İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ YAYINLARINDAN

Transkript

1

2 ISSN: İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ YAYINLARINDAN ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ XXXIV STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR Herausgegeben von der Abteilung für deutsche Sprache und Literatur an der Philosophischen Fakultät der Universität Istanbul İSTANBUL 2015 / 2

3 Alman dili ve edebiyatı dergisi = Studien zur deutschen Sprache und Literatur.-- İstanbul : İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, c.: şkl., tbl.; 24 cm. Yılda 2 sayı ISSN Elektronik ortamda da yayınlanmaktadır: 1. ALMAN EDEBİYATI. 2. ALMAN DİLİ. 3. DİLBİLİM. İLBEY MATBAA KAĞIT REKLAM ORG. MÜC. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Tel: Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi No:3 NB3 Topkapı-Zeytinburnu İSTANBUL

4 ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ 34: 2015/2 STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR 34: 2015/2 Yazı İşleri Sorumlusu/Redaktionsleitung: Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata Yayın Kurulu/Redaktionsrat: Prof. Dr. Mahmut Karakuş, Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata, Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu, Doç. Dr. Arsun Uras-Yılmaz, Yard. Doç. Dr. Şebnem Sunar Editör/Editor: Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu Düzelti/Korrekturlesen: Ar. Gör. İrem Atasoy ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı nın hakemli yayın organıdır. Die Zeitschrift STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR ist das begutachtete Publikationsorgan der Abteilung für deutsche Sprache und Literatur an der Universität Istanbul Hakemler/Begutachter: Prof. Dr. Nazan Aksoy, Prof. Dr. Gürsel Aytaç, Prof. Dr. Şener Bağ, Prof. Dr. Kristin Bührig, Prof. Dr. Leyla Coşan, Prof. Dr. Nergis Daş-Pamukoğlu, Prof. Dr. Manfred Durzak, Prof. Dr. Kasım Eğit, Prof. Dr. Yadigar Eğit, Prof. Dr. Sakine Eruz, Prof. Dr. Ortrud Gutjahr, Doç. Dr. Zehra Gülmüş, Prof. Dr. İbrahim İlkhan, Prof. Dr. Mahmut Karakuş, Prof. Dr. Nevzat Kaya, Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu, Prof. Dr. Onur Bilge Kula, Prof. Dr. Nedret Kuran-Burçoğlu, Prof. Dr. Turgay Kurultay, Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı, Prof. Dr. Norbert Mecklenburg, Prof. Dr. Esra Melikoğlu, Prof. Dr. Güler Mungan, Hans-Christoph Graf v. Nayhauss, Prof. Dr. Şeyda Ozil, Prof. Dr. Yılmaz Özbek, Prof. Dr. Kadriye Öztürk, Prof. Dr. Ali Osman Öztürk, Prof. Dr. Nuran Özyer, Prof. Dr. Tülin Polat, Prof. Dr. Angelika Redder, Prof. Dr. Hüseyin Salihoğlu, Doç. Dr. Ahmet Sarı, Prof. Dr. Acar Sevim, Prof. Dr. Şârâ Sayın, Prof. Dr. Zeynep Sayın, Yard. Doç. Dr. Şebnem Sunar, Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata, Prof. Dr. Nilüfer Tapan, Doç. Dr. Zeki Uslu, Prof. Dr. Cemal Yıldız, Prof. Dr. Semahat Yüksel İletişim/Kontakt: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Beyazıt, İstanbul Elektronik posta/ almandil@istanbul.edu.tr Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark ta yer almaktadır. Registriert in der Datenbank TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark unter

5 ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ 34: 2015/2 İÇİNDEKİLER / INHALT Sunuş / Vorwort Şebnem Sunar Einführung in den Thementeil: Das Konzept Utopie / Dystopie 1-4 Anja Gerigk Die ideale Geliebte Utopische Erzählformen im Spiegel neuer Dystopien (Zeh, Dath, Kracht) 5-16 Sabine Zubarik Die deutschen Möglichkeiten einer Insel: Gegenwartsromane zwischen utopischen und dystopischen Entwürfen Björn Hayer Insulare Transzendenzen Die Robinsonade als Genre im Spagat: Isolationismen zwischen Utopie, Anti-Utopie und Persiflage Heiko Ullrich Lutz Seilers Kruso soziale Utopie, pastoraler Feuilletonroman und pikareske Robinsonade Marcel Schmid Das Imperium der Lebensreform Krachts Rezeption utopischer Projekte İrem Atasoy Ütopyanın Sonu: Hindistancevizi İmparatorluğu - Christian Kracht ın Imperium Romanında Ütopyacı Dürtüler Philipp Ritzen Mit dem Lada ins Nirgendwo Elemente des Utopischen in Wolfgang Herrndorfs Tschick 85-96

6 Katharina Meiser Italien Arkadien? Zum Zusammenhang von Kunstautonomie und Künstlertod

7 Sunuş / Vorwort Dergimizin 2015/2 sayısı yazınsal ütopya araştırmalarına ayrıldı. Alman yazınında ütopya konusunu incelemeye odaklanan dosyamız, Şebnem Sunar ın ütopya ile distopya kavramlarını açıklayan ve dergide yer alan metinleri tanıtan giriş yazısıyla başlıyor. Ütopya konseptine farklı açılardan yaklaşan çalışmaları kapsayan bu sayıda yedi Almanca ve bir Türkçe makale yer alıyor. Makaleler içeriklerine göre şöyle sıralanıyor: Anja Gerigk, Die ideale Geliebte Utopische Erzählformen im Spiegel neuer Dystopien (Zeh, Dath, Kracht) başlıklı makalesinde ütopya ve distopyanın birbirine yakın özellikler sergilediği savından yola çıkarak, Dietmar Dath tan Juli Zeh in yapıtlarına uzanan yelpazede bir dizi yazınsal örnek aracılığıyla bu savı temellendirmeye çalışıyor. Sabine Zubarik, Die deutschen Möglichkeiten einer Insel: Gegenwartsromane zwischen utopischen und dystopischen Entwürfen adlı yazısında Thomas More un Utopia sından bu yana pek çok örneğini gördüğümüz ada ütopyasına ilişkin üç çağdaş romanı ele alan bir inceleme gerçekleştiriyor. Björn Hayer, yine ütopya mekanı olarak adaya yönelmekle birlikte ada ütopyası ile robinsonad romanının Alman yazınında birleştiğini öne sürüyor. Heiko Ullrich ise Lutz Seiler in 2014 te yayımlanan ilk romanı Kruso üzerinden robinsonad geleneğini tartışıyor. Ütopya bağlamında İsviçreli yazar Christian Kracht ın yapıtları iki farklı makalenin araştırma konusunu oluşturuyor. Marchel Schmidt, Kracht ın Imperium, 1979, Ich werde hier sein im Sonnenschein und im Schatten ve Faserland romanlarında kurmaca ile gerçeklik arasındaki bağıntının izini sürüyor. İrem Atasoy, Ütopyanın Sonu: Hindistancevizi İmparatorluğu - Christian Kracht ın Imperium Romanında Ütopyacı Dürtüler başlıklı yazısında Amerikalı yazınbilimci Fredric Jameson ın ütopya kuramından yola çıkarak Kracht ın son romanı Imperium u yorumluyor. Almanca yazın yapıtlarındaki ütopik öğeler, Philipp Ritzen ve Katharina Meiser tarafından kaleme alınan iki ayrı yazıda irdeleniyor. Ritzen, Michel Foucault nun heterotopya kavramından hareketle Wolfgang Herrndorf un Tschick adlı gençlik romanını inceliyor. Meiser ise Hugo von Hofmannsthal in Der Tod des Tizian ile Thomas Mann ın Der Tod in Venedig yapıtlarının ortak mekanı İtalya yı merceğe alıyor ve bu yörenin, sanatçı açısından Arkadya düşünü sürekli olarak yeniden uyandırdığından söz ediyor. Yayın Kurulu adına Prof. Dr. Canan Şenöz Ayata

8