösters von der Regionaldirektion NRW der Bundesagentur für Arbeit hat die wichtigsten Tipps für Eltern und den Berufseinstieg zusammengestellt.»önce okulu bitireyim. Sonrasına bakarız.«evet, öğrencilerin çoğu maalesef böyle veya buna benzer şekilde düşünmektedirler. Esasında giriş aşamasını organize etmek kolaydır. Önemli olan işe erken başlamak olup öğrenmek istediğiniz meslek, yetenekler ve aranan şartlar, okul koşul ve özellikleri konusunda açıklık kazanmalıdır. Bu amaçla verilen danışmanlık, destek ve bilgi hizmetlerinden yararlanmayı başarmak gereklidir. Hepsi bu kadar.. Ama ne olursa olsun bir giriş yapmak gerekli. Anne ve babalar çocuklarının meslek eğitimine girişini desteklemek için ne yapabilirler. İşte Federal Çalışma Ajansı KRV Eyaleti Bölge Müdürlüğü elemanı Nermin Gülal-Kösters (36) Hanım anne ve babalar için meslek eğitimine hazırlık hakkındaki en önemli öğütleri şöyle özetliyor. Bildungsangebote kennenlernen Besuch spezieller Integrationskurse, in denen Eltern mit Migrationshintergrund über schulische und berufliche Bildungsangebote in Deutschland informiert werden. Näheres hierzu und wo welche Kurse wann stattfinden: > Zuwanderer > Integrationskurse > Spezielle Kursarten (auch in türkischer Sprache!) Gut und ganzheitlich beraten Mit der beruflichen Orientierung sollte spätestens zwei Jahre vor dem Schulabschluss begonnen werden. Persönliche Beratung durch die Berufsberatung der Agenturen für Arbeit, Termine können auch telefonisch unter (3,9 Ct je Minute aus dem dt. Festnetz) vereinbart werden. Betriebs-Praktika Ein guter Weg, um festzustellen, ob der Beruf und das, was verlangt wird, zu einem passt: Schüler-Betriebs-Praktika. Ein paar Tage über die Schulter vom Meister, in die Töpfe und hinter die Kulissen schauen wirkt Wunder. Außerdem lernt man Leute kennen, die einem viel erzählen können über die Facetten und Perspektiven des jeweiligen Berufes und wie man es angehen sollte. Obendrauf knüpft man frühzeitig erste Betriebskontakte und hübscht mit der entsprechenden Praktikumsbescheinigung seine Bewerbungsunterlagen auf. Mehr geht kaum. Eğitim sunularını tanıyıp öğrenmek Göçmen kökenli velileri Almanya daki genel eğitim ve meslek eğitimi olanakları konusunda bilgilendiren özel uyum kurslarına katılmak. Bununla ilgili ve hangi kursların nerede verildiği konusunda detaylı bilgiler için şu adresi tıklayınız: de > Zuwanderer > Integrationskurse > (Türkçe olarak ta sunulmaktadır) İyi danışmanlık almak En geç okulu bitirmeden iki yıl önce meslek seçimi hazırlıklarına başlanmalıdır. Kişisel danışmanlık almak için: Federal Çalışma Ajansı (Bundesagentur für Arbeit). Telefonla da randevu alınabilir. Tel.: (Alman sabit telefon ağından dakikası 3,9 Ct). İşletme stajı Herhangi bir meslek ve gerektirdiği niteliklerin çocuğunuza uy-gun olup olmadığını saptamak için iyi bir yol vardır: Bu da öğrenci işletme stajıdır. (Schüler-Betriebs-Praktika). Bir işletmede birkaç gün ustanın arkasında durup yaptıklarına bakmak, sahnenin arkasında neler olup bitiyor öğrenmek bazen mucize etkisi yapabilir. Ayrıca burada ilgili mesleğin gerçek tarafları ve sunduğu açılım ve şanslar konusunda çok şey anlatabilecek insanlarla tanışıp konuşma imkanı vardır. Üstüne üstlük; böylesi stajlar sayesinde işletmelerle ilk ilişkiler kurulur ve staj sonrası alınan staj belgesiyle (Praktikums 12

13 Auf ein Wort Kısa ve öz Nermin Gülal-Kösters (36), Regionaldirektion NRW der Bundesagentur für Arbeit, Düsseldorf Nermin Gülal-Kösters (36), Federal Çalışma Ajansı KRV Eyaleti Bölge Müdürlüğü Frau Gülal-Kösters, worauf kommt s beim Bewerbungs gespräch an?»im Gespräch zählen vor allem Ehrlichkeit, Offenheit und eine sympathische Art. Man muss sein Gegenüber davon überzeugen, dass man zum Betrieb und zum Beruf passt. Über die wichtigsten Verhaltensregeln und Fragen wissen die Beratungsstellen der Agenturen für Arbeit Bescheid und helfen individuell weiter, sich bestmöglich vorzubereiten. Wichtig ist aber, dass Jugendliche rechtzeitig zu uns kommen. Drei Tage vor einem Bewerbungsgespräch ist definitiv zu spät.«und türkischstämmige Jugendliche?»Ich erlebe immer wieder, dass gerade Jugendliche mit Migrationshintergrund unbewusst ihre Herkunft ausklammern. Dabei ist es ein zusätzlicher Wert, ein Potential, das sie in die Waagschale werfen und gezielt beim Arbeitgeber platzieren sollten. Kulturelles Knowhow, die Mentalität und Sprache eines anderen großen Teils der Gesellschaft zu beherrschen, ein absoluter Pluspunkt.«Wenn s einfach nicht klappt»dranbleiben und vor allem rechts und links schauen. Zu viele geben zu früh auf und legen sich auf zu wenige Berufe fest. Da ist es klar, dass in einigen Berufen die Plätze schnell weg sind und in anderen Bereichen händeringend Nachwuchs gesucht wird. Im Kfz- Bereich zum Beispiel. Auch auf Umwegen kommt man hier zum Ziel. Karosseriebau oder auf dem Gebiet der Nutzfahrzeuge.«Eltern?»Es ist sehr zu empfehlen, dass Eltern gerade zu Beginn der Berufswahl etwa 2 Jahre vor Schulende dabei sind und mit zu uns in die Agenturen vor Ort kommen. So bekommen auch sie einen kompletten Überblick. Gegen sprachliche Hürden bauen wir in den nächsten Jahren unser mehrsprachiges Beratungssystem aus. Für den Einstieg empfehle ich zudem den zweisprachigen Berufsfahrplan: oder direkt die Agenturen vor Ort.«Sayın Gülal-Kösters Hanım, iş başvuru görüşmelerinde önemli olan nedir?»görüşmede özellikle dürüstlük, açıklık ve sempatik tavır önemlidir. Karşındaki kişiyi o işletme ve mesleğe uygun olduğundan ikna etmelisin. Çalışma ajansı meslek danışmanlık ofisleri başvuru görüşmelerinde en önemli davranış kuralları ve sorular hakkında uzmandır. Bu ofislerdeki danışmanlar adayların başvuru görüşmelerine en iyi şekilde hazırlanması için bire bir danışmanlık verirler. Ama burada gencin bize gelip yardım istemesi gereklidir. Başvuru görüşmesinden tam üç gün önce gelip yardım istemek ise kesinlikle geç olup yanlıştır.«peki Türk kökenli gençler ne yapıyor?»göçmen gençlerin bilinçsiz bir şekilde kökenlerini saklamaya çalıştıklarına şahit olup duruyorum. Ama esasında tam bu köken ek bir değer, bir potensiyel arzeder. Yabancı gençler bu değeri de bilinçle terazinin kefesine koyup bir avantaj olarak işverene sunmalıdırlar. Türk kökenli insanlar içinde yaşadığımız toplumun sayıca büyük bir parçasını oluştururlar. Bu toplumsal grubun kultürel birikimine, zihniyetine ve diline vakıf olmak kesinlikli artı bir puandır.«ama her şeye rağmen başarısız kalınırsa ne yapmalı?»yılmadan devam etmeli ve her şeyden önce etrafı iyi gözlemeli. Çoğu genç çok erkenden yılmakta ve sadece birkaç mesleğe saplanıp kalmakta. Bazı mesleklerde eğitim yerleri hemen dolup giderken diğer alanlarda ise harıl harıl meslek eğitimi öğrencisi aranıyor. Sözgelimi oto teknisyenliği alanında. Bu alanda yan yollardan giderek te amaca ulaşılabilir. Sözgelimi kaportacılık veya iş aleti olarak kullanılan motorlu taşıtlar alanında da meslek eğitimi yapılabilir.«peki ya anne ve babalar ne yapmalı? Anne ve babalara özellikle meslek seçimine hazırlık çalışmaları başında -yani okul bitmeden yaklaşık iki yıl önce- konuyla ilgilenip yerel çalışma ajansına gelip görüşmelerini tavsiye ederiz. Burada kendilerine konuyla ilgili temel bilgi verilecektir. Dil zorluklarına karşı çok dilli danışmanlık sistemimizi gelecek yıllarda geliştirip büyütmeyi planladık. Meslek seçimi hazırlıklarına giriş için iki dilli meslek seçimi yol planına göre hareket edilmesini tavsiye ederiz. Meslek seçim ve eğitim hazırlıklarına giriş konusunda ya internette portalına girilmesini veya doğruden yerel çalışma ajanslara başvurulmasını tavsiye ederim.«13

14 Auf ein Wort Kısa ve öz Interview mit Roland Reisbitzen (56), Berufsberater und Ausländerbeauftragter der Bundesagentur für Arbeit in Krefeld Federal Çalışma Ajansı Krefeld Yabancılar Görevlisi ve Meslek Danışmanı Bay Roland Reisbitzen (56) ile röportaj Herr Reisbitzen, als Berufsberater sitzen Sie wahrscheinlich sehr oft im Büro. Nein, ich bin oft draußen, vor Ort. Ich gehe in die Schulen und Betriebe und suche den direkten Kontakt. Dort rede ich mit den Schülern, den Ausbildern und Personalchefs, knüpfe Kontakte und versuche zu vermitteln. Netzwerke sind wichtig. Und Kontakte muss man auch suchen. Ich gehe etwa in die Moscheen oder biete Sprechstunden in den Migrantenorganisationen an, um zu informieren und auch aufzuklären. Inwiefern? Unser Bildungssystem ist bei Menschen mit Migrationshintergrund oft nicht hinreichend bekannt. So werden beispielsweise die Möglichkeiten und die Qualität der Dualen Ausbildung kaum erkannt. Dies führt dann zu einer geringen Wertschätzung. Und das merkt dann der Ausbilder im Bewerbungsgespräch. Oft scheitert die Bewerbung schon an den Bewerbungsunterlagen, an der Formulierung, der Rechtschreibung. Und dann an der Motivation, der Begründung, warum man wirklich möchte. Arbeitgeber merken sehr schnell, ob jemand tatsächlich Interesse an dem Beruf hat, oder ob er sich zwanzig Mal wahllos einfach beworben hat. Wo liegen für die Besonderheiten türkischstämmiger Jugendlicher, wenn es um die Ausbildungsplatzsuche geht? Bei türkischstämmigen Jugendlichen spielt oft das Image der Berufe eine besonders große Rolle. Bauberufe werden beispielsweise eher niedrig bewertet. Bei den Mädchen steht häufig die Verwertbarkeit des Berufes für die Familie im Vordergrund. Mehr Flexibilität ist wichtig. Der Markt ist ein bunter Strauß an Berufen. Und gerade hier setzt die Berufsberatung mit ihren Serviceangeboten wie offene Sprechstunden im Berufsinformationszentrum (BIZ), terminierte Beratung, Bewerbungscoaching und dem Vermittlungsservice an. Ich empfehle dringend, diese kostenlosen Angebote zu nutzen und sich möglichst frühzeitig an die Berufsberatung der Agenturen für Arbeit zu wenden, wenn es um Ausbildung und Berufswahl geht! Sayın Reisbitzen meslek danışmanı olarak galiba çok fazla ofiste oturup kalıyorsunuz. Hayır! Çok sık ofis dışında çalışıyorum. Okul ve işletmelere gidip doğrudan ilişki kuruyorum. Öğrenciler, meslek eğitim öğretmenleri ve personal müdürleriyle görüşüyor, bağlantılar kuruyor ve aracılık yapmaya çalışıyorum. Burada ilişki ağları çok önemli bir rol oynuyor. Ve bu ilişki ve bağlantıların aranıp bulunması gerekiyor. Sözgelimi camilere gidiyor veya göçmen örgütlerinde bilgilendirme ve aydınlatma amaçlı bireysel danışmanlık sunuyorum. Bu neden gereklidir? Göçmen insanlar çoğunlukla eğitim sistemimizi yeterince bilmiyorlar. Örneğin dual meslek eğitim sisteminin olanakları ve kalitesi hemen hemen hiç bilinmiyor. Bu da bu sistemin hor görülmesine yol açıyor. Peki meslek eğitim öğretmeni bu durumu başvuru görüşmesinde farkediyor mu? Çoğunca başvuruların başarısızlığı daha başvuru belgelerinde, bunların formülasyonunda, imlasında başlıyor. Ve neden ve hangi motivasyonla gerçekten meslek eğitimi yapılmak isteniyor sorusuna verilen yanıtlarla devam ediyor. İşverenler bir adayın gerçekten mesleğe ilgisi olup olmadığını yoksa defalarca tesadüfen mi başvuru yaptığını hemen anlarlar. Peki, meslek eğitim yeri arama konusunda Türk kökenli gençlerine has hangi özellikler var? Türk kökenli gençlerde özellikle meslek imajı önemli bir rol oynuyor. Sözgelimi inşaat mesleklerine öncelikle daha az değer veriliyor. Kızlar ise çoğunlukla mesleğin aileye vereceği faydaları ön plana çıkarıyor. Burada daha fazla esnek olmalı. İş piyasası çeşitli mesleklerden oluşan renkli bir çiçek demetine benzer. İşte meslek danışmanlığı tam bu meslek seçimi konusunda meslek bilgilendirme merkezinde (BIZ) bireysel danışmanlık, randevulu danışmanlık, başvurulara hazırlamak ve meslek eğitim yeri aracılığı gibi hizmet sunularıyla yardım ve destek verir. Meslek eğitimi ve meslek seçimi söz konusu olduğunda bu ücretsiz hizmetlerden yararlanmayı ve mümkün olduğu kadar erkenden çalışma ajansı meslek danışmanlık ofislerine başvurmayı özellikle altını çizerek tavsiye ederim. 14

15 Bewerbung trainieren Mit einer Bewerbung möchte man einen anderen davon überzeugen, dass man die oder der Richtige für die Ausbildung ist. Hierfür muss alles stimmen: von dem fehlerfreien und individuellen Anschreiben über den Lebenslauf, die beigefügten Zeugnisse und zusätzliche Nachweise oder auch Praktikabescheinigungen bis hin zu einem insgesamt positiven Gesamteindruck der Bewerbungsmappe. Um dies zu trainieren und ein Gefühl dafür zu bekommen, auf was es bei der Bewerbung ankommt, bieten die Arbeitsagenturen einen entsprechenden Service. Berufsberater und die Mitarbeiter/innen im Berufsinformationszentrum helfen individuell bei der Formulierung des Anschreibens und der Zusammenstellung der Unterlagen. Zudem sind über die Arbeitsagenturen und den Internetservices der Bundesagentur umfangreiche Medien zum Thema Berufswahl und Bewerbung, vielfach auch auf Türkisch, erhältlich. Gut im Gespräch Wer mit seiner Bewerbung einen guten Eindruck hinterlassen hat, wird zum Gespräch eingeladen. Angemessene Kleidung und ein gepflegter Auftritt sind selbstverständlich. Eine gute inhaltliche Vorbereitung entscheidet über Erfolg oder Misserfolg. Warum möchte man den Beruf erlernen, was weiß man über den Ausbildungsbetrieb und wie schätzt man sich selbst ein, sind nur einige Fragen, die zum Standard eines jeden Gesprächs gehören. Hinzu kommen ein wenig Allgemeinbildung und das Thema Aktuelles gerne aus Politik und Wirtschaft. Mehr Fragen und Antworten bieten die Berufsberatung und die Berufsinformationszentren der Agenturen für Arbeit. Testspiel Um sicher zu sein, dass Betrieb, Beruf und Bewerber/in zueinander passen, setzen Personalverantwortliche vielfach Einstellungstests ein. Die Bandbreite ist groß. Verbreitet sind: Probearbeiten, standardisierte Fragebogen-Tests und Assessment-Center. Auch Kombinationen daraus sind durchaus üblich. Wichtig für Teilnehmer/innen: Wer die Abläufe und die Art der Fragebögen kennt, hat klare Vorteile und schneidet gemeinhin wesentlich besser ab. Arbeitsagenturen und auch das Internet ( halten eine Fülle an Übungsmaterialien vor. bescheinigung) başvuru dosyası zenginleştirilmiş olur. Yani bundan da iyisi olamaz. Başvuru antremanı yapmalı Başvuru vasıtasıyla bir başka kişiyi sunduğu meslek eğitimi için doğru kişi olduğumuza ikna etmek isteriz. Bunun için, hatasız ve şahsen yazılmış bir yaşam öyküsünden başlayıp iliştirilen diploma ve ek belgeler veya staj belgeleri ve elbet genel olumlu bir intiba bırakacak bir başvuru dosyasına kadar her şey doğru ve eksiksiz olmalıdır. Çalışma ajansları başvurularda neyin önemli olduğunu öğretmek ve hazırlamak amacıyla uygun hizmetler sunmaktadırlar. Meslek danışmanları ve meslek bilgilendirme merkezi elemanları başvuru yazılarının yazılması ve başvuru dosyalarının hazırlanmasında bireysel yardım vermektedirler. Ayrıca çalışma ajansları ve Federal Ajans internet portalları meslek seçimi ve başvuru konularında kapsamlı bilgiler vermektedir. Bu yayınlar çoğunlukla Türkçe olarak ta yapılmaktadır. Başvuru görüşmesinde başarılı olmak Başvuru yazısıyla iyi bir intiba bırakan herkes görüşmeya çağrılır. Uygun elbise ve bakımlı bir imaj elbet gereklidir. İçerik açısından iyi bir hazırlık başarı veya başarısızlığı belirler. Neden ilgili meslekte eğitim yapmak isteniyor, eğitim veren işletme hakkında neler biliniyor ve bizzat adayın kendisi hakkındaki öz değerlendirmesi gibi sorular her başvuru görüşmesinde sorulan standart sorulardan sadece birkaçıdır. Biraz genel kültür ve özellikle güncel siyaset ve ekonomi hakkında sorular buna eklenir. Daha fazla soru ve yanıtını çalışma ajansları meslek bilgilendirme merkezleri ve meslek danışmanlık ofislerinde bulabilirsiniz. Testler Personal sorumluları işletme, meslek ve adayın birbirine uyumlu olmasını sağlamak için çoğu kez işe alma testleri yaparlar. Bir sürü test biçimi vardır: Numune iş yaptırma, standartlaştırılmış soru formlarından oluşan soru-yanıt testleri ve değerlendirme merkezleri (Assesment-Center). Bunları birleştiren testler de yaygın olarak kullanılmaktadır. Soru formlarının türünü ve akış sistematiğini bilenler genellikle daha başarılı olmaktadırlar. Çalışma ajansları ve internet ( bir sürü örnek test malzemesi sunmaktadır. Internet > Portal für Jugend, Arbeit und Ausbildung in NRW vom Ministerium für Arbeit, Gesundheit und Soziales Nordrhein-Westfalen. Man erfährt viel über den Einstieg und Fördermöglichkeiten, die richtige Berufswahl, einiges auch auf Türkisch. > Bundesagentur für Arbeit mit allem, was man über die Ausbildungsberufe wissen kann oder soll sowie gute Orientierungshilfen für alle, die noch nicht genau wissen, welche Berufsausbildung ihnen denn liegen könnte. > Portal der Bundesagentur für Arbeit für Schüler, Lehrer und Eltern. Informiert über alle Themen rund um Berufswahl, Bewerbung und Ausbildung. Zum Mitmachen mit Selbstchecks, Wissenstests, Bewerbungstraining und vielem mehr. 15

16 Bodenständig Prominente türkischer Herkunft über»zukunft durch Ausbildung«Sebat etmek Ünlüler»Meslek Eğitimiyle Geleceğe Sahip Çıkmak«hakkında ne düşünüyorlar Nazan Eckes, Journalistin und Moderatorin:»Die eigentliche Arbeit beginnt noch vor dem ersten Arbeitstag. Und die heißt: Verlass dich auf dich! Es ist sehr wichtig, sich selbst zu vertrauen, sich ein Ziel zu setzen und intensiv daran zu arbeiten. Natürlich funktioniert das nur mit der richtigen Unterstützung der Eltern, Freunde oder Lehrer. Es macht Spaß, die Zukunft und das Leben selbst zu bestimmen und nichts dem Zufall oder anderen zu überlassen. In Deutschland gibt es für jeden, der wirklich will, Arbeit. Und ich sehe keinen Grund, sich als Junge oder Mädchen mit Migrationshintergrund zurückhaltend zu verhalten oder zu glauben Die nehmen mich eh nicht. Ehrgeiz, Qualifikation und Einsatz überzeugen immer. Aber dafür muss man auch was tun!«nazan Eckes, gazeteci ve sunucu:»esas iş daha birinci iş gününden önce başlar. Ve bu da Kendine güven! işidir. Kendine güvenmek, bir hedef saptayıp buna erişmek için sıkı sıkıya çalışmak çok önemlidir. Elbet bu da ancak veliler, arkadaş veya öğretmenlerin doğru desteğiyle mümkün olabilir. Geleceği ve hayatını bizzat kendinin tayin etmesi ve hiçbir şeyi ne tesadüfe ne de başka şeye bırakmamak zevk verir. Almanya da gerçekten çalışmak isteyen herkes için iş var. Kız veya erkek gençler için çekingen olmak veya zaten beni işe almazlar diye düşünmek için bir neden yok. Hırs, yeterlik ve çalışma isteği göstermek her zaman ikna eder. Ama bunun için de çaba harcamak gerekli!«bahar Kizil, Sängerin und Tänzerin:»Ich habe die Schule selber in der 12. Klasse abgebrochen, weil ich zu dieser Zeit bei Popstars war und ich unbedingt meine Chance nutzen wollte, erfolgreich Musik zu machen und auf großen Bühnen zu stehen. Doch ich habe mir damals eine Sache geschworen: mein Abitur nachzuholen. Und genau das tue ich jetzt. Gerade wir, die neue Generation, können Vorbilder sein. Das geht aber nur, wenn DU dein Leben in die Hand nimmst und dich weiterbildest. Absolviere deine Schule, deine Ausbildung oder dein Studium. Biete dir selber neue Perspektiven und sei nicht faul. Jeder hat Interessen. Du musst nur rausfinden, welche deine sind.«bahar Kızıl, şarkıcı ve dansöz:»okulu 12. sınıftan terkettim. Çünkü o zamanlar Popstars programına alınmıştım ve ele geçirdiğim bu şansı ne pahasına olursa olsun değerlendirmek istiyor, başarıyla müzik yapmak ve gelecekte büyük sahnelere çıkmak arzu ediyordum. Ama o zamanlar abitur sınavına daha sonra dışarıdan gireceğim diye kendi kendime yemin etmiştim. Özellikle biz yeni kuşak örnek insanlar olabiliriz. Ama bu da ancak SEN hayatına sahip çıkıp eğitime devam edersen mümkün olur. Okulunu, meslek eğitimini veya yüksek öğrenimini bitir; Kendine yeni perspektifler aç ve tembel olma. Herkesin kendine göre ilgi ve çıkar alanları vardır. Seninkilerin de ne olduğunu bizzat sen araştırıp bulmalısın.«16

17 Pinar Erincin, Film- und Fernsehschauspielerin:»Meine türkische Herkunft hat sich im Laufe meines Lebens als unglaublich großer Vorteil erwiesen: zweisprachig und in zwei Kulturen aufzuwachsen bedeutet für mich, aus beiden Kulturen das Beste für mich rausholen zu können. Es bedeutet, in beiden Ländern zu Hause zu sein und arbeiten zu können. Daher mein Rat an alle Jugendlichen: Folgt eurem Herzen und lasst euch nie einreden, es ginge nicht, was ihr euch vorstellt und wünscht. Findet heraus, was eure Stärken sind und was euch Spaß macht. Wenn ihr hart an euch arbeitet, könnt ihr nahezu alles erreichen! Wichtig dabei ist, sich nicht hängen zu lassen und an sich zu glauben. Nutzt die vielfältigen Möglichkeiten und Vorteile eurer kulturellen Vielfalt.«Pınar Erinçin, film ve televizyon oyuncucu:»türk kökenim yaşamım boyunca benim için inanılmaz derecede büyük avantaj oldu: İki dillilik ve iki kültür içinde yetişmiş olmak benim için her iki kültürden en iyisini seçip almak olanağına sahip olmak demektir. Her iki ülkede de kendini yurdunda hissetmek ve çalışabilmek demektir. Bunun için bütün gençlere şu öğütü vermek isterim: Yüreğinizin sesine kulak verin. Tasarladığınız ve arzu ettiğinin şeyin olamayacağı laflarına hemen kanmayınız. Güçlü taraflarınızın ne olduğunu ve neyin hoşunuza gittiğini arayıp bulunuz. Sıkı bir çalışmayla hemen hemen herşeye erişebilirsiniz! Önemli olan ayakta kalmak ve kendine inanmaktır. Çok yönlü olanaklardan ve sahip olduğunuz kültürel zenginlikten yararlanınız.«serhat Dogan, Comedian:»Aus meiner Sicht gibt es viele Vorteile, mit und in zwei Kulturen aufgewachsen zu sein. Schließlich kann man sich die Kultur, in der man sich besser fühlt, selbst aussuchen. Für türkische Jugendliche in Deutschland ist die Ausbildung sehr wichtig, weil sie sonst nur wenig Chancen haben, hier einen Arbeitsplatz mit Zukunft zu finden. Dabei sollten die Eltern ihren Kindern bei der Berufsauswahl die Freiheit geben, den Beruf selbst auszusuchen und sie auch während der Ausbildung in jeder Hinsicht unterstützen. Spaß an der Tätigkeit, Interesse am Beruf und der Wille zum Erfolg, das sind sehr gute Voraussetzungen für einen erfolgreichen Start ins Berufsleben.«Serhat Doğan, komedyen:»görüşüme göre, iki kültürün içinde bu kültürlerle birlikte yetişmiş olmanın birçok avantajı vardır. Sonuçta kendini daha rahat ve mutlu hissedeceğin kültürü ancak kendin arayıp bulabilirsin. Türk gençleri için meslek eğitimi çok önemli. Yoksa geleceği olan bir işyeri bulma şansı çok azdır. Anne ve babalar çocuklarına meslek seçiminde özgürlük tanımalı. Çocuklar eğitim alacakları mesleği kendileri seçmeli ve meslek eğitimi süresince her açıdan anne ve babaları tarafından desteklenmeli. İşi sevmek, mesleğe ilgi duymak ve başarı için sağlam iradeli olmak. Tüm bunlar meslek yaşamına başarılı bir giriş için mükemmel koşullardır.«17

18 Lilay Huser, Theater-, Film- und Fernsehschauspielerin:»Das Wichtigste aus meiner Sicht ist, dass die Jugendlichen aus Zuwandererfamilien zunächst ihre Muttersprache richtig beherrschen müssen, bevor sie deutsch lernen. Viele Familien versuchen ihren Kindern zuhause ihre Muttersprache und Deutsch beizubringen, obwohl die Eltern selbst die deutsche Sprache nicht so gut beherrschen. In diesen Fällen rate ich zu professioneller Hilfe. Nicht nur türkische und türkischstämmige Jugendliche sollten sich darüber im Klaren sein, dass Multikulti in der heutigen Gesellschaft und im Arbeitsleben wichtig und vorteilhaft ist. Wir sprechen zwei oder mehr Sprachen und erkennen oft kulturbedingte Hemmnisse und Hürden. Wir Zugewanderte sollten unsere Stärken und Vorteile nutzen.«lilay Huser, tiyatro, film ve televizyon oyuncusu:»görüşüme göre göçmen ailelerinden gelen gençler Almanca dan önce kendi anadillerine doğru dürüst vakıf olmalıdırlar. Birçok aile kendileri doğru dürüst Almanca bilmedikleri halde çocuklarına Türkçe ve Almanca öğretmeye çalışıyorlar. Bu durumlarda profesyonel yardım alınması öğüdünü vermek isterim. Türk gençler multikültinin günümüz toplumu ve iş yaşamında önemli ve avantajlı olduğunun bilincinde olmalıdırlar. Ama ama kökeni ne olursa olsun bütün gençler de bu bilinci paylaşmalı. Bizler iki veya daha fazla dile vakıf olup kültür koşullu zorluk ve engelleri çoğu kez daha iyi görebiliyoruz. Biz göçmenler güçlü yanlarımız ve avantajlarımızdan yararlanmalıyız.«olgu Caglar, Schauspieler:»Für türkischstämmige Jugendliche ist es mit Sicherheit schwerer, im Schul- und Berufsleben Fuß zu fassen, man muss häufig 200 Prozent geben, um Anerkennung zu bekommen oder hat mit Vorurteilen zu kämpfen. Deshalb ist es wichtig, dass Eltern und Schule zusammenarbeiten und Kinder mit Migrationshintergrund ihre Muttersprache beherrschen, denn erst dann bekommt man auch den Zugang zum Erlernen einer zweiten Sprache. Ich selbst habe sieben Schulwechsel mitgemacht und hatte es mit Lehrern nicht leicht, habe aber immer an mich selber geglaubt und mein Ziel nie aus den Augen verloren: Schauspieler werden!«olgu Çağlar, sinema ve tiyatro oyuncusu:»türk gençler için okul ve meslek yaşamında tutunabilmek mutlaka daha zordur. Genellikle yüzde 200 daha fazla enerji harcayarak saygınlık kazanmak mümkün olmaktadır. Önyargılarla mücadele etmek gerekiyor. Bu nedenle, anne ve babaların okullarla birlikte çalışması, göçmen ailelerinden gelen çocukların anadillerine iyi vakıf olmaları önemlidir. Çünkü giriş kapılarının açılmasını ancak ikinci bir dili öğrenirseniz sağlayabilirsiniz. Bizzat kendim de okul değiştirmek zorunda kaldım. Öğretmenlerle iyi anlaşamıyordum. Ama kendime güven ve inancı hiç kaybetmedim. Ve sinema ve tiyatro oyuncusu olma hedefimden hiç sapmadım!«18

19 Firat Arslan, Profiboxer:»Ich habe in meiner Karriere etwas sehr Entscheidendes gelernt: Wenn du glaubst, es geht nichts mehr, dann geht noch eine ganze Menge. Das gilt nicht nur für den Boxring, sondern auch für den Alltag. Wenn man ein Ziel vor Augen hat, sollte man daran glauben, dafür kämpfen und auch nach Rückschlägen nicht aufgeben. Ich habe festgestellt, dass es nur einen Weg gibt, Respekt zu bekommen: durch Fleiß und Arbeit. Dazu gehört, sich weiterzubilden und sich im Berufsleben durchzubeißen. Respekt, Wille und Kampfgeist. Nur so kann man sich integrieren und Anerkennung erhalten. Integration ist keine Einbahnstraße, dazu gehören immer zwei. Aber einer muss den ersten Schritt machen und das ist kein Zeichen von Schwäche, sondern von Stärke.«Fırat Arslan profesyonel boksördür. Şunları söylüyor:»kariyerimde çon önemli bir şeyi öğrendim: Artık hiçbir şeyin yolunda gitmeyeceğini sandığın, yani ümidi kestiğin anda tam tersi bir sürü şeyin yoluna girdiğini görürsün. Bu sadece boks mücadelesi için değil genelde günlük yaşam için de geçerlidir. Yani önünüze bir hedef koyup inançla bu hedefe ulaşmak için mücadele etmek ve alınan darbelere rağmen havlu atmamak gerekir. Saygınlık kazanmak için tek bir yol olduğunu saptadım: Bu yol da çalışkan olmak ve emek harcamaktan geçer. Yani meslek eğitimi alarak uzmanlaşmaya devam etmek ve meslek yaşamında mücadele ederek kendini kabul ettirmek. Saygınlık, çelik irade ve mücadele ruhu. Ancak bu şekilde topluma entegrasyon sağlanabilir ve saygınlık kazanılabilir. Entegrasyon tek yönlü yol değildir. Bunun için iki taraf olmalı. Biri ilk adımı atmalı. Bu zayıflık işareti değil tam tersi güçlü olduğunuzu gösterir.«sinan Akkus, Regisseur und Drehbuchautor:»Als multikultureller Berufseinsteiger trägt man mindestens zwei Welten in sich. Man kennt die Mentalität von beiden und das Schönste ist, dass man den Humor von zwei Kulturen in sich trägt. Multikulturalität ist ein Gewinn und niemals eine Schande. Eine Ausbildung macht sich immer bezahlt. Also, nicht an das schnelle Geld denken, sondern langfristig anlegen. Eine Ausbildung ist eine Investition in die Zukunft. Es spricht nichts dagegen, noch mit 30 sein Abitur nachzuholen oder eine Ausbildung zu machen. Fehlschläge sind da, um aus ihnen zu lernen.«sinan Akkuş, rejisör ve senaryo yazarı:»meslek hayatına daha yeni giren multikülti bir insan kendi içinde en azından iki dünyayı yaşar. Her iki tarafın zihniyeti ve hangisinin daha güzel olduğunu bilir. Multikültürlü olmak utanılacak bir şey değil tam tersi bir kazançtır. Meslek eğitimi yapan her zaman kazanır. Yani çabuk para kazanıp köşeyi dönmek değil uzun vadeli yatırım yapmayı düşünmek gerekli. Meslek eğitimi gelecek için yapılan yatırımdır. 30 yaşında dahi dışarıdan abitur yapmak veya meslek eğitimine başlamak buna ters bir durum oluşturmaz. Elbet başarısızlıklar da yaşanacaktır. Ama hatalar karşısında havlu atmamalı, bunlardan ders çıkarmayı öğrenmek gerekli.«19

20 Schüler und Lehrerin Öğrenci ve Öğretmeni Auf den Weg bringen Doğru yolu gösteren insanlar gerekli! Manchmal fehlt einfach nur die helfende Hand, hier und da ein gutes Wort, ein bisschen Unterstützung, ein Wink ohne Zaunpfahl. Soll heißen: Motivation und Zuversicht. Ob Mutter und Tochter, Meister und Lehrling oder Lehrer und Schüler: Sie alle zeigen, wie man die Zukunft bewegen kann. Bazen yardım için uzanan bir el, bazen bir öğüt, bazen biraz destek, bazen iyi niyetli bir uyarı gerekli olur. Yani cesaret verip özendirecek bir insana ihtiyaç duyulur. İster anne kızına olsun, iste usta çırağına, ister öğretmen öğrencisine ister anne kızına, ister usta çırağına olsun... Hepsi doğru yolu göstermek isterler. 20