İLKBAHAR Kumbara. mini

Transkript

1 İLKBAHAR 2013 Kumbara OKUL ÖNCESİ ÇOCUK DERGİSİ Türkiye İş Bankası nın çocuklara armağanıdır. mini 8

2 MAX minikumbara 21x23cm.indd :19

3 Kumbara Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. İstiklal Caddesi Meşelik Sokak No: 2 Kat: 4 Beyoğlu / İstanbul Telefon: Faks: Anneee, çok hızlı gidiyorsun. MİNİ KUMBARA DERGİSİ Sayı 8 Üç ayda bir yayımlanır KÜLTÜR YAYINLARI İŞ-TÜRK LTD. ŞTİ. ADINA SAHİBİ Suat E. Sözen SORUMLU YAZIİŞLERİ MÜDÜRÜ Ahmet Salcan YAPIM Bilim ve Çocuk Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. GENEL YAYIN YÖNETMENİ Çağlar Sunay caglar.sunay@iskultur.com.tr DANIŞMAN Klinik Psikolog Çiğdem Çalkılıç Taylor PUSULA Psikoloji EDİTÖRLER Çağlar Sunay Demet Kavraal Muzaffer Özgüleş ÇİZERLER Hülya Ceylan Korkut Gültekin Tan Yücel GÖRSEL YÖNETMEN İlkay Aydın ilkay.aydin@iskultur.com.tr BASKI Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yay. ve Hiz. A.Ş. ISSN Mini Kumbara dergisinin 8. sayısı adet basılmıştır. İş Bankası tarafından ücretsiz olarak dağıtılır. Merhaba Arkadaşlar, Bahar geldi. Zaman zaman yağmur yağsa da hava giderek ısınıyor. Doğa yeşeriyor, bitkiler çiçek açıyor. Bu güzel mevsimde dışarıda daha sık ve uzun oynayabiliyoruz. Artık pikniğe de gidebiliriz. Sen hiç ormana pikniğe gittin mi? Havalar biraz daha ısındığında mutlaka gitmelisin. Orman çok hoşuna gidecek. Kentte görmediğin birçok bitkiyi, ağacı ve hayvanı ormanda göreceksin. Ama gidemezsen de üzülme: Mini Kumbara nın bu sayısının teması orman. Senin için ormanı anlatan yazılar ve çizgi öyküler hazırladık. Ayrıca boyamalarımızın ve bulmacalarımızın konusu da hep ormanla ilgili. Ne dersin, Mini Kumbara nın sayfaları arasında şöyle bir orman gezisi yapmak ister misin? Çevir bakalım sayfaları... Dokuzuncu sayıda görüşmek dileğiyle, hoşça kal... Resim, fotoğraf ve şiir gibi yapıtlarınızı e-posta adresimize minikumbara@iskultur.com.tr ya da posta adresimize İstiklal Caddesi Meşelik Sokak No:2 Kat: 5 Beyoğlu/İstanbul gönderebilirsiniz. 1

4 Sayıda Neler Var? Nisan: Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı 04 Çizgi Öykü: Ormanda Bir Gün 10 Ağaçlar ve Orman 14 Bulmaca 15 Bilimsel Gözlem: Bulutları Gözlüyoruz 16 Çizgi Öykü: Ece Ormanda 22 Boyama 23 Resimli Öykü: Tüytop Ormanda 24 Minik Sanatçılar: Kelebek 26 Bulmaca 27 Mini Kitap: Orman Hayvanları 29 Kitaplığım 30 Sizden Gelenler 32 Son Boyama 2

5 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramınız kutlu olsun Nisan ayının ülkemizde çocuklar için ayrı bir yeri vardır. Çünkü dünyanın ilk ulusal çocuk bayramı 23 Nisan da kutlanır. Atatürk çocuklara, Cumhuriyet imizin geleceğini emanet edecek kadar önem verirdi. Onları yarınların güvencesi olarak görürdü. Bu nedenle onlara bir de bayram armağan etmişti: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı... 3

6 R ÇİZGİ ÖYKÜ Ormanda Bir Gün Sokağımızın sevimli hayvanları kedi, köpek, güvercin ve karga kentin gürültüsünden çoook sıkılmışlardı. Çevrelerinde gördükleri binalardan, asfalt yollardan, arabalardan ve elektrik direklerinden uzaklaşmayı, doğayı yeniden tatmayı hayal ediyorlardı. Karganın aklına müthiş bir fikir geldi: Ormana gitmek! 4

7 Yaşasın! Burası çok güzel! Her yer yemyeşil ve mis gibi kokuyor. O binalar neydi öyle, üstümüze üstümüze geliyorlardı. Elektrik direklerine ve çatılara konmaktan, arabaların altında kalmamak için sürekli kaçmaktan, karnımızı doyurmak için çöpleri alt üst etmekten bıkmıştık artık! 5

8 Hoş geldiniz sevgili dostlar! Burada keyfiniz yerinde, değil mi? Ormandasınız çünkü; kentlere taşınmadan önceki gerçek evinizde Biz ağaçların arasındayken hem lezzetli meyvelerimizden yiyebilirsiniz hem de dallarımıza yuva yapabilirsiniz. 6

9 Aslında yalnızca size değil, pek çok canlıya ev sahipliği yapıyoruz. Şu arıları, kuşları görüyor musunuz, karınlarını doyurmak için nasıl da çalışıyorlar? İnsanlar da rahatlamak, sağlıklı birkaç gün geçirmek için buraya kamp yapmaya geliyorlar. Ayakkabılarını çıkarıp koşup oynuyorlar. 7

10 Çünkü yeşil ve doğa herkesi rahatlatır. Ormanda tertemiz bir hava vardır. Burada zaman da yavaş akar. Hiç kimsenin acelesi yoktur. Bakın, şu zeytin ağacı en yaşlımızdır. Onun gençliğinde, daha hiçbirimiz dünyada yokken, buralar bambaşkaymış. İnanmazsanız gidin kendisine sorun, o anlatsın size gördüklerini. Kentten çıkıp geldiniz demek. Ah ah... Bir zamanlar, yaşadığınız kent de bu ormanın bir parçasıydı. Sizin anne ve babalarınız daldan dala zıplayarak oradan ta buraya kadar gelebilirdi. Kent büyüdükçe ağaçlar kesildi, orman bu kadar kaldı... Neyse. Akşam olmak üzere ve ormanda kalmak için hazırlığınız yok. Şimdi vedalaşalım ama bir dahaki sefere daha çok kalın, olur mu? 8

11 İyi ki geldiniz ormana. Bundan sonra daha çok gelin, tamam mı? Hem kentin yorgunluğunu atarsınız, hem de bambaşka ağaçlar, çiçekler, kuşlar, böcekler, hayvanlar tanırsınız Haydi, iyi bakın kendinize sevgili dostlar. 9

12 Ağaçlar ve Orman Ağaçlar kendi besinlerini yapraklarında üretir. Gelen güneş ışığıyla havadaki oksijeni ve topraktan aldığı suyu yapraklarında birleştirir ve onları besine dönüştürür. Bizim afiyetle yediğimiz meyvelerin asıl görevi içlerinde taşıdıkları ağaç tohumunu korumaktır. Ağaçların bir bölümü de toprağın altındadır. Kök denen bu bölüm ağacı sıkıca toprakta tutar. Ama en önemlisi topraktan su ve besin almasını sağlar. 10

13 Ağaçlar doğadaki en etkileyici canlılardandır. Çok uzun yaşarlar, çok büyük ve güçlülerdir. Dallarına kuşlar konar. Başka havyanlar da ağaçlarda dinlenir, saklanır, oynar. Aslında ağaçlar birçok hayvanın bahçesidir, evidir. Büyükçe bir ağaç, gerçekte katlarında değişik hayvanların yuva yaptığı bir apartman gibidir. Karıncalar ve başka böcekler ağacın kökleri arasında yaşar; kuşlar yüksek dallarında yuva yapar; sincapların, kurbağaların ve yarasaların yuvaları da ağacın gövdesinde olur. En büyük ağaçlar bile yaşamlarına bir tohum olarak başlar. İlkbaharda tohum kök salar ve topraktan beslenir. Büyüyerek topraktan çıkar: Fidan olur. Fidanın gövdesi her yıl hem uzar hem de kalınlaşır. Yan sürgünler ve yapraklar çıkar. Bu yan sürgünler ileride dallara dönüşür. 11

14 ORMAN: Yüzlerce hatta binlerce ağaç beraber yaşamaya karar vermiş. Onlar kocaman bir aile olmuşlar ve adına da orman demişler. Ormanlar çok güzeldir. Biraz serin ve loş olurlar. Ayrıca biraz nemlidirler de... Böceklerden kuşlara, tavşanlardan ayılara kadar binlerce hayvanın evidir, orman. Ormandaki bunun gibi bazı ağaçlar çok yaşlıdır. Hatta bazıları 100 yaşından bile büyüktür. Yerin üstünde olduğu kadar altında da canlılar bulunur. Solucanlar ve böceklerin büyük bölümü toprakta yaşar. 12

15 Yüksek ağaçların dallarındaki yapraklar güneş ışığının girişini engellediği için ormanlar biraz karanlık olur... Devrilen ağaçlar zamanla ölür ve diğer canlılara yuva ya da besin olur. Daha az güneş ışığı girdiğinden ormanlar hep serindir... Ormanda bunlar gibi birçok genç fidan da vardır. Ormanlar çevredeki alanlara göre daha nemli ve ıslak olur. 13 Bu ormanda kaç farklı HAYVAN görüyorsun? Hepsinin ADLARINI biliyor musun, bakalım?

16 R BULMACA? Yandaki kutunun içindeki hayvanın şekline iyice bak. Aşağıdaki hayvanlar arasından hangisi olduğunu bulup sonra da boyayabilir misin? kuş kurbağa sincap örümcek 14

17 R BİLİMSEL GÖZLEM Bu gözlemi bir büyüğünle birlikte yap! Bulutları Gözlüyoruz Bulutların hepsinin aynı olduğunu düşünebilirsin. Ama biliyor musun, bulutların da değişik tipleri vardır. Bulut gözlemi yapmak için en güzel mevsim de ilkbahardır. Çünkü ilkbaharda gökyüzündeki bulutların tipleri günden güne değişebilir. Gerekenler: Bir örtü ya da battaniye, üşümeye karşı yedek bir hırka Yapılacaklar: SİRRÜS en yükseklerdeki ince bulutlardır KÜMÜLÜS patlamış mısırı andıran topak topak bulutlardır NİMBÜS koyu gri renkli bulutlardır ve yağmur getirirler Açıklık bir alana git ve örtünü yay. Gökyüzünü gözlemeye başla. Bulutları görüyor musun? Hareket ediyorlar mı? Şekilleri sana bazı hayvanları anımsatıyor mu? Başka bir gün yine aynı yere git ve bulutları gözle. Bu kez gördüklerin önceden gördüklerine benziyorlar mı yoksa farklılar mı? Düşün bakalım, hangi mevsimde daha çok bulut görüyorsun: Yazın mı, sonbaharda mı, kışın mı yoksa ilkbaharda mı?

18 R ÇİZGİ ÖYKÜ Ece Ormanda Ece o sabah büyük bir heyecanla uyandı. Çünkü ilk kez ormana gidecekti. Ormanın nasıl bir yer olduğunu çok merak ediyordu. Teyzesiyle birlikte kısa bir otomobil yolculuğunun ardından ormana vardılar. Bu kısa yolculuk Ece ye nedense çoook uzunmuş gibi geldi! Ormanda şırıl şırıl akan küçük bir dere boyunca yürüyüşe başladıklarında Ece Ne çok ağaç var diyerek şaşkınlığını gizleyemedi. 16

19 Kuşların cik cik sesleri derenin şırıltısına karışıyordu. Ece ilkbaharın bu güzel sabahında rengarenk çiçeklerin arasına saklanmış mantarları gördü. Onlara daha yakından bakabilmek için eğildiğinde küçücük bir kirpiyi fark etti. Kirpicik hızlı adımlarla bir meşe ağacının gölgesine ulaşmaya çalışıyordu. Ağacın bir dalında uyanmaya çalışan bir sincap vardı. Ece büyük bir sevinçle Günaydın sevgili sincap, ne güzel bir sabah değil mi? diyerek onu selamladı. Sincap da hızlıca kru-kru-ru diyerek karşılık verdi Ece ye. 17

20 Ece çiçeklere bakarken bir ağacın arkasından çıkan bir çift kulak gördü. Bunların tavşan kulakları olduğunu anladığında tavşan zıp zıp zıplayarak uzaklaşmaya başlamıştı bile. Tam bu sırada yanı başındaki bir çıtırtıdan ürkerek teyzesinin arkasına saklanıverdi. Teyzesi onun elinden tuttu ve çalılığın yanına götürdü. Bak.. dedi Ece ye. Bu bir kaplumbağa, ondan korkmana hiç gerek yok. İstersen biraz ot kopararak onu besleyebilirsin. Kaplumbağayı beslemek Ece nin çok hoşuna gitti. O an ormandaki bütün hayvanları beslemek istedi. 18

21 Dere kenarında yemek için mola verdiler. Piknik sepetinde birbirinden lezzetli çöreklerden birini alan Ece paylaşabileceğim bir hayvan var mı diye çevresine bakındı. İlerideki çalılıkta gördüğü salyangozun yanına gidip çöreğini ona ikram etti. Salyangoz çöreği yemedi. Ece de ona bir yaprak uzattı. Yaprağı hapır küpür yiyen salyangozla biraz sohbet ettikten sonra, teyzesinin yanına gitti. 19

22 Ormanda ilerlerken tak tak tak sesleri Ece nin dikkatini çekti. Bir kuş, bir ağacın gövdesini hızlı hızlı gagalıyordu. Teyzesi Aaa, Ece bak! Bu bir ağaçkakan. Ağaç kabuklarının altına saklanmış tırtıl ve böcekleri bulmak için ağacı gagalıyor, dedi. Ece, bir süre bu ilginç kuşu izledi. Kuşun gagasının ağaca hızlı hızlı çarpmasıyla çıkan ses tıpkı bir ninni gibi uykusunu getirmişti yorgun Ece nin. Eve dönme zamanı gelmişti. Ece ormanı çok sevdiğini söyledi ve kendisini ormana getirdiği için teyzesine teşekkür etti

23 21 Ece eve döndüğünde ormanın temiz ve serin havasının üzerinde bıraktığı tatlı yorgunlukla o ana kadar uyuduğu en güzel uykuya daldı. Peki, Ece rüyasında ne gördü dersiniz?

24 R BOYAMA Resim yapmak için ormanda kendisine uygun bir yer arayan ayı yavrusunu gösteren bu siyah beyaz resmi bakalım sen hangi renklerle boyayacaksın. 22

25 R RESİMLİ ÖYKÜ Tüytop Ormanda Güneşli bir günde Tüytop, arkadaşı ile da yürüyüşe çıkmışlardı. Yürüyüş sırasında birçok ve gördüler. dallarına konmuş öten lar gördüler. Yolda bir ya bile rastladılar. Yürürken birden karşılarına güzel bir çıktı. Bir süre boyunca yollarına devam ettiler. Bir ye geldiklerinde durdular. nin döküldüğü yerde oluşmuş gölde yüzen iki gördüler. Onlarla selamlaştılar. Tüytop ile karşıya geçmek istedi. Ama nasıl geçeceklerdi? Tüytop un aklına güzel bir fikir geldi. larını yardıma çağırdı. Tüytop ile, larının sırtına bindiler. Onların sırtında karşı kıyıya geçtiler. Tüytop ile teşekkür ettiler ve yürüyüşlerine devam ettiler. sincap orman kuş bitki ağaç kaplumbağa dere şelale susamuru 23

26 e R MİNİK SANATÇILAR Kelebek Arkadaşlarına armağan edebileceğin güzel bir kelebek yapmaya ne dersin? Çok basit malzemeler kullanacaksın. Ortaya çıkan kelebeğin güzelliğine de inanamayacaksın! MALZEMELER: 1. -sulu boya -sulu boya fırçası -pelur kağıdı -tahta çamaşır mandalı -çevresine pamuk sarılmış ataş Iste Yapılısı Pelur kağıdına güzel bir desen yap ve onu rengarenk boya. Kurumaya bırak. 24

27 3. Mandalı şekilde görüldüğü gibi kağıdın ortasına geçir. 2. Boyası kurumuş kağıdı akordiyon gibi katla. 4. Pamuk sarılmış ataşı mandala şekilde görüldüğü gibi sar ve uçlarını da kelebeğin antenlerine benzeyecek şekilde kıvır. 5. Mandala iki güzel göz ve bir ağız çiz... 25

28 ? e BULMACA Bakalım bulabilecek misin? Turuncu başlı kuşu, ağaçtaki yeşil kertenkeleyi, kırmızı papatyaları, sapsarı muzu, peki, kollarını kavuşturmuş zürafayı? 26

29 $ Kumbara mini Kitabı yapmak için: 1-Kırmızı çizgilerden kesin. Üç ayrı parçanız olacak. 2-Her parçayı mavi çizgilerden katlayın. 3-Sıra numaraları 1 den 10 a kadar olacak şekilde parçaları iç içe yerleştirin. 4-Düzgünce yerleştirdikten sonra, kitabınızı sırtından zımbalayın. 5-Çocuğunuzun adını kitabın kapağına yazın. Orman Hayvanları Bu kitabın koruyucusu: $ 3 ÇİZİMLER: KORKUT GÜLTEKİN Kurtlar genellikle sürüler halinde yaşar. Ama bazıları da tıpkı bu kurt gibi yalnız dolaşır. Köpeğe çok benzerler ama ondan daha büyüktürler. 8 Ormanın en sevimli sakinlerinden biri de kaplumbağadır. Evini sırtında taşır. Oldukça yavaş hareket eder; ama çok da uzun yaşar. $ İşte, birbirinden sevimli iki hayvan daha: 5 6 kirpi ile tavşan. Tavşanlar çok ürkek hayvanlardır ve hızlı koşarlar. Kirpilerin de düşmanlarından korunmak için dikenleri vardır. Ormanın en güzel hayvanlarından ikisi geyik ve karacadır. Geyikler oldukça büyük hayvanlardır. Boynuzları da büyük olur.

30 $ $ $ 1 Ormanlarda, kentlerde görmeye alışık olmadığımız hayvanlar yaşar. Bunların en büyüğü kuşkusuz ayıdır. 10 Ormanda yaşayan kuşlar da vardır. Yuvasını gagasıyla ağaç gövdesinde açan ağaçkakanlar gürültücü kuşlardır. Baykuşlarsa buldukları boş ağaç kovuklarına yuva kurar. 9 Ormanda yaşayan sürüngenlerden ikisi yılan ve bukalemundur. 2 Ormanda yaşayan büyük hayvanlardan biri de yabandomuzudur. Domuz yavruları çok sevimli olur. 7 4 Köpeği andıran bir başka hayvan da tilkidir. Tilkiler oldukça küçüktür; ama onların da kuyrukları uzun olur. Bazı hayvanlar ağaçlarda yaşar. Bunlardan biri sevimli sincaptır. Sincaplar çok hızlı hareket eder.

31 R KİTAPLIĞIM Mini Ağaç Rehberi nde asırlık meşelerden kestanelere, çalılardan meyve ağaçlarına kadar çevrende görebileceğin birçok ağacı bulacaksın. Görkemli ve birbirinden güzel ağaçların oluşturduğu bu harika dünyayı yakından tanımaya ne dersin? Mini Yaban Çiçekleri Rehberi kırlarda, parklarda hatta yol kenarlarında görebileceğin, yaban çiçeklerinin renkli dünyasına girebileceğin eşsiz bir rehberdir. Herkesin ilgisini çekecek renkli resimler ve eğlenceli bilgilerle dolu bu kitabı elinden düşüremeyeceksin! YAZAN Kate Petty ve Jo Elworthy RESİMLEYEN Charlotte Voake ÇEVİREN Filiz Emre 80 sayfa 18 TL 29

32 e SİZDEN GELENLER R 6 yaşında Avcılar / İSTANBUL 5 yaşında Şirineller Anaokulu Karşıyaka / TRABZON 6 yaşında Halit Ziya Uşaklıgil İlkokulu Yenibosna / İSTANBUL 22 30

33 Bekliyoruz! Yaz, doğa ve hayvanlar konularında yapacağınız resim ve çizimleri aşağıdaki adreslerden birine gönderirseniz, Mini Kumbara nın 9. sayısındaki Sizden Gelenler köşesinde yayımlayabiliriz. Adınızı, okulunuzun adını, sınıfınızı ve ilinizi de yazmayı unutmayın. ADRES: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları İstiklal Cad. Meşelik Sok. No: 2 Kat: 4 Beyoğlu/İstanbul E-POSTA: minikumbara@iskultur.com.tr 4 yaşında Erse Eğitim Kurumları İSTANBUL 6 yaşında İsmet İnönü Ana Sınıfı Kilimli / ZONGULDAK 5 yaşında Merzifon / AMASYA 31

34 R SON SAYFA Ne dersin, bu komik hayvanları aynı renklerde boyayabilir misin? 32

35 A

36