DOC Apr05 LDO. Kullanım Kılavuzu

Transkript

1 DOC Apr05 LDO Kullanım Kılavuzu

4

5 Dizin Bölüm 1 Teknik Bilgiler... 3 Bölüm 2 Genel Bilgiler Güvenlik Uyarıları Bu el kitabındaki tehlike uyarıları Uyarı etiketleri Sensör hakkında genel bilgiler Çalışma prensibi... 6 Bölüm 3 Kurulum Sensörün bir sc-kontrol ünitesine bağlanması Bir sc-sensörünün geçmeli bağlantı yardımıyla bağlanması Sensörün numune akımında kurulumu... 8 Bölüm 4 Çalışma Bir sc-kontrol ünitesinin kullanılması Sensör ayarları Sensör verilerine ait protokolün hazırlanması Sensör durumu menüsü Sensör ayarları Basınç ve D.S.Ü. yükseklik Hava basıncının seçilmesi Kalibrasyon Havada kalibrasyon Bir Winkler titrasyonu ile karşılaştırmalı NUMUNE KAL kalibrasyonu Taşınabilir bir DO analizörü ile karşılaştırmalı NUMUNE KAL kalibrasyonu İki sensörün aynı anda kalibre edilmesi Bölüm 5 Bakım Bakım planı Sensörün temizlenmesi Bölüm 6 Arıza Arama ve Giderme Arıza mesajları Uyarı mesajları Bölüm 7 Yedek Parçalar ve Aksesuar Parçaları Bölüm 8 Garanti, Sorumluluk ve Şikayetler Uyulan düzenlemeler Bölüm 9 İletişim I

6 Dizin II

7 Bölüm 1 Teknik Bilgiler Değişiklik yapma hakkı saklıdır. Tablo 1 LDO sensörünün teknik bilgileri Bileşenler Ölçüm aralığı (çözünmüş oksijen) Ölçüm aralığı (sıcaklık) Korozyona dayanıklı malzemeden üretilmiş sensör, komple daldırılabilir, 10 m kablolu (30 ayak) 0 ila 20,00 ppm (0 ila 20 mg/l) ya da 0 ila 200 % doygunluk 0 ila 50 C (32 ila 122 F) Ölçüm hassasiyeti 1 ppm nin altında: ±0,1; 1 ppm nin üstünde: ±0,2 Sıcaklık hassasiyeti ±0,2 C Tekrar edilebilirlik Tepki verme süresi Çözünürlük Girişimler Sensörün çalışma sıcaklığı Sensörün depolama sıcaklığı Minimum akış hızı Hassasiyet Kalibrasyon/Doğrulama Sensörün maksimum dalma derinliği/maksimum basınç Sensör arabirimi Sensör kablosu Sensör ağırlığı Sensörün boyutları Garanti Ölçüm aralığı uç değerinin % ±0,5 i 40 saniyeden daha az sürede % saniyeden daha az sürede % ppm nin altında: ± 0,07 ppm ya da mg/l, % ± 0,1 doygunluk 10 ppm nin üstünde: ± 0,07 ppm ya da mg/l, % ± 0,1 doygunluk Girişim yapmayanlar: H 2 S, ph, K +1, Na +1, Mg +2, Ca +2, NH 4 +1, Al +3, Pb +2, Cd +2, Zn +2, Cr (top.), Fe +2, Fe +3, Mn +2, Cu +2, Mi +2, Co +2, CN 1, NO 3 1, SO 4 2, S 2, PO 4 +3, Cl 1, aniyon yüzey aktif maddeleri, ham petrol, Cl ila 50 C (32 ila 122 F) 20 ila 70 C ( 4 ila 158 F); % 95 bağıl nem, yoğuşma olmadan gerekli değil Ölçüm aralığı uç değerinin % ±0,5 i Hava kalibrasyonu: Tek noktadan kalibrasyon, % 100 suya doymuş hava, numune kalibrasyonu: Standart cihazla karşılaştırma ya da Winkler yöntemine göre titrasyonla karşılaştırma 107 m (350 ayak) ya da 1050 kpa'ya (150 psi) kadar daldırılabilir Modbus Kolay geçmeli dahili kablo, Kablo boyu: 10 m (30 ayak). Bir bağlantı kutusunun kullanılması durumunda kablo boyu artırılabilir. Uzatma kablolarıyla maksimum 100 m uzunluk. Bağlantı kutusuyla maksimum 400 m uzunluk. 1,4 kg (3 lb, 2 ons) 60 x 292 mm (2,4 x 11,5 inç) Sensör başlığı: 2 yıl Teknik Bilgiler 3

8 Teknik Bilgiler Teknik Bilgiler 4

9 Bölüm 2 Genel Bilgiler 2.1 Güvenlik Uyarıları Cihazı ambalajından çıkartmadan, monte etmeden ya da devreye sokmadan önce tüm el kitabını dikkatlice okuyunuz. Tüm tehlike ve uyarı notlarına dikkat ediniz. Bu uyarılara uyulmaması, kullanıcının ağır şekilde yaralanması ve cihazda hasarlara neden olabilir. Cihazdaki güvenlik tertibatlarının zarar görmemesini sağlamak için, bu cihaz, bu el kitabında tarif edilenden farklı bir şekilde kullanılmamalı ya da kurulmamalıdır. TEHLİKE Bu ürün tehlikeli bölgelerde kullanım için uygun değildir Bu el kitabındaki tehlike uyarıları Uyarı etiketleri TEHLİKE Önlenmemesi durumunda ölüm ya da ağır yaralanmalara neden olabilecek potansiyel ya da çok yakındaki tehlikeli bir durumu gösterir. DİKKAT Hafif ya da orta ağırlıkta bir yaralanmaya neden olabilecek olası tehlikeli bir duruma işaret eder. Önemli uyarı: Özellikle belirtilmesi gereken bilgiler. Not: Ana metindeki konuları tamamlayan bilgiler. Cihaza yerleştirilmiş olan işaretler ve etiketlere dikkat ediniz. Dikkat edilmemesi, kişilerde yaralanmalar ya da ölümlere veya cihazda hasarlara neden olabilir. Bu sembol, cihaza yerleştirilmiş olabilir ve kullanım kılavuzundaki çalışma ve/veya güvenlik uyarılarına işaret eder. Bu sembol, üründeki bir muhafaza ya da engele yerleştirilmiş olabilir ve elektrik çarpma tehlikesi ve/veya elektrik çarpması sonucu ölüm riskinin bulunduğunu gösterir. Bu sembol, ürüne yerleştirilmiş olabilir ve uygun bir göz korumasının kullanılması gerektiğini gösterir. Bu sembol, ürüne yerleştirilmiş olabilir ve topraklama hattının bağlantı yerini tanımlar. Bu sembol, ürüne yerleştirilmiş olabilir ve bir sigorta ya da akım sınırlayıcının yerini tanımlar. Bu sembolle işaretlenmiş cihazlar, 12 Ağustos 2005 tarihinden itibaren Avrupa çapındaki düzensiz ev çöpleri ya da ticari işletme çöplerinde tasfiye edilmemelidir. Geçerli düzenlemelere (2002/96/EG sayılı AB direktifi) göre, AB deki tüketiciler, bu tarihten itibaren elektrikli eski cihazları tasfiye edilmeleri için üreticiye iade etmelidir. Bu işlem tüketici için ücretsizdir. Not: Hach-Lange tarafından teslim edilen ya da üretilen tüm (işaretlenmiş ve işaretlenmemiş) elektrikli ürünlerin tekniğe uygun şekilde tasfiye edilmesine yönelik talimatları, yetkili Hach-Lange satış ofisinden temin edebilirsiniz. Genel Bilgiler 5

10 Genel Bilgiler 2.2 Sensör hakkında genel bilgiler LDO sistemi, (Luminescent Dissolved Oxygen Çözünmüş oksijen Luminesan yöntemi) Şekil 1, sulu çözeltilerdeki çözünmüş oksijenin kolay ve doğru bir şekilde belirlenmesine olanak sağlar. Bu sistem, özellikle evsel ve sanayi atık su uygulamaları için geliştirilmiştir ve ortam içinde direkt ölçüm için bir sensör (sensör başlıklı prob) ve entegre ekranlı bir kontrol ünitesinden oluşur. LDO sensörü, bir sc-kontrol ünitesi yardımıyla çalıştırılabilir. Diğer bilgileri Bölüm 4 "Çalışma ; Sayfa 9 bölümünde bulabilirsiniz. Sensör montaj malzemesi gibi isteğe bağlı donanım parçaları, kullanıcı tarafından yapılması gereken tüm kurulum çalışmaları için talimat sayfalarıyla birlikte teslim edilir. Çeşitli kurulum olanakları farklı kullanım koşullarına adaptasyona olanak sağlar. Tipik uygulama durumları arasında, tesis çıkışları, denitrifikasyon bölgeleri, aerobik ve anaerobik çürütücüler, nehirler, dereler, göller ve balık havuzları sayılabilir. Şekil 1 LDO sensörünün boyutları (sadece referans değer) Kablo boyu: 10 m (32,8 ayak) İç diş 2.3 Çalışma prensibi Sensör, luminesan yönteminin uygulandığı bir malzemeyle kaplanmıştır. Bir LED ten çıkan ışık, luminesan madde ile sensörün üst yüzeyinde temas eder. Bu lüminesan madde anlık olarak uyarılır ve geçiş sırasında kırmızı ışığın durma konumuna geri döner. Kırmızı ışık bir foto diyot tarafından algılanr ve uyarılan maddenin eski haline dönmesi esnasında geçen süre ölçülür. Oksijen konsantrasyonu ne kadar artarsa, sensör tarafından o oranda daha az kırmızı ışık verilir ve kimyasalların eski konumuna geri dönmesi için daha az süreye ihtiyaç duyulur. Oksijen konsantrasyonu, luminesan maddenin eski konumuna geri dönüş için ihtiyaç duyduğu süreyle ters orantılıdır. Elektro kimyasal yöntemin aksine LDO sensörü oksijen tüketmez. Bu sayede, düzenli kalibrasyonlar ya da düzenli temizlikler (oksijeni azaltan kir tabakasının sensörü kaplamadığı sürece) gerekli değildir. Stabil ve daha hassas ölçüm değerlerinin yanında, bu sayede sensörün dayanma ömrü de belirgin bir şekilde uzatılabilmiştir. Ayrıca, daha düşük akışlı ya da hiç akış olmayan uygulama durumlarında da ölçüm yapılabilecek şekilde sistem akıştan bağımsızdır. Sensör hakkında genel bilgiler 6

11 Bölüm 3 Kurulum TEHLİKE Kullanım kılavuzunun bu bölümünde tarif edilen çalışmalar sadece teknik kalifiye personel tarafından uygulanmalıdır. LDO sistemi herhangi bir sc-kontrol ünitesi ile birlikte kullanılabilir. Kurulum talimatlarını kontrol ünitesinin el kitabında bulabilirsiniz. 3.1 Sensörün bir sc-kontrol ünitesine bağlanması Bir sc-sensörünün geçmeli bağlantı yardımıyla bağlanması Sensör kablosu, bir geçmeli bağlantı yardımıyla çok kolay bir şekilde kontrol ünitesine bağlanabilir (Şekil 2). Sensörü daha sonra çıkartacağınız ve soketi tekrar kapatmanızın gerekeceği durumlar için bağlantı soketinin koruyucu başlığını saklayınız. Daha uzun sensör kablosu boyları için isteğe bağlı uzatma kabloları temin edilebilir. Toplam 100 metrenin üzerindeki bir uzunluktan itibaren, bir terminasyon kutusu takılmalıdır. Not: Sadece Kat. No olan terminasyon kutusu kullanınız. Başka terminasyon kutularının kullanılması tehlikeler ve/veya hasarlara neden olabilir. Şekil 2 Sensörün geçmeli bağlantı yardımıyla bağlanması Şekil 3 Geçmeli bağlantının pin düzeni Numara Bağlantılar Tel rengi VDC kahverengi 2 Şasi siyah 3 Veri (+) mavi 4 Veri (-) beyaz 5 Yalıtım Yalıtım (mevcut geçmeli bağlantıda gri tel) 6 İzolasyon kertiği Kurulum 7

12 Kurulum 3.2 Sensörün numune akımında kurulumu LDO sensörünün bir numune akımında kurulması için, LX914.xx100 üniversal sabitleme aracının kullanılması önerilir. Şekil 4, çubuk ya da bilyalı şamandıra yardımıyla isteğe bağlı bağlantıyı gösterir. Ayrıntılı bilgileri, ilgili sabitleme elemanı setleriyle birlikte teslim edilen talimat sayfalarından alabilirsiniz. Şekil 4 Çubuk (LZX ) ya da bilyalı şamandıra (LZX ) yardımıyla kurulum Daldırma borusunun tutucusu 4. Şamandıra tutucusunun pimi takılmamış 2. Daldırma borusunun tutucusu 5. Farklı kurulum açıları (tutucudaki pim pozisyonuna bağlı olarak) 3. Pim takılmış Sensörün numune akımında kurulumu 8

13 Bölüm 4 Çalışma 4.1 Bir sc-kontrol ünitesinin kullanılması 4.2 Sensör ayarları Sensörü bir sc-kontrol ünitesi ile birlikte kullanmadan önce, kontrol ünitesinin çalışma şekli hakkında bilgi alınız. Menü içinde dolaşma ve menü fonksiyonlarının kullanılmasını öğreniniz. Diğer bilgileri kontrol ünitesinin kullanıcı el kitabında bulabilirsiniz. Bir sensörün ilk kez takılacak olması durumunda, sensörün seri numarası sensör ismi olarak gösterilir. Sensör ismi aşağıdaki şekilde değiştirilebilir: 1. ANA MENÜ seçeneğini seçiniz. 2. Ana menüden SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 3. Birden çok sensör bağlanmışsa, istediğiniz sensörü işaretleyiniz ve seçimi onaylayınız. 4. KONFİGÜRE ET seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 5. İSİM DÜZENLE seçeneğini seçiniz ve ismi düzenleyiniz. Onaylayarak ya da iptal ederek sensör kurulum menüsüne geri dönebilirsiniz. 4.3 Sensör verilerine ait protokolün hazırlanması sc-kontrol ünitesi, her sensör için bir veri protokolü ve bir olay protokolü hazırlar. Veri protokolü, seçilen aralıklarla ölçüm verilerini kaydeder. Olay protokolü, konfigürasyon değişiklikleri, alarmlar ve uyarılar, vb gibi cihazlarda ortaya çıkan çok sayıda olayı kaydeder. Veri protokolü ve olay protokolü bir CSV formatında okunabilir. Protokollerin indirilmesi hakkındaki bilgileri kontrol ünitesinin kullanıcı el kitabından alabilirsiniz. 4.4 Sensör durumu menüsü SENSÖR SEÇ HATA LİSTESİ Bkz. Bölüm 6.1 ; Sayfa 17. UYARI LİSTESİ Bkz. Bölüm 6.2 ; Sayfa Sensör ayarları SENSÖR SEÇ (birden çok sensörde) TEKRAR KALİB. HAVA KAL Sensörün hava kalibrasyonu (karakteristik eğrisi eğiminin kalibrasyonu). Bkz.Bölüm ; Sayfa 12. NUMUNE KAL Çözünmüş oksijen (DO) konsantrasyonunun başka bir sensör tarafından ya da bağımsız bir yöntemle belirlenen değerini giriniz. Cihaz, girilen değeri baz alarak karakteristik eğrisinin kaymasını (ofset) kalibre eder. Bkz.Bölüm ; Sayfa 13. FAB KAL AYARLA Faktör ve ofset değerini 1,0 ya da 0,0 a ayarlar. Ayrıca, sensör kodunu fabrika ayarına geri getirir. KONFİGÜRE ET İSİM DÜZENLE Maksimum 10 haneli bir isim giriniz. İstenen sembol ve alfa nümerik işaret kombinasyonlarına izin verilmiştir. BASINÇ BİRİM Basınç birimi olarak ayak, metre, mm Hg ya da Torr seçiniz. Çalışma 9

14 Çalışma 4.5 Sensör ayarları (Devam) YÜKS/BASINÇ Kurulum yüksekliği ya da hava basıncını giriniz. Değer, ayarlanan basınç birimlerini baz alır. Aralık: ila Not: Doğru bir yükseklik/basınç ayarı, yüzdesel doymanın doğru şekilde ölçülmesi ve hava kalibrasyonunun doğru şekilde çalışması için çok önemlidir. KONFİGÜRE ET (devam) SIC BİRİMLERİ Selsiyus ya da Fahrenheit birimini seçiniz. ÖLÇÜM BİRİMLER Gösterilmesi gereken ilgili ölçüm birimlerini seçiniz. Şu seçenekler arasından bir seçim yapınız: mg/l, ppm ya da yüzde. TUZLULUK Kullanıcı tarafından girilen değer. Aralık: 0,00 ila 250,0 promil tuz oranı. SENSÖR KODU Her sensör başlığına eklenen açık kodu giriniz. Kod, her sensör başlığının önceden programlanmış fabrika kalibrasyonuna ayarlanmasını sağlar. Kod, ya on rakamdan ya da bir noktanın bağlandığı üç rakamdan oluşur. Üç rakamdan oluşan bir koddan sonra, kod girişini kapatmak için bir nokta girilmelidir. FABRİKA AYARI Sensör yazılımını fabrika ayarlarına geri alır. SİNYAL ORT. Belirli bir zaman aralığı üzerinden okumaların ortalamasını alır. Avans değeri 60 saniyedir. Zaman aralığının kısaltılması ile cevap süresi iyileştirilebilir. En hızlı cevap 0 saniyede gerçekleşir. KAYIT AYARI Burada, çözünmüş oksijen konsantrasyonu ve sıcaklık okumalarının veri protokolü hazırlama aralığı seçilebilir. DIAG/TEST YAZILIM VERS Yazılımın sürüm numarasını gösterir. YAZILIM VERS Yazılım sürücüsünün sürüm numarasını gösterir. YÜKSELME DÜZEL Kullanıcı tarafından ayarlanır kalibrasyon faktörünü değiştirir. Aralık: 0,000 ila 3,0 OFSET DÜZELTME Kullanıcı tarafından ayarlanır kalibrasyon ofsetini değiştirir. Aralık: -3,0 ila 3,0 FAZ DIAG Sadece bilgi içindir. Saniyede bir kez güncellenir. AMPL DIAG Sadece bilgi içindir. Saniyede bir kez güncellenir. SERİ NUMARASI Sensörün seri numarası Sensör ayarları 10

15 Çalışma 4.6 Basınç ve D.S.Ü. yükseklik D.S.Ü. yükseklik; ayak (metre) cinsinden Not: Hava basıncını Tablo 2 tablosuna göre girerseniz, ilgili yükseklik bilgisi 0 ayağa getirilmelidir. Tablo 2, belirli D.S.Ü. yüksekliklerindeki hava basıncı hakkında bilgi verir. Belirtilen veriler, hava basıncının deniz seviyesinde 760 mm Hg (1013 hpa) olduğu varsayımını baz alır. Tablo yardımıyla ilgili hava basıncını belirledikten ya da yerel bir meteoroloji istasyonundan bilgileri aldıktan sonra, bu değeri cihaza giriniz. Tablo 2 Çeşitli yüksekliklerdeki hava basıncı Hava basıncı; mm Hg (hpa) cinsinden D.S.Ü. yükseklik; ayak (metre) cinsinden Hava basıncı; mm Hg (hpa) cinsinden (1013) 6000 (1829) 613 (817) 500 (152) 746 (995) 6500 (1981) 601 (801) 1000 (305) 733 (977) 7000 (2134) 590 (787) 1500 (457) 720 (960) 7500 (2286) 579 (772) 2000 (610) 708 (944) 8000 (2438) 568 (757) 2500 (762) 695 (927) 8500 (2591) 559 (745) 3000 (914) 683 (911) 9000 (2743) 548 (731) 3500 (1067) 671 (895) 9500 (2896) 538 (717) 4000 (1219) 659 (879) (3048) 527 (703) 4500 (1372) 647 (863) (3200) 517 (689) 5000 (1524) 635 (847) (3353) 506 (675) 5500 (1676) 624 (832) 1 mm Hg (Torr) = 133,3224 Pa (N/m 2 ) 1 Pa = 7, mm Hg Hava basıncının seçilmesi 1. ANA MENÜ seçeneğini seçiniz. 2. Ana menüden SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 3. Birden çok sensör bağlanmışsa, istediğiniz sensörü seçiniz ve seçimi onaylayınız. 4. KONFİGÜRE ET seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 5. HAVA BAS/YÜKS BASINÇ BİRİM seçeneğini seçiniz. Listeden istediğiniz ölçüm birimlerini seçiniz. Seçimi onaylayınız. 6. HAVA BAS/YÜKS seçeneğini seçiniz. Değeri değiştiriniz ve seçimi onaylayınız. Not: Doğru basınç biriminin ayarlanması, doyma derecesinin tam olarak ölçülmesi ve kalibrasyonun hassas bir şekilde uygulanmasının önkoşuludur. Basınç ve D.S.Ü. yükseklik 11

16 Çalışma 4.7 Kalibrasyon Havada kalibrasyon Çözünmüş oksijen sensörü, fabrikada "Teknik Bilgiler ; Sayfa 3 altında belirtilen teknik bilgilere göre kalibre edilmiştir. Luminesan yöntemi, normal şartlarda bir kalibrasyon gerekli olmayacak ya da sadece çok istisnai durumlarda gerekli olacak şekilde hassas ve stabil çalışır. Kalibrasyon, bir sıfır noktası düzeltmesi ya da faktörün (eğim) adaptasyonundan oluşur ve yerel makamların öngörmesi durumunda kullanıcı tarafından sorunsuz bir şekilde uygulanabilir. Havada kalibrasyon en doğru yöntemdir. Diğer cihazlarla karşılaştırma ölçümünün nispeten daha az doğru sonuçlar verdiği ispatlanmıştır ve önerilmemektedir. Sürekli ölçüm hassasiyeti ve yeniden üretilebilme özelliği için, üretici, sensör başlığının iki çalışma yılı sonra değiştirilmesini önermektedir. 1. Sensörü kulanım yerinden sökünüz ve nemli bir bez yardımıyla tortular ve biyolojik birikintileri temizleyiniz. 2. Sensörü birlikte teslim edilen kalibrasyon poşetine koyunuz, bir miktar su ekleyiniz (25 ila 50 ml) ve poşeti sensör gövdesine sabitleyiniz. 3. Sensörü, poşetle birlikte ısı kaynağına maruz kalmamış düz bir yüzeye koyunuz. 4. ANA MENÜ seçeneğini seçiniz. 5. Ana menüden SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 6. Birden çok sensör bağlanmışsa, istediğiniz sensörü seçiniz ve seçimi onaylayınız. 7. TEKRAR KALİB. seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 8. HAVA KAL seçeneğini seçiniz, olası çıkış modlarından (AKTİF, DURDUR ya da TRANSFER) birini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 9. Sensör (kalibrasyon poşetindeki) havaya doğru hareket ederken SENSÖR HAVAYA gösterilir. 10. Hava kalibrasyonu başlar ve BEKLE SABİTLE gösterilir. Çözünmüş oksijen ve sıcaklığın güncel okumaları gösterilir. 11. Okumaların dengelenmesi ya da çözünmüş oksijen ya da sıcaklığın güncel okumalarını onaylamanızdan sonra kalibrasyon otomatik olarak gerçekleşir. Okumaların dengelenmesine kadar genelde iki ila üç dakika geçer. 45 dakika içinde bir dengelenme gerçekleşmezse, ekranda UNABLE TO CALIBRATE gösterilir. Kalibrasyondan sonra, Tablo 3 Sayfa 14 bölümündeki mesajlardan biri gösterilir. 12. Sensörü tekrar kullanım yerine takmak için talimatları uygulayınız. Kalibrasyon 12

17 Çalışma Bir Winkler titrasyonu ile karşılaştırmalı NUMUNE KAL kalibrasyonu 1. Ana menüden SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 2. Birden çok sensör bağlanmışsa, istediğiniz sensörü seçiniz ve seçimi onaylayınız. 3. TEKRAR KALİB. seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 4. NUMUNE KAL seçeneğini seçiniz, listedeki olası çıkış modlarından (AKTİF, DURDUR ya da TRANSFER) birini seçiniz ve seçimi onaylayınız. Not: DURDUR ya da TRANSFER durumuna getirdiğiniz çıkışlar, kalibrasyonun tamamlanmasından sonra otomatik olarak serbest bırakılır. 5. Sensörü kulanım yerinden sökünüz ve nemli bir bez yardımıyla tortular ve biyolojik birikintileri dikkatlice temizleyiniz. Kalan artıklar Winkler analiz yöntemini etkiler. 6. Tuzdan tam olarak arındırılmış 1000 ml suyu ölçünüz. Suda çözünen oksijenin termik dengesi ve çözünme dengesine ulaşmasını bekleyiniz (yaklaşık 20 dakika). 7. Standart BSB tüpünü doldurunuz ve sensörü, tuzdan tam olarak arındırılmış suyun kalanı ile bir tüpe yerleştiriniz. 8. Kat. No Winkler test kitini kullanarak, BSB tüpündeki tam olarak tuzdan arındırılmış suda Winkler titrasyonunu uygulayınız ve proses sensörünün denge konumuna gelmesini bekleyiniz. 9. Sensörü numuneye doğru hareket ettiriniz. 10. Ekranda, SABİT OLUNCA ENTER A BAS ve çözünen oksijen ve sıcaklığın güncel okumaları gösterilir. ENTER tuşuna basılırsa ya da ölçüm değeri stabil olarak kabul edilirse, bir giriş ekranı görülür. ENTER tuşuna basılırsa, sensör okumanın ne zaman stabil olduğunu belirler. Okumaların dengelenmesine kadar genelde iki ila üç dakika geçer. 45 dakika içinde bir dengelenme gerçekleşmezse, ekranda UNABLE TO CALIBRATE gösterilir. 11. Bir ölçüm değeri stabil olarak kabul edilirse, ekranda NUMUNE KAL yazısı ve Winkler titrasyonundan elde edilen değerin girilmesi için bir arayüz görülür. Bu giriş ekranı gösterilirse, taşınabilir sensör ya da Winkler titrasyonundan elde edilen değeri giriniz ve girişi onaylayınız. 12. Kalibrasyondan sonra, Tablo 3 Sayfa 14 bölümündeki cevaplardan biri gösterilir Taşınabilir bir DO analizörü ile karşılaştırmalı NUMUNE KAL kalibrasyonu 1. Çözünmüş oksijen (DO) için kullanılan taşınabilir sensörü LDO sensörünün mümkün olduğunca yakınına yerleştiriniz. 2. Taşınabilir DO analizörünün stabil bir değer göstermesini bekleyiniz. 3. ANA MENÜ seçeneğini seçiniz. 4. Ana menüden SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 5. Birden çok sensör bağlanmışsa, istediğiniz sensörü seçiniz ve seçimi onaylayınız. 6. TEKRAR KALİB. seçeneğini seçiniz ve seçimi onaylayınız. Kalibrasyon 13

18 Çalışma 7. IN-LINE-KAL seçeneğini seçiniz, olası çıkış modlarından (AKTİF, DURDUR ya da TRANSFER) birini seçiniz ve seçimi onaylayınız. 8. Ekranda, SABİT OLUNCA ENTER A BAS ve çözünen oksijen ve sıcaklığın güncel okumaları gösterilir. ENTER tuşuna basılırsa ya da ölçüm değeri stabil olarak kabul edilirse, bir giriş ekranı görülür. ENTER tuşuna basılırsa, sensör okumanın ne zaman stabil olduğunu belirler. Okumaların dengelenmesine kadar genelde iki ila üç dakika geçer. 45 dakika içinde bir dengelenme gerçekleşmezse, ekranda UNABLE TO CALIBRATE gösterilir. 9. Bir ölçüm değeri stabil olarak kabul edilirse, ekranda NUMUNE KAL yazısı ve karşılaştırma yönteminden elde edilen değerin girilmesi için bir arayüz görülür. 10. Gösterilen okumayı taşınabilir DO analizörünün hafıza değerine adapte ediniz. 11. Kalibrasyondan sonra, Tablo 3 Sayfa 14 bölümündeki cevaplardan biri gösterilir İki sensörün aynı anda kalibre edilmesi 1. Kalibrasyona ilk sensörden başlayınız ve BEKLE SABİTLE gösterilince işleme devam ediniz. 2. BACK ok tuşuna ve daha sonra ÇIK tuşuna basınız. Ekranda ölçüm modu göstergesi görülür. 3. Kalibrasyona ikinci sensörden başlayınız ve BEKLE SABİTLE gösteriline kadar işleme devam ediniz. 4. BACK ok tuşuna ve daha sonra ÇIK tuşuna basınız. Ekranda ölçüm modu göstergesi görülür ve her iki sensörün okumaları yanıp söner. 5. Her iki sensörden birinin kalibrasyonuna geri dönmek için ana menüyü seçiniz. SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve ENTER tuşuna basınız. İlgili sensörü seçiniz ve onaylayınız ve seçimi onaylayınız. 6. Devam eden kalibrasyon gösterilir. Kalibrasyona devam ediniz. Tablo 3 Kalibrasyon mesajları Kalibrasyon mesajları ONAYLA KAL OK ONAYLA HATA, YÜKSEK OFSET ONAYLA HATA, DÜŞÜK OFSET ONAYLA HATA, INSTABIL Açıklama Kalibrasyonun tamamlandığını gösterir. Hava kalibrasyonunun açık şekilde çok yüksek bir eğim nedeniyle başarısız olduğunu gösterir. Kalibrasyonu tekrarlayınız. Hava kalibrasyonunun açık şekilde çok düşük bir eğim nedeniyle başarısız olduğunu gösterir. Kalibrasyonu tekrarlayınız. İzin verilen maksimum kalibrasyon zaman dilimi içinde okumaların dengelenmemesi nedeniyle hava kalibrasyonunun başarısız olduğunu gösterir. Kalibrasyonu tekrarlayınız. Kalibrasyon 14

19 Bölüm 5 Bakım 5.1 Bakım planı TEHLİKE Kullanım kılavuzunun bu bölümünde tarif edilen çalışmalar sadece kalifiye personel tarafından uygulanmalıdır. TEHLİKE Patlama tehlikesi! Cihazları sadece güç kaynağı kapalıyken ya da tehlikenin olmadığı bilinen bölgelerde bağlayınız ya da ayırınız. Bakım çalışması 90 gün Her yıl Sensörün temizlenmesi 1 Sensör başlığına hasar kontrolü yapılması Sensörün kalibre edilmesi (denetim makamı tarafından öngörülmüşse) x x Yetkili denetim makamı tarafından öngörülen plana uygun olarak. 1 Temizleme sıklığı uygulamaya bağlıdır. Bazı uygulamalarda daha çok ya da daha az sayıda temizlik çalışması gerekli olabilir. 5.2 Sensörün temizlenmesi Sensörün dış bölümünü nemli ve yumuşak bir bezle temizleyiniz. Sensör başlığını sensörden çıkartırsanız, sensör başlığının iç bölümünün güneş ışınlarına maruz kalmamasına dikkat ediniz. Güneş ışınlarının başlığın içine ulaşması sensör performansında kısıtlamalara neden olabilir. Güneş ışınlarının etki etmesi, sadece sensör başlığının çıkartılmış olması ve sensör başlığının iç bölümünün güneş ışınlarına maruz kalması durumunda bir sorun teşkil eder. Bakım 15

20 Bakım Sensörün temizlenmesi 16

21 Bölüm 6 Arıza Arama ve Giderme 6.1 Arıza mesajları Olası sensör arızaları kontrol ünitesi tarafından gösterilir. Aşağıdaki koşullar altında bir sensör arızası ortaya çıkabilir: Sensör kalibrasyonu, yıkama periyodu (röle zaman kumandası tarafından tetiklenir), veri transferinde kopma. Arıza nedenini gideriniz ve gösterilen arızayı onaylayınız. Arızalar Tablo 4 de tarif edilmektedir. Tablo 4: Arıza mesajları Gösterilen arıza Nedeni Giderilmesi KIR. AMPL DÜŞ. 1 MAVİ AMPL DÜŞ. Sensör başlığı takılmamış ya da doğru takılmamış. Sensör başlığındaki ışık geçişi bloke olmuş. Sensör doğru çalışmıyor. Sensör doğru çalışmıyor. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Sensör başlığının içindeki ışık geçişini kontrol ediniz. Kırmızı LED in yanıp söndüğünü kontrol ediniz. Servis departmanını bilgilendiriniz. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Sensör başlığının içindeki ışık geçişini kontrol ediniz. Mavi LED in yanıp söndüğünü kontrol ediniz. Servis departmanını bilgilendiriniz. 1 Amplitüd değerlerini bu şekilde belirleyebilirsiniz: a) Ana menüde SENSÖR KUR seçeneğini seçiniz ve onaylayınız. b) İlgili sensörü seçiniz ve onaylayınız. c) DIAG/TEST seçeneğini seçiniz ve onaylayınız. d) AMPL DIAG seçeneğini seçiniz ve onaylayınız. Kırmızı ve mavi LED in amplitüdleri gösterilir. LED'ler, ışığı sensör başlığının iç yüzeyine aktarır; buradan; ışık sensörün iç bölümündeki detektöre geri yansıtılır. Daha çok ışığın yansıtıldığı oranda amplitüd yükselir. Tipik değerler 0,1 ve 0,5 arasındadır. Alarm/uyarı 0,01/0,03 te gerçekleşir. 6.2 Uyarı mesajları Sensör uyarıları kontrol ünitesi tarafından gösterilir. Uyarı nedenini gideriniz ve gösterilen uyarıyı onaylayınız. Bir uyarı, bir röleyi devreye sokmak için kullanılabilir ve uyarının ağırlık derecesini tanımlamak için kullanıcılar uyarı seviyesini belirleyebilir. Uyarılar Tablo 5 de tarif edilmektedir. Arıza Arama ve Giderme 17

22 Arıza Arama ve Giderme Tablo 5: Uyarı mesajları Gösterilen uyarı Nedeni Giderilmesi ES REZRVE HATA ES REZRVE HATA SIC < 0 C SIC > 50 C KIR. AMPL DÜŞ. KIR. AMPL YÜKS MAVİ AMPL DÜŞ. MAVİ AMPL YÜKS EEPROM zarar gördü. Değerler fabrika ayarlarına geri alındı. EEPROM zarar gördü. Değerler fabrika ayarlarına geri alındı. Ölçülen sıcaklık 0 C nin (32 F) altında Ölçülen sıcaklık 50 C nin (120 F) üstünde Sensör başlığı takılmamış ya da doğru takılmamış. Sensör doğru çalışmıyor. Sensör başlığı takılmamış ya da doğru takılmamış. Sensör doğru çalışmıyor. Sensör başlığı takılmamış ya da doğru takılmamış. Sensör doğru çalışmıyor. Sensör başlığı takılmamış ya da doğru takılmamış. Sensör doğru çalışmıyor. Servis departmanını bilgilendiriniz. Servis departmanını bilgilendiriniz. Proses sıcaklığını yükseltiniz ya da proses sıcaklığı 0 C ye (32 F) ulaşana kadar çalışmayı durdurunuz. Proses sıcaklığını düşürünüz ya da proses sıcaklığı 50 C nin (120 F) altına inene kadar çalışmayı durdurunuz. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Servis departmanını bilgilendiriniz. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Servis departmanını bilgilendiriniz. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Servis departmanını bilgilendiriniz. Sensör başlığını çıkartınız ve yeniden takınız. Servis departmanını bilgilendiriniz. Uyarı mesajları 18

23 Bölüm 7 Yedek Parçalar ve Aksesuar Parçaları Yedek parçalar Tanımlama Miktar Kat. No. Bir sensör başlığı ve beş kalibrasyon poşetli LDO sensörü tekli Yedek sensör başlığı tekli Kullanım kılavuzu, LDO tekli DOC Aksesuar parçaları Tanımlama Miktar Kat. No. Hava temizleme sistemi, 115 V tekli Hava temizleme sistemi, 230 V (sadece tehlikesiz kurulum yerleri için) tekli Yüksek akış miktarlı hava temizleme sistemi, 250 V tekli Kalibrasyon poşeti 5 poşet Kablo, sensör uzatması 0,35 m tekli LZX847 Kablo, sensör uzatması 5 m tekli LZX848 Kablo, sensör uzatması 10 m tekli LZX849 Kablo, sensör uzatması 15 m tekli LZX850 Kablo, sensör uzatması 20 m tekli LZX851 Kablo, sensör uzatması 30 m tekli LZX852 Kablo, sensör uzatması 50 m tekli LZX853 Zamanlama kutusu tekli Montaj malzemesi seti, boru tekli Montaj malzemesi seti, bilyalı şamandıra tekli Tapa, conta, bağlantı deliği tekli Çekme desteği, Hayco tekli Winkler-Titrasyon kiti tekli Yedek Parçalar ve Aksesuar Parçaları 19

24 Yedek Parçalar ve Aksesuar Parçaları Yedek Parçalar ve Aksesuar Parçaları 20

25 Bölüm 8 Garanti, Sorumluluk ve Şikayetler HACH LANGE GmbH, teslim edilen üründe malzeme ve işçilik hatalarının bulunmadığını garanti etmekte ve olası hatalı parçaları ücretsiz onarma ya da değiştirmeyi thhüt etmektedir. Hatalı ürünlere yönelik taleplerin garanti süresi, cihazlarda 24 aydır. Satın almayı takip eden ilk 6 ay içinde bir kontrol sözleşmesinin yapılması durumunda, garanti süresi 60 aya uzar. Güvenlik özelliklerinin eksik olmasının da dahil olduğu kusurlar için, başka taleplerin mevcut olmaması durumunda, tedarikçi aşağıdaki sorumlulukları üstlenir: Başta hatalı yapı sekli, kötü hammaddeler ya da kusurlu uygulama nedeniyle kullanılmaz duruma gelmiş ya da kullanım özellikleri ciddi oranda kısıtlanmış olan parçalar olmak üzere, tehlikenin başladığı günden itibaren hesaplanan zaman aşımı süresi içinde tehlikenin başlamasından önceki bir durum sonucu oluştuğu ispat edilebilen tüm parçalar tedarikçinin tercihine göre ücretsiz olarak onarılmalı ya da yeni parça olarak teslim edilmelidir. Bu tür kusurların belirlenmesi, hatanın belirlenmesini takip eden en geç 7 gün içinde olmak üzere zaman kaybetmeden yazılı bir şekilde tedarikçiye bildirilmelidir. Müşteri bu şikayetinden vazgeçerse, kusur mevcut olmasına rağmen hizmet geçerli kabul edilir. Dolaysız ya da dolaylı herhangi bir hasar için bunun dışında bir sorumluluk bulunmamaktadır. Tedarikçi tarafından belirtilmiş cihaza özel bakım ve kontrol çalışmalarının müşteri tarafından belirtilen zaman aşımı süresi içinde yapılması (bakım) ya da tedarikçiye yaptırılması (kontrol) gerekirse ve bu çalışmalar yapılmamışsa, bu ön bilgilere uyulmaması sonucu ortaya çıkan hasarlara yönelik sorumluluk geçerliliğini kaybeder. Başta müteakip hasarların tazmini olmak üzere diğer talepler geçerli kılınamaz. Kurallara uygun olmayan çalışma, güvenli yapılmamış montaj ya da belirlemelere uygun olmayan kullanım sonucu oluşan aşınma parçaları ve hasarlar, bu düzenlemenin kapsamı dışındadır. HACH LANGE GmbH firmasının proses cihazları, güvenilirliklerini bir çok uygulamada ispatlamıştır ve bu nedenle, ilgili her proses için ekonomik olarak en uygun çalışma şekline olanak sağlamak amacıyla otomatik ayar devrelerinde sıkça kullanılmaktadır. Bu nedenle, müteakip hasarların önlenmesi ya da sınırlanması için, bir cihazda arıza oluşması durumunda ayar devresinin otomatik olarak yedek devreye geçecek şekilde tasarlanması önerilmektedir; bu, çevre ve proses için en güvenli çalışma durumu anlamına gelir. Garanti, Sorumluluk ve Şikayetler 21

26 Garanti, Sorumluluk ve Şikayetler 8.1 Uyulan düzenlemeler Parazitlere dayanıklılık Cihaz, aşağıdaki norma (normlara) uygun olarak sanayi alanındaki elektromanyetik uygunluk (EMV) açısından kontrol edilmiştir: EN (İletim tekniği ve laboratuar kullanımı için elektrikli işletme maddeleri EMV-istemleri); 89/336/EWG sayılı EMV yönetmeliğine göre: Hach Company tarafından kontrolün ispatı, uyuşma belgesi Hach Company tarafından hazırlanmıştır. Seçilen kontrol normları: IEC :1995 (EN :1995) Statik elektrik boşalmasına karşı parazit dayanıklılığı (Kriter B) IEC :1995 (EN :1996) Yüksek frekanslı elektromanyetik alanlara karşı parazit dayanıklılığı (Kriter A) IEC :1995 (EN :1995) Hızlı transient elektrikli parazit büyüklükleri/burst (Kriter B) IEC :1995 (EN :1995) Darbe gerilimi (Kriter B) IEC :1996 (EN :1996) Hat üzerinde iletilen parazit büyüklükleri, yüksek frekanslı alanların oluşturduğu (Kriter A) IEC :1994 (EN :1994) Gerilim kesintileri/kısa süreli kesintiler (Kriter B) Diğer parazit dayanıklılığı kontrol normu (normları): ENV 50204:1996 Dijital telefonlar tarafından yayınlanan elektromanyetik alanlar (Kriter A) Parazit yayınları Cihaz, aşağıdaki norma (normlara) göre yüksek frekanslı parazit yayınları açısından kontrol edilmiştir: 89/336/EWG sayılı EMV yönetmeliğine göre: EN 61326:1998 (Ölçüm tekniği, iletim tekniği ve laboratuar kullanımı için elektrikli işletme maddeleri EMV istemleri), A sınıfının emisyon sınır değerleri. Hewlett Packard, Fort Collins, Colorado Hardware Test Center (A2LA-No ) tarafından kontrolün ispatı, uygunluk belgesi Hach Company tarafından hazırlanmıştır. Seçilen kontrol normları: EN Elektrikli işletme maddelerinin neden olduğu üst titreşim akımları EN Elektrikli işletme maddelerinin neden olduğu gerilim dalgalanmaları (sorunları) Parazit yayınlarına yönelik başka kontrol normu (normları): EN (CISPR 11), A sınıfının emisyon sınır değerleri Uyulan düzenlemeler 22

27 Bölüm 9 İletişim HACH LANGE GMBH Willstätterstraße 11 D Düsseldorf Tel. +49 (0) Fax +49 (0) info@hach-lange.de HACH LANGE LTD Pacific Way Salford GB-Manchester, M50 1DL Tel. +44 (0) Fax +44 (0) info@hach-lange.co.uk HACH LANGE LTD Unit 1, Chestnut Road Western Industrial Estate IRL-Dublin 12 Tel. +353(0) Fax +353(0) info@hach-lange.ie HACH LANGE FRANCE S.A.S. 33, Rue du Ballon F Noisy Le Grand Tél. +33 (0) Fax +33 (0) info@hach-lange.fr DR. BRUNO LANGE GES. MBH Industriestraße 12 A-3200 Obergrafendorf Tel. +43 (0) Fax +43 (0) info@hach-lange.at DR. BRUNO LANGE AG Juchstrasse 1 CH-8604 Hegnau Tel. +41 (0) Fax +41 (0) info@hach-lange.ch HACH LANGE SA Motstrt 54 B-2800 Mechelen Tél. +32 (0) Fax +32 (0) info@hach-lange.be DR. LANGE NEDERLAND B.V. Ln van Westroijen 2a NL-4003 AZ Tiel Tel. +31(0) Fax +31(0) info@hach-lange.nl HACH LANGE AB Vinthundsvägen159A SE SKÖNDAL Tel. +46 (0) Fax +46 (0) info@hach-lange.se HACH LANGE APS Åkandevej 21 DK-2700 Brønshøj Tel Fax info@hach-lange.dk HACH LANGE S.L.U. C/Araba 45, Apdo. 220 E Zarautz/Guipúzcoa Tel Fax info@hach-lange.es HACH LANGE SP.ZO.O. ul. Opolska 143 a PL Wroclaw Tel Fax info@hach-lange.pl HACH LANGE S.R.L. Via Riccione, 14 I Milano Tel Fax info@hach-lange.it HACH LANGE S.R.O. Lešanská 2a/1176 CZ Praha 4 Tel Fax info@hach-lange.cz HACH LANGE S.R.O. Sabinovská 10 SK Bratislava Tel Fax info@hach-lange.sk HACH LANGE LDA Av. do Forte nº8 Fracção M P Carnaxide Tel Fax info@hach-lange.pt HACH LANGE S.R.L. HACH LANGE KFT. str. Aviator Teodor Iliescu nr.37 Sector 1 Íves u. 2. RO , Bucuresti H-9027 Győr Tel. +40 (0) Tel. +36 (06) Fax +40 (0) Fax +36 (06) info@hach-lange.com info@hach-lange.hu HACH LANGE 8, Kr. Sarafov str. BG-1164 Sofia Tel (0) Fax +359 (0) info@hach-lange.com HACH LANGE SU ANALİZ SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ. Hilal Mah. 75. Sokak Arman Plaza No: 9/A TR Çankaya/ANKARA Tel +90 (0) Faks +90 (0) bilgi@hach-lange.com.tr İletişim 23

28 İletişim HACH LANGE d.o.o. Fajfarjeva 15 SI-1230 Domžale Tel Fax İletişim 24

29 Ek A Modbus Kayıt Bilgileri Tablo 1: Sensör Modbus Kayıtları Group Name Tag Name Register # Data Type Length R/W Units (U) Range Measurements Measurements Oxygen Concentration Percent Saturation Float 2 R ppm Float 2 R Percent Measurements Temperature Float 2 R Diagnostics Diagnostics Diagnostics Total Phase Shift Blue Phase Shift Red Phase Shift Celsius/ Fahrenheit / Float 2 R degrees Float 2 R degrees Float 2 R degrees Diagnostics Blue Amplitude Float 2 R none 0..1 Diagnostics Red Amplitude Float 2 R none 0..1 Diagnostics Version Float 2 R none Settings Altitude/ Pressure Float 2 R/W see Alt Press Units ft, m, torr, mmhg Settings Salinity Float 2 R/W none Calibration Offset Corr Float 2 R/W see Conc Units Calibration Slope Corr Float 2 R/W none Calibration Calib Value Float 2 R/W see Conc Units Settings Conc Units Integer 1 R/W enumerated ppm=2, mg/l=0, Percent = 10 Settings Alt Press Units Integer 1 R/W enumerated feet=43, meter=13, torr=47, mmhg=45 Settings Temp Units Integer 1 R/W enumerated Celsius=25, Fahrenheit=26 Settings Sensor Code String 5 R/W none Calibration Code Settings Sensor Name String 6 R/W none User Name Settings Signal Avg Integer 1 R/W seconds Diagnostics Serial Number String 6 R none Production Code 25

30 Modbus Kayıt Bilgileri 26

31 İndeks A Arıza mesajları B Bakım planı C Çalışma Prensibi... 6 D Dijital çıkış Ağ kartının pozisyonu... 8 E Ekran... 9 G Güvenlik Uyarıları... 5 K Kalibrasyon Hava Konfigürasyon Sistem... 9 P Parçalar Yedek parçalar S Sabitleme Sensör... 8 Sensör Başlık... 6 Sensör kablosu Bağlantı... 7 Kablo bağlantısı... 7 T Teknik bilgiler... 3 Temizlik Sensör Tepki verme süresi... 3 U Uyarı mesajları Uygulamalar

32 İndeks 28