KOBİ ler ve Girişimcilik

Transkript

1 KASIM 2012 YIL: 24 SAYI: 287 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat ERGÜN ün Değerlendirmesi KOSGEB Başkanı Mustafa KAPLAN ile Röportaj Türkiye de İnovatif Girişimcilik Dördüncü Avrupa KOBİ Haftası Önce Küçük Olanı Düşün Etkinliği KOBİ ler ve Girişimcilik

2 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Verimlilik Dergisi E TEKNOLOJİ BAKANLIĞI ENEL MÜDÜRLÜĞÜ : 5 Kavaklıdere ANKARA s: (312) Faks (Dergi): (312) v.tr - internet: T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI - VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - VERİMLİLİK DERGİSİ /1. SAYI Tam Zamanında Üretim Ortamında Tedarikçi İlişkilerine Dair Bir Uygulama Yrd.Doç.Dr. Mustafa ÖZTÜRK Yrd.Doç.Dr. Hüseyin ŞENKAYAS Öğr.Gör. Zekiye ÇAMLICA İşletme Performansının Ölçümü: TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Üzerine Bir Uygulama Yrd.Doç.Dr. Erhan DEMİRELİ Yrd.Doç.Dr. N. Mine TÜKENMEZ Yazılım Pazarlaması ve Yazılım Sektörünün Pazarlama Zekalarının İncelenmesi Doç.Dr. Abdullah OKUMUŞ - Feride MUTLU Satış Geliştirme Çabalarının Öğretim Elemanlarının Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkilerini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Gelibolu Sokak No: 5 Kavaklıdere ANKARA Tel: (312) (10 Hat) - Faks: (312) Faks (Dergi): (312) e-posta: vgm@sanayi.gov.tr - internet: Öğr.Gör. Şükran KARACA Doç.Dr. Mustafa GÜLMEZ Bir Performans Değerlendirme Yöntemi Olarak Uyum Yüzeyi Kuramı: Bankacılık Örneği Eray Kağan ŞİMŞEK - Dr. H. Kemal İLTER 2008 Krizi nin Uşak Tekstil Sektörüne Etkilerinin İncelenmesi (Üretim - Maliyet - Fiyatlandırma ve İhracat Süreçleri Açısından) Yrd.Doç.Dr. İsmail AYDEMİR T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye nin Verimlilik Merkezi 2012/1 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Gelibolu Sokak No: 5 Kavaklıdere ANKARA Tel: (312) (10 Hat) - Faks: (312) Faks (Dergi): (312) e-posta: vgm@sanayi.gov.tr - internet: T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI - VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - VERİMLİLİK DERGİSİ /2. SAYI Etkin ve Verimli Yönetim İçin Değişim Mühendisliği Uygulamaları Doç. Dr. M. Akif ÖZER Toplam Kalite Yönetimi (TKY) nin Kurumsal İmaj Üzerine Etkileri: Yönetici Görüşleri Üzerine Bir Araştırma Öğr. Gör. Enis Baha BİÇER Yrd. Doç. Dr. Hasan EKİNCİ Öğr. Gör. Ümit NALDÖKEN İşgörenlerin Organizasyonda Çalışma Süresi ve İş Değiştirme Sıklığının Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Etkisi Dr. Derya KARA Balanced Scorecard Performans Değerlendirme Yönteminin Türkçe Yazındaki Tercüme Problemi Yrd. Doç. Dr. Ali ERBAŞI Fast Food İşletmelerinde Mal ve Hizmet Kalitesinin Artırılması İçin Kalite Fonksiyon Yayılımı ISSN Uygulaması Utku KARPUZ Doç. Dr. Murat Caner TESTİK Doç. Dr. Fatma PAKDİL Hazır Giyim Tüketicilerinin Vitrin Tasarımlarından Etkilenme Durumları Öğr. Gör. Arzu ARSLAN Esra ARĞILLI T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye nin Verimlilik Merkezi 2012/2 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI - VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - VERİMLİLİK DERGİSİ /3. SAYI ISSN Verimlilik Yönetiminde Ölçme ve Teşhis: Bir KOBİ Uygulaması Umut DEMİRTAŞ Yrd. Doç Dr. Ekin TOKAT Türkiye Sanayiinde ( ) İşgücü Verimliliği ve Yatırımlar İlişkisi (Doğrusal Bağıntı Çözümlemesi) Dr. Halit SUİÇMEZ Risk Yönetimi ve İşletmelerde Uygulanabilirliği Demet BARLİN HARMANKAYA Yönetsel Muhasebe Kararlarının Verilmesinde Bir Araç Olarak Promethee Sıralama Yöntemi ve Bir Uygulama Yrd. Doç. Dr. Nilgün KUTAY Yrd. Doç. Dr. Fatma TEKTÜFEKÇİ Banka Çalışanlarının Performansını Etkileyen Örgütsel Stres Faktörlerinin ve Memnuniyet Düzeylerinin Tespiti Yrd.Doç. Dr. Ali ERBAŞI Öğr.Gör. Osman ÜNÜVAR Tugay ARAT Kamusal Kalkınmada Proje Yönetimine Yönelik Modelsel Bir Yaklaşım Yrd.Doç. Dr. Aydın USTA ISSN T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Türkiye nin Verimlilik Merkezi VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2012/3

3 T.C. BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ NÜN AYLIK YAYIN ORGANIDIR KASIM 2012 YIL: 24 SAYI: 287 Bu dergi adet basılmaktadır. ISSN: Yayın Türü: Yerel Süreli Türkçe - İngilizce SAHİBİ T.C. BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADINA GENEL MÜDÜR Anıl YILMAZ GENEL KOORDİNATÖR Dilek BİRBİL SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Cangül TOSUN YAZI KURULU Cangül TOSUN - Bahadır AVŞAR İNGİLİZCE SAYFA SORUMLUSU Gülçin MANZAK AYDIN - Şirin Müge KAVUNCU FOTOĞRAFLAR Hakan CANBAKIŞ Cüneyt OLGAÇ ABONE Mehtap EMRE (312) / 331 mehtap.emre@sanayi.gov.tr Anahtar Dergisi nin PDF dosyalarının her ay düzenli olarak e-posta hesabınıza gönderilmesini istiyorsanız, konu alanına Anahtar yazıp abone@sanayi.gov.tr adresine boş bir e-posta atabilirsiniz. Dergide yayımlanan yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. YÖNETİM YERİ T.C. BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Gelibolu Sokak No: 5 Kavaklıdere ANKARA Tel: (312) (10 Hat) Faks: (312) Faks (Dergi): (312) e-posta: vgm@sanayi.gov.tr internet: GRAFİK TASARIM ve UYGULAMA Torna TASARIM BASKI KORZA YAYINCILIK BASIM SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. Büyük Sanayi 1. Cad. 95 / 1 İskitler - Ankara Tel: (312) Faks: (312) BASILDIĞI TARİH: Anahtar Dergisi nin Kasım 2012 sayısı tarihinde basılmıştır. Anahtar ın bu ayki sayısı, Türkiye ekonomisinin son dönemde ortaya koyduğu yüksek performansın ve gerçekleştirdiği büyümenin başlıca aktörlerinden biri olan KOBİ lere ve girişimciliğe ayrıldı. Ülkemizdeki işletmelerin sayı olarak yüzde 99,8 ini oluşturan ve toplam istihdamın yüzde 78 ini bünyesinde barındıran KOBİ ler, üretim yapılarının dinamikliği ve dışsal etmenler karşısındaki esneklikleriyle, Türkiye nin orta ve uzun vadedeki büyüme hedeflerine ulaşmasında, hiç şüphesiz, belirleyici rol oynayacak. Gerek yeni iş ve istihdam olanaklarının yaratılması gerekse mevcut üretim ve hizmet sunum süreçlerinin geliştirilmesine yönelik olarak, ülke düzeyinde girişimcilik kültürünün yaygınlaşması, küresel ölçekte rekabet edebilirliğimizi artırmanın temel kaynaklarından biri olacaktır. KOBİ ler ve Girişimcilik başlığını taşıyan bu sayımız, her zamanki gibi, çeşitli tarafların konuya ilişkin çok boyutlu ve analitik değerlendirmelerine başvurularak hazırlandı. Ülkemizde KOBİ lerin gelişimine yönelik her türlü teşvik ve desteğin sağlanmasında öncü konumda olan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı da (KOSGEB), konuya dair kapsamlı bilgi ve verilerin yanında özgün değerlendirmeleriyle, bu sayının oluşumunda değerli katkılar sundu. Bu vesileyle başta Bakanımız Sayın Nihat ERGÜN olmak üzere, KOSGEB Başkanı Sayın Mustafa KAPLAN a ve derginin yayına hazırlanmasında desteklerini bizlerden esirgemeyen KOSGEB in tüm yönetici ve çalışanlarına teşekkür ediyoruz. Dergimizde KOSGEB in KOBİ lere ve girişimciliğe ilişkin yalnızca pratik değil, kuramsal yetkinliğini de ortaya koyan ve KOSGEB yönetici ve uzmanlarınca kaleme alınan makaleleri bulabilirsiniz. Bu makalelerin yanı sıra, KOBİ lere ve girişimciliğe ilişkin çok sayıda veriyle ve iyi uygulama örnekleriyle zenginleştirdiğimiz bu sayıda, son derece büyük önem taşıyan bu iki konuyu, mümkün olan en kapsayıcı şekilde sizlerle paylaşma kaygısı güttük. Bu derlemenin KOBİ lerimizin daha da güçlenmesine ve hâlihazırda karşı karşıya oldukları belirli güçlüklerin aşılmasına küçük de olsa bir katkısı olmasını umut ediyor, emeği geçenlere tekrar teşekkür ediyoruz. Anıl YILMAZ Genel Müdür

4 BAKANLIĞI LÜĞÜ ANKARA ks (Dergi): (312) vgm.sanayi.gov.tr BAKANLIĞI LÜĞÜ ANKARA ks (Dergi): (312) vgm.sanayi.gov.tr EYLÜL 2012 YIL: 24 SAYI: 285 KASIM 2012 YIL: 24 SAYI: 287 TEMMUZ 2012 YIL: 24 SAYI: 283 EKİM 2012 YIL: 24 SAYI: 286 İçindekiler 4 KALKINMADA ANAHTAR VERİMLİLİK AĞUSTOS EYLÜL YIL: YIL: SAYI: SAYI: T.C. T.C. BİLİM, BİLİM, SANAYİ SANAYİ VE TEKNOLOJİ VE BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ISSN ISSN KALKINMADA ANAHTAR VERİMLİLİK KASIM 2012 YIL: 24 SAYI: 287 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ISSN Verimlilik Genel Müdürlüğü nün Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri Yönetim Danışmanlığı KOSGEB Tarafından KOBİ lere Sağlanan Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Türkiye deki Yönetim Danışmanlığı Sektörünün Sorunlarının Belirlenmesi ve Çözüm Önerilerinin Geliştirilmesi Araştırması Eğitim ve Danışmanlık Sektörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat ERGÜN ün Değerlendirmesi KOSGEB Başkanı Mustafa KAPLAN ile Röportaj Türkiye de İnovatif Girişimcilik Dördüncü Avrupa KOBİ Haftası Önce Küçük Olanı Düşün Etkinliği KOBİ ler ve Girişimcilik Çankaya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ziya B. GÜVENÇ ile Röportaj Verimlilik Yönetim Sisteminin Bir Standart Olarak Endüstriyel İşletmelerde Uygulanması ÜniversiteVErimlilik Dünyada ve Türkiye de Sürdürülebilir Kampüs Uygulamaları Üniversitelerde Verimlilik Çalışmaları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Ersan ASLAN ın Değerlendirmesi 5746 Sayılı Kanun Kapsamındaki Ar-Ge Merkezleri ve Sağlanan Teşvikler Ülkemizde ve Dünyada Teknopark Yaklaşımları Teknoparklar ve Ar-Ge Merkezlerinin Uygulamada Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri Ar-Ge Merkezleri Teknoparklar 4 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat ERGÜN'ün Değerlendirmesi 7 RÖPORTAJ: Mustafa KAPLAN / KOSGEB Başkanı 10 Bir Ülke, Girişimcileri Kadar Güçlüdür Sedat SADİOĞLU - Necla HALİLOĞLU 14 Türkiye'de İnovatif Girişimcilik / Gülden USLU 17 KOBİ'ler Büyür Türkiye Büyür / Ahmet KOÇ 20 Enerji Darboğazı, Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Pınar IŞIN - Okan SALDOĞAN 23 KOSGEB ile Çevreye Duyarlı Yeşil KOBİ'ler Abdullah KARAOSMANOĞLU - Mehmet Görkem GÜRBÜZ 26 Kriz Dönemlerinde KOBİ'ler ve İzledikleri Rekabet Stratejileri / Dr. Celal HATİPOĞLU 28 KOBİ'ler İçin Alternatif Finansman Kaynakları Faruk GÜREL 32 KOSGEB'in Avrupa İşletmeler Ağı (AİA) Faaliyetleri Ümit ÇAKAR 28

5 Sayı 287 Kasım Dördüncü Avrupa KOBİ Haftası "Önce Küçük Olanı Düşün" Etkinliği 36 KOSGEB Destekleri ile Başarıya Koştular Elanur HINISLIOĞLU İSEDAK Toplantısı D-8 Üçüncü Sanayi Bakanları Toplantısı Dhaka'da Gerçekleştirildi Girişimcilerin Hayalleri Gerçek Oluyor Güney Kore Bilgi Değişimi Programı Kapsamında Çalışma Toplantıları ve Saha Ziyaretleri Gerçekleştirildi 42 Türkiye'nin Ekolojik Ayak İzi Raporu 43 Study Meetings and Field Visits in the Framework of South Korea Knowledge Sharing Program had been carried out 44 SME's and Entrepreneurship 46 Sanayi Göstergeleri / Industry Indicators 47 Bilim ve Teknoloji Göstergeleri Science And Technology Indicators 48 Ulusal ve Uluslararası Verimlilik İstatistikleri National and International Productivity Statistics Ulusal Verimlilik İstatistikleri National Productivity Statistics 35 KASIM

6 KOBİ ler ve Girişimcilerin Türk Ekonomisindeki Yeri ve Önemi Nihat ERGÜN Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı KOBİ ler; değişen piyasa koşullarına hızlı uyum yetenekleri, esnek üretim yapıları, bölgeler arasında dengeli büyüme, işsizliğin azaltılması ve yeni iş alanları açılmasındaki katkıları gibi bir dizi olumlu özellikleri nedeniyle, ülkelerin ekonomik ve sosyal kalkınmasının temel taşlarıdır. Ülkemizde de işletmelerin yüzde 99,77 sini oluşturan KOBİ ler, toplam istihdamın yüzde 78 ini, toplam katma değerin yüzde 55 ini, toplam satışların yüzde 65,5 ini, toplam yatırımların yüzde 50 sini, toplam ihracatın yüzde 60,1 ini, toplam kredilerin yüzde 24 ünü gerçekleştirmektedir. Bu rakamlar, KOBİ lerin Türkiye ekonomisindeki önemli rolünü açıkça göstermektedir. Bu önemli özelliklerinin yanı sıra, KOBİ lerin yaşadıkları ve çözmeleri gereken birtakım sorunları da bulunmaktadır. KOBİ lerin öncelikli sorunu öz kaynak yetersizliği ve kredi teminindeki güçlüklerden oluşan finansal sorunlardır. Yapısal, yönetim, üretim ve yeni teknolojilere uyum sorunları, düşük kapasiteyle çalışma, tedarik ve stoklama, bilgi desteği ve teknik yardım, pazarlama ve rekabet, yeni yatırım yapamama, Gümrük Birliği'ne uyum, yasal düzenlemelerde yetersizlik ve bürokratik engeller gibi sorunlar da KOBİ lerin yaşadığı veya yaşaması muhtemel diğer problemleri oluşturmaktadır. Bu nedenle ekonomi açısından önemi ortada olan KOBİ lerin bu problemlerinin çözümüne ve problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesine yönelik mekanizmaların oluşturulması da kamu otoritesi olarak devletin üzerinde durması gereken önemli bir noktayı oluşturmaktadır. KOBİ lerin yaşadığı problemlerin çözümü Avrupa Birliği ülkelerinde 4 KASIM 2012 ve tüm gelişmiş ülkelerde üzerinde önemle durulan bir konu olmaya devam etmektedir. Küresel rekabetin yoğunlaştığı ve teknolojik değişimin hız kazandığı bir dönemde, Avrupa Birliği, ABD ve Japonya, aralarında, yenilikçilik ve Ar-Ge açığını kapatmak, bilgi ekonomisine geçmek ve daha kaliteli istihdam yaratabilmek için Lizbon Stratejisi ni uygulamaya koymuşlardır. Bu kapsamda uygulamaya konulan Modern KOBİ Politikası, KOBİ lerin üzerindeki bürokratik ve finansal yükleri kaldırmayı amaçlamaktadır. Avrupa Birliği (AB) bunun ardından, KOBİ lerin büyümesi için en uygun ortamı yaratmayı, AB tarafından oluşturulan tüm politikalarda KOBİ lerin ihtiyaçlarını ön planda tutmayı ve AB devlet başkanları ile hükümetlerine KOBİ vizyonu kazandırmayı amaçlayan AB İçin Küçük İşletmeler Yasası nı yürürlüğe koymuştur. İşletmelerin ve girişimcilerin şirket kurmasını kolaylaştıran, işletmeler üzerindeki mali ve bürokratik yükleri kaldırmayı hedefleyen Küçük İşletmeler Yasası, aynı zamanda KOBİ lere oluşturacakları gruplarla uluslararası pazarlarda birlikte hareket edebilme imkânı da sağlamıştır.

7 2008 yılında yürürlüğe giren bu Yasa'da, gerek Birlik bünyesinde, gerek ulusal düzeyde KOBİ lere yönelik politikalar oluşturulurken, ülkelere rehberlik etmesi amacıyla 10 temel prensip belirlenmiş, bu Yasa'ya temel teşkil eden "Önce Küçük Olanı Düşün" prensibi ışığında bir dizi mevzuat düzenlemesinin yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır. KOSGEB, bu prensiplere ilişkin ilerlemeleri izlemekle görevli "Ulusal Koordinatör" olarak belirlenmiştir. Avrupa Küçük İşletmeler Yasası kapsamında belirlenen hedef ve ilkeler, Türkiye ekonomisi için de öncelik arz etmekte olup yapılan ve yapılacak uygulama ve düzenlemeler de bu hedef ve ilkeler ile paralellik arz etmektedir. Geçen yıl uygulamaya başladığımız KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı ile KOBİ lerin ihtiyaçlarına duyarlı, niteliği yüksek hizmet ve desteklerle KOBİ'lerin üretim seviyesini, yatırım miktarını ve katma değeri arttırmayı amaçlıyoruz. Bu belgeyle birlikte, KOBİ lere yönelik temel stratejileri belirledik, gerekli ve öncelikli faaliyetleri detaylı bir şekilde ortaya koyduk, arzu edilen hedeflere ulaşma yolunda ilgili taraflara düşen görevleri açık bir şekilde ifade etmek üzere gerekli eylem ve projeler demetini oluşturduk. KOBİ Stratejimiz doğrultusunda, ''Girişimciliğin geliştirilmesi ve desteklenmesi'', ''KOBİ'lerin yönetim becerilerinin ve kurumsal yetkinliklerinin geliştirilmesi'', ''İş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi sürecinde KOBİ'lerin gözetilmesi'', KOBİ'lerin Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesi'' ve ''KOBİ'lerin ve girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması'' olmak üzere beş ana stratejik alanda toplam 83 eylem ve proje gerçekleştirilecektir. Geçtiğimiz 10 yıl, Türk KOBİ leri için önemli fırsatlar dönemi olmuştur. Finans sektörünün KOBİ kredi portföyünü büyütmüş olması; uluslararası firmaların Türkiye nin sanayi alanlarına girmiş olmaları ve Türk şirketlerinin Avrupa pazarlarına girmeleri ile uluslararası standartların yayılmasını teşvik etmiş olmaları bu fırsatlardan bazılarıdır. Türkiye deki KOBİ lerin, mikro finans hizmetlerinden küme oluşumuna kadar yenilikçi stratejiler ve çözümlere yönelmesi de bu alanda yaşanan bir diğer önemli gelişme olmuştur. Bunun yanında; işletmelerin mali ve yapısal sorunlarının çözümüne ilişkin olarak faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının daha etkin çalışmaları, işletmelere sağlanan destek süreç ve mekanizmalarının daha verimli ve işletmelerin ihtiyaçlarıyla daha uyumlu hale getirilmeleri de KOBİ lerin ekonomik hayatta karşılaştıkları sorunların çözümünde önemli rol oynamış ve oynamaya devam etmektedir. KASIM

8 2009 yılında yaptığımız kanun değişikliği ile imalat sanayinin yanı sıra, hizmet ve ticaret sektörlerindeki KOBİ'leri de KOSGEB in hedef kitlesine dâhil ettik. Genişleyen bu hedef kitlesinin ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilecek, yalın ve esnek, nitelikli KOBİ'lerin nitelikli şekilde destekleneceği yeni bir destek sistemi oluşturduk. KOSGEB desteklerinin içerik, limit ve destek oranlarında iyileştirmeler yaparken, KOSGEB'in ve desteklerinin anlaşılmasına ve erişilebilir olmasına yönelik tedbirler aldık. KOBİ ler ve girişimcilerin daha kolay ulaşabilmesi için Hizmet Merkezi Müdürlükleri bulunan il sayısını 33'ten 68'e çıkardık, web sitesini yeniledik, Çağrı Merkezini ( ) devreye aldık. KOSGEB; bu yeni dönemde online başvuru aldığı destekleme modeli ile KOBİ lerin yönetim becerilerini ve kurumsal yetkinliklerini geliştirmek, Ar-Ge ve inovasyona dayalı faaliyetlerini artırmak, girişimcilik kültürünü geliştirmek ve başarılı yeni işletmelerin kurulmasını teşvik etmek amacıyla KOBİ lere ve girişimcilere; Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı, KOBİ Proje Destek Programı, Tematik Proje Destek Programı, Girişimcilik Destek Programı, İşbirliği - Güçbirliği Destek Programı, Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı ve Genel Destek Programı olmak üzere yedi ayrı program ile yol göstermeye ve destek olmaya devam etmektedir. Sektörel ve bölgesel farklılıklar gözetilerek, sonuç odaklı ve daha fazla etki oluşturacak şekilde, program ve proje esaslı olarak işletmelere, girişimcilere, KOBİ lere yönelik projeleri 6 KASIM 2012 olan meslek kuruluşlarına ve işletici kuruluşlara, geri ödemeli ve geri ödemesiz destekler sağlanmaktadır. KOSGEB, 2003 yılından 2012 yılı Eylül ayı sonuna kadar geçen dönemde, 120 binden fazla işletmeye yaklaşık 634 milyon TL destek sağlamıştır. Daha da önemlisi, yeni programlardan da görüleceği üzere, bu destekler her geçen gün daha doğru adreslere ulaşmaktadır. KOSGEB Destek Programları nın yanında, KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Desteği Yönetmeliği kapsamında KOBİ lere uygun koşullarda finansal destek de sağlanmaktadır. Söz konusu kredi faiz destek programları ile işletmeler; üretim, kalite ve standartlarını arttırmalarını, finansman sorunlarının çözümünü, istihdam yaratmalarını ve uluslararası düzeyde rekabet edebilmelerini teminen; yatırım, işletme sermayesi ve ihracata yönelik olarak 2003 yılından itibaren desteklenmektedir. Bu kapsamda, 210 bine yakın işletme için yaklaşık 11,6 milyar TL lik kredi hacmi oluşturulmuş ve bu işletmelerin bankalara ödeyeceği 1 milyar TL den fazla faiz KOSGEB tarafından karşılanmıştır. Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulması amacıyla 2010 yılında Girişimcilik Destek Programı nı uygulamaya başladık. Bu Program kapsamında verdiğimiz Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri, girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. Bu eğitimden yararlananlar, kendi iş fikirlerine ilişkin iş planlarını hazırlayabilecek bilgi ve deneyimi kazanmaktadırlar. Bu eğitimlerden yararlanan arkadaşlarımız, 30 bin TL'ye kadar hibe ve 70 bin TL'ye kadar geri ödemeli desteklerden yararlanarak kendi işlerini kurabilmektedir. Ülkemiz dünyanın on altıncı, Avrupa nın ise altıncı büyük ekonomisidir ve 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmeyi hedeflemektedir. Ülkemiz ihracatının büyük bölümü sanayi ürünlerinden oluşmaktadır. 170 ülkeye 7 binin üzerinde ürün ihraç eden ülkemiz, bu ihracatın yarısından fazlasını ABD ve Avrupa ya yapmaktadır. Bu durum uluslararası normlara uygun mal üretme yeteneğimizin olduğunun açık bir göstergesidir. Ancak, Araştırma- Geliştirme, inovasyon, marka oluşturma ve tasarım gibi rekabet gücü artırıcı noktalarda tüm sektörlerimizin geliştirilmesi, ayrıca bunun için uygun ortam ve desteklerin sağlanması gerekmektedir. Diğer taraftan dünya pazarlarına ve müşteri taleplerine duyarlı olma, pazar ve ürün geliştirme, teknolojik yeniliklere ve değişime açık olma, ulusal ve uluslararası alanlarda işbirliği yapma ve kurumsal yönetişim ilkelerine göre yönetme anlamında ise iyileştirmeler yapmak gerekmektedir. KOBİ lerin problemlerinin çözümü, girişimciliği daha cazip hale getirerek yeni KOBİ lerin kuruluşunu da sağlayacak ve bu durum üretim, refah ve istihdamı artırarak ekonomik büyüme ve kalkınmayı gerçekleştirecektir. Biz de Bakanlık olarak, ülkemizin 2023 yılı vizyonuna uygun olarak, girişimcilerimize ve KOBİ lerimize yön vermeye, destek olmaya, başarılı KOBİ leri artırmaya devam edeceğiz.

9 KOSGEB olarak KOBİ lerin ürettiği değeri, ülkemiz ekonomisinin sürükleyici gücü olarak görüyoruz Mustafa KAPLAN KOSGEB Başkanı KOBİ lerimizi desteklemek üzere; KOBİ lerin ihtiyaçlarını esas alan, erişimi kolay, etkin ve yalın, gelişime açık ve dinamik, işletmelerin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerini daha etkin destekleyen, ortaklık kültürünü teşvik eden, girişimciliğin desteklendiği ve girişimcilik kültürünün yaygınlaştırıldığı proje esaslı bir destek sistemini oluşturduk. Öncelikle KOSGEB in kuruluş amacını anlatır mısınız? Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), ülkemizin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla 1990 yılında kurulmuştur. Kurulduğu yıldan 2009 yılına kadar sadece imalat sanayi KOBİ lerine hizmet ve destekler vermiştir. Ülkemizde imalat sanayi sektörü dışındaki sektörlerin ekonomik katma değer üretme ve istihdam yaratma potansiyelinin artması ve imalat sanayi dışındaki sektörlerdeki KOBİ lerden gelen talepler ile KOSGEB in hedef kitlesinin tüm KOBİ leri kapsayacak şekilde genişletilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda KOSGEB Kuruluş Kanunu nda yapılan değişiklikle, hizmet ve ticaret sektörlerindeki KOBİ'ler de KOSGEB hedef kitlesine dâhil edilmiş ve KOSGEB ülkemizin KOBİ lerden sorumlu ulusal kuruluşu niteliğine kavuşmuştur. KOSGEB in KOBİ lere ve işletmelere yönelik ne tür destekleri var? KOSGEB olarak KOBİ lerin yarattığı değeri, ülkemiz ekonomisinin sürükleyici gücü olarak görüyoruz. Buradan yola çıkarak KOBİ lerimizi desteklemek üzere; KOBİ lerin ihtiyaçlarını esas alan, erişimi kolay, etkin ve yalın, gelişime açık ve dinamik, işletmelerin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerini daha etkin destekleyen, ortaklık kültürünü teşvik eden, girişimciliğin desteklendiği ve girişimcilik kültürünün yaygınlaştırıldığı proje esaslı bir destek sistemini oluşturmuş bulunuyoruz. Söz konusu destek programlarımızı sürekli bir şekilde gözden geçirerek yeniliyoruz. KOSGEB bu kapsamda; işletmelere, girişimcilere, KOBİ lere yönelik projeleri olan meslek kuruluşlarına ve işletici kuruluşlara, geri ödemeli ve geri ödemesiz olmak üzere yedi ana başlıkta destek sağlamaktadır. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı ile bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ve girişimcilerin geliştirilmesi, yeni ürün, yeni süreç, bilgi ve/ veya hizmet üretilmesi ve ticarileştirilmesi için araştırma, geliştirme, inovasyon ve endüstriyel uygulama projeleri bir milyon TL ye kadar desteklenmektedir. KOBİ Proje Destek Programı kapsamında, işletmelerin, üretim, yönetim ve organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve benzer alanlarda sunacakları projeleri desteklenmektedir. İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerini geliştireceğini düşündüğümüz bu destek programı ile KOBİ lere 150 bin TL ye kadar geri ödemesiz destek sağlanmaktadır. KOBİ lerin ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar, ortak imalat ve hizmet sunumu gibi konularda bir araya gelerek birleşmelerini, işbirliği ve ortaklık yoluyla oluşturdukları katma değeri büyütmelerini hedefleyen İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı ile KOBİ lere 250 bin TL ye kadar geri ödemesiz, 500 bin TL ye kadar geri ödemeli destek sağlanmaktadır. KASIM

10 Tematik Proje Destek Programı ile makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması, uluslararası mevzuat ve önceliklere KOBİ lerin uyumunun sağlanması ve meslek kuruluşlarının KOBİ leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamaları hususlarının teşviki amaçlanmıştır. Program ile işsizliğin yoğun olduğu yerlerde üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve yerel yönetimler başta olmak üzere yerel aktörler tarafından hazırlanan projelere Meslek Kuruluşu Destek Programı marifetiyle 150 bin TL ye kadar geri ödemesiz destek sağlanmaktadır. Girişimcilik Destek Programını girişimciliği desteklemek ve yaygınlaştırmak, başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulmasını sağlamak, girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak, İş Geliştirme Merkezleri nin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesine katalizörlük yapmak, istihdamı artırmak ve yerel dinamiklere dayalı girişimciliği desteklemek amacıyla yürürlüğe aldık. Bu program kapsamında Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi ile genel ve özel hedef gruplarına ücretsiz uygulamalı girişimcilik eğitimleri verilmektedir. Bu eğitim programından mezun olanlardan İş Planı hazırlayıp KOSGEB den onay alan girişimcilere Yeni Girişimci Desteği kapsamında 30 bin TL ye kadar geri ödemesiz ve 70 bin TL ye kadar geri ödemeli destek sağlanmaktadır. Yine Girişimcilik Destek Programı içerisinde yer alan İş Geliştirme Merkezi Desteği kapsamında TL ye kadar İŞGEM Kuruluş Desteği ve TL ye kadar İŞGEM İşletme Desteği ile KOBİ ler geri ödemesiz olarak dolaylı yoldan desteklenmektedir. Genel Destek Programı ise proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dâhil olmuş sektörlerdeki KOBİ lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması amacıyla kurguladığımız ve fuar, tanıtım, eşleştirme, nitelikli eleman istihdamı, danışmanlık, enerji verimliliği, sınai mülkiyet hakları, tasarım, belgelendirme, test ve analiz gibi alanlarda KOBİ leri 220 bin TL ye kadar desteklediğimiz bir programdır. Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı ile, İMKB-GİP'te işlem görmek üzere halka arz edilecek KOBİ'lerin ilk halka arzına ilişkin maliyetlerini 100 bin TL ye kadar geri ödemesiz olarak destekliyoruz. KOSGEB in bu destek programları dışında, işletmelerin; üretim, kalite ve standartlarını artırmaları, finansman sorunlarının çözümü, istihdam oluşturmaları, uluslararası düzeyde rekabet edebilmelerini teminen; KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Desteği Yönetmeliği çerçevesinde Kredi Faiz Destek Programları bulunmaktadır. Bu programlar kapsamında 2003 yılından beri KOSGEB; kamu bankaları, özel bankalar, katılım bankaları ve diğer finans kuruluşları ile yaptığı protokollerle, KOBİ lere kullandırdığı kredilerin faiz/kâr payı, komisyon vb. giderlerini karşılamaktadır. KOSGEB in destek ve kredi programlarının yanı sıra, KOBİ lerimizin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda, Hizmet Merkezlerimiz bünyesinde faaliyet gösteren laboratuvarlar vasıtasıyla test ve analiz hizmetleri verilmektedir. Bunların haricinde, tüm kamu kurum/kuruluşları ile özel sektör tarafından sunulan destek ve hizmetler konusunda Hizmet Merkezlerimizce KOBİ lere bilgi sunulmakta, KOSGEB destek ve hizmetlerinin tanıtımı yapılmaktadır. Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşlarından gelen talepler doğrultusunda, KOBİ lere yönelik bilgilendirme ve tanıtım programlarına katılım sağlanmakta, protokoller ve projeler bazında işbirliği yapılmaktadır. KOSGEB olarak desteklerin erişilebilirliğini en üst seviyeye ulaştırmak için de gerekli çalışmaları yürütüyoruz. KOSGEB in girişimciliğin artması noktasında hayata geçirdiği özel destekleri var mı? Girişimcilik konusuna verdiğimiz önem ile girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması, başarılı ve uzun ömürlü işletmelerin kurulması amacımız çerçevesinde Girişimcilik Destek Programı nı KOSGEB Destek sistemi içinde ayrı bir program olarak ele aldık. Bugüne kadar KOSGEB, girişimcilik eğitimlerini, üniversite öğrencilerine yönelik olarak Genç Girişimci Geliştirme Programı adı altında yapmaktaydı. Şimdi ise iş arayanlar başta olmak üzere kadınlar, gençler, özürlüler gibi tüm gruplara, girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması için, 8 KASIM 2012

11 gerek KOSGEB olarak gerekse çeşitli kurum/kuruluşlarla işbirliği yaparak Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri veriyoruz. Eğitimlerini tamamlayarak iş kuran girişimcileri de yalnız bırakmıyoruz. Yeni kurulan işletmelerin mevcut banka ve diğer finansman kuruluşlarından destek alabilmesinin zorluklarını bildiğimiz için bu eğitim programlarından mezun olup işini kuran girişimcilere KOSGEB Yeni Girişimci Desteği ile finansal destek sağlamaya devam ediyoruz. Bu destek bir nevi başlangıç sermayesi niteliğindedir. Destekten faydalanabilmek içinse uygulamalı girişimcilik eğitim programına katılmak ve bir iş planı hazırlayarak KOSGEB e sunmak gerekmektedir. KOSGEB in 2013 yılı için hedefleri nelerdir? KOSGEB olarak destekleme anlayış ve mekanizmaları açısından bir paradigma değişikliği yaşadığımızı ifade etmek isterim. Bu değişim ve dönüşüm sürecinde KOBİ lere ve girişimcilerimize bir kültürü aşılamayı hedefliyoruz. Temelde girişimciliğin geliştirilmesi, kurumsallaşma, kalite ve verimliliğin arttırılması, teknolojik gelişmelere uyum, Ar- Ge kapasitesinin arttırılması, çevre ve insan sağlığına duyarlı üretim, bilgiye erişim, nitelikli istihdam, yurtdışı pazarlara açılma, ortak iş yapma kültürünün geliştirilmesi gibi alanlarda KOSGEB desteklerini sağlamaya devam edeceğiz. Ekonomik konjonktürün gerekli kıldığı bir strateji ile pazarlamada, Ar-Ge faaliyetlerinde ve kapasite kullanımında KOBİ lerin bir araya gelmelerini özendirecek programlar uygulayacağız. Yeni dönemle birlikte rekabetçi ve büyüme potansiyeline sahip KOBİ ler proje esaslı destek sistemiyle desteklenmeye başlamıştır. Bu strateji ile destek için ayrılan kaynakların proje mantığı çerçevesinde, daha sonuç odaklı bir yaklaşımla, bölge, sektör ve ölçek kriterleri detayında kurgulanmış modellerle kullanılması ve daha fazla çarpan etkisiyle ekonomiye geri döndürülmesi amaçlanmaktadır. Girişimcilik eğitimleri, işbirliği içerisinde olduğumuz sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, belediyeler ve diğer kamu kuruluşları vasıtasıyla tüm illerimizi kapsayacak şekilde artarak uygulamaya devam edecektir. KOSGEB in destek sistematiğinde izlediğimiz diğer bir temel strateji de KOBİ lerle ilgili tüm tarafların, özellikle meslek kuruluşlarının imkânlarının da harekete geçirilmesine yöneliktir. Bu amaçla, meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve diğer yerel aktörlerin KOBİ lerin geliştirilmesine yönelik çok ortaklı projelerinin desteklenmesi planlanmaktadır. KOSGEB in 2023 yılı vizyonu nedir? 2023 vizyonumuz için bazı önemli hedeflerimizi şöyle sıralayabilirim: KOBİ lerin ihracat, istihdam ve katma değer içindeki paylarının artırılması, KOBİ lere yönelik KOSGEB koordinasyonunda sağlanan desteklerin tamamen elektronik ortamda yürütülmesi KOBİ lere ve girişimcilere yönelik alternatif finansman kaynakları oluşturulması, girişim sermayesi fonlarının arttırılması, daha fazla KOBİ nin borsada işlem görmesinin sağlanması Ar-Ge çalışmaları yapan işletmeler içindeki KOBİ lerin payının arttırılması Her ilimizde en az bir Hizmet Merkezi olmak üzere, KOBİ lerin tamamına erişilerek yerinde hizmetin sağlanması KOSGEB Destek Modellerinin ihracı ve uluslararası networklerin geliştirilmesi KOSGEB tarafından yıllık 100 bin Girişimci Adayının eğitilmesi ve başarılı olanların ödüllendirilerek motivasyonun sağlanması Sıraladığım bu başlıklardan da anlaşılacağı gibi KOSGEB, ülkemizin 2023 yılı vizyonuna uygun olarak, girişimcilerimize ve KOBİ lerimize yön vermeye devam edecektir. KASIM

12 Bir Ülke, Girişimcileri Kadar Güçlüdür Sedat SADİOĞLU / KOSGEB KOBİ Uzmanı Necla HALİLOĞLU / KOSGEB Girişimciliği Geliştirme Müdürü Girişimci Kimdir? Girişimci, toplumun ve sektörlerin gereksinim duyduğu ürünleri üreterek, hizmetleri sunarak, ticaretini yaparak, maddi manevi kazanç sağlamayı hedefleyen ve bu doğrultuda kendi işini kurmak için harekete geçen, iş fikrini geliştirmek için araştırma, planlama, örgütlenme ve koordinasyon çalışmaları yapan, sonuçta gerekli bilgi-beceri, işyeri, eleman, ekipman vb. girdileri ile finansal kaynaklarını bir araya getirerek kendi işini kuran kişidir. Diğer bir ifade ile girişimci, bir ihtiyacı teşhis ederek, iş fikrine dönüştüren ve gerekli riskleri üstlenerek işletmesini kuran kişidir. Girişimcilik Nedir? Girişimcilik ise kâr etmek maksadı ile sektördeki olası risklere karşı planlar üretmek ve gereken koşulları sağlamak, yenilikçi, yaratıcı, fırsatları görebilmek, doğru zamanda, doğru projeye yatırım yaparak ürün ve hedef kitle arasındaki mesafeyi kısaltmak, mevcut işini revize ederek geliştirmek ya da var olan bir ürünü farklılaştırarak satışları artırmaktır. Girişimcilik dört ana başlıkta sınıflandırılmaktadır. 1. Yönetsel Becerilere Dayalı Sınıflandırma - İç-Girişimcilik: Atalardan (aileden) kalan teknik becerilere dayalı - Fırsatçı Girişimcilik: Büyüme odaklı stratejik plan yapan 2. Alınan Risk Düzeyine Dayalı Sınıflandırma - Dinamik Girişimcilik: Proaktif, agresif, radikal yenilikçi - Takipçi Girişimcilik: Reaktif, uyumlu ve tedricen yenilikçi 3. Faaliyet Sahasına ve Büyüklüğe Dayalı Sınıflandırma - Yerel Girişimcilik: Sınırlı öz sermaye ve personele sahip, küçük - Bölgesel Girişimcilik: Artan Pazar payına sahip, orta - Küresel Girişimcilik: Uluslararası alanda faaliyet gösteren, büyük 4. Konusu İtibariyle Sınıflandırma - Tekno Girişimcilik - Sosyal Girişimcilik - Yeşil Girişimcilik KOSGEB Girişimcileri Destekliyor Ülkemizde gerek girişimcilik politikalarının oluşturulmasında, gerekse destek mekanizmalarının tasarlanmasında ve uygulanmasında öncü bir kuruluş olan KOSGEB, girişimciliğin desteklenmesi ve yeni düşüncelerin yaratılması, yayılması ve uygulanmasında girişimcilerin gerçek potansiyellerini ortaya çıkarmalarına katkı sağlamak için çalışmaktadır. Bu kapsamda KOBİ lerin ve yeni girişimlerin teşvik edilmesinde KOSGEB, Girişimcilik Destek Programı ile girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulması için; KOBİlere, girişimcilere ve işletici kuruluşlara (İŞGEM) destek olmaktadır. Destek çerçevesinde, uygulamalı girişimcilik eğitimi, yeni girişimci desteği, iş geliştirme merkezi (İŞGEM) desteği ve iş planı ödülü desteği verilmektedir. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri, girişimcilik ruhunu ve kültürünü geliştirmek, yaygınlaştırmak ve girişimcileri iş planı kavramı ile tanıştırarak başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamak amacı ile verilmekte ve eğitim sonunda girişimci adaylarının kendi iş fikirlerine yönelik iş planlarını hazırlayabilecek bilgi ve deneyimi kazanmaları Ülkemizde gerek girişimcilik politikalarının oluşturulmasında, gerekse destek mekanizmalarının tasarlanmasında ve uygulanmasında öncü bir kuruluş olan KOSGEB, girişimciliğin desteklenmesi ve yeni düşüncelerin yaratılması, yayılması ve uygulanmasında girişimcilerin gerçek potansiyellerini ortaya çıkarmalarına katkı sağlamak için çalışmaktadır. hedeflenmektedir. Modelin ülke çapında yaygınlaştırılması amacıyla benzer misyonu paylaşan kurum/ kuruluşlarla stratejik ortaklıklar kurulmaktadır. Ortaklar arasında İŞKUR, Belediyeler, Ticaret ve Sanayi Odaları ve çeşitli meslek kuruluşları bulunmaktadır. Eğitimler, içerik ve uygulama yöntemi açısından KOSGEB'in belirlediği standartlarda yapılmaktadır. Bu strateji ile Türkiye'nin en ücra köşelerine eğitim hizmeti götürülebilmiş, üniversitelerimizde girişimcilik eğitimleri yaygınlaştırılmıştır. KOSGEB Girişimcilik Destek Programı kapsamında gerçekleştirilen Uygulamalı Girişimcilik Eğitimlerindeki yeni açılımla, yılları içerisinde 100 bin e yakın girişimci adayının eğitilmesi 10 KASIM 2012

13 sağlanarak toplamda 5 bin yeni işletmenin kurulması sağlanmıştır. Yeni Girişimci desteğinden, KOSGEB Girişimcilik destek programı kapsamında gerçekleştirilen bir Uygulamalı Girişimcilik Eğitimini veya 24/04/2005 tarih ve S ayılı Resmi Gazete de yayımlanan KOSGEB Destekleri Yönetmeliği kapsamında düzenlenmiş olan; Genç Girişimci Geliştirme Programı veya KOSGEB in işbirliği ve denetimi çerçevesinde başka kurum/kuruluşlar tarafından düzenlenen uygulamalı girişimcilik eğitimini veya KOSGEB tarafından yürütülmüş olan Birinci ve İkinci Özelleştirme Sosyal Destek Projesi kapsamında düzenlenmiş bir Küçük Ölçekli İşletme Kurma Danışmanlığı Desteği (KÖİDD) Programı nı tamamlayarak, eğitim ve programa katıldığını belgeleyen girişimcilerin söz konusu eğitim veya programı tamamladıktan sonra kurdukları işletmeler ile İŞGEM de yer alan işletmeler (eğitime veya programa katılma şartı aranmaksızın) İş Planı hazırlayarak başvuru yapmaya hak kazanırlar. Yeni Girişimci Desteği Toplam 100 bin TL dir. (30 bin TL Geri Ödemesiz (HİBE)+ 70 bin TL Geri Ödemeli olmak üzere. Burada İşletme Kuruluş Desteği olarak 3 bin TL, Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat ve Ofis Donanım Desteği olarak 15 bin TL, İşletme Giderleri Desteği olarak 12 bin TL olmak üzere toplamda 30 bin TL Geri Ödemesiz ve Geri Ödemeli Sabit Yatırım Desteği olarak 70 bin TL dir.) Kadın girişimci ve özürlü girişimciler için pozitif ayrımcılık yapılarak destek oranları birinci ve ikinci bölge oranları dikkate alınarak yüzde10 artırımlı uygulanmaktadır. KOSGEB himayesinde kurulan kuluçka merkezleri olan TEKMER ler üniversite kampüslerinde ve üniversiteler tarafından tahsis edilen binalarda KOSGEB tüzel kişilik şemsiyesi altında faaliyet gösteren işletme kuluçkalarıdır. Türkiye genelinde 28 üniversite ile işbirliği içerisinde kurulan ve yönetilen bu merkezlerde Ar-Ge ve teknoloji tabanlı firmalar desteklenmekte, bu firmaların üniversite imkânlarından faydalanarak teknik ve teknolojik bilgiye erişimleri Girişimciliğin sürdürülebilir niteliğe kavuşabilmesi için, bu etkileşim düzeylerinin iyi bilinmesi, aradaki boşlukların doldurulması ve halkaların birbirine bağlanması gerekir. Bu noktadan hareketle Girişimcilik Konseyi kurulmuştur. kolaylaştırılmakta, üniversite ve üniversite dışında gerçekleştirilen Ar-Ge çalışmalarının ticarileştirilmesine imkan sağlanmaktadır. Türkiye ve dünya ölçeğinde başarı hikayesine dönüşmüş birçok firmanın filizlenerek büyüdüğü TEKMER ler, üniversitelerin girişimcilik ekosisteminin vazgeçilmez bir bileşeni haline gelmiştir. KOBİ lerin kendi bünyelerinde yürüttüğü Ar-Ge çalışmaları sürecinde üniversite-sanayi iş birliğini kurmak üzere geliştirilen Duvarsız Teknoloji İnkübatörü modeli ise sıradan bir köprü vazifesinin ötesinde, üniversite ve sanayi arasında iki yönlü bilgi alışverişine imkan sağlayarak teknolojinin ekonomik değere dönüşümünü hızlandıran ve etkinleştiren bir role sahiptir. Kısa adı İŞGEM olan İş Geliştirme Merkezleri ise yörelerde başarılı küçük işletmelerin kurulmasını destekleyerek girişimciliğin geliştirilmesi, girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve yerel ekonomik gelişmenin sağlanması amacına yönelik olarak kurulan kuluçkalardır. Bağımsız tüzel kişilik olarak kurulan bu kuluçkalara KOSGEB tarafından kuruluş ve işletme dönemlerinde destek verilmektedir. İŞGEM'ler kar amacı gütmeyen yapıda, belediyeler, üniversiteler, özel idareler, kalkınma birlikleri, meslek kuruluşları (vakıf, dernek, oda vs.) ve kooperatifler tarafından kurulabilmektedir. Dünya Bankası, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlarla yapılan çalışmalar sonunda KOSGEB kendi İŞGEM destek modelini oluşturmuştur. Bu modelde, temel uluslararası kriterlerden taviz vermeksizin, ülkemiz koşullarına uygun bir yapı kurgulamıştır. Ayrıca İŞGEM adı Türk Patent Enstitüsü'nde tescil ettirilmiştir. İŞGEM adını kullanabilme kriterlerine uygun kuluçka merkezlerine İŞGEM adı kullanım hakkı verilmektedir. Bu hakkı elde eden kuluçka merkezleri de KOSGEB in İŞGEM kuruluş ve işletme desteklerinden faydalanmaktadır. Yeni girişimcilerin desteklenmesinde etkin bir araç olarak İŞGEM modeli ülke çapında yaygınlaştırılmaktadır. KOSGEB, örgün sistem içerisinde girişimcilik dersi veren üniversitelerde iş planı yarışmaları düzenlenmekte, böylece hem başarılı öğrenciler ödüllendirilmekte hem de üniversitelerde girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak açısından üniversiteler teşvik edilmektedir. KASIM

14 2006 yılından beri verilmekte olan Avrupa Girişimcilik Ödülü 2010 yılına kadar sadece üye ülkeler ve Norveç'in katılımına açık bir program olmasına rağmen, Avrupa KOBİ Haftası etkinliklerine aktif olarak katılan KOSGEB'in çabaları sonucunda programa Türkiye'nin de dâhil edilmesi sağlanmıştır. KOSGEB bu inisiyatifin Türkiye temas noktasıdır. Girişimciliğin sürdürülebilir niteliğe kavuşabilmesi için, bu etkileşim düzeylerinin iyi bilinmesi, aradaki boşlukların doldurulması ve halkaların birbirine bağlanması gerekir. Bu noktadan hareketle GİRİŞİMCİLİK KONSEYİ kurulmuştur. 4 Ocak 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat ERGÜN'ün katılımıyla resmi açılışı gerçekleştirilen Girişimcilik Konseyi çalışmalarının koordine edilmesi görevi KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı'nın (KSEP) maddesi gereği KOSGEB'e verilmiştir. Anılan madde çerçevesinde Girişimcilik Konseyi'nin görevi; Girişimcilik kültürünün ve ortamının geliştirilmesi ve girişimciliğin yaygınlaştırılması için yeni stratejilerin ve politikaların belirlenmesine, Bu kapsamda girişimcilerin desteklenmesine, girişimciliği engelleyen unsurların giderilmesine, Yerli ve yabancı finans kaynaklarına ulaşım kolaylığı getirilmesine, İleri teknoloji ve yüksek katma değer yaratan girişim faaliyetlerinin özendirilmesine ve Uluslararası rekabet gücü olan girişimci potansiyeli oluşturulmasına yönelik kararlar alınmasını sağlamak olarak belirtilmiştir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanının başkanlık yaptığı konseyin üyeleri, aşağıda belirtilen kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşmaktadır: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, KOSGEB, İŞKUR (Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü), TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu), YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu), TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu, TOBB Genç Girişimciler Kurulu, TOBB Türkiye Girişim Sermayesi Meclisi, TESK (Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu), ASKON (Anadolu Aslanları İşadamları Derneği), ENDEAVOR Derneği, GYİAD (Genç Yönetici ve İşadamları Derneği), KAGİDER (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği), MÜSİAD (Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği), TEKNOGİRİŞİM (Teknogirişim İşletmeleri Araştırma Geliştirme Derneği), TGBD (Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Derneği), TİKAD (Türkiye İş Kadınları Derneği), TÜGİK (Türkiye Genç İş Adamları Konfederasyonu), TUSKON (Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu), TÜGİAD (Türkiye Genç İşadamları Derneği), TÜMSİAD (Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği), TÜRKONFED (Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu), TÜSİAD (Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği). Konsey çalışmalarının temelinde, ileri teknoloji ve yüksek katma değer yaratan girişimcilik faaliyetlerinin önceliği, önce küçük olanı düşün ve diğer Avrupa Küçük İşletme Yasası kurallarının gözetilmesi bulunmaktadır. Bu sürecin en önemli aktörü, odak noktası ve katılımcısı ise şüphesiz girişimcilerdir. Girişimcilik Konseyi tarafından 4 Ocak 2012 tarihinde yayımlanan Girişimcilik Manifestosu'nda şunlar kaydedilmiştir: Ülkemizin çalışkan ve dürüst girişimcileri için, 32 kuruluş, aynı 12 KASIM 2012

15 çatı altında toplanarak güçlerimizi birleştirdik. Bu güç birliği ile ülkemiz girişimcilerine daha hızlı bir işleyiş, daha etkin bir iş ortamı yaratmayı amaçladık. Türkiye'yi sadece kendi coğrafyasının değil, dünyanın en büyük ekonomik güçlerinden biri yapmak idealiyle bir araya geldik. Girişimci dostu bir ekosistem için yeni stratejilerin belirlenmesini sağlayacağız. Girişimcilik kültürünü yaygınlaştıracağız. Girişimci adaylarının bilgi ve finans kaynaklarına erişimini kolaylaştırmak için çalışacağız. Girişimcilere yönelik iletişim ağlarının geliştirilmesini destekleyeceğiz. Eko girişimcilik, sosyal girişimcilik, inovatif girişimcilik, genç girişimcilik ve kadın girişimciliği gibi tematik alanlarda girişimciliği destekleyeceğiz. Girişimcilerin ihracata yönlendirilmesi ve dünya pazarlarında uluslararası rakipleriyle yarışacak rekabet gücünü kazanmaları için çalışacağız. Girişimcilik konusunda iletişim, bilgilendirme, araştırma ve veri toplama ortamlarının ileri standartlara eriştirilmesi için çalışacağız. İş hayatına atılacak girişimci adaylarını destekleyeceğiz. Bu Manifesto'da imzası bulunan kurumlar olarak, bir vizyon etrafında ortak hareket etmek için buluştuğumuz Girişimcilik Konseyi çatısı altında girişimcilerimize gereken her türlü desteği vereceğimize söz veriyoruz. Sonuç olarak; Sürdürülebilir ekonomik büyümede kilit öneme sahip, inovatif ve yüksek büyüme potansiyeli olan iş modelleriyle binlerce kişiye istihdam sağlayan, aynı zamanda, bulundukları ekonomiye katma değer yaratan ve sınırsız sayıda fırsatlar sunan girişimciler, başarıyı yakaladıktan sonra binlerce kişiye ilham veren birer rol modeli olma görevini üstlenirler. Bu süreçte, yeni girişimlere olan güven eksikliği, sınırlı yönetim uzmanlığı, rol model yoksunluğu, iş ağlarına ve rehber danışmanlara ulaşamama, finansal kaynaklara sınırlı erişim gibi birtakım sorunlarla karşılaşmaları kaçınılmazdır. Girişimciliği engelleyen faktörler ortadan kaldırılmalı, risk almanın teşvik edildiği, potansiyel girişimcilere şans tanıyan yaklaşımın benimsendiği mevzuatlar oluşturulmalıdır. Yeni bir başarı öyküsünün kahramanı olan girişimciler toplumda girişimciliğin benimsenmesine katkı sağlayacaktır. Girişimcilerin mikro kredi, melek yatırımcılar, risk sermayesi gibi finansman kaynaklarına ulaşımını kolaylaştıracak sistemler kurulmuş olmalı, sermaye piyasaları ile ilgili düzenlemeler etkin ve yeterli olmalıdır. Girişimcilik kavramı ilk-orta eğitimden başlayarak öğretilmeli ve yaşam boyu eğitimin içindeki yerini almalıdır. İletişim, enerji, ulaşım ve lojistik altyapısı girişimcilik ortamının en önemli unsurlarıdır. Teknoloji bölgeleri ve kuluçka merkezleri yenilikçi fikirlerin filizlenmesinde ve ekonomik değere dönüşmesinde önemli araçlardır. Girişimci kişilerin yetişmesi veya girişimci ruhunun oluşabilmesi yeni bir kültürün oluşmasını gerektirmektedir. Bu nedenle toplum yapısının, bakış açısının da değişmesi zorunludur. Türkiye de iş yapabilme zorluğu ve zor ekonomik koşullar insanların daha yaratıcı, rekabetçi, girişimci ve atılgan olmasını gerektirmektedir. Kaynaklar KASIM

16 Makale Türkiye'de İnovatif Girişimcilik TÜRKİYE'DE İNOVATİF GİRİŞİMCİLİK Gülden USLU / KOSGEB KOBİ Uzman Yardımcısı Girişimci; dar anlamda belirli bir projeyi, girişimcilik anlayışına uygun biçimde geliştirmek üzere gözler önüne seren, tanıtan ve toplumun uygunluğuna göre uygulayan, geniş anlamda ise toplumun ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri, emek, teknoloji, sermaye ve doğal kaynakları bir araya getirip; yasal, finansal, örgütsel ve ekonomik özellikteki ekonomik birimler olan girişimleri kuran kişidir. Girişimcilik, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere, tüm gelişmiş ülkelerde ve hemen her endüstri dalında önemlidir. Coulter, girişimciliğin önemini yenilikçilik-icatçılık, yeni işletmelerin doğması/büyümesi ve yeni iş alanları yaratmak üzere üç önemli alanda vurgulamıştır. Nitekim, hızlı büyüyen (start-up) firmaların büyüme aşamalarında girişimcinin önemli bir özelliği, yenilikçi olması ve bunu aktif hale getirebilmesidir. Yenilikçilik; girişimcinin, beklenmeyen durumlarda, ortaya çıkan problemleri çözme yeteneğini de kapsar. Bu yetenek, girişimcinin eğitimi ve deneyimi ile kazandığı birikimlerinden oluşur. Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci Schumpeter, girişimciliği mal ve hizmetlerin üretim sürecinde denenmemiş teknolojilerin kullanılmasını sağlayan devrimcilik olarak nitelendirmiştir. Kapitalizme atfedilen yaratıcı yıkıcılık terimiyle Schumpeter, girişimciliğin bir ayağına risk almayı, bir ayağına da rekabeti koymuştur. Yaratıcı Yıkım Kuramı na göre, girişimci ruha sahip yeni firmalar, daha az yenilikçi olan mevcut firmaların yerini alacaktır ve bu durum iktisadi gelişmeye neden olacaktır. "İnovasyon" kavram olarak, hem bir süreci yenilemeyi/yenilenmeyi hem de bir sonucu "yenilik"i ifade eder. AB ve OECD literatüründe inovasyon süreç olarak; bir fikri, pazarlanabilir bir ürün ya da hizmete, yeni ya da geliştirilmiş bir üretim ya da dağıtım yöntemine ya da yeni bir toplumsal hizmet yöntemine dönüştürmek olarak tanımlanır. İnovasyon aynı zamanda bu dönüştürme süreci sonunda ortaya konan pazarlanabilir, yeni ya da geliştirilmiş ürün, yöntem ya da hizmeti de ifade etmektedir. Schumpeter (1934), inovasyonu yeni ürünlerin girişi, yeni üretim yöntemlerinin girişi, yeni pazarların açılması, hammaddeler ve diğer girdiler için yeni tedarik kaynaklarının geliştirilmesi, bir endüstride yeni pazar yapılarının yaratılması şeklinde beş farklı sınıflandırma yoluna gitmiştir. Oslo Kılavuzu'nda ise (2005), ürün inovasyonu, süreç inovasyonu, pazarlama inovasyonu ve organizasyonel inovasyon olmak üzere dörtlü bir sınıflandırma yapılmıştır. Ürün inovasyonu; yeni veya ürünün özellikleri yahut kullanılma amacıyla ilişkili olarak önemli ölçüde geliştirilmiş ürün veya hizmetin ifadesidir. Ürün inovasyonu, teknik özelliklerde, bileşenlerde, materyallerde, bütünleşik yazılımlarda kullanıcı dostu veya diğer fonksiyonel özelliklerde önemli gelişimleri içerir. Süreç inovasyonu; yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş üretim veya teslimat yönteminin veya uygun ve yeni ara basamakların uygulanmasıdır. Bu yöntemin uygulanması; tekniklerde, ekipmanda ve/veya yazılımda önemli gelişmeleri içerir. Pazarlama inovasyonu; ürün tasarımında veya paketlemede, ürün konumlandırma ve tutundurmada, ürün promosyonu veya fiyatlamada önemli değişimleri içeren yeni pazarlama yöntemlerinin uygulanmasıdır. Organizasyonel inovasyon; organizasyonel yenilikler ile ilişkili eğitim faaliyetleri, makine ve teçhizat, diğer dış bilgiler ve başka sermaye niteliği taşıyan malların edinimini de kapsamaktadır. Ticari uygulamalardaki, işyeri ve dış ilişkilerin organizasyonundaki yeni yöntemler ile ilgilidir. Globalleşme faaliyetlerinde yer alan işletmeler sayesinde, ülkeler arasındaki politik ve ekonomik engellerin azalması sonucu, girişimcilik-yenilikçilik, ilgi çekici bir araştırma alanı olmuş ve bu doğrultuda, dünyadaki liderler ile politikacılar tarafından da teşvik edilmeye başlanmıştır. Gelişmiş ülkelerde, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde giderek artan girişimcilik-yenilikçilik faaliyetleri, durgun endüstrileri harekete geçirmiş ve yeni iş alanları temin 14 KASIM 2012

17 Makale Türkiye'de İnovatif Girişimcilik ederek, işsizlik sorunlarını azaltma eğilimi yaratmıştır. Hatta girişimcilikyenilikçilik, teknolojik ilerlemenin hızlandırıcısı olarak yeniden keşfedilmiştir. Bu nedenle, az gelişmiş ekonomilerde girişimcilik yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenerek geliştirilmesi, ekonomik büyümenin özel bir koşulu olarak önerilmektedir. Kâr amacı gütmeyen bir akademik araştırma konsorsiyumu olan GEM (Global Entrepreneurship Monitor), girişimcilik faaliyetinin düzeyini belirlemek, girişimciliğin ekonomik gelişmedeki rolünü belirlemek, ülkeler arasındaki farklılığa neden olan faktörleri tayin etmek ve girişimciliği geliştirmeye yönelik politikalar önermek üzere girişimcilik faaliyeti ile ilgili nitelikli araştırma verileri oluşturmak ve bu verileri geniş kitlelere sunmaktadır. KOSGEB in liderliğinde, Yeditepe Üniversitesi nin teknik desteğiyle tamamlanmış olan 2011 yılı GEM çalışmasının ortaya çıkardığı en önemli sonuçlardan bir tanesi, ülkelerin Toplam Girişimcilik Aktivitesi düzeyi olup Ülkelerin girişimcilik notu denilebilecek endeks, yeni bir iş kurmakta olan ve yeni bir işletmenin (3.5 yaşından küçük) sahibi ve yöneticisi konumunda olan bireylerin yoğunluğunu yansıtmaktadır. Türkiye nin 2010 yılında girişimcilik notu 8,6 iken 2011 yılında 11,9 a yükselmiştir yılından beri katılımcı ülkeler, Küresel Rekabetçilik Raporu sınıflandırmasına paralel olarak faktör, verimlilik ve inovasyon odaklı ekonomiler olarak değerlendirilmektedir. Türkiye bu sınıflandırmada Verimlilik Odaklı Ekonomiye sahip ülkeler arasında yer almaktadır. Avrupa Komisyonu nun yılda bir kez yayımladığı, ülkelerin inovasyon performansını ölçümlemek üzere hazırlanan ve insan kaynağı yatırımından, girişimcilik ve entelektüel sermayeyi desteklemeye kadar pek çok göstergenin dikkate alındığı İnovasyon Birliği Skorbord Raporu'nun 2011 yılı verilerine gore; 34 Avrupa Ülkesinden sadece 16 ülkenin Ar-Ge ve inovasyon karnesinin Avrupa Birliği ortalamasını tutturduğu görülmektedir. İnovasyon karnesi AB ortalamasından yüksek olan ülkeler inovasyon liderleri olarak raporda yer alırken, Türkiye ve Bulgaristan gibi inovasyon notu AB ortalamasından çok düşük olan ülkeler mütevazi ölçüde yenilikçi ülkeler sınıfında yer alıyor. Bu rapora göre Almanya, Danimarka, İsveç ve Finlandiya Ar-Ge ve inovasyon notu AB ortalamasından yüksek olan inovatif ülkeler arasında yer alırken, Türkiye, Bulgarisyan, Romanya ve Litvanya gibi ülkeler yenilikçik performansı AB ortalamasından çok düşük olan ülkeler kategorisinde yer almaktadır. Trendchart 2008 ve 2009 yılları Türkiye'de İnovasyon Raporları incelendiğinde ülkemizde inovasyon konusunda dört ana politika uygulanmakta olduğu görülmektedir: İşletmelerde yürütülen Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarına finansal destek sağlanması, kamu ve yüksek öğrenim kurumları ile işletmeler arasında Ar-Ge faaliyetlerine yönelik işbirliklerini geliştirmek, inovatif girişimlerin sayısını arttırmak ve hayatta kalmalarını sağlama ve yüksek öğrenim kuruluşları tarafından geliştirilen Ar-Ge faaliyetlerini ticarileşme sürecinde desteklemek. Raporun konuları arasında ülkemizin inovasyon yönetişimi açısından güçlü ve zayıf yanlarının, tehdit ve fırsatlarının değerlendirilmesi incelendiğinde; 2004 yılından itibaren devletin bilim, teknoloji ve araştırma konularına daha fazla önem veriyor ve kaynak ayırıyor olması güçlü yanlarımızdan biri olarak gösterilmekte ve inovasyonun sadece bilim, teknoloji ve araştırmanın bir sonucu olmadığının, mevcut yaklaşımın Türkiye nin inovasyon performansını artırmak açısından yetersizliğinin altı çizilmektedir. Bu nedenle, inovasyonun tüm devlet politikalarıyla entegre edilmesi gerektiği ve bölgesel boyutunun da göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bölgeler arasındaki dengesizliklerin ortadan kaldırılmasında en önemli aracın inovasyon olduğu; bu nedenle de bölgesel inovasyon politikalarının tasarlanmasının büyük önem taşıdığı ifade edilmektedir. Nitekim, adı inovatif ülkeler arasında geçen Fransa, Almanya, Güney Kore, Brezilya ve İtalya'nın inovasyona KASIM

18 Makale Türkiye'de İnovatif Girişimcilik dayalı politikaları incelendiğinde bölgesel inovasyon merkezleri dikkati çekmektedir. Bölgesel inovasyon merkezleri, bir bölgedeki işletmeler, üniversiteler ve eğitim kurumları, araştırma kuruluşları, kamu kurumları, finansman kuruluşları, aracı kuruluşlar (inovasyon ve iş destek merkezleri, teknoloji transfer ofisleri, vb.), sivil toplum kuruluşları, inovasyon ve teknoloji altyapısını destekleyen kuruluşlar (teknoparklar, kuluçka merkezleri, vb.) gibi çok çeşitli aktörün ve bunlar arasındaki etkileşimin oluşturduğu bir ortam olarak tanımlanan yapılardır. Mersin de başlatılan bölgesel inovasyon stratejisi hazırlık çalışmaları, bu kapsamda örnek bir girişim olarak görülmektedir. Sekretarya hizmetlerini KOSGEB'in yürüttüğü ve tarihinde ilk Kurul Toplantısı yapılan Girişimcilik Konseyi girişimciliğin geliştirilmesine yönelik çalışmaları bir çatı altında toplayarak stratejiler oluşturulması ve uygulamaya geçirilmesini sağlamak amacını hedeflemektedir. Girişimcilik Konseyi'nin hedeflediği alanlardan birisi de ileri teknoloji ve yüksek katma değer yaratan girişim faaliyetlerinin özendirilmesi ve desteklenmesidir. Girişimciliğin ve Ar-Ge İnovasyon faaliyetlerinin desteklenmesi görevlerini tek çatı altında birleştiren KOSGEB, Ar-Ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programları kapsamında girişimcileri ve işletmeleri Teknoloji Merkezleri (TEKMER) ile Duvarsız Teknoloji İnkübatörleri (DTİ) aracılığıyla desteklemektedir. TEKMER desteğinde üniversite sanayi işbirliğinin gerektirdiği kurumsal altyapının oluşturulması amacıyla üniversiteler ile işbirliği protokolleri yapılarak KOSGEB birimleri oluşturulmakta ve desteklenmesine karar verilen işletmelere üniversite yerleşkeleri içinde çalışabilecekleri işlikler de tahsis edilmektedir. Kendilerine işlik verilen işletmelerin çeşitli giderleri, KOSGEB ve üniversitelerce karşılanmakta istedikleri takdirde üniversite öğretim elemanlarının bilgi birikimi ve teknik altyapısından yararlandırılmaktadırlar. DTİ ler de TEKMER gibi kurulmakta ancak KOSGEB, işlik vermeden sanayicinin Ar-Ge projesini işletmenin kendi yerinde desteklemektedir. Üniversite, kamu ve sanayi sarmalının mükemmel bir örneği olan TEKMER'ler bölgesel inovasyon merkezlerinin oluşturulmasında ve yürütülmesinde inovasyon aktarım merkezleri olarak önemli rol oynayacaktır. Üniversite öğrencilerinin girişimciliğe özendirilmesi ve gerek üniversite öğrencilerinin gerekse girişimcinin ve sanayicinin inovasyon farkındalığının artırılması konusunda TEKMER'ler bünyesinde yapılacak çalışmalar ve eğitim faaliyetleri bölgesel inovasyon politikalarının etkin araçlarından olacaktır. KAYNAKÇA SCHUMPETER, A. Joseph (1934). The Theory of Economic Development. An Inquiry into Profits, Capital, Credit, Interest, and the Business Cycle, Harvard University Press,Cambridge. OECD - Oslo Manual (2005). Proposed Guidelines for Collecting and Interpreting Technological Innovation Data,Paris. KAVAK, Ç., Bilgi Ekonomisinde İnovasyon Kavramı ve Temel Göstergeleri, Dicle Üniversitesi, Ekonomi Bölümü, Akademik BiliĢim 09 - XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Şubat 2009 Harran üniversitesi, Şanlıurfa HÉBERT, R. F., & Link, A. N. (1989). In Search of Meaning of Entrepreneurship. Small Business Economics, 1 (1), COULTER, Mary (2001), Entrepreneurship in Action, Smail Business 2000 (New Jersey: Prentice- Hall). LITTUNEN, Hannu (2000), "Entrepreneurship and the Characteristics of the Entrepreneurial Personality," International Journal of Entrepreneuria/ Behavior & Research, Vol. 6, No. 6: KASIM 2012

19 KOBİ'ler Büyür Türkiye Büyür Ahmet KOÇ / KOSGEB Basın ve Halkla İlişkiler Müdürü Ülkemizde olduğu gibi dünyada da ekonomi için önemi tartışılmayan KOBİ lerin ve girişimcilerin desteklenmesi amacıyla 1990 yılında 3624 Sayılı Kanun ile kurulan KOSGEB, başta imalat sanayi işletmeleri olmak üzere hizmet ve ticaret sektörlerindeki işletmeleri de hedef kitlesine dahil ederek ülkemizin KOBİ lerden sorumlu ulusal kuruluşu niteliğine kavuşmuştur. KOSGEB yeni dönemde; KOBİ lerin yönetim becerilerini ve kurumsal yetkinliklerini geliştirmek, KOBİ lerin, Ar-Ge ve inovasyona dayalı faaliyetlerini artırmak, girişimcilik kültürünü geliştirmek ve başarılı yeni işletmelerin kurulmasını teşvik etmek ve kurumun nitelikli hizmet sunmaya yönelik olarak sürekli gelişimini sağlamak gibi dört eksende belirlenen stratejik hedefler doğrultusunda dört ana başlıkta destek ve hizmetler sunmaktadır. KOSGEB DESTEK VE HİZMETLERİ: 1. KOSGEB Destek Programları 2. Finansman Destekleri 3. Laboratuvar Hizmetleri 4. Bilgilendirme ve Yönlendirme 1.KOSGEB DESTEK PROGRAMLARI KOSGEB hedef kitlesinin genişlemesinin ardından, KOSGEB tarafından KOBİ lere sağlanan desteklerinin sektörel ve bölgesel farklılıklar gözetilerek sonuç odaklı ve daha fazla etki oluşturacak şekilde program ve proje esaslı olarak kullandırılması için gerekli mevzuat çalışmaları yapılmış ve KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği 2010 yılında yürürlüğe alınmıştır. Bu kapsamda; işletmelere, girişimcilere, KOBİ lere yönelik projeleri olan meslek kuruluşlarına ve işletici kuruluşlara, geri ödemeli ve geri ödemesiz olmak üzere; Genel Destek Programı, KOBİ Proje Destek Programı, Tematik Proje Destek Programı, Girişimcilik Destek Programı, Ar-Ge, Inovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı, İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı olmak üzere yedi başlıkta destek sağlamaktadır. AR-GE İNOVASYON ve ENDÜSTRİYEL UYGULAMA PROJELERİNE 1 MİLYON TL Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programıyla bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler ile girişimcilerin geliştirilmesi, yeni ürün, yeni süreç, bilgi ve/veya hizmet üretilmesi ve ticarileştirilmesi için araştırma, geliştirme, inovasyon ve endüstriyel uygulama projeleri desteklenmektedir. Bu program kapsamında 12 bin TL limitli kira desteği, 20 bin TL limitli başlangıç sermayesi desteği, 25 bin TL limitli proje danışmanlık desteği, 5 bin TL limitli eğitim desteği, 25 bin TL limitli sınai ve fikri mülkiyet hakları desteği, 5 bin TL limitli proje tanıtım desteği, 15 bin TL limitli fuar, kongre, konferans, teknolojik işbirliği desteği ile 25 bin TL limitli test, analiz ve kalibrasyon desteğinin yanı sıra, makine teçhizat, donanım, hammadde, yazılım ve hizmet alımı giderlerine 100 bin TL ye kadar geri ödemesiz, 200 bin TL ye kadar geri ödemeli destekler verilmektedir. Endüstriyel Uygulama Programı kapsamında ise geri ödemesiz 18 bin TL limitli kira desteği, 150 bin TL limitli Makine-Teçhizat, donanım, sarf malzemesi, yazılım ve tasarım giderleri desteği ile 100 bin TL ye kadar personel gideri desteği ile 200 bin TL ye kadar geri ödemeli makine-teçhizat, donanım, sarf malzemesi, yazılım ve tasarım giderleri desteği verilmektedir. İŞLETME PROJELERİNE 150 BİN TL KOBİ Proje Destek Programı kapsamında, işletmelerin, üretim, yönetim ve organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve benzer alanlarda sunacakları projeleri desteklenmektedir. KOBİ lerin kendi projelerini kendilerinin hazırlaması, kendi beceri ve noksanlarını daha iyi tanımalarını amaçlayan KOBİ Proje Destek Programı kapsamında verilecek desteğin üst limiti 150 bin TL dir. Tematik Proje Destek Programı ile; makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel KASIM

20 ihtiyaçların karşılanması, uluslararası mevzuat ve önceliklere KOBİ lerin uyumunun sağlanması ve meslek kuruluşlarının KOBİ leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamaları teşvik edilecektir. Program ile işsizliğin yoğun olduğu yerlerde üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve yerel yönetimler başta olmak üzere yerel aktörler tarafından hazırlanan meslek edindirme projelerine finansman sağlanacaktır. Meslek Kuruluşu Destek Programı'yla verilecek desteğin üst limiti 150 bin TL dir. sürdürülebilir işletmelerin kurulması, girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması, İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi, istihdamın artırılması ve yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi kapsamında genel ve özel hedef gruplarına ücretsiz uygulamalı girişimcilik eğitimleri verilmekte olup; Yeni Girişimci Desteği kapsamında geri ödemesiz 3 bin TL limitli işletme kuruluş desteği, 5 bin TL limitli kuruluş dönemi makine, teçhizat ve ofis donanım desteği ile 12 bin TL limitli işletme giderleri desteği ile geri ödemeli 70 bin TL limitli sabit yatırım desteği kullandırılmaktadır. İŞBİRLİĞİ GÜÇBİRLİĞİ YAPAN KOBİLER KAZANACAK İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı ile ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar ve ortak imalat ve hizmet sunumu gibi konularda bir araya gelen KOBİ lere destekler sağlanmaktadır. İşletmelerin birleşme, işbirliği ve ortaklık yoluyla, mevcut yaratılan katma değeri büyütmeleri hedeflenen bu programla 250 bin limitli geri ödemesiz, 500 bin TL limitli geri ödemeli destek sağlanmaktadır. GİRİŞİMCİLERE DESTEK, KADIN GİRİŞİMCİYE POZİTİF AYRIMCILIK Girişimcilik Destek Programı ile girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması, başarılı ve İş Geliştirme Merkezi Desteği kapsamında 750 bin TL ye kadar geri ödemesiz İŞGEM Kuruluş Desteği ile 100 bin TL ye kadar geri ödemesiz İŞGEM İşletme Desteği verilmektedir. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri, girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak ve girişimcileri iş planı kavramı ile tanıştırarak başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamak amacı ile verilmekte ve eğitim sonunda girişimci adaylarının kendi iş fikirlerine yönelik iş planlarını hazırlayabilecek bilgi ve deneyimi kazanmaları hedeflenmektedir yılı itibariyle uygulamaya geçirdiğimiz yeni destek modeli ile hizmetin yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. 18 KASIM 2012