Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ve Bağlı Kuruluşları

Transkript

1

2 Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ve Bağlı Kuruluşları İçindekiler Bağımsız Denetim Raporu Konsolide Gelir Tablosu Konsolide Bilanço Konsolide Nakit Akım Tablosu Konsolide Mali Tabloları Tamamlayıcı Dipnotlar

3

4

5 Konsolide Gelir Tablosu Türk Lirası'nın 31 Mart 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir) 31 Mart 31 Mart Not Net satışlar 5 452, ,203 Satışların maliyeti (388,223) (116,785) Brüt kar 64,124 19,418 Genel yönetim giderleri 5 (13,094) (13,785) Satış ve pazarlama giderleri (9,764) (7,732) Diğer faaliyet gelirleri/(giderleri), net 1 1,167 (1,483) Esas faaliyet karı/(zararı) 42,433 (3,582) Diğer gelirler 2.1 1,041 8,984 Diğer giderler 2.2 (15,240) (16,148) Net finansman gelirleri/(maliyeti) 3 ve 5 6,161 (492) İştiraklerden zararlar/(gelirler) 8 3,622 (633) Parasal pozisyon öncesi kar/(zarar) 38,017 (11,871) Net parasal pozisyon karı/(zararı) (1,760) 1,695 Vergi öncesi kar/(zarar) 36,257 (10,176) Vergi (gideri)/kazancı 4 (14,020) 2,419 Vergi sonrası kar/(zarar) 22,237 (7,757) Azınlık payları 16 (75) 664 Net dönem karı/(zararı) 22,162 (7,093) 1

6 Konsolide Bilanço Türk Lirası nın 31 Mart 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir) Not Varlıklar Maddi duran varlıklar, net 6 99,585 99,599 Maddi olmayan duran varlıklar, net 7 1,843 2,501 İştirakler 8 13,589 9,967 Satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler ,327 93,587 Diğer duran varlıklar 10 3,243 3,275 Ertelenmiş vergi alacağı 20 3,471 8,723 Toplam duran varlıklar 207, ,652 İlişkili kuruluşlardan alacaklar 5 3,658 5,847 Stoklar , ,348 Ticari alacaklar 12 80,159 70,766 Diğer dönen varlıklar 13 20,086 8,430 Alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler ,338 Nakit ve nakit benzeri değerler 14 18,123 57,731 Toplam dönen varlıklar 334, ,460 Toplam varlıklar 541, ,112 Özsermaye ve borçlar Sermaye , ,536 Esas sermayedeki iştirak (Treasury stock) 15 (256) (256) Birikmiş karlar , ,780 Toplam özsermaye 231, ,060 Azınlık payları 16 8,495 8,420 Borçlar Uzun vadeli banka kredileri 5 ve 17 6,926 11,592 Ticari borçlar 18 28,841 31,656 Kıdem tazminatı karşılığı 19 3,268 3,085 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 20 2,671 3,086 Toplam uzun vadeli borçlar 41,706 49,419 İlişkili kuruluşlara borçlar 5 2,575 3,203 Kısa vadeli banka kredileri 17 24,881 27,560 Ticari borçlar , ,945 Diğer kısa vadeli borçlar 21 23,066 15,327 Ödenecek vergi ve yasal yükümlülükler 20 8,850 8,178 Toplam kısa vadeli borçlar 259, ,213 Toplam borçlar ve özsermaye 541, ,112 Şarta bağlı yükümlülük ve taahhütler 23 2

7 Konsolide Nakit Akım Tablosu Türk Lirası nın 31 Mart 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir) 31 Mart 31 Mart Not Faaliyetlerden Kaynaklanan Nakit Akımları Net kar/(zarar) 22,162 (7,093) Düzeltmeler: Maddi duran varlık satış karı 2.1 (140) (2,865) İştiraklerin makul değerindeki değişim 2.1 ve 2.2 4,781 10,261 Vergi gideri/(kazancı) 4 14,020 (2,419) Amortisman ve itfa payları 6 ve 7 2,755 3,144 İştiraklerden zararlar 8 (3,622) 633 Azınlık payları (664) Kıdem tazminatı karşılığı Garanti karşılığı, net 1,977 1,552 Gider tahakkukları Vergi ceza ve yasal yükümlülükler karşılığı 2.2 2,627 - Şüpheli alacak karşılığı 3 - Bağlı kuruluş ve iştirak satış zararları 2.2 5,299 - Enflasyonun parasal kalemler üzerindeki etkisi (8,507) (13,180) Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler Ticari alacaklar (8,112) (1,967) İlişkili kuruluşlardan alacaklar 2,295 (351) Stoklar (91,591) (68,098) Ticari borçlar 51,786 48,791 İlişkili kuruluşlara borçlar (570) (10,415) Diğer varlıklar/borçlar, net (8,529) (10,224) Ödenen vergiler (8,326) (81) Esas faaliyetlerden dolayı net nakit çıkışı (20,532) (52,360) Yatırım faaliyetleri Maddi duran varlık alımları 6 (2,207) (799) Maddi duran varlık satışları ,348 Maddi olmayan duran varlık alımları 7 (101) - Yatırım faaliyetlerinden dolayı net nakit girişi/(çıkışı) (2,085) 25,549 Finansman faaliyetleri Geri ödenen banka kredileri (25,726) (19,450) Alınan banka kredileri 19,092 12,200 Alım-satım amaçlı menkul kıymet satışı 42,545 - Ödenen temmettü (52,902) - Finansman faaliyetlerinden dolayı net nakit çıkışı (16,991) (7,250) Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net azalış (39,608) (34,061) 1 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 57,731 59, Mart itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 18,123 25,827 3

8 (Birim: Milyar TL olarak UMS 29 uyarınca enflasyon etkilerini yansıtacak şekilde Türk Lirası nın 31 Mart 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir) Faaliyet Konusu ve Tarihçe Ana ortaklık olan Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ( Şirket ), 24 Kasım 1999 tarihinde Volkswagen AG nin bir distribütörü olarak kurulmuştur ve Volkswagen marka otomobillerin ithalatı, pazarlanması ve satılması alanında faaliyet göstermektedir. Şirket 19 Mart 2004 tarihine kadar Doğuş Otomotiv Holding AŞ nin iştiraki olarak aşağıda dökümü verilen diğer altı şirketle birlikte Doğuş Otomotiv Grubu adı altında faaliyet göstermiştir. Doğuş Motor Servis ve Ticaret AŞ (Audi and Porsche marka otomobillerin ithalat ve dağıtımı), Doğuş Ağır Vasıta Servis Ticaret AŞ (Scania marka ağır vasıtaların ithalat ve dağıtımı), Genpar Otomotiv Ticaret AŞ (Otomobil yedek parça ithalat ve ticareti), Katalonya Oto Servis ve Ticaret AŞ (Seat marka otomobil ithalat ve dağıtımı), Genoto General Otomotiv Pazarlama ve Ticaret AŞ (Grup markalarının distribütörü), Doğuş Motor Sporları Organizasyon Pazarlama Servis ve Ticaret AŞ (Motor sporları organizasyonu). Şirket, 19 Mart 2004 tarihinde ortağı olan Doğuş Otomotiv Holding AŞ ve aşağıda dökümü verilen diğer üç şirketle birleşmiştir: Doğuş Motor Servis ve Ticaret AŞ, Doğuş Ağır Vasıta Servis Ticaret AŞ, Genpar Otomotiv Ticaret AŞ, Şirket, %50 oranında sahip olduğu Yüce Auto Motorlu Araçlar Ticaret AŞ (Skoda marka otomobil distribütörü) hisseleri ile, şirket faaliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olmakla beraber, kontrol gücüne sahip değildir. Birleşme sonrasında ana ortaklık haline gelen Şirket ve bağlı kuruluşları (birlikte Grup olarak nitelendirilmiştir) tek bir sektörde faaliyet göstermektedir. Grup un tüm faaliyetleri ve satış işlemleri Türkiye de gerçekleşmektedir ve bu yüzden coğrafi sektör bilgisine gerek görülmemiştir. Şirket ve bağlı kuruluşları Türkiye de kayıtlı olup merkezleri aşağıdaki adreste bulunmaktadır: Doğuş Grubu Binaları Büyükdere Cad. No: Maslak/İstanbul-Türkiye 4

9 (a) (b) (c) (d) Önemli Muhasebe İlkeleri Uygunluk beyanı Şirket ve bağlı kuruluşları, muhasebe kayıtlarını Tek Düzen Hesap Planı, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Vergi Mevzuatı na uygun olarak tutmakta ve yasal mali tablolarını da buna uygun olarak Türk Lirası (TL) bazında hazırlamaktadır. İlişikteki konsolide mali tablolar, Şirket ve bağlı kuruluşlarının yasal kayıtlarına dayanarak, yapılan sınıflama ve düzeltmeler ile, mali tabloların gerçeği yansıtması ilkesi doğrultusunda, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayınlanan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na (UFRS) uygun olarak hazırlanmıştır. Konsolide mali tablolar üzerindeki düzeltmeler Grup un konsolide tabloları daha önce 30 Nisan 2004 tarihinde yayımlanmış, ancak bu mali tablolara ilişkin dipnotlarda Şirket tarafından Doğuş Holding AŞ nin kullandığı 75 milyon ABD Doları tutarındaki krediye ilişkin verilen garanti dahil edilmemiştir. Söz konusu şarta bağlı yükümlülük tutarının konsolide mali tablolar üzerindeki önemi dikkate alınarak, Grup yönetimi, 31 Mart 2004 ara hesap dönemine ait konsolide mali tablolarını değiştirme ve tekrar yayımlama kararı almıştır. Sonuç olarak, konsolide mali tablolara ilişkin 23 No lu dipnot yukarıda bahsedilen garanti tutarını taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler içerisinde dahil edecek şekilde değiştirilmiştir. Mali tabloları tamamlayıcı notlarda yapılan değişikliğin etkisi aşağıda özetlenmiştir: 31 Mart Aralık 2003 Daha Önce Değiştirilmiş Daha Önce Değiştirilmiş Raporlanan Olarak Raporlanan Olarak Toplam taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler 319, , , ,810 Mali tabloların hazırlanış şekli İlişikteki konsolide mali tablolar, milyar Türk Lirası olarak hazırlanmış olup, 29 nolu Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS 29) Hiperenflasyonist ekonomilerde finansal raporlama uyarınca enflasyon düzeltmelerini yansıtacak şekilde 31 Mart 2004 tarihindeki cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir. Konsolide mali tablolar, makul değerleriyle gösterilen türev finansal araçlar, alım-satım amaçlı varlıklar ve yükümlülükler ve satılmaya hazır menkul kıymetler hariç olmak üzere, tarihi maliyet esası baz alınarak hazırlanmıştır. Şirket in aynı kontol grubu altında bulunduğu Doğuş Otomotiv Holding AŞ, Doğuş Motor Servis ve Ticaret AŞ, Doğuş Ağır Vasıta Servis Ticaret AŞ ve Genpar Otomotiv Ticaret AŞ ile birleşmesi çıkarların havuzlanması (pooling of interests) yöntemiyle muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla, bu kuruluşların mali tabloları 31 Mart 2004 ara hesap dönemine ait ekteki konsolide mali tablolarda, sunulan ilk dönemde birleşme gerçekleşmiş gibi, karşılaştırmalı olarak verilen tüm dönemlere birleşme etkileri yansıtılmak suretiyle yeniden düzenlenmiştir. Yüksek enflasyonlu ülkelerde muhasebe Konsolide mali tablolarda, Türk Lirası nın genel satın alım gücündeki değişmeler nedeniyle yapılan düzeltmelerde, UMS 29 Hiperenflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama esas alınmıştır. UMS 29, hiperenflasyonist ekonomilerin para birimi ile hazırlanan mali tabloların bilanço tarihindeki ölçüm biriminden gösterilmesini ve genel fiyat endeksinin kullanılarak daha önceki dönemlere ait bakiyelerin de aynı birimden gösterilmesini öngörmektedir. UMS 29 un uygulanmasını gerektiren durumlardan biri, üç yıllık kümülatif enflasyon oranının, %100 e yaklaşması veya üzerinde olmasıdır. 5

10 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Türkiye de Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi baz alındığında söz konusu kümülatif oran 31 Mart 2004 tarihi itibarıyla sona eren üç yıllık dönem için, %159 olmuştur. Dolayısıyla, Şirket ve bağlı kuruluşlarının mali tabloları, enflasyon düzeltmelerini UMS 29 a uygun olarak yansıtacak şekilde 31 Mart 2004 tarihindeki cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir. Düzeltme işleminde Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi kullanılarak hesaplanan çevirme katsayıları kullanılmıştır. 31 Mart 2004 tarihi itibarıyla, aşağıda belirtilen endeksler ve katsayılar konsolide mali tabloların enflasyona göre düzeltilmesinde kullanılmıştır: Tarih Endeks Çevirme Katsayısı 31 Mart , Aralık , Mart , Aralık , İlişikteki konsolide mali tabloların enflasyona göre düzeltilmesinde uygulanan temel ilkeler aşağıdaki paragraflarda özetlenmiştir: Yüksek enflasyonlu ekonomiye sahip bir ülkenin para birimiyle hazırlanan mali tablolar, bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmek amacıyla düzeltme işlemine tabi tutulur, ve buna bağlı olarak önceki dönem bakiyeleri de bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü dikkate alınarak düzeltme işlemine tabi tutulur. Parasal aktif ve pasif kalemler bilanço tarihindeki cari satın alma gücü cinsiden ifade edildikleri için düzeltme işlemine tabi tutulmamıştır. Parasal olmayan aktifler ve pasifler ile özsermaye kalemleri, mali tablolara dahil oldukları dönemlere ait enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak düzeltme işlemine tabi tutulmuştur. Konsolide gelir tablosunda yer alan kalemler, ilgili işlemlerin gerçekleştiği aylarda ilan edilen enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak düzeltme işlemine tabi tutulmuştur. Ancak bilançoda yer alan parasal olmayan kalemlerle ilgili gelir ve giderler, söz konusu varlıklarla ve borçların düzeltilmiş tutarları üzerinden hesaplanmıştır. Grup un net parasal pozisyonu üzerindeki enflasyonun genel etkisi, konsolide gelir tablosunda Net parasal pozisyon karı hesabında yansıtılmıştır. (e) Konsolidasyon Bağlı Ortaklıklar Bağlı ortaklıklar, Grup un direk veya dolaylı olarak işlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu şirketlerdir. Grup, bağlı ortaklık konumundaki şirketlerin finansal ve operasyonel politikalarını yürütme gücüne sahip olmasına bağlı olarak, bağlı ortaklığın faaliyet sonuçlarından pay alır. Kontrol gücünün belirlenmesinde, mevcut ve dönüştürülebilir oy hakları göz önünde bulundurulur. Bağlı ortaklıkların mali tabloları, kontrol gücünün oluştuğu tarihten, sona erdiği tarihe kadar konsolide mali tablolarda gösterilmektedir. 6

11 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Aşağıdaki tablo, 31 Mart 2004 itibariyle pay oranları verilerek tüm bağlı ortaklıkları göstermektedir: Grup un direk ve dolaylı Şirket pay oranı (%) Genoto General Otomotiv Pazarlama ve Ticaret AŞ Katalonya Oto Servis ve Ticaret AŞ Doğuş Motor Sporları Organizasyon Pazarlama AŞ İştirakler Grup un önemli bir etkiye sahip olduğu fakat finansal ve operasyonel faaliyetleri üzerinde herhangi bir kontrole sahip olmadığı iştirakler, bu etkilerin başladığı tarih ile etkilerin bitiş tarihi arasında özsermaye esasına göre muhasebeleştirilir. Konsolide mali tablolar, Grup un payına düşen ve özsermaye esasına göre muhasebeleştirilmiş olan iştirak gelir ve giderlerini içermektedir. İştiraklerin zarar etmesi durumunda, Grup a düşen zarar payı iştirakin kayıtlı değerini aşıyorsa, iştirakin kayıtlı değeri sıfırlanmakta, Grup un iştirakleri ile ilgili yükümlülüklerinin bulunması haricinde, başka bir değer düşüş karşılığı ayrılmamaktadır. Aşağıdaki tablo, 31 Mart 2004 itibariyle pay oranları verilerek tüm iştirakleri göstermektedir: Grup un direk ve dolaylı Şirket pay oranı (%) Yüce Auto Motorlu Araçlar Ticaret AŞ (Yüce Auto) (*) Doğuş Sigorta AŞ (Doğuş Sigorta) VDF Holding AŞ (VDF Holding) Volkswagen Doğuş Tüketici Finansmanı AŞ (VDTF) (*) Grup, Yüce Auto hisselerinin %50 sine iştirak etmesine rağmen şirket faaliyetleri üzerinde sadece önemli bir etkisi olup kontrol gücüne sahip değildir. Konsolidasyonda eliminasyon işlemleri Konsolide mali tabloların hazırlanmasında, grup içi işlemlerden dolayı oluşan tüm bakiye ve işlemler ile gerçekleşmemiş her türlü gelir elimine edilmiştir. İştiraklerle ve ortak girişimlerle yapılan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş gelirler, Grup un söz konusu iştirakteki yönetim oranı kadar arındırılmıştır. İştiraklerle olan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş gelirler, Grup un söz konusu iştirakteki payı oranında karşılık arındırılmıştır. Grup içi işlemlerden kaynaklanan gerçekleşmemiş zararlar da, değer düşüşüyle ilgili kanıt olmadığı hallerde, gerçekleşmemiş karların arındırılmasında kullanılan yöntemle arındırılmıştır. (f) (g) İlişkili kuruluşlar İlişikteki konsolide mali tablolarla ilgili olarak, Şirket in ana ortaklığı Doğuş Holding AŞ (Doğuş Holding) ve hissedarlar, yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri ve kontrol edilen/iştirak edilen şirketler, bağlı ortaklıklar ve iştirakler "ilişkili kuruluşlar olarak tanımlanmıştır. Normal iş akışı çerçevesinde, ilişkili kuruluşlarla sıradan işlemler yapılmıştır. Bu işlemler ağırlıklı olarak piyasa rayicinden fiyatlandırılmıştır. Ticari ve diğer alacaklar Ticari ve diğer alacaklar, maliyetten değer düşüklüğü düşülerek gösterilmiştir (bkz. muhasebe ilkesi (r)). 7

12 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (h) (i) Stoklar Stoklar, maliyet ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile gösterilmiştir. Maliyeti oluşturan faktörler tüm satın alım masrafları ve stokların şu andaki durum ve yerlerine getirilmeleri için katlanılan tüm masrafları kapsamaktadır. Stokların maliyetinin belirlenmesinde, ticari mallar için özel maliyetlendirme, yedek parçalar için hareketli ortalama ve diğer stoklar için aylık ortalama yöntemleri kullanılmaktadır. Net gerçekleşebilir değer, malın normal koşullar altında satılması durumunda oluşacak satış fiyatından satış masrafları düşülerek bulunmaktadır. Finansal araçlar Sınıflandırma Alım-satım amaçlı araçlar, kısa vadeli kar amacıyla gerçekleştirilen finansal araçlardır. Korunma amaçlı olarak sınıflanamayacak türev araçları, alım-satım amaçlı türev araçları olarak sınıflanır. Grup kaynaklı krediler, Grup un bir bankaya doğrudan para kaynağı sağlamasıyla oluşturduğu kredilerdir. Bu krediler, bankadan ters repo yoluyla edinilen devlet tahvilleri ve hazine bonolarıyla teminat altına alınmıştır. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulma niyetiyle edinilen, fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Satılmaya hazır menkul kıymetler, Grup kaynaklı krediler ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler ve alım-satım amaçlılar dışında kalan menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Muhasebeleştirme Alım-satım amaçlı varlıklar ve satılmaya hazır değerler, bu varlıkların satın alma taahhütünün gerçekleştiği tarihte kayda alınır. Bu tarihten itibaren bu varlıkların makul değerlerindeki değişimlerle ilgili kar ve zararlar muhasebeleştirilir. Vadeye kadar elde tutulacak varlıklar ve Grup kaynaklı krediler, Grup a transfer oldukları gün muhasebeleştirilirler. Değerleme Finansal araçlar, işlem maliyetleri dahil olmak üzere maliyet üzerinden değerlenir. İlk kaydın ardından, belirli bir piyasa değeri olmayan ve fiyatı ölçülemeyen finansal araçlar, işlem maliyetleri dahil edilmek ve değer düşüklüğü karşılığı ayrılmak suretiyle maliyet değerleriyle kaydedilir. Bunlar dışında tüm ticari araçlar ve tüm satılmaya hazır varlıklar piyasa değerleriyle ölçülür. Ticari olmayan bütün finansal borçlar, krediler, alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak varlıklar, değer düşüklüğü karşılığı ayrıldıktan sonra iskonto edilmiş maliyet değerinden değerlenir. İskonto edilmiş maliyet, efektif faiz oranı metoduyla hesaplanır. Primler ve iskontolar ilk işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilgili finansal aracın maliyetine dahil edilir ve efektif faiz oranıyla iskonto edilir. 8

13 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Makul değer ölçme prensipleri Finansal araçların makul değeri bilanço tarihindeki işlem maliyetleri düşülmemiş piyasa değerleri baz alınarak bulunur. Eğer belirli bir piyasa değeri yoksa, makul değer fiyatlandırma modelleri veya indirgenmiş nakit akım teknikleri kullanılarak bulunur. Ancak, tahmini makul değeri bulabilmek için kanaat kullanmak gerektiğinden, makul değer ölçümleri mevcut piyasa koşullarında oluşabilecek değerleri yansıtmayabilir. Piyasada işlem görmeyen türev finansal araçların makul değerleri, karşı tarafın güvenililirliği ve bu sözleşmenin bilanço tarihinde sona ermesi durumunda, Grup un alacağı veya yükümlü olduğu miktar mevcut piyasa koşulları gözönünde bulundurularak tahmin edilmektedir. Makul değerdeki değişimler Alım-satım amaçlı varlıklar ve satılmaya hazır değerlerin makul değerlerindeki değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan gelir ve giderler, konsolide gelir tablosunda gösterilmektedir. Spesifik araçlar Nakit ve nakit benzeri değerler: Nakit ve nakit benzeri değerler, kasa ve bankalar ile üç ay ve daha kısa vadeli, likit varlıklardır. (j) Muhasebe kayıtlarından çıkarma Finansal varlıklar, Şirket bu varlıklar üzerindeki sözleşmeye bağlı haklarını kaybettiği zaman muhasebe kayıtlarından çıkarılır. Bu olay finansal varlıklar satıldığı, süresi dolduğu veya haklarından feragat edildikleri zaman gerçekleşir. Finansal borçlar, yükümlülük yerine getirildiği, iptal edildiği veya süresi dolduğunda kayıtlardan çıkarılır. Alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır varlıklar, Grup un bu varlıkları satma taahhütünde bulunduğu tarihte muhasebe kayıtlarından çıkartılır ve bununla ilgili alacaklar da aynı tarihte muhasebeleştirilir. Grup tarafından verilmiş krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak varlıklar, karşı tarafa transfer oldukları gün kayıtlardan çıkarılır. (k) Yabancı para cinsinden yapılan işlemler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlem tarihindeki yabancı para kuru ile Türk Lirası na çevrilmektedir. Yabancı para parasal varlıklar ve borçlar, bilanço tarihinde geçerli kur üzerinden dönem sonunda Türk Lirası na çevrilmektedirler. Bu tip işlemlerden kaynaklanan kur farkları, konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Makul değer ile gösterilen yabancı para birimi bazındaki parasal olmayan varlıklar ve borçlar, makul değerlerinin belirlendiği günün kurundan Türk Lirası na çevrilmekte ve UMS 29 uyarınca enflasyona göre düzeltme işlemine tabi tutulmaktadır. (l) Kıdem tazminatı karşılığı Türkiye deki mevcut iş kanunu gereğince, Grup, emeklilik nedeniyle işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminat karşılığı, kıdem tazminat tavanı dikkate alınarak belirli bir formüle göre hesaplanır ve konsolide mali tablolara yansıtılır. Kıdem tazminat karşılığı, Grup un ileride ödemekle yükümlü olduğu tahmini kıdem tazminatı yükümlülüğünün bugüne indirgenmiş değerini göstermektedir ve bilanço tarihi itibarıyla tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmıştır. 9

14 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (m) Maddi duran varlıklar ve amortisman Grup un sabit kıymetleri Sabit kıymetler, UMS 29 uyarınca enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılır (bkz. Önemli muhasebe ilkeleri (r)). Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Finansal kiralama sözleşmesi altında, sahiplikle ilgili tüm risklerin ve faydaların kiracıya ait olduğu sabit kıymet transferleri, finansal kiralama işlemi olarak sınıflandırılmaktadır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler, bilançoda, kira sözleşmesinin başlangıcındaki minimum kira alacaklarının bilanço tarihi itibarıyla değeri ile makul değerden düşük olanından birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılır (bkz. Önemli muhasebe ilkeleri (r)). Finansal kiralamadan doğan borçlar, anaparanın ödenmesiyle azalırken, faiz ödemeleri direk olarak konsolide gelir tablosunda yansıtılır. Sonradan ortaya çıkan giderler Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler bakım onarım maliyetleri ile birlikte aktifleştirilebilirler. Sonradan ortaya çıkan diğer harcamalar söz konusu varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Tüm diğer giderler oluştukça konsolide gelir tablosunda gider kalemleri içinde muhasebeleştirilir. Amortisman Maddi duran varlıklara ilişkin amortismanlar, varlıkların faydalı ömürlerine göre aktife giriş veya montaj tarihleri esas alınarak eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayrılmıştır. Sabit kıymetlerin tahmini ekonomik ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar 50 yıl Yerüstü ve yeraltı düzenleri 10 yıl Makina ve teçhizatlar 5-10 yıl Döşeme ve demirbaşlar 10 yıl Taşıtlar 5 yıl Özel maliyetler için, normal amortisman yöntemi ile finansal kiralama dönemleri veya söz konusu özel maliyetin faydalı ömründen kısa olanı üzerinden amortisman ayrılır. Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler, bakım onarım maliyetleri ile birlikte aktifleştirilir ve ilgili maddi duran varlığın geri kalan ekonomik ömrü boyunca amortize edilir. (n) Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar, şerefiye, bilgi işlem ve yazılım programlarını içermektedir. Şerefiye, satın alınan varlıkların satın alma maliyetleriyle, söz konusu varlıkların net olarak ayrıştırılabilen makul değeri arasındaki farkı temsil etmektedir. Şerefiye, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyetlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilir. Şerefiye itfa payları gelir tablolarında, ilgili varlıkların tahmini ekonomik ömrü olan 5 yıllık bir ekonomik ömür esas alınarak eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi ile hesaplanması sonucu muhasebeleştirilir. 10

15 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Satın alınan şirketlerin piyasa değerleri, bu değerler üzerinde olumsuz etkisi olabilecek her türlü bilgi ve bu şirketlere ait net varlıkların taşıma değerleri gibi bilgiler bilanço tarihleri itibarıyla incelenir ve şerefiyenin defter değerinde herhangi bir değer düşüklüğü göstergesi olup olmadığı belirlenir. Eğer herhangi bir gösterge olursa, varlıkların yerine koyma maliyeti tahmin edilir. Yerine koyma maliyeti, şerefiyenin taşıma maliyetinden düşük ise, taşıma değeri, yerine koyma maliyetine düşürülür ve ilgili değer düşüklüğü konsolide gelir tablosuna yansıtılır. Bilgi işlem ve yazılım programları, UMS 29 uyarınca enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerleriyle ve satın alımdan itibaren 5 yılı aşmamak kaydıyla tahmini ekonomik ömürlerine göre eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi ile muhasebeleştirilir. (o) Garantiler Grup un sattığı otomobiller üzerindeki garantiler, üretici firmalar (Volkswagen, Audi, Porsche, Seat, Scania) tarafından verilmekte olup, Grup şirketleri üretici firmalar ve müşteriler arasında bir aracı konumundadır. Müşterilerin talepleri garanti giderleri, üretici firmaların bu kapsamdaki ödemeleri de garanti gelirleri olarak muhasebeleştirilmekte ve bu gelir ve gider kalemleri netleştirilmektedir. Üretici firmaların bu taleplerin bir kısmını kabul etmedikleri durumlarda ise, Grup müşterilerine yansıtmadan maliyetleri üstlenmektedir. Buna göre, Grup geçmişteki istatistiksel bilgilere dayanarak, garanti giderleri ile garanti gelirleri arasında oluşabilecek tahmini garanti yükümlülüğü için karşılık ayırmaktadır. (p) Vergi Dönemin vergi karşılığı, cari yıl vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir. Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili düzeltme kayıtlarını içermektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, söz konusu geçici farklılıkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki konsolide mali tablolara yansıtılmaktadırlar. Ertelenmiş vergi alacağı, gelecek dönemlerde vergi avantajının sağlanması olası durumlarda ayrılır. Bu alacaktan artık yararlanılamayacağı anlaşıldığı oranda ilgili aktiften silinir. Ertelenmiş verginin hesaplanmasında, mevcut vergi oranları kullanılmaktadır. Konsolide edilmekte olan kuruluşların, Şirket bazında hesapladıkları ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülükleri, ekteki kondolide mali tablolarda karşılıklı olarak netleştirilmiştir. (q) Netleştirme Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler. 11

16 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (r) (s) (t) (u) Değer düşüklüğü Grup, tüm varlıkları için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın yerine koyma maliyeti tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Yerine koyma maliyeti, net satış fiyatının ve kullanım değerinin yüksek olanıdır. Bir varlığın kullanım değerinin belirlenmesinde Grup, bugünkü pazar değerini yansıtan iskonto oranını ve varlığa özgü riskleri kullanmaktadır. Değer düşüklüğü kayıpları konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Sermaye arttırımları Mevcut ortaklardan olan sermaye artışları tescil olunan nominal değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Kar payları Kar payı alacakları, temettü dağıtımının yapılacağı dönemde gelir kaydedilir, kar payı ödemeleri ise ilan edildikleri dönemde kardan dağıtım olarak gösterilir. Gelirlerin kaydedilmesi Gelirler, mülkiyetle ilgili risk ve getiriler alıcıya geçtiği andan itibaren tahakkuk bazına göre muhasebeleştirilirler. Faturalanan değer, büyük ölçüde finansman işlemlerini içermekteyse, ilgili gelirin ilerideki tüm nakit akışları iskonto edilerek rayiç değeri belirlenir. Satışlar, satılan malların faturalanan fiyatlarından satış indirimleri ve iadelerin düşülmüş halidir. 12

17 Konsolide mali tablolara ilişkin dipnotlar: Not Tanım Sayfa numarası 1 Diğer faaliyet gelirleri/(giderleri), net 14 2 Diğer gelirler ve Diğer giderler 14 3 Net finansman gelirleri/(maliyeti) 14 4 Vergi 15 5 İlişkili kuruluşlar Maddi duran varlıklar 17 7 Maddi olmayan duran varlıklar 18 8 İştirakler Bağlı menkul kıymetler Diğer duran varlıklar Stoklar Ticari alacaklar Diğer dönen varlıklar Nakit ve nakit benzeri değerler Sermaye ve yedekler Azınlık payları Banka kredileri Ticari borçlar Kıdem tazminatı karşılığı Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi Diğer kısa vadeli borçlar Makul değer bilgileri Taahhütler ve şarta bağlı olaylar Risk yönetimi açıklamaları Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar 27 13

18 1 Diğer faaliyet gelirleri/(giderleri), net 31 Mart ara hesap dönemlerinde gerçekleşen diğer faaliyet gelirleri/(giderleri), net aşağıdaki gibidir: Komisyon gelirleri 2,119 Garanti giderleri (952) (1,483) Toplam 1,167 (1,483) 2 Diğer gelirler ve Diğer giderler 2.1 Diğer gelirler 31 Mart ara hesap dönemlerinde gerçekleşen diğer gelirler aşağıdaki gibidir: Maddi duran varlık satış karı 140 2,865 Menkul kıymetlerin makul değerindeki değişim 5,690 Diğer Toplam 1,041 8, Diğer giderler 31 Mart ara hesap dönemlerinde gerçekleşen diğer giderler aşağıdaki gibidir: Bağlı ortaklık satış zararları 5,299 Menkul kıymetlerin makul değerindeki değişim 4,781 15,951 Vergi cezaları ve yasal yükümlülükler karşılığı 2,627 Diğer 2, Toplam 15,240 16,148 3 Net finansman gelirleri/(maliyeti) 31 Mart ara hesap dönemlerinde gerçekleşen net finansman gelirleri/(maliyeti) aşağıdaki gibidir: Menkul kıymet faiz geliri 559 (3,643) Banka mevduatları faiz geliri 2,683 1,785 Kur farkı karı/(zararı), net 5,324 2,013 Teminat mektubu giderleri (201) (2,387) Vade farkı giderleri (1,945) (981) Banka komisyon gideri (9) Borçlanma faizleri (185) (1,522) Diğer finansman gelirleri/(maliyeti), net (65) 4,243 Toplam 6,161 (492) 14

19 4 Vergi Kurumlar Vergisi, yasal Türk Lirası kurumsal vergi tabanında, 31 Mart 2004 te sona eren mali yıl için vergi konusunda belirli ayrımlar yapılarak muhasebe gelirlerinin değiştirilmesiyle %33 olarak belirlenmiştir. Ancak, sadece pay dağıtımı tutarları üzerinden hesaplanan ve bu tür ödemeler sırasında tahakkuk edilen bir vergi de mevcuttur. 31 Aralık 2002 de bu verginin oranı %10 olarak belirlenmiştir. Vergi Kanunlarında 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişikliklere göre, arasındaki yılların karlarının kurumsal vergiden muaf tutulması durumunda bu kardan hissedarlara dağıtılan paylar üzerinden gelir vergisi hesaplanmamaktadır. 2 Ocak 2004 tarihinde açıklanan ve bazı yasalarda değişiklikler yapan 5035 sayılı kanuna göre, 2004 gelirine uygulanacak kurumlar vergisi oranı %33 tür. 31 Aralık 2004 ten sonra elde edilen tüm vergilendirilebilir gelirlere tekrar %30 vergi oranı uygulanacaktır. Türkiye de vergi kanunları, ana şirket ve iştiraklerinin konsolide vergi beyanı oluşturmasına izin vermemektedir. Buna göre, konsolide mali tablolarda gösterilen vergi provizyonları, şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Türk vergi sistemine göre, oluşmuş zararlar ileriki senelerde oluşabilecek vergiye tabi karları netleştirmek amacı ile yalnızca 5 yıl ileriye taşınabilirler. Zararlar geçmiş dönem karlarını netleştirmek amacı ile geriye taşınamazlar. Türkiye de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama tarihini takip eden dört ay içerisinde vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilirler. Aşağıda dökümü verilen mutabakat, 31 Mart ara dönemlerinde toplam vergi provizyonu ile yasal vergi oranının vergi öncesi kar rakamına uygulanmasıyla hesaplanan miktar arasındaki farkları göstermektedir: 2004 % 2003 % Vergi öncesi kar 36,257 (10,176) Yasal vergi oranıyla hesaplanan vergi tutarı 11, (3,358) 33 İndirilemeyen parasal olmayan kalemler üzerindeki enflasyon etkisi 130 (1) Kalıcı farkların konsolidasyon düzeltmeleri üzerindeki etkisi (774) (2) 586 (5) Vergilendirilemeyen gelirler (77) (0.2) (493) 4 Kanunen kabul edilmeyen giderler 3, (7) Vergi oranındaki değişikliğin etkileri (551) (1) Toplam vergi gideri 14, (2,419) Mart ara hesap dönemlerinde gerçekleşen vergi giderinin dökümü aşağıdaki gibidir: Cari yıl vergi karşılığı gideri 8, Ertelenmiş vergi gideri/(kazancı) 5,170 (2,587) Toplam vergi gideri/(kazancı) 14,020 (2,419) 15

20 5 İlişkili kuruluşlar İlişkili kuruluşlarla olan alacak ve borç bakiyeleri aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardan alacaklar: Garanti Finansal Kiralama AŞ (a) 2,744 5,352 Doğuş Sigorta Aracılık Hizmetleri AŞ 227 Doğuş Holding AŞ 372 Garanti Sigorta AŞ 95 Diğer Toplam 3,658 5,847 (a) Bu alacak, Garanti Finansal Kiralama AŞ e yapılan bina satışından kaynaklanmaktadır. Grup, bu satış işleminden 1,497 milyar TL gelir elde etmiştir. İlişkili kuruluşlara borçlar: VDF Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ 175 2,581 Garanti Sigorta AŞ Antur Turizm AŞ 120 Yüce Auto 82 Diğer 2, Toplam 2,575 3,203 Grup, Doğuş Holding in Gebze deki arsasının alımı için 3,085 milyar TL ön ödeme yapmıştır (31 Aralık 2003: 3,085 milyar TL). Doğuş Holding ile kiracı arasında dava sonuçlanmadığından, arsanın mülkiyeti henüz Grup a geçmemiştir ve bu tutar konsolide mali tablolarda diğer duran varlıkların içinde verilen avanslar olarak gösterilmiştir. 31 Mart ara hesap dönemlerinde ilişkili kuruluşlarla yapılan işlemlerin tutarları aşağıdaki gibidir: Finansal gelir Diğer satışlar Ürün satışları Hizmet satışları 59 4 Satın alınan hizmetler (3,154) (2,773) Diğer alımlar (883) Finansal giderler (564) (302) Satın alınan bilgi işlem hizmetleri (595) 31 Mart 2004 tarihinde sona eren ara hesap döneminde, finansal gelir ve finansal giderlerin büyük bölümü sırasıyla T.Garanti Bankası AŞ den elde edilen 647 milyar TL (31 Mart 2003: 110 milyar TL) tutarındaki faiz geliri ve T.Garanti Bankası AŞ ye ödenen 538 milyar TL (31 Mart 2003: 290 milyar TL) tutarındaki faiz giderlerinden oluşmaktadır. 16

21 5 İlişkili kuruluşlar (devamı) İlişkili kuruluşlardan alınan ve ilişkili kuruluşlara verilen teminat mektupları aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardan alınan teminat mektupları: Doğuş Holding 279, ,969 T. Garanti Bankası AŞ 29,929 33,372 Yüce Auto 2,480 2,873 Toplam 312, ,214 İlişkili kuruluşlara verilen teminat mektupları: Doğuş Holding (Not 23) 50,091 29,156 Yüce Auto (Not 23) 26,894 28,197 Doğuş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ (Doğuş İnşaat) (Not 23) 33,960 27,709 Toplam 110,945 85,062 Diğer ilişkili kuruluş bakiyeleri aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardaki banka bakiyeleri: Garanti Bankası 13,111 40,211 İlişkili kuruluşlardan alınan krediler: Garanti Bankası Mart 2004 itibarıyla TL bazlı banka hesaplarının faiz oranları 22%-24% civarında iken yabancı para bazlı banka hesaplarının faiz oranı ise 1.5% dir 6 Maddi duran varlıklar 31 Mart 2004 tarihinde sona eren ara hesap döneminde, maddi duran varlıklar ve ilgili birikmiş amortisman hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 31 Mart 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Enflasyona göre düzeltilmiş maliyet Arsa, yerüstü ve yeraltı düzenleri 42,447 42,447 Binalar 37,835 37,835 Makine ve teçhizatlar 4, ,039 Taşıtlar 8, (189) 8,774 Döşeme ve demirbaşlar 20, ,290 Özel maliyetler 21, ,957 Devam etmekte olan yatırımlar 3,330 1,348 4, ,002 2,207 (189) 142,020 Birikmiş amortisman Yerüstü ver yeraltı düzenleri (5,220) (164) (5,384) Binalar (8,841) (495) (9,336) Makine ve teçhizatlar (2,951) (80) (3,031) Taşıtlar (5,361) (374) 106 (5,629) Döşeme ve demirbaşlar (10,908) (475) (11,383) Özel maliyetler (7,122) (550) (7,672) (40,403) (2,138) 106 (42,435) Net defter değeri 99,599 99,585 17

22 7 Maddi olmayan duran varlıklar 31 Mart 2004 tarihinde sona eren ara hesap döneminde, maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili birikmiş itfa payı hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 31 Mart 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Enflasyona göre düzeltilmiş maliyet Birikmiş itfa payı 1,675 (1,030) 101 (72) (176) 34 1,600 (1,068) Net defter değeri (142) 532 Şerefiye Birikmiş itfa payı 9,425 (7,569) (545) 9,425 (8,114) Net defter değeri 1,856 (545) 1,311 Toplam net defter değeri 2,501 1, Mart 2004 tarihinde sona eren ara hesap döneminde, şerefiye ve ilgili itfa payı hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 31 Mart 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Şerefiye Yüce Auto 5,572 5,572 Genoto 3,364 3,364 Doğuş Sigorta Toplam şerefiye 9,425 9,425 Eksi: Birikmiş itfa payı Yüce Auto (4,458) (279) (4,737) Genoto (2,858) (168) (3,026) Doğuş Sigorta (253) (98) (351) Toplam birikmiş itfa payı (7,569) (545) (8,114) Şerefiye, net 1,856 (545) 1,311 8 İştirakler İştirakler ve Grup un iştirak payları aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Yüce Auto 4, , VDF Holding 3, , VDTF (*) 5, , Doğuş Sigorta Aracılık Toplam 13,589 9,967 (*) Grup un Volkwagen Doğuş Tüketici Finansmanı AŞ (VTDF) deki hisse oranı %10 dan %47 ye çıktığı için, 2003 yılında, bu şirketteki paylar iştirakler kalemi altında sınıflandırılmıştır. 18

23 8 İştirakler (devamı) İştiraklerin dönemiçi hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 9,967 7,438 Satın alınan hisseler 9,028 Satılmaya hazır menkul kıymetlerden transfer 2,781 İştiraklerden gelirler/(zararlar) 3,622 (9,280) Dönem sonu bakiyesi 13,589 9,967 9 Bağlı menkul kıymetler 9.1 Satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler Satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Doğuş Holding 85, , İksir (*) 13, NTV (*) 2, , ,614 Eksi: İksir için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı (12,027) Toplam 85,327 93,587 (*) Şirket 2004 yılında İksir Uluslararası Elektronik Ticaret Bilgi ve Haberleşme AŞ (İksir) ini 985 milyar TL ye ve NTV Haber Ajansı Reklam ve Ticaret AŞ ni de 2,000 milyar TL ye satmış ve sırasıyla 305 milyar TL ve 189 milyar TL zarar yazmış ve gelir tablosunda diğer giderler kalemine yansıtmıştır. Satılmaya hazır menkul kıymetlerin oluşmuş olan bir borsa yoktur. Doğuş Holding AŞ nin makul değeri Grup tarafından mevcut piyasa bilgisi ve uygun değerleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. 9.2 Alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler Alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Tansaş Perakende Mağazacılık Ticaret AŞ 44, T. İş Bankası AŞ- B tipi likit fon ,338 Şirket 2004 yılında Tansaş Perakende Mağazacılık Ticaret AŞ ini 39,263 milyar TL ye ve T. Garanti Bankası AŞ ini 2003 yılında 21,640 milyar TL ye satmıştır. Şirket Tansaş Perakende Mağazacılık Ticaret AŞ için 4,805 milyar TL zarar ve T.Garanti Bankası AŞ için 1,520 milyar TL kar yazmış ve gelir tablosunda diğer gelirler ve giderler kalemine yansıtmıştır. 19

24 10 Diğer duran varlıklar Diğer duran varlıklar aşağıdaki gibidir: Verilen avanslar (Not 5) 3,085 3,085 Diğer Toplam 3,243 3, Stoklar Stokların dökümü aşağıdaki gibidir: Yoldaki mallar (*) 149,725 67,195 Ticari mallar- otomobil 47,548 35,286 Ticari mallar- yedek parça 13,404 11,623 Verilen avanslar 1, Diğer 122 3,307 Toplam 212, ,348 (*) Yoldaki mallar, riskleri ve faydaları Grup tarafından üstlenilen otomobil ve yedek parçalardan oluşmaktadır. 12 Ticari alacaklar Ticari alacakların dökümü aşağıdaki gibidir: Ticari alacaklar 78,203 70,758 Alacak senetleri 1, Ara toplam 80,202 70,812 Eksi: Şüpheli alacaklar için ayrılan karşılık (43) (46) Net 80,159 70, Diğer dönen varlıklar Diğer dönen varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir: Garanti talepleri 7,994 2,223 Peşin ödenen giderler (*) 3,555 2,100 Verilen avanslar 2,436 Katma değer vergisi (KDV) alacağı 67 1,534 Gelir tahakkukları 1, Peşin ödenen vergi Diğer 4,931 1,776 Toplam 20,086 8,430 (*) Peşin ödenen giderler, peşin ödenen sigorta giderleri ile sonraki dönemlere ait teminat mektupları ve ilgili peşin ödenen komisyon giderlerinden oluşmaktadır. 20

25 14 Nakit ve nakit benzeri değerler Nakit ve nakit benzeri değerlerin dökümü aşağıdaki gibidir: Kasa Bankalar - vadeli mevduatlar 42,536 - vadesiz mevduatlar 8,394 9,075 - bankalara verilen Grup kaynaklı krediler (ters repo) 9,676 6,108 Toplam 18,123 57,731 Şirketin bankalardaki 485 milyar TL tutarındaki parası bankadan almış oduğu teminat mektubuna karşılık bloke edilmiştir. Bankalara verilen Grup kaynaklı krediler, devlet tahvilleri ve ters repo sözleşmesine dayalı olan hazine bonolarından oluşmaktadır. Bu menkul kıymetlerin hepsi üç aydan kısa vadelidir. TL bazlı repo sözleşmelerinin faiz oranları 22% civarındadır. Bu menkul kıymetlerin piyasa değerleri, dönem sonlarındaki gelir tahakkuklarını da içeren kayıtlı değerlerine yakındır. 15 Sermaye ve yedekler 15.1 Sermaye ve yedekler hareket tablosu Sermaye Esas Sermayedeki İştirak GeçmişYıl Karları Birikmiş Karlar Cari Dönem Karı Toplam Toplam Özsermaye 1 Ocak 2003 bakiyeleri 124,536 (256) 65,805 65, ,085 Net dönem karı 71, Aralık 2003 bakiyeleri 124,536 (256) 65,805 71, , ,060 Geçmiş yıl karlarına transfer 71,975 (71,975) Temettü ödemesi (52,892) (52,892) (52,892) Net dönem karı 22,162 22,162 22, Mart 2004 bakiyeleri 124,536 (256) 84,888 22, , , Ödenmiş sermaye Şirket in ödenmiş sermayesi, beheri 1,000 TL olan adet hisseden oluşmuştur. Farklı türde hisse ve belli hissedarlara verilmiş ayrıcalıklar yoktur. 31 Mart 2004 tarihi itibarıyla, Şirket in sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Ortaklık Hisse Payı Adedi (%) (Milyon) Doğuş İnşaat Somtaş Garanti Bankası Doğuş Yapı Doğuş Hava Katalonya Oto Servis Toplam ödenmiş sermaye

26 15 Sermaye ve yedekler (devamı) 15.3 Yasal yedekler Türk Ticaret Kanunu na göre yasal yedek akçeler; birinci ve ikinci tertip yasal yedek akçelerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin %20 sine ulaşıncaya kadar yasal dönem karının %5 i oranında ayrılmaktadır. İkinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin %5 ini aşan tüm kar payı dağıtımlarının %10 u oranında ayrılmaktadır. Birinci ve ikinci yasal yedek akçeler, toplam sermayenin %50 sini aşmadığı sürece dağıtılamazlar, ancak ihtiyari yedek akçelerin tükenmesi halinde zararların karşılanmasında kullanılabilirler. 31 Mart 2004 itibarıyla Grup un yasal yedekleri 15,376 milyar TL dir. 16 Azınlık payları Azınlık paylarındaki dönemiçi hareketler aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 8,420 6,902 Geçmiş yılın bakiyesinin düzeltilmesi (474) Cari yıl net kar/(zararı) 75 1,992 Dönem sonu bakiyesi 8,495 8, Banka kredileri Banka kredileri aşağıdakilerden oluşmaktadır: 31 Mart Aralık 2003 Faiz Oranı Faiz Oranı (%) Tutar (%) Tutar Kısa vadeli krediler: TL krediler 17,438 18,914 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeye düşen kısmı : Yabancı para krediler (EUR) %2.9 - %3.0 7,443 %2.93- %5.67 8,646 Toplam kısa vadeli krediler 24,881 27,560 Uzun vadeli krediler: Yabancı para krediler (EUR) %2.9 - %3.0 6,926 %2.93- % ,592 Toplam uzun vadeli krediler 6,926 11, Ticari borçlar Ticari borçlar aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli ticari borçlar 200, ,945 Uzun vadeli ticari borçlar 28,841 31,656 Toplam ticari borçlar 229, , Mart 2004 itibariyle, ticari borçların 147,817 milyar TL; 92,399 bin karşılığı (31 Aralık 2003; 141,883 milyar TL; 83,277 bin karşılığı) tutarındaki kısmı Volkswagen AG e olan borçlardan ve 48,179 milyar TL; 30,116 bin karşılığı (31 Aralık 2003; 27,265 milyar TL; 16,003 bin karşılığı) tutarındaki kısmı ise Audi AG e olan borçlardan oluşmaktadır. 22

27 19 Kıdem tazminatı karşılığı Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, çalışılan her yıl için, 31 Mart 2004 tarihi itibarıyla, azami 1.49 milyar TL olmak üzere, 30 günlük toplam brüt ücret ve diğer haklar esas alınarak hesaplanmaktadır. Yükümlülük herhangi bir fon hesabında tahsis edilmemiştir, bağlı bir zorunluluk yoktur. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve ilişikteki mali tablolarda yansıtılmıştır. 19 no lu Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS 19), işletmenin mevcut emeklilik planlarına bağlı yükümlülüğünü tahmin etmekte aktüeryel değerleme metodları kullanılmasını gerekli kılar. Toplam yükümlülük hesaplanırken kullanılan temel varsayım hizmet sağlanan her yıl için maksimum yükümlülüğün enflasyon oranında her altı ayda bir artması olarak kabul edilmiştir. Kıdem tazminatı karşılıklarının dönemiçi hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 3, Açılış bakiyesinin enflasyona göre düzeltilme etkisi (188) (112) Cari yıl gideri 553 2,793 Çıkışlar (182) (498) Dönem sonu bakiyesi 3,268 3, Mart 2004 tarihi itibarıyla, Şirket in çalışan sayısı 910 dur (31 Aralık 2003: 904). 20 Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: Cari dönem vergi karşılığı 8,850 25,773 Eksi: Peşin ödenen vergiler (17,595) Ödenecek vergiler 8,850 8,178 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, söz konusu geçici farklılıkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki mali tablolara yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı ilgili oldukları kalemlere göre aşağıdaki gibidir: 31 Mart Aralık 2003 Ertelenmiş Vergi Ertelenmiş Vergi Alacağı Yükümlülüğü Alacağı Yükümlülüğü İştirakler değer düşüklüğü karşılığı Garanti karşılıkları, net 721 3,608 3,059 Geçmiş yıllardan taşınan zararlar 2,893 Kıdem tazminatı karşılığı Satılmaya hazır menkul kıymetlerin değerlemesi 985 (230) 926 (2,452) Alım-satım amaçlı menkul kıymetlerin değerlemesi Parasal olmayan kalemlerin UMS 29 a göre düzeltilmesi 1,995 (3,129) (1,618) Diğer 516 (58) (779) Toplam ertelenmiş vergi alacağı/(yükümlülüğü) 4,217 (3,417) 10,486 (4,849) Netleştirilen tutar (746) 746 (1,763) 1,763 Toplam ertelenmiş vergi alacağı/(yükümlülüğü) 3,471 (2,671) 8,723 (3,086) 23

28 20 Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi (devamı) 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren vergiye tabi kazancın enflasyona göre düzenlenmiş mali tablolar üzerinden hesaplanması hükme bağlanmıştır. Bu kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte 1 Ocak 2004 itibarıyla hesaplanmış tüm enflasyon düzeltmeleri kalıcı farklılık olacaktır. Buna göre, ekteki mali tablolarda, bunun gibi önceki geçici farklar üzerinden hesaplanmış ertelenmiş vergiler 31 Mart 2004 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait konsolide gelir tablosunda geri çevrilmiştir. 21 Diğer kısa vadeli borçlar Diğer kısa vadeli borçlar aşağıdaki gibidir Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri ve stopajlar 3,461 10,619 Garanti karşılıkları 10,188 2,024 Alınan avanslar 5,144 1,193 Gider tahakkukları 1,590 1,058 Diğer 2, ,066 15, Makul değer bilgileri Makul değer, bir finansal varlığın, zorunlu bir satış veya tasfiye hali haricinde, alış satış yapmaya istekli iki taraf arasında gerçekleşecek bir satış işleminde ortaya çıkan ve en yakın biçimde piyasa fiyatıyla ölçülebilen miktardır. Grup, finansal varlıkların makul değerlerini, ulaşılabilen piyasa bilgilerini ve uygun değerleme metodlarını kullanarak belirlemektedir. Ancak, tahmini gerçek değeri bulabilmek için kanaat kullanmak gerektiğinden, gerçek değer ölçümleri mevcut piyasa koşullarında oluşabilecek değerleri yansıtmayabilir. Finansal varlıkların makul değerinin belirlenmesinde aşağıdaki varsayımlar ve metodlar kullanılmıştır: Dönem sonu kuruyla Türk Lirası na çevrilen yabancı para varlıklar ve yükümlülüklerin makul değerinin kayıtlı değerine yaklaştığı kabul edilmiştir. Kasa, bankalar ve parasal diğer varlıkların kayıtlı değerleri kısa vadeli olmaları nedeniyle makul değer olarak kabul edilmiştir. Ticari alacakların ve bu alacaklardan tahsil edilemeyenler için ayrılmış olan karşılıkların kayıtlı değerleri makul değer olarak kabul edilmiştir. Kısa vadeli olmaları nedeniyle alınan borçlar ve diğer parasal yükümlülüklerin kayıtlı değeri makul değer olarak kabul edilmiştir. Ticari yükümlülükler tahmini makul değerleriyle gösterilmiştir. Dönem sonu kurlarıyla Türk Lirası na çevrilen uzun-vadeli değişken faizli yabancı para borçların kayıtlı değeri makul değer olarak kabul edilmiştir. 24