Prof. Dr. Nurgül Türemiş

Transkript

1 ETO Adana DÜNYA DA ve TÜRKĠYE DE ORGANĠK TARIM Prof. Dr. Nurgül Türemiş

2 Organik Tarım; üretimde sentetik kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Organik tarımın amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır. ETO

3 Dünya da organik tarım 30,6 milyon hektar sertifikalı üretim alanı 62 milyon hektar orman+doğadan toplama tarım iģletmesi çeģit ürün 17% 33% 14% 5% 64% 67% Sertifikalı organik üretim Orman+Doğadan toplama Mera Çok yıllık türler Yıllık türler Diğer+Bilinmeyen Kaynak: FIBL Survey, 2007

4 Organik Üretim Alanları Dağılımı (%) 4,5 20,2 13,2 3,8 Okyanusya Avrupa 39,8 Latin Amerika Kuzey Amerika Asya Afrika 21,2

5 KITALARA GÖRE ORGANĠK ÜRETĠM ALANLARININ DAĞILIMI (2005/2006) 6.5 milyon ha 1.4 milyon ha 12.2 milyon ha Kuzey Amerika 6.4 milyon ha Avrupa 4.1 milyon ha Asya 1.2 milyon ha Afrika Güney Amerika Avustralya/Okyanusya Dünya Organik Üretim Alanı: 31,8 milyon ha Büyüme 26,5 dan 31,8 milyon ha ra: +%19

6 Avustralya Arjantin İtalya ABD Brezilya Uruguay Almanya İspanya İngiltere Şili İlk On Ülke ha

7 AB de organik tarım Avrupa ülkeleri: 6,3 milyon hektar üretim alanı, adet iģletme/üretici, Toplam tarımsal alanın % 3.4 ü, Toplam iģletmelerin % 2 si organik. Organik üretim alanlarının toplam tarım alanları içindeki payı: LihteĢtayn (%26,40), Avusturya (%12,9), Ġsviçre (% 10,27),Finlandiya (%7,22), Ġtalya (%6,86)

8 EKOLOJĠK ÜRÜN PAZARI? Tüm satışların ülkelere göre yıllık % artışlarla 23,5 milyar euro dolayında olduğu hesaplanmaktadır. Avrupa, ABD ve Japonya gelişen pazarlar olarak ilk sırada yer almaktadır. Japonya 1997 de 1 milyar dolardan 2000 de 2.5 milyar dolara çıkmıştır. En önemli ihracatçı ülkeler: Çin, Hindistan ve Türkiye olarak belirtilmektedir. ETO

9 Organik pazarda büyüme: + % 9, 23,5 milyar euro ABD USA % Duitsland Almanya % Engeland Ġngiltere % Zwitserland Ġsviçre % Nederland Hollanda % % % omzetgroei Dünya çapında en büyük 3 pazarda Bio Foodomzet organik ürünlerin totaal per land (toptan) (2004 satıģ omzet ve x mln satıģ euro) büyümesi (x milyon euro)

10 Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komitesine göre yılda 2 milyon kişi pestisitlerin üretimi ya da gıdalardaki kalıntılar yüzünden zehirlenmekte bunlardan kişi ölmektedir

11 Yıllar Türkiye de Pestisitlerle Meydana Gelen Zehirlenmeler ve Ölüm Olayları Zehirlenen Kişi Sayısı Ölüm Sayısı Ölüm Oranı (%) , , * 5,73 * 65 kişinin 28 i (%43) Doğu Akdeniz e ait

12 1990 ve 1994(Anonim, 1996) yıllarında yapılan bir araştırmada tolerans üstü pestisit kalıntı oranı araştırılmış; Ege Bölgesinden alınan 57 adet çekirdeksiz üzüm örneğinde % 8.8, Sera hıyarlarında % 4,4 ve Sera biberlerinde % 11.5 oranında tolerans üstü pestisit bulunmuştur.

13 Neden organik Tarım Gün geçtikçe toprak yapısının bozulması ve toprağın verimsizleşmesi Çevrenin her geçen gün kirlenmesi Gıdalarda lezzeti oluşturan kalitenin bozulması Genetiği değiştirilmiş organizmaların hergeçen gün yaşamımıza biraz daha fazla girmesi

14 1970 li yıllara kadar ABD ve Avrupa nın ekolojik tarım felsefesini destekleyenlerin mahalli organizasyonlar kurmaları ORGANĠK TARIMIN DOĞUġU Fikir 1910 lu yıllarda İngiltere de Ortaya Atılmış, Avrupa da 1928 yılında Fizik Profesörü Dr. Rudolf Steiner in Biyodinamik Tarım Enstitüsünü kurması 1940 yılında İngiltere de Albert Howard adlı bilim adamının Organik (ekolojik, biyolojik) tarım konusunda tarımsal vasiyetinin yayınlanması 1940 lı yıllarda İsviçre asıllı Mueller ve Rusch, Fransa asıllı Lemaire ve Boucher in Kapalı Sistem Tarım konusundaki çalışmaları

15 Türkiye de Organik Tarım TKB-TÜGEM-ATÜT Ülkemizde organik tarım yıllarında Dünya da organik tarımın geliģimine ve yurtdıģından gelen organik ürün talebine bağlı olarak sistemsiz bir Ģekilde baģlamıģ ve güvenilir gıdaların tüketimine yönelik Dünya daki değiģmelere paralel olarak geliģmiģtir

16 Organizasyon Şeması TARIM ve KÖYĠġLERĠ BAKANLIĞI Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi (OTUYK) Tarımsal Üretim ve GeliĢtirme Genel Müdürlüğü Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire BaĢkanlığı ORGANĠK TARIM KOMĠTESĠ (OTK) Alternatif Üretim Veri Toplama ve Değerlendirme ġube Müdürlüğü Alternatif Tarımsal Üretim ġube Müdürlüğü Mevzuat ve Politika ġube Müdürlüğü TKB 81 Ġl Müdürlüğü Organik Tarım Birimi (OTB) YetkilendirilmiĢ KuruluĢ

17 Organik Tarım Mevzuatı Organik tarımla ilgili ilk mevzuat, 1994 Revize Temmuz sayılı Organik Tarım Kanunu Aralık Şubat 2008 tarihli ve sayılı Resmi Gazete Haziran 2005 Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelik 2092/91 AB yönetmeliği ile uyumlu Ekim 2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 10 ağustos 2010.En son yönetmelik.

18 Predatör (Avcı) böcekler Chrysopidae (Neuroptera), Chrysoperla (=Chrysopa) carnea Yaprakbiti, kırmızı örümcek, thrips, beyaz sinek, böcek yumurtaları ve küçük lepidpoter ve diğer böcek larvaları ile beslenir.

19 Predatör (Avcı) böcekler Anthocoridae (Hemiptera) Thrips, akar, böcek yumurtası, yaprakbiti ve küçük tırtıllarla beslenir. Orius spp.

20 Bakteriler Bacillus popilliae Bacillus thuringiensis

21 KOMPOST

22 Kompost Yüksek moleküllü bitkisel ve hayvansal kompleks maddelerin nem ve sıcaklığın varlığında, mikrobiyolojik olarak ayrışması ve bu suretle dokuları gevşemiş, yapısında bulunan bazı elementleri (N-P-K-S vb)serbest hale geçmiş, başlangıca göre farklı özellikler kazanmış bir organik materyaldir.

23 Altındişli

24 Altındişli

25 Altındişli

26

27

28

29

30 Altındişli Solucan Kompostu

31 Altındişli

32 Altındişli

33 Altındişli

34 Altındişli Bali

35 Altındişli Geneva-İsviçre

36 Altındişli Geneva serada sebze üretimi

37 Altındişli Geneva organik kabak üretimi

38 Geneva şaraplık üzüm bağı Altındişli

39 Altındişli HK organik fuar

40 Altındişli Hindistan- Fidanlık

41 Hindistan sebze fideliği Altındişli

42 Altındişli Organik Vanilya-Hindistan

43 Altındişli Lübnan

44 Altındişli Organik keçicilik Norveç

45 Altındişli Org. Keçicilik Norveç

46 Altındişli

47 Altındişli Organik market(virjinya)

48 Altındişli Ethiopya Geleneksel üretim

49 SATIŞ NOKTALARI: Açık pazarlar, supermarketler, özelleşmiş dükkanlar Altındişli

50 Hayvan refahı ve hakları HAYVANSAL ÜRÜN TALEBĠ DIOXIN VE DELĠ DANAYA BAĞLI OLARAK ARTMIġTIR. Çiftlikten satıģ Altındişli

51 Organik Tarımın Türkiye de ĠĢleyiĢi TARIM VE KÖYĠġLERĠ BAKANLIĞI KONTROL VE SERTĠFĠKASYON KURULUġLARI FĠRMALAR PROJELER ÇĠFTÇĠLER-MÜTEġEBBĠS ÇĠFTÇĠLER

52 Türkiye de Organik Ürün Etiketlerinde Bulunması Gereken Logolar

53 Organik Ürün Etiketi

54 Türkiye de Organik Tarımsal Üretim Yıllar Çiftçi Sayısı Üretim Alanı Üretim Miktarı Ürün Sayısı (ha) (ton)

55 Türkiye de Organik Tarım Alanlarının Bölgelere Göre Dağılımı (2007) Bölgeler Toplam Alana Göre % Akdeniz 13,4 8,6 Doğu Anadolu 20,0 15,1 Ege 36,8 34,5 Güney Doğu Anadolu 13,4 1,9 Ġç Anadolu 4,4 17,6 Karadeniz 9,7 14,9 Marmara 2,3 7,4 Toplam Çiftçi Sayısına Göre %

56 Organik Ürünler 8 ürüne yönelik yapılan üretim günümüzde 201 ürüne ulaģmıģtır. Fındık, ceviz, antepfıstığı, kuru incir, kuru kayısı, kuru üzüm, baklagiller, tıbbi aromatik bitkiler, pamuk, üzümsü meyveler ile yaģ meyve sebzenin organik tarım metotlarına uygun olarak üretimi yapılmaktadır. ĠĢlenmiĢ organik ürün çeģitlerinde de yıllar içinde önemli artıģlar olmuģtur.

57 Organik Üretilen Ürünler Antepfıstığı Badem Börülce Ceviz Çam fıstığı Domates Kuru erik Fasulye Fındık Ġncir Kayısı Patlıcan Üzüm Ahududu Altıntop Armut Ayva Böğürtlen Çilek Erik Kiraz Muz Nar Portakal Şeftali Vişne Zeytin Biber Brokoli Ispanak Kabak Karpuz Kavun Maydanoz Pırasa Salatalık Sarımsak Soğan

58 Organik Üretilen Ürünler Adaçayı Anason Ardıç Biberiye Binbirdelik otu Civan perçemi Çörekotu Dağ çayı Defne Gengel Gövelek Hayıt Ihlamur Papatya Püren Rezene Salep Sarı kantaron Tarhana otu Ya. mersini Isırgan otu Kapari Kekik Kimyon Kızılcık Kuşburnu Melisa Mercan köşk Mürver Nane Palamut Pamukotu

59 Organik Üretilen Ürünler Arpa Buğday Çeltik Fiğ Mercimek Mısır Nohut Pamuk Susam Yerfıstığı Bal Fidan Gül Gül çiçeği Gülsuyu Gül yağı Zeytinyağı Ceviz Dut Ebegümeci Elma Enginar Fındık Haşhaş Kapari Keçiboynuzu Kestane Kızılcık Nadas Yabani elma Zerdali

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73 Türkiye de Organik Ürün Pazarlama Kanalları Pazarlama Üretici Ġhracatçı ve/veya ĠĢleyici Firmalar Organizasyon Firmaları (Aracılar) Doğrudan Pazarlama Ġç Pazar Süpermarketler Ġhracatçı Tüketici Organik Ürünlerde ÖzelleĢmiĢ Dükkanlar Tüketici

74 Organik Ekmek Üretim Projesi Ġstanbul Halk Ekmek A.ġ.nin organik ekmek üretimine teknik destek sağlamak. Proje sosyal boyutlu olup bölgeler arası geliģmiģlik farkını ortadan kaldırmak üzere ilk etapta Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Erzincan, Erzurum, Kars, Sivas, MuĢ illerinde uygulamaya konulmuģtur.

75 Organik Şeker Pancarı ve Şeker Üretimi Projesi Organik ġeker Pancarı ve ġeker Üretimi projesi 10 yıllık bir proje olarak yapılmıģ 2005 yılında Konya da çalıģmasına baģlanmıģtır.projenin yürütülmesinde Ģeker enstitüsünün ilgili Ģubeleri yanında,daire BaĢkanlığımızla da iģbirliği yapılarak teknik destek sağlanmaktadır.

76 Türkiye de Tarım Potansiyelinin Harekete Geçirilmesine ĠliĢkin Bilincin Artırılması Projesi BahçeĢehir Üniversitesinin Avalon Vakfı ve Avrupa Çevre Politikası Enstitüsü ile yürüteceği Türkiye de Tarım Potansiyelinin Harekete Geçirilmesine ĠliĢkin Bilincin Artırılması projesinde Bakanlığımız teknik destekçi olarak görev alacaktır.

77 Gümrük MüsteĢarlığı Çevre ve Orman Bakanlığı ORGÜDER TÜBĠTAK STK Üniversiteler KSK Paydaşlar DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı Tüketiciler ETO ĠGEME Sağlık Bakanlığı Girdi Temin Ediciler TZOB Üreticiler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Organik Ürün Satıcıları Ġhracatçılar DPT

78 Hedefler Avrupa Birliği mevzuatının ve uygulamalarının sürekli güncellenmesi, Dünya organik pazarlarının her açıdan izlenerek organik üretim ve satıģ politikalarını güçlendirecek yapılanma ve politika belirlenmesi, Güncel ve doğru veri toplama ve paylaģımının sağlanması, Üretici örgütlenmesinin hızla teģvik edilmesi Organik girdiler konusunda sektörün ihtiyaç duyduğu girdilerin üretiminin geliģtirilmesi ve yaygınlaģtırılması, Girdilerde yerel kaynakların kullanımının ön plana çıkarılması, Toplam tarım alanı içerisindeki organik tarım alanının %3-3,5 seviyelerine çekilmesi (5-10 yıl arasında)

79 Hangisi Organik?

80 Etiket bilgileri ve logo tüketici için garantidir Sertifika kuruluģunun adı, sertifika numarası, üretici kurum adı, ürün bilgileri ve logo ambalajda yer almalıdır.

81 Kontrol ve Sertifikasyon KuruluĢu Akredite KuruluĢu Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları 1 IMO Die SAS (Schweizcrische Akkreditierungs Stelle Sweden) 2 ECOCERT-SA COFRAC (France) 3 ETKO OIAS (iģlemler devam ediyor) LAKON 4 CU RVA (Raad Voor Accreditatie the Netherlands) 5 BCS DAR (Deutschen Akkreditierung Rat Germany) 6 EKO-TAR (TR) TÜRKAK (Turkish Accreditation Agency - Turkey) 7 ICEA SINCERT (Accreditamento Organismi Sertificazione Italy) 8 CERES DAR (Deutschen Akkreditierung Rat Germany) 9 ORSER (TR) TÜRKAK (Turkish Accreditation Agency - Turkey) 10 TÜRKGAP (TR) 2007 de kuruldu,akreditasyon için yasal süreçte 11 ANADOLU (TR) 2007 de kuruldu,akreditasyon için yasal süreçte 12 NĠSSERT (TR) 13 IMC (TR) 2007 de kuruldu,akreditasyon için yasal süreçte 2007 de kuruldu,akreditasyon için yasal süreçte

82 Organik Tarımda Gıda-dıĢı Sektörler Eko ve agro-eko turizm YeĢil otelcilik Yerel markalı ürünler Restoranlar Süpermarket zincirleri Sağlık turizmi Katering servisleri Tekstil, Kozmetik, Ormancılık, Diğer

83 Bu sunum sitesinden yayımlanmıştır. Altındişli ETO