ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER LASDER İLE YEPYENİ BİR HAYATA BAŞLIYOR...

Transkript

1 ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER LASDER İLE YEPYENİ BİR HAYATA BAŞLIYOR Nisan.2012 ANTALYA 1

2 Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER) BRİSA, CONTINENTAL, GOODYEAR, MICHELIN VE PIRELLI firmaları, Çevre ve Orman Bakanlığı nın yayınladığı Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca, 11 Nisan 2007 de ÖTL Yönetim Sistemini kurmak ve yönetmek üzere kar amacı gütmeyen LASDER i kurdular. Daha sonraki yıllarda BAYTUR, İNCİTAŞ ve ANLAŞ firmalarının katılımıyla üye sayısı sekiz e ulaştı. 2

3 Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER) Şubat 2010 da, Aralık.2009 da T.C. Çevre ve Orman Bakanlığına sunulmuş olan LASDER Atık Yönetim Planı onaylanarak LASDER e Yetki Belgesi verildi. LASDER 30.Aralık.2009 dan geçerli olmak üzere Yetkilendirilmiş Kuruluş olmuştur. Mart 2010 da, LASDER, kurduğu ve uygulamayı planladığı ÖTL Yönetim Sisteminin rekabet yasalarına uygunluğu konusunda Rekabet Kurumuna başvurmuş ve Ekim.2010 sonunda LASDER e beş yıl süre ile Bireysel Muafiyet tanınmıştır. 3

4 Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER) Nisan ve Kasım 2010 da ETRMA in (European Tyre & Rubber Manufacturers Association / Avrupa Lastik ve Kauçuk Üreticileri Derneği) yıllık toplantılarına aktif olarak katılınarak karşılıklı olarak bilgi ve tecrübe paylaşımı yapıldı. LASDER 2011 başından bu yana ETRMA in üyesidir. 4

5 LASDER in Faaliyetleri ve Hedefleri Toplama miktarları ve kota gerçekleştirme oranları: 2009: 21.0 bin ton (MGK:%21- EGD:%79) - % : 63.2 bin ton (MGK:%51- EGD:%49) - % : 88.5 bin ton (MGK:%54- EGD:%46) - % yılı kotası, %60 olarak belirlenmiş olup, 113 bin ton ÖTL toplama hedefi konmuştur. Bu miktarın %67 si MGK ve %33 ü EGD amacı ile kullanılacaktır. 5

6 LASDER in Faaliyetleri ve Hedefleri 6

7 ÖTL Bilinçlendirme Faaliyetleri LASDER 2008 yılından bu yana çeşitli toplantı, sempozyum, seminer ve ziyaretlerle LASDER i, ömrünü tamamlamış lastiklerin değerini ve önemini anlatmaktadır. Bu faaliyetler, üniversitelerin özel günleri, belediye ziyaretleri ve toplantıları, Ticaret Odalarının özel toplantıları, çeşitli gazetelere, radyolara ve sektör dergilerine verilen röportajlarla sınırlı kalmıştı yılında kapsam genişletilerek, Ulusal ve yerel bütün medya araçları kullanılarak tüm Türkiye de kamuoyunu bilinçlendirmeye yönelik faaliyetler yapılmıştır. 7

8 ÖTL Bilinçlendirme Faaliyetleri 2012 Daha çok Anadolu daki muhtelif medya araçları kullanılarak ÖTL lerin satış noktalarına bırakılması konusunda tüketicilerin bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır. Geçen yıl gösterilen 20 saniyelik reklam filmimiz güncellenmiş ve RTÜK tarafından da kabul edilerek Kamu Spotu haline getirilmiştir. 6.Nisan.2012 tarihinden itibaren 11 ulusal ve 14 yerel televizyon kanallarında gösterilmeye başlanmıştır. 8

9 Neden Üretici Sorumluluğu ÖTL Yönetimi konusunda, Avrupa ülkelerinde 3 farklı sistem uygulanmaktadır. Üretici Sorumluluğu Devlet tarafından yönetim Serbest sistem LASDER in de içinde olduğu 15 ETRMA üyesi Üretici Sorumluluğu sistemini uygulamaktadır. Bu sistemde lastiği üreten ve ithal edenler yenileme pazarına sattıkları lastikleri toplama ve geri kazandırma sistemini kurmak ve yönetmekle sorumludurlar. 9

10 Neden Üretici Sorumluluğu Bu sistemde ÖTL üreticileri, Kirleten öder ilkesine göre sistemin finansmanına katkıda bulunmaktadır. Sistemin belirli bir anlayış içinde yönetilmesi, bu sektöre, takip edilebilirlik, şefaflık, ÖTL lerin doğru ve amacına yönelik kullanımı ve benzeri özellikler kazandırmaktadır. Bu sistemde, üreticiler, ürünün tasarımı aşamasından başlayarak, çevreye olası etkisi azaltılmış hammadde kullanımına, ürün ömürlerinin daha uzun olmasına yönelik çalışmaları yapmak zorundadırlar. 10

11 Neden Üretici Sorumluluğu Bu sistemle, sürekli ve düzenli toplama yapılması sonucu, geri kazanım alanında yatırım cesaretini arttırıcı ortam oluşturulmaktadır. Bu sistemle, sektörde yer alan firmaların kurumsallaşması sonucu kayıt dışılık ve vergi kayıpları önlenmektedir. 11

12 Avrupa da ÖTL Yönetimi Ülkelere Özel Uygulamalar ve ÖTL Yönetim Firmaları Liberal Sistem (Serbest Pazar) Hükümet Sorumluluğu Vergi Yolu ile Finansman Üretici Sorumluluğu (ÜS) ETRMA, 12

13 Avrupa da ÖTL Yönetimi 13

14 ÖTL Sisteminin Getirileri Yeni iş alanları ve ticaretin gelişmesi, İstihdam yaratma, Yatırım olanağı sağlama, Çevre nin temiz kalmasına katkıda bulunma, Doğal kaynakların daha az kullanılması sonucu korunması, İkinci hammadde üretimi yapabilme, İthalat giderlerinin azaltılması, İhracat yapılabilme olanağı, 14

15 ÖTL Ürünleri Kullanım Önerileri ABD ve birçok AB üyesi ülkede olduğu gibi ilk yatırım maliyeti daha yüksek olmasına rağmen, sürüş emniyetini arttırması, özellikle yağış havalarda fren mesafesini azaltması, gürültü kirliliğinin azalması, düşük bakım maliyetleri vb. avantajları nedeni ile asfalt katkı malzemesi olarak kullanılmasının bir devlet politikası haline getirilmesi, Elektrik ark fırınlarında çelik üretilmesi faaliyetinde karbon hammaddesi olarak kullanımı, 15

16 ÖTL Ürünleri Kullanım Önerileri Muhtelif kimyasal yöntemler kullanılarak elde edilen ikinci hammaddelerin kullanılması ile enerji üretimi, Emisyon avantajlarından dolayı ÖTL kullanımının diğer enerji kaynaklarına göre tercih edilmesinin sağlanması, Mühendislik uygulamaları (Örneğin kırılmış ÖTL ler ile çöp alanlarının üstünün yeşil alan oluşturulması amacı ile örtülmesi) ile ÖTL lerin kullanımının yaygınlaştırılması. 16

17 2012 Bütçemiz 2011 yılında 2010 a göre üyelerimizin yenileme pazarı %6.5 büyümüş olup, ton olmuştur. Bu tahminden yola çıkarak toplam pazarın tona yaklaştığı düşünülebilir. Buna göre 2012 yılında, %60 kota oranına göre toplanması gereken ÖTL miktarı 111 bin ton olacaktır, ancak derneğimiz 113 bin ton ÖTL toplamayı hedeflemektedir. 17

18 2012 Bütçemiz 2012 yılında, onaylanmış Atık Yönetim Planı mızda yeralmasına rağmen, yasal düzenlemeler tamamlanıncaya kadar, tüketicilerden Çevre Katkı Payı alınmamasına karar verilmiş ve bütçe nin finansmanı bu karara göre planlanmıştır. ÖTL Tedarik İhalesi ne çıkılmış ve teklifler değerlendirilerek hakeden kullanıcılara tahsisler yapılmıştır. Ekim ayı ortalarında Yüklenici İhalesi ne çıkılmış ve bu ihale sonucunda yükleniciler belirlenerek, 2012 başından itibaren AYP de belirtilen uygulama planı yürürlüğe konulmuştur. 18

19 Hedeflerimiz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile varılan mutabakata göre; 2013 yılında, Üyelerimizin satış tonajının %70 ini toplamayı ve geri kazandırmayı, 2014 yılında %80 ini toplamayı ve geri kazandırmayı hedefliyoruz. %80 oranı, yeni lastiğin aşınma payı düşülerek bakıldığında %100 ü ifade ettiğinden, 2014 yılında LASDER olarak üyelerimizin satışlarının tamamının %80 i kadar ÖTL toplayıp geri kazandıracağız. Pazardaki büyümeler dikkate alınığında bu rakamın ton civarında olabileceği tahmin edilmektedir. 19

20 Hedeflerimiz ton Ömrünü Tamamlamış Lastiğin tamamı malzeme elde etmek için kullanılırsa; ton granül ve ton civarında çelik atığı elde edilebilecek olup, bunların bügünkü fiyatlarla değeri 55 Milyon Lira civarındadır. Bu miktarın tamamı Piroliz metodu ile değerlendirilecek olursa; elde edilen yakıtlarla bir yılda Milyon KW saat elektrik üretimi yapılabilecektir. 20

21 Önerilerimiz Bugünkü fiyatlarla ton Ömrünü Tamamlamış Lastiğin toplanması, taşınması ve geri kazanım firmalarına teslim edilmesi aşamasına kadar olan sürecin maliyeti, yaklaşık olarak 33 Milyon Lira olacaktır. Bu tutarın finansmanının sağlanmasında yaşanacak olası sorunlar yukarıda belirttiğimiz toplama ve geri kazandırma operasyonunu tehlikeye sokacağından, Bakanlıkça onaylanmış Atık Yönetim Planı mızda da belirtilen finansman modelinin yürürlüğe girmesini teminen kirletenlerden Çevre Katkı Payı tahsilatı mevzuata sokulmalıdır. 21

22 Önerilerimiz Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin geri kazanımı esas olduğundan bu miktardaki lastiği işleyecek sayıda tesise ya da kapasiteye ihtiyaç duyulacaktır. Bunun sağlanması amacıyla; Mevcut tesislerin kapasite artırıcı ve makina parkını yenileyici yatırımlarının desteklenmesi amacıyla yapılacak yerli üretim veya ithalatta vergi avantajları, yatırım indirimleri benzeri teşvikler sağlanmalıdır. Yeni yatırım yapmak isteyen girişimcilere, yer seçimi, makine ithalatı/montajı ve üretim faaliyetlerinin ilk yıllarında sağlanacak vergi avantajları gibi destekler sağlanmalıdır. 22

23 Önerilerimiz LASDER, 2012 yılında, üyelerinin yenileme piyasasına sattığı lastiklerin %60 ını toplamakla mükelleftir. Bu oran açısından bakıldığında, sadece üyelerimizin satışlarının toplanmasından sorumlu olmamız nedeniyle, 265,000 ton olduğunu düşündüğümüz toplam pazarın 111,000 tonunu toplayacağız. Bu miktarın dışında kalan 154,000 ton ÖTL, toplama ve geri kazandırma sorumluları belli olmadığından Türkiye nin muhtelif yerlerinde kontrolsuz olarak durmakta ve bu miktarda ÖTL ekonomiye kazandırılamamaktadır. 23

24 Önerilerimiz LASDER kendi sorumluluğundaki miktarı belli bir disiplin ve AB üyesi ülkeler anlayışı ile toplarken, diğer kısım tamamen sistemsiz ve kontrolsuz olarak durmaktadır. Bu nedenle ÖTL pazarının disipline olması ve kontrol edilebilmesi mümkün olmamakta ve kayıtdışılık sürmektedir. Bunların önlenebilmesi için; Öncelikle mevzuatın güncelleştirilmesi (Örneğin Çevre Kanununa aykırı olan bireysel toplamanın yönetmelikten çıkartılması), Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin denetim etkinliklerinin arttırılması gerekmektedir. 24

25 Önerilerimiz Kamu kurum ve kuruluşlarının, Belediyeler ve Ordu nun elinde bulunan ve oluşturacağı ÖTL lerin LASDER ve benzeri yetkilendirilmiş kuruluşlara teslim edilmesi için; Belediyelerin, İl Özel İdarelerinin, Mahalli İdarelerin, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu nun (MKE), Askeri Birliklerin ve benzeri diğer kurumların bulundurdukları ve oluşacak ÖTL lerini LASDER ve benzeri yetkilendirilmiş kuruluşlara teslim etmeleri sağlanmalıdır. 25

26 Önerilerimiz LASDER in kurumsallığı gereği, yaptığı tüm faaliyetlerini, hukuk, rekabet ve etik kurallarına uygun yürütme isteği sonucu, Rekabet Kurumuna başvurularak 5 yıllık Bireysel Muafiyet alınmıştır yılında uygulamasına başladığımız sistem bu içerikte olup, tüm ticari faaliyetlerimiz rekabet koşullarını sağlayacak şekilde yürütülmektedir. ÖTL atıklarının %42 si LASDER tarafından yönetilmekte olup, geriye kalan %58 lik pazar hiçbir kural tanımaksızın Çevre Yasasına ve rekabet kurallarına aykırı bir şekilde faaliyet göstermekte olup, bu durum LASDER in hassasiyetle uyguladığı sistemi yaralamakta ve rekabete aykırılıklar doğurmaktadır. 26

27 Önerilerimiz Atıkların yönetimi ve geri kazanımı ile ilgili olarak uygulanmakta olan tüm yasa, yönetmelik ve kuralların gözden geçirilmesi, ulusal strateji ve politikalar tespit edilerek, yepyeni bir anlayışa kavuşturulması, uygulanmakta olan tüm teşviklerden daha farklı bir yapıda yeni teşvik olanaklarının sağlanması Türkiye nin atık sorununun geri kazanım amaçlı olarak çözülmesinde önemli bir adım olacaktır. Dünya kaynaklarının giderek azaldığı ve bu nedenle hammadde maliyetlerinin arttığı dikkate alınacak olursa atıklardan elde edilecek birinci veya ikinci hammadde ve enerjinin değeri daha çok anlaşılacaktır. 27

28 SON SÖZ DAHA TEMİZ BİR DOĞA VE OLASI ÇEVRE SORUNLARINI ÖNLEMEK İÇİN ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLERİ TOPLUYORUZ. GELECEĞE GİDEN BU YOLDA SİZLERLE BİRLİKTE ÇALIŞIYORUZ. 28

29 TEŞEKKÜR EDERİZ