MANASSAS PARK İLKOKULU Manassas Park, Virginia, ABD

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MANASSAS PARK İLKOKULU Manassas Park, Virginia, ABD"

Kelebek Tandoğan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DOSYA < İKİ OKULUN HİKÂYESİ Rüksan TUNA Y. Mimar, Breeam Değerlendiricisi İki farklı okul, iki farklı dünya. Bir tanesi Amerika Birleşik Devletleri nden, yani zengin Batı dan; diğeri Ekvator dan, yoksul orta Amerika ülkesinden. Zengin batıdaki şehirli bir okul; çocuklar eğitime neredeyse ana karnında başlıyor. Yoksul Ekvator daki sahil köyünde, halkın çoğu okuryazar değil, ilk defa 4 yıl önce bir öğretmen gelmiş yöreye. Birinci okul on üç bin metrekarelik bir alan kaplıyor, ikincisi ise sadece otuz altı metrekare. Ama yapıların tasarımında ortak bir yaklaşım var: İklimle uyumlu yaşamak, yaşarken öğrenmek, en büyük öğretmen tabiata bakmak. Biz de bu okulların hikâyelerini aktarmak istedik. MANASSAS PARK İLKOKULU Manassas Park, Virginia, ABD Amerikan Mimarlar Birliği (AIA) Çevre Komitesi (COTE) 2010 yılının çevre ödüllerinden birini Virginia eyaletindeki bir ilkokula verdi. En İyi On Proje jürisinin değerlendirmesine göre okul bir çocuğun tam da büyüyüp serpileceği ideal bir yer di, her okulun hedefi bu olmalı ydı. VMDO Mimarlık tarafından projelendirilen okul aynı zamanda LEED altın ödülü de sahibi. Bu aynı zamanda şehrin de ilk sertifikalı binası oluyor. Manassas Park taki m² lik bu alan projelendirilmek üzere VMDO ekibinin önüne geldiğinde, tasarım ekibi yapıyı, onu çevreleyen ekosistemle bütünleştirme felsefesinden yola çıkmış. Okul müdürü ve öğretmenleri ile toplantılar yapılmış. Dış mekânları da açık hava derslikleri olarak kullanma fikrinde anlaşılmış. Gelecek nesilleri ekoloji bilinçli ve ekoloji duyarlı yetiştirmek temel hedef olmuş. Mühendislerle yapılan çalışmalar sonucu toprak ısı pompası kullanılması, yağmur suyu sarnıcı oluşturulmasında karar kılınmış. Güneş panellerinden ve yeşil çatılardan maliyet yüzünden vazgeçilmiş. Doğal havalandırma ve günışığı ile aydınlatma projenin temel bileşenlerinden. Kullanılan ahşap FSC sertifikalı değil ama hemen yakındaki ormandan temin edilmiş. Yapının her noktası eğitim aracı olarak kullanılmaya çalışılmış. Bütün mekanik sistemler panolarla açıklanıyor. Okulun her kanadı ayrı bir mevsim temalı. Dersliklere numara yerine yerel bitki ve hayvan isimleri veriliyor. Girişte öğrenci çocuğun boyundaki dokunmatik ekranlardan bilgi paylaşımı sağlanıyor. Burada enerji kullanımını, oda sıcaklığının o anki değerini öğreniyor çocuklar. Geçtiğimiz yıl açılan ilkokulun kullanım şartlarına öğrenciler çabucak alışmış, kapılardaki yeşil uyarı ışığını görünce yerlerinden fırlayıp pencereleri açıyor, temiz havayı içeri alıyorlar. Koridorlar tam boy pencerelerle kaplı, öğrenciler dışarıyla her an temas halindeler. GÜNEYMİMARLIK EYLÜL2012 SAYI 9 45

2 DOSYA İç avluda yerde boylu boyunca uzanan yerel ağaçlar öğrencilerin oturma yerlerini oluşturuyor. Oyun alanı yerel sulak alan bitki cinsleriyle donatılmış, hem oyun, hem öğrenme mekânı. Anaokulu bölümü ormana açılan pencereleriyle. Testere dişli çatı dilimleri kuzey pencereleri ve sınıflara günışığı sağlayan güneş tüplerini barındırıyor. Bu okulun tuvaletlerinde ayna yok, öğrenciler orada oyalanmıyor, vakit kaybetmiyor, en kısa zamanda sınıflarına dönüyor. Koridordaki aynalara öğretmenler de bakıyor, öğrenciler de, dış mekân da içe yansıyor. Öğretmenler her fırsatta deneylerini ve gözlemlerini bahçede yaptırıyor öğrencilere. 10 yıl kadar önce yine VMDO mimarlık tarafından tasarlanan Cougar İlkokulu hemen bitişikte olduğu için otoparkını da paylaşıyorlar. Yaşayarak öğrenme için güzel bir model oluşmuş. Doğal havalandırmayı teşvik etme ve mekanik havalandırmayı azaltma yolunda tabelalar ve uyarı ışıkları. Yeşil ışık yandığında dış ortam nemi uygun düzeyde, ısı pompaları enerji tasarrufu için durdu, pencereleri açın, taze havayı içeri alın, deniyor. < 46 GÜNEYMİMARLIK EYLÜL2012 SAYI 9

3 Biyolojik rezervuar alanı aynı zamanda gösteri alanı ve gölgeli bahçe sınıfı olarak da işlev görüyor. Çocuklar okuldan sonra eve gidene kadar da burada oyalanıyorlar. Ders dışı etkinlikler için grup odaları, ormana bakan büyük pencereleri ile. Okulun sarnıcı. Üstünde yağmur suyu toplanma sistemini açıklayan şemalar bulunuyor. Etrafı yerel sıcak iklime uyumlu otlar ve çiçeklerle çevrili. Toprak ısısı enerji dönüşümünü vücudumuzun dolaşım sistemiyle karşılaştırarak öğreten bilgi panosu. Sınıfların numarası yok, onun yerine yerel bir bitki ya da hayvan adını taşıyor. Doğal havalandırmayı teşvik etme ve mekanik havalandırmayı azaltma yolunda tabelalar ve uyarı ışıkları. Yeşil ışık yandığında dış ortam nemi uygun düzeyde, ısı pompaları enerji tasarrufu için durdu, pencereleri açın, taze havayı içeri alın, deniyor. GÜNEYMİMARLIK EYLÜL2012 SAYI 9 47

4 DOSYA Güneş tüpleri kütüphanede okuma seviyesindeki günışığını temin ediyor. Ve tabii orman manzarasını gösteren büyük pencereler. Fotoğraf: Prakash Patel. PARAMETRELER Yer: Manassas Park, Virginia (Bull Run Creek Watershed) Toplam Alan: m 2 Bütçe: 33 milyon dolar Tamamlanma Tarihi: Nisan 2009 Yıllık Enerji Kullanımı: 38 kbtu/ft 2 (437 MJ/m 2 ) Yıllık Karbon Ayakizi: CO 2 /ft 2 (58 kg CO 2 /m 2 Program: Sınıflar, laboratuarlar, kafeterya, jimnastik salonları, oyun alanları, idari ofisler, Açıkhava öğrenim alanları EKİP Mal Sahibi: Manassas Park Okulları Mimari ve İç Tasarım: VMDO Architects Mühendisler: 2rw Consulting; Fox & Associates; Bowman Consulting Peysaj: Siteworks Studio Yapımcı: Hess Construction + Engineering Services Not: Green Source Magazine, Alanna Malone makalesinden derlenmiştir. Bu fotoğrafta suni aydınlatma yok. Okulun jimnastik salonu güneş tüpleri ile aydınlatılıyor. Fanlar ısıtma ve soğutma yüklerini azaltıyor. Bu salon kentlilere de açık. Fotoğraf: Prakash Patel. LEED Değerlendirme Puanları NUEVA ESPERANZA OKULU Puerto Cabuyal, Ekvator İspanyolca yeni umutlar anlamına gelen Nueva Esperanza Okulu kelimeyi tam karşılıyor. Ekvator un küçük bir sahil kıyısı ahalisinin, Puerto Cabuyal lıların umutlarını karşılayan bir okuldan söz ediyorum. Balıkçılıkla geçinen bu köyün daha önce hiç okulu olmamış ve halkı bu yüzden okuryazar değil. 4 yıl önce bir öğretmen küçük bir kulübede eğitime başlamış ancak, bu yer çocuk sayısına dar gelince yeni sınıf yapacak yer aramaya başlamışlar. Yakın çevrelerinde bulunan pek çok okul betondan ve dikdörtgen şeklinde inşa edilmiş. Bu okulların pencerelerindeki parmaklıklar ise bir hapishaneyi çağrıştırmakta. Bu tür eğitim yerlerinin başarı seviyesinin düşüklüğü ortada. Bu sebeple tasarımcılar kısa vadede eğitim yapısı eksikliğini gidermenin yanında, eğitimi de etkileyecek uzun vadeli çözüm arayışına girmişler. Etkin, aktif okul ilkeleri ve çevredeki tabiatla uyumluluk ön plana çıkmış. Çocukların hayal dünyasını uyandıracak, yaratıcılıklarını canlandıracak, yeni şeyler öğrenme isteği uyandıracak; bastırılmış, sindirilmiş hissetmemelerini sağlayacak ortam tasarlamak istemişler. Projede kullanılan malzemeler oradaki ahalinin yüzyıldır ev ve barınaklarını inşa ederken kullan- dıkları malzemeler. Temel kolonlarının üzerine ahşap döşeme, ahşap karkas strüktür, bambu duvarlar, örgü hasırdan ve bambu yaprakları örtülmüş çatı. Malzemeler aynı, ancak kavram ve mekân tasarımına yaklaşım farklı. Şöyle ki: Eğitimi eylem yolu ile teşvik eden bir mekân. Daha kapıdan girerken öğrenmeye başlıyor çocuklar. Gemi merdiveni gibi inen kalkan bir merdivenle giriliyor mekâna, fiziğin ilk kuralları ilk adımda öğreniliyor. Mekânın her köşesi çocuklara bağımsız eylemleri için imkân sunuyor. Tabiatın içeriye girmesi, yarı açık tasarım, mekâna her daim tazelik katıyor. Gemiye benzer formuyla, en iyi öğretmen olan tabiatla iç içe, çocuklar bilim ve teknoloji öğreniyorlar. Bu balıkçı köyündeki bu okul yapısı, çocukların atlayıp yeni ufuklara yelken açtığı bir gemi gibi adeta. < KÜNYE: Mimari: al borde arquitectos - David Barragán & Pascual Gangotena Yer: El Cabuyal, Manabí, Ekvator (başkent Quito nun 260 km doğusunda) Yardımcılar: Xavier Mera, José Antonio Vivanco y Estefanía Jácome Müşteri: Felipe Gangotena (Öğretmen) Yapımcılar: al borde Mimarlık, Pascual Gangotena, gönüllüler ve El Cabuyal ahalisi Tasarım tarihi: 2009 Yapım tarihi: 2009 Bütçe: 200 USD (öğretmen ödemiş) Proje Alanı: 36 m² Fotoğraflar: Esteban Cadena, Francisco Suarez y Pascual Gangotena Not: 7 Ocak 2010 da Arch Daily de yayınlanan makaleden alınmıştır. 48 GÜNEYMİMARLIK EYLÜL2012 SAYI 9

5 GÜNEYMİMARLIK EYLÜL2012 SAYI 9 49

Benzer belgeler

Manassas Park İlkokulu

Manassas Park İlkokulu Manassas Park, Virginia, ABD Green Source Magazine, Alanna Malone makalesinden derleyen Rüksan TUNA, Y. Mimar Amerikan Mimarlar Birliği (AIA) Çevre Komitesi (COTE) 2010 yılının çevre