FİNANS YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş FOKUS PORTFÖY MUTLAK GETİRİ HEDEFLİ SERBEST YATIRIM FONU FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON ) FON KURULU KARARI

Transkript

1 FİNANS YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş FOKUS PORTFÖY MUTLAK GETİRİ HEDEFLİ SERBEST YATIRIM FONU FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON ) FON KURULU KARARI TOPLANTI TARİHİ: KARAR NO: 3 Finans Yatırım Menkul Değerler A.Ş Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Serbest Yatırım Fonu ( Hisse Senedi Yoğun Fon ) Fon Kurulu, Tolga KOTAN başkanlığında toplandı ; Yapılan müzakereler sonucunda; 1. Piyasa riskinin hesaplanmasında kullanılacak yöntemlerin, 2. Portföy riskinin ölçülmesinde kullanılacak riske maruz değer limitinin, 3. Karşı taraf riskinin hesaplanmasında kullanılacak yöntemler ve işlem limitlerinin, 4. Borsa dışından alınan türev araçların değerlemesinde kullanılacak yöntemlerin, aşağıdaki şekilde gerçekleşmesine katılanların oy birliği ile karar verilmiştir. Fonu(Hisse Senedi Yoğun Fon ) Piyasa Riski Hesaplama Yöntemleri Piyasa riski, yatırım araçlarının piyasa fiyatlarındaki hareketlere bağlı olarak fon portföy değerinin azalması riskidir. Piyasa riskinin ana unsurları faiz oranı riski, hisse senedi, emtia fiyat riski ve kur riskidir. Faiz oranlarında ortaya çıkan değişmeler, hem değişken faizli menkul kıymetlerin faiz getirilerinde değişime neden olabilmekte hem de diğer yatırım araçlarının gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerlerini etkileyerek söz konusu araçların fiyatlarında değişime neden olabilmektedir. Hisse senedi ve emtia fiyatlarındaki değişimler, bu varlıklara ilişkin spot veya vadeli pozisyonların fiyatlarında değişime neden olabilmektedir. Kurlardaki değişimler de yabancı para cinsinden nakit akışları bulunan veya yabancı para cinsinden değerlenen varlıkların fiyatlarında değişime neden olabilmektedir. Çeşitli finansal varlıklar üzerine yazılmış olan opsiyonların fon portföyünde bulunması durumunda, fon opsiyon riskine maruz kalır. Opsiyon işlemlerinin fiyatı, dayanak varlığın fiyatı dışında farklı faktörlerden etkilenebilir. Örneğin dayanak varlığın fiyatında her hangi bir değişiklik olmasa bile dayanak varlığın volatilitesinde artış olması durumunda opsiyonun fiyatı değişebilir. Veya opsiyon fiyatını etkileyen diğer tüm değişkenler sabit kalsa bile, opsiyon fiyatı zaman içerisinde değişkenlik gösterebilir. Fonun taşıdığı piyasa riski Riske Maruz Değer (RMD) yöntemi ile izlenecek ve limitlenecektir. RMD yaklaşımı fon portföyü içerisinde yer alan tüm varlıkların her biri için ve toplamda da tüm portföy için belirli bir süre içerisinde ve belirli bir güven aralığında ortaya çıkabilecek en yüksek zarara ilişkin istatistiki tahminler üreten bir yöntemdir. RMD yöntemiyle yapılan hesaplamalarda portföydeki her bir varlığın getiri değişkenliği, varlıklar arası korelasyonlar, kullanılan kaldıraç seviyesi gibi portföyün muhtemel zarar tutarına etki edebilecek değişkenler dikkate alınmaktadır. RMD ölçümlerinin yapılmasında temel olarak tarihsel simülasyon yöntemi kullanılacaktır. Ancak portföy içerisindeki varlıklara uygulanabilir olması ve istatistiki olarak tarihsel simülasyon yönteminden daha güvenilir sonuçlar üretmesi durumunda alternatif RMD yöntemlerinin de kullanılabilmesi mümkündür. Ölçümlerin yapılmasında %99 güven aralığı ve 1 gün elde tutma süresi kullanılacaktır. RMD ölçümleri yapılmasında fon muhasebe sistemine entegrasyonu sağlanmış bir risk yazılımı kullanılacaktır. Piyasa riski ölçümü aşağıda belirtilen süreç takip edilerek yapılacaktır. 1. Verilerin alınması ve kaydedilmesi,

2 2. Value-at-Risk (Riske Maruz Değer) hesaplanması, 3. Raporlama, 4. Stres testi ve senaryo analizi yapılması, 5. Backtesting (geriye dönük test) yapılması. 6. Değişen piyasa şartlarına bağlı olarak sistemde gerekli güncellemelerin yapılması 1.Piyasa veri kaynağı olarak Reuters, Matriks, Bloomberg veri sağlayıcılarından bir veya birkaçı kullanılarak varlık fiyatlarının ve risk faktörlerinin günlük olarak piyasa riski veri tabanına otomatik bir sistem ile aktarılması sağlanacaktır. Günlük piyasa verisi, belirlenmiş kaynaktan günün belli saatinde kaydedilecektir. Kaydedilen veri piyasa riski veri tabanında saklanacaktır. 2. Fon portföyünü oluşturan enstrümanların risklerinin ölçülmesi amacıyla Value-at-Risk (VaR) kullanılacaktır. Value-at-Risk (VaR), elde tutulan bir portföy ya da varlık değerinin faiz oranlarında, döviz kurlarında ve hisse senedi fiyatlarında meydana gelebilecek değişiklikler neticesinde maruz kalabileceği en yüksek zararı, belli bir güven aralığında ve zaman diliminde dikkate alarak ifade eden ve mevcut istatistiki yöntemlerle hesaplayan değerdir. VaR başlığı altında yaygın olarak kullanılan metodlar Parametrik yöntemler, Tarihi Simülasyon yöntemleri ve Monte Carlo Simülasyonlarıdır. İlgili fonda VaR hesabı, hem toplam portföy hem de portföyde bulunan varlıklar bazında, yukarıda belirtilen risk ölçüm metotlarından Tarihsel Simülasyon yöntemiyle hesaplanacaktır. Fakat gerekli görüldüğü durumlarda diğer yöntemlerden de yararlanılabilinir. Piyasa riski ölçüm sisteminde, portföyün risk ayarlı getirisini optimum seviyeye ulaştırmak için öncelikle sistemde kullanılacak varsayımların ve parametrelerin belirlenmesi gereklidir. Bu doğrultuda aşağıda belirtilen model girdilerine ve parametrelerine göre ölçüm yapılacaktır.. a) Güven Aralığı : %99 b)elde tutma süresi: 1 gün c) Volatilite Modeli: EWMA d) Kullanılacak Zaman Serisinin Uzunluğu: 1 yıl e) Verim Eğrileri e.1. TL varlık: TRL. GOV, TRL. REPO e.2. Döviz varlık: İlgili yabancı para verim eğrisi 3. Risk yönetim sistemi kapsamında kullanılan risk ölçüm modeliyle, ilgili yatırım fonu için pay fiyatının açıklandığı dönemler itibariyle maruz kalınan risk tutarı Fon Kurulu na raporlanacaktır. Risk izleme kapsamında takibi yapılan risk tutarı için ilgili limitlerin aşılması durumunda, fon yöneticisi yazılı açıklama yapmakla yükümlüdür. Açıklama sonucunda limit sınırına geçmesi istenebilir. 4 Gerekli görüldüğü durumlarda olağandışı piyasa hareketlerinin portföy değerine etkisini ölçmek için Value at Risk yöntemi stres testi ve senaryo analizleri ile desteklenecektir. 5.VaR modelinin sonuçları gerekli görüldüğü durumlarda geriye dönük test (backtesting) yapılarak doğrulanacaktır. Geriye dönük test, yatırım fonu portföyünün gün sonu piyasa kapanış fiyatlarıyla hesaplanan kâr-zararı, modelin öngördüğü VaR değeri ile karşılaştırma esasına dayanır. VaR için hesaplanan modelin uygun olabilmesi için gerçekleşen kar-zarar değerinin, hesaplanan VaR değerinden küçük veya eşit olmalıdır. Eğer gerçekleşen kar-zarar, hesaplanan VaR değerinden büyük ise, model sonuçlarında bir istisna kaydedilmiş olur.

3 Bir yıl içinde gerçekleşen istisnalar kaydedilir ve belli bir aşım sayısına dayanarak modelin performansı sorgulanır ve model performansının iyileştirilmesi için kullanılan parametreler gözden geçirilir. 6.Gelişen ve değişen piyasa koşulları ile birlikte Piyasa Riski Modülünde yeni modellerin, farklı analiz tekniklerinin geliştirilmesi için gerekli güncelleme çalışmasının yapılması sağlanacaktır. Fonu( Hisse Senedi Yoğun Fon ) Riske Maruz Değer Limiti Fon yatırım stratejisi çerçevesinde gerçekleştireceği işlemleri yöneticinin belirleyeceği ve Fon Kurulu tarafından karara bağlanacak RMD limitleri dâhilinde sonuçlandırmak zorundadır. RMD seviyesi günlük olarak takip edilecektir. RMD limitleri değişen piyasa şartları doğrultusunda Fon Kurulu kararı ile güncellenecektir. Ancak her halükarda günlük RMD nin fon toplam değerine oranı %20 yi geçmeyecektir. Herhangi bir sebeple güncel RMD limitlerinin aşılması durumunda, Yönetici piyasaların imkân tanıdığı ve Yönetici nin basiretli tacir ilkelerine ve fon yatırımcılarının menfaatlerinin azami ölçüde korunmasına uygun olarak en kısa süre içerisinde gerekli girişimlerde bulunarak Fon un pozisyonlarını RMD limitlerini aşmayacak şekilde değiştirecektir. Fonu ( Hisse Senedi Yoğun Fon ) Karşı Taraf Riski Hesaplama Yöntemleri ve İşlem Limitleri Karşı taraf riski, Fon portföyünde yer alan menkul kıymetler ve sözleşmeler için, karşı tarafın yükümlülüğünü yerine getirememe riskidir. Karşı tarafın yükümlülüklerini yerine getirememesinin başlıca nedenleri ise iflas etmesi ya da ödeme aczi içine girmesidir. Bu gibi durumlarda, Fon portföyünde bulunan varlıklar, tüm yasal işlem kayıtlarına ve sözleşmelere karşın, kabul edilen getiriyi sağlayamayabilir. Fonun yatırım yapması öngörülen yatırım araçları, değişen düzeylerde karşı taraf riski taşımaktadır. Organize piyasalarda maruz kalınan karşı taraf riski tezgah üstü piyasalara oranla çok daha düşüktür. Özellikle tezgah üstü türev sözleşmelerine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmeme olasılığı, Fonun temel karşı taraf riskini oluşturmaktadır. Bu durum Fonun ve Fon yatırımcısının ekonomik yönden zarar görmesine neden olabilir. Karşı taraf riski Fon portföyüne alınacak borsa dışı türev araçlar için hesaplanır. Borsa dışından alınacak türev araçlarda karşı taraflar Türkiye de faaliyet gösteren banka ve aracı kurumlarla, yurtdışında faaliyet gösteren ve SPK tarafından kabul edilen derecelendirme kuruluşlarınca yatırım yapılabilir notu verilmiş kurumlarla sınırlıdır. Her bir işlem bazında karşı taraf riski, türev aracın piyasa fiyatı olarak hesaplanır. Fonun toplam karşı taraf riski de her bir işlem bazında hesaplanan karşı taraf risklerinin toplamıdır. Fonun toplam karşı taraf riski fon toplam portföyünün %100 ünü aşamaz. Fona yeni bir pozisyon alınacağında, alınan pozisyon dolayısıyla bu limitin aşılacak olması halinde ilgili işlem gerçekleştirilmez. Piyasa fiyatlarındaki değişimler nedeniyle toplam karşı taraf riskinin fon toplam portföyünün %100 ü aşması durumu limit aşımı olarak değerlendirilmez Fonu ( Hisse Senedi Yoğun Fon ) Likitide ve Yoğunlaşma Riski Sınırlamaları Likidite riski, Fon portföyündeki finansal varlıkların makul değerine yakın fiyattan hızla nakde çevrilememesi ve Fonun yatırımcılara olan taahhütlerini yerine getirecek kaynağı temin edememesi

4 riskidir. Piyasa derinliğinin azalması ve çeşitli sebeplerle piyasa fiyatlarının makul değerden uzaklaşması Fonu likidite riskine maruz bırakabilir. Fon, stratejisi gereği, yatırım yaptığı varlıklarda portföy çeşitlendirmesine gitmeyi amaçlamaktadır. Tek bir varlığa veya menkul kıymete portföy içerisinde yüksek bir ağırlık verilmesi durumunda, söz konusu tek bir varlıkta / menku kıymette ortaya çıkabilecek değişmelerden portföy önemli ölçüde etkilenebilir. Bu durum yoğunlaşma riski doğurur ve alınan pozisyonların tersinde oluşan piyasa koşullarında Fonun zarar etme riskini oluşturur. Fon likidite ve yoğunlaşma riskinin sınırlandırılmasında aşağıda yer verilen sınırlamaları dikkate alır. Fon portföy değerinin % 50 sinden fazlası bir ihraççının Sermaye piyasası araçlarına yatırılamaz. Bu hesaplamanın yapılmasında açığa satışlar negatif tutar olarak, kaldıraçlı işlemler ise fon portföy tablosunda yer alan değerlenmiş tutarları üzerinden dikkate alınır. Fon tek başına hiçbir ortaklıkta sermayenin ya da tüm oy haklarının % 9 undan fazlasına sahip olamaz. Fon, paylarını satın aldığı ortaklıklarda herhangi bir şekilde yönetimlerine katılma amacı güdemez ve yönetimde temsil edilemez. Fon portföyüne borsaya kote edilmesi şartıyla borsa dışında halka arzlardan da menkul kıymet alınabilir, Ancak kurucunun veya yöneticinin borsa dışında halka arzına aracılık ettiği pay senetlerini borsaya kote edilmesi şartıyla, ihraç miktarının azami % 20'u ve fon portföyünün azami % 20 oranında yatırım yapılabilir. T.C. Merkez Bankası A.Ş. tarafından düzenlenen ihalelerden ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından düzenlenen halka arzlardan ihale veya ihraç fiyatlarıyla fon portföyüne menkul kıymet alınabilir. Bu kıymetler yukarıda bahsi geçen % 20'lik sınırlamaya tabi değildir. Hisse Senedi Yoğun Fon Koşullarının Kontrolü; Fon portföy değerinin aylık ağırlıklı ortalama bazda en az % 75'i, menkul kıymet yatırım ortaklıkları hisse senetleri hariç olmak üzere Borsa İstanbul da işlem gören hisse senetlerinden oluşur. Söz konusu %75 oranının hesaplanmasında, hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı olarak yapılan vadeli işlem sözleşmelerinin nakit teminatları, hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı opsiyon sözleşmeleri ve borsada işlem gören hisse senedi ve hisse senedi endeksine dayalı aracı kuruluş varantları da hisse senedi olarak değerlendirilir. Söz konusu orana uyulmasına ilişkin olarak her ay sonunda değerlendirme yapılacaktır. Kurucu tarafından yapılan günlük kontrollerde yöneticiye bildirilen hisse senedi yoğun fon sınırlamalarının ihlalinin iki iş günü devam etmesi durumunda Kurucu tarafından gerekli olan aksiyon alınarak sınırlamalar mevzuatta belirlenen oranlara getirilecektir. Finans Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Serbest Yatırım Fonu Borsa Dışından Alınan Türev Araçlar Değerleme Prensipleri Tezgah üstü piyasa da yapılan forward işlemi, dayanak varlığın spot fiyatı baz alınarak hesaplanan teorik fiyat üzerinden değerlendirilecektir. Spot fiyat olarak; dayanak varlığın döviz olması durumunda değerleme günü itibari ile T.C. Merkez Bankası nın en güncel ilgili döviz satış kuru, Borsa İstanbul hisse senedi endeksleri için, ilgili endeksin değerleme günü itibari ile en güncel 2. seans kapanış değeri, (Borsa İstanbul da sadece 1. Seansın yapıldığı günlerde 1. Seans kapanış değeri) pay senetleri için değerleme günü itibari ile ilgili pay senedinin en güncel 2. seans kapanış değeri (Borsa İstanbul da sadece 1. Seansın yapıldığı günlerde 1. Seans kapanış değeri), DİBS için ise değerleme günü itibari ile en güncel günlük ağırlıklı ortalama fiyatı kullanılacaktır. Bulunan spot değerler değerleme günü ile forward işlemin vade tarihi arasındaki gün sayısına tekabül eden uygun TL ve döviz piyasa faizleri ile ilerletilecek ve teorik fiyata ulaşılacaktır. Farklı dayanak varlıklarının kullanılması durumunda değerleme esasları fon kurul karar defterinde belirtilecektir.

5 Tezgah üstü piyasalarda yapılacak işlemlerde, eğer varsa Bloomberg, Superderivatives, Reuters, Borsa İstanbul ve VİOB gibi bağımsız ve güvenilir üçüncü bir kuruluşça yapılan ve Uluslararası Muhasebe Standartları'na uygun değerleme kullanılacaktır. Ürün bazında bu değerlemelerin anılan bağımsız ve üçüncü kuruluşlardan alınamadığı hallerde, onların yayınlayacağı fiyatlar ve veriler baz alınmak suretiyle Black&Scholes modeli ve gerektiğinde Monte Carlo yöntemleri ve değerleme gününde piyasada gerçekleşecek fiyatlar göz önüne alınarak piyasa rayiciyle değerleme yapılacaktır. Farklı ya da daha karmaşık yapıda opsiyonların kullanılması ya da değerleme için oluşabilecek diğer unsurlar olması durumunda ise değerleme için kullanılacak uygun yöntem Fon Kurul Karar Defterinde belirtilecektir. Fon portföyüne alınan tezgah üstü piyasada yapılan opsiyonlar için, risk yönetimi birimince teorik bir fiyat hesaplanır ve benzer opsiyonlar için piyasada gözlemlenen alım-satım marjı bu fiyata eklenmek/çıkarılmak suretiyle teorik alış ve teorik satış fiyatları hesaplanır. Bu fiyatlar, opsiyonda uzun veya kısa pozisyonda olunması da dikkate alınarak, karşı taraftan alınacak fiyatlar ile karşılaştırılır. Bu karşılaştırmada: a) ( Hesaplanan Teorik Fiyat - Karşı Taraftan Alınan Fiyat ) / Hesaplanan Teorik Fiyat şeklinde hesaplanan oransal farkın, Fon aleyhine belirli bir orandan daha fazla olmaması, veya b) Karşı taraftan alınan fiyatın teorik alış ve teorik satış fiyatları arasında olması beklenir. Oransal farka ilişkin a şıkkında belirtilen üst limit, her bir opsiyon için ayrı ayrı olmak üzere, opsiyonun niteliği de dikkate alınarak Fon Kurulu tarafından opsiyonun Fon portföyüne alındığı tarihte karara bağlanır ve ilgili belge kurula gönderilir Fiyatlar arasındaki oransal farkın, Fon Kurulunca belirlenen üst limitten fazla olması durumunda bu farklılık derhal Fon Kuruluna raporlanır ve portföy yönetimi birimi karşı taraf ile fiyatı bir kez daha müzakere eder. Farkın üst limitin altına çekilememesi durumunda hangi fiyatın kullanılacağı Fon Kurulu tarafından ayrıca karara bağlanır. Tezgah üstü piyasada yapılan swap işlemi nitelik açısından pek çok farklı form altında yapılabileceğinden, genel olarak bu işlemlerin yerel faiz, yabancı para cinsinden faiz, döviz kurları ya da diğer değerleme faktörleri hakkındaki bilgiler mümkün olduğu ölçüde belgelendirilecektir. Değerleme açısından aynı sonucu verecek olan gerek tahvil fiyatlaması yöntemi gerekse de FRA (Forward Rate Agreement) yöntemi gibi bugünkü değer hesaplama yöntemleri kullanılabilecektir. Kullanılacak olan değerleme yöntemleri fon kurulu kararı ile belirlenecektir. V. Tolga Kotan Fırat SELLİ Fon Kurulu Başkanı Murat İNCE Serkan Çıragil