Murat ARAPGİRLİ HİZMET ALIMI İHALELERİNDE AMORTİSMAN

Transkript

1 Murat ARAPGİRLİ HİZMET ALIMI İHALELERİNDE AMORTİSMAN 1. GİRİŞ 4734 sayılı Kamu Ġhale Kanunu nun 1 İhaleye katılımda yeterlik kuralları başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (6) numaralı alt bendinde, ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin belgelerin mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi kapsamında istenebileceği hükme bağlanmıştır. Hizmet Alımı Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin 2 Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasında makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu belirtilmektedir. Ġdarelerin makine, teçhizat ve ekipmanın aday veya isteklinin kendi malı olması şartını belirlerken hangi kıstasları göz önünde bulunduracaklarına ilişkin ihale mevzuatında açık bir hüküm bulunmayıp, Kamu Ġhale Kurulu verdiği kararlarla uygulamaya yön vermektedir. Kurulun, işin gerçekleştirilmesinde kullanılacak araçların aday veya isteklinin kendi malı olup olmamasına yönelik uygulamadaki yaklaşımının, tarih ve 2010/UH.I-875 sayılı Kararı nda da görülebileceği üzere, ihale konusu işin yapılabilmesi için özellik arz etme ve piyasadan temin şartları na bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Ġster aday veya isteklinin kendi malı olarak belirlensin isterse kendi malı olma şartı konulmasın, ihalede istenilen makine, teçhizat ve ekipman ihale konusu işin yapılabilmesi için zorunludur. Anılan Kurul Kararı ndaki işin yapılabilmesi için özellik arz etmesi koşulu ihalede istenilen tüm makine, teçhizat ve ekipman için geçerlidir. Zaten işin yürütülmesi ile ilgili olmayan herhangi bir makine, teçhizat ve ekipmanın da şartnamelerde belirtilmemesi ve ihalede istenmemesi gerekir. Bu nedenle makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malı olarak belirlenmesine esas teşkil eden nedenin piyasadan temin edilebilme şartları olduğu aşikârdır. Ġhale uhdesinde bırakılan istekli ihale konusu işin yürütülmesi için gerekli makine, teçhizat ve ekipmanı zamanında temin edemediği takdirde ihale konusu iş ya hiç yapılamayacak ya da gecikmeler yaşanacaktır. Bu gibi durumların yaşanmaması için idareler piyasadan kolayca temin edilemeyecek makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartını getirebilirler. Örneğin, bir çöp kamyonu piyasadan gerek satın alma gerekse kiralanma yoluyla kolaylıkla temin edilebilir. Bu hâlde çöp kamyonu için kendi malı olma şartının getirilmesi ihaleyi kazanıp kazanmayacağı belli olmayan kişilerin giderlerini artıracağı gibi ihaleye katılımı azaltmak suretiyle rekabeti de azaltacaktır. Kendi malı olma şartının getirilmemesi hâlinde, ihale dokümanında makine, teçhizat ve ekipmanın nitelik ve nicelikleri belirtilmekle birlikte aday veya istekliler başvuru veya teklif kapsamında bunlara ilişkin herhangi bir belge sunmayacaklardır. Kendi malı olma şartının getirildiği durumlarda ise ihaleye katılan aday veya istekliler istenilen makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malları olduğunu ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edeceklerdir tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır tarih ve (mükerrer) sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır. 3 Hizmet Alımı Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliği madde 41/2 1

2 Bu kapsamda kendi malı şartı getirilsin ya da getirilmesin Kamu Ġhale Genel Tebliği nin inci maddesine göre ihalelerde makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin kira sözleşmesi, taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi istenilemez. Geçici ithalle 6 getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilân veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır YAKLAŞIK MALİYETİN TESPİTİNDE AMORTİSMAN Kamu Ġhale Genel Tebliği nin Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler başlıklı 78 inci maddesinde hizmet alımları, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları şeklinde ikiye ayrılmıştır. Ġhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmamasına göre yaklaşık maliyetin tespiti farklı şekilde yapılacaktır Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Tespiti Kamu Ġhale Genel Tebliği nin Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi başlıklı 79 uncu maddesinde; Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde; İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden işçilik hesaplama modülü kullanılarak %3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır. açıklaması yer almaktadır. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde amortismanın, yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri üzerinden hesaplanan %3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde yer aldığı görülmektedir. Bu noktada, idare, yaklaşık maliyeti tespit ederken ihalede istenilen makine, teçhizat ve ekipmanın isteklinin kendi malı olduğunu varsayarak amortismanı mı yoksa kiralama yoluyla da temin edilebileceğini göz önünde bulundurarak kiralama bedelini mi dikkate almalıdır? sorusunun yanıtlanması gerekmektedir. Eğer idare ihalede istenilen makine, teçhizat ve ekipmanın aday veya isteklinin kendi malı olması yönünde bir düzenleme yapmışsa bu hâlde amortisman ayrılacağı kabul edilerek % tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır. 6 Geçici ithal: Malların, ileride tekrar yurtdışına çıkarılmak üzere ülkeye girmesi. Genellikle onarılacak veya değerlendirici işlem görecek yabancı mallar, büyük inşaatlarda kullanılmak üzere kiralanan yabancı alet ve makineler, sergi ve fuarlarda gösterilecek eşyalar geçici olarak ithal edilir (SEYĠDOĞLU, Halil, Uluslararası Ġktisat Teori, Politika ve Uygulama, Ġstanbul, Güzem Yayınları,1996, s.140). 7 Hizmet Alımı Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliği madde 41/3 2

3 oranında sözleşme ve genel giderler içerisinde değerlendirme yapılması gerekir. Bu durumda makine, teçhizat ve ekipman bedelleri yaklaşık maliyette gösterilmez ve bunlar için ayrıca kâr hesaplanmaz. 9 Ġstenilen makine, teçhizat ve ekipmanın finansal kiralama yoluyla temin edildiği varsayılırsa bu hâlde finansal kiralamaya konu varlıkların amortismanının kiraya veren tarafından mı yoksa kiracı tarafından mı ayrılacağı hususunun açıklığa kavuşturulması gerekir. TMS 17 Kiralama Ġşlemleri Standardı nın 27 nci maddesine göre, kiralama işlemine konu edilen amortismana tabi varlıkların amortismanı, işletme mülkiyetinde yer alan amortismana tabi varlıklarla uyumlu olmalı ve muhasebeleştirilecek amortisman tutarı, TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar standartlarına uygun olarak hesaplanmalıdır. Buna göre finansal kiralamaya konu makine, teçhizat ve ekipman için kiralayan (aday veya istekli) tarafından amortisman ayrılmaktadır. Bu amortisman da %3 lük sözleşme ve genel gider içerisinde yer almaktadır. Burada açıklığa kavuşturulması gereken başka bir husus ise istenen makine, teçhizat ve ekipmanın amortismana tabi bir varlık olup olmadığıdır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun 10 Amortisman mevzuu başlıklı 313 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, Değeri ( ) lirayı aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri ( ) lirayı aşmayan alet, edavat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır. hükmü yer almaktadır. 402 Sıra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 11 ile söz konusu tutar 700.-TL ye yükseltilmiştir. O hâlde toplam tutarları 700.-TL ye kadar olan iktisadi kıymetler amortismana tabi tutulmayarak doğrudan gider yazılabilir. Buradaki takdir yetkisi mükellefe (aday veya istekli) aittir. Özel güvenlik hizmetleri ile ilgili olarak Kamu Ġhale Genel Tebliği nin Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi başlıklı 79 uncu maddesinde, Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir. açıklaması yer almaktadır. Bu açıklamaya göre, özel güvenlik hizmet alımlarında kullanılan makine, teçhizat ve ekipmanın isteklinin amortismana tabi kendi malı olduğu kabul edilecek ve %3 oranındaki sözleşme ve genel giderler içerisinde değerlendirilecektir. Bu yönüyle özel güvenlik hizmet alımlarında bir tereddüt bulunmamaktadır. Kendi malı olma şartının getirilmediği durumlarda ise idare tarafından izlenmesi gereken yol bu kadar net değildir. Ġdare, kendi malı olma şartı getirmemesine rağmen istenen makine, teçhizat ve ekipmanın aday veya isteklinin kendi malı olacağını varsayarak hareket ederse, bunlara ilişkin amortismanı 9 Hizmet Alımı Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliği madde 9/ tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır tarih ve (6. mükerrer) sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır. 3

4 %3 oranındaki sözleşme ve genel gider içerisinde kabul edecektir. Ayrıca bu amortismana bir kâr da eklemeyecektir. Diğer hâlde ise yani istenen makine, teçhizat ve ekipmanın aday veya isteklinin kiralama yöntemi ile temin edeceğini varsayarak hareket ederse kira bedelini yaklaşık maliyete yansıtmak ve bu kira bedeli üzerine bir kâr oranı eklemek zorunda kalacaktır. 12 Ġdare, özel güvenlik dışındaki diğer hizmet alımlarının yaklaşık maliyet hesabında ihalede kullanılacak makine, teçhizat ve ekipmanın kiralama yöntemi ile temin edileceğini öngörmüş ve kiralama bedelini yaklaşık maliyete dâhil etmişse ya da tutarın 700.-TL yi aşmayacağını kabul ederek bunların doğrudan gider yazıldığını varsaymışsa %3 oranındaki sözleşme ve genel gider içerisinde amortisman için ayrılan kısmı fazladan yaklaşık maliyete dâhil etmiş olacaktır. Yani araçların amortisman ve kira bedellerini mükerrer bir şekilde yaklaşık maliyete yansıtmış olacaktır. Amortisman dikkate alınarak bulunan yaklaşık maliyet ile kiralama bedeli (ve buna eklenecek kâr oranı) dikkate alınarak bulunan yaklaşık maliyet arasında fark olması doğaldır. Amortisman dikkate alınarak bulunan yaklaşık maliyet tutarının daha düşük olması beklenir. Ġdare, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması adına bu yaklaşımı benimserse bulunan yaklaşık maliyet piyasada oluşan fiyatları yansıtmayabilir. Burada sorunun kaynağı amortismanın %3 oranındaki sözleşme ve genel gider içerisinde sayılmasına rağmen kiralama bedelinin sayılmamasıdır. Kamu Ġhale Kurulunun bu konudaki yaklaşımı ise personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde ihalede istenen makine, teçhizat ve ekipmanı edinme giderlerinin ayrı bir iş kalemi olarak kabul edilmemesi ve birim fiyat teklif cetvelinde de gösterilmemesi gerektiği yönündedir. 14 Bunun anlamı, iktisadi kıymetlerin aday veya isteklinin aktifinde bulunduğu yani amortismana tabi olduğudur. Kurulun bu yaklaşımından makine, teçhizat ve ekipmanın kiralama yöntemiyle temin edilse bile ayrı bir iş kalemi olarak kabul edilmemesi gerektiği sonucu çıkmaktadır. Çünkü araca ilişkin amortisman da kira bedeli de birim fiyat teklif cetveline yazılamayacaktır. Amortismanın %3 oranındaki sözleşme ve genel gider içerisinde kabul edilmesi sonucu olarak kendi malı ile ihaleye giren istekliler teklif fiyatında amortisman için ayrıca bir bedel öngörmek zorunda değildir. Buna karşılık kiralama yöntemi ile makine, teçhizat ve ekipmanı temin eden istekliler bunlara ait kira bedellerini %3 lük sözleşme ve genel gider içerisinde gösteremeyecek, teklif fiyatlarına dâhil etmek zorunda kalacaklardır. Bu durum kendi malı olmama esası ile sağlanmak istenen rekabetin artırılması, kaynakların etkin ve verimli kullanılması hedefinden uzaklaşmaya neden olacaktır. Sonuç olarak, ihale mevzuatındaki makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malı olmaması esastır hükmü ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında her ihale için amortismanı da içerisine alan sabit bir oranda (%3) sözleşme ve genel gider karşılığının ayrılmasına ilişkin düzenleme birbiriyle çelişmektedir Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Tespiti Çöp toplama ve nakli, malzemeli yemek gibi personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde olduğu gibi %3 oranında sabit bir sözleşme ve genel gider karşılığı bulunmamaktadır. Ġhale konusu işte 12 Hizmet Alımı Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliği madde 9/3 14 KĠK in tarihli ve 2009/UH.III-287 sayılı Kararı 4

5 kullanılacak her türlü maliyet bileşeni tespit edildikten sonra bunların toplamı üzerinden ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu Ġhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri hesaplanmaktadır. Bu maliyet bileşenlerinin içerisinde makine, teçhizat ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması durumunda amortisman gideri, kendi malı olmaması durumunda ise kira bedeli yer almaktadır. Bu bağlamda yine amortisman ve kira bedeli üzerinden kâr oranı belirlenmesi gerekir. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları yaklaşık maliyet hesabında amortismana kâr payı eklenmesi nedeniyle personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarından farklılık arz etmektedir. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde olduğu gibi bu tür ihalelerde de idarelerin yaklaşık maliyeti tespit ederken amortismanı mı yoksa kira bedelini mi dikkate alacakları konusunda bir belirsizlik mevcuttur. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde de ihalede kullanılacak makine, teçhizat ve ekipmana ait amortisman veya kira bedelinin de birim fiyat teklif cetvelinde gösterilmemesi gerekmektedir AŞIRI DÜŞÜK TEKLİF AÇIKLAMALARINDA AMORTİSMAN Kamu Ġhale Genel Tebliği nin Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi başlıklı 79 uncu maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarının nasıl yapılması gerektiğine ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Teklif Açıklaması Anılan Tebliğ in üncü maddesine göre, özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir. Söz konusu maddeden çıkan sonuç, kullanılacak makine, teçhizat ve ekipmanın isteklinin kendi malı olmasının gerektiği, amortismana tabi olacağı ve sonuçta %3 oranındaki sözleşme ve genel gider içerisinde yer alacağından aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilmesine gerek olmadığı ve bu varlıkların tutarı ne olursa olsun doğrudan gider yazılmadığıdır. Oysa Yönetmelik in 41 inci maddesine göre makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malı olmamasının kural olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu tür varlıkların piyasadan temin olanağı incelendiğinde bunların kolaylıkla temin edilebileceği görülmektedir nci maddede ise temizlik hizmet alımlarına yönelik olarak yapılan, Temizlik hizmet alımlarında amortismana tabi olmayan kova, fırça, paspas, bez, süpürge, faraş, cam sileceği gibi malzemeler, temizlik malzemesi olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasına verilen cevapta bu malzemeler için öngörülen bedellerin maliyetlerini tevsik eden belgeler sunulacaktır. şeklindeki açıklamadan amortismana tabi olan makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin açıklama yapılmayacağı sonucu çıkarılabilir. Fakat bu yaklaşımın doğru olduğunu ileri sürmek oldukça zordur. Bu yüzden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarında istekli ihalede 15 KĠK in tarihli ve 2011/UH.I-1885 sayılı Kararı 5

6 istenilen makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malı olduğunu tevsik ederse 16 bu %3 lük sözleşme ve genel giderler içerisinde kabul edilebilir. Bu durum tevsik edilmediği takdirde ise makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin amortisman giderinin %3 oranının içerisinde kabul edilmesi mümkün değildir ve ayrıca açıklanması gerekir Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Teklif Açıklaması Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde %3 gibi sabit bir oranda sözleşme ve genel gider karşılığı ayrılmadığı ve amortismanın da bu oranın içinde yer almadığı göz önüne alındığında, aşırı düşük teklif açıklamalarında amortismanın açıklamada yer alması gerekir. Yine bu amortisman için ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu Ġhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri de ayrıca hesaplanmalıdır MAKİNE, TEÇHİZAT VE DİĞER EKİPMAN İÇİN ASGARİ YAŞ SINIRI GETİRİLMESİ Ġdareler, ihale dokümanda ihale konusu işte kullanılacak makine, teçhizat ve ekipman için yaş sınırı getirilmesine yönelik düzenlemeler yapabilirler. Vergi usul kanunu genel tebliğleri ile amortismana tabi iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri ve normal amortisman oranları belirlenmiştir. Ġdarelerin ihalede istenilen makine, teçhizat ve ekipman için yaş sınırını bu tebliğleri dikkate alarak belirlemesi yerinde olacaktır. Buna karşılık tarihli ve 2009/UH.I-2482 sayılı Kararı ndan da anlaşılacağı gibi Kurul ihalelerde son model araç istenmesini bile kabul edebilmektedir. Kurulun bu yaklaşımı Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri yani normal kullanım süreleri ile ters düşmektedir. Yine azalan bakiyeler yöntemini kullanan mükellefler (aday veya istekliler) bakımından ilk yılların amortisman tutarları diğer yılların amortisman tutarlarından daha yüksek olacağından normal amortisman yöntemini kullanan mükellefler karşısında dezavantajlı bir konumda yer alacaklardır. Ayrıca yeni model araç istenirse söz konusu araçların fiyatının daha yüksek olması nedeniyle kamunun hizmet satın alma maliyetleri de yükselecektir. Üstelik uygun olmayan yaş şartının getirilmesi faydalı ömrünü tamamlamamakla birlikte yaş şartını sağlamayan makine, teçhizat ve ekipmana sahip kişilerin ihaleye katılımını engelleyerek rekabetin azalmasına neden olabilecektir. Sayılan tüm bu nedenlerle yaş şartı getirilirken mevzuatta belirlenen faydalı ömürlerin dikkate alınması yerinde olacaktır. 5. SONUÇ Ġhale mevzuatında makine, teçhizat ve ekipmanın her ne kadar aday veya isteklinin kendi malı olmamasının esas olduğu hükme bağlanmış olsa da ikincil mevzuat incelendiğinde yaklaşık maliyetin tespitinde ve aşırı düşük teklif açıklamalarında temel olarak kendi malı olması esas alınarak hükümler konulduğu görülmektedir. Bu çelişkili hükümlerin birbirine paralel hâle getirilmesi gerekmektedir. Kurul kararları çerçevesinde ihale ister personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olsun isterse olmasın amortisman birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir iş kalemi olarak gösterilmemelidir. Buna karşılık isteklilerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kiralama bedellerini, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde kiralama bedelleri ve amortisman giderlerini teklif fiyata nasıl yansıtacakları sorunu ortaya çıkmaktadır. 16 Aşırı düşük teklif açıklamalarında makine, teçhizat ve ekipmanın kendi malı olduğunun nasıl tevsik edileceğine ilişkin mevzuatta herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Bununla birlikte başvuru veya teklif aşamasında kendi malı olduğunu tevsik için sayılan yöntemlerden birinin kullanılmasının gerektiği düşünülmektedir. 17 KĠK in tarihli ve 2011/UH.I-1153 sayılı Kararı 6

7 Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarında amortismanın %3 lük sözleşme ve genel gider içerisinde yer almasından dolayı makine, teçhizat ve ekipman için herhangi bir bedel öngörmeyen isteklilerin bu varlıkların kendi malı olduğunu tevsik etmeleri zorunludur. Yani makine, teçhizat ve ekipman için herhangi bir bedel öngörmeyen fakat kendi malı olduğunu da tevsik etmeyen isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kabul edilmemelidir. Yine personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde amortisman %3 oranındaki sözleşme ve genel giderler içerisinde yer aldığından, kendi malı ile ihaleye katılan istekliler fiyat bakımından kiralama yöntemi ile bu varlıkları temin eden isteklilerden avantajlı olacaklardır. Bu nedenle kiralama bedellerinin de söz konusu %3 lük oran içinde kabul edileceğine ilişkin mevzuat değişikliği yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. 7