T.C. SİNOP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Hukuk Müşavirliği FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE

Transkript

1 Evrak Tarih ve Says: 22/03/2017-E.7089 T.C. SİNOP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Hukuk Müşavirliği *BELCKERL* Say : E. Konu : Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiği Kurulu hk. FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE Yükseköğretim Genel Kurulunun tarihli ve sayl kararlar ile kabul edilen "Yükseköğretim Kurumlar Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiği Yönergesi"nin 6'nc maddesi uyarnca, "Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiği Kurulu" iki yl süre ile aşağdaki şekilde oluşturulmuştur. Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. e-imzaldr Prof. Dr. Nihat DALGIN Rektör Kurul Başkan: Prof. Dr. Ahmet TABAK (Rektör Yardmcs) Üye : Prof. Dr. Hülya TURAN (Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan V.) Üye : Prof. Dr. Şükrü ÇELİK (Mühendislik ve Mimarlk Fakültesi Dekan V.) Üye : Prof. Dr. Kamil DEMİRCİ (Fen Edebiyat Fakültesi Dekan V.) Üye : Prof. Dr. Faruk ALPASLAN (Boyabat İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekan V.) Üye : Prof. Dr. Bekir YÜKTAŞIR (Spor Bilimleri Fakültesi Dekan V.) Üye : Prof. Dr. Levent BAT (Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi) Dağtm: -Komisyon Başkan ve Üyelerine -Akademik Birimlerimize -Genel Sekreterliğe Ek:Yönerge (8 sayfa) Adres:Korucuk Köyü Trafo Mahallesi No: Sinop Bilgi için: Rukiye ÇAKIR Telefon: Faks Unvan: Bilgisayar İşletmeni e-posta:hukukmusavirligi@sinop.edu.tr Elektronik Ağ: Tel No: 1290 Bu belge, 5070 sayl Elektronik İmza Kanununa göre Güvenli Elektronik İmza ile imzalanmştr

2 Sinop Üniversitesi Evrak Tarih ve Says: 03/01/ TL, YÜKSEKÖĞRETIM KURULU BAŞKANLIĞI Hukuk Müşavirliği Say : Konu :Bilimsel Araştrma ve Yay n Etiği Yönergesi 23/12/2016 DAĞIT1M 'YERLERI Yükseköğretim Kurumlar Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiffl Yönergesine ilişkin Başkarlğmz 10/11/2016 tarih ve 23 sayl Genel Kurul Kararnn bir örneği yazurnz ekinde gönderilrnektedir. Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. fit e-imzaldr Süleyman Necati AKÇEŞME Başkan a. Genel Sekreter Ek: Genel Kurul Karar Dağtm: Tüm Üniversite Rektörlüklerine r,3eignin Eektviklnyzal r Ozge TUNCAY BgLŞ,3yar setmefl Otivels. kel= Mal 1600.Cad. No: BlkentANKARA Ayrittli bfigi ittbat Telefon: Faks: (0312) Sabba ATMACA E-Posta: sabillaatmaea@yok.gov.tr Ekktronk. Ag V.R1(t Bu belge, gtivenlielektmnikimaik invalanmştir. Brak https ilebys şok.gov.tridoeuplusinategrationtyole,signcheek.aspx?hedoe11)=9b3ae9df b2611e3b389a adresinden

3 T. C. M YÜKSEKÖĞRETİ KURULU BAŞKANLIĞT GENEL KURUL KARARLARI Oturum Tarihi :19,11.2.D1 Oturum No. 23 KARAR rma ve Yayn Etiği Yönergesi incelendi. Yükseköğretim Kurumlan Bilimsel Araşt şağdaki şekliyle uygun olduğuna karar Yaplan inceleme neticesinde; söz konusu Yönergenin a verildi. YÜKSEKÖĞRETİ M KURUMLARI YÖNERGESİ BILIMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ BIRINCI BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak Amaç rma, çalşma, yayn ve etkinliklerde uyulmas Madde 1 - (1) Bu Yönerge, bilimsel araşt n kendi bünyelerinde oluşturacaklan gereken etik kurallarn ve yükseköğretim kurumlarn n görev, yetki ve sorumluluklar ile çalşma usul ve bilimsel araştrma ve yayn etiği kurullarn esaslann belirlemek amacyla hazrlanmştr. Kapsam Madde 2 - (1) Bu Yönerge, ğretim kurumlanyla ilişkisine Yükseköğretim kurumlar mensuplannca veya yüksekö ilerce yürürlükteki mevzuat hükümleri uyannca akademik unvanlann elde bak lmakszn kiş ştrma ve çalşmalar ile edilmesi aşamas nda ve sonrasnda yap lan her tür bilimsel ara ştrmagerçekleştirilen bilimsel etkinlikler, desteklenen ve/veya yürütülen bilimsel ara geliştirme projeleriyle ilgili araştrma etiği konularn, nlar ile yürütülen bilimsel araştrmalisans üstü eğitim srasnda yaplan tez ve bilimsel yay geliştirme projeleriyle ilgili araştuna etiği konularn, şnda her çeşit basn, görsel ve e) Yükseköğretim kurumlan mensuplannca yurtiçinde ve yurtd mlanmak üzere gönderilmiş olan her tür işitsel yayn organlannda yaymlanan ya da yay yay nla ilgili yay n etiği sorunlarn, rmalarda kullanlacak ç) Yükseköğretim kurumlar mensuplannca biyomedikal araşt deneklerde ve ekoloji ile ilgili çalşmalarda yaplan etik ihlallerini kapsar. çk,.

4 Dayanak Madde 3 (1) Bu yönerge 2547 sayl dayamlarak hazrlanmştr. Kanunun 24 üncü, 42 inci ve 65 inci maddelerine ikinci BÖLÜM Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiğine Aykr Eylemler eylemler şl nlardr: Madde 4 - (1) Bilimsel araştrma ve yay n etiğine aykr metotlarn, verilerini veya eserlerini bilimsel İntihal: Başkalarn n özgün fikirlerini, smen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek, kurallara uygun biçimde at f yapmadan k ş verilen Sahtecilik: Bilimsel araştrmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmi kullanmak, veya elde edilen verilen tahrif etmek, araşt rmada Çarptna: Araştrma kaytlar gibi göstermek, destek alnan kişi ve kullan lmayan cihaz veya materyalleri kullanlmş n tahrif etmek veya şekillendirmek, kuruluşlarn çkarlar doğrultusunda araşt'l a sonuçlar yay nlar olarak ç) Tekrar yayn: Mükerrer yaynlarn akademik atama ve yükselmelerde ayr sunmak, n bütünlüğünü bozacak şekilde ve Dilimleme: Bir araştrmann sonuçlarn, araşt rman mlayarak bu yaynlar uygun olmayan biçimde parçalara ay np birden fazla sayda yay akademik atama ve yükselmelerde ayr yaynlar olarak sunmak, na dâhil etmek veya olan kişileri Haks z yazarl k: Aktif katks olmayan kişileri yazarlar aras ğiştirmek, aktif dâhil etmemek, yazar sralamasun gerek.-çesiz ve uygun olmayan bir biçimde de olmadğ halde s kartmak, aktif katk katks olanlar n isimlerini sonraki bask larda eserden ç nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasna dâhil ettirmek, (2) Diğer etik ihlal türleri şunlardr: nlarda destek veren kişi, kurum Destek alnarak yürütülen araştrmalar sonucu yaplan yay veya kuruluşlar ile bunlarn katklarn' belirtremek, şmalar, sahibinin izni Henüz sunulmarnş veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çal olmadan kaynak olarak kullanmak, rmalarda etik kurallara uyma,mak, yaynlarnda İ nsan ve hayvanlar üzerinde yaplan araşt hasta haklarna sayg göstermemek, rmalarda ilgili mevzuat ç) insanlarla ilgili biyomedikal araşt rmalarda ve diğer klinik araşt hükümlerine aykr davranmak, Incelemek üzere görevlendirildigi bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açk izni olmakszn yaymlanmadan önce başkalanyla paylaşmak,

5 lan kaynaklar, mekarlan, irr Bilimsel araştrma çin sağlanan veya ayr amaç dş kullanmak, kânlan ve cihazlar nda bulunmak, f) Dayanaksz, yersiz ve kastl olarak etik ihlal isnad ştrmalar nda katlmc lann açk Bilimsel bir çalşma kapsamnda yap lan anket ve tutum araca kurumun iznini almadan elde lacaksa ayr nzasn almadan ya da araştrma bir kurumda yap edilen verilen yayunlamak, na ve ekolojik dengeye;z2rar vermek, Araştrma ve deneylerde, hayvan sağlğ lamadan önce alnmas gereken izinleri yetkili 0 Araşt rma ve deneylerde, çalşmalara baş birimlerden yazl olarak almamak. olduğu uluslararas sözleşmelerin Araşt rma ve deneylerde mevzuat n veya Türkiye'nin taraf r çalşmalarda bulunmak. ilgili araşt rma ve deneylere dair hükümlerine ayk rma ile ilgili olarak muhtemel zararl Araştrmac lar ve yetkililerce, yaplan bilimsel araşt uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendinne ve uyarma yükümlügüne uymamak., i ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği Bilimsel çalşmalarda, diğer kiş n ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliligine riayet etmemek ve korunmas saglamamak, şkin yanl, veya 1) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araşt rma ve yaynlara ili yanltc beyanda bulunmak, ğerlendirilemeyeeek Haller Bilimsel Araştrma ve Yayn Etiğine Aykr Olarak De şartyla, anonim Madde 5 - (1) Bir başkasnn özgün üslup ve ifadesinin aynen kullanmarnak bilgilerin, bilim alanlar nn temel bilgilerinin, matematik teoremleri ve ispatlan gibi önermelerin çalşmalarda kullanlmas etik ihlal olarak degerlendirilemez. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ştrma ve Yayn Etiği Kurullarnn Yükseköğretim Kurumlar nda Yer Alan Bilimsel Ara Oluşumu, Görevleri, Çalş ma Usul ve Esaslar Kurullar n oluşumu n etigi kurullar sosyal ve Madde 6 - (1) Yükseköğretim kurumlar bilimsel araşt rma ve yay alanlarnda oluşturulur. Bu beşeri bilimler, sağlk bilimleri ve fen ve mühendislik bilimleri nda görev yapan profesör unvanma kurullar yükseköğretim kurumlarn n ilgili bilim alanlar k süreyle rektör tarafndan seçilen yedişer üyeden sahip öğretim üyeleri arasndan iki yll ullar sağlayacak yeterli sayda oluşur. Yükseköğretim kurumlar bünyesinde yukardaki koş durumunda yedi üyeden oluşan bir adet profesör unvaruna sahip öğretim üyesinin bulunmamas bilimsel araşt rma ve yayn etigi kurulu oluşturabilir. bilim alanlar (2) Gerekli görülmesi halinde çalşmalar n verimliligini sağlamak amacyla farkl için farkl bilimsel araştrma ve yayn etigi kurullar oluşturulabilir. Ct>

6 Belirlenen kurul üyeleri hakk veya idari karar bulumnamald r. şmiş bir adli nda etik ihlalinde bulunduklanna dair kesinle eylemi tespit edilen etik kurulu üyesinin görevi, rektörün bu konudaki Etik kurallarna aykr i ile sona erer. kararn n kendisine tebliğ usulle yeniden seçilebilir. "Izinsiz ve özürsüz olarak üst üste i kendiliğinden Görev süresi biten bir üye ayn ay süreyle izinli olan üyenin, üyeliğ lmayan veya en az alt üç toplantya kat alan üyelik için, ayn usulle yeni üye seçilir. sona erer. Herhangi bir nedenle boş ndan seçilir. Her bir kanlar rektör taraf baş n eti i kurullar şkan Bilimsel araştrma ve yay kurul üyeleri arasndan bir kişiyi ba şkan i kurulu ba ğ n eti görevi mclğ bilimsel araşt rma ve yay n görevinin sona ermesiyle birlikte başkan yard şkan olarak seçer. Ba yardmcs de sona erer. ğretim kurumlarnn i kurullarn n selcretaryas yüksekö n etiğ rma ve yay şt Bilimsel ara ndan yürütülür. hukuk müşavirligi taraf Kurullarn görevleri unlardr: n etiği kurullarn n görevleri ş rma ve yay şt 7 (1) Bilimsel ara Madde ğinde nda Rektörlük araclğyla gerekti incelemek; inceleme kapsam n Etik ihlal iddialar malar yapmak, bilgi istemek kişi ve kurumlarla yazş bilirkişi veya uzman görüşü almak, ilgililemleri yapmak, ve inceleme kapsam nda gerekli diğer iş relctöre sunmak, İnceleme sonucunda al nan kararlar eylemleri ortadan nda muhtemel etik dş Akademik, araşt rma ve yayn etiği konular i yaparak eğitici faaliyetler şlar ile işbirliğ kald rmak için, ilgili birim ya da kurum ve kurulu düzenlenmesini sağlamak üzere rektöre önerilerde bulunmak. Etik kurullarnn toplant usul ve esaslar i kurullar üye tam saysnn salt çoğunluguyla Madde 8 - (1) Bilimsel araşt rma ve yayn etiğ ştrma toplantlarda başkan yardmcs, bilimsel ara toplanr ve karar alr. Başkann katlmadğ kanlk eder. ve yayn etiği kurullar toplantlarna baş malarn bizzat y-ürütür. Ancak gerektiğinde Bilimsel araştrma ve yayn etiği kurullar çalş alannda uzman bilirkişilerden görüş de alabilir. lan incelemelerde bilirkişi ve uzman olarak Aşağdaki kişiler bu düzenleme kapsamnda yap görevlendirilemez: tlik jürilerinde görev almş öğretim üyeleri, İlgilinin lisansüstü tez danşmanlar ve doçer retim üyeleri, b) İ lgilinin kendi üniversitesinde görev yapan öğ hri lusmlan, e) İlgilinin eşi ve üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dahil) kan veya s d5,

7 ç) Ilgili ile aralar nda husumet bulunan kişiler. halinde, en yakn bilim alannda İlgilinin çalştğ bilim alannda öğretim üyesi bulunmamas ca etik ihlal iddiasnn hukuki i zörevlendirilebilir. Ayr çalşan öğretim üyeleri aras ndan bilirkiş şi de görevlendirilebilir. Birden fazla anlam ve kapsamna ilişkin olarak bir hukukçu bilirki rapor tanzim eder. bilirkişi atanmas halinde her bilirkişi ayr andan itibaren en geç bir ay içerisinde konuya ilişkin Bilirlcişiler dosya kendilerine ulaştğ p gönderirler. Bu süre bir defaya raporunu kendisine gönderilen örneğe uygun olarak hazrlay mahsus olmak üzere en çok bir ay uzatlabilir. üyeleri kendileriyle, kendilerinin daha önce Bilimsel araştrma ve yay n etiği kurullar ğunu iddia ettikleri kişilerle ilgili etik birlikle çalşma yaptklar kişilerle ve etik ihlalde bulundu ihlali iddialarnn görüşüldüğü toplantlara kanlamazlar. Etik kurullarma başvuru ve kurullarn çalşma esaslar an etik ihlal iddialar, yükseköğretim kurumu Madde 9 - (1) Yükseköğretim kurumuna ulaş bilimsel araşt rma ve yayn etiği kurullannda incelenir. etiği Söz konusu iddialar ile ilgili tüm bilgi ve belgeler bilimsel araştna a ve yayn kurullar= iletilir. vuru dosyas için ayr dosya açar. (3) Yükseköğretim kurumu, gönderilen her baş içeren şikayet ve ihbar Yükseköğretim kurumuna gönderilen ve etik ihlal iddiasinin de belirtilmesi halinde ğ dilekçelerinde, kişilerin doçentlik başvuru sürecinin devam etti inin devam eden bir doçentlik başvurusunun bulunup hakknda etik ihlal iddias bulunan kiş ndan derhal Cniversiteleraras Kurul bulunmadğ hususu yükseköğretim kurumu taraf şkanlğnca devam eden doçentlik Başkanlğndan sorulur. erniversiteleraras Kurul Ba unun bildirilmesi halinde iddialar ile ilgili tüm bilgi ve belgeler başvurusunun bulunduğ Oniversiteleraras Kurul Başkanlğ na gönderilir. ilerden iddialara ilişkin olarak Etik ihlali iddias sebebiyle hakknda inceleme başlat lan kiş iler, savunma talep gerekli bilgi ve belgelerle birlikte yazl savunmalan istenir. İlgili kiş gün içerisinde savunmalarn vermedikleri yazsn n kendilerine ulaştğ tarihten itibaren on beş ğer bilgi ve takdirde, bu durumun savunma isterp yazsnda belirtilmesi koşuluyla kurul, di şlatlanlar, yaz l savunmalarn kan tlara dayal olarak karar verebilir. Hakk nda inceleme ba inin kendilerine verilmesini talep etmeleri sunmak üzere iddialar içeren evraklann bir örneğ halinde, incelemeyi yürüten ilgili kundca savunma istenmesi yönünde bir karar alnmakszn şilerden yeniden yazl da doğrudan yazl savunmalarn sunabilirler. Ancak bu halde bu ki savunma istenmeden de incelemeye devam edilebilmesi için, iddialar içeren evraklann gün içerisinde savunmasn teslimine ilişkin ntanakta, teslim tarihinden itibaren on beş ğinin açkça vermedilcleri takdirde diğer bilgi ve kantlara dayal olarak karar verilece nabilir. belirtilmesi şartt r. Gerekli görülen hallerde savunma sözlü olarak da al i kurulunda tartşmaya açld ktan Alnacak kararlar, ilgili bilimsel araştrma ve yayn etiğ ş oy gerekçesini sonra oylanr ve kurul üyelerince imzalamr. Karara muhalif kalan üye kar yazmak zorundadr.,

8 nan nihai kararlar inceleme raporu i kurullar nca al Bilimsel araşt rma ve yayn etiğ şka bir karar al nmak üzere rektöre sunulur. niteliğinde olup, bu kararlar onaylanmak ya da ba incelemeyle ilgili edindikleri bilgi ve belgeleri Kurul üyeleri, uzman ve bilirkişiler yaptklar aç klayamazlar. ğer kurum ve i kurullarn n inceleme sürecinde di Bilimsel araşt rma ve yayn etiğ lğ yla yaplr. kuruluşlarla her türlü yazşmalar rektörlük arac DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hilkümler İ nceleme sonucunda yaplacak işlemler r eylemlerde bulunduğu tespit edilen Madde 10 - (1) Bilimsel araştrma ve yayn etiğine ayk nca gerekli disiplin işlemleri ile diğer idari, hukuki ve cezai kişiler hakknda ilgili mevzuat uyar lr. işlemler yükseköğretim kurumu tarafndan yap unvan elde edilmiş ise kişi Etiğe aykr eyleme konu olan eserle daha önce akademik sebebiyle bu unvann geri alnp hakk nda yap lan işlemler sonucunda alnan etik ihlal karar erlendirilir. ndan değ alamayacağ hususu da ilgili yükseköğretim kurumu taraf l müellif, zarar gören veya haklar olumsuz Etiğe aykr eylemlerin gerçekleşmesi halinde as ğunu ortadan kaldrmaz. etkilenen kişi ve kuruluşlarn nza göstermesi ilgililerin sorumlulu ğretim Bilimsel araştrma ve yayn etiğine aykr bir eylemin tespit edilmesi halinde yüksekö kamu kurumuna da bilgi kurumu tarafndan ilgili yaynn ortak yazarlarnn görev yaptklar verilir. na bildirilir. Etik ihlal kararlar en geç bir ay içerisinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlğ Gizlilik Madde 11 - (1) Bilimsel araştrma ve yayn etiği kurullannn kararlar, genel düzenlemeler ile dş nda gizlidir, etik kurullarm tespitleri hakknda bu Yönergede belirtilen kişi ve kuruluşlar başvuru sahibinden başkasna bilgi_ verilmez. Yeniden inceleme Madde 12 (1) Bilimsel araştrma ve yay n etiği lcurullar nda daha önce incelenen ve esas hakknda bir karar verilen eserlere ilişkin ayn iddialarla yaplan başvurularda yeniden bir inceleme yap lamaz. Bu halde eserlerin ve eserlere ilişkin iddialar n tamamen ayn olduğunun ilgili bilimsel araştrma ve yay n etiği kurullannca tespit edilmesi şarttr. Etik ihlallerine ilişkin kaytlar Madde 13 - (1) Bu düzenleme kapsamnda yap lan inceleme sonucunda al nacak kararlar yükseköğretim kurumu tarafndan gizlilik ilkesine riayet edilmek suretiyle uygun bir şekilde dosyalanp saklarur.,

9 (2) Doçentlik snavna başvuruda bulunan adaylar dşnda kalan kişiler hakkndaki bilimsel araştrma ve yayn etiğine ilişkin şikayet ve ihbar başvurular, iddiada bulunulan kişinin eylemi gerçekleştirdiği srada bağl bulunduğu yükseköğretim kurumunca değerlendirilerek karara bağlanr. Yürürlük Madde 14 - (1) Bu Yönerge, Yükseköğretim Kurulu tarafndan kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. Yürütme Madde 15 - (1) Bu Yönerge hükümlerini Yükseköğretim Kurulu Başkan ylrütür. Geçici Madde 1 (1) Yükseköğretim kurumlar etik kurullarn, bu Yönergede belirtilen yeni kriterlere uygun olarak Yönergenin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç üç ay içinde oluştururlar. Fun.)TOPÇU Uzman