BİLGİSAYAR I BİLGİSAYAR İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

Transkript

1 BİLGİSAYAR I BİLGİSAYAR İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1 Yrd.Doç. Dr. Nuray Gedik

2 Bilgi Çağı Gereksinimleri Bilgisayarların Tarihçesi Bilgisayarların Sınıflandırılması Bilgisayar Birimleri Mikro Bilgisayarlar Çevre Donanımı 2

3 BİLGİ ÇAĞI GEREKSİNİMLERİ Ekonomiye etkisi olan kaynaklar: Tabi Kaynaklar İş Para Bilgi 3

4 BİLGİ NEDİR? Bilgi (Information) organize edilmiş, düzenlenmiş, manalı ve kullanılabilir veriler Veri (Data) işlenecek olan ham olan her şey 4

5 BİLGİ ÇAĞI Avcılık Tarım Endüstri Bilgi 5

6 BİLGİ ÇAĞI Bilgisayar: her türlü bilgiyi işleyen ve bize sonuçlarını ileten aletler Bilgisayar okuryazarlığı: Farkında olma, Bilgi sahibi olma, Etkileşimde bulunma 6

7 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: FARKINDA OLMA Bilgisayarların toplum için öneminin, becerisinin ve yayılmasının yaratacağı sonuçların farkında olmak. 7

8 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: BİLGİ SAHİBİ OLMA Bilgisayarlar nedir, nasıl çalışır gibi sorulara cevap verebilecek düzeyde bilgi sahibi olmak, Bilgisayarlar hakkında teknik dil hakkında bilgi sahibi olmak, 8

9 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: ETKİLEŞİMDE BULUNMA Bilgisayarı kullanabilmek Bazı temel bilgisayar programlarını kullanabilmek 9

10 BİLGİSAYARLARIN TEMEL NİTELİKLERİ Hız, Güvenilirlik, Saklama kapasitesi, Üretime sağladıkları yarar 10

11 BİLGİSAYARLARIN FAYDALARI Verimlilik Karar Verme Maliyet Azaltma 11

12 BİLGİSAYAR SİSTEMİNİN PARÇALARI Donanım (hardware): fiziksel bileşenler Yazılım (software): bilgisayarı çalıştıran ve donanımın ne yapması gerektiğini belirten yönergeler bütünü 12

13 13 BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ

14 BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ Çörçü (Abacus) (~6000 sene) Pascal (1650) ilk yarı otomatik toplama makinesi Leipniz (1670) Pascalın makinesini dört işlem yapan şekle sokmuştur 1820 yıllarında İngiliz Babbage işlem yapmayı bir sıraya koymus ve Analitical Engine i geliştirmiştir 14

15 ABACUS (~ 6000 SENE) 15

16 PASCAL (1650) İLK YARI OTOMATİK TOPLAMA MAKİNESİ 16

17 LEİPNİZ

18 ANALITICAL ENGINE (BABBAGE, 1820) 18

19 BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ 1830-Delikli kartlar: Jaquard 1840-ilk mantıksal matematik: Boole ve daha sonraları Demorgan 19

20 DELİKLİ KARTLAR (JAQUARD,1830) 20

21 ALAN TURING İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Manchester Üniversitesi'nde çalıştığı 1930 lu yıllarda, Turing makinası denilen algoritma ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır.

22 BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ Prof. Aiken (1944): ilk elektro-mekanik bilgisayar Prof. Eckert (1946) yılında ilk elektronik bilgisayarı üretilmiştir. Bu makineye ENIAC adı verilmiştir 22

23 ENIAC 23

24 ENIAC 24

25 ENIAC 25

26 BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ ENIAC Bilgisayarlarına ait bazı bilgiler : 12X6 metrelik bir alan kaplıyordu. 150 KW elektrik enerjisi kullanılıyordu Radyo lambası kullanıldı. 10 basamaklı sayılarla işlem yapabiliyordu. 0,2 ms (Milisaniye) lik bir işlem hızı vardı. İşlemleri kendi diline Makine Dili yapıyordu. Bellek sığınakları 1KB kadardı- çok dardı. 26

27 BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ Bilgisayarlar zamanımıza kadar geçen sürede çok büyük ilerleme göstermişlerdir: kullanılan teknoloji, çalışma hızı, bellek kapasitesi, programlama dilleri 27

28 Nesiller Yıllar Teknoloji Hızı Bellek Sığası 1nci Nesil Lamba-Kart Prog.Dili 0,2-0,1 ms 1KB Makine Dili 2nci Nesil ncü Nesil ncü Nesil Mıknatıslı Bobin Transistor- Kart- DRUM Mık.Tape PCB-Kart, IC, Disk, Diskette LSI, PC 1µs 100KB Asembler (PAL) ALGOL 100 µs 1MB İleri Diller FORTRAN_COBOL 100ns 1GB Pascal, Java, C++ Optik CD 5nci Nesil Chips, DVD 10ps TB Natural, Robotics Virtual Reality Artificial Intelligence 6. Nesil 28

29 ZAMAN BİRİMLERİ 1 milisecond (ms) = 10-3 second 1 microsecond (µs) = 10-6 second 1 nanosecond (ns) = 10-9 second 1 picosecond (ps) = second 1 femtosecond (fs) = second 29

30 Dosya Kapasiteleri Bit ve Byte Olarak bit byte Kilobyte Megabyte Gigabyte bit 1 8 8,192 8,388,608 8,589,934,592 byte 8 1 1,024 1,048,576 1,073,741,824 Kilobyte 8,192 1, ,024 1,048,576 Megabyte 8,388,608 1,048,576 1, ,024 Gigabyte 8,589,934,592 1,073,741,824 1,048,576 1,024 1 Terabyte 8,796,093,022,2 08 1,099,511,627,7 76 1,073,741,824 1,048,576 1,024 Petabyte 9,007,199,254,7 40,990 1,125,899,906,8 42,620 1,099,511,627,7 76 1,073,741,824 1,048,576 Exabyte 9,223,372,036,8 54,780,000 1,152,921,504,6 06,850,000 1,125,899,906,8 42,620 1,099,511,627,7 76 1,073,741,824 Zettabyte 9,444,732,965,7 39,290,000,000 1,180,591,620,7 17,410,000,000 1,152,921,504,6 06,850,000 1,125,899,906,8 42,620 1,099,511,627,

31 31 BİLGİSAYARIN SINIFLANDIRILMASI

32 BİLGİSAYARLARIN SINIFLANDIRILMASI Bilgisayarların kullanım amacına ve şekline göre sınıflandırılması: Sayısal(Digital) Örneksel(Analog) Melez(Hybrid) 32

33 SAYISAL (DIGITAL) BİLGİSAYARLAR Artı veya eksi kutuplu elektronik dalgalarla (Pulse) çalışan parçalardan oluşmuş makinelerdir. 0 (Sıfır) veya 1 (Bir): Bit (Binary Unit) 8 Bit = 1 BYTE 33

34 SAYISAL (DIGITAL) BİLGİSAYARLAR 34

35 ÖRNEKSEL BİLGİSAYARLAR (ANALOG COMPUTERS) lineer ve lineer olamayan matematiksel fonksiyonları doğru çözer Uzay ve Hava taşımacılığı 35

36 ÖRNEKSEL BİLGİSAYARLAR (ANALOG COMPUTERS) 36

37 MELEZ (HYBRID) BİLGİSAYARLAR Analog ve Digital karışımı uçaklar 37

38 SAYISAL BİLGİSAYARLARIN ALT SINIFLANDIRMASI 1. Süper Bilgisayarlar 2. Ana Çerçeve Bilgisayarları 3. Mini Bilgisayarlar 4. Micro Bilgisayarlar 38

39 SÜPER BİLGİSAYARLAR (SUPER COMPUTERS) yüksek çalışma hızı ve kapasitesi araştırma merkezleri ve Internet NASA ve bazı üniversiteler örnek olarak gösterilebilirler. 39

40 SÜPER BİLGİSAYARLAR (SUPER COMPUTERS) 40

41 ANA ÇERÇEVE BİLGİSAYARLAR (MAIN FRAMES) Terminal Bağlantısı olan pek çok Devlet ve Üniversitelerle büyük iş yerlerinde kullanılırlar. 41

42 ANA ÇERÇEVE BİLGİSAYARLAR (MAIN FRAMES) 42

43 MİNİ BİLGİSAYARLAR (MINI COMPUTERS) Az sayıda terminal bağlamak mümkündür. Küçük kuruluşların makineleri 43

44 MİNİ BİLGİSAYARLAR (MINI COMPUTERS) 44

45 MİCRO BİLGİSAYARLAR (MICRO COMPUTERS) =PC kişisel bilgisayar evlerde, okullarda, İnternet kafelerde Tek Başlarına (Stand Alone) veya internete bağlı bir şekilde kullanılabilirler. 45

46 MİCRO BİLGİSYARLAR (MICRO COMPUTERS) 46

47 47 MİKRO BİLGİSAYARLAR (PC: PERSONAL COMPUTERS)

48 PC GİRİŞ birimi (Input Unit), ÇIKIŞ birimi (Output unit), BELLEK (Memory _Ram) Merkezi işlem birimi (CPU) DEPO veya DIŞ_BELLEK (Storage Or External Memory) eklenmiştir. 48

49 BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI DEPO Giriş RAM Çıkış CPU 49

50 BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI 50

51 BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI Çevre birimleri: Giriş: Klavye, Fare Çıkış: Ekran Depo birimi CPU (Merkezi İşlem birimi Aritmetik-Mantık (ALU) Denetim Birimi(Control Unit) Registers:hızlı bellek birimlerinden oluşur. 51

52 52

53 SİSTEMİN ÇALIŞMASI Girilen her türlü bilgi önce Bellek kısmına (RAM) işlenir. Uçucu Bellek İşlenmekte olan bilgileri kaydederek yani depoya yükleyerek kalıcı bir saklama ortamına kaydetmiş oluruz. 53

54 SİSTEMİN ÇALIŞMASI Klavyedeki herhangi bir tuşa basıldığında sekiz bit uzunluğunda bir sayısal sinyal elde edilir. Harf sayısal şekle dönüşmektedir Yani Giriş Birimleri analog verileri bilgisayarın anlayacağı sayısal (dijital) formata dönüştürür. 54

55 SİSTEMİN ÇALIŞMASI Çıkış birimleri: Sayısal veri - analog 55

56 SİSTEMİN ÇALIŞMASI Bilgisayarlar verilerle işlem görürler. Onun için bunlara Veri işler ( Data Processor) demek de hatalı olmaz. Bilgilerin işlendiği CPU veya Merkezi İşlem Birimine bu nedenle bu ad verilmiştir. 56

57 SİSTEMİN ÇALIŞMASI Bellekteki bilgiler, komutlara göre işlem görmek üzere Aritmetik Mantık Birimine (ALU) aktarılırlar. Programın bulunduğu Denetim Biriminden gelen Komut şekline göre burada gerekli Aritmetik veya Mantıksal işlemler yapılarak elde edilen sonuç tekrar Belleğe (RAM) aktarılır. RAM uçucu olduğu için arada bir yapılan işlemleri kaydetmek yani depolama Birimine aktarmak gerekir. 57

58 58 ÇEVRE DONANIMI (PERIPHERAL DEVICES)

59 ÇEVRE DONANIMI Giriş, Çıkış ve Depolama birimlerinin oluşturduğu teçhizat grubuna bu adı veriyoruz. Giriş birimleri Çıkış birimleri Depolama birimleri 59

60 GİRİŞ BİRİMLERİ Klavye ve Fare (Mouse) ve Depolama Birimi bilgilerin girildiği, çıktıların elde edildiği ve depolandığı birimlerdir. Bunlar doğrudan herhangi bir programlama veya işlem yapmazlar. 60

61 ÇIKIŞ BİRİMLERİ Ekran Yazıcı Çiziciler (Plotters) Ses çıkışları 61

62 DEPOLAMA BİRİMLERİ 1KB ---- TB seviyesi Tambur (Drum Unit), Manyetik Bant (Magnetic Tape), Disk, Disket, CD- ROM ve DVD (Digital Video Disk), Flaş Bellek, Harici Disk vb sayılabilir. 62

63 BİLGİSAYAR SİSTEMİ DONANIM YAZILIM İNSAN Giriş Çevre Birimleri Çıkış Depolama Sistem Birimleri CPU RAM İşletim Sistemi Hazır Progra mlar MS-Office, Antivirus, vb.vb.vb Yazılım cılar Son Kullanı cılar / Bizler Klavye, Fare, Tarayıc ı, Webcam,,... Yazıcı, Ekran, Hoparlor Sabit Disk, Flash Disk, CD- DVD Rom CU ALU Regist ers 63

64 !!AFİYET OLSUN!! 64 Yrd. Doç.Dr. Nuray Gedik,