SONBAHAR 2013 Kumbara. mini

Transkript

1 SONBAHAR 2013 Kumbara OKUL ÖNCESİ ÇOCUK DERGİSİ Türkiye İş Bankası nın çocuklara armağanıdır. mini 10

2 89.yil kumbara ilani 21x23cm.indd :17

3 Kumbara Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. İstiklal Caddesi Meşelik Sokak No: 2 Kat: 4 Beyoğlu / İstanbul Telefon: Faks: MİNİ KUMBARA DERGİSİ Sayı 10 Üç ayda bir yayımlanır. KÜLTÜR YAYINLARI İŞ-TÜRK LTD. ŞTİ. ADINA SAHİBİ Suat E. Sözen 10 Ben de okula baslıyorum!, SORUMLU YAZIİŞLERİ MÜDÜRÜ Ahmet Salcan YAPIM Bilim ve Çocuk Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. GENEL YAYIN YÖNETMENİ Çağlar Sunay caglar.sunay@iskultur.com.tr DANIŞMAN Klinik Psikolog Çiğdem Çalkılıç Taylor PUSULA Psikoloji EDİTÖRLER Çağlar Sunay Demet Kavraal Muzaffer Özgüleş ÇİZERLER Hülya Ceylan Korkut Gültekin Tan Yücel GÖRSEL YÖNETMEN İlkay Aydın ilkay.aydin@iskultur.com.tr BASKI Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yay. ve Hiz. A.Ş. ISSN Mini Kumbara dergisinin 10. sayısı adet basılmıştır. İş Bankası tarafından ücretsiz olarak dağıtılır. Merhaba Arkadaşlar, Bir yaz daha geride kaldı ve biraz daha büyüdük. Artık günler yazınki kadar uzun ve sıcak değil. Hava da erken kararıyor. Bu demektir ki dışarıda daha az oynayacağız. Olsun biz de arkadaşlarımızla evde oynarız. Hatta bazılarımız da okulda oynar! Ne güzel, okula gidenlerin birçok yeni arkadaşı olacak. Okulda çok da güzel şeyler öğrenecekler. Biz de Mini Kumbara nın bu sayısında sonbahar ve okul temalarını işledik. Çizgi öykülerimiz, etkinliklerimiz ve bulmacalarımız da hep bunlarla ilgili. Umarız beğenirsin. On birinci sayıda görüşmek dileğiyle, hoşça kal. Resim, fotoğraf ve şiir gibi yapıtlarınızı e-posta adresimize (minikumbara@iskultur.com.tr) ya da posta adresimize (İstiklal Caddesi Meşelik Sokak No:2 Kat: 4 Beyoğlu/İstanbul) gönderebilirsin. 1

4 10.Sayıda Neler Var? 11 YAPRAK Boyama 16 DOMATES Dikiyoruz 25 Minik Sanatçılar: Rengarenk UÇURTMA 04 Çizgi Öykü: Çıtır Çıtır Yapraklar 12 SONBAHAR Havası 18 Çizgi Öykü: Öykü nün Öyküsü 2

5 Okul Mevsimi: Sonbahar Güzel bir yazı geride bıraktık Yaz boyunca parklarda bahçelerde arkadaşlarımızla bol bol oynadık. Ama artık havalar serinledi, yağmurlar da başladı. Yazın olduğu kadar çok dışarıda oynayamayacağız. Ama iyi ki okullar açıldı. Okulda daha çok arkadaşımız olacak. Hem orada bir sürü yeni şey öğreneceğiz. Resimlerde neler olduğunu anlatabilecek misin? 3

6 ÇİZGİ ÖYKÜ Çıtır Çıtır Yapraklar Sonbaharın ilk yağmuru, Tuna yı evde yakaladı. Şakır şakır yağıyordu. Tuna yağmurluğunu ve botlarını giyerek bahçeye çıktı. Yağmurda oynamayı severdi. Hemen küçük çomağını aradı. Onu bulduğunda aklında yalnızca bir şey vardı: Bir solucan bulmak. 4

7 Yapraklarını dökmüş bir elma ağacının hemen yanında, toprakta bir kabarıklık gördü. Çomağıyla eşelemeye gitti. Ama buna gerek kalmadı. Minik bir solucan kendisini gösteriverdi ve yavaşça Tuna nın çomağına dolandı. Heyecanlanan Tuna, çomaktaki solucanı meraklı gözlerle incelemeye koyuldu. 5

8 Bu sırada Tuna nın annesi pencereden ona seslendi ve artık okul için hazırlanması gerektiğini anımsattı. Tuna nın heyecanı birden daha da arttı. Ertesi gün okula başlayacaktı. Kalbi güp güp atıyordu. İlk kez annesinden ve babasından ayrılarak arkadaşlarıyla bu kadar çok zaman geçirecekti. Yaşasın! derken sevincini saklayamadı. Ne çok oyun oynarız okulda. Çomağımı da yanımda götürürüm, solucan çıkarsa bununla arkadaşlarıma gösterebilirim. 6

9 Eve dönen Tuna annesine, çantasına neler koyacağını sordu. İkisi birlikte Tuna nın odasına gittiler. Tuna okul çantasını açtı ve içine resim defteri ile boya kalemlerini koydu. Çevresine bakındı, çantasına başka neler koyabileceğini düşündü. Kedisi Mimik i gördü. Tam onu çantasına sıkıştırmaya çalışıyordu ki annesi yetişti. Mimik canhıraş miyavlıyordu. Tuna nın annesini görünce öyle sevindi ki. 7

10 Annesi Ah, Tunacığım, kedini okula götüremezsin ama istersen bu oyuncak kediyi götürebilirsin diyerek beyaz pelüşten yapılma bir Ankara kedisini verdi Tuna ya. Tuna Mimik i yanında götüremeyeceğine önce biraz üzüldü. Ama sonra birlikte oynamaya daldılar ve üzüntüsü de uçup gitti. 8

11 Mimik miyavlamaktan, Tuna da gülmekten yorulunca camın kenarına oturup yağmuru izlemeye koyuldular. Şıp! Şıp! Şıp! Ne güzel yağıyordu yağmur. Annesi sütlerini getirdiğinde ikisi de yağmurun ninnisiyle çoktan uyumuşlardı bile. 9

12 ? BULMACA Biliyorsun, artık Yaz mevsimi bitti. Sonbahar başladı. Aşağıda bazı nesneler görüyorsun. Bunlardan yazla ilgili olanların yanındaki kutuya gülen bir d, sonbaharla ilgili olanların yanındaki kutucuğa da gülen bir çizebilir misin? a 10

13 ETKİNLİK Yaprak Boyama Dışarıda yağmur yağarken evde yapabileceğin basit, güzel ve tam da sonbahara göre bir etkinlik! Ancak ilk aşamayı havanın açık olduğu bir gün yapman gerek... Değişik ağaçların kurumak üzere olan yapraklarını topla. Yaprakları kitap sayfaları arasında bir hafta kadar kurutup iyice yassılaştır. Renkli kalemlerle yaprakların üzerine çeşitli desenler çiz. Dilersen yaprakların damarları üzerinden git, dilersen nokta nokta ya da kesikli çizgilerle orijinal desenler oluştur. Hepsi de yapraklarda çok güzel görünecektir! 11 Yaprakları büyükçe bir resim kağıdına yapıştır.

14 Sonbahar Havası Neden yağmur yağdığını ya da sisin ve gökgürültüsünün ne olduğunu hiç merak ettin mi? Haydi, gel sonbahar havasıyla ilgili bir şeyler öğrenelim! Dışarıdaki havanın ne kadar sıcak ya da soğuk oluşuna, güneşli, karlı, rüzgarlı ya da sisli oluşuna hava durumu denir. Mevsim sonbaharsa yaşadığınız yerde gökyüzü bulutlardan kararmış, rüzgar esiyor, yağmur yağıyor ve yıldırımlar çakıyor olabilir. Sonbahar için şaşılacak bir şey değildir. Ama unutmayın, her yerde hava durumu aynı olmaz. Aynı anda 4-5 kilometre ileride hava güneşli ve ılık olabilir. Yağmur nedir? Yağmur bulutlardan yağar. Havadaki bulutlar aslında çok çok küçük su damlalarından ve buz parçalarından oluşur. Zamanla bu damlalar birleşir ve daha büyük damlalar ortaya çıkar. Daha da ağır olan bu damlalar yeryüzüne yağmur olarak düşer.

15 Gökgürültüsü neden olur? Yıldırım çaktığı zaman çevresindeki havayı aniden çok ısıtır. Isınan hava aynı hızla soğurken büyük bir patlama sesi duyulur. İşte, buna gökgürültüsü denir. Yani yıldırımla gökgürültüsü aynı anda olur; ama ışık sesten daha hızlı ilerlediği için önce ışığı görünür sonra sesi duyulur. Yıldırım nedir? Tıpkı bir tarağın yünlü bir kumaşa sürtünmesinde olduğu gibi bulutlardaki su damlacıkları ve buz parçacıkları da birbirlerine sürtünerek elektrik üretir. Zamanla bu biriken elektrik çok büyük bir kıvılcıma dönüşür. İşte, bu dev kıvılcıma yıldırım denir. Yıldırımın ışığını görünce hemen saat tut. Gökgürültüsünü duyduğun anda saymayı bırak. Her üç saniyenin bin metreye karşılık geldiğini düşünerek yıldırımın düştüğü yerin uzaklığını bulabilirsin. Sis nedir? Aslında sis, yer düzeyinde oluşmuş buluttan başka bir şey değildir. O da tıpkı bulutlar gibi havada asılı minik su damlacıklarından oluşur. Gökkuşağı nedir? Gökkuşakları güneş ışınlarının güzel bir gösterisidir. Yağmur yağdıktan sonra havada milyonlarca su damlacığı olur. Güneşin ışınları bu damlacıklara çarpar ve renklerine ayrışır. Gökkuşakları yalnızca yağmurdan sonra oluşmaz. Havada su damlacıklarının olduğu her yerde görülebilir. Bir şelalenin ya da fıskiyenin yanındayken güneşi arkana alacak şekilde durursan, püsküren suyun içinde bir gökkuşağı görebilirsin. 13

16 BİLİMSEL GÖZLEM Yaprak Kitabı Yapıyorum! Sonbahar geldi havalar soğudu. Ağaçlar yapraklarını dökmeye başladılar. Ağaç yaprakları daha tümüyle kaybolmadan onları yakından tanımak için güzel bir fırsat! Gerekenler: boş bir defter, renkli keçeli kalemler mum boyalar, sulu boyalar Yapılacaklar: Değişik türdeki ağaçlardan bir sürü yaprak topla ve onları yanında taşıdığın torbaya koy. Eve geldiğinde yapraklardan birini iki boş defter sayfasının arasına yerleştir. Üstteki kağıdın üzerinden siyah kalemle geç ve yaprağın deseni kağıtta belirsin. Bunu topladığın öteki yapraklar için yinele... Boş bir sayfaya bir yaprak koy. Kalemi yaprağın kenarlarında ilerleterek kağıda yaprağın dış hatlarını çiz. Bunu başka yapraklar için de yinele.

17 Sonbahar geldiğinde Türkiye deki ağaçların büyük bir bölümünde yapraklar sararıp dökülür. Bunlara yaprak döken ağaçlar denir. MEŞE ÇAM Boş bir sayfaya bir yaprak koy. Boyalı fırçayı yaprağın kenarlarının iç kısmından sürterek kağıda taşır. Yaprağın bütün kenarları boyunca bunu yap. Yaprağı kaldır. Başka yapraklar için de yinele. Boş bir sayfaya bir yaprak koy. Üzerine boş bir sayfa kapat. Renkli mum boyalarla boş kağıtta alttaki yaprağın üzerinden geç. Yaprağın hatlarının ortaya çıkışını izle. Bunu öteki yapraklar için de yap. AT KESTANESİ SÖĞÜT KAVAK ŞEKER AKÇA AĞAÇ 15

18 Domates dikiyoruz Bir büyüğünden sana yardım etmesini iste! Sonbahara girdik. Sonbahar mevsimi ekim mevsimidir. Çiftçiler tarlalarını eker... Sen de saksıda kendi domatesini yetiştir. Sonra da afiyetle ye... Malzemeler: orta boy bir saksı plastik bardak bir mala ve bitki toprağı uzun bir dal parçası bir parça ip bir domatesin içinden çıkarılan çekirdekler 16

19 Plastik bardağı toprakla doldur. Domates çekirdeklerini (yani tohumları) bardağa serpiştir. Tohumların üzerini bir miktar toprakla kapla. Bardağı güneş gören bir yere koy. Her gün biraz sula. Yaklaşık bir hafta sonra minik filizlerin topraktan çıktığını göreceksin. Filizlerin bir bölümünü sök. Bardakta yalnız iki filiz kalsın. Yaprakları büyüdüğünde filizleri bardaktan çıkarıp saksıya dik Domates bitkisinin hemen yanına dal parçasını sapla. Bitkiyi dala dikkatlice bağla. Böylece bitkinin dik büyümesini sağlamış olursun. Sulamayı sürdür. Yaklaşık üç ay sonra (Mini Kumbara nın yeni sayısı geldiğinde) dallarda minik domateslerin çıktığını göreceksin. Domates ekimi için en uygun aylar haziran, temmuz, ağustos ve eylüldür. Yani domatesini bu ay ekersen, iyi edersin. Yoksa geç kalmış olabilirsin. 17

20 Öykü nün Öyküsü Yarın okulun ilk günü ve Öykü okula gitmek istemiyor. Okulla ilgili ilk aklına gelenler onu biraz endişelendiriyor. Ama aynı zamanda meraklandırıyor. 18

21 Okul ona yüksek duvarlar arkasındaki kocaman bir şato gibi geliyor. Çocuklar okulun kapısından giriyor ve bir süre çıkmıyorlar. Çıkarken de eğleniyor ve çığlıklar atıyorlar. 19

22 Öykü okulda tuvaleti gelirse tenefüse kadar nasıl dayanacağını kara kara düşünüyor: Ya sınıfta çok sıkışır da tuvaletimi bir türlü tutamazsam? Ne yapacağım, utanırım ben tuvaletimin geldiğini söylemeye 22 20

23 Tavşanı Tüytop u evde bırakmak istemiyor Öykü. Onun en iyi arkadaşı Tüytop çünkü. Tüytop u evde bırakırsa okulda sıkılmaz mı? 21

24 Yaşasın, yarın okul başlıyor. Öykü şaşkın şaşkın ablasına bakarak: A-a, sen okullar açılıyor diye seviniyor musun? Tuvaletini tutamazsan diye korkmuyor musun? 22

25 Seviniyorum tabii. Bütün yaz özlediğim arkadaşlarım orada. Haa, sen istersen sevdiğin bir oyuncağını da götürebilirsin, ama başka birçok yeni arkadaşın olacak zaten. Tuvaletin gelince parmak kaldırıp öğretmenim tuvalete gidebilir miyim diye sorarsın. Zaten öğretmenin anlar ve sana izin verir. Haydi Öykü, korkmana gerek yok

26 e BULMACA RÜZGAR hangi yönden esiyor? 24

27 MİNİK SANATÇILAR Şimdi dünya çocuklarının hatta büyüklerinin binlerce yıldır oynadığı basit ama çok eğlenceli bir oyuncak yapacağız: Uçurtma... Rengarenk Ucurtma, GEREKENLER makas büyükçe bir kesekağıdı renkli keçeli kalemler bir parça soba teli selobant uzun bir ip İpleri çembere eşit aralıklarla bağla Telden bir çember yap Kesekağıdının altından bir daire kes İpleri uçurtmanın ana ipine bağla Makasla kesekağıdının altından bir daire kes. Kalemlerle kesekağıdına güzel desenler çiz, boya... Teli kesekağıdındaki delikten daha büyük bir çember haline getir; uçlarını selobantla tuttur. Üç parça kısa ipi telden çembere eşit aralıklarla bağla. 25 Telden çemberi kesekağıdının içine yerleştir. Üç ipin öbür uçlarını delikten çıkar. Uçurtmanın ana ipini bu üç kısa ipe bağla. Bir büyüğünden sana yardım etmesini iste!

28 e G RESİMLİ ÖYKÜ Dün sıcak bir gündü. Havada hiç Tüytop Ormanda yoktu. Bugün de sıcak olacağını düşünen Tüytop yürüyüşe çıktı. ın arasından geçip çayıra geldiğinde gökyüzünün larla dolu olduğunu gördü. Zaman zaman in önüne geçiyorlardı. Yürüyüşüne devam eden Tüytop yerde ip gibi uzun bir hat oluşturmuş ları gördü. Hepsinin ellerinde ve ot parçaları vardı. Bunları yuvalarına taşıyorlardı. Kışın yiyeceklerdi. lardan ayrılan Tüytop birazdan arkadaşı a rastladı. Onun da elinde bir vardı ve hızlı hızlı yürüyordu. Tüytop u görünce ona merhaba dedi ve kış için yiyecek depoladığını söyledi. Sonra da hızla uzaklaştı. Tüytop ormandaki hayvanların kışa hazırlık yaptığını düşündü. O sırada yüzüne bir düştü. Başını göğe çevirdi. lar gökyüzünü tümüyle kaplamıştı. Hava da serinlemişti. Birazdan başladı. Tüytop koşarak evin yolunu tuttu. Yolunun üzerindeki lerden birkaçını da evde yemek için aldı. bulut ağaçlar güneş karınca yaprak sincap ceviz damla 26 yağmur böğürtlen

29 $ $ 3 Kumbara ÇİZİMLER: KORKUT GÜLTEKİN mini Kitabı yapmak için: 1-Kırmızı çizgilerden kesin. Üç ayrı parçanız olacak. 2-Her parçayı mavi çizgilerden katlayın. 3-Sıra numaraları 1 den 10 a kadar olacak şekilde parçaları iç içe yerleştirin. 4-Düzgünce yerleştirdikten sonra, kitabınızı sırtından zımbalayın. 5-Çocuğunuzun adını kitabın kapağına yazın. 8 SONBAHAR Bu kitabın koruyucusu: $ Sonbaharda hava yaza göre daha serin olur. Artık daha kalın Ağaçlardan yalnızca elbiseler giymeye yapraklar dökülmez. Sonbahar başlarız. geldiğinde ağaçlar tohumlarını da toprağa bırakır. 5 6 Sonbaharda ağaçların yaprakları renk değiştirir. Bazı ağaçların yaprakları sararır, bazılarınınki kızarır, bazılarının yaprakları da kahverengi olur. Hatta bazı günlerde yağmur bile yağar. Bu yağmur yazın yağanlar gibi kısa da sürmeyebilir.

30 $ $ $ 1 10 Ve tabii ki sonbahar geldiğinde okullar açılır. Çocuklar okula gider. Dört mevsimden biri de sonbahardır. Peki öteki üç mevsim hangileridir. 9 2 Sonbaharın geldiğini günlerin kısalmasıyla anlarız. Artık hava daha erken kararır. 7 Sonbahar geldiğinde leylek ve kaz gibi göçmen kuşlar, daha sıcak ülkelere doğru yola çıkar, yani göç eder. 4 Renk değiştiren yapraklar bir süre sonra dökülmeye başlar. Ağaçların yalnızca dalları görünür. Sonbaharda bazı günler soğuk ve rüzgarlı olur.

31 KİTAPLIĞIM RESİMLEYEN Eleanor Taylor YAZAN Emma Thompson ÇEVİREN Cumhur Öztürk 65 sayfa 26 TL Tavşan Peter öyküleri aslında tam 110 yıllık öyküler. Ancak bu kitapta, Tavşan Peter in başından geçen yepyeni bir serüven anlatılıyor. Yeni serüvenin yazarı da Oscar ödüllü ünlü aktris Emma Thompson. Bu kez Tavşan Peter, Mr. McGregor un bahçesinin dışında bir serüvene atılıyor. Ve her zaman olduğu gibi yine sevimli, afacan ve tabii ki oyuncu... 29

32 e n SİZDEN GELENLER z m t 5 yaşında Keçiören / ANKARA u Bekliyoruz! Kış, doğa ve hayvanlar gibi konularda yapacağınız resim ve çizimleri aşağıdaki adreslerden birine gönderirseniz, Mini Kumbara nın 11. sayısındaki Sizden Gelenler köşesinde yayımlayabiliriz. Adınızı, okulunuzun adını, sınıfınızı ve ilinizi de yazmayı unutmayın. ADRES: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları İstiklal Cad. Meşelik Sok. No: 2 Kat: 4 Beyoğlu/İstanbul E-POSTA: minikumbara@iskultur.com.tr 5 yaşında Beyoğlu / İSTANBUL i 30 s

33 v r o 7 yaşında VAN 4 yaşında SAKARYA j 31 6 yaşında Şişli / İSTANBUL l

34 SON SAYFA Bulutun yanına bir Güneş ve birkaç bulut da sen ekleyebilir misin? Sonra da dilediğince boyarsın... Yağmurlu Gün Çizim Kitabım da böyle tamamlanıp boyanacak daha onlarca çizim bulabilirsin. Yağmurlu Gün Çizim Kitabım Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 80 sayfa 10 TL 32

35 Sakar Cadı Vini nin Maceraları A

36 Vialand Maximum ilan 21x23cm.indd :57