BÖLÜM II ENDÜSTRİYEL TASARIM MÜHENDİSLİĞİ (ETM)

Transkript

1 BÖLÜM II ENDÜSTRİYEL TASARIM MÜHENDİSLİĞİ (ETM)

2 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Nedir? Endüstriyel Tasarım, endüstriyel ürünlerin tasarımı, kullanım kolaylığı, kültürel ve sembolik değerler, pazar başarısı ve güvenlik gibi nitelikleri bir arada gözeterek insan gereksinimlerini karşılayan ürünlerin oluşturulması ve bu nitelikleri taşıyan fikirlerin üretim için geliştirilmesi amacıyla harcanan çabalardır. Mühendislik ise; bilim ve matematiksel prensipleri, tecrübe, karar ve ortak fikirleri kullanarak insana faydalı ürünler geliştirme sanatıdır. Mühendisler, köprüler (İnşaat Mühendisi, Makine Mühendisi), tıbbi teçhizatlar (Biyomedikal Mühendisi, Endüstriyel Tasarım Mühendisi), zehirli atıkları temizleme yolları (Çevre Mühendisi) ve toplu taşıma sistemleri tasarlar. Bir başka ifade ile mühendislik, belirli bir ihtiyacı karşılamak için gerekli teknik ürün ve sistemi üretme sürecidir

3 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği ise, Endüstriyel Tasarım ve Mühendisliği birleştiren bir mühendislik dalıdır. Endüstri Ürün Tasarımcıları veya Endüstriyel Tasarımcılar bir ürün geliştirme esnasında, ürünün estetiği (sanatsal boyut), kullanıcı ile etkileşimi gibi kavramlara dikkat etmektedirler. Üretilecek ürünün üretim yöntemleri, kullanılacak malzeme, mukavemet hesabı (Makine Mühendisliği uğraş alanı), pazarlama, üretim planlama, ergonomik tasarım (Endüstri Mühendisliği uğraş alanı) gibi temel mühendislik kavramlarını yeterince dikkate almamakta ve bu alanda yeterli alt yapıya sahip olmamaktadırlar. Endüstriyel Tasarım Mühendisliği, Endüstri Ürün Tasarımı ve Mühendislik entegrasyonunu sağlamakta ve bu alanda duyulan ihtiyacı gidermektedir

4 Endüstriyel Tasarım Mühendisleri birçok disiplinde bilgi sahibi olan, teknoloji, üretim, pazarlama, müşteri davranışları, estetik ve ergonomi alanlarını birbirine entegre ederek yeni tasarımlar, yeni konseptler, ürünler yada çözümler bulan uzmanlardır

5 Günlük yaşamda sıkça karşılaştığımız, birçok seçenek arasından beğenerek aldığımız, kullanışlı, yaşadığımız çevreyi ve yaşam kalitemizi önemseyen ürünlerin geliştirilmesi Endüstriyel Tasarım Mühendislerinin katkıları ile gerçekleşmektedir

6 Tasarım Mühendislerinin geliştirdiği yaratıcı ve yenilikçi çözümler; Evlerde kullandığımız elektrikli aletlerden saklama ve pişirme kaplarına Üzerimizde taşıdığımız cep telefonundan kol saatine

7

8 Çalışma mekanlarında kullandığımız ofis sistemlerinden aydınlatma elemanlarına, Ortak alanlarda kullandığımız kent mobilyalarından ulaşım araçlarına kadar birçok ürünün, yaşamımızı kolaylaştıran, deneyimlerimizi zenginleştiren, tercih ettiğimiz ürünler haline gelmesinde önemli bir rol oynar

9 Endüstriyel Tasarım Mühendisi; İhtiyaçların belirlenmesine, Belirlenen ihtiyaçların yeni ürünlere dönüştürülmesine (tasarım ve üretim) Veya yapılacak değişikliklerle mevcut ürünlere yansımasına, ürünlerin kullanım ömrünü tamamladıktan sonra değerlendirilmesine kadar birçok aşamaya katkıda bulunmaktadır

10 Her ürün bir yaşam döngüsüne sahiptir. Bu döngü, kâr ve zarar gibi ciroyu da gösteren ekonomik bir bakış açısına dayanmaktadır. Döngü süresi, ürün çeşidi ve mühendislik branşına sıkı bir şekilde bağımlıdır. Görevlere ayrılan süre önceki tasarımlarla aynı (veya çok benzeri) olduğunda azalacağı için bu durumda, tasarım veya geliştirme bölümünün ürün üzerinde çalışma süresi daha da kısalacaktır. Örneğin VW Beetle in ilk tasarım ve geliştirilme süreci 5-6 yıl alırken, güncel modeli olan VW New Beetle in geliştirme süreci 2 yıl sürmüştür

11 Ürün Yaşam Döngüsü

12

13 En geç, doyum aşamasına ulaşıldığı zaman pazarı yeniden canlandıracak veya yeni mamuller üretecek önlemler almak gerekir. Bu önlemleri almak ürünü izlemek bakımından yapılması gereken önemli bir görevdir. Bu bağlamda yapılabilecek ilişkili bir faaliyet, yeni özellikli ürün/ürünler ile pazar payı artırmadır

14

15

16 Yöneylem araştırmalarının sağlamak istediği en önemli fayda, tüm bir organizasyon için imkanlar dahilindeki en iyi sonuç verecek kararları bulmaktır. Örnek vermek gerekirse, yöneylem araştırmaları aşağıdaki problemlere ve benzerlerine çözüm arar. Bir süpermarkette kaç tane kasiyer çalışmalıdır ki, hem müşteriler çok fazla beklemek zorunda kalmasın, ancak personel giderleri de makul ölçüler içinde kalsın. Yeni kurulacak bir hastane şehrin hangi noktasına yapılmalıdır ki, en fazla insanın en kısa sürede yararlanması sağlansın? Bir fabrikadan satış mağazalarına ürün yollamanın en ekonomik yolu nedir? (French, Hartley, Thomas & White, 1986) Bu örnekler doğaldır ki çok sayıda çoğaltılabilir. Ancak genel olarak gözlenen durum, yöneylem araştırmalarının imkanlar dahilinde en iyi sonucu almak için kullanılan bir yöntem olduğudur

17 Ürün planlama işlemi

18 Tasarım sürecinde; Gerek üretici kuruluşun üretim olanakları, Maliyet, Pazar payı, Hedef kitle gibi kaygılarını gerekse; kullanıcının kültürel değerlerini, Estetik beğenisini, Kullanım kolaylığı ve Güvenlik gibi ihtiyaçların gözetilmesi gerekmektedir

19 Bu bağlamda; Endüstriyel Tasarım Mühendisliği programı mühendisliğin ve endüstriyel tasarım konularının çalışma metotlarını ve ön görülerini birleştirmektedir. Mühendislik nitelikleri ile tasarım yeteneklerini birleştirerek, öğrencilere ürün geliştirme projeleri bir temel yapı hazırlar, bu gibi projeleri yönetme ve geliştirme becerisini kazandırır

20 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Programının Amaçları Matematik, fizik ve temel mühendislik konularında güçlü bir altyapıya sahip ve bunları alanında kullanabilen mezunlar yetiştirmek. Modern mühendislik uygulamaları için gerekli teknikler ve donanımlar konusunda bilgi sahibi ve bu bilgileri tasarım, uygulama ve iletişim alanında etkili kullanabilen mezunlar yetiştirmek. Endüstriyel Tasarım problemlerini çözebilen, temel ve mühendislik bilimlerinin prensiplerini uygulama becerisi kazanmış elemanlar yetiştirmek. Deney tasarlama, yürütme ve sonuçları analiz edip yorumlayabilen mühendisler yetiştirmek

21 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Programının Amaçları Güncel yöntemleri, araç ve teknolojileri kullanarak endüstriyel tasarım süreci ve sistemlerini seçen ve tasarlayan elemanlar yetiştirmek. Çok disiplinli takımlarda çalışabilme ve liderlik yapabilme becerisi kazanmış mühendisler yetiştirmek. Endüstriyel tasarım mühendisliği problemlerini belirleme, formüle etme, çözme ve sunma becerisi kazanmış elemanlar yetiştirmek. Mühendislik tasarım ve analizlerinde bilgisayar yazılımları gibi modern mühendislik yöntemlerini ve bilgiye ulaşmada çağdaş yöntemleri kullanabilen personel yetiştirmek

22 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Programının Amaçları Mühendislik problemlerini tanımlayabilen, çözüme uygun malzeme, sistem, ürün ve yöntem seçebilen, tasarlayabilen ve bunları kaynakların ve doğanın korunması ve kaliteli üretim öngörüsü ile ekonomik temelleri olan projelere dönüştürebilecek mezunlar yetiştirmek. Mesleki ve etik sorumluluk bilinci oluşmuş, çağdaş ve toplumsal gelişmeleri takip eden, yorumlayan, etkin yazılı ve sözlü iletişim kurabilen, takım çalışmasına yatkın ve sürekli öğrenme gereğini algılamış mezunlar yetiştirmektir

23 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği / Endüstri Ürünleri Tasarımı Programları Bulunan Okullar /Üniversiteler Türkiye de ve dünyada Endüstriyel Tasarım Mühendisliği / Endüstri Ürünleri Tasarımı programları bulunmaktadır. 11 farklı ülkede 21 farklı tasarım okulu mevcuttur. Bunların bir kısmı; Aalto University (TAIK-UIAH) (Finlandiya) Ecole Superieure d'art et Design - ESAD de Reims- (Fransa) ESCI Les Ateliers (Fransa) Fachochschule Coburg (Almanya) Hochschule Bremen (Almanya) Staat. Hoch. für Gestaltung Karlsruhe (Almanya)

24 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği / Endüstri Ürünleri Tasarımı Programları Bulunan Okullar /Üniversiteler Stuttgart State Academy of Art and Design (Almanya) University College West Flanders-HOWEST (Belçika) University of the Aegean (Yunanistan) Politecnico di Milano (İtalya) Politecnico di Torino (İtalya) University of Sassari (İtalya) Technical University of Delft (TU Delft) (Hollanda) Korean Advanced Institute of Science & Technology - KAIST (Güney Kore)

25 Endüstriyel Tasarım Mühendisliği / Endüstri Ürünleri Tasarımı Programları Bulunan Okullar /Üniversiteler Estonian Academy of Arts (Estonya) Malmö University (İsveç) University of Göteborg (İsveç) Linnaeus University (İsveç) Sheffield Hallam University (İngiltere) Leeds Metropolitan University (İngiltere) National Institute of Design - NID (Hindistan)

26 Türkiye de Devlet Üniversiteleri Erciyes Üniversitesi (Endüstriyel Tasarım Mühendisliği - Müh. Fakültesi) Karabük Üniversitesi (Endüstriyel Tasarım Mühendisliği -Teknoloji Fakültesi) Gazi Üniversitesi (Endüstriyel Tasarım Mühendisliği -Teknoloji Fakültesi) Celal Bayar Üniversitesi (Endüstriyel Tasarım Mühendisliği -Teknoloji Fakültesi) İTÜ (Endüstri Ürünleri Tasarımı Mimarlık Fakültesi) Marmara Üniversitesi Mimar Sinan Üniversitesi ODTÜ (Endüstri Ürünleri Tasarımı Mimarlık Fakültesi)

27 Ülkemizde de Endüstriyel Tasarım Mühendisliği programı ilk kez Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi bünyesinde kurulmuştur (2010). Halen ülkemizde Mühendislik Fakültesi bünyesinde kurulan tek Endüstriyel Tasarım bölümüdür

28 Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleri Endüstri ürünleri tasarımı lisans programı, öğrencilere geniş bir kuramsal ve teknik bilgi birikimi ile mesleki becerileri kazandırmayı amaçlar. Program, strüktür, malzeme ve üretim yöntemleri gibi konuları ele alan derslerin yanı sıra ergonomi, tarih ve pazarlama derslerini de içermektedir. Ayrıca öğrencilere geleneksel ve bilgisayar destekli çizim ve modelleme teknikleri de öğretilmektedir

29 Tüm bu dersler, programın merkezinde yer alan, farklı konularda ve karmaşıklık düzeylerindeki tasarım projelerinin yürütüldüğü stüdyo derslerini destekleyici niteliktedir. Stüdyo derslerinde yürütülen projeler jüriler tarafından, farklı açılardan bakılarak değerlendirilir. Mezuniyet yılındaki öğrenciler genellikle endüstri kuruluşları ile ortak yürütülen projeler üzerinde çalışmaktadırlar. Ayrıca, öğrencilerin mesleki becerilerini geliştirmek için üretim birimlerinde ve profesyonel tasarım ofislerinde yaz stajı yapmaları zorunludur

30 Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleri Temel Dersler Dönem-I Temel Tasarım I Tasarım İletişimi I Endüstri Ürünleri Tasarımına Giriş Fizik İngilizce I Bilgi Teknolojilerine ve Uygulamalarına Giriş Dönem-II Temel Tasarım II Tasarım İletişimi II Endüstri Ürünleri Tasarımında Köken ve Tavırlar I Fizik II İngilizce II

31 Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleri Temel Dersler Dönem-III Endüstri Ürünleri Tasarımı I Tasarım İletişimi III Endüstri Ürünleri Tasarımında Köken ve Tavırlar II Strüktür Üretim Mühendisliği İlkeleri Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Atölye Stajı ve Bilgisayar Stajı Dönem-IV Endüstri Ürünleri Tasarımı II Tasarım İletişimi IV Endüstri Ürünleri Tasarımında Köken ve Tavırlar III Malzeme Ergonomi Sözlü Sunuş Becerileri Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II

32 Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleri Temel Dersler Dönem-V Endüstri Ürünleri Tasarımı III Tasarımda Bilgisayar Pazarlamaya Giriş Seçmeli Ders Seçmeli Ders Türkçe I Üretim Birimi Stajı ve Bilgisayar Stajı Dönem-VI Endüstri Ürünleri Tasarımı IV Tasarımda Anlam Tasarım Yönetimine Giriş Seçmeli Ders Seçmeli Ders Türkçe II

33 Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleri Temel Dersler Dönem-VII Endüstri Ürünleri Tasarımı V Mesleki Pratik İleri İletişim Becerileri Seçmeli Ders Seçmeli Ders Tasarım Ofisi Stajı Dönem-VIII Mezuniyet Projesi Seçmeli Ders Seçmeli Ders Seçmeli Ders Portfolyo

34 ERÜ Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Temel Dersler

36 ÜÇÜNCÜ YIL ERÜ Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Temel Dersler

38 Endüstriyel Tasarım Mühendisi- Tasarım Endüstriyel Tasarım Mühendisinin temel görevi; Bilimsel ve Mühendislik bilgilerini teknik problemlerin çözümlenmesine uygulamak ve daha sonra geliştirdiği bu çözümleri; malzeme, teknolojik, ekonomik, yasal, çevresel ve insan ilişkili hususlarda oluşan ihtiyaç ve sınırlayıcılarla optimize etmektir. Yeni bir ürüne ait zihinsel tertip, tasarım ve geliştirme mühendislerinin (Endüstriyel Tasarım Mühendisi) görevidir

39 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Fiziksel gerçekleştirme, üretim mühendislerinin görevidir. Tasarım, belirli istekleri olası en iyi tarzda karşılamada harcanan tüm çabalardır. Tasarım; İnsan yaşamını etkiler Bilimsel görüş ve yasalara dayanır Özel tecrübeye dayalı gelişir Profesyonel bütünleşme ve sorumluluk gerektirir

40 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Dixon ve Penny, Mühendislik Tasarımını, kesişen teknik ve kültürel iki akımın ortasına koymuştur

41 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Mühendislik Tasarımı; Uygulamalı doğal bilimler; yani objektiflik Ticari yatırım; yani maddi kazanç Problem çözme; yani hedefe kilitlenme Endüstriyel üretim; yani iş bölümü Tasarlama; yani geometri ve malzeme özelliklerini tanımlama

42 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım

43

44 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Endüstriyel Tasarım Mühendisinin Merkezi Faaliyet Alanı

45 Mühendislik ve Endüstriyel Tasarım

46 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Endüstri Ürün Tasarım Örnekleri

61 Endüstriyel Tasarım Mühendisi-Tasarım Mühendislik Tasarım Örnekleri

62 Bir ayakkabı tabanının 3D lazer tarama yöntemi ile 3 boyutlu taranarak cad ortamına aktarılması,tarama datasının işlenmesi yüzey ve katı modelleme ile ürün üzerindeki düzeltmelerden sonra kalıplanmaya hazır katı modelin oluşturulması