makina mühendisleri odası ÖĞRENCİ ÜYE KURULTAYI '99 8 Mayıs ANKARA Yayın no 224

Transkript

1 makina mühendisleri odası ÖĞRENCİ ÜYE KURULTAYI ' Mayıs ANKARA Yayın no

2 fmmob makina mühendisleri odası Sümer Sokak /A Demirtepe / ANKARA Tel : () Fax: () yayin@mmo.org.tr Ğ I Yayın no: ISBN : Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası'na attir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO'nın izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Eylül Ankara Dizgi : MMOMuazzez POLAT Baskı : Pelin Ofset ( ) L

3 EKLER üniversitelerin Mevcat Daram final izi Makina/Endâstri/Clcak/Havacıhk Mühendisliği Bölümleri Mevcat Daram flnalizi Oda'nın Mevcat Daram fi nal izi Şubelerde Yapılan Öğrenci fin ket Sonuçları Karadeniz Gezisi Notları

4 ÜNİVERSİTELERİN MEVCUT DURUM ANALİZİ Tarihçe Ülkemizde yükseköğretimin tarihine ilişkin yayınların neredeyse tümünde, Selçuk Türklerinin. yüzyılda Bağdat'da kurdukları Nizamiye Medresesi ile Fatih Sultan Mehmet'in 'te kurduğu İstanbul Medresesi'ne atıflar vardır. Ancak, islam ülkelerinin ve bu ülkelerdeki kurumların, Avrupa'nın karanlık çağlarında, daha önceki bilimsel birikimi muhafaza ettikleri, hatta bilime bazı katkılarda bulundukları, bu birikimin Endülüs yoluyla Avrupa'ya geçtiği ve islam medreselerinin aynı yolla Orta Çağ Avrupası'ndaki üniversiteleri etkiledikleri görülmektedir. Batı türü yükseköğretim kurumlarının ülkemizdeki ilk örnekleri, 'te kurulan Mühendishanei Bahrii Hümayun, 'te kurulan Mühendishanei Berrii Hümayun, 'de kurulan Tıbbiye ve 'te kurulan Harbiye'dir. Ondokuzuncu yüzyılın sonuna doğru ve. yüzyılın başında, Fransa'daki Grandes Ecoles'e benzer bir şekilde çeşitli bakanlıklara bağlı olarak kurulan Mülkiye Mektebi (), Hukuk Mektebi (), Ticaret Mektebi Alisi (), Mektebi Sanayii Nefisei Şahane () ve 'da Mühendis Mektebi Alisi adı ile reorganize edilen Mühendishane ile ara kademe teknik personel yetiştirmek amacıyla 'de kurulan Kondüktör Mektebi Alisi ülkemizdeki Batı türü yükseköğretim kurumlarının diğer örnekleridir. Bu kurumların bazıları bugünkü İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Marmara, Mimar Sinan ve Yıldız Teknik Üniversitelerinin nüveleridir. 'te kurulan ve 'de mühendislik bölümleri eklenen Robert Kolej ise ülkemizdeki ilk AngloAmerikan türü yükseköğretim kurumu olup, bugünkü Boğaziçi Üniversitesi'nin nüvesidir. Gülhane Fermanı'ndan kısa bir süre sonra modern bir üniversitenin kurulması, 'da zamanın Maarif Meclisi'nce kabul edilmiş ve üniversite 'te açılmıştır. ve 'te iki kez reorganize edildikten sonra 'de kapanan üniversite, 'de Dar'ül, fünuni Osmani adı ile tekrar açılmış ve yeni kurulan Ulumi Aliyei Diniye, Edebiyat, Ulumı Riyaziye ve Tabiiye şubelerinin yanında, daha önce kurulmuş olan Tıbbiye ve Hukuk mektepleri de Darülfünun'a bağlanmıştır. Cumhuriyet'in ilanının hemen ardından başlatılan eğitim seferberliği ile yükseköğretim kurumlarının Anadolu'ya yayılmasındaki ilk adımlar atılmaya başlanmış ve Ankara'da 'te Hukuk Mektebi, 'da Gazi Eğitim Enstitüsü, 'da ise Ziraat Enstitüsü kurulmuştur. Cumhuriyet'in ilanından sonra Darülfünun üzerinde önemle durmuş ve bu kurumu değerlendirmek üzere davet edilen isviçreli Profesör Albert Malche'nin Mayıs tarihli raporundan kısa bir süre sonra 'te Darülfünun lağvedilerek yerine İstanbul Üniversitesi kurulmuştur. Reformu (Kanun No: ), çağdaş üniversitenin ülkemizdeki gerçek başlangıcıdır. Yüksek Mühendis Mektebi'nin 'te reorganize edilmesi ile İTÜ kurulmuş olup bunu 'da, Ankara'da daha önce kurulmuş olan mektep, fakülte ve enstitülerin birleştirilmesiyle kurulan Ankara Üniversitesi izlemiştir. Ayrıca, 'da

5 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış, çıkarılan sayılı Kanunla üniversitelere muhtariyet verilmiştir. yılları arasında kurulan Ege Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Atatürk Üniversitesi ile yükseköğretimin Anadolu'ya yayılması hız kazanmıştır. arası üniversitelerin tam anlamı ile Anadolu'ya yayıldığı bir dönemdir. Bu dönemde, Diyarbakır, Eskişehir, Adana, Sivas, Malatya, Elazığ, Samsun, Konya, Bursa ve Kayseri'de on yeni üniversite kurulmuş ve böylece ülkemizdeki üniversite sayısı on dokuza yükselmiştir. Hızla artmakta olan üniversite ve bunlara başvuran öğrenci sayıları karşısında yılında Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) kurularak üniversitelere merkezi sınavla öğrenci alınmasına başlanmıştır. Yükseköğretime artan talep karşısında, aynı yıl kurulan ve mektupla öğretim yapan YAYKUR ile ülkemizde örgün öğretim yanında açıköğretim veya daha doğru bir deyimle uzaktan öğretime da başlanmıştır. Üniversitelerden farklı olarak, Batı'daki politekniklere benzer bir şekilde kitlesel mesleki eğitime ağırlık vermek amacıyla kurulan akademiler, zaman içinde bu amaçlarından uzaklaşmışlar ve 'de çıkarılan sayılı Kanunla üniversiteler ile akademiler arasında işlevsel farklılık fiilen ortadan kalkmıştır. Ancak, üniversiteler ile akademiler arasında çekişme başlamış ve Danıştay akademilerini çıkardığı yönetmelikleri sürekli olarak iptal etmiştir. Hızla artan genç nüfusun yükseköğretime olan talebi O'lı yılların ortalarından başlayarak, çeşitli alanlarda mesleki öğretim yapan elliye yakın, kar amaçlı yüksekokulun açılmasına yol açmış ve bu okullardaki öğrenci sayısı kısa süre içinde elli bine ulaşmıştır. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin bu okulları 'de Anayasa'ya aykırı bulması ile bu okullar sayılı Kanunla akademilere bağlanmıştır. yılına gelindiğinde ülkemizde: Üniversiteler Akademiler Bir kısmı diğer bakanlıklara, çoğu Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı iki yıllık meslek yüksekokulları ile konservatuvarlar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı üç yıllık eğitim enstitüleri YAYKUR olmak üzere beş türde, toplam yükseköğretim kurumunda. öğretim elemanı görev yapmakta ve YAYKUR'a kayıtlı. öğrenci dahil, toplam. öğrenci öğrenim görmekte idi. 'de çıkarılan sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ile ülkemizdeki tüm yüksek öğretim kurumları Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) çatısı altında toplanmış, akademiler üniversitelere, eğitim enstitüleri eğitim fakültelerine dönüştürülmüş ve konservatuvarlar ile meslek yüksekokulları üniversitelere bağlanmıştır. Bu düzenleme kapsamında İstanbul'da, Mimar Sinan, Marmara ve Yıldız Teknik, Ankara'da Gazi, Antalya'da, Akdeniz, İzmir'de, Dokuz Eylül ve Edirne'de, Trakya Üniversiteleri mevcut kurumların reorganizasyon ve birleştirilmesi ile oluşturulmuş, Van'da ise Yüzüncü Yıl Üniversitesi adı ile yeni bir üniversite kurulmuştur. YAY KUR'un işlevleri Anadolu Üniversitesi'ne bağlı Açıköğretim Fakültesi'ne devredi

6 lerek uzaktan öğretimin ülkemizde yaygınlaşması hızlandırılmıştır. Anayasa'da yer alan hükümlere uygun olarak getirilen yeni yasal düzenleme ile kâr amacı gütmeyen vakıfların özel yükseköğretim kurumlan kurmalarına imkan sağlanmıştır. Bu tür ilk üniversite olan Bilkent Üniversitesi 'te kurularak faaliyete geçmiştir. Ancak, Bilkent Üniversitesi'nin yasal konumu, Anayasa Mahkemesi'nde açılan iki davanın sonucunda Mahkeme'nin bu tür üniversitelerin de kanunla kurulması gerektiğine karar vermesi üzerine, yılında çıkarılan sayılı Kanunla açıklığa kavuşmuştur. ODTÜ'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Gaziantep'teki fakülte ve okullardan oluşan Gaziantep Üniversitesi'nin 'de kurulması ile üniversite sayısı yirmi dokuza yükselmiştir. Temmuz 'de çıkarılan sayılı Kanunla, çoğu daha önce o illerde mevcut olan birimlerin nüve teşkil ettiği, yeni üniversite ile yüksek teknoloji enstitüsünün Afyon, Aydın, Balıkesir, Bolu, Çanakkale, Denizli, Hatay, Kars, İsparta, İzmir, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Niğde, Sakarya, Şanlıurfa, Tokat ve Zonguldak illerimizde kurulması ile üniversite sayımız elliüçe yükselmiştir. 'te Anadolu Üniversitesi'nin ikiye bölünmesi ile Eskişehir'deki ikinci üniversite olan Osmangazi Üniversitesi, 'te ülkemizin üçüncü vakıf üniversitesi olan Başkent Üniversitesi ile Fransızca eğitim yapan Galatasaray Üniversitesi kurulmuştur. 'da, 'de, 'de ise vakıf üniversitesinin kurulması ve Türkiye Cumhurieti Hükümeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanan anlaşmaya göre kurulması kararlaştırılan istanbul Batı Üniversitesi ile ülkemizdeki yükseköğretim kurumu sayısı 'ye yükselmiştir. Bunlardan, Sabancı ve Bahçeşehir Üniversiteleri eğitimöğretim yılında faaliyete geçecektir, istanbul Batı Üniversitesi ise henüz faaliyete geçmemiştir. Yükseköğretim kurumlarımızın kuruluş tarihleri Tablo l.'de gösterilmiştir.

7 Tablo. Kuruluş tarihine göre üniversiteler Üniversite istanbul istanbul Teknik Ankara Karadeniz Teknik Ege Atatürk Orta Doğu Teknik Hacettepe Boğaziçi Dicle Çukurova Anadolu Cumhuriyet inönü Fırat Ondokuz Mayıs Selçuk Uludağ Erciyes Akdeniz Dokuz Eylül Gazi Marmara Mimar Sinan Trakya Yıldız Teknik Yüzüncü Yıl Bitkent Gaziantep Koç Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Balıkesir Celal Bayar Çanakkale Onsekiz Mart Dumlupınar Gaziosmanpaşa Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Harran izmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kafkas Kahramanmaraş Sütçü İmam Kırıkkale Kocaeli Mersin Muğla Bulunduğu İl istanbul İstanbul Ankara Trabzon İzmir Erzurum Ankara Ankara istanbul Diyarbakır Adana Eskişehir Sivas Malatya Elazığ Samsun Konya Bursa Kayseri Antalya izmir Ankara istanbul istanbul Edirne istanbul Van Ankara Gaziantep istanbul Bolu Aydın Afyon Balıkesir Manisa Çanakkale Kütahya Tokat Kocaeli Şanlıurfa izmir Kars Kahramanmaraş Kırıkkale Kocaeli içel Muğla Kuruluş Tarihi i t

8 Tablo. (devamı) Kuruluş tarihine göre üniversiteler Üniversite Mustafa Kemal Niğde Pamukkale Sakarya Süleyman Demirel Zonguldak Karaelmas Başkent Osmangazi Galatasaray Fatih Işık istanbul Bilgi Sabancı Yeditepe Kadir Has Atılım Beykent Çağ Çankaya Doğuş İstanbul Kültür Maltepe Bahçeşehir Haliç İstanbul Batı Bulunduğu İl Hatay Niğde Denizli Sakarya İsparta Zonguldak Ankara Eskişehir İstanbul istanbul istanbul İstanbul İstanbul İstanbul istanbul Ankara İstanbul Tarsus Ankara istanbul İstanbul İstanbul İstanbul istanbul İstanbul Kuruluş Tarihi Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır ( Böylece, eğitimöğretim yılından eğitimöğretim yılına kadar Yükseköğretim kurumu sayısı l'den 'ye, Öğrenci sayısı.'den..'ye, Yıllık mezun sayısı 'den.'ye, Öğretim elemanı sayısı 'den.'e ulaşmıştır.

9 a' > Tablo. Bölge ve gelişmişlik düzeyine göre dünyadaki okullaşma oranlan Bölge Okullaşma Oran (%) DÜNYA ORTALAMASI Gelişmiş Bölgeler Kuzey Amerika Asya/Okyanusya Avrupa Eski Sovyet Bloğu Ülkeler Gelişmekte Olan Bölgeler Sahra Afrikası Arap Ülkeleri Latin Amerika/Karayipler Doğu Asya/Okyanusya Doğu Asya/Okyanusya (Çin dahil) Güney Asya Güney Asya (Hindistan dahil) En Az Gelişmiş Ülkeler Kaynak: Higher Education in the TwentyFirst Century: Vision andaction, UNESCO Conference, Paris, Ekim, Working Document ED/CONF../CLD. Tablo. Eğitimöğretim yılındaki öğrenci sayıları ÜNİVERSİTELER Örgün Öğretim Fakülteler Yıllık Yüksekokullar Yıllık Meslek Yüksekokulları İkinclöğretlm Lisans On Lisans TOPLAM Aç&oğfBbm Lisans On Lisans TOPLAM DİĞER YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI Lisans On Lisans TOPLAM TÜRKİYE TOPLAMI Öğrenci Sayısı Kaynak: YÛK'ün internet sayfasından alınmıştır, (

10 Devlet istatistik Enstitüsü verilerine göre ülkemizdeki yılı yükseköğretim çağ nüfusu..'dir. Buna göre, ülkemizde yükseköğretimdeki toplam okullaşma oranı %.; örgün öğretimdeki okullaşma oranı ise %.'dur. 'deki okullaşma oranları, sırası ile %. ve %. idi. iki yıllık meslek yüksekokullarının örgün öğretimdeki payı %, toplam içindeki payı ise %.'dir. Tablo. Devlet Üniversitelerinin Akademik Personel Durumu ÜNİVERSİTELER ABANT İZZET BAYSAL ADNAN MENDERES AFYON KOCATEPE AKDENİZ ANADOLU ANKARA ATATÜRK BALIKESİR BOĞAZİÇİ CELAL BAYAR CUMHURİYET ÇANAKKALE MART ÇUKUROVA DİCLE DOKUZ EYLÜL OUMLUPINAR EGE FROİYFR FIRAT GALATASARAY RAZİ RAZİANTEP GAZİOSMANPAŞA GEBZE Y T E HACETTEPE HARRAN İNÖNÜ İSTANBUL İSTANBUL TEKNİK İZMİR Y. T. E KAFKAS K.MARAS SÜTÇÜ İMAM KARADENİZ TEKNİK KIRIKKALE KOCAELİ MARMARA MERSİN MİMAR SİNAN MUĞLA MI IRTAFA KEMAL NİĞDF ONDOKUZ. MAYIŞ ODTADOĞU TEKNİK OSMANGAZİ PAMUKKALE SAKARYA SELÇUK SÛLFYMAN DEMİREL TRAKYA ULUDAft YILDIZ TEKNİK YÜZÜNCÜYIL ZONG. KARA ELMAS TOPLAM Prof m PR afin R fi A m Doç Ş? RR Yrd. Dç. fl RK R Toplam S RS Öğ.Gör O R R B Okut Uzman *î R R n fi Arş. Gör RO Çev. p o E.öpl. n o Top fifi fi Q R Genel Top. R

11 Tablo. Yılı İtibarı ile Önlisans ve Lisans Öğrenci Dağılımları YENİ KAYIT ÜNİVERSİTELER ABANT İZZET BAYSAL ADNAN MENDERES AFYON KOCATEPE AKDENİZ ANADOLU ANKARA ATATÜRK BALIKESİR BOĞAZİÇİ CELAL BAY AR CUMHURİYET ÇANAKKALE MART ÇUKUROVA DİCLE DOKUZ EYLÜL DUMLUPINAR EGE ERCIYES FIRAT GALATASARAY GAZİ GAZİANTEP GAZİOSMAN PAŞA GEBZE Y. T. E HACETTEPE HARRAN İNÖNÜ İSTANBUL İSTANBUL TEKNİK İZMİR Y.T.E KAFKAS K. MARAŞ SUTÇU İMAM KARADENİZ TEKNİK KIRIKKALE KOCAELİ MARMARA MERSİN MİMAR SİNAN MUĞLA MUSTAFA KEMAL NİĞDE MAYIS ORTA DOĞU TEK. OSMAN GAZI PAMUKKALE SAKARYA SELÇUK SÜLEYMAN DEMİREL TRAKYA ULUDAĞ YILDIZ TEKNİK YÜZÜNCÜ YIL ZONG. KARAELMAS TOPLAM T K E. OKUYAN T K E MEZUN T K E. < f * û i

12 Tablo. Vakıf Üniversitelerinin Akademik Personel Durumu ÜNİVERSİTELER ATILIM BAŞKENT BİLKENT BEYKENT ÇAĞ ÇANKAYA DOĞUŞ FATİH IŞIK İSTANBUL BİLGİ İSTANBUL KÜLTÜR KOÇ MALTEPE YEDITEPE TOPLAM GENEL TOPLAM Prof Doç. Yrd Dç. Toplam Öğ.Gör Okut. Uzman Arş. Gör. Çev. E.öpl. Top Genel Top. Tablo. Yılı itibarı ile Vakıf Üniversitelerinin Ön Lisans ve Lisans Öğrenci Dağılımı ÜNİVERSİTELER ATILIM BAŞKENT BİLKENT BEYKENT ÇAG ÇANKAYA DOGUS FATİH IŞIK İSTANBUL BİLGİ İSTANBUL KÜLTÜR KOÇ MALTEPE YEDİTEPE TOPUM GENEL TOPLAM YENİ KAYIT T K E OKUYAN T K E MEZUN T K E

13 Tablo Dtvkl Üniversiteleri Yılı ttiban ile Lisansüstü Öğrenci Dağılımları YENİ KAYIT TOPLAM ÖĞRENCİ SAYISI MEZUN ÖĞRENCİ SAYISI ÜNİVERSİTELER MASTER DOKTORA TOPU MASTER DOKTORA TOPL. MASTER DOKTORA TOPL. ABANT İZZET BAYSAL ADNAN MENDERES AFYON KOCATEPE AKDENİZ ÜNV. ANADOLU UNV. ANKARA UNV. ATATÜRK UNV. BALIKESİR ÜNV. BOĞAZİÇİN ÜNV. CELAL BAY AR CUMHURİYET ÇANAKKALE MART ÇUKUROVA UNV. DİCLE ÛNV. DOKUZ EYLÜL DUMLU PINAR EGE ÜNV. ERCİYES ÜNV. FIRAT ÛNV. GALATASARAY ÜNV. GAZİ ÛNV. GAZİANTEP ÜNV. GAZİOSMAN PAŞA GEBZE Y. T. E HACETTEPE ÜNV. HARRAN ÜNV. İNÖNÜ ÜNV. İSTANBUL ÜNV. İSTANBUL TEKNİK İZMİR YÜK. TEKN. ENŞ. KAFKAS ÜNV. K MARAS.S.ÜJ.CÜ. İMAM KARADFNİ TFKNİK KıRıKKAl F ÜNV KOHAFI ÜNV MARMARA flnv MFRSİN ÜNY, MİMAR SİNAN Q P?n? IflflR. Û Qn.R fi fiili fi (? n e, fi MUĞLA ÜNV. MUSTAFA KEMAL? NİĞDE ÜNV. MAYISI ÛNV ORTADOĞU TEKNİK Ş OSMAN GAZİ ÛNV PAMUKKALE ÜNV. SAKARYA ÜNV SFir.IIKflJiY. SÜLEYMAN DE.MİRE.L TRAKYA ÜNY, ULUDAĞ ÜNV, YILDIZ TEKNİK YÜZÜNCÜ YIL ZONG KARAELMAS TOPLAM..??? SBS? fl???

14 Tablo. Vaty Üniversiteleri Yılı İtibarı ile Lisansüstü Öğrenci Dağılımları ATILIM ÜNİVERSİTELER BAHÇEŞEHİR BAŞKENT BİLKENT BEYKENT CAĞ ÇANKAYA DOĞUŞ FATİH HALİÇ IŞIK İSTANBUL BİLGİ İSTANBUL KÜLTÜR KADİR HAS KOÇ MALTEPE SABANCI YEDİTEPE TOPUM GENEL TOPLAM YENİ KAYIT MASTER DOKTORA TOPL TOPLAM ÖĞRENCİ S YISI MASTER DOKTORA TOPL MEZUN ÖĞRENCİ SAYISI MASTER DOKTORA TOPL. Tablo. Öğretim alanlarına göre lisans düzeyindeki öğrenci sayılan. Öğretim Alanı Dil ve Edebiyat Matematik ve Fen Bilimleri Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Uygulamalı Sosyal Bilimler Teknik Bilimler Ziraat ve Ormancılık Sanat TOPLAM Sayı Yüzde Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, (

15 Tablo. Öğretim alanlarına göre ön lisans düzeyindeki öğrenci sayılan. Öğretim Alanı Dil ve Edebiyat Sosyal Bilimler Uygulamalı Sosyal Bilimler Sağlık Bilimleri Teknik Bilimler Ziraat ve Ormancılık Sanat TOPLAM Sayı Yüzde Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Halen kayıtlı yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin alanlara göre dağılımı. Alan Dil ve Edebiyat Matematik ve Fen Bilim. Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Uygulamalı Sosyal Bilimler Teknik Bilimler ZiraatOrmancılık Sanat TOPLAM Yüksek Lisans Sayı Yüzde Doktora Sayı Yüzde Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. İkinci öğretimdeki öğrenci sayılarının yıllara göre dağılımı. Lisans On Lisans TOPLAM Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, (

16 Tablo. Öğrenci sayısı (Lisans ve Ön Lisans) bakımından en büyük ve en küçük üniversiteler Üniversite İstanbul Öğrenci Sayısı. Üniversite Kadir Has Öğrenci Sayısı Gazi. Maltepe Selçuk Marmara.. Çağ Atılım Ankara. Beykent Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Vakıf Üniversitelerine kayıtlı öğrenci sayıları Üniversite Öğrenci Sayısı Üniversite Öğrenci Sayısı Bilkent. Doğuş İstanbul Bilgi. İstanbul Kültür Yeditepe. Beykent Başkent. Atılım Fatih Çankaya.. Çağ Maltepe Koç Kadir Has Işık Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, (

17 "W T/'', Tablo. Özel yükseköğretim kurumlarının bazı ülkelerin yükseköğretim sistemleri içindeki yüzde olarak payı Filipinler Kore Japonya Belçika Endonezya Kolombiya Hindistan Brezilya Bangladeş Hollanda Nikaragua Paraguay Ürdün Peru Ekvator Şili Zaire Nepal Portekiz ABD Guatemala Tayland Meksika Venezuela Arjantin Malezya İtalya İspanya Kenya Avusturya İsveç Türkiye Pakistan Ülke % Oran K Kaynak: Higher Education: The Lessons of Experience, The World Bank, Washington, D.C.,.

18 Tablo. Yükseköğretim kurumlarından eğitimöğretim yılında mezun olan öğrenci sayıları. Mezun Öğrenci Fakülteler Yüksekokullar Meslek Yüksekokulları Açıköğretim TOPLAM Sayı..... Yüzde..... Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Doktora öğrenci sayısı açısından en büyük ve en küçük beş üniversite Üniversite İstanbul Ankara Marmara İstanbul Teknik Hacettepe Öğrenci Sayısı..... Üniversite Mustafa Kemal Niğde Mersin Kafkas Çanakkale Mart/Kırıkkale Öğrenci Sayısı Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Üniversitelerdeki öğretim elemanları sayılan Profesör Doçent Yardımcı Doçent Araştırma Görevlisi Diğer Öğretim Elemanları TOPLAM Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, (

19 Diğer eğitim kurumlarındaki öğretim üyesi ve diğer öğretim elemanı ile birlikte ders yılında ülkemizdeki toplam öğretim elemanı sayısı.'dir. Öğretim üyelerinin 'si, diğer öğretim elemanlarının ise 'ü yabancı uyrukludur. Tablo a. Lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında öğretim üyesi sayısı ile öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının alanlara göre dağılımı. Alan Dil ve Edebiyat Matematik ve Fen Bilimleri Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Uygulamalı Sosyal Bilimler Teknik Bilimler Ziraat ve Ormancılık Sanat Diğer Alanlar TOPLAM/GENEL ORAN Öğretim Üyesi Sayısı Öğrenci/Öğretim Üyesi Oranı Kaynak: YÖK ün Internet sayfasından alınmıştır. (www. yok.com.tr)

20 Tablo b. Lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının alanlara göre dağılımı. Alan İlköğretim Okul Öncesi Öğretmenliği Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Teknik Eğitimi Yabancı Dil Öğretmenliği Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Sosyal Bilimler Öğretmenliği İktisat Mesleki Eğitim İşletme Fen Bilimleri Öğretmenliği ElektrikElektronik Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliği Makina Mühendisliği İnşaat Mühendisliği MalzemeMetalurji Mühendisliği Öğrenci/Öğretim Üyesi Oranı Kaynak : YÖK ün Internet sayfasından alınmıştır. (www. yok.com.tr) Tablo. Ön Lisans Düzeyindeki Örgün Öğretim Programlarında Öğretim Elemanı Sayısı ile Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci Sayısının Alanlara Göre Dağılımı. Dil ve Edebiyat Alan Matematik ve Fen Bilimleri Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Uygulamalı Sosyal Bilimler Teknik Bilimler Ziraat ve Ormancılık Sanat Diğer Alanlar TOPLAM/GENEL ORAN Öğretim Elemanı Sayısı... Öğrenci/Öğretim Sayısı Elemanı Kaynak : YÖK ön İnternet sayfasından alınmıştır. (www. yok.com.tr)

21 r i 'i. Tablo. Bazı Ülkelerdeki, Lisans programlarında Öğretim Üyesi, Ön Lisans Programlarında Ders Veren Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci Sayılan Ülke Almanya Avusturya Belçika Hollanda Polonya Japonya İsviçre Singapur Slovenya ABD İngiltere Hong Kong Finlandiya Yunanistan İspanya Norveç İrlanda Kore Portekiz Kanada Macaristan Fransa Türkiye Lisans Ön Lisans Veri Yok Veri Yok Veri Yok Veri Yok Veri Yok Veri Yok Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, (

22 Tablo. Öğretim Üyesi Başına Düşen Örgün Öğretim Öğrenci Sayısının En Küçük ve En Büyük Olduğu Üniversiteler. Üniversite Kadir Has Maltepe Akdeniz/Başkent/Kırıkkale Hacettepe/İTÜ/Mimar Sinan Koç/Osmangazi Öğrenci/Öğ. Üyesi Oranı. Üniversite İstanbul Bilgi Çanakkale Mart Yeditepe Niğde Dumlupınar Öğrenci /Öğ. Üye Oranı Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo a. Yeni Kurulan Devlet Üniversitelerindeki Öğretim Üyesi ile Öğretim Üyesi Basına Düşen Lisans Öğrenci Sayıları. Üniversite Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Balıkesir Celal Bayar Çanakkale Mart Dumlupınar Galatasaray Gaziosmanpaşa Gebze Y.T.E Harran İzmir Y.T.E Kafkas K. Maraş Sütçü İmam Kırıkkale Kocaeli Mersin Muğla Mustafa Kemal Niğde Osmangazi Pamukkale Sakarya Süleyman Demirel Zonguldak Karaelmas TOPLAM Sayı.., A... Oran Sayı Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Oran

23 M O Tablo b. Üniversitelerdeki Kayıtlı Öğrenci ve Öğretim elemanı sayılarının yıllara göre değişimi Yıl FAK Kayıtlı Öğrenci Sayısı YL YO. AÖF YILYO TOPLAM PROF Öğretim Elemanı Sayısı DOÇ. Y.DOÇ. DİĞER* ARŞ.GOR TOP KaynakıYÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( NOT : AÖF Sayılarına, Öğretim Yılından itibaren iki yıllık programlar da dah I edilmiştir. (*) Öğretim Görevlisi, Okutman, Uzman, Çevirici, Eğitim Öğretim Planlamacısı.

24 Üniversitelere Başvuru ve Yerleştirme Devlet İstatistik Enstitüsü'nün Tablo 'da özetlenen projeksiyonlarına göre, yükseköğretim çağ nüfusu ( yaş) 'ten itibaren azalma eğilimine girmiştir. Ancak, ortaöğretimdeki okullaşma oram ise sürekli olarak artmaktadır. Örneğin, 'da %, 'de %. olan bu oran, 'de %.'ye yükselmiştir. Bu nedenle, yükseköğretime giriş için başvuran öğrenci sayısında son yıllarda görülen durağanlaşma eğilimine rağmen, önümüzdeki yıllarda artış beklenmektedir. Tablo. Çağ Nüfusunun Yıllara Göre Değişimi Yıl Çağ Nüfusu ( Yaş) Kaynak:YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. ÖSYS'de Örgün Öğretim ile Açıköğretime Yerleştirilen ve Kaydolan Öğrenci Sayılan. Yerleştirilen Kaydolan K/Y (%) (Y) (K) ÖRGÜN ÖĞRETİM Lisans... Ön Lisans... TOPLAM... AÇIKÖĞRETİM Lisans... Ön Lisans TOPLAM..... *>. GENEL TOPLAM... Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, (

25 Görüldüğü gibi, örgün öğretimdeki lisans programlarına yerleştirilen öğrencilerin büyük çoğunluğu kayıt yaptırmaktadır. Örgün öğretimdeki ön lisans programlarına yerleştirilen öğrencilerin yaklaşık % 'si, açıköğretime yerleştirilen öğrencilerin ise yaklaşık % 'i kayıt yaptırmamaktadır. f % Tablo. Yılında Vakıf Üniversitelerine Yerleştirilen Öğrenci Sayıları. t» i Üniversite Bilkent Öğrenci Sayısı. Üniversite Doğuş Öğrenci Sayısı Yeditepe. Atılım İstanbul Bilgi. Beykent Fatih. Maltepe Başkent. Işık Çankaya. Koç İstanbul Kültür Kadir Has Çağ Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Yerleştirme Sonuçlarına Göre Çeşitli Grupların Başarı Yüzdeleri. Aday Grubu ÖSS'ye Giren Yerleştirilen Başarı Yüzdesi Lise son sınıf öğrencisi... Daha önce kazanamayan Daha önce kazanan TOPLAM Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( yılında ÖSS'ye giren.. adayın %.'si kız, %.'i erkektir.

26 Tablo Eğitim İçin Ayrılan Bütçe Ödeneklerinin Yıllara Göre Değişimi. (Milyar TL) Yıl * Bütçe Ödenekleri (Cari Fiyatlarla) MEB YÖK Toplam Toplam Eğitim Bütçesinin Bütçe Payı (%) GSMH Payı (%) Kaynak; YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( * Bu yıldaki bütçeye özelleştirme dahil edilmiştir. yılından yılına olan değişmelere bakıldığında, toplam eğitim bütçesinin konsolide bütçe içindeki payında %.'den %.'ye artış, GSMH içindeki payında ise %.'dan %.'ye artış görülmektedir. Yükseköğretim bütçesinin konsolide bütçe içindeki payında %.'dan %.'e, GSMH içindeki payında ise % 'dan %'e düşme olduğu görülmektedir.

27 Tablo. Yükseköğretime ayrılan bütçe ödeneklerinin yıllara göre değişimi. % Yi (%) Toplam Eğitim Bütçesi İçindeki Payı (%) Yükseköğretim Bütçesinin Toplam Bütçe İçindeki Payı (%) GSMH İçindeki Payı Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, (

28 Tablo. Toplam eğitime ve yükseköğretime yapılan kamu ve özel sektör harcamalarının GSYİH'ye oranlan (). Ülke Almanya ABD Arjantin Avusturalya Çek Cumhuriyeti Danimarka Finlandiya Fransa Hindistan İsrail İsveç İtalya Japonya Kore Şili Türkiye Yunanistan Toplam Eğitim /GSYİH (%) Yükseköğretim / GSYİH (%) Kaynak: OECD Indicators ( Tablo. Toplam eğitime ve yükseköğretime yapılan kamu harcamalarının GSYİH'ye oranlan (). Ülke Almanya ABD Arjantin Avusturalya Çek Cumhuriyeti Danimarka Finlandiya Fransa Hindistan İsrail İsveç İtalya Japonya Kore Şili Türkiye Yunanistan Toplam Eğitim /GSYİH (%) Yükseköğretim / GSYİH (%) Kaynak: OECD Indicators (

29 Öğrenci Başına Bütçe Ödenekleri Yükseköğretimde öğrenci başına bütçe ödeneklerinin yıllara göre değişimi Tablo 'de gösterilmiştir. Bu tabloda görüldüğü gibi, 'de örgün öğretimdeki öğrenci başına. ABD doları olan bütçe ödeneği, 'de. dolar, 'de. dolar olmuştur. Tablo. Öğrenci başına bütçe ödeneğinin yıllara göre değişimi. Yıl Öğrenci Başına Toplam Bütçe Ödeneği Fiyatlarıyla (Milyon TL) Cari Fiyatlarla (ABD $) Örgün Toplam Örgün Toplam Öğrenci Eiaşına Cari Harcama (ABD$) Örgün Toplam Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, ( OECD ülkeleri, öğrenci başına ortalama olarak yılda. ABD doları harcama yapmaktadır.

30 Tablo. Yükseköğretim kurumlarında öğrenci başına yapılan harcama (Satinalma gücüparitesi kullanılarak ABD Dolarına Çevrilmiştir) () Ülke Almanya ABD Avustralya Çek Cumhuriyeti Danimarka Finlandiya Fransa İspanya İsrail İsveç İtalya Japonya Kore Malezya Şili Yunanistan Öğrenci Başına Yapılan Harcama (ABD $) Kaynak : OECD Indicators Tablo. Öğrenci Başına Kamu Kaynaklarından Yapılan Harcamalar () DÜNYA ORTALAMASI Gelişmiş Bölgeler Kuzey Amerika Asya/Okyanusya Avrupa Eski Sovyet Bloğu Ülkeler Gelişmekte Olan Bölgeler Sahra Afrikası Arap Ülkeleri Latin Amerika/Karayipler Doğu Asya/Okyanusya Güney Asya En Az Gelişmiş Ülkeler Öğrenci Başına Yapılan Harcama (ABD $) Kaynak : Higher Education in the TwentyFirst Century: Vision and Action, UNESCO Conference, Paris, Ekim, Working Document ED/CONF. /CLD.

31 Tablo. Yükseköğretim yatının ödeneklerinin alt sektörlere dağılımı. Yıl Toplam Yatırım Ödeneği (Milyon TL) Cari Fiyatlarla Fiyatlarıyla Sektörlere Göre Dağılımı (%) Eğitim Sağlık Diğer Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Yılında Türkiye'de Öğrenci başına düşen kapalı olan (ııû) İdari Eğitim Sosyal Spor TOPLAM Alan Kapalı Alan (m ) Öğrenci Toplam Başına Düşen Alan* Kaynak : YÖK ün İnternet sayfasından alınmıştır. (www. yok.com.tr) " Örgün öğretim öğrenci sayısına göre hesaplanmıştır. û i

32 Tablo. Programlara göre öğrenci başına cari maliyetler ve öğrenciler tarafından ödenen katkı payları (Milyon TL) Program Tıp Diğer Sağlık Bilimleri Müh. Mimar. ZiraatOrman Güzel Sanatlar Eğitim Hukuklktisat İşletme İletişim Açık Öğretim Konservatuvar Yabancı Dil. YO Sivil Havacılık" Diğer Yıllık " Yıllık MYO Lisansüstü Programlar Ort. Cari Maliyet Katkı Payı I. Öğretim II. Öğretim Ort. Cari Maliyet... Katkı Payı I. Öğretim. II. Öğretim. FenEdebiyat Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Son dört yılda öğrencilerden alınan katkı payının harcama kalemlerine oransal dağılımı. Harcama Kalemi Besleme Sağlık Spor Barınma Kültür Diğer Sosyal Hizmetler Genel Yönetim Transferler Üniv. Cari ve Yat. Hiz. TOPLAM (%) (%) Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( (%) (%)

33 Û i Tablo. Bazı ülkelerde devlet üniversitelerindeki reel öğrenim ücretlerinin kamu kaynaklarından öğrenci başına yapılan harcamalara oranı. Ülke Şili Jamaika Endonezya Vietnam Kore İspanya İsrail Kosta Rika ABD Filipinler Barbados Kenya Nepal Kolombiyo Reel Ücret/Yapılan Harcama (%) Ülke Japonya Çin Malezya Tayland Hindistan Pakistan Pakistan Sri Lanka Honduras Bolivya Macaristan Guatemal Türkiye Fransa Reel Ücret/Yapılan Harcama (%) Kaynak: The World Bank, Priorities andstrategies lor Education, Washington, D.C.,. Ailelerin Sosyoekonomik Durumu yılının bahar döneminde vakıf ve devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğrenci ailelerinin ortalama aylık gelirleri, sırasıyla Tablo ve Tablo 'de gösterilmiştir. Anket verileri aile gelirlerinde devlet ve vakıf üniversiteleri arasında önemli farklılıklar olduğunu göstermiştir. Devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin ailelerinin ortalama aylık geliri milyon TL iken, vakıf üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin ailelerinin ortalama aylık geliri milyon TL'dir.

34 Tablo. Vakıf Üniversitelerinde Öğrenim Gören Öğrenci Ailelerinin Ortalama Aylık Geliri. Üniversite Başkent Bilkent Fatih Işık İstanbul Bilgi Koç Yeditepe ORTALAMA Ortalama Aylık Gelir (Milvon TU Kaynak:YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Devlet üniversiteleri arasında aile gelirleri bakımından önemli farklılıklar gözlenmiştir. Aile gelirleri yüksek olan öğrenciler, genellikle İstanbul, Ankara ve İzmir'deki gelişmiş üniversitelerde öğrenim görmektedir. Bu üç büyük şehir dışındaki illerde bulunan üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin aile gelirleri daha azdır. Devlet üniversiteleri arasında aylık aile geliri en yüksek üniversite, milyon TL ile Galatasaray; en düşük üniversite ise, milyon TL ile Yüzüncü Yıl'dır. Tablo. Yılı İtibarıyla Devlet Üniversitelerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Ailelerinin Ortalama Aylık Geliri. Üniversite Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Akdeniz Anadolu Ankara Atatürk Balıkesir Boğaziçi Celal Bayar Cumhuriyet Çanakkale Mart Çukurova Dicle Dokuz Eylül Ortalama Aylık Gelir (Milyon TL)

35 ;» ' ' ' «Tablo. (Devamı) Devlet Üniversitelerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Ailelerinin Ortalama Aylık Geliri. Üniversite Dumlupınar Ege Erciyes Fırat Galatasaray Gazi Gaziantep Gaziosmanpaşa Hacettepe Harran İnönü İstanbul İstanbul Teknik Kafkas K. Maraş Sütçü İmam Karadeniz Teknik Kırıkkale Kocaeli Marmara Mersin Mimar Sinan Muğla Mustafa Kemal Niğde Ondokuz Mayıs Orta Doğu Teknik Osmangazi Pamukkale Sakarya Selçuk Süleyman Demirel Trakya Uludağ Yıldız Teknik Yüzüncü Yıl Zonguldak Karaelmas ORTALAMA Ortalama Aylık Gelir (Milyon TL) Kaynak.YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, (

36 Ayrıca öğrenci ailelerinin gelir gruplarına göre dağılımı da önemli farklıklar göstermektedir. Tablo 'den görüldüğü gibi, öğrenci ailelerinin % 'ünün ortalama aylık geliri milyon TL'den daha az iken, %.'inin geliri milyon TL'nin üzerindedir. Öğrenci ailelerinin ortalama aylık gelirleri bu iki uç arasında değişmekle birlikte, %'sinin ortalama aylık geliri ile milyon TL arasında değişmektedir. Tablo. Öğrenci ailelerinin gelir gruplarına göre dağılımı. Gelir Grupları (TL).. veya daha az veya daha fazla Kaynak.YÖKün internet sayfasından alınmıştır, ( Yüzde Değişik gelir gruplarına göre öğrenci ailelerinin ortalama aylık gelirlerinin yüzde dağılımı, vakıf üniversiteleri için Tablo 'te, devlet üniversiteleri için ise Tablo 'de gösterilmiştir. Beklendiği gibi, vakıf üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin büyük bir çoğunluğu, aile geliri yüksek olan öğrenci grubunu oluşturmaktadır. Örneğin, Yeditepe Üniversitesi'nde öğrenim gören öğrencilerin % 'inin, Bilkent Universitesi'ndeki öğrencilerin % 'ünün toplam aile aylık geliri milyon TL'den daha fazladır. Aile aylık geliri milyon TL'den az öğrencilerin oranı Bilkent Üniversitesi'nde %, Yeditepe Üniversitesinde ise % 'dir. Yüzüncü Yıl Universitesi'ndeki öğrencilerin % 'sının aylık geliri ise milyon TL'nin altındadır.

37 Tablo. Gelir gruplarına göre vakıf üniversitelerindeki öğrencilerin ailelerinin ortalama aylık gelirlerinin % dağılımı. Başkent Bilkent Fatih Işık Üniversite İstanbul Bilgi Koç Yeditepe < Gelir Grubu (Milyon TL) Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( > Tablo. Gelir gruplarına göre devlet üniversitelerindeki öğrencilerin ailelerinin ortalama aylık gelirlerinin yüzde dağılımı. Gelir Grubu (Milyon TL) Üniversite Abant izzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Akdeniz Anadolu Ankara Atatürk Balıkesir Boğaziçi Celal Bayar Cumhuriyet Çanakkale Mart Çukurova Dicle Dokuz Eylül Dumlupınar Ege Erciyes Fırat Galatasaray Gazi Gaziantep Gaziosmanpaşa Hacettepe < >

38 Tablo. (devamı) Gelir gruplarına göre devlet üniversitelerindeki öğrencilerin ailelerinin ortalama aylık gelirlerinin yüzde dağılımı. Gelir Grubu (Milyon TL) Üniversite Harran İnönü İstanbul istanbul Teknik Kafkas K. Maraş Sütçü İmam Karadeniz Teknik < > Kırıkkale Kocaeli Marmara Mersin Mimar Sinan Muğla Mustafa Kemal Niğde Ondokuz Mayıs Orta Doğu Teknik Osmangazi Pamukkale Sakarya Selçuk Süleyman Demirel Trakya Uludağ Yıldız Teknik Yüzüne Yıl Zonguldak Kaynak: YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Ailelerin Eğitim Durumu Öğrenci ailelerinin eğitim durumu iki belirgin özellik göstermektedir. Bunlardan birincisi, Türkiye genelinde olduğu gibi, annelerin eğitim düzeyinin babaların eğitim düzeyinin altında kalmasıdır. Örneğin Tablo 'de görüldüğü gibi, bir üniversitenin dört yıllık bölümünü bitiren babaların oranı % iken, bu oran annelerde % 'dir. Ülkemizde kadının eğitim düzeyi, genelde erkeğin eğitim düzeyine gö

39 re düşük olduğu için bu bulgu şaşırtıcı değildir. İkinci önemli özellik ise, öğrenci annebabalarının genel eğitim düzeyinin, Türkiye genel düzeyinin üzerinde olmasıdır. Örneğin, okuryazar olmayan veya okuryazar olup da ilkokul diploması sahibi olmayan kadınların işgücündeki oranı yılı için yaklaşık % iken, bu oran üniversite öğrencilerinin annelerinde % 'dir. Benzer olarak, okuryazar olmayan veya ilkokul diplomasız okuryazar erkeklerin işgücündeki oranı % iken, bu oran üniversite öğrencilerinin babaları için % 'dır. Benzer farklılıklar, yükseköğretimi bitirme bakımından da görülmektedir. Örneğin, yılında öğrenci annelerinin yaklaşık % 'si yükseköğretimi tamamlamıştır. Bu oran, genel işgücündeki kadınlarda yılı için yaklaşık % 'tür. Aynı şekilde, üniversiteyi bitiren babaların oranı % iken, yılı için Türkiye ortalaması % 'tir. Tablo. AnneBabalann eğtim durumunun yüzde dağılımı. Eğitim Durumu Okuryazar olmayan Okuryazar olup ilkokul mezunu olmayan İlkokul mezunu Ortaokul mezunu Lise mezunu Meslek Lisesi mezunu Yüksekokul ( yıllık) mezunu Üniversite ( yıllık) mezunu Lisansüstü dereceye sahip Anne Baba KaynakıYÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Gelir gruplarına göre özel kurslara katılım oranlan ve üniversiteye giriş için yapılan harcamalar. Gelir Grupları (TL).. veya daha az Kurslara Katılma Yüzdesi Kurslara Katılanlar Ortalama Harcama (Milyon TL) Kitap, Dergi vb. Satın Alanlar

40 Tablo. (devamı) Gelir gruplarına göre özel kurslara katılım oranlan ve üniversiteye giriş için yapılan harcamalar. Gelir Grupları (TL) veya daha fazla ORTALAMA Kurslara Katılma Yüzdesi Kurslara Katılanlar Ortalama Harcama (Milyon TL) Kitap, Dergi vb. Satın Alanlar Kaynak:YÖKün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Vaktf üniversitelerindeki özel kurslara katılım oranlan ve üniversiteye giriş için yapılan harcamalar. Başkent Bilkent Fatih Işık İstanbul Bilgi Koç Yeditepe ORTALAMA Üniversite Kurslara Katılma Yüzdesi Kurslara Katılanlar Ortalama Harcama (Milyon TL) Kitap, Dergi vb. Satın Alanlar Kaynak.YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, (

41 ii '» Tablo. Devlet üniversitelerindeki özel kurslara katılım oranlan ve üniversiteye giriş için yapılan harcamalar. Üniversite Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Akdeniz Anadolu Ankara Atatürk Balıkesir Boğaziçi Celal Bayar Cumhuriyet Çanakkale Mart Çukurova Dicle Dokuz Eylül Dumlupınar Ege Erciyes Fırat Galatasaray Gazi Gaziantep Gaziosmanpaşa Hacettepe Harran İnönü İstanbul İstanbul Teknik Kafkas K.Maraş Sütçü İmam Karadeniz Teknik Kırıkkale Kocaeli Marmara Mersin Kurslara Katılma Yüzdesi Kurslara Katılanlar Ortalama Harcama (Milyon TL) Kitap, Dergi vb. Satın Alanlar

42 Tablo. (devamı) Devlet üniversitelerindeki özel kurslara katılım oranlan ve üniversiteye giriş için yapılan harcamalar. Mimar Sinan Muğla Üniversite Mustafa Kemal Niğde Ondukuz Mayıs Orta Doğu Teknik Osmangazi Pamukkale Sakarya Selçuk Süleyman Demirel Trakya Uludağ Yıldız Teknik Yüzüncü Yıl Zonguldak Karaelmas ORTALAMA Kurslara Katılma Yüzdesi Kurslara Katılanlar Ortalama Harcama (Milyon TL) Kitap, Dergi vb. Satın Alanlar Kaynak.YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Belirli Bir Programa Öğrenci Talebi Öğrencilerin üniversite giriş sınavlarındaki ilk program tercihi belirli bir program için öğrenci talebini göstermek için bir gösterge olabilir. Genelde, öğrenciler tarafından ilk tercih edilen programlar şunlardır: Tıp (%.) ElektrikElektronik, Bilgisayar ve Endüstri Mühendisliği (%.) İktisat ve İşletme (%.) Eğitim (%.) Öğrencilerin yaklaşık % % bu dört genel alandaki programlardan bir tanesini birinci tercihleri olarak belirtmişlerdir.

43 fcj* Tablo. Öğrencilerin İlk tercih ettikleri bölümler Bölüm OğretmenlikEğitim Bilimleri Tıp Hukuk İşletme ElektrikElektronik Mühendisliği Uluslararası İlişkiler Bilgisayar Mühendisliği Endüstri Mühendisliği inşaat Mühendisliği Makina Mühendisliği İktisat Mimarlık MütercimTercümanlık Matematik Müzik Eğitimi Yüzde Kaynak:YÛK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Öğrencilerin sınava girme sayılarının talep edilen programlara göre yüzde dağılımları. İlk Tercih Edilen Bölüm Bilgisayar Mühendisliği ElektrikElektronik Mühendisliği Endüstri Mühendisliği Hukuk İktisat İnşaat Mühendisliği İşletme Makina Mühendisliği Matematik Mimarlık MütercimTercümanlık Müzik Eğitimi ÖğretmenlikEğitim Bilimleri Tıp Uluslararası İlişkiler Kaynak:YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Kaçıncı Girişte Kazanıldığı

44 Öğrencilerin Kişisel Harcamaları yılının bahar döneminde, bir öğrencinin aylık ortalama kişisel harcaması devlet üniversitelerinde milyon TL'dir. Beklenildiği gibi, bu harcamalarının dağılımı öğrencilerin sosyoekonomik özelliklerine göre önemli farklılıklar göstermektedir. Örneğin, aylık ortalama kişisel harcamalar, düşük gelir grubundaki ailelerde milyon TL, orta gelir grubundaki ailelerde milyon TL ve yüksek gelir grubundaki ailelerde ise milyon TL'dir. Tablo. Vakıf Üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin aylık kişisel harcamaları. Başkent Bilkent Fatih Işık İstanbul Bilai Koç Yeditepe ORTALAMA Üniversite Aylık Kişisel Harcama (Milyon TL) Kaynak:YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( Tablo. Devlet Üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin aylık kişisel harcamaları. Üniversite Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Afyon Kocatepe Akdeniz Anadolu Ankara Atatürk Balıkesir Boğaziçi Celal Bayar Cumhuriyet Aylık Kişisel Harcama (Milyon TL)

45 ir > ' '.. * i. Tablo. (devamı) Devlet Üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin aylık kişisel harcamaları. Üniversite Çanakkale Mart Çukurova Dicle Dokuz Eylül Dumlupınar Ege Erciyes Fırat Galatasaray Gazi Gaziantep Gaziosmanpaşa Hacettepe Harran İnönü istanbul İstanbul Teknik Kafkas K. Maraş Sütçü İmam Karadeniz Teknik Kırıkkale Kocaeli Marmara Mersin Mimar Sinan Muğla Mustafa Kemal Niğde Ondukuz Mayıs Orta Doğu Teknik Osmangazi Pamukkale Sakarya Selçuk Süleyman Demirel Trakya Uludağ Yıldız Teknik Yüzüncü Yıl Zonquldak Karaelmas ORTALAMA Kaynak:YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Aylık Kişisel Harcama (Milyon TL)

46 Tablo. Öğrencilerin harcama kalemlerinin kişisel harcamalar içindeki payları. Harcama Kalemi Beslenme Barınma Ulaşım Giyim Ders Kitapları Katkı Payı Kültürel ve Sosyal Etkinlikler Yüzde Kaynak.YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Öğrenci Katkı Payları Devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin yılında dönem başına ödemiş oldukları ortalama katkı payı. milyon TL'dir. Bu miktar, üniversiteler arasında önemli farklılıklar göstermektedir. Örneğin,, bahar döneminde Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) öğrenim gören öğrencilerin ödedikleri ortalama katkı payı. milyon TL'dir. Bu fark, ODTÜ'nün yabancı dilde eğitim yapan ve mühendislik ağırlıklı bir üniversite olmasından kaynaklanmaktadır. Başka bir deyişle, öğrenim dili İngilizce olan üniversitelerdeki öğrenciler, Türkçe eğitim yapan üniversitelerdekilere göre daha fazla öğrenci katkı payı ödemektedirler. Bunun yanında, mühendislik programlarının öğrenci katkı paylan, sosyal bilim alanlarına göre biraz daha fazladır. Tüm bu faktörler, ortalama öğrenci katkısının üniversiteler arasında farklılaşmasına neden olmaktadır.öte yandan, vakıf üniversitelerindeki yıllık öğrenim ücretinin, bahar dönemi rakamlarına göre milyon TL olduğu bulunmuştur. Burs ve Kredi îçin Başvurular Devlet üniversitelerindeki öğrencilerin % 'i burs ve kredi için başvuruda bulunmaktadır. Bu oran, vakıf üniversitelerinde % 'a düşmektedir. Devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin yaklaşık % 'sı YURTKUR'dan öğrenci katkı payı için kredi almaktadır. Bu oran, vakıf üniversitelerinde yaklaşık %'tür. yılı itibarıyla öğrencilerin % 'i, ortalama olarak milyon TL buruş ya da öğrenim kredisi almaktadır. Bu miktar, burs ya da kredi almakta olan öğrencilerin kişisel harcamalarının yaklaşık % 'ini karşılamaktadır. Tüm öğrencilerin yaklaşık % 'sı halen verilen burs ya da öğrenim kredisi miktarını yeterli bulmamaktadır. Beklenen ortalama aylık yardım (kredi) miktarı yaklaşık milyon TL'dir. Öğrencilerin % 'sı burs ya da kredilerin ile milyon TL arasında, % 'ü ile milyon TL arasında, % 'u ile milyon TL, % 'u ile milyon TL, % 'i ise milyon TL'dan daha fazla olmasını istemektedirler. Burs ya da kredi almayan öğrenciler, kişisel harcamalarını aile yardımlarıyla veya çalışarak karşılamaktadır. Öğrencilerin % 'si çalışmaktadır. Çalışan öğrencilerin önemli bir kısmının (% ) ailelerinin aylık ortalama gelirleri milyon TL'den daha azdır.

47 * < tş îmkanlan Hakkında Beklentiler yılı itibarı ile öğrencilerin % 'ü mezuniyetten hemen sonra iş bulabileceklerini, % 'si ise yabancı dil, bilgisayar gibi ek eğitim aldıktan sonra iyi koşullarda iş bulabileceklerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin yaklaşık %'i uzun bir süre iş bulamayacaklarını belirtmişlerdir. Buradan üniversitelerimizin, öğrencilerin işgücü pazarına girdiklerinde kendilerine yararlı olacak gerekli bilgi ve beceriyi kazandırmak amacıyla kalitelerini artırmaları gerektiği sonucu çıkmaktadır. Öğrenci iş planları hakkında üniversiteler arasında önemli farklılıklar görülmektedir. Özel sektörde çalışmak isteyenlerin oranı, ÎTÜ ve ODTÜ öğrencilerinde sırasıyla % ve % 'e çıkarken, Dicle Üniversitesi öğrencilerinde % 'ye düşmektedir. A I Lisansüstü Eğitime Talep Öğrencilerin % O'ı lisansüstü eğitime devam etmek istediklerini belirtmişlerdir. Ancak bu oran, üniversite ve programlar ile öğrencilerin sosyoekonomik özelliklerine göre önemli değişiklikler göstermektedir. Örneğin, vakıf üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerin % 'i lisansüstü eğitime devam etmeyi planlarken, bu oran devlet üniversitelerinde % 'dır. Tablo. Yulara göre üniversitelerin lisans ve ön lisans düzeyindeki programlarından mezun sayılan MEZUN ÖĞRENCİ SAYISI Yıl Fakülte VY YıL YO VY Yıl YO VY Ö.Ö.TOP VY AÖF VY TOPLAM VY Kaynak: YÖK'ün İnternet sayfasından alınmıştır, ( VY: Veri Yok NOT: AÖF sayılarına, Öğretim Yılından itibaren iki yıllık programlar da dahil edilm/şfir

48 Tablo. İki yühk yüksekokullar ve bu okullarda okuyan öğrenci sayılarının yıllara göre değişimi (Önlisans) Yıl Okul Sayısı Öğrenci Sayısı KaynakıYOK'ün Internet sayfasından alınmıştır, ( Not: İki yıllık tüm yüksekokullar (Adalet YO., Sağlık Hiz. Mes. YO. vb.) dahildir. Tablo. Dört yühk yüksekokullar ve bu okullarda okuyan öğrenci sayılarının yıllara göre değişimi (lisans) Yıl Okul Sayısı Kaynak:YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( Öğrenci Sayısı

49 V Tablo. Yıllara göre Açıköğretim Kontenjanları ile yerleştirilen ve kaydolan öğrenci sayıları Yıl Kontenjan Yerleştirilen Kaydolan Yer. Halde Kaydolmayan Kaynak: YÖK'ün Internet sayfasından alınmıştır, ( NOT : Kontenjanına ek kontenjan. 'de eklendiğinde toplam kontenjan. olur., ve yıllarına ek kontenjan dahil edilmiştir. : kontenjanına ek kontenjan dahil değildir.

50 Tablo. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavına başvuran ve ikinci basamak sınavına girmeye hak kazanan aday sayılarının yulara göre değişimi Yıl ÖSYS'YE Başvuran ÖYS'YE Girmeye Hak Kazanan Kaynak:YÖK'ün internet sayfasından alınmıştır, ( NOT : yılına kadar Üniversiteye Giriş Sınavları, "Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (ÜSS)" adı altında tek aşamalı olarak yapılmıştır. yılında üç puan türünün en az birinden. ve daha fazla puan alan ÖYS'ye girmeye hak kazanmıştır.