Cilt: 8/Sayı: 19 Volume: 8/Issue: 19 Yıl/Year: 2016

Transkript

1 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUKK DERGİSİ LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW Cilt: 8/Sayı: 19 Volume: 8/Issue: 19 Yıl/Year: 2016 TR Dizin Hukuk Veri Tabanında Dizinlenmektedir

2 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUK DERGİSİ LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW Hakemli Dergidir / Peer reviewed journal Yayın Sahibi/Publisher: Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Manager: Yayımcının Adı/Name of Publishing Company: Basım ve Cilt/Printing and Volume: Basıldığı Yer/Place of Publication: Basıldığı Tarih/Publication Date: Yönetim Yeri/Place of Management: E-posta/ URL: Yayın Dili/Published on Language: Yayın Türü/Type of Publication: Cilt: 8/Sayı: 19 Volume: 8/Issue: 19 Yıl/Year: 2016 Legal Yayıncılık A.Ş. adına Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni/On Behalf of Legal Yayıncılık A.S. Publisher and Executive Editor Av./Aal. Lütfürrahman BAŞÖZ (Sertifika No./Certificate No ) Av. Ramazan ÇAKMAKCI Legal Yayıncılık A.Ş. (Sertifika No./Certificate No ) Tel.: Net Kırtasiye Tanıtım ve Matbaa San. Tic. Ltd. Şti (Net Copy Center) (Sertifika No./Certificate No ) Tel İnönü Cad. Beytülmalcı Sk. No: 23/A Gümüşsuyu/Beyoğlu-İstanbul Mayıs/May 2016 Bahariye Cad. No: 63/6 Kadıköy/İstanbul Tel Faks/Fax: legal@legal.com.tr Türkçe/İngilizce Bu dergi yılda iki sayı olarak yayımlanan uluslararası, süreli hakemli bir hukuk dergisidir/this journal is a peer-reviewed international law journal published two times in a year Yurt Dışı Temsilciliği Legal Publishing Albania Shpk Rruga Sami Frasheri, pallati 14, hyrja 11, ap. 8 ne Tirane/Albania info@legalalbania.com ISSN:

3 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUK DERGİSİ LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW Katkıda bulunmak isteyenler için iletişim bilgileri/ All correspondence concerning articles and other submissions should be addressed to: Bu dergide yayımlanan yazılarda ileri sürülen görüşler yazarlara aittir./articles published in this journal represent only the views of the contributors. Copyright 2016 Tüm hakları saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü, Legal Yayıncılık A.Ş. ile Doğuş Üniversitesi nin yazılı izni olmadan, fotokopi yoluyla veya elektronik, mekanik ve sair suretlerle kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz, kayda alınamaz. All rights reserved. No part of this publication may be copied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by means, without the prior expressed permission in writing of the Legal Yayıncılık A.S. and Dogus University.

4

5 GENEL EDİTÖR/EDITOR IN CHIEF Prof. Dr. Hamide Zafer Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi EDİTÖRLER KURULU/EDITORIAL BOARD Prof. Dr. Güzin Üçışık Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Hamide Zafer Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Sera Reyhani Yüksel Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Nazlı Hilal Çelik Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araş. Gör. Yağız Yavuz Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araş. Gör. Ayşe Begüm Keleş Güven Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araş. Gör. Nergis Kulaksızoğlu Mercan Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi YAYIN KURULU/EDITORIAL BOARD Prof. Dr. Abdullah Dinçkol Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Öner Eyrenci Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. H. Fehim Üçışık Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Hamide Zafer (Başkan) Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Sera Reyhani Yüksel (Başkan Yardımcısı) Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi

6 DANIŞMA KURULU/ADVISORY BOARD Prof. Dr. Nurşen Caniklioğlu Prof. Dr. Nur Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Tankut Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Bihterin Dinçkol Prof. Dr. Serap Helvacı Prof. Dr. Serap Keskin Kiziroğlu Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel Özel Prof. Dr. Burak Özen Prof. Dr. Türkan Sancar Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Kamil Yıldırım Prof. Dr. Turan Yıldırım Prof. Dr. Gülay Yılmaz Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Prof. Dr. Handan Yokuş Sevük Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Murat Yüksel Prof. Dr. iur. Gerhard Robbers Trier Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Jeffrey Haynes Londra Metropolitan Üniversitesi, Hukuk, Yönetim ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi

7 HAKEMLER/REFEREES Prof. Dr. Pınar Akan Prof. Dr. Rukiye Akkaya Kia Prof. Dr. Murat Alışkan Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar Prof. Dr. Nurşen Caniklioğlu Prof. Dr. Nur Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Tankut Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Abdullah Dinçkol Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Bihterin Dinçkol Prof. Dr. Öner Eyrenci Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Serap Helvacı Prof. Dr. İnci Kaner Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel Özel Prof. Dr. Burak Özen Prof. Dr. H. Güzin Üçışık Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. H. Fehim Üçışık Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Özlem Yenerer Çakmut Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi

8 Prof. Dr. Kamil Yıldırım Prof. Dr. Turan Yıldırım Prof. Dr. Gülay Yılmaz Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Prof. Dr. Murat Yüksel Prof. Dr. Hamide Zafer Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Murat Yusuf Akın Doç. Dr. Tahsin Erdinç Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Fulya Erlüle Doç. Dr. Kazım Karagöz İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Fulya İlçin Gönenç Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Ercüment Özkaraca Doç. Dr. H. Özden Özkaya Ferendeci Doç. Dr. Birgül Sopacı Öztuna Doç. Dr. İpek Sağlam Yard. Doç. Dr. Nesrin Akın Sunay Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Sinan Bayındır Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Nazlı Hilal Çelik Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Efe Dırenisa Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi

9 Yard. Doç. Dr. Hanife Doğrusöz Koşut Yard. Doç. Dr. Özlem Karaman Coşgun Yard. Doç. Dr. Tamer Pekdinçer Yard. Doç. Dr. Sera Reyhani Yüksel Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yard. Doç. Dr. Canan Yılmaz

10

11 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUK DERGİSİ YAYIN İLKELERİ PUBLICATION AND SUBMISSION REQUIREMENTS OF LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW 1. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, yılda iki sayı olarak yayımlanan hakemli bir dergidir. Law and Justice Critical Law Review is a peer-reviewed journal published two times in a year. 2. Dergi de yayımlanabilecek yazılar, hukukun her alanında (Kamu Hukuku veya Özel Hukuk) adalet, hukuk devleti, hukuk kültürü, meşruiyet, demokrasi ve insan hakları gibi konulara ilişkin makale, karar incelemesi ve kitap incelemesi ile çevirilerdir. Yazıların dili, Türkçe veya İngilizcedir. The Journal focuses on issues related to justice, rule of law, legal culture, legitimacy, democracy and human rights in both public and private law. Articles, case notes and comments, discussions of legislative development, book reviews and similar types of papers which are written in Turkish and English are welcome. 3. Dergi de yayımlanmak üzere gönderilen yazılar başka bir yerde yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Articles that will be sent to the editors should not be published elsewhere nor be submitted to other journals simultaneously. 4. Yazılar Microsoft word (Microsoft Office 98 ve üzeri versiyonlar) formatında (doc veya docx dosya uzantılı olarak) yazılmış olmalıdır. Ayrıca yazılar, aşağıdaki şekil şartlarına uygun olarak yazılmış olmalıdır. Kağıt Boyu: A4 Üst: 2.5 cm; Alt: 2.5 cm; Sol: 2 cm; Sağ: 2 cm Metin: Times New Roman, 12 punto, 1.5 satır aralığı, iki yana yaslı Dipnotlar: Sayfa altında, Times New Roman, 10 punto, 1 satır aralığı, iki yana yaslı

12 Articles should be submitted as Microsoft word (either with doc or docx file extensions) documents (Microsoft Office 98 or higher versions). Articles should be written according to the following style guidelines: Paper size: A4 Top: 2.5 cm; Bottom: 2.5 cm; Left: 2 cm; Right: 2 cm Text body: Times New Roman, 12 points, at 1.5 line spacing, justified Footnotes: Times New Roman, 10 points, at 1 line spacing, justified 5. Her yazı kaydedildiği bir CD ile ya da elektronik posta yolu ile Microsoft word formatında editörlere teslim edilmelidir. Yazının basılı olarak teslimi gerekmemektedir. Softcopy of the article either on a CD or as an attached Microsoft word document via should be submitted to the editors. There is no need to submit any hardcopy of the article. 6. Yazıyla birlikte yazarın (veya yazarların) adına, unvanına, çalıştığı kuruma, açık adresine, kolay ulaşım sağlanabilecek telefon numaralarına ve elektronik posta adreslerine ilişkin bilgiler de editörlere ulaştırılmalıdır. The name(s), formal position(s), institutional affiliation(s) and contact details (especially (s)) of the author(s) must be clearly included with the submission to the editors. 7. Dergi ye gönderilen makaleler Türkçe ve İngilizce başlık ile hem Türkçe, hem İngilizce özet kısmı içermelidir. Each submission should contain a Turkish and English title, as well as structured abstract in Turkish and English. 8. Dergi ye gönderilen makalelerde, ilgili makaledeki konuyu tanımlayan Türkçe ve İngilizce uygun anahtar kelimeler bulunmalıdır. All articles should be accompanied by sufficient number of keywords in Turkish and English that reflect the content of the article.

13 9. Dergi ye gönderilen makalelerde kullanılan kaynaklar, makale sonunda kaynakça olarak alfabetik sırada verilmiş olmalı ve kullanılan kaynaklar dipnotunda veya metin içerisinde kısa olarak yer almalıdır. All references cited in the text should be numbered in order of mention in the text and should be given abbreviated form in footnotes. They should be listed in full form at the end of the article in an alphabetically arranged bibliography as well. 10. Dergi ye gönderilen makalelerin yazım bakımından son denetimlerinin yapılmış olduğu ve basılmaya hazır olarak verildiği kabul edilir. All submissions are regarded as ready to publish and already proofread by the author himself or herself. 11. Yayın kurulunda ilk değerlendirmesi yapılan makaleler, anonim olarak hakeme gönderilecek, hakemden gelen rapor doğrultusunda makalenin yayımlanmasına, düzeltme istenmesine ya da yayımlanmamasına karar verilecek ve yazar durumdan en kısa zamanda e-posta yolu ile haberdar edilecektir. Tamamlanmış veya düzeltilmiş yazı, Yayın Kurulu nca tekrar hakeme gönderilebilir. All articles will initially be examined by the editorial board. After initial evaluation by the editorial board, the submissions will be sent to an anonymous peer reviewer, who is determined by the editorial board. In case of rejection or proposed amendments, the contributor(s) will be informed via in adequate detail. Whenever needed or necessary, a reviewed submission may be sent to a second reviewer 12. Dergi, hakemin yazarı bilmemesi esasına (kör hakemlik) dayanır. Yazarın ve hakemin kimliğine ilişkin bilgiler karşı tarafa iletilmez. All articles submitted are subject to a blind peer review. The identity of the author(s) and reviewer(s) shall not be revealed to the other party.

14 13. Tüm Hakem Raporları, ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) Hukuk Veri Tabanı Komitesi tarafından denetlenmesine olanak verecek şekilde 5 yıl saklanır. All reviewers evaluation reports will be kept for at least five years after publication and copies of these reports will be sent to the ULAKBİM (Turkish Akademic Network and Information Center) Law Database Committee whenever required. 14. Dergi ye ait yeni sayı yayımlandıkça, bu sayı tek bir PDF kopyası şeklinde ULAKBİM Online Dergi Takip Sistemine (ODİS) yüklenir. Ayrıca Dergi nin 2 adet basılı kopyası da ULAKBİM a kargo ile ulaştırılır. Each Publisher issue of the Journal will be uplouded as a PDF file to the Online Journal Watch System of ULAKBİM (ODİS). Also two copies of the published issue will be delivered to ULAKBİM by cargo. 15. Dergi basıldıktan sonra ilgili sayının yazarlarına ve bu sayıda hakemlik yapmış olanlara ücretsiz olarak gönderilir. Free copies of the published issue will be sent both to the author (s) and to the reviewer (s).

15 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUK DERGİSİ Hakkında Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, yılda iki sayı olarak yayımlanan hakemli bir dergidir. Dergide, hukukun her alanında (Kamu Hukuku veya Özel Hukuk) adalet, hukuk devleti, hukuk kültürü, meşruiyet, demokrasi ve insan hakları gibi konulara ilişkin özgün makale, çeviri ve karar incelemelerine yer verilecektir. Derginin danışma ve hakem kurulunda, hukukun farklı dallarında uzmanlaşmış öğretim üyeleri bulunmaktadır. Türkçe ve İngilizce yazılara yer verilecek olan Derginin, hukuk yazınına katkıda bulunacağı ve alanında temel referans kaynaklarından biri olacağı temenni edilmektedir. Okuyucu ve araştırmacılarımızın katkı ve eleştirileri doğrultusunda yapılacak yeni düzenlemelerle, Derginin, en kısa sürede uluslararası bir dergi olması hedeflenmektedir. About LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW Law and Justice Critical Law Review is a peer-reviewed journal published two times in a year. The Journal focuses on issues related to justice, rule of law, legal culture, legitimacy, democracy and human rights in both public and private law. Articles, case notes and comments, discussions of legislative development, book reviews and similar types of papers are welcome. The advisory and peer review board of the journal is composed of distinguished academics in the different fields of law. The journal will include papers in both Turkish and English and hopefully will contribute to legal studies and serve as one of the basic reference tools. The journal will be reviewed upon the contributions and critics of the readers and researchers. It is intended that the journal will be listed in international citation indexes in a short period of time.

16

17 EDİTÖRDEN /FROM THE EDITOR Değerli Okuyucular, Ulusal hakemli dergi statüsünde olan dergimizin yeni sayısında yazarlarımızın çalışmalarını bilginize sunuyoruz. Hukukun her alanında özgün çalışmaların yer aldığı Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi nin bu sayısında da okuyucu ve araştırmacılara yararlı olacağını umut ettiğimiz 4 hakemli makaleye yer verilmiştir. Hukuk Fakültesi öğrencilerinden gelen yazıların da dergimizde yayınlanmasına ilişkin arzumuz doğrultusunda bir öğrenci çalışmasına görüşler kısmında hakemsiz makale olarak yer verdik. Her sayımızda olduğu gibi bu sayımızda da bir uzman görüşü ile dergimizin içeriği zenginleşti. Doç. Dr. Tahsin Erdinç Sosyal Güvenlik Hükümleri ve Yeterliliği ; Yrd. Doç. Dr. Sera Reyhani Yüksel İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve 1982 Anayasası Işığında Geçim Şartları ve Nafakanın Çocuğun ve Kadının Geçim Şartlarına Etkisi ; Araş. Gör. Demet Belverenli El Yazılı Vasiyetnamede Şekil ve Şekle Aykırılığın Yaptırımı ; Araş. Gör. Ayşe Bal Vasiyetname İle İlgili Koruma Önlemleri başlıklı makaleleri ile dergimizin bu sayısına katkı sağlamışlardır. Teşekkür ederiz. Sayın Prof. Dr. Fehim Üçışık İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin Geçim Şartlarına İlişkin Düzenlemeleri ve Türkiye Uygulaması başlıklı uzman görüşü ile önceki sayılarımızda olduğu gibi bu sayımızda da dergimize olan desteğini ve katkısını sürdürmüştür. Kendisine çok teşekkür ediyor ve katkılarının devamını diliyoruz. Görüşler kısmında Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4 üncü sınıf öğrencisi Abdullah Demir in 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Ayıplı Mal Satışından Doğan Sorumluluk makalesi de dergimizin bu sayısında yerini almıştır. Kendisine teşekkür eder ve meslek hayatında başarılar dileriz. Bu vesileyle dergimizin yayıma hazırlanmasını üstlenen Legal Yayıncılığın sahibi Sayın Av. Lütfürrahman Başöz e ve Legal çalışanlarına titiz ve özverili çalışmalarından ötürü teşekkür ederiz. Dergimizin bundan sonraki sayılarının meslektaşlarımızın katkılarıyla daha da zenginleşeceği düşüncesiyle bu sayının hukuk camiasına yararlı olmasını diliyoruz. Saygılarımla, Prof. Dr. Hamide ZAFER (Genel Editör)

18

19 HUKUK VE ADALET ELEŞTİREL HUKUK DERGİSİ Cilt: 8/Sayı: 19 Yıl: 2016 İÇİNDEKİLER Makaleler Sosyal Güvenlik Hükümleri ve Yeterliliği Doç. Dr. Tahsin ERDİNÇ İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve 1982 Anayasası Işığında Geçim Şartları ve Nafakanın Çocuğun ve Kadının Geçim Şartlarına Etkisi Yard. Doç. Dr. Sera Reyhani YÜKSEL Vasiyetname ile İlgili Koruma Önlemleri Araş. Gör. Ayşe BAL El Yazılı Vasiyetnamede Şekil ve Şekle Aykırılığın Yaptırımı Araş. Gör. Demet BELVERENLİ Görüşler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin Geçim Şartlarına İlişkin Düzenlemeleri ve Türkiye Uygulaması 10 Aralık 2015 İnsan Hakları Konferansı-IV Prof. Dr. Fehim ÜÇIŞIK Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Ayıplı Mal Satışından Doğan Sorumluluk Abdullah DEMİR LEGAL YAYINCILIK TÜM YILLAR DERGİ FİYAT LİSTESİ (BASILI, ONLINE SÜRELİ-SÜRESİZ VE E-DERGİ) LEGAL HUKUK DERGİLERİ SİPARİŞ FORMU LEGALBANK ABONELİK FORMU

20

21 LAW AND JUSTICE CRITICAL LAW REVIEW Volume: 8/Issue: 19 Year: 2016 CONTENTS Articles Social Security Regulations and Its Compentency Assoc. Prof. Dr. Tahsin ERDİNÇ Subsistence Conditions under Universal Declaration of Human Rights and Constitution of 1982 and Effect of Maintenance on Woman s and Child s Subsistence Conditions Asst. Prof. Dr. Sera Reyhani YÜKSEL Measures of Conservation Relevant to Will Res. Asst. Ayşe BAL Form of Holographic Will and Sanction Applied to Contradictory Form Res. Asst. Demet BELVERENLİ Opinions Regulations on Living Conditions under the International Declaration of Human Rights, and Their Application in Turkey December, , Conference on International Human Rights-IV Prof. Dr. Fehim ÜÇIŞIK Liability Due to Sale of Defective Goods, under the 6502 Numbered Law on the Protection of Consumers Abdullah DEMİR LEGAL PUBLISHING'S PRICE LIST COVERING ALL THE YEARS (PRINTED-ON LINE-PERIODIC- NON-PERIODIC, AND E-JOURNAL ORDERING FORM FOR THE LEGAL LAW JOURNALS SUBSCRIPTION FORM FOR THE LEGALBANK LEGAL DATABASE

22

23 MAKALELER ARTICLES * Sosyal Güvenlik Hükümleri ve Yeterliliği Social Security Regulations and Its Compentency Doç. Dr./Assoc. Prof. Dr. Tahsin ERDİNÇ * İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve 1982 Anayasası Işığında Geçim Şartları ve Nafakanın Çocuğun ve Kadının Geçim Şartlarına Etkisi Subsistence Conditions under Universal Declaration of Human Rights and Constitution of 1982 and Effect of Maintenance on Woman s and Child s Subsistence Conditions Yard. Doç. Dr./Asst. Prof. Dr. Sera Reyhani YÜKSEL * Vasiyetname ile İlgili Koruma Önlemleri Measures of Conservation Relevant to Will Araş. Gör./Res. Asst. Ayşe BAL * El Yazılı Vasiyetnamede Şekil ve Şekle Aykırılığın Yaptırımı Form of Holographic Will and Sanction Applied to Contradictory Form Araş. Gör./Res. Asst. Demet BELVERENLİ

24

25 H SOSYAL GÜVENLİK HÜKÜMLERİ VE YETERLİLİĞİ * (SOCIAL SECURITY REGULATIONS AND ITS COMPENTENCY) Doç. Dr./Assoc. Prof. Dr. Tahsin ERDİNÇ ** ÖZ İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (İHEB) hükümlerinden ve diğer uluslararası insan hakları belgelerinde özlü şekilde düzenlenmiş olan Sosyal Güvenlik; insanların karşılaştıkları sosyal tehlikelerin (risklerin) doğurduğu zararları karşılayacak önlemler dizi olarak tanımlanmıştır. Sosyal Güvenlik Hükümleri İHEB de, Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Hakkında 1952 tarihli İLO Sözleşmesinde, Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Hakları Sözleşmesi nde, keza bölgesel düzeyde de Avrupa Sosyal Şartı nda ve benzer belgelerde sistematik ve ayrıntılı olarak yer almakta olup I. Bölümde incelenmiştir. Makalemizin 2. Bölümünde 1961 ve 1982 Anayasalarımızda ve yasalarda Sosyal Güvenliğe ilişkin düzenlemeler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ülkemizde primsiz Sosyal Güvenlik Sistemi, Zorunlu Primli Sosyal Güvenlik Sistemi ve Primli Sosyal Güvenlik Sistemine ihtiyari katılma sistemi olmak üzere 3 sistem kurulmuştur ve faaliyettedir. Anayasalar ve yasalar düzeyindeki Sosyal Güvenlik Hükümlerinin; İHEB de getirilmiş olanlardan ileri düzeyde olduğu görülmektedir. Ne var ki bu ileri düzenlemelere rağmen, somut olarak incelendiğinde; insanlarımızdan bazılarını, insan onuruna yaraşır bir yaşam düzeyi ve Sosyal Güvenlik Haklarının sağlanamamış (boşluk) olduğu görülmektedir. Bu boşlukların doldurulabilmesi ve finansman sıkıntısını önlenmesi için; Menfi Gelir Vergisi Sisteminin ülkemizde getirilmesi, ayrıca sosyal yardımların ödünç şeklinde verilmesi, ödünçlerin Oynak H Hakem denetiminden geçmiştir. * Bu makale tarihinde Yayınevimize ulaşmış olup, tarihinde hakem onayından geçmiştir. ** Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

26 26 Sosyal Güvenlik Hükümleri ve Yeterliliği Merdiven Sistemi esaslarına göre geri alınması, Yeni Zelanda Sosyal Güvenlik Sistemi örneğinden de yararlanılması gerektiği kanaatine ulaşmış bulunmaktayız. Anahtar Kelimeler: İnsan Haysiyeti, Sosyal Güvenlik Hükümleri, Sosyal Güvenlik Hakları, Sosyal Güvenliğe İlişkin Uluslararası Sözleşmeler, Sosyal Güvenlik Sistemleri ABSTRACT Social Security where has regulated compendiously at Universal Declaration of Human Rights (UDHR) and other international human rights documents is defined as a series of precautions which covers the damages that arising out of encountered social risks. Social Security Regulations where has systematically and broadly located in both UDHR, ILO Agreement dated 1952, International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights and other similar documents such as European Social Charter in regional-level is examined in Part I. In Part II of the Article, regulations regarding to Social Security provided by 1961 and 1982 constitution acts and related legislations is introduced. In Turkey, three different systems; Social Security System without Premium, Mandatory Social Security System with a Premium, Optional Social Security System has been established and operated. It is clearly seen that regulations that has been introduced with constitution acts and related legislations are more sophisticated than the regulations stated in UDHR. However, it can be seen that living standard compatible with human dignity and social security rights cannot be provided (gap) to some citizens despite of such advanced regulations. In order to fill such gaps and to avoid financing problem we have reached an opinion that negative income tax system should be introduced in our country and social aids should be provided as a loan to be returned in accordance with the sliding scale system and social security system in New Zealand is a beneficial example in such case. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

27 Doç. Dr. Tahsin ERDİNÇ 27 Keywords: Human Dignity, Social Security Regulations, Social Security Rights, International Agreements with respect to Social Security, Social Security Systems. ***... Ülkemizdeki anayasal düzenlemelerin, uluslararası bildiri ve belgelerde getirilmiş düzeyin çok ilerisinde sosyal hak ve sosyal güvenlik hakları düzenlemeleri getirmiş olduğu görülmektedir. Ne var ki bu ileri anayasal ve yasal düzenlemelere rağmen; İHEB, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ve Avrupa Sosyal Şartı nda getirilmiş olan ve Türkiye nin de taraf olup üstlenmiş bulunduğu yükümlülükleri tam olarak yerine getirilememiş ve her insana ailesi ile birlikte yeterli sosyal güvenlik haklarının yaygınlaştırılamamış olduğu görülmektedir. Bu sebeple sosyal hakların ve sosyal güvenlik haklarının eksiksiz tüm insanlarımıza teşmil edilmesi bir zorunluluktur. Bunun için kanımızca, sosyal güvenlik haklarına ilişkin yasal düzenlemelerin tek tek incelenmesi ve somut olarak hangi toplum kesimlerine ve kişilere sosyal güvenlik haklarının sağlanmadığı veya yeterince sağlanamadığı tespit edilmelidir. Bu eksiklik ya da yetersizliklerin yasalarda yapılacak düzenlemelerle ortadan kaldırılması gereklidir. Bunu yaparken, yeni yasalar yapılması ve çok sayıda yasalara yenilerinin eklenmesi yerine mevcut yasaların ilgili maddelerinin değiştirilmesi ya da maddeler eklenmesi suretiyle bu zorunluluğun giderilmesi gerektiğini düşünüyor ve öneriyoruz. Bu suretle yasaların sayısının artırılması, dağınıklığı daha da artması, yeni uyumsuzluk ve çelişkilerinin ortaya çıkması olasılıklarının da bertaraf edileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca ülkemize özellikle primsiz sosyal güvenlik alanlarında; menfi vergi sisteminin ve Yeni Zelanda sosyal güvenlik sistemine benzer bir sistemin getirilmesinin uygun olacağını, bu yolla da çalışan ya da çalışamayan bütün insanlarımıza sosyal güvenliğin sağlanması ve yeni sistemde finansman zorluklarının da ortadan kalkmasının sağlanmış olacağını düşünüyoruz. Makalenin devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Law and Justice, Critical Law Review - Volume: 8/Issue: 19/Year: 2016

28

29 H İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ VE 1982 ANAYASASI IŞIĞINDA GEÇİM ŞARTLARI VE NAFAKANIN ÇOCUĞUN VE KADININ GEÇİM ŞARTLARINA ETKİSİ * (SUBSISTENCE CONDITIONS UNDER UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS AND CONSTITUTION OF 1982 AND EFFECT OF MAINTENANCE ON WOMAN S AND CHILD S SUBSISTENCE CONDITIONS) Yard. Doç. Dr./Asst. Prof. Dr. Sera Reyhani YÜKSEL ** ÖZ İnsan hakları alanında önemli bir belge olan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, 10 Aralık 1948 tarihinde ilan edilmiştir. İlgili bildirgede birçok hakkın yanı sıra yeterli yiyeceğe sahip olma, barınma ve sağlık haklarına da yer verilmiştir. Nitekim yeterli beslenme, barınma gibi hususlar iyi bir yaşam için gereksinim duyulan şeyler olup tüm bu temel insani ihtiyaç ve değerler, insan haklarına ilişkin evrensel düşüncelerin temelinde yer almaktadır. Kişilerin geçim şartlarını etkileyen hususlar çok yönlü olarak ele alınabilir. Ancak toplumun zayıf kesimini oluşturan kadın ve çocuklar açısından bu gruplara takdir edilen nafakanın geçim şartlarını etkilediği bir gerçektir. Bu çalışmada kadına ve çocuğa takdir edilen nafakanın kadının ve çocuğun geçim şartlarına etkisi ortaya konulmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Geçim Şartları, Kadın ve Çocuk, Nafaka H Hakem denetiminden geçmiştir. * Bu makale tarihinde Yayınevimize ulaşmış olup, tarihinde hakem onayından geçmiştir. ** Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

30 30 İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve 1982 Anayasası Işığında Geçim Şartları ve Nafakanın Çocuğun ve Kadının Geçim Şartlarına Etkisi ABSTRACT Universal Declaration of Human Rights, a milestone document in the field, was proclaimed in 10th of December, Besides other rights, Declaration also covers right to adequate food, housing and health. Hence, components such as adequate nutrition and housing are the necessities of a good life, all these basic humanitarian needs and values underlie the universal thoughts regarding human rights. Factors, affecting individuals subsistence conditions, can be approached in a multi-perspective way. However, it is a fact that awarded maintenance affects the subsistence conditions of women and children who comprise the vulnerable part of the society. This paper aims to present the effect of awarded maintenance on subsistence conditions of woman and child who are awarded with. Keywords: Universal Declaration of Human Rights, Subsistence Conditions, Woman and Child, Maintenance ***... İnsanın insan olmak sebebiyle sahip olduğu vazgeçilmez, devredilmez haklar vardır. İnsan hakları olarak zikredilen bu haklar, özellikle, insanın, insanca bir hayat yaşaması için önemlidir. İnsanın onurlu bir hayat yaşaması gerekliliğine ilişkin tartışmalarda öne çıkan haklar ise, mevcut insan hakları belgelerinde ekonomik-sosyal haklar içerisinde yer alan haklar olarak görülmektedir. II. kuşak haklar olarak adlandırılan sosyal, ekonomik ve kültürel haklar, kişinin yeterli giyim, barınma ve yiyeceği içeren yeterli yaşama koşullarına sahip olması gerekliliğini bünyesinde barındıran haklardır. Dolayısıyla geçim şartlarının tartışma konusu yapıldığı bir zeminde, yeterli yaşama koşullarına sahip olma ihtiyacının, ekonomik, sosyal ve kültürel haklar kapsamında ele alınması gerekir. Toplumun zayıf kesimini oluşturan kadınlar ve çocuklar, gerek biyolojik açıdan var olan yetersizlikler nedeniyle gerekse başka faktörlerin etkisiyle çalışma yaşamında yer alamadıklarından yoksulluk tehdidiyle yüz yüze kalmaktadırlar. Şüphesiz sosyal devletin asgari yaşam koşullarının sağlanması konusunda yükümlülüğü vardır. Ancak aile bireyleri arasındaki dayanışma yükümlülüğünün bir sonucu olarak Aile Hukukunda yakın hısımlar arasında öngörülen nafaka yükümlülüğünün geçim Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

31 Yard. Doç. Dr. Sera Reyhani YÜKSEL 31 şartları üzerinde etkisi büyüktür. Çocuğun barınma, eğitim, sağlık hakkını velayeti kullanan anne ve babanın birlikte karşılaması gerekmektedir. Ancak, velayetin anne ve babadan sadece birine verildiği durumda velayet kendisine bırakılmamış tarafın çocuğun ihtiyaçlarını karşılama borcu sona ermemektedir. Velayet kendisine bırakılmamış olan anne ya da baba gücü oranında çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak yükümlülüğü altında olmaktadır. Hiçbir geliri olmayan tarafın, ki bu genellikle anne olmaktadır, çocuğa bakması, mesela annenin çocuğa yemek yapması, yedirmesi, çamaşırlarını, bulaşığını yıkaması gibi hizmetleri de katkı olarak görülmektedir. Çalışmayan ve başkaca bir geliri olmayan, çalışsa bile insanca yaşamak için zaruri ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar gelir elde edemeyen kadın lehine de çeşitli adlar altında nafaka takdir edilebilmektedir. Bu açıdan bakıldığında nafakanın, sosyal açıdan önemli bir işlevi yerine getirdiği ifade edilmelidir. Nafakanın miktarının, amaçlanan insanca yaşamayı sağlamak konusunda yeterliliği tartışma konusu yapılabilir; ancak uygulamanın, özellikle Yargıtay kararlarının, miktarın takdirinde dikkate aldığı esaslar, nafakanın, geçim şartlarına olumlu etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Makalenin devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Law and Justice, Critical Law Review - Volume: 8/Issue: 19/Year: 2016

32

33 H VASİYETNAME İLE İLGİLİ KORUMA ÖNLEMLERİ * (MEASURES OF CONSERVATION RELEVANT TO WILL) Araş. Gör./Res. Asst. Ayşe BAL ÖZ Kişinin ölümüyle, mirasçılar terekeye dahil hakları elde ederler. Kanun koyucu tarafından, mirasın paylaşılmasına kadar tereke ögelerinin ve gerçek hak sahiplerinin belirlenmesi için birtakım önlemler öngörülmüştür. Bu çalışmada vasiyetnamelerin korunması önlemleri incelenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Mirasın açılması, mirasın paylaşılması, koruma önlemi, vasiyet, mirasçılık belgesi ABSTRACT When person dies, inheritors acquire the rights included in the heritage. Number of measurements were generated by the Legislator in order to determine the real owner of the rights and components of the heritage until the time of partition of inheritance. In this study, it was intended to analyse the measures of conservation relevant to will. Keywords: Opening of succession, partition of inheritance, measure of conservation, will, certificate of inheritance *** H Hakem denetiminden geçmiştir. * Bu makale tarihinde Yayınevimize ulaşmış olup, tarihinde hakem onayından geçmiştir. Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk A.B.D. Araştırma Görevlisi.

34 34 Vasiyetname ile İlgili Koruma Önlemleri... Mirasın açılmasıyla birlikte terekeye dahil tüm unsurlar kanun gereği mirasçıların mülkiyetine geçer ve vasiyet alacaklıları da bu haklarını ileri sürebilecek hale gelirler. Bununla birlikte, terekeye dahil ögeler üzerinde fiili olarak hakimiyet kurulması, mirasın paylaştırılması anına kadarki sürede her zaman mümkün olmaz. Kanun koyucu, bu ana kadar, gerek terekenin korunması gerekse gerçek hak sahiplerinin tespiti için birtakım önlemler öngörmüştür. Bu önlemlerden bir kısmı ölüme bağlı tasarruflara ilişkindir. Ölüme bağlı tasarruflardan vasiyetnamelerin gereğinin mirasbırakanın arzularına uygun şekilde yerine getirilmesi için yapılması gerekenlerden ilki, ele geçirilen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hakimine teslim edilmesidir. Teslim yükümlülüğü, vasiyetnameyi bulan veya elinde bulunduran herkes için sözkonusu olup, kanundan doğan bir borç niteliğindedir. Teslim yükümlülüğü vasiyetname niteliğindeki her türlü belgeyi, şeyi içerir. Sulh hakimi, kendisine teslim edilen vasiyetnameyi inceler ve açılma prosedürünün yerine getirilmesi anına kadar gerekli gördüğü önlemleri alır ve tereke üzerindeki zilyetlik durumunu geçici olarak düzenler. Bunlarla birlikte, inceleme neticesinde öğrendiği ilgilileri ve mirasçıları vasiyetin açılması işlemi için davet eder. Davet neticesinde hazır bulunan mirasçı ve ilgililerin nezaretinde vasiyetname açılır ve okunur. Bu işlemin ardından gerek yasal ve atanmış mirasçılara, gerekse vasiyetnamenin içeriğini öğrenmekte menfaati olan diğer ilgililere vasiyetnamenin bir örneği tebliği edilir. Yapılan bu tebliğin ardından mirasçılık belgesi verilmesi ve terekeye dahil unsurlar üzerinde tasarruf imkanları doğabilecektir. Mirasçılık belgesi, resmi belge niteliği taşımakla birlikte, aksi ispat edilebilen ve hak tesis etmeyen belge olduğundan, iyiniyetli üçüncü kişilerin korunmasını sağlar nitelikte değildir.... Makalenin devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

35 H EL YAZILI VASİYETNAMEDE ŞEKİL VE ŞEKLE AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI * (FORM OF HOLOGRAPHIC WILL AND SANCTION APPLIED TO CONTRADICTORY FORM) Araş. Gör./Res. Asst. Demet BELVERENLİ ** ÖZ El yazılı vasiyetname 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu nda düzenlenmiş üç vasiyetname türünden biridir. Bu vasiyetname türü Kanunun 538. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre, vasiyetname metninin baştan sona vasiyetçinin el yazısı ile yazılması, düzenleme tarihinin bulunması ve imzalanması şartları el yazılı vasiyetnameye ilişkin geçerlilik şartlarını teşkil etmektedir. Bu çalışmada el yazılı vasiyetnamedeki bu şekil şartları ve bunlara aykırılığın yaptırımı incelenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Vasiyetname, El yazılı vasiyetname, Vasiyetçi, Düzenleme Tarihi, İmza. ABSTRACT Holographic will is one of the three types of will regulated by Turkish Civil Code no This type of will was regulated in article 538 of the Code. According to the relevant regulation, in order to be regarded as valid, it is obligatory for an holographic will to be handwritten by the testator, include the creation date and signature of H Hakem denetiminden geçmiştir. * Bu makale tarihinde Yayınevimize ulaşmış olup, tarihinde hakem onayından geçmiştir. ** İzmir Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku A.B.D. Araştırma Görevlisi.

36 36 El Yazılı Vasiyetnamede Şekil ve Şekle Aykırılığın Yaptırımı the testator. In this study it is intended to analyse,required form of the holographic will and the sanctions of contradictions to that form. Keywords: Will, Holographic Will, Testator, Creation Date, Signature. ***... Ölüme bağlı arzuların yerine getirildiği sırada mirasbırakanın hayatta olmaması bu hususta kanun koyucuyu dikkatli davranmaya sevk etmiştir. Bu nedenle Türk Medeni Kanunu nda el yazılı vasiyetname bakımından sıkı şekil şartları ön görülmüştür. Bahsettiğimiz bu şekil şartlarından varılan sonuçlar kısaca şu başlıklar altında özetlenebilir: - Vasiyetname metninin yazıldığı araç, üzerine yazıldığı malzeme, dili, yazı tipi ve şekli vasiyetname iradesini yansıtmak kaydıyla önem arz etmemektedir. Vasiyetname metninin bizzat vasiyetçinin kendi el yazısı ile yazılması zorunlu olup, üçüncü bir kişinin yazdığı ya da daktilo, bilgisayar gibi bir araç yardımıyla yazılan vasiyetnamelerdeki bu tasarruflar geçerli kabul edilmeyecektir. - Düzenleme tarihi de zorunlu bir şekil şartı olmakla beraber, tarihin varlığı ve yanlışlığı bakımından öğretide görüş ayrılıkları bulunmaktadır. İsviçre de ve Almanya daki gibi vasiyetnamenin geçerliğine ilişkin bir problem ortaya çıkmadıkça tarihin varlığı veya doğruluğunun aranmayacağına ilişkin bir hüküm hukukumuzda mevcut olmasa da, yorum yoluyla aynı sonuca varılabilecektir. Favor testamenti prensibi bu anlamda düzenleme tarihine ilişkin şartın yumuşatılarak vasiyetnamelerin ayakta tutulmasına hizmet etmektedir. Vasiyetnamede bulunmamasına hiçbir hukuki sonuç bağlanmamışken, sırf tarihin şeklen yokluğu neticesi vasiyetnameyi geçersiz kabul etmek çok ağır bir çözüm olacaktır. Makalenin devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

37 GÖRÜŞLER OPINIONS * İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin Geçim Şartlarına İlişkin Düzenlemeleri ve Türkiye Uygulaması 10 Aralık 2015 İnsan Hakları Konferansı-IV Regulations on Living Conditions under the International Declaration of Human Rights, and Their Application in Turkey December, , Conference on International Human Rights-IV Prof. Dr. Fehim ÜÇIŞIK * 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Ayıplı Mal Satışından Doğan Sorumluluk Liability Due to Sale of Defective Goods, under the 6502 Numbered Law on the Protection of Consumers Abdullah DEMİR

38

39 İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİNİN GEÇİM ŞARTLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI 10 Aralık 2015 İnsan Hakları Konferansı-IV (REGULATIONS ON LIVING CONDITIONS UNDER THE INTERNATIONAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS, AND THEIR APPLICATION IN TURKEY December, , Conference on International Human Rights-IV) Prof. Dr. Fehim ÜÇIŞIK... Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından tarihinde kabul ve ilan edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin önsözünde, dehşetten ve yoksulluktan kurtulmuş insanların, içinde söz ve inanma özgürlüklerine sahip olacakları bir dünyanın kurulmasının en yüksek amaç olduğu belirtilmektedir. Amaçlarından biri insanların yoksulluktan kurtulması olan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, bizce, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna ilişkin çeşitli hükümleriyle geçim şartlarına ilişkin olarak belirli bir düzen öngörmektedir. Anılan Bildirge, temel kural olarak, her şahsın gerek kendisi gerekse ailesi için, yiyecek, giyim, mesken, tıbbi bakım, gerekli sosyal hizmetler dahil olmak üzere sağlığı ve refahını temin edecek uygun bir hayat seviyesine hakkı olduğunu belirtmektedir (m.25/i). Bildirge, çalışanların böyle bir hayat seviyesi için gerekli ücret almalarını şöylece öngörmektedir: Çalışan her kişinin, kendisine ve ailesine insanlık haysiyetine uygun bir yaşayış sağlayan ve gerekirse her türlü sosyal koruma vasıtalarıyla da tamamlanan adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır (m.23/iii).... Bize göre, yükseköğrenim öğrencilerine verilmekte olan öğrenim kredileri, orta ve ilköğrenime yaygınlaştırılmalıdır. Öğrenim kredileri, asgari ücretin belirli bir oranı kadar olmalı ve yürürlükte olan asgari üc-

40 40 İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin Geçim Şartlarına İlişkin Düzenlemeleri ve Türkiye Uygulaması - 10 Aralık 2015 İnsan Hakları Konferansı-IV ret üzerinden aynı oranda ve fakat daha geniş sürede geri alınmalıdır. Mesela üniversite öğrencilerine her ay asgari ücretin dörtte üçü verilmeli ve her bir aylık kredinin geri ödemesi üç ayda asgari ücretin dörtte biri miktarında olmalıdır. Bizce, Toplu Konut İdaresi ve belediyelerin konut ihtiyacı olan vatandaşların tümüne yardım yapmaları öngörülmeli, konut edindirilemeyenler belediye yurtlarından yararlandırılmalıdır. Bizce, kamu arazilerinin, toplu konut projelerine geçici olarak tahsis edilerek bedellerini konut edinenlerin ödemesiyle en uygun şekilde paraya dönüştürülmesi ve konut fonunun, kredi verilişinde ve geri ödemelerde birim metrekare inşaat maliyetlerinin esas alınmasıyla eritilmeksizin sürekli olarak yeni konutlar için destek verilmesiyle her ihtiyacı olanın konut edinmesi sağlanabilecektir döneminde ferdi konut kredileri verilirken ve geri alınırken birim metrekare maliyetler esas alınsaydı, konut için verilmiş olan kredilerin ödeme süresi 15 yıl olduğundan sürekli olarak her yıl en az ( :15) konut bedeli kadar geri ödeme yapılıp yeni isteklilere kredi açılacaktı. Bize göre, 1982 Anayasasının Bildirgeden farklı düzenlemeleri, insan haklarına saygı, hukuk devleti ve sosyal devlet şeklindeki ilkeler ile uyumlu bulunmamaktadır. Bizce, 1982 Anayasasının iş hukuku ve sosyal güvenlikle ilgili düzenlemeleri yerine anılan Bildirgeden alıntı yapılmalı veya bu düzenlemeler Bildirgeyle uyumlu hale dönüştürülmelidir. Yazının devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

41 6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA AYIPLI MAL SATIŞINDAN DOĞAN SORUMLULUK (LIABILITY DUE TO SALE OF DEFECTIVE GOODS, UNDER THE 6502 NUMBERED LAW ON THE PROTECTION OF CONSUMERS) Abdullah DEMİR *... Sosyal düzene baktığımızda, tüketicilerin satıcılar karşısında zayıf konumda olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bununla birlikte, sanayi ve teknolojinin günden güne gelişmesi tüketiciyi satıcılar karşısında daha zayıf bir konuma düşürmektedir. Nitekim günümüzde ortaya çıkan teknolojik yeni mallar hakkında çoğumuzun kapsamlı bir bilgisi yoktur. Bu durumda, tüketici olarak ayıplı mallarla karşılaştığımızda ayıbı farkedememe olanağımız yüksektir. Bu sebeplerden dolayı, tüketici hukukunda ayıplı malın satımına ilişkin hükümlerin tüketici lehine yeterli bir koruma sağlayıp sağlayamayacağı büyük önem arzetmektedir sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un, bu konuda tüketici lehine düzenlemeler getirdiği söylense bile, tam anlamıyla bir koruma sağladığını söylemek mümkün değildir. Öncelikle, Kanun'da yoruma açık ifadelerin kullanılmış olmasını ve bazı hususların hiçbir şekilde düzenlenmemiş olmasını, tüketicinin lehine bir durum olarak değerlendiremeyiz. Nitekim hüküm yoruma açık bir şekilde kaleme alınmış ise, satıcının haksız olsa bile kendini savunabilmesi kolaylaşır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Kanun'da hüküm bulunmayan hallerde, TBK hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. (TKHK m.83/f.1) Ancak, ayıplı mala ilişkin hükümler bakımından TKHK ile TBK hükümlerinin tam anlamıyla örtüştüğünü söyleyemeyiz. TBK hükümlerinin uygulanabileceği öngörülmüş olsa dahi, bütünlüğü sağlamak ve herhangi bir çelişkiye yer vermemek adına mümkün olduğunca TKHK'nın dışına * Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, son sınıf öğrencisi

42 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Ayıplı Mal Satışından Doğan Sorumluluk çıkılmamalıdır. Bu da ancak hükümlerin, açık, net ve boşluk olmayacak şekilde düzenlenmesiyle mümkündür. Üzerinde durulması gereken diğer bir konu ise, seçimlik hakların kullanımıdır. Kanun'da tüketicinin dört seçimlik hakkı mevcuttur. Bu seçimlik haklardan ancak onarım ve yenisiyle değiştirme hakları, üretici veya ithalatçıya karşı kullanılabilmektedir. Ama garanti sorumluluğunda bu kuralın aksi öngörülmüştür. Zira tüketici, bu haklarını üretici veya ithalatçıya karşı da kullanabilecektir. Yaratılan bu çelişki içinde, tüketicinin nasıl hareket etmesi gerektiği belirsiz bir hal kazanmıştır. Kanundaki hükümler sadece, tüketiciyi korumaya çalışmamalı, aynı zamanda satıcılar, ithalatçılar ve üreticiler bakımından caydırıcı da olmalıdır. Bu da sorumlular bakımından ağır yaptırımların uygulanmasıyla mümkündür. Ancak, ayıplı mala ilişkin hükümlerin bunu sağlamadığı açıktır. Kanaatimce satıcıların da mağdur olmaması sağlanmalıdır. Fakat bu sağlanırken, tüketicinin sahip olduğu haklardan hiçbir şekilde taviz verilmemesi gerekmektedir. Kanaatimce Kanun'da tüketicinin sahip olduğu seçimlik haklar, gereğinden fazla sınırlandırılmıştır. Son olarak, çelişkilerin ve yoruma açık ifadelerin bulunduğu bu Kanun'un uygulamasında, kanaatimce yargının tavrı belirleyici olacaktır. Bu Kanun, tüketiciyi korumak amaçlı kabul edilmiştir. Bu yüzden, çelişki ve belirsizlik durumunda hükümlerin tüketici lehine uygulanması gerekir. Kanun'daki bu eksiklikler, ancak yargının bu doğrultudaki net kararlarıyla giderilebilir. Yazının devamına, dergimizin 2016 tarihli, 8. cilt, 9. sayısından ulaşabilirsiniz Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi - Cilt: 8/Sayı: 19/Yıl: 2016

43 LEGAL YAYINCILIK TÜM YILLAR DERGİ FİYAT LİSTESİ (BASILI, ONLINE SÜRELİ-SÜRESİZ VE E-DERGİ) LEGAL PUBLISHING'S PRICE LIST COVERING ALL THE YEARS (PRINTED-ON LINE-PERIODIC- NON-PERIODIC, AND E-JOURNAL

44

45

46

47 LEGAL HUKUK DERGİLERİ SİPARİŞ FORMU ORDERING FORM FOR THE LEGAL LAW JOURNALS

48 LEGALBANK ABONELİK FORMU SUBSCRIPTION FORM FOR THE LEGALBANK LEGAL DATABASE