ISPARTA YÖRESİNDE BİR EVİN ELEKTİRİK İHTİYACININ RÜZGAR ENERJİSİ İLE KARŞILANMASININ EKONOMİK ANALİZİ

Transkript

1 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 11, No: 2, 2014 (1-9) Electronic Journal of Machine Technologies Vol: 11, No: 2, 2014 (1-9) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR e-issn: Makale (Article) ISPARTA YÖRESİNDE BİR EVİN ELEKTİRİK İHTİYACININ RÜZGAR ENERJİSİ İLE KARŞILANMASININ EKONOMİK ANALİZİ Fatih YİĞİT *, Ahmet KABUL ** * Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, makine Mühendisliği Bölümü ** Süleyman Demirel Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü yigitfatih@yandex.com, ahmetkabul@sdu.edu.tr Özet Bu çalışmada, enerji ihtiyaçlarını karşılamak için yenilenebilir enerji kaynaklarından rüzgar enerjisinin kullanımı konusu incelenmiştir. Mühendislikte önemli bir yere sahip olan yatırım analizi konusuna değinilmiş ve Isparta yöresinde bir evin enerji ihtiyacını karşılamak üzere kurulacak rüzgar enerjisi sisteminin maliyet analizi yapılmıştır. Bu analizler yapılırken yatırım maliyetleri, işletme giderleri, yıllık kazanç, yıllık fayda, ıskonto vb. parametreler göz önünde bulundurularak dört farklı yöntem kullanılmıştır. Yapılan analizler incelendiğinde 5 kw lık bir rüzgar türbinin toplam maliyeti 7404 $ olarak bulunmuş, geri ödeme süresi 10.8 yıl olarak hesap edilmiş ve böyle bir yatırımın mantıklı olacağı görülmüştür. Anahtar kelime: Enerji İhtiyacı, Rüzgar Enerjisi, Maliyet Analizi Abstract ECONOMIC ANALYSIS OF UTILIZING WIND ENERGY TO SUPPLY ELECTRICITY DEMAND OF A DOMICILE IN ISPARTA REGION The paper analyse the usage of wind power, one of the renewable energy sources, to supply electricity demand. Investment analysis that has a great importance in engineering is referred in the research and cost of a wind power system to be built to supply electrical energy demand for a domicile in Isparta region is analysed. Four diverse methods are used in consideration of parameters such as investment costs, corporation expenses, annual revenue, annual benefits, discounts, etc. The analysis demonstrates 2 kw wind turbine costs of $7,004.00, requires 9.7 years to compensate the total cost and it appears that such an investment could be feasible. Key words: Energy demand, wind power, cost analysis Simgeler ve Kısaltmalar Paranın Bugünkü Değeri [$] Paranın Gelecekteki Değeri [$] Dönem Sayısı İskonto Oranı [%] Dönemsel Para Değeri [$] Geri Ödeme Süresi Masraf [$] Bu makaleye atıf yapmak için Kabul A., Yiğit F., Isparta Yöresinde Bir Evin Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2014(11), 1-9 How to cite this article Kabul A., Yiğit F., Economic Analysis Of Utilizing Electronic Journal of Machine Technologies, 2014(11), 1-9

2 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Isparta Yöresinde Bir Evin Elektrik İhtiyacının Rüzgar Enerjisi Fayda [$] Dönem İçin Fayda (yıllık net fayda) [$] Dönem İçin Masraf [$] Yatırım Başlangıç Dönemi Yatırımın Ekonomik Ömrü [yıl] Net Bugünkü Değer 1. GİRİŞ Endüstrinin gelişmesi ile birlikte enerji tüketimi büyük artış göstermiş ve önceleri fosil yakıtların kullanımı ile bu ihtiyaç karışlanmaya çalışılmıştır. Enerji talebinin karşılanmasında meydana gelen sorunlar ve aşırı fosil yakıt tüketimine bağlı olarak küresel ısınmanın etkilerini belirginleştirmesi, enerjinin güncel bir sorun olmasına ve Dünya nın ana gündem maddesi haline gelmesine neden olmuştur [1]. Günümüzde ise enerji ihtiyaçları ülkelerin ekonomisine yön veren ülke siyasetinde büyük önem arz eden bir yapıdadır. Dünya Enerji Forumu nun tahminlerine göre; petrol, kömür, doğalgaz vb. fosil enerji kaynaklarının günümüz kullanım miktarı dikkate alındığında önümüzdeki yüzyıl içerisinde tükenmesi beklenmektedir [2]. Ayrıca, fosil enerji kaynaklı bu yakıtların kullanımı ile zehirli gazların salınımı çevresel açıdan ciddi bir problem teşkil etmektedir [3]. Fosil enerji kaynaklarının kullanımı küresel ısınmaya neden olduğu gibi havanın kirlenmesine, asit yağmurlarının oluşmasına, ozon tabakasının delinmesine, ormanların tahribatına da sebep olmaktadır [4]. Özellikle son yıllarda fosil enerji kaynaklarının hızla azalması ve bu kaynakların kullanılmasına yoğun bir şekilde devam edilmesinin çevreye çok fazla zarar vermesi sebebiyle ülkeler enerji stratejilerini yenilenebilir enerji kaynakları üzerine çevirmiştir. Tüm bunlar göz önüne alındığında bizim ülkemizde de bu konuda aktif olarak stratejiler uygulaması kaçınılmazdır. Tüm yenilenebilir enerji kaynakları güneş enerjisinin bir türevidir. Güneş yer yüzeyine her saat 10x10 13 kwh lik enerjiyi yayar. Başka bir değişle, yer yüzeyi güneşten Watt gücünde enerji alır. Güneşten gelen enerjinin yaklaşık % 1-2 si rüzgar enerjisine dönüşür. Dolayısıyla rüzgar enerjisi, hız enerjisine (kinetik enerjiye) dönüşmüş güneş enerjisi olarak düşünülebilir. Rüzgar, atmosferdeki hava kütlelerinin, ana enerji kaynağı olan güneş tarafından farklı ısıtılması sonucu bozulan ısıl dengenin sağlanması için hareket etmesi olarak tanımlanır [5]. Yenilebilir enerji kaynaklarından rüzgar enerjisi çok öncelerden beri kullanılmış veya kullanılmaya çalışılmıştır. Rüzgar enerjisinin geçmişi en az 5 bin yıl öncesine, ilk yelkenli teknelerin kullanımına kadar gitmektedir. MÖ 17 nci yüzyılda Babil Kralı Hammurabi, Mezopotamya için tasarladığı dev sulama projesinde rüzgar enerjisinden istifade etmeyi öngörmüştür. Türkler ve İranlılar MS 7 nci yüzyıldan, Avrupalılar ise MS 12 nci yüzyıldan itibaren yel değirmenlerini kullanmaya başlamıştır. Dünyanın ilk rüzgar türbini 1888 yılında Amerika Cleveland da elektrik üretmeye başlamıştır li yıllara kadar Danimarka ve ABD gibi ülkelerde rüzgar enerjisi kullanılmış, 1973 petrol krizini takiben rüzgar potansiyeli olan diğer ülkelerde de rüzgara ilgi artmıştır [6]. Rüzgâr enerjisi de diğer tüm yenilenebilir enerji kaynakları gibi doğa dostu bir enerji kaynağıdır. Fosil kaynaklı enerji üretim sistemlerine karşın hiçbir sera gazı ve karbon salınımı yoktur. Kaynak bakımından da dışa bağımlılık gerektirmeyen rüzgar enerjisi günümüzde oldukça yaygın şekilde kullanılması gereken bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Diğer yandan enerji üretimi rüzgara bağımlı olduğu için rüzgar kesilmesi veya azalması ile enerji üretimi sekteye uğrar. Büyük dönel bir makine oluşundan ötürü çevrede kuş ölümlerine neden olabilir. Rüzgar türbinlerinin meydana getirdiği ses şiddeti çevreye gürültü olarak yansıyabilir. Türbinler, elektromanyetik dalgayı etkileyebilir. Özdamar vd. tarafından 2001 yılında İzmir'de bir evde rüzgar enerjisi kullanımı hakkında bir çalışma yapılmışlardır. Ağçay tarafından 2007 yılında Türkiye nin Elektrik Enerjisi Arz Talep Dengesinin Tespiti, üretim projeksiyonuna yönelik rüzgar elektrik santrali tasarımı RES in kurulum maliyetlerinin ve üretim 2

3 Yiğit F., Kabul A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 parametrelerinin analizinin matlab&simulink ile yazılan programda yapılması hakkında bir bitirme tezi yapılmıştır. Gökçınar ve Uyumaz, 2008 yılında Rüzgar Enerjisi Maliyetleri ve Teşvikleri üzerine bir çalışma yapmışlardır. Özcan tarafından 2011 yılında Isparta İlinde Rüzgar Enerjisi Potansiyelinin Belirlenmesi Ve Bir Rüzgar Santrali Tasarımı konusunda bir tez çalışması yapılmıştır. Dursun vd. tarafından 2012 yılında Rüzgar Enerjisi Kullanılarak Gebze de Bir Evin Elektrik İhtiyacının Karşılanması konusu çalışılmıştır. Bu çalışmada, Isparta ilinin rüzgar kullanım faktörü ve potansiyeli göz önünde bulundurularak, kurulabilecek olan rüzgar türbininin maliyet analizi yapılacaktır. Yatırımı belirleyebilmek için öncelikle bir evin enerji ihtiyaçları ve bu ihtiyacı karşılayabilecek rüzgar enerjisi sistemi bölge şartları dikkate alınarak belirlenecektir. Belirlenen değerler kullanılarak gerekli hesaplamalar yapılacak ve sonuçlar ortaya konulacaktır. Karşılaştığımız sonuçlar göz önün de bulundurularak öneri ve değerlendirmeler yapılacaktır. 2. Yatırım Analizi Yapılacak tüm enerji sistemleri yatırımlarında öncelikle teknik ve finansal fizibilite çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Rüzgar enerjisi yatırım fizibilitesinde, teknik fizibilitenin önemi kadar finansal fizibilitenin de önemi büyüktür. Rüzgar enerjisi yatırımı teknik analiz sonucu elde edilen veriler (net enerji üretimi, türbin maliyeti, inşaat maliyeti vb.) toplanıldıktan sonra finansal fizibilite süreci başlar. Projenin bütün finansal analizleri yapıldıktan sonra, yatırımın ekonomikliği göz önüne alınarak yapım aşamasına geçilir. Yatırımların uygun olup olmadığına karar vermek için kullanılan çok sayıda yöntem vardır. Bu yöntemler paranın zaman değerini gözeten ve gözetmeyen yöntemler olarak ikiye ayrılır. Geri ödeme süresi yöntemi ve ortalama verimlilik yöntemi paranın zaman değerini gözetmeyen yöntemlerdendir. Paranın zaman değerini gözeten yöntemler; bugünkü değer yöntemi, net bugünkü değer yöntemi (NBD), fayda/masraf oranı yöntemi (karlılık endeksi), net gelecekteki değer yöntemi, iç karlılık oranı yöntemi, net fayda/masraf oranı yöntemi, gelecekteki değer yöntemi, yıllık eşdeğer hasıla yöntemi, yıllık eşdeğer masraf yöntemi gibi yöntemlerdir. Bu çalışmada paranın zaman değerini gözetmeyen yöntemlerden geri ödeme süresi yöntemi, paranın zaman değerini gözeten yöntemlerden ise bugünkü değer yöntemi, net bugünkü değer yöntemi (NBD) ve fayda/masraf oranı yöntemi (karlılık endeksi) kullanarak yatırım analizi yapılmıştır. Paranın zaman değeri, ekonomik analiz sürecinde çeşitli finansal kararların alınmasında temel rol oynayan çok önemli bir kavramdır. Yatırım giderleri ve yatırımdan beklenen gelirler farklı dönemlerde gerçekleşir. Buna bağlı olarak para giriş ve çıkışlarının zaman içindeki dağılımı da değişik olabilir. Paranın zaman değerini dikkate almadan para giriş ve çıkışlarını karşılaştırmak tam doğru olmayacaktır. O halde bir yatırımın para giriş ve çıkışlarının birbirleriyle karşılaştırılabilmesi için bunların zaman faktörü dikkate alınarak aynı zaman düzeyine indirgenmeleri gerekir. Buna göre gelecekteki para değeri bilindiğinde, belli faiz oranı ile bugünkü değeri, formülü ile elde edilir. Aynı şekilde gelecekteki paranın dönemsel olarak değerleri bilindiğinde, belli faiz oranı kullanılarak, n yıl süreyle her yılın sonunda düzenli olarak elde edilecek a liranın bugünkü değerini elde etmek için aşağıdaki formül kullanılır. (1) (2) 3

4 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Isparta Yöresinde Bir Evin Elektrik İhtiyacının Rüzgar Enerjisi 2.1 Yatırımın Geri Ödeme Süresi Yöntemi Geri ödeme süresi, bir yatırım projesi için yatırılan paranın kaç yılda geri alınabildiğini gösteren süredir. Bir diğer ifade ile yatırımın sağlayacağı net para girişlerinin yatırım tutarını karşılayabilmesi için geçmesi gereken süredir. Kısa dönemli ödeme süreleri her zaman yatırımcı tarafından tercih edilen bir parametredir. Geri ödeme süresi, yatırım tutarı ve yatırımdan beklenen yıllık net getiri dikkate alınarak aşağıdaki şekilde hesaplanır. (3) 2.2 Bugünkü Değer Yöntemi Bu yöntemi önceden belirlenmiş bir ıskonto değeri üzerinden, yatırım sürecinde her dönemde elde edilecek getirinin bugünkü değeri hesaplanarak toplam getirinin bugünkü değeri elde edilir ve elde edilen sonuç ile bugünkü masraf (yatırım ve bakım giderleri) değeri kıyaslanır. Bu kıyaslama sonucunda toplam getiri masraftan büyük ise yatırımın mantıklı olduğu kabul edilir. Aksi durum yatırımın mantıksız olduğu gösterir. Bu eşitlikte verilen Fn değeri, dönemsel faydaların eşitlik 2 kullanılarak bugünkü değerlerinin hesaplanmasından sonra elde edilen toplam getiridir. 2.3 Net Bugünkü Değer Yöntemi Bu yöntemi önceden belirlenmiş bir ıskonto üzerinden, yatırım harcamalarını ve yatırımın sağlayacağı getirinin aynı zaman noktasına indirgenerek aralarındaki farkın hesaplanması olarak tanımlanabilir [7]. Bu yöntem aşağıdaki formülle hesaplanır. NBD pozitif bir değere sahip ise kazancın yapılacak olan yatırım değerinden yüksek olacağı anlamına, negatif bir değere sahip ise yatırım giderlerinin elde edilecek gelirlerden daha fazla olacağı anlamına, sıfır ise yatırım projesinin kar ya da zararda olmadığını gösterir. 2.4 Fayda/Masraf Oranı Yöntemi (Karlılık Endeksi) Projenin toplam getirileri ile toplam yatırımı arasında oranlama şeklinde yapılan bir kıyasla projenin karlılığını gösteren oran olarak tanımlanabilir. Bu değerin 1 in üstünde olması yatırımcıların bu projeyi tercih sebebidir. Fayda masraf oranı aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır. F/M oranının 1 in üzerinde olması kazancın yapılacak olan yatırım değerinden yüksek olacağını, oranının 1 in altında olması yatırım giderlerinin elde edilecek gelirlerden daha fazla olacağını, oranının 1 e eşit olması yatırım projesinin kar ya da zararda olmadığını gösterir. 3. Rüzgar Enerjisi Sistemlerinde Maliyetlerin Belirlenmesi (4) (5) (6) 4

5 Yiğit F., Kabul A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Rüzgâr Enerjisi mevcut üretim teknolojileri ile kw başına yüksek sermaye gerektiren ancak yakıt ve işletme maliyeti en düşük olan bir enerji kaynağıdır. Rüzgar enerjisinin maliyetini belirleyen etkenler şu şekilde sıralanabilir. Yatırım giderleri ( kurulum alanı, şebeke bağlantısı dahil) İşletme ve bakım giderleri Kapasite faktörü Türbin çalışma ömrü Dış maliyetler Özellikle yatırım giderleri ve kapasite faktörü ekonomik verimlilik açısından kritik önem taşımaktadır. Kapasite faktörü, tesisin kurulacağı alanın, yapılan rüzgâr ölçümleri ile belirlenen yıllık ortalama rüzgâr hızında üretilen elektrik enerjisinin, türbinin maksimum gücüne ulaştığı rüzgâr hızında üreteceği elektrik enerjisine bölünmesinden elde edilen % cinsinden değerdir. Genelde rüzgâr santrallerinde kapasite faktörü % 20 - % 45 arasında değişmekte olduğundan üretilen enerji açısından yatırım maliyetini etkilemektedir [8]. İşletme giderleri, yeni bir türbinde üretilen birim kw enerji başı % arasında değişmekte olup, türbin yaşı ilerledikçe maliyetler içindeki payı % 35 düzeyine kadar çıkabilmektedir. Bu nedenle üreticiler daha nadir bakım ihtiyacı duyan yeni dizayn türbin oluşturmak için çalışmaktadırlar [9]. 3.1 Ev İçin Enerji İhtiyacının Belirlenmesi Bu çalışmada 4 kişilik bir ailenin kullandığı elektrik enerjisini tedarikçilerden satın alması yerine bir rüzgar türbini sitemi ile karşılamaya çalışılması durumunun maliyet analizi yapılacaktır. Bunun için öncelikle 4 kişilik bir ailenin yıllık, aylık ve günlük ortalama enerji ihtiyaçları ortalama değerler dikkate alınarak hesap edilecektir. Bir evde kullanılan cihazların ortalama elektrik tüketim değerleri piyasadaki cihazların elektrik tüketimlerinden ortalama ile elde edilmiş olup günlük kullanım süreleri ve kullanılan gün sayısı dikkate alınarak cihazların yıllık tüketim miktarları tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Bir ev için yıllık ortalama enerji tüketimi Elektrikli Cihaz Tüketim Günlük Kullanım Yıllık tüketim Gün (kwh) Süresi (saat) (kwh/yıl) Buzdolabı Günde Kesintisiz 365 Klima Elektrikli süpürgesi TV LCD Diz üstü bilgisayar Çamaşır makinesi Yıkama Başına Ütü Saç kurutma makinesi Klasik ampul (6 adet) Elektrikli su ısıtıcısı Elektrikli fırın Mikro dalgalı fırın Tost makinesi Aspiratör / Davlumbaz Bulaşık makinesi Yıkama Başına Kombi

6 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Isparta Yöresinde Bir Evin Elektrik İhtiyacının Rüzgar Enerjisi Toplam 3574 Enerji tüketen cihazların tablo 1 de görüldüğü gibi ortalama elektrik tüketim değerleri ve ortalama çalışma süreleri göz önüne alındığında yıllık ortalama elektrik tüketimi 3574 kw/yıl dır. Aylık bazda dikkate alınırsa aylara göre farklılıklar gösterebilecek olup ortalama olarak 3574 / 12= kw/ay enerji tüketimi vardır. Böyle bir kullanımla günlük ortalama elektrik tüketimi yaklaşık 9.93 kw/gün olacaktır. Tüm bu değerler göz önüne alınarak aylık kullanıma karşılık toplam elektrik faturası tutarı enerji birim fiyatı; Ekim 2013 tarifesinde Dağıtım şirketinden enerji alan tek zamanlı alçak gerilim enerji tarifesi kapsamında $/kwh olarak alınmıştır [10]. Elektrik tüketim bedelinin diğer hizmet bedelleri eklenmesiyle $/kwh değeri elde edilmiştir. Aylık tüketim miktarı göz önüne alınarak enerji için ödenmesi gereken tutar aylık $ dır. Bu tutar yıllık olarak hesap edilirse $ dır. Birim enerji başına ödenmesi gereken miktar, hizmet bedelleri de katılınca oldukça yüksek olmaktadır. Bunun yanı sıra enerji tüketim bedellerine sürekli zam geliyor olması enerji ihtiyacını karşılamak için farklı yolların tercih edilmesine sebep olmalıdır. Bu yollardan bir tanesi de yenilenebilir enerji kaynaklarından olan rüzgar enerjisinden faydalanmaktır. Isparta yöresi için rüzgar potansiyeli ve kapasite faktörü EİE nin hazırladığı REPA dan alınan değerler göz önünde bulundurularak kullanılacak olan 5 kw lık türbinin ortalama 10 kw/gün elektrik üreteceği tahmin edilmektedir. Şekil 1. Isparta için rüzgar kapasite faktörü [13]. 6

7 Yiğit F., Kabul A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Şekil 2. Isparta için rüzgar potansiyeli [13]. Bu çalışmada tablo 1 de yıllık ortalama enerji tüketim miktarı verilen evin ihtiyacını karşılamak için rüzgar enerjisi sistemlerinin kullanılmasının maliyet açısından incelemesi yapılmaktadır. Kullanılması düşünülen rüzgar türbini sistemine ait özellikler tablo 2 te verilmiştir. Tablodaki öngörülen üretim değeri Isparta bölgesini dikkate alınarak tahmini olarak hesaplanmıştır. Tablo.2- Rüzgar türbininin teknik ve genel özellikleri 5kw Rüzgar Türbini ve Akü Nominal Güç 5 kw Nominal Voltaj 120 V Pervane Çapı 3.2m İlk Kalkış Rüzgar Hızı 2.5 m/s Nominal Rüzgar Hızı 9 m/s Güvenli Maksimum Rüzgar Hızı 25 m/s Nominal Güç Devri 400 d/d Kanat Sayısı 3 Ad Tavsiye Edilen Akü Adedi ve Tipi 10 Ad 200Ah VRLA Jel Günlük Öngörülen Üretim 10 kwh/gün Sistem Akü Voltajı 96 VDC İnvertör Gücü ve Tipi 5KVA Tam Sinüs -Şebeke Şarjlı Kule yüksekliği 9m Tablo 2 de özellikleri verilen türbin ve diğer cihazların kurulum dahil olmak üzere toplam maliyetleri piyasadaki firmalardan alınan bilgiler ışığında ortalama olarak alınmıştır. Tablo.3 İlk yatırımın maliyeti Gider Türü Adet Birim Fiyat ($) Fiyat ($) Kurulum Yeri İçin Türbin Akü Toplam

8 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9 Isparta Yöresinde Bir Evin Elektrik İhtiyacının Rüzgar Enerjisi Rüzgar türbinlerinde yeni kurulan sistemler ilk 5 yıl bakım gerektirmemektedir. 5 yılının ardından yıllık işletme ve bakım giderleri; toplam maliyetin % 1.2 dir [11]. Yıllık olarak kurulum maliyetleri ve getirileri tablo 4 te verilmiştir. Sistemin ekonomik ömrünün 20 yıl olduğu kabul edilmiştir. Tablo.4 Yıllık olarak faydalar ve masraflar göstergesi tablosu ilk yıl ($) 1-5 yılları arası ($) 5-20 yılları arası ($) İlk Yatırım Tutarı Yıllık Bakım Giderleri Yıllık Kazanç Yıllık Fayda Yatırımın Geri Ödeme Süresi Yöntemi ile, Tablo 4 teki değerler denklem 3 kullanılarak geri ödeme süresi 10.8 yıl olarak bulunmuştur. Ekonomik analizde kullanılan ıskonto oranı % 9.50 olarak alınmıştır [12]. Bugünkü Değer Yöntemi ile Tablo 4 teki değerler göz önüne alınarak denklem 4 ile hesaplandığında yatırım maliyetinin toplam fayda ile kıyaslanması sonucu elde edilen değerler dikkate alındığında ($ 7404< $ ) yatırımın mantıklı olduğunu görülmektedir. Net Bugünkü Değer Yöntemi ile Tablo 4 teki değerler göz önüne alınarak denklem 5 te hesaplar yapıldığında olarak bulunur. NBD >0 olduğundan yatırım mantıklı olduğuna karar verilir. Fayda/Masraf Oranı Yöntemi (Karlılık Endeksi) ile tablo 4 teki değerler göz önüne alınarak denklem 6 da yerine konulduğunda toplam faydanın toplam masrafa oranı olarak bulunur ve bu durum ( > 1) yatırımın kabul edilebilir bir yatırım olduğunu ortaya koyar. 5. SONUÇ ve ÖNERİLER Bu çalışmada Isparta yöresi şartları dikkate alınarak belirlenen bir evin tüm elektrik ihtiyacının karşılanabilmesi için hesaplanan değerler ve rüzgar potansiyelinin ve esme süresinin azalmayacağı kabul edilerek rüzgar 5 kw güce sahip ve toplam 7404 $ fıyata kurulabilecek rüzgar türbini dikkate alınmıştır. Buna göre o belirtilen yöntemlerle ekonomik analiz yapılmıştır. Bulunan sonuçlar göstermektedir ki 20 yıllık ekonomik ömrü bulunan bir rüzgar enerjisi sisteminin, enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılması mantıklı bir yatırımdır. Yapılan hesaplamalarda enerji fiyatının her geçen gün arttığı göz ardı edildi. Bu durumda göz önüne alınacak olursa yatırımın geri ödeme süresi kısalacak ve karlılığı daha da artacaktır. Fosil kaynakların çevreye verdiği zararların ciddiyeti günümüzde fark etmiyor olsa dahi önümüzdeki zamanlarda bu konularda büyük sıkıntılar yaşayacaktır. Çevreye verilecek zararların önüne geçmek için bir an önce fosil kaynaklı yakıtların tüketimi azaltılmalı hatta kaldırılmalıdır bu kaynakların yerlerini yenilenebilir enerji kaynakları almalıdır. Yenilenebilir enerji kaynaklarını daha etkin kullanabilmek için bu kaynakları elektrik enerjisine çevirecek sistemlerin teknolojileri geliştirilmeli ve maliyetleri azaltılmaya çalışılmalıdır. Geri ödeme süresi bu kadar uzun olan sistemler ne yazık ki ülkemizde yeterince tercih edilmemektedir. Ülkemizde ve dünyada bu sistemlerin kullanımını yaygınlaştırması önündeki en büyük engel maliyetleridir. Bu çalışmada günümüz teknolojiyle kurulacak sistemlerin maliyetlerin ne seviyelerde olduğunu gösterilmeye çalışılmıştır. 6. KAYNAKLAR 1. Dinçer, F., 2011, Türkiye de Güneş Enerjisinden Elektrik Üretimi Potansiyeli Ekonomik Analizi ve AB Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Değerlendirme, KSU Journal of Engineering Sciences, 14(1), Kumar, A., Kumar, K., Kaushik, N., Sharma, S., Mishra, S., October 2010, Renewable energy in India: Current status and future potentials, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 14(8), pp

9 Yiğit F., Kabul A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) Čeřovský, Z., Mindl, P., 2008 Hybrid Electric Cars, Combustion Engine driven cars and their Impact on Environment, SPEEDAM 2008 International Symposium on Power Electronics, Electrical Drives, Automation and Motion, pp Wai, R., J., Wang, W., H., Lin, C., Y., January 2008 High- Performance Stand-Alone Photovoltaic Generation System, IEEE Transactions On Industrial Electronics, 55(1). 5. Özdamar, A., M. G. Kavas., Rüzgar Türbini Pervanesi Dizaynı Üzerine Bir Araştırma, Güneş Günü Sempozyumu Bildiriler Kitabı s , Kayseri. 6. Ekonomik forum dergisi, Ekim 2010, Syf Cesur, A.M., Ekim 2006, Proje Değerlendirme Yöntemleri ve Kullanılan Enstrümanlar, sayfa sayısı 41, Ankara 8. Türkiye Elektrik İşleri Etüt İdaresi, 2008, Rüzgar Enerjisi Çalışması, EİE (Erişim Tarihi: ) 9. Akyüz, O., 11 Mayıs 2000, Rüzgar enerjisi ve diğer enerji kaynaklarının fiyat/maliyet analizi Raporu, Ankara. 10. Tedaş (Erişim Tarihi: ) (Erişim Tarihi: ) (Erişim Tarihi: ) (Erişim Tarihi: ) 9