NEAR EAST MEDICAL JOURNAL - YAKIN DOĞU TIP DERGİSİ YEAR - YIL: 2011 VOLUME - CİLT: 1 ISSUE - SAYI: 2 NOVEMBER - KASIM

Transkript

1 NEAR EAST MEDICAL JOURNAL - YAKIN DOĞU TIP DERGİSİ YEAR - YIL: 2011 VOLUME - CİLT: 1 ISSUE - SAYI: 2 NOVEMBER - KASIM Owner Sahibi Dr. Suat İrfan GÜNSEL Honorary Editor Onursal Editör Prof.Dr. Gamze MOCAN KUZEY Editor-in-Chief Baş Editör Prof.Dr. Mustafa Asım ŞAFAK Assistant Editors Yardımcı Editörler Prof.Dr. Hasan BESİM Prof.Dr. Finn RASMUSSEN Editor of Basic Sciences Temel Bilimler Editörü Prof.Dr. Nazmi ÖZER Editor of Surgical Sciences Cerrahi Bilimler Editörü Prof.Dr. Kubilay ÇETİNKAYA Publishing Editor Yayın Editörü Prof.Dr. Ali ÇETİN Editor of Medical Sciences Dahili Bilimler Editörü Prof.Dr. Fatma Tümay SÖZEN Editor of Pediatric Sciences Pediatrik Bilimler Editörü Prof.Dr. Nerin Nadir BAHÇECİLER Editor of Biostatistics Biyoistatistik Editörü Prof.Dr. Ergun KARAOĞLU Publication Type Yayın Türü International Periodic Uluslararası Süreli Yayın Language Yayın Dili English & Turkish İngilizce ve Türkçe Web Site Web Sitesi Publication Period Yayımlanma Periyodu e-posta 3 issues per year Yılda 3 sayı nemj.neu@gmail.com Address Adres Near East University Faculty of Medicine Dean s Office, Nicosia, TRNC. Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı, Lefkoşa, KKTC. i

2 Editorial Board of Medical Sciences Dahili Bilimler Editörler Kurulu Prof.Dr. Nail BULAKBAŞI Doç.Dr. Aliye TOSUN Yrd.Doç.Dr. İlker İPEKDAL Yrd.Doç.Dr. Aslı Feride KAPTANOĞLU Yrd.Doç.Dr. Serap SOYTAÇ İNANÇLI Editorial Board of Basic Sciences Temel Bilimler Editörler Kurulu Prof.Dr. Nedim Sezgin İLGİ Prof.Dr. Nedime SERAKINCI Yrd.Doç.Dr. Murat UNCU Editorial Board of Surgical Sciences Cerrahi Bilimler Editörler Kurulu Prof.Dr. Ali Ulvi ÖNDER Doç.Dr. Orgun DEREN Yrd.Doç.Dr. Tolga GÜLER Yrd.Doç.Dr. Kadir Koray BAŞ Yrd.Doç.Dr. Cem ÇOMUNOĞLU Editorial Board of Biostatistics Biyoistatistik Editörler Kurulu Prof.Dr. Osman HAYRAN Doç.Dr. Erdem KARABULUT Dr. Umut ARSLAN Publishing Coordinators Yayın Koordinatörleri Prof.Dr. Abdullah Erkan TARHAN Doç.Dr. Nazan ÇOBANOĞLU Publishing General Secretary Yayın Genel Sekreteri Yrd.Doç.Dr. Emil MAMMADOV Yrd.Doç.Dr Hasan Mete İNANÇLI. Yrd.Doç.Dr. Tunis ÖZDOĞANOĞLU Yrd.Doç.Dr. Belde TARHAN Yrd.Doç.Dr. Mehmet YAMAN Publishing Secretariat Yayın Sekreteryası Uz.Ody. Hatice GARABLİ EĞİTMEN Uz.Dr. Fuat Türköz ÇİNER Uz.Dr. Ufuk GENÇALP Uz.Dr. Kaya SÜER Uz.Dr. Pembe Hare YİĞİTOĞLU İngilizce Editörü Editor of English Language Dr. Türkan ARCA, Ph.D. Türkçe Editörü Editor of Turkish Language Dr. Şevket ÖZNUR, Ph.D. Web Site Editor Web Sitesi Editörü Ali Erdinç KÖROĞLU Web Site Assistant Editor Web Sitesi Editör Yardımcısı Batur KAÇAMAK ii

3 SCIENTIFIC BOARD BİLİMSEL KURUL Prof.Dr. Tülin Akan Prof.Dr. Nevzat Alkan Prof.Dr. YücelAnadolu Prof.Dr. Emel Türk Arıbaş Prof.Dr. Teslime Atlı Prof.Dr. Jagdish Butany Prof.Dr. Cemal Cingi Prof.Dr. Onur Çelik Prof.Dr. Meral Çetin Prof.Dr. Yaşar Çokkeser Prof.Dr. Ç.Erden Daphan Prof.Dr. Özgür Deren Prof.Dr. Mehmet Doğanay Prof.Dr. Michael J. Droller Prof.Dr. Belma Durupınar Prof.Dr. Jonathan I. Epstein Prof.Dr. Ayşe Erbay Prof.Dr. Emel Erkek Prof.Dr. Serpil Erol Prof.Dr. Deniz Doğru Ersöz Prof.Dr. Deniz Gökengin Prof.Dr. Kemal Görür Prof.Dr. Tayfun Güngör Prof.Dr. Serhat Gürpınar Prof.Dr. Hamit Hancı Prof.Dr. Serhat İnaloz Prof.Dr. Armağan İncesulu Prof.Dr. Michael Kattan Prof.Dr. Yusuf K. Kemaloğlu Prof.Dr. Mehmet Kıyan Prof.Dr. Nural Kiper Prof.Dr. Eric Klein Prof.Dr. Ali Kutsal Prof.Dr. W. Robert Lee Prof.Dr. Latife Mamıkoğlu Prof.Dr. Nuray Bayar Muluk Prof.Dr. Birsen Mutlu Prof.Dr. Onur Odabaşı Prof.Dr. M.Dilara Öğünç Prof.Dr. Uğur Özçelik Prof.Dr. Haluk Öztürk Prof.Dr. Mack Roach Prof.Dr. Bülent Satar Prof.Dr. William U. Shipley Prof.Dr. Joseph A. Smith Prof.Dr. Mark S. Soloway Prof.Dr. Utku Şenol Prof.Dr. Ayşe Willke Topçu Prof.Dr. Bülent Topuz Prof.Dr. Necla Eren Tülek Prof.Dr. Cemil Uygur Prof.Dr. Roberto Verna Prof.Dr. Ata Nevzat Yalçın Prof.Dr. Yıldız Yeğenoğlu Prof.Dr. Taner Yılmaz Prof.Dr. Köksal Yuca Prof.Dr. Ayşe Yüce Doç.Dr. Mustafa Altındiş Doç.Dr. Kemal Arda Doç.Dr. Nurten Bakan Doç.Dr. Çetin Lütfi Baydar Doç.Dr. Yaşar Bayındır Doç.Dr. Orhan Baylan Doç.Dr. İlknur Haberal Can Doç.Dr. Salih Cesur Doç.Dr. Emel Çalıkoğlu Doç.Dr. Seyra Erbek Doç.Dr. Taner Kemal Erdağ Doç.Dr. İlgen Ertam Doç.Dr. Melek Güra Doç.Dr. Göknur Haliloğlu Doç.Dr. Ali İnal Doç.Dr. M.Tayyar Kalcıoğlu Doç.Dr. Erkan Karataş Doç.Dr. Turgut Karlıdağ Doç.Dr. Hasan Karsen Doç.Dr. Selçuk Kılıç Doç.Dr. Göksel Kıter Doç.Dr. Dilek Yeşim Metin Doç.Dr. Haldun Oğuz Doç.Dr. Fatih Özaltın Doç.Dr. Şerife Gül Öz Doç.Dr. Müge Özcan Doç.Dr. Nail Özgüneş Doç.Dr. Cansın Saçkesen Doç.Dr. Tutku Soyer Doç.Dr. Orhan Şencan Doç.Dr. Güneş Şenol Doç.Dr. G.Sönmez Tamer Doç.Dr. Hale Toklu Doç.Dr. Selma Tosun Doç.Dr. Vedat Turhan Doç.Dr. Pınar Türkmenoğlu Doç.Dr. Behiye Uğur Doç.Dr. Ahmet Ural Doç.Dr. Gülen Eda Utine Doç.Dr. Dilek Uygur Doç.Dr. Şule Ünal Doç.Dr. Ebru Yalçın Yrd.Doç.Dr. Ali Acar Yrd.Doç.Dr. Serhat Birengel Yrd.Doç.Dr. Nebahat Dikici Yrd.Doç.Dr. Haluk Erdoğan Yrd.Doç.Dr. Çiğdem Kader Uz.Dr. Ali Akdoğan Uz.Dr. Elif Aktaş Uz.Dr. Defne Altıntaş Uz.Dr. Nazan Çiledağ Uz.Dr. Habib Gedik Uz.Dr. Serkan Sertel Uz.Dr. Özge Uysal Soyer Uz.Dr. Ayşe Senem Şahlı Uz.Dr. Erdal Şimşek Uz.Dr. Murat Varlı Uz.Dr. Dilek Yağcı iii

4 AUTHORS GUIDELINES The original manuscript and illustrations suitable for publication should be sent by a link at online. You can follow the state of your manuscript at this website by the manuscript number. EDITORIAL POLICIES AND PROCEDURES Near East Medical Journal (NEMJ) provides a forum for publishing clinical research in all areas of medicine from clinical to basic research, publishes retrospective, prospective clinical studies experimental studies, reviews, case reports, editorial discussions, letter to editor, describing to surgical technique as how I do it, discussions about scientific books. Manuscripts written in both English or Turkish may be received for evaluation by NEMJ, but should include an title, abstract and key-words in both English and Turkish. The Journal commits to rigorous peer review, and stipulates freedom from commercial influence, and promotion of the highest ethical and scientific standards in published articles. Articles are accepted for publication on the condition that they are original, are not under consideration by another journal, or have not been previously published. Direct quotations, tables, or illustrations that have appeared in copyrighted material must be accompanied by written permission for their use from the copyright owner and authors. ETHICS o The Journal adheres to the principles set forth in the Helsinki Declaration ( 10policies/b3/index.html) and holds that all reported research involving Human beings are conducted in accordance with such principles. Reports describing data obtained from research conducted in human participants must contain a statement in the MATERIAL AND METHODS section indicating approval by the institutional ethical review board and submission of informed consents by the participants. o All papers reporting experiments using animals must include a statement in the MATERIAL AND METHODS section giving assurance that all animals have received human care in compliance with the Guide for the Care and Use of Laboratory Animals ( ) and indicating approval by the institutional ethical review board. o Case reports should be accompanied by INFORMED CONSENT whether the identity of the patient is disclosed or not. o If the proposed publication concerns any commercial product, the author must include in the cover letter a statement indicating that the author(s) has (have) no financial or other interest in the product or explaining the nature of any relation (including consultancies) between the author(s) and the manufacturer or distributor of the product. o If Ethics Committee Approval is required for an article, document obtained from ethics committee should be sent to NEMJ by (nemj.neu@gmail.com). o It is the authors responsibility to prepare a manuscript that meets ethical criteria. COPYRIGHT In accordance with the Copyright Act of 1976, a transmittal letter signed by all authors should accompany the manuscript. This letter must contain the following statements: In consideration of the NEMJ s reviewing and editing submission, manuscript title, the author(s) undersigned transfers, assigns, and otherwise conveys all copyright ownership to Near East University in the event that such work is published in the NEMJ. If this is not possible, an should be sended to nemj.neu@gmail.com by each author by his/her personal account after the manuscript was accepted for publication. This mail will be prepared as: 1. The subject of the mail will contain CR letters and the manuscript number which is supplied by the editorial ship. An example for subject name is: CR 2. This mail shold contain the following statement: In consideration of the NEMJ s reviewing and editing submission, manuscript title, the author(s) undersigned transfers, assigns, and otherwise conveys all copyright ownership to Near East University in the event that such work is published in the NEMJ. 3. The name of the author, his/her academic degree and institutional affiliation will take place at the bottom of the maiil as signature. Published manuscripts become the property of the publisher and may not be published elsewhere without written permission of NEMJ editorial boards. MANUSCRIPT CATEGORIES ORIGINAL ARTICLES: Submission should present research that is pertinent to the field and focus on how the findings can be applied to the practice of otolaryngology. Original contributions should include: o Structured abstract; no more than 250 words, which contains (1) purpose, (2) materials and methods, (3) results, and (4) conclusion. Abbreviations and references should not appear in the abstract. o Key Words; at least three key-words (MeSH-terms) should be mentioned according to medical subject headings. o Instruction - Materials and Methods Results Discussion Conclusion - References CURRENT REVIEWS: Reviews are prepared either directly or upon invitation. Clinically applicable practice-oriented reviews of topics of contemporary interest and importance will be considered for publication. Preferred structure of review articles o Prepare a structured abstract of no more than 250 words followed by at least 3 keywords (MeSH terms) on the same page o Objectives - Data source - Study selection Results Conclusion - References Data source: Summarize briefly the data source, including time restrictions and exact indexing quick terms used for article retrieval from any bibliographic databases, including restriction to any specific language such as English or to human subjects. Study selection: Describe criteria used to select studies for detailed review from those identified as relevant to the topic. CASE REPORTS: These submissions should be case reports of unusual merit that report new information. Manuscripts should include brief illustrations not more than four. Case reports may include; Abstract, less than 150 words, is not need to be structured Introduction-Case presentation that is clear and concise -Differential diagnosis with supporting testing - Therapeutic aproach (if present) - Conclusion - References LETTER TO THE EDITOR: Letters to the Editor are welcomed but should be limited to 700 words and no more than 10 references. No abstract and keywords required. iv

5 MANUSCRIPT FORMAT AND STYLE Manuscripts will be prepared by using a word processor, like microsoft office word or open office word programs. A short RUNNING TITLE with one or two words will be given by authors for every manuscript. This short running title should appear on the upper left corner of each page. Every section will be a separate word files: o Title page (title) o Main text (abstract, key words, text, acknowledgements, references) (text), o Individual tables (tab1, tab2, ), o Figures (fig1, fig2, ) - Figure legends (legend) These files have to be called with running title. For example title-ear.effusion, text-ear.effusion, tab1-ear.effusion, fig1- ear.effusion, legend-ear.effusion, etc TITLE PAGE On the title page, the title should be specific and clear. Abbreviations should not be used in the title.the title should appear in English and Turkish. Title page will include each author s name, highest academic degree, and institutional affiliation, mailing address, telephone number and if facsimile number if present. Corresponding author will be mentioned with an asterisk *, if not the first author will be accepted as corresponding author. Identify the meeting at which the paper was presented prior to publication, if any, and grantor(s) of financial support obtained by the authors for the research, if any. MAIN TEXT The title of the manuscript must take place at the beginning of the main text without names of authors. Avoid uncommon abbreviations in the text; when they must be used, spell terms out in full at first appearance, followed by the abbreviation in parentheses. All measurements should be in SI (metric) units. Use generic names for durugs and nonproprietary descriptions of products and equipment. TABLES AND ILLUSTRATIONS Tables should be prepared by table function of the related word process program. The excel or similar programs could not be used for preparation of the tables. Every table should be labeled and numbered. Indicate their placement in the text in consecutive numeric order. Each figure must be identified individually (e.g., Figure 1, Figure 2, etc.) and within the text of the manuscript. Authors may either prepare the label of the figures or legends in a separate file. Authors will be charged for color illustrations in print. Color illustrations online are free of charge. The Publisher will provide, upon request, an estimate of the cost of color artwork. o All figures must be submitted as a separate attachment file. Do not insert figures into the main document o "Attached Figures" must be identified within the "Main Text" of the paper. The "Attached Figures" must be labeled. o Authors may either type the label in the "Caption/Legend" box or add a text box onto each figure. Digital art needs to be created/scanned and saved and submitted as either a TIFF or an EPS, at least 300 dpi. Figure legends: Each figure must be accompanied by an explanatory legend. They should be brief and specific, and they should appear on a separate legend file. Use scale markers in the image for electron micrographs, and indicate the type of stain used. Explain all symbols used in the figure. REFERENCES should be arranged in order of citation in the text and numbered consecutively. All references must be cited in the text. References should not be appeared in the structured abstract. Journal article more than four authors; 1. Ishiyama A, Ishiyama GP, Lopez I, et al. Histopathology of idiopathic chronic recurrent vertigo. Laryngoscope 1996; 106(11): Journal article in press; 2. Şafak MA, Göçmen H, Samim E, Özeri C. Canal wall down tympanoplasty. Gazi Medical J (in press). Journal article in a supplement; 3. Paganini EP, Latham D, Abdulhadi M. Practical consideration of recombinant human erythropoietin therapy. Am J Kidney Dis 1989; 14(suppl 1): Complete book; 4. Paparella MM, Shumrick DA, Gluckman JL, et al (eds): Otolaryngology (ed 3). Philadelphia, PA, Saunders, Chapter of book; 5. Luxon LM. Causes of balance disorders, in Stephens D (ed); Adult Audiology, in Kerr AG (ed): Scott-Brown s Otolaryngology (ed 5). London, Butterworth, 1987, pp Manuscript Checklist (Before submission) o Title page with complete mailing address, telephone of all authors. o Generating a running title which is composed with one or two words. o Abstract in structured format and keywords in English and Turkish. o Figures, tables and legends as separate files. DISCLAIMER The Publisher and the Editor-in-Chief cannot be held responsible for errors or any consequences arising from the use of information contained in the journal, the views and opinions expressed do not necessarily reflect those of the Publisher, Societies and the Editors. SENDING THE MANUSCRIPT Your manuscripts prepared according to instructions have to be sent to the journal by the link at website ( or by (nemj.neu@gmail.com). You may follow the stage of your manuscript by the website or the link below. MANUSCRIPT FOLLWING LINK c&hl=en_us&authkey=cjjignwp#gid=0 v

6 YAZARLARA BİLGİ Yakın Doğu Tıp Dergisine makale göndermek için; adresine bakabilirsiniz. Makalelerinizle ilgili gelişmeleri numarası ile bu adresten takip edebilirsiniz. GENEL BİLGİLER Yakın Doğu Tıp Dergisi (YDTD), tıbbın her dalı ile ilgili olabilecek retrospektif, prospektif veya deneysel araştırmalar, derlemeler, olgu sunumları, editöryal yorum ve tartışmalar, editöre mektuplar, cerrahi teknikler, tıbbi kitap değerlendirmeleri gibi konuları yayımlayan bilimsel bir dergidir. Yayımlanmak için gönderilen makalelerin daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere halen değerlendirme aşaması altında olmaması gerekir. Eğer makalede daha önce yayımlanmış; alıntı yazı, tablo, resim vs. mevcut ise makale yazarı, yayın hakkı sahibi ve yazarlarından yazılı izin almak ve bunu makalede belirtmek zorundadır. Bilimsel toplantılarda sunulan özetler, makalede belirtilmesi koşulu ile kabul edilir. Makale bilimsel değerlendirme için işleme alındıktan sonra, başlık (title) sayfasında belirtilmiş olan yazar isimleri ve sıralaması esas alınır. ETİK SORUMLULUK o Dergi, İnsan öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri ne uygunluk ( index.html) ilkesini kabul eder. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlar, makalenin MATERYAL VE METOD bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan Aydınlatılmış Onam (informed consent) aldıklarını belirtmek zorundadır. o Çalışmada Hayvan öğesi kullanılmış ise yazarlar, makalenin MATERYAL VE METOD bölümünde Guide for the Care and Use of Laboratory Animals ( prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek zorundadır. o Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan Aydınlatılmış Onam alınmalıdır. o Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma, vb. ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında bildirmek zorundadır. o Makalede Etik Kurul Onayı alınması gerekli ise; alınan belge tarayıcıdan elektronik ortama çevrilecek (nemj.neu@gmail.com) ile online olarak ulaştırılacaktır. o Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. YAYIN HAKKI 1976 Copyright Act e göre, bütün yazarlar tarafından imzalanmış yayın haklarının devredildiğini bildiren bir mektup makale ile birlikte postalanmalıdır. Bu mümkün değilse makale kabul edildikten sonra her bir yazarın kendi mail adresinden yayın haklarının devredildiğini belirten elektronik posta gönderilmelidir. Bu mektup şekilde olmalıdır: 1. İlgili mail mutlaka nemj.neu@gmail.com adresine gönderilmelidir. 2. Gönderilen mailin KONU bölümüne makalenin takip numarası ile birlikte CR ibaresi yer almalı. Örnek: CR 3. İlgili yazıda şu ifadeler olmalı "NEMJ Editörlüğüne,... başlıklı bilimsel çalışmanın yazarı olarak, makalemin Near East Medical Journal tarafından YAYINLANMASINA ve YAYIM haklarının kullanılmasına izin veriyorum." 4. Mailin altına Yazarın ADI-SOYADI, AKADEMİK ÜNVANI, ÇALIŞTIĞI KURUM vb bilgilerin içerdiği İMZA yerine geçecek ifadeler olmalıdır. 5. Bu mail her bir makale için HER BİR YAZARDAN AYRI AYRI gelmelidir. Makale yazarlarına, yazıları karşılığında herhangi bir ücret ödenmez. Yazarlar, internet adresinden ulaşacakları Yayın Hakları Devir Formu nu doldurup, fax veya posta yoluyla göndermelidirler. YAZI ÇEŞİTLERİ ARAŞTIRMALAR: Kliniklerde yapılan prospektif-retrospektif ve her türlü deneysel çalışmaların yapısı şu şekilde olmalıdır: o Bölümlendirilmiş özet; ortalama kelimeden oluşan (1) amaç, (2) materyal-metot, (3) bulgular ve (4) sonuç bölümlerinden oluşmalıdır. Özette kısaltma ve referans numarası kullanılmamalıdır. o Anahtar Kelimeler; indeks medikusta yer alan konu başlıklarına uygun en az üç anahtar kelime verilmelidir. o Giriş - Materyal ve Metot Bulgular Tartışma Sonuç Teşekkür - Kaynaklar DERLEME: Doğrudan veya davet edilen yazarlar tarafından hazırlanır. Tıbbi özellik gösteren her türlü konu için son tıp literatürünü de içine alacak şekilde hazırlanmalıdır. Konuyla ilgili lehte ve aleyhte görüşlere yer verilmeli, yazarın kendi önerisine göre bir sonuca bağlanmalıdır. Yazarın o konu ile ilgili basılmış yayınlarının olması özellikle tercih nedenidir. Şu bölümlerden oluşmalıdır; o Özet; bölümlendirilmiş olması gerekmez ve 250 kelimeyi geçmemelidir. o Doküman kaynağı - Çalışma seçim kriterleri Sonuç - Kaynaklar o Konunun aktarımında kullanılan başlık ve alt başlıklarda numaralandırma sistemi kullanılmalıdır. Örneğin 1. Tanım, 1.1. İnsidans, 1.2. Etiyoloji, 2. Tedavi, 2.1. Medikal Tedavi, 2.2. Cerrahi Tedavi vb Doküman kaynağı: Çalışmanın konusunu oluşturan alanda yapılan taramanın kriterleri (yıl, dil, insan-hayvan çalışması vb), arama terimleri belirtilmelidir. Çalışma seçim ölçütleri: Taranan çalışmaların kabul etme ve reddetme kriterleri açıklanmalıdır. OLGU SUNUMU: Nadir görülen, tanı ve tedavide farklılık gösteren olguların sunulduğu makalelerdir. Olgu sunumları açık ve net olan en fazla 4 şekil içermelidir. Şu bölümlerden oluşmalıdır; o Özet; bölümlendirilmiş olması gerekmez ve 150 kelimeyi geçmemelidir. o Giriş - Olgu Sunumu; açık ve net olmadır - Ayırıcı Tanı Tedavi Sonuç Kaynaklar EDİTÖRE MEKTUP: Editöre mektuplar 700 kelimeyi aşmamalı, kaynak sayısı onun üzerinde olmamalıdır. Editöre mektuplarda özet ve anahtar kelime gerekmez. vi

7 MAKALELERİN YAZIM FORMATI VE SİTİLİ Makaleler bir bilgisayar yazım programıyla (Microsoft Office Word, Open Office Word vb) hazırlanmalıdır. Makalenin rumuzu olarak bir veya iki kelimeden oluşan bir kısa başlık oluşturulmalıdır. Makalenin her bir bölümü ayrı bir digital dosya halinde hazırlanmalıdır; o Başlık sayfası (title) o Ana metin (özet, anahtar kelimeler, abstract, key words, metin, teşekkür bölümü, kaynaklar) (text), o Tablolar (tab1, tab2, ) o Şekiller (fig1, fig2, ) o Şekil alt yazıları (legend) Bu dosyalar isimlendirilirken kısa başlık kullanılmalıdır. Örneğin title-ear.effusion, text-ear.effusion, tab1-ear.effusion, fig1-ear.effusion, legend-ear.effusion vb BAŞLIK Başlık sayfasında makalenin başlığı konuyu anlatacak şekilde kısa ve net olmalıdır. Hem Türkçe, hem İngilizce başlık bir arada verilmelidir. Başlık sayfasında bütün yazarların tam isimleri, akademik ünvanları, çalıştıkları kurum, elektronik posta adresleri, telefon numaraları ve varsa belgegeçer numaraları bulunmalıdır. İletişim kurulacak yazar yıldız * işaretiyle belirtilmelidir, belirtilmemişse ilk sıradaki yazar kabul edilecektir. Makale daha önce herhangi bir toplantıda sunulmuşsa belirtilmedir. ANA METİN Ana metin hazırlanırken her iki dilde başlık tekrar bulunmalıdır. Başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır. Metin içinde kullanılan kısaltmaların ilk geçtiği yerde tam yazılımı verilmeli, parantez içinde kısaltması yazılmalıdır. Ölçü birimi olarak metrik birimler tercih edilmeli, diğer birimler açıklayıcı olarak istenirse parantez içinde ayrıca verilebilir. İlaçların ticari isimleri yerine jenerik isimleri kullanılmalıdır. TABLOLAR VE ŞEKİLLER Tablolar word programlarındaki tablo hazırlama menüsüyle hazırlanmalıdır. Tablo hazırlanmasında excel ve benzeri programlar kullanılmamalıdır. Tablolar metin içindeki geçiş sırasına göre numaralandırılmalı ve isimlendirmelidir. Şekiller metin içinde geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Şekil alt yazıları ayrı bir dosya olarak hazırlanmalıdır. Renkli olarak basılması istenilen fotoğraflar için ücret talep edilebilir. Online olarak yayınlanacak makalelerdeki renkli fotoğraflar için ücret talep edilmez. Her bir şekil ayrı bir dosya olarak eklenmelidir. Şekiller metin içinde numaraları ile refere edilmelidir. Şekil alt yazıları için ayrı bir dosya hazırlanmalıdır (legend). Dijital olarak gönderilecek şekillerin TIFF veya EPS formatında olması ve en az 300 dpi çözünürlüğe sahip olması gerekir. Şekil alt yazıları açıklayıcı, mümkün olduğunca kısa ve net olmalıdır. Mikroskobik görüntülerde büyütme derecesi, kullanılan boyalar ayrıca belirtilmelidir. Şekil üzerinde kullanılan sembollerin açıklaması yapılmalıdır. Alıntı olarak kullanılan çizimler, tablolar veya 200 kelimeyi geçen metin bölümleri için yazardan ve yayınevinden alınmış yazılı izin makale ile birlikte gönderilmelidir. KAYNAKLARIN YAZILIMI Kaynaklar yazı içinde geçiş sırasına göre numaralanmalıdır. Özet içinde referans numarası kullanılmamalıdır. Yazar ismi 5 ve daha çok ise ilk üç isim sonrasında ve.ark. kısaltması kullanılabilir. Dört yazarlı referanslarda tüm isimler belirtilmelidir. Kaynak Yazılımı İçin Örnekler 4 isimden çok yazarı olan makale yazılımı; 1. Ishiyama A, Ishiyama GP, Lopez I, et al. Histopathology of idiopathic chronic recurrent vertigo. Laryngoscope 1996; 106(11): Baskıda olan makale yazılımı; 2. Şafak MA, Göçmen H, Samim E, Özeri C. Canal wall down tympanoplasty. Gazi Medical J (in press). Ek sayı olarak basılan makale yazılımı; 3. Paganini EP, Latham D, Abdulhadi M. Practical consideration of recombinant human erythropoietin therapy. Am J Kidney Dis 1989; 14(suppl 1): Kitapların kaynak gösterilmesi; 4. Paparella MM, Shumrick DA, Gluckman JL, et al (eds): Otolaryngology (ed 3). Philadelphia, PA, Saunders, Kitaptan bir bölümün kaynak gösterilmesi; 5. Luxon LM. Causes of balance disorders, in Stephens D (ed); Adult Audiology, in Kerr AG (ed): Scott-Brown s Otolaryngology (ed 5). London, Butterworth, 1987, pp MAKALE HAZIRLANMASINDA SON KONTROL LİSTESİ o Title: Bütün yazarların ünvanları, kadroları, elektronik posta adresleri, telefon numaraları başlık sayfasında bulunmalı. o Rumuz:Bir iki kelimelik kısa başlık oluşturulup dosya isimlerinde kullanılmalı. o İki dilde hazırlama: Hem Türkçe, hem İngilizce bölümlendirilmiş özet ve anahtar kelimeler hazırlanmalı. o Ana metin: Ana metinde yazar isimleri olmamalı, özet ve abstract ile başlamalı, anahtar kelimeler unutulmamalı. o Ek dosyalar: Şekiller, tablolar ve alt yazılar ayrı dosyalar halinde olmalı. YASAL SORUMLULUK: Dergide yayınlanan makalelerde veya reklamlarda savunulan görüşler, öne sürülen tezler ve her türlü alıntıdan doğan sorumluluk yazarlara ve ilgili reklamın kurumuna aittir, derginin editörlüğü, yayın kurulları, hakemleri ve yayıncı sorumlu tutulamaz. MAKALENİN GÖNDERİLMESİ: Yukarıdaki formata göre hazırlanmış olan çalışmanız web sitesi ( üzerindeki link aracılığıyla veya (nemj.neu@gmail.com) ile gönderilebilir. Yazıların takibi için editörlüğün size bildirdiği makale numarası kullanılarak gerek websitesi ( üzerindeki link üzerinden, gerek aşağıdaki link üzerinden açılacak tablo aracılığı ile yapılabilir. MAKALE TAKİBİ İÇİN LİNK c&hl=en_us&authkey=cjjignwp#gid=0 vii

8

9 FROM THE EDITOR EDİTÖRDEN Dear Colleagues, Sayın Meslektaşlarım, Four months after our first issue we are introducing the second issue of 2011, which is also the last issue of Volume One. I would like to share with you some news about our University and the Faculty of Medicine regarding these past four months. Our Founding Rector, Dr. Suat İ. Günsel, was invited as a guest of honor and given the honorary citizenship of the Autonomous Territorial Unit of Gagauzia at its 20th anniversary celebrations. Mihail Formuzal, the President of the Autonomous Territorial Unit of Gagauzia, presented a Medal of Honor to Dr. Günsel on the 7th of November, In his speech, President thanked Dr. Günsel for supporting the education of 50 Gagauzian students. A protocol agreement was signed between Gagauzia and Near East University Hospital to provide healthcare to Gagauzian citizens with special advantages. Dr. Günsel gave a speech to Gagauzian Community and stated that healthcare and education are the most natural needs of the humanity and that he is happy to support Gagauzian citizens in this aspect. We are congratulating our Founding Rector for his achievement which has been a source of honor for our University and the Faculty of Medicine. The World Association of Societies of Pathology and Laboratory Medicine ( WASPaLM ) meeting took place in Las Vegas, USA, on the 20th of October, 2011, with an opening speech from Bill Clinton. In this meeting, our Founding Dean and our Journal s Honorary Editor Prof. Dr. Gamze Mocan Kuzey was elected as the President of the society. This success of our Dean has made all of us proud. We congratulate Prof. Dr. Gamze Mocan Kuzey and wish her further success in her new mission. Due to the vast facilities and experienced staff of Near East University a COMMANDO operation was performed on the 13th of October, 2011, by NEU Faculty of Medicine ENT Department. Such an operation was performed in Cyprus for the first time. Over 3000 people from all around the world watched this 10 hour operation live online. Rapid arc technology assisted IMRT was applied to the same patient 3 weeks after the surgery. The patient was discharged from our hospital with good health. This has been an excellent example of Near East University Hospital s technological facilities and its capable medical team. Yakın Doğu Tıp Dergisinin ilk sayısından 4 ay sonra, 2011 yılının ikinci ve birinci cildin son sayısıyla tekrar sizlerle buluşuyoruz. Bu vesile ile son 4 ay içinde Üniversitemiz ve Tıp Fakültemiz ile ilgili öne çıkan olayları paylaşmak istiyorum. Gagavuzya Özerk Cumhuriyetinin 20. kuruluş yıldönümünü kutlamalarına onur konuğu olarak davet edilen Kurucu Rektörümüz Sayın Dr. İ.Suat Günsel e, Gagavuzya fahri vatandaşlığı verilmiştir. Gagavuzya Cumhurbaşkanı Sayın Mihail Formuzal tarafından 7 Kasım 2011 tarihinde Sayın Günsel e 20. yıl şeref madalyası takdim edilmiştir. Cumhurbaşkanı yaptığı konuşmada, Gagavuzya lı 50 öğrencinin eğitimine yaptığı katkılardan dolayı Sayın Günsel e teşekkür etmiştir. Gagavuzya ile Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi arasında imzalanan bir protokol ile Gagavuzya vatandaşlarına avantajlı sağlık hizmeti sunulması konusunda anlaşılmıştır. Sayın Günsel Gagavuzya halkına hitaben yaptığı konuşmada sağlık ve eğitimin insanlığın en doğal ihtiyaçları olduğunu ve bu alanda Gagavuzya halkının yanında olmaktan mutlu olduklarını dile getirdi. Üniversitemiz ve Tıp Fakültemiz için onur verici bu başarıdan dolayı Kurucu Rektörümüz Sayın İ.Suat Günsel i kutluyoruz. Amerika da Las Vegas da 20 Ekim 2011 tarihinde Bill Clinton ın açılış konuşmasıyla başlayan Patoloji Dernekleri ve Tıp Laboratuvarları Dünya Birliği (WASPaLM - World Association of Societies of Pathology & Laboratory Medicine) toplantısında, Kurucu Dekanımız ve dergimizin Onursal Editörü Sayın Prof.Dr. Gamze Mocan Kuzey birliğin başkanlığına seçilmiştir. Sayın hocamızın bu başarısı, Üniversitemiz, Tıp Fakültemiz ve Dergimiz için gurur kaynağı olmuştur. Kendisini kutluyor, yeni görevinde başarılar diliyoruz. Yakın Doğu Üniversitesi nin sahip olduğu donanımlı ileri teknolojik altyapısı ve deneyimli kadrosu sayesinde, 13 Ekim 2011 tarihinde KBB Anabilim Dalı öğretim üyelerince Kıbrıs Adası ında ilk kez COMMANDO operasyonu uygulanmıştır. Üstelik yaklaşık 10 saat süren operasyon internet üzerinden on-line olarak canlı yayınlanmış, tüm dünyadan 3000 in üzerinde izleyici tarafından izlenmiştir. Postoperatif 3.haftada hastaya Rapid Arc tekniğiyle radyoterapi başlanmış ve hasta sağ-salim olarak şifa ile taburcu edilmiştir. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi nin sahip olduğu modern teknolojik olanakları ortaya koyması açısından güzel bir örmek oluşturmuştur. Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak Editor- in- chief Prof.Dr. Mustafa Asım Şafak Baş Editör ix

10 contents içindekiler 2011;1(2) Bacterial Colonization of Bar Soaps and Liquid Soaps in Hospital Environments 53 ŞENOL G, ÇAKAN A, ÖZACAR R. Hastanede Kullanılan Kalıp Sabun ve Sıvı Sabunların Bakteriyel Kolonizasyonu Combinations of Medical Plants Used as Traditional Medicine in Northern Cyprus 60 ÖZKUM D, OZAN Ç. Kuzey Kıbrıs ta Geleneksel Tedavi Amacıyla Kullanılan Tıbbi Bitki Karışımları Seroprevalences of Hepatitis B,C,HIV and Hepatitis B Vaccination in Health Care Workers in Near East University Faculty of Medicine 69 Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Çalışanlarındaki Hepatit B,C,HIV Seroprevelansı ve Hepatit B Aşılaması KADER Ç, UNCU M, YÜRÜKER Ö, GÜLER E, ARIKAN A, EYYÜPLER FG, KIZILKANAT M, NAJAFPOUR M. Lower Gastrointestinal System Surgical Endoscopy Results After the First Year: A Retrospective Analysis 74 İlk Yılın Ardından Alt Gastrointestinal Sistem Cerrahi Endoskopi Sonuçlarımızın Retrospektif Analizi BAŞ KK, BESİM H, YAYCI SF, TARHAN B, DEREN S, COMUNOĞLU C, MOCAN KUZEY G. 82 Long Term Effects of Foreign Body Aspiration: Yabancı Cisim Aspirasyonunun Uzun Dönem Increase in Severity of Asthma Etkileri: Astım Şiddetinin Artması DALKAN C, ÇOBANOĞLU N, ÖZTÜRK H, COMUNOĞLU C, TEKGÜÇ H, GALİP N, BBAHÇECİLER N. 86 Case Report of a Patient with Brucella Knee Psöriatik Artritle Karışan Bruselloza Bağlı Diz Monoarthritis Misdiagnosed as Psoriatic Arthritis Momoartriti: Olgu Sunumu KAYAASLAN BÜ, YILMAZ GR, AKINCI E, YILDIZ S, EREN SS, ÖNGÜRÜ P, BODUR H. 90 A Case of Thrombotic Thrombocytopenic Purpura Bir Trombotik Trombositopenik Purpura Olgusu GENÇALP U, ABUDALAL U, TINAZLI M, EKER A, ÇİFTÇİ O, SÖZEN T. Tinnitus and Quality of Life 95 BAYAR MULUK N, ÇIRPAR Ö. Tinnitus ve Hayat Kalitesi Indexes & Color Plate 101 İndeksler ve Renkli Resim x

11 PROSPECTIVE STUDY PROSPEKTİF ÇALIŞMA BACTERIAL COLONIZATION OF BAR SOAPS AND LIQUID SOAPS IN HOSPITAL ENVIRONMENTS HASTANADE KULLANILAN KALIP SABUN VE SIVI SABUNLARIN BAKTERİYEL KOLONİZASYONU Güneş Şenol 1,4 Aydan Çakan 2,4 Rıfat Özacar 3 1 MD; Department of Clinical Microbiology and Infectious Diseases 2 MD, 3 MD, Ass.Prof.; Department of Respiratory Medicine 4 Infectious Control Committee Dr. Suat Seren Chest Diseases and Surgery Training and Research Hospital, Yenisehir, 35110, Izmir, TR ABSTRACT Objectives: In this study, it was aimed to determine the bacterial colonization of hand washing soaps in hospital settings. Material and Methods: This study was designed as a comparative cross-sectional research in a teaching hospital for chest diseases and chest surgery. Swaps were taken from surfaces of soap bars at the sinks of hospital staff working areas in the wards in December In 2004, the hospital management has changed the hand washing policy and liquid hand soaps have been decided to use. In June 2005, 44 swap cultures were taken from applicator tips of liquid soaps. Conventional microbiologic methods were used for culture of the swaps and identification of the isolates. Results: Bacterial colonization was detected in 36 bars (72%) out of 50 bar soaps. Totally 44 microorganisms were yielded including mainly Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli and Acinetobacter baumanii. Seven species (15.9%) were isolated from liquid soaps, majority of which was Pseudomonas sp. Nosocomial infection rate dropped from 4.2% in 2003 to 2.2% in Conclusion: It is necessary to use proper hand washing items in proper conditions and rules dealing with hand washing should be defined in health care settings. Liquid soaps were concluded to be more suitable for hygienic hand washing. Nosocomial infection rate was found to be lower in the time period when liquid soaps were used compare to the time period when bar soaps were used. Key Words: hand washing, hospital infection, liquid hand soap, soap bar ÖZET Amaç: Bu çalışmada, hastane ortamlarında kullanılan el yıkama sabunlarındaki bakteriyel kolonizasyonun saptanması amaçlanmıştır. Yöntem ve gereçler: Çalışma, bir göğüs hastalıkları ve cerrahisi eğitim hastanesinde karşılaştırmalı kesitsel araştırma olarak tasarlanmıştır. Hastane personelinin çalışma alanlarındaki lavabolardaki kalıp sabunların yüzeylerinden 2003 yılında sürüntü alınmıştır. Hastane yönetimi, 2004 yılında el yıkama politikasını değiştirmiş ve sıvı el sabunlarının kullanılmasına karar vermiştir. İkibin beş yılında, sıvı sabun başlıklarından 44 sürüntü alınmıştır. Sürüntü kültürleri ve üreyen mikroorganizmaların tanımlanması geleneksel mikrobiyolojik yöntemlerle yapılmıştır. Bulgular: Elli kalıp sabunun 36 sında (%72) bakteriyel kolonizasyon saptanmıştır. Başlıca Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli and Acinetobacter baumanii içeren 44 mikroorganizma üremiştir. Sıvı sabunlardan çoğunluğu Pseudomonas türü olan yedi mikroorganizma izole edilmiştir. Hastane enfeksiyonu hızı, 2003 yılında %4.2 ten 2004 yılında %2.2 ye düşmüştür. Sonuç: Uygun el yıkama malzemelerinin uygun şartlar altında kullanılması gereklidir ve el yıkama ile kurallar sağlık tesisinde tanımlanmalıdır. Sıvı sabunlar hijyenik el yıkama için daha uygun olduğu düşünülmüştür. Hastane enfeksiyonları hızı sıvı sabun kullanıldığı dönemde kalıp sabun kullanılan döneme göre daha düşük bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: El yıkama, hastane enfeksiyonu, kalıp sabun, sıvı sabun 2011;1(2): Received: Accepted:

12 Near East Medical Journal INTRODUCTION Hand carriage of bacteria is an important route of transmission of infection between patients and health care workers. 1-6 Hand hygiene has been considered to be the most important tool in noasocomial infection (NI) control. Failure to perform appropriate hand hygiene is supposed to be the leading cause of NI and the spread of multi-resistant microorganisms, and has been recognized as a significant contributor to outbreaks. The microbial skin flora of the hands consists of resident and transient microorganisms. The resident microorganisms survive and multiply on the skin. The transient microbial flora represent recent contaminants of the hands acquired from colonized or infected patients/clients or contaminated environment or equipment. Transient microorganisms are not the same in everyone. In contrast to the resident flora, the transient microorganisms found on the hands of health care personnel are more frequently implicated as the source of nosocomial infections. The most common transient flora includes gram negative coliforms and Staphylococcus aureus. Hand washing with plain soap is effective in removing most transient microbial flora. 7-9 The mechanical action of washing and rinsing removes most of the transient bacteria Health care workers wash their hands in two ways: i. The social hand wash, which is the cleaning of hands with plain, nonmedicated bar or liquid soap and water for removal of dirt, soil, and various organic substances; ii. The hygienic or antiseptic hand wash, which is the cleaning of hands with antimicrobial or medicated soap and water. Most antimicrobial soaps contain a single active agent and are usually available as liquid preparations. Appropriate hand washing results in a reduced incidence of both nosocomial and communityacquired infections. 13 Much studies have been written and debated regarding the use of bar versus liquid skin cleansers in relation to infection control. 7,14-22 In this study, the aim is to detect and compare bacterial contamination of soap bars and antibacterial liquid soaps. MATERIALS AND METHODS Setting Izmir Chest Diseases and Surgery Training Hospital, the tertiary healthcare center in Western Turkey. Materials In December 2003, 50 swaps of surfaces of soap bars at the sinks of toilets and working rooms of the wards were collected. In 2004, the hospital changed the hand washing policy and it antiseptic liquid hand soaps were begun to be used. In June 2005, 44 swaps were taken from tips of the applicators of liquid soap containers approximately at the same hospital points. Swaps were taken from wet surfaces of bars and tip of the containers of liquid soaps. Soap bars were plain soaps (Dalan Kimya AS, Pınarbaşı, Izmir, Turkey). Liquid soaps (Johnson Diversey, Istanbul, Turkey) included formaldehyde (in trace amount as antiseptic agent according to label information). Despite the liquid soaps in the hospital were called antibacterial by the manufacturer, we considered that formaldehyde included in the liquid soaps served as a preservative rather than having an antibacterial effect. Hospital Infection Control Procedure Bacterial nosocomial agents of the hospital were detected to be almost the same between 2003 and Antibiotic usage policy did not change 54

13 2011;1(2):53-59 Figure 1. Bacterial colonization rates of soap bars Figure 2. Bacterial colonization rates of liquid soaps and kind of disinfectants were not differentiated in this term. Program of hand hygiene education was similar in both years to all hospital staff. Microbiology Swaps were dipped into the tubes including 1 ml sterile saline. Samples were brought to the microbiology laboratory without delay. Tubes were vortexed for 15 seconds. 10 microliter of substance was inoculated on blood agar and Eosin-metlylene-blue (EMB) agar at 37 0 C overnight. Microorganisms were identified by conventional microbiological methods and using semi-automated bacterial identification system (Crystal, BD, Sparks, USA). There was no differences in laboratory techniques between 2003 and STATISTICS Fisher s exact and Chi-square tests were used for calculating significance of difference of colonization rates between bar soaps and liquid soaps and also comparing rates of nosocomial infections. RESULTS Among 50 swaps of bar soaps, 36 (72%) swaps were found to be colonized. A total of 44 microorganisms were iso-lated. Numbers of species were seen in figure 1. Pseudomonas aeruginosa (36%) was the most frequent isolated bacteria followed by Escherichia coli (12%) and Acinetobacter baumanii (10%). From liquid soaps, 7 (15.9%) microorganisms were detected at the 7 tips of the total 44 containers such as: 5 (11.3%) P. aeruginosa, one (2.2%) Proteus penneri and one (2.2%) Flavimonas oryzihabitans. Comparison of the rates of bacterial colonization between soap bars and liquid soaps were given in figure 2 and 3. Bar soaps were found to be significantly more colonized than the liquid soaps (p<0.0001). P. aeruginosa was the most frequent isolate in both groups. Nosocomial infection rate was 4.2% (651 cases in hospitalized patients) in 2003 versus 2.2% (360 cases in hospitalized patients) in Difference in rates of hospital infections was statistically significant between 2003 and 2004 (p<0.0001). Figure 3. Distribution of bacterial agents colonizing on the soaps 55

14 Near East Medical Journal DISCUSSION The purpose of hand washing is to remove soil, organic material and transient microorganisms from the skin. This method of hand decontamination is still required for the majority of routine health care related procedures. The most common hand cleaning agents are bar soaps and liquid soap. Bar soaps are frequently misused because they are typically stored in contact with moisture and remain moist for long periods of time. It's usually kept in a container, on or next to a wash basin. It usually resides in wet surface. Bar soap becomes jelly mass and difficult to use effectively. This supplies an environment which provides the perfect opportunity for bacteria and organisms to grow. Most bars of soap in communal areas are used by a number of different people. This means that one bar of soap can be in direct contact with skin bacteria from more than one person, and may harbour live pathogenic bacteria. 22 Cross infection can and does occur under these circumstances. 23 CDC recommends placement on a drainable rack between uses for bar soaps. 6 Soap racks that promote drainage of all water from the bar should be installed. In addition, there should be easy access to replacements when soap is lost, dropped, melted, or consumed. Small soap bars that can be changed were also recommended to be used in preference to larger bars that are more likely to melt or become colonized with bacteria. 24 Liquid soap on the other hand is much cleaner to use. Liquid soap is dispensed straight from a plastic container. It has not been exposed to skin bacteria or other contaminants. As a result, cross contamination is not likely to occur, providing a cleaner, more hygienic alternative. 23 Debate has ensued concerning the presence of bacteria on bar soaps. Some studies supported the idea of bar soaps to be improper material for hand washing in healthcare settings. Mc- Bride et al. 23 reported that bar soaps were found to have higher bacterial cultures after use than liquid soaps. In another study, Kabara and Brady 15 obtained samples from bar and liquid soaps from 26 public bathrooms. Liquid soaps were found to be negative for bacteria, while 100% of the 84 samples obtained from bar soaps yielded positive cultures. 15 In an epidemiological study, the researchers isolated several strains of Pseudomonas from 45 of 353 environmental samples used by multiple providers (13%) and found that the 5 most common strains were frequently found on patients. They also affirmed that the hands are a major vehicle for the transfer of Pseudomonas bacteria and implicated bar soap in its spread. 14 Other groups of researchers have found that bacteria survive on soap bars in continuous use in public lavatories, even when cultured 48 hours following their last use. 15,22 The role of the soap dish in infection control has also been studied. Despite of CDC recommendations most health care settings like our hospital had used soap dishes instead of drainable racks. Jarvis et al showed that supplies used for hand washing can be contaminated with gram-negative organisms if they are not completely dried. Swabs had been collected from soap dishes on six wards and from a bacteriology laboratory on four consecutive days in their study. The sludge of the dish was found to be colonized predominantly with gram-negative bacteria. This colonization persisted, even when medicated iodophor bar soap was used. 25 In our study, dishes were found wet and surfaces of soaps were generally covered by squashy mass and bars were found to be heavily 56

15 2011;1(2):53-59 contaminated (%88). Most researchers have concluded that it would be prudent to encourage the use of liquid skin cleansers rather than bar soap (24). Even though scientific evidence suggests that bar soap has a higher bacterial count than liquid soap following use; 16,23 however, studies have failed to show the transfer of these micro-organisms to the hands on subsequent use Some researchers have disputed observations that bar soap are likely to transfer bacteria. They studied 16 adults who washed with Escherichia coli-inoculated bars using their normal hand washing procedure and none of the 16 subjects had detectable levels of the bacterium on their hands. 21 Few clinical studies have defined the absolute indications for hand washing with plain soaps versus hand antisepsis with antimicrobial products. Occasionally, plain soaps have becme contaminated, which may lead to colonization of hands of personnel with gram negative bacilli. 26 Controlled trials have not documented decreased infection with the use of an antiseptic agent over plain soap for routine hand washing in the general health care setting. The degree of reduction in microbial numbers on the hands of health care providers necessary to protect the recipient of care has not been defined. A few studies have suggested that antiseptic agents may be preferable for the care of patients if there is a possibility of antimicrobial resistant organisms, such as in intensive care units, in the presence of antimicrobial resistant organisms, and under conditions of heavy microbial soiling (e.g., in the presence of infection or a high level of contamination with organic matter such as feces) We found much lower contamination rate in liquid soaps compared to bar soaps, although they didn t include suggested antibacterial agents for hand antisepsis such as triclorasan or chlorhexidine. However, liquid soaps would be expected to be sterile. So, there should be problems with the handling. Honestly, we determined that no strict procedures had been followed in the wards for how often liquid dispensers were going to be cleaned, disinfected or exchanged. After the results were taken, procedures were described for handling and usage of liquid soaps and dispensers immediately. Although, hospital infection rates between 2003 and 2004 did decreased significantly, authors thought that difference should be due to the education of hand hygiene and other standard precautions as well as changing hand washing materials. In conclusion, correct use of hand washing materials is more important than choosing the kind of soaps. Hypothesis of transferring microorganisms to health-care workers hands via contaminated soap bars has not been confirmed. Antibacterial or not, liquid soaps seem to be more suitable alternative for hygienic hand washing. Proper handling of liquid soap should be implemented wherever they are used in the hospital. Compliance of the hand washing is more important than the kind of the soap. AKNOWLEDGEMENT Authors thank to formerly Infection Control Nurses Ms. Aynur Sayın, Ms. Arzu Cengiz; present intensive care nurse Ms. Sultan Kaftan; medical technologists Mrs. Sirin Mendi and Mrs. Leyla Ozdemir for their diligent collaboration and assistance for collecting swaps. REFERENCES 1. Larson E. A causal link between hand washing and risk of infection? Examination of the evidence. Infect Control Hosp Epidemiol 1988; 9: Larson E, Mayur K, Laughon BA. Influence of two hand washing frequencies on reduction in colonizing flora with three hand washing products used by health care personnel. Am J Infect Control 1989; 17:

16 Near East Medical Journal 3. Nystrom B. Impact of handwashing on mortality in intensive care: Examination of the evidence. Infect Control Hosp Epidemiol 1994; 15: Gruendemann BJ, Larson EL. Antisepsis in current practice. In: Rutala WA, ed. Disinfection, sterilization and antisepsis in health care. Washington, DC: Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology, Inc and Polyscience Publications, Inc, 1998: Larson EL. Hand washing and skin preparation for invasive procedures. In: Olmsted RN, ed. APIC infection control and applied epidemiology principles and practice. St. Louis: Mosby, 1996:Chapter Boyce JM, Pittet D. Guideline for hand hygiene in health-care settings. Morbidity and Mortality Weekly Report 2002; 5: Larson EL, APIC Guidelines Committee. APIC Guideline for hand washing and hand antisepsis in health care settings. Am J Infect Control 1995; 23: Reybrouck G. Handwashing and hand disinfection. J Hosp Infect. 1986; 8: Bettin K, Clabots C, Mathie P, et al. Effectiveness of liquid soap vs. chlorhexidine gluconate for the removal of Clostridium difficile from bare hands and gloved hands. Infect Control Hosp Epidemiol 1994; 15: Gould D, Chamberlain A. Gram-negative bacteria. The challenge of preventing cross-infection in hospital wards: a review of the literature. J Clin Nurs 1994; 3: Gould D. The significance of hand-drying in the prevention of infection. Nurs Times 1994; 90: Noskin GA, Stosor V, Cooper I, Peterson LR. Recovery of vancomycin-resistant Enterococci on fingertips and environmental surfaces. Infect Control Hosp Epidemiol 1995;16: Kampf G, Kramer A. Epidemiologic background of hand hygiene and evaluation of the most important agents for scrubs and rubs. Clin Microbiol Rev 2004; 17: Bruun DS, McGarrlty GJ, Blakemore WS, Coniell LL. Epidemiology of Pseudomonas aeruginosa infections: determination of pyocin typing. J Clin Microbiol 1976; 3: Kabara JJ, Brady MB. Contamination of bar soaps under 'in use' conditions. J Environ Pathol Toxicol Oncol 1984: 5: Kabara J. Bar soap and liquid soap. J Am Med Assoc 1985; 253: Skewes S. Skin care rituals that do more harm than good. Am J Nurs 1996; 96: Gilmore DS, Aeilts GD, Aeilts BA. Bruce SK, Jlmenez EM, Schick DG, et al. Effects of bathing Pseudomonas and Klebsiella colonization in patients with spinal cord injuries. J Clin Microbiol 1981; 14: Heinze JE. Bar soap and liquid soap. J Am Med Assoc 1985; 251: Heinze JE. The safety of bar soap. J Environ Pathol Toxicol Oncol 1986; 6: Heinze JE, Yackovich F. Washing with contaminated bar soap is unlikely to transfer bacteria. Epidemiol Infect 1988; 101: Larson EL, Eke P1, Wilder MP, Laughon BE. Quantity of soap as a variable in hand washing. J Infect Control 1987; 8: McBride ME. Microbial flora of in-use soap products. Appl Environ Microbiol 1984; 48: Nix DH. Wound Care: Factors to Consider When Selecting Skin Cleansing Products. J WOCN 2000; 27: Jarvis JD, Wynne CD, Enright L, Williams LID. Handwashing and antiseptic-containing soaps in hospital. J Clin Pathol 1979; 32: Sartor C, Jacomo V, Duvivier C, Tissot-Dupont H, Sambuc R, Drancourt M. Nosocomial Serratia marcescens infections associated with extrinsic contamination of a liquid nonmedicated soap. Infect Control Hosp Epidemiol 2000; 21: Doebbeling BN, Stanley GL, Sheetz CT, et al. Comparative efficacy of alternative hand-washing agents in reducing nosocomial infections in intensive care units. N Engl J Med 1992; 327: Minakuchi K, Yamamoto Y, Matsunaga, et al. The antiseptic effect of a quick drying rubbing type povidone-iodine alcoholic disinfectant solution. Postgrad Med J 1993; 69: Webster J, Faogali JL, Cartwright D. Elimination of methicillin-resistant Staphylococcus aureus from a neonatal intensive care unit after hand washing with triclosan. J Paediatr Child Health 1994; 30: Maki DG. Infections caused by intravascular devices used for infusion therapy: pathogenesis, prevention, and management. In: Bisno AL, Waldvogel FA, eds. Infections associated with indwelling medical devices. 2nd ed. Washington, DC: American Society for Microbiology Press, 1994: Wade JJ, Casewell MW. The evaluation of residual antimicrobial activity on hands and its clinical relevance. J Hosp Infect 1991; 18: Wade JJ, Desai N, Casewell MW. Hygienic hand disinfection for the removal of epidemic vancomycinresistant Enterococcus faecium and gentamicinresistant Enterobacter cloacae. J Hosp Infect 1991; 18:

17 2011;1(2): Ehrenkranz NJ, Alfonso BC. Failure of bland soap handwash to prevent hand transfer of patient bacteria to urethral catheters. Infect Control Hosp Epidemiol 1991; 12: CORRESPONDENCE Güneş Şenol, MD. Department of Clinical Microbiology and Infectious Diseases Dr. Suat Seren Chest Diseases and Surgery Training and Research Hospital Yenisehir, 35110, Izmir, TR Tel : /2252 Fax : gunes_senol@hotmail.com 59

18 Near East Medical Journal PROSPEKTİF ÇALIŞMA PROSPECTIVE STUDY COMBINATIONS OF MEDICAL PLANTS USED AS TRADITIONAL MEDICINE IN NORTHERN CYPRUS Dudu ÖZKUM 1 Çiğdem DEPRELİ OZAN 2 1 Yrd.Doç.Dr., Dekan Yardımcısı, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 2 MSc., Biyoloji Öğretmeni, Yakın Doğu Koleji Fen Bölümü Lefkoşa, KKTC ÖZET Bu çalışmada Kuzey Kıbrıs ta kullanılan tıbbi bitki karışımları belirlenmiştir. Araştırma materyalini oluşturan tıbbi bitki örnekleri Eylül 2010-Haziran 2011 tarihleri arasında Kuzey Kıbrıs taki 5 ilçe ve bu ilçelere bağlı 35 yerleşim yerinden yöre halkı ile birlikte toplanmıştır. Çeşitli tıbbi amaçlarla halkın kullandığı 34 bitki karışımı kayıt edilmiştir. Bu karışımların terkibine giren bitki taksonlarının bilimsel tanımlarının yapılması sonucunda 20 familyaya ait 28 doğal bitki taksonu ve 10 familyaya ait 14 kültür bitki taksonu saptanmıştır. Bu bitki karışımları genellikle dahilen dekoksiyon veya infüzyon ve haricen lapa halinde hazırlanıp; jinekolojik hastalıklarda, soğuk algınlığında ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında, mide rahatsızlıklarında, yaraların ve yanıkların, ekzama ve ağız içi yaralarının tedavisinde, antispazmodik, antiromatizmal, laksatif, diüretik, diş ağrısı giderici ve kolestrol düşürücü etkisi amacı ile kullanılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Tıbbi bitkiler, etnobotanik, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ABSTRACT This study was carried out to reveal the combinations of medicinal plant combinations used as traditional medicine in Northern Cyprus. All the settlement centers of Northern Cyprus (including 5 districts and 35 settlements that belong to these districts) have been visited, the specimens of the plants used as folk remedies have been collected with help of the local participants from September 2010 to June combinations of medicinal plants used by local people for various purposes were recorded. As a result of identification of medicinal plant specimens that are used as traditional medicine, 28 taxa are wild and belong to 20 plant families and 14 taxa are cultivated plants that belong to 10 families. These taxa which have been introduced to content of these combinations have been prepared generally as decoction or infusion and externally as creamy mush; they have been used for gynecological diseases, as antitussive in upper respiratory system diseases, gastrointestinal disorders, antispazmodic, antirheumatic, laxative, diüretic, as analgesic for toothache and as hypolipidemic and used externally as a remedy for wounds,burns, egzema and mouth ulcers. Key words: Medicinal plants, ethnobotanic, Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) ;1(2): Received: Accepted:

19 2011;1(2):60-68 GİRİŞ Bir toplumda kullanılan faydalı bitkilerin etnobotanik çalışmaları o toplumun botanik kültürünün zenginliği ile yakından ilgilidir. Zengin flora ve faunaya sahip Akdeniz de yer Kıbrıs adasında 1-5 hastalıkların tedavisinde ve hastalıklardan korunmak için diğer tedavi seçeneklerinin yanı sıra tıbbi olarak kullanılan bitkilerden bahsedilir. 3,6 Kıbrıs florasında 108 ı endemik 1,610 türe rastlanır (endemizm oranı %6,7). 7 Kıbrıs ta bugüne kadar yapılan etnobotanik çalışmalar, doğal florada bulunan tıbbi bitkilerin halk arasında kullanımı uzun yıllardan beri süregelen bir kültür zenginliğimizi ortaya koymuştur 5,8-10 Kıbrıs ın bilinen tıbbi bitki sayısı 623 civarındadır. 3 Tıbbi bitkilerin Kıbrıs ta zengin bir birikim oluşturması, tarihte birçok egemenliklere ev sahipliği yapmış olması ve zengin bitki örtüsüne sahip olması ile açıklanabilir. 5,8-9,11 Halk tarafından kullanımı olan bitkilere ait bilgiler etnobotanik çalışmalarla ortaya çıkarılmaktadır. Hızlı endüstrileşme, turizm, köyden kente göç veya köylerde bitkileri tanıyan ve kullanan birçok kişinin genellikle yaşlı olması veya vefat etmesiyle halk tarafından kullanılan bitkiler giderek unutulmakta ve bu çok değerli bilgiler ne yazık ki kayıt edilmeden kaybolmaktadır. Bu sebeplerle söz konusu bitkileri koruyabilmek ve özellikle halk ilaçları konusundaki bilgileri derlemek üzere halkın geleneksel tedavi ve gıda alanlarında faydalandığı bitkiler ile ilgili bilgiler kayıt altına almak amacıyla etnobotanik çalışmalara önem verilmelidir. Kıbrıs adasında da tıbbi bitkiler ile ilgili etnobotanik çalışmalara 4-6,8-9,11-22 bakıldığı zaman son zamanlarda bu konuya olan ilgi ve önemin arttığını gözlemliyoruz. Aynı zamanda Kıbrıs taki tıbbi bitkilerin kimyasal içerikleri ve terapötik etkilerinin incelenmesi araştırmaları 10,23-25 da bu tarz çalışmaları destekleyicidir. Çalışmamız, Kuzey Kıbrıs ta kullanılan tıbbi bitkiler ile ilgili yüksek lisans tezine 26 ek olarak tıbbi bitki karışımları ile ilgili yapılan en kapsamlı çalışma niteliğini taşımaktadır. Çalışmada, ülkemizde kullanılan doğal ve kültürü yapılan tıbbi bitki karışımları araştırılmıştır. Tedavi amacıyla kullanılan bitki karışımlarının terkibine giren bitki taksonları, bu karışımların tedavide hangi amaçlarla ve yollarla kullanıldığı belirlenmiştir. Böylelikle bu çalışma ile ülkemizde kullanılan tıbbi bitkiler ile ilgili bilinen bilgilere yeni katkılar sağlanması amaçlanmıştır. MATERYAL METOD Araştırmamızın materyalini Kuzey Kıbrıs ta Eylül Haziran 2011 tarihleri arasında toplanan bitki örnekleri oluşturmaktadır. Araştırma konumuzla ilgili olarak Kuzey Kıbrıs taki 5 ilçe (Gazi Mağusa, Girne, Güzelyurt, İskele, Lefkoşa) ile bu ilçelere ait 35 bucak, köy ve kasabada yaptığımız çalışmalar esnasında tıbbi amaçlarla karışım halinde kullanılan doğal ve kültür bitkileri belirlenmiş, ilgili yerleşim yerlerinde yapılan anket çalışmaları çerçevesinde bitkiler hakkında bilgi toplanmıştır. Bu bilgiler; bitkinin bilimsel adı, yöresel adı ve kullanılışı, hangi kısmının, hangi etkiyi elde etmek amacıyla ve ne şekilde hazırlanarak (dekoksiyon, infüzyon, lapa, yakı, doğrudan ve diğer şekilde), ne kadar dozda, ne kadar sürede, hangi zamanlarda (sabah, öğle, akşam) kullanıldığı sorgulanarak kaydedilmiştir Bu tıbbi bitki karışımlarını oluşturan bitki taksonları yerel halktan bilgi ve deneyimi olan kişilerin yardım ile araziden toplanarak herbaryum materyali halinde hazırlanmıştır. Bitki örnekleri Flora of Cyprus 1,2 ve Flora of North Cyprus 27,28 eserlerinden yararlanılarak teşhisleri yapılmış, bilimsel ve Türkçe adları saptanmıştır. Ayrıca teşhisler sırasında Üniversitemizin Herbaryum undan ve bazı kaynak kitaplardan da 3,5 yararlanılmıştır. Bu örneklerden doğal olan tıbbi bitkiler, Yakın Doğu Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Herbaryum Merkez inde bulunmaktadır. 61

20 Near East Medical Journal BULGULAR Araştırma yapılan bölgelerde halkın geleneksel tedavide kullandığı bitki karışımlarının değerlendirilmesi sonucunda 34 farklı karışım saptanmıştır. Bu bitki karışımları 20 familyaya ait 28 doğal ve 10 familyaya ait 14 kültür bitki taksonundan oluşmaktadır. Bitki karışımları genel olarak farklı 2 veya 3 bitki taksonu içermektedir. Ancak karışım 10, 24 ve 27. tariflerde olduğu gibi tek taksona şeker veya bal ilavesi yapılmıştır. Karışımları oluşturan bitkilerin ait oldukları familya isimleri, bilimsel ve yöresel isimleri ve oluşturdukları karışım numaraları Tablo da verilmiştir. Bitki taksonları oluşturdukları karışım sayılarına göre değerlendirildiğinde 8 karışımın içinde yer alan Mentha piperitum ve Salvia fruticosa nın en fazla kullanılan bitkiler olduğu Tablo da görülmektedir. Bu bitkiler sırasıyla Citrus limon (6 karışımın içinde), Origanum sp. ve Olea europaea (5 karışımın içinde), Syzygium aromaticum, Vitis vinifera ve Zingiber officinale (3 karışımın içinde), Petroselinum crispum, Sambucus nigra, Ceratonia siliqua, Rosmarinus officinalis, Malva sylvestris, Pimenta officinalis, Sesamum indicum, Piper nigrum, Hordeum vulgare ve Urtica urens (2 karışımın içinde) taksonları izlemektedir. TARTIŞMA Bitki karışımlarının hazırlanışı, uygulanışı ve kullanım amacına ait bilgiler Bitki Karışımları başlığı altında ayrıntılı olarak verilmiştir. Bitki Karışımları Doğal bitki karışımları Karışım 1: Pistacia atlantica veya Pistacia lentiscus fındık büyüklüğünde akması (gövde yaralarından akan sakız), Olea europaea meyvesinden elde edilen 50 ml ılık yağ ile karıştırılarak, haricen alttan vajinal bölgeye bir bez yardımı ile yerleştirilir. Kasık ağrıları tedavisinde kullanılır. Karışım 2: Pimpinella cretica veya Pimpinella anisum dan elde edilen yağ, rakı yapımı (Vitis vinifera dan elde edilen etil alkol, su, Pimpinella sp. ve çok az şekerle hazırlanır) sırasında karışıma eklenir. Akciğer kanserine iyi geldiği için kullanılır. Günde iki su bardağı rakı, iyileşinceye kadar tüketilir. Karışım 3: Sinapis alba yaprak ve Olea europaea meyvesinden elde edilen yağ, lapa haline getirilir ve romatizmal ağrıların tedavisinde kullanılır. Fındık büyüklüğünde kremimsi içerik romatiz-ma ağrılarının olduğu bölgeye günde üç kez, iyileşinceye kadar sürülür. Karışım 4: Opuntia ficus-indica gövde ve Hordeum vulgare tohumlarından elde edilen dekoksiyon çayı, böbrek taşlarını düşürücü etkisi için tüketilir. İki-üç gövde ve 100 g arpa tohumu, 5 lt suda kaynatılıp soğutulduktan sonra, günde üç bardak, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 5: Sambucus nigra çiçeklerinden ve Rosa damascena dan elde edilen gülsuyu karışımından elde edilen infüzyon çayı, haricen, göz yorgunluklarını giderici ve çapaklanma önleyici etkisi için tüketilir. Üç çay kaşığı kurutulmuş çiçek 1 lt kaynar suda demlenmeye bırakılır soğutulur ve içerisine 10 damla gül suyu ilave edilir. Pamuk yardımı ile gözlere kompres yapılır. Günde üç kez, iyileşinceye kadar kullanılır. Karışım 6: Sambucus nigra çiçeklerinden ve Petroselinum crispum dalı ve yaprağı karışımından elde edilen dekoksiyon, dahilen, anne sütünü artırıcı etkisi için tüketilir. İki çay kaşığı kurutulmuş çiçek ve iki dal ince kıyılmış maydanoz yaprağı, 1 lt suda kaynatılır. Günde iki çay bardağı, lohusalık boyunca içilir. 62

21 2011;1(2):60-68 Tablo: Karışımları Oluşturan Bitkilerin Familyası, Bilimsel İsimleri, Yöresel İsimleri, Karışım Numarası FAMİLYA BİLİMSEL İSMİ YÖRESEL İSMİ KARIŞIM NO Anacardiaceae Pistacia atlantica L. Çitlembik, Çitlemit, Mezleki 1 Pistacia lentiscus L. Sakızağacı,Şinya,Şinno,Mastik, Çitlemit 1 Apiaceae Pimpinella cretica Poir. Anason 2 Pimpinella anisum L. Anason 2 Petroselinum crispum (Miller) Nayman Maydanoz 6 ex.a. W. Hill Brassicaceae Sinapis alba L. Lapsana, Yabani hardal 4 Cactaceae Opuntia ficus-indica (L.) Miller Mısır inciri, Babutsa 4 Caprıfoliaceae Sambucus nigra L. Siyah mürver 5,6 Fabaceae Ceratonia siliqua L. Harnup, Harup, Keçiboynuzu 9 Hypericaceae Hypericum triquetrifolium Tura. Sarı kantaron, Binbirdelik Otu 9 Juglandaceae Juglans regia L. Adi ceviz, Ceviz 10 Lamiaceae Origanum sp. 11,12,15,28, 29 Origanum syriacum L. Kekik Origanum majorana L. var. majorana Süpürgeotu, Mercanköşk, Dağ kekiği, Şapika, Şapşişa, Kekik Origanum majorana L. var. tenuifolium Weston Süpürgeotu, Mercanköşk, Dağ kekiği, Şapika, Şapşişa, Kekik Rosmarinus officinalis L. Biberiye, Lazmarin 13,18 Salvia fruticosa Mill. Adaçayı, Garafan 11,13-17,29,30 Mentha piperita L. Nane 11,12,25-30 Lauraceae Laurus nobilis L. Akdeniz defnesi, Defne 18 Persea americana Mill. Avocado 31 Cinnamomum camphora L. Tarçın 33 Malvaceae Malva sylvestris L. var. oxyloba Ebegümeci, Gömeç 33 Myrtaceae Pimenta officinalis (L.) Merrill Yeni bahar 19,20 Syzygium aromaticum L. Karanfil 16,33,34 Eucalyptus sp. 18 Eucalyptus camaldulensis Dehnhardt Efgalitto, Okaliptüs, Sıtma ağacı. Eucalyptus tereticornis Sm Efgalitto, Okaliptüs, Ekalipto, Sıtma ağacı. Oleaceae Olea europaea L. Zeytin 1,3,9,21,22 Pedaliaceae Sesamum indicum L. Susam 7,8 Pinaceae Pinus brutia Tenore. Kızılçam 20 Piperaceae Piper nigrum L Karabiber 17,26 Poaceae Hordeum vulgare L. Arpa 4,21 Punicaceae Punica granatum L. Nar 8 Ranunculaceae Ranunculus bullatus ssp. cytheraeus Düğün çiçeği 22 (Hal.) Vierhapper Rosaceae Rubus sanctus Schreber Böğürtlen, Orman üzümü 23 Rosa damascena Mill. Orman gülü 5 Rutaceae Citrus limon L. Limon+ 17,23,25,29,31,32 Citrus sinensis (L.) Osbeck Portakal 32 Citrus reticulata L. Mandalina 32 Theaceae Camellia sinensis L. Yeşil çay 14 Tiliaceae Tilia rubra TC. Ihlamur 33 Urticaceae Urtica urens L. Isırgan 21,24 Vitaceae Vitis vinifera L. Üzüm 2,20,22 Zingiberaceae Zingiber officinale L. Zencefil 16,33,34 63

22 Near East Medical Journal Karışım 7: Ceratonia siliqua meyvelerinden elde edilen bir kaşık pekmez ve Sesamum indicum dan elde edilen bir kaşık tahın karıştırılır ve kan yapıcı etkisi için tüketilir. Günde bir kaşık, iyileşinceye kadar yenilir. Karışım 8: Ceratonia siliqua meyvelerinden elde edilen bir kaşık pekmez, Sesamum indicum dan elde edilen bir kaşık tahın, Punica granatum un meyve tanelerinden bir kaşık karıştırılır ve kan yapıcı, demir yükseltici, laksatif, ekspektoran etkisi ve aspermi tedavisi için tüketilir. Karışım 9: Hypericum triquetrifolium çiçekleri ve Olea europaea meyvesinden elde edilen yağ karıştırılarak elde edilen lapa, haricen, deri yanık tedavisi için kullanılır. Günde iki kez, iyileşinceye kadar yanıklara sürülür. Karışım 10: Juglans regia meyveleri, şeker ve bir miktar su kaynatılır, elde edilen macunun, ağız içi yaraları, aftları ve boğaz ağrıları tedavisi için tüketilir. Günde bir çorba kaşığı macun, iyileşinceye kadar tüketilir. Karışım 11: Taze ya da kuru Origanum sp., Mentha piperita ve Salvia fruticosa yapraklarından ve genç sürgünlerinden elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayı, dahilen, soğuk algınlıkları, boğaz ağrıları tedavisi, spazmolitik ve midevi etkisi için tüketilir. İki-üç taze veya bir tatlı kaşığı kuru yaprak, kekik, nane ve adaçayı 1 lt suda kaynatılır / kaynar suya atılır. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 12: Taze ya da kuru Origanum sp. ve Mentha piperita yapraklarından ve genç sürgünlerinden elde edilen infüzyon / dekoksiyon çayı, dahilen, spazmolitik ve midevi etkisi için tüketilir. İki-üç taze veya bir tatlı kaşığı kuru yaprak, kekik ve nane 1 lt suda kaynatılır / kaynar suya atılır. Günde iki üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 13: Rosmarinus officinalis taze/kuru yaprak ve genç sürgünleri ile Salvia fruticosa yapraklarından elde edilen infüzyon çayı, dahilen üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisi, diüretik ve midevi etkisi için tüketilir. Bir dalın tüm yaprakları/bir tatlı kaşığı ince kıyılmış lazmarin ve adaçayı yaprakları, 1 lt kaynar suya eklenir ve demlenmeye bırakılır. Günde bir çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 14: Salvia fruticosa yaprak ve genç sürgünleri ile hazır poşet yeşil çay (Camellia sinensis) karıştırılması ile elde edilen dekoksiyon çayı, dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisi ile midevi, öksürük giderici ve antidepresan etkisi için tüketilir. İki-üç dal adaçayının tüm yaprakları, bir poşet yeşil çay 1 lt suda kaynatılır. Günde ikiüç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 15: Salvia fruticosa yaprak ve genç sürgünleri ile Origanum sp. Yapraklarının karıştırılması ile elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayı, dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisi ile kolesterol düşürücü etkisi için tüketilir. İki-üç dal adaçayının tüm yaprakları, bir çay kaşığı kekik yaprağı 1 lt kaynar suya atılır/kaynatılır. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 16: Salvia fruticosa yaprak ve genç sürgünleri ile hazır poşet Pimenta officinalis, Zingiber officinale ve Syzygium aromaticum tozu ile elde edilen dekoksiyon çayı, dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları ve hazımsızlık tedavisi ile östrojen artırıcı etkisi için tüketilir. İki-üç dal adaçayının tüm yaprakları, bir çay kaşığı bahar, zencefil ve karanfil 1 lt suda kaynatılır. Günde ikiüç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 17: Salvia fruticosa yaprak ve genç sürgünleri, hazır poşet Piper nigrum tozu ile Citrus limon suyu karışımından elde edilen infüzyon çayı, dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları ve soğuk algınlıkları tedavisi ile midevi etkisi için tüketilir. İki-üç dal adaçayının tüm yaprakları, ½ çay kaşığı limon suyu ve ½ çay kaşığı 64

23 2011;1(2):60-68 karabiber 1 lt kaynar suya konulur ve demlenmeye bırakılır. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 18: Laurus nobilis taze/kuru defne ile taze / kuru Rosmarinus officinalis ve Eucalyptus sp. yaprak karışımından elde edilen dekoksiyon çayı dahilen, antiromatizmal etkisi için tüketilir. Üç-dört defne yaprağı, bir tatlı kaşığı efgalitto ve lazmarin yaprağı, 1 lt suda kaynatılır. Günde iki çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 19: Malva sylvestris var. oxyloba yapraklarından elde edilen lapa, haricen, arı sokmalarına karşı tedavi edici etkisi için kullanılır. Ezilmiş beş yaprak ve üç tatlı kaşığı zeytinyağı karıştırılır, fındık büyüklüğünde karışım ilgili bölgeye tatbik edilir. Günde iki kez, iyileşinceye kadar sürülür. Karışım 20: Pinus brutia kabukların Vitis vinifera dan elde edilen sirke ile kaynatılması ile hazırlanan karışım haricen, diş ağrılarını giderici etkisi için tüketilir. 50 ml sirke ve 50 g parça çam kabuğu kaynatılır, soğutulduktan sonra gargara yapılır. Günde iki kez, iyileşinceye kadar tedaviye devam edilir. Karışım 21: Hordeum vulgare bitkisi gövde ve genç sürgünleri, Urtica urens ve Malva sylvestris yaprakları ile Olea europaea yağı karışımından elde edilen lapa, antiromatizmal etkisi için kullanılır. Genç sürgünleri ile birlikte üçdört gövde, iki ısırgan ve gömeç yaprağı ile 100 ml zeytinyağından elde edilen karışım ezilerek, iki saat bekletilir, ilgili eklem yerlerini tatbik edilir. Fındık büyüklüğünde lapa, günde iki kez, üç gün boyunca kullanılır. Karışım 22: Ranunculus bullatus ssp. cytheraeus yaprakları ve çiçekler zivaniyada (Kıbrıs a özgü Vitis vinifera dan elde edilen alkollü sıvıda bekletildikten sonra, Olea europaea yağı eklenerek elde edilen lapa, haricen, egzama tedavisi için tüketilir. Üç-dört yaprak ve çiçek 100 ml alkolde üç gün bekletilir. Daha sonra süzülerek katı pelte içine 50 ml zeytinyağı eklenir ve karıştırılarak lapa elde edilir. Fındık büyüklüğündeki lapa, günde üç kez, iyileşinceye kadar ilgili bölgeye tatbik edilir. Karışım 23: Rubus sanctus kökleri ve Citrus limon suyu karışımından elde edilen dekoksiyon çayı, dahilen, antihiperglisemik ve böbrek taşlarını düşürücü etkisi için tüketilir. Bir kök, 5 lt limon suyu ve 5 lt su içerisinde kaynatılır. Günde bir su bardağı iyileşinceye kadar içilir. Karışım 24: Urtica urens öğütülmüş tohum ve bal karışımı, dahilen, antitümör etkisi için tüketilir. Beş adet tohum öğütülüp balla karıştırılır, günde bir tatlı kaşığı, 2-3 hafta boyunca yenilir. Kültür/doğal olmayan bitki karışımları Pimpinella anisum karışım 2 deki kullanım ile aynı şekilde kullanılmaktadır. Karışım 25: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından ve genç sürgünlerinden elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayına Citrus limon suyu eklenir bazende bal ve dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisi ile midevi, öksürük giderici ve spazmolitik etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı dal 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır, iki çay kaşığı limon suyu eklenir. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 26: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından ve genç sürgünlerinden elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayına Piper nigrum eklenir, dahilen, üst solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlıkları ve ses kısıklığı tedavisi ile öksürük giderici ve spazmolitik etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı dal 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır, bir çay kaşığı karabiber eklenir. Günde ikiüç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 27: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından ve genç sürgünlerinden elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayına bal eklenir, dahilen, üst solunum 65

24 Near East Medical Journal yolu enfeksiyonları, soğuk algınlıkları ve ses kısıklığı tedavisi ile öksürük giderici, spazmolitik ve midevi etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı dal 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır, bir çay kaşığı karabiber eklenir. Günde ikiüç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 28: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından, genç sürgünlerinden ve Origanum sp. yapraklarından elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayı, dahilen, spazmolitik etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı nane dalı ve bir çay kaşığı kekik 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 29: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından, genç sürgünlerinden, Origanum sp. ve Salvia fruticosa yapraklarından elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayına, bal ve Citrus limon suyu eklenir, dahilen, midevi etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı nane dalı ve bir çay kaşığı kekik 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır, bir çay kaşığı limon suyu eklenir. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 30: Mentha piperita taze ya da kuru yapraklarından, genç sürgünlerinden ve Salvia fruticosa yapraklarından elde edilen infüzyon/dekoksiyon çayı, dahilen, spazmolitik etkisi için tüketilir. İki-üç taze yapraklı nane dalı ve bir çay kaşığı kekik 700 ml suda kaynatılır/kaynar suya atılır. Günde iki-üç çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir Karışım 31: Persea americana meyve kabuğu ve tohumu çıkarıldıktan sonra bir miktar Citrus limon ile karıştırılarak, doğrudan, dahilen, antianemik etkisi ve hazımsızlık tedavisi için tüketilir. Günde bir Persea americana meyvesi bir limonun suyu ile karıştırılarak, iyileşinceye kadar yenilir. Karışım 32: Citrus limon, Citrus sinensis ve Citrus reticulata meyvelerinin suyu sıkılarak karıştırılarak, dahilen, detoksifikasyon etkisi için içilir. Günde her meyveden birer adet, devamlı olarak içilir. Karışım 33: Tilia rubra yaprak ve çiçekleri ile Syzygium aromaticum kabuğu, Zingiber officinale rizomu ve Cinnamomum camphora kabuğundan elde edilen dekoksiyon çayı, dahilen, soğuk algınlıkları tedavisi için tüketilir. Günde iki-üç yaprak veya çiçek, yarım çay kaşığı toz tarçın, karanfil ve bir küçük parça zencefil rizomu, 1 lt suda kaynatılır. Günde iki çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Karışım 34: Zingiber officinale rizomu, Pimenta officinalis bitkisi kabuğu ile Syzygium aromaticum kabuğundan elde edilen infüzyon çayı, dahilen, boğaz enflamasyonları, ağrıları ve soğuk algınlıkları tedavisi ile sindirim sistemi bozukluklarını giderici etkisi için tüketilir. 50 g rizom, 10 g bahar ve 10 g karanfil dilimlenerek, 500 ml kaynar suda demlenmeye bırakılır. Günde iki çay bardağı, iyileşinceye kadar içilir. Bulgularımıza göre halk arasında kullanılan bu bitki karışımları genellikle dahilen dekoksiyon veya infüzyon, haricen lapa halinde hazırlanıp; jinekolojik hastalıklarda, soğuk algınlığında ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında, mide rahatsızlıklarında, yaraların ve yanıkların, ekzama ve ağız içi yaralarının tedavisinde, antispazmodik, antiromatizmal, laksatif, diüretik, diş ağrısı giderici ve kolestrol düşürücü olarak kullanılmaktadır. Kıbrıs adasında tıbbi bitkiler ile ilgili etnobotanik çalışmalara 4-6,8-9,11-22 bakıldığı zaman bu konuya olan ilgi ve önemin son zamanlarda arttığını gözlemliyoruz. Aynı zamanda Kıbrıs taki tıbbi bitkilerin kimyasal içerikleri ve terapötik etkilerinin incelenmesi araştırmaları da 10,23-25 bu tarz çalışmaları destekleyicidir. Kuzey Kıbrıs ta kullanılan tıbbi bitkiler ile ilgili yüksek lisans tezi 26 haricinde tıbbi bitki karışımları ile ilgili yapılan bir bilimsel araştırma bulunmamaktadır. 66

25 2011;1(2):60-68 SONUÇ Kuzey Kıbrıs ta tedavi amacıyla kullanılan bitki karışımlarını oluşturan bitki taksonlarının ve bunların tedavide kullanım amaçlarının Kuzey Kıbrıs ta yapılan bilimsel nitelikli etnobotanik ve halk ilacı çalışmaları ile ilgili yayınlarda yer alıp almadıkları incelendiğinde, büyük bir çoğunluğunun farklı çalışmalarda 6,8,12,20,29 genel olarak benzer amaçlarla kullanıldığının kayıtlı olduğu görülmektedir. Çalışmamızda, bu araştırmalardan farklı olarak doğal bitki taksonlarından; Pimpinella cretica, Eucalyptus tereticornis ve Hordeum vulgare, kültür bitki taksonlarından da Persea americana ve Tilia rubra nın tedavi amacıyla kullanımlarına ait herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır. KAYNAKLAR 1. Meikle, R. D. (1977). Flora of Cyprus. The Bentham- Moxon Trust, Royal Botanic Gardens, Kew, 1, pp , ISBN , Robert MacLehose and Campany Limited Printers to the University of Glasgow. 2. Meikle, R. D. (1985). Flora of Cyprus. The Bentham- Moxon Trust, Royal Botanic Gardens, Kew, 2, pp ISBN ,Clark Constable, Edinbrugh, London, Melbourne. 3. Zannettou- Pandeli, K. (1998). The Medical Plants of Cyprus. Larnaca. ISBN: , pp Heywood, V., ve Skoula, M. (1999). The Medusa Network: Conservation and sustainable use of wild plants of the Mediterranean region. Reprinted from: Perspectives on new crops and new uses. J. Janick (ed.), ASHS Press, Alexandria, VA. 5. Hadjikyriakou, G. M. (2007). Aromatic and Spicy Plants in Cyprus. Bank of Cultural Foundation. ISBN: , pp Georgiades, C. C. (1992). Flowers of Cyprus, Plants of Medicine, Vol 1. Loris Stavrinides & Son Ltd., Nicosia, pp Tsintides, T., Christodoulou, C. S., Delipetrou, P., Georghiou, K. (2007). The Red Data Book of the Flora of Cyprus. Lefkosia, ISBN: , pp Lardos, A. (2006). The Botanical Materia Medica of the Latrosophikon-A Collection of Prescriptions from a Monastery in Cyprus. Journal of Ethnopharmacology, 104, Uslu, T. (2007). Medicinal and Posinous Plant of North Cyprus. Orman ve Av Dergisi, 84(5), Gücel, S. (2010). Arundo donax L. (Giant reed) Use by Turkish Cypriots. Ethnobotany Research & Application, 8, Savvides, L. (2000). Edible Wild Plants of the Cyprus Flora. Nicosia. 12. Georgiades, C. C. (1987). Flowers of Cyprus, Plants of Medicine. Vol II, Nicosia, 103, Loris Stavrinides & Son Ltd., ISBN Vehbi, V. (1991). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin Yabani Çiçekleri ve Tıbbi bitkileri. K. K. T. C. Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları- 20. ISBN: Dedeçay, S. S. (1998). Kıbrıs ta Kokulu Bitkiler ve Bunların İhtiva Ettiği Kokulu Yağlar ve Sağaltıcı Özellikler. Lefkoşa: Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi Yayınları, Bozkurt, İ., Arnavut, F. (2006). Yeniboğaziçi Halk Kültürü. Gazi Mağusa. ISBN: X. 16. Della, A., Paraskeva-Hadjichambi, D. ve Ch Hadjichambis, A. (2006). An Ethnobotanical Survey of Wild Edible Plants of Paphos and Larnaca Countryside of Cyprus. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 2(34). 17. Pieroni, A., Giusti, M. E., Pasquale, C.,Lenzarini, C., Censorii, E., Gonzáles-Tejero, M. R., ve diğerleri (2006). Circum-Mediterranean cultural heritage and medicinal plant uses in traditional animal healthcare: a field survey in eight selected areas within the RUBIA project. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 2(16). 18. Gonz alez-tejero, M. R., Casares-Porcel, M., S anchez-rojas, C. P., Ramiro-Guti errez, J. M., Molero-Mesa, J., Pieroni, A., ve diğerleri. (2008). Medicinal plants in the Mediterranean area: Synthesis of the results of the project Rubia. Journal of Ethnopharmacology, 116, Öztürk, M., Uysal, İ., Gücel, S., Mert, T., Akçiçek, E. ve Çelik, S. (2008). Ethnoecology of poisonous plants of Turkey and Northern Cyprus. Pakistan Journal of Botany, 40(4), Yöney, A., Prieto, J., Lardos, A. ve Heinrich, M. (2010). Ethnopharmacy of Turkish-speaking Cypriots in Greater London. Phytotherapy Research, 24, Yıldırım, F.K. (2010). Kuzey Kıbrıs ın Faydalı Bitkilerinin ve Kullanım Alanlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa. 22. Karousou, R. ve Deirmentoglou, S. (2011). The Herbal Market of Cyprus: Traditional Links and Cultural Exchanges. Journal of Ethnopharmacology, 133(1), Perfumi, M., Arnold, N. ve Taccini, R. (1991). Hypoglycemic Activity of Salvia fruticosa Mill. from Cyprus. Journal of Ethnopharmacology, 34(2-3),

26 Near East Medical Journal 24. Filippou, C., Antoniou, P. ve Fotoboulus, B. (2011).. Effect of Drought and Rewatering on the Cellular Status and Antioxidant Response of Medicago truncatula Plants. Plant Signaling & Behaviour, 6(2), Tenore, G.C., Ciampaglia, Arnold, N.A., Piozzi, F., Napoltiana, V., Rigano, D. ve diğerleri. (2011). Antimicrobial and antioxidant properties of the essential oil of Salvia lanigera from Cyprus. Food and Chemical Toxicology, 49(1), Ozan, Ç., (2011) Kuzey Kıbrıs ta Kullanılan Tıbbi Bitkiler. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa. 27. Viney, D.E. (1994). An Illustrated Flora of North Cyprus, vol 1. Koenigstein: Koeltz Scientific Books, Viney, D. E. (1996). An illustrated flora of North Cyprus, Vol 2. A.R.G. Gantner Verlag K.-G. Vadus/Liechtenstein, 167, ISBN Dokos, C., Hadjicosta, C., Dokou, K. ve Stephanou, N. (2009). Ethnopharmacological Survey of Endemic Medicinal Plants in Paphos District of Cyprus. Ethnobotanical Leaflets, 13, İLETİŞİM Yrd.Doç.Dr. Dudu Özkum, YDÜ Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalı Lefkaşa, KKTC 68

27 RETROSPECTIVE STUDY RETROSPEKTİF ÇALIŞMA 2011;1(2):60-68 SEROPREVALENCES OF HEPATITIS B, C, HIV AND HEPATITIS B VACCINATION IN HEALTH CARE WORKERS IN NEAR EAST UNIVERSITY HOSPITAL YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ ÇALIŞANLARINDAKİ HEPATİT B, C, HIV SEROPREVELANSI VE HEPATİT B AŞILAMASI Çiğdem Kader 1 Murat Uncu 2 Özel Yürüker 3 Emrah Güler 3 Ayşe Arıkan 3 Feriha Gündost Eyyüpler 3 Meral Kızılkanat 3 Meliha Najafpour 4 1 MD, Ass.Prof. Department of Clinical Microbiology and Infectious Diseases 2 MD, Ass.Prof. Department of Clinical Biochemistry 3 Department of Microbiology and Clinical Microbiology 4 Nurse, Infectious Control Committee Near East University Faculty of Medicine, Nicosia, TRNC. ABSTRACT Aim: Health care workers are at increased risk of occupational acquisition of Hepatitis B virus (HBV), Hepatitis C virus (HCV) and Human Immunodeficiency Virus (HIV) infection. In this study seroprevalences of Hepatitis B, Hepatitis C and Human Immunodeficiency Virus among 312 health care workers working in Near East University Hospital were investigated. In addition continuous monitorization of anti-body titers of immunized cases was aimed. Materials and Methods: Hepatitis markers, HbsAg; anti- HBs; anti-hcv; anti-hiv were measured by ECLIA (electrochemiluminescence immunoassay) Elecsys and cobas immunological tests. Findings The study group consisted of 207 women and 105 men employees. The mean age of the employees was 25.5 years. Antibody positivity for anti-hbs, HbsAg and Anti-HCV was 47.11% (n=147), 0.32% (n=1), and 0.64% (n= 2) respectively. Anti-HIV antibody positivity was not found in any cases. Results: We did not find any HBV markers in 165 (52.88%) health care workers. Because of the susceptibility of this groups; vaccination of hepatitis B was administrated. Followup controls of this group were planned. Key Words: Hepatitis B, Hepatitis C, HIV, health care workers, seroprevalence. ÖZET Amaç: Sağlık çalışanları mesleki olarak Hepatit B virüsü (HBV), Hepatit C virüsü (HCV) ve Human Immunodeficiency Virus (HIV) ile enfekte olma açısından topluma göre daha yüksek risk altındadır. Çalışmamızda Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde görev yapan 312 sağlık çalışanında Hepatit B, Hepatit C ve HIV seroprevelansı araştırılmıştır. Ayrıca aşılanan kişilerdeki antikor titrasyonlarının takibi planlandı. Materyal ve Metod: Hepatit göstergelerinden HbsAg, anti- HBs, anti-hcv, anti-hiv ECLIA (elektrokemilüminesans immünolojik test) Elecsys ve cobas e immünolojik test yöntemiyle araştırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya 207 si kadın 105 i erkek olan 312 hastane çalışanı katılmıştır. Yaş ortalamaları 25.5 yıl olarak bulunmuştur. Anti-HBs pozitifliği %47.11 (n=147) iken, Hbs Ag ve anti-hcv pozitiflik oranı sırasıyla %0.32 (n=1) ve %0.64 (n=2) olarak saptanmıştır. Hiçbir olguda HIV antikoru gözlenmemiştir. Sonuç: HBV ile ilgili hiçbir marker saptanmayan 165 (%52.88) kişinin HBV e duyarlı oldukları kabul edilerek bu kişilere Hepatit-B aşısı yapılmıştır. Aşılama sonrası kontrolleri planlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Hepatit B, Hepatit C, HIV, sağlık çalışanı, seroprevelans 2011;1(2): Received: Accepted:

28 Near East Medical Journal INTRODUCTION Hepatitis B virus (HBV) and hepatitis C virus (HCV) which can cause hepatitis, are important health problems in Turkey as they are in all over the world. HBV is defined as the first blood-borne disease and carries occupational risk for health care workers. 1 Physicians and nurses in particular have higher rates of HBV positivity. 1 HBV is transmitted via blood products or body fluids. The main transmission routes are parenteral, vertical, horizontal, and through sexual contact. 2 The basic way of HCV transmission is parenteral. 3 Health care workers can be accidentally exposed to contaminated blood products from needle puncture, or direct contact from open wounds with blood and/or body fluids. This may cause the infection with HBV and HCV. 4 Currently, the most effective method for prevention of infection of HBV is vaccination. In the US, HBV seroprevalence among health care workers (6-15%) is reported to be higher than the general population (5%). 4 HBsAg seroprevalence of health care workers was reported in Turkey as 8% (3.3 to 16.4%). 5 Human immunodeficiency virus (HIV), can be transmitted by parenteral, sexual and perinatal routes. Health person-nel have very low risk of HIV trans-mission from HIV-positive individuals. 6 However, relatively high HIV positivity (5-6%) was reported in different studies. 7 HBV vaccine, which decreases the serious complications of HBV infections has been widely used since It has been reported that for the prevention of the HBV infection, high risk groups such as healthcare workers should be vaccinated. 8,9 The aim of this study is to investigate Hepatitis B, Hepatitis C and HIV seroprevalences among the health care workers in Near East University Hospital. Hepatitis B vaccination program was also performed according to the results. MATERIALS AND METHODS Venous blood samples were collected from 312 health care workers between July 2010 and September Samples were then centrifuged at 4000 rpm for ten minutes. After centrifugation, serum samples were studied for viral markers of HbsAg; anti-hbs; anti-hcv and anti-hiv. They were measured by ECLIA (electrochemiluminescence immunoassay) Elecsys and Cobas immunological tests (Roche Diagnostics GmbH, Manheim, Germany). Serum anti-hbs levels under 10 IU/ml were considered as negative. Hepatitis B vaccine was administered to seronegative individuals. SPSS 13.0 program was used for statistical analysis. RESULTS Three hundred and twelve hospital employees consisted of 207 women and 105 men were included in the study. Distribution of the study population was as follows; 20 (6.4%) physicans, 86 (27.6%) nurses, 20 (6.4%) caretakers, 57 (18.3%) technicians, 32 (10.3%) cleaning staff, 20 (6.4%) kitchen staff, 42 (13.5%) administrative staff and 35 (11.2%) patient counselor. Mean age of the study group was 25.5±5.4 (17-49) years. Anti-HBs positivity rate was 47.11% (n=147). Median anti-hbs level was IU/l. HbsAg positivity rate was 0.32% (in 1 case). Anti-HCV was found to be positive in two (0.64%) health care workers. Anti-HIV antibody positivity was not found in any cases. We did not find any HBV markers at the remaining 165 samples (52.88%). This group was considered total susceptible to hepatitis B and the first dose of hepatitis B vaccine was administered. Second and third doses were also scheduled. 70

29 2011;1(2):69-73 DISCUSSION HBV infection is mostly transmitted through blood and body fluids as a result of skin and mucosal injury, blood transfusion after surgery, sexual activities and vertical transmission (maternal fetal transmission). 10 The principal route of HCV infection is via blood. Health care workers are at risk of infection as they are exposed to contaminated fluids from needle sticks and infected blood products. 10 Hepatitis B immune globulin (HBIG) has been used since Hepatitis B vaccination had been begun in 1985 as a whole virus and in 1988 as a recombinant virus vaccine in order to prevent the infection. 10 Each year, approximately 3 million healthcare workers worldwide present with an injury by a contaminated material. 11 From these injuries, and develop hepatitis C and hepatitis B infection respectively. Human immunodeficiency virus (HIV) infection was seen in cases. 11 According to the World Health Organi-zation (WHO), each year health care workers in Europe are contaminated with HBV because of percutaneous injury. 12 Similarly, health care workers in our country are in the high-risk group. The prevalence of HBV among healthcare workers was reported previously to be between 2% and 14% in Turkey. 6 HBsAg and anti-hbs-positive results were found to be 2.4% and 50.2%, 13 2% and 44.7%, % and 26.8%, 15 and 3.3% and 45% respectively. 16 In our study HBsAg and anti-hbs prevalences were 0.32% and 47.11% respectively which were con-sistent with other studies. This study also revealed comparable results with a similar study held in Mexico in which the HBsAg prevalence was reported as 0.5%. 22 Another study in Yemen showed that HbsAg positivity rate was 9,9% among Yemeni healthcare workers. 23 There is a moderate (3%) risk of HCV transmission after injury with contaminated needles. 17 HCV seroprevalence studies carried out in Turkey among health care workers revealed anti-hcv positivity rates between 0.17% and 0.4% A group from John Hopkins Hospital investigated Anti-HCV positivity among 943 healthcare workers and reported that 7(0.7%) of them were seropositive. 21 In our study anti-hcv positivity rate was found to be 0.64% among healthcare workers which is similar to the mentioned study. These data suggest that the prevalence of HCV infection in health care providers at the Johns Hopkins Hospital is similar to our study. Another study from Mexico reported the prevalence of Anti- HCV positivity as 1.3% (5 in 374 health care workers). 22 Anti-HIV seroprevalence is generally low and varies from country to country. In USA 0.3% of the general population are infected with HIV and new cases are reported annually. 24 In Turkey, different groups reported the anti-hiv seroprevalence at relatively low rates ranging from 0.025% to 0.2%. 25,26 Among health care workers however, this rate is 0.25%. Different studies reported that the rate of anti- HIV seropsitivity among healthcare workers with a history of contaminated needle stick is 0,3%. 27,28 Transmis-sion risk of HCV, HIV and HBV from accidental needle puncture is 3%, 0.3% and 30% respectively. Therefore the probability of transmission of HIV and HCV due to contaminated needle stick is lower than that of HBV. 17 In this study, we did not find any cases of anti-hiv positivity. CONCLUSION Hospital staffs should be investigated for indicators of viral hepatitis. Seronegative health care workers should be vaccinated when detected and all hospital personnel must be educated about transmission risks of hepatitis. 71

30 Near East Medical Journal REFERENCES 1. Ayaz C. Nozokomiyal Viral Hepatitler. VIII. Ulusal Viral Hepatit Kongresi, Kongre Kitabı. 2006: Bilgiç A, Özacar T. HepatitB and D virüsleri. Ustaçelebi Ş (editör). Temel ve Klinik Mikrobiyoloji. 1. Baskı. Ankara: Güneş Kitabevi, 1999: Abacıoğlu H. Hepatit C virüsü. Ustaçelebi Ş (editör). Temel ve Klinik Mikrobiyoloji. 1. Baskı. Ankara: Güneş Kitabevi, 1999: Sepkowitz KA. Nosocomial hepatitis and other infections transmitted by blood and blood products. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds). Principles and Practice of İnfectious Disease. 6th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2005; Balık İ. Dünyada ve türkiye'de hepatit B epidemiyolojisi. Kılıçturgay K (editör). Viral Hepatit 92. VHSD Yayını. İstanbul: Nobel tıp Kitabevi; 1992: Bölükbaş F, Zeyrek FY, Bölükbaş C ve ark. Hasta Bakımı ve Hastane Hijyeninden sorumlu Sağlık Personelinde HBV, HCV ve HIV Sıklığı. Viral Hepatit Dergisi 2004; 9 (2): Bulut A. (AIDS) Kazanılmış İmmun yetmezlik sendromu epidemiyolojisi. Bozkaya E, Yılmaz G, Badur S (editörler). Klinik Viroloji ve Viral İnfeksiyonların Labaratuar Tanısı. 1. baskı. İstanbul: Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Yayını No: 27, 1996: Centers for Disease Control and Prevention. İmmunization of health careworkers: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization. 9. Mast EE, Alter MJ. Prevention of hepatitis B virus infection among health careworkers. In: Ellis RW (ed). Hepatitis B Vaccines in clinical Practice. New York: Martel Dekker, 1993: Nagao Y, Matsuoka H, Kawaguchi T et all. HBV and HCV infection in Japanese dental care workers. International Journal of Molecular Medicine 2008; 21: Kermade M, Jolley D, Langkham B et al. Occupational exposure to bloodborne virus infection among healthcare workers in rural north indian healthcare settings. Am J Infect Control 2005; 33: Puro V, De Carli G, Cicalini S et al. Europian recommendations for the management of healthcare workers occupationally exposed to hepatitis B virus and hepatitis C virus. Euro Surveill 2005; 10: Köse Ş, Sarıca A, Çevik Ç ve ark. Yüksek risk grubunda olan sağlık çalışanlarında viral hepatit A,B,C seroprevalansı. Viral Hepatit Dergisi 2003; 8: Şencan İ, Şahin İ, Kaya D ve ark. Yeni ku-rulan bşr tıp fakültesi hastanesinde sağlık çalışanlarının hepatit B ve hepatit C sero-prevalansı. Viral Hepatit Dergisi 2003; 8: Berktaş M, Dalkılıç AE, Yavuz MT ve ark. YYÜ Tıp Fakültesi araştırma Hastanesi personelinde hepatit B seroprevalansı. Viral Hepatit Dergisi 1995; 1: Sırmatel F, Bozkurt A, Karataş M ve ark. Risk gruplarında hepatit B seroprevalansı. Viral Hepatit Dergisi 1997; 3: Thomas DL, Lemon SM. Hepatitis C. ın: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds). Principles and Practice of Infectious Diseases. 5th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2000: Mutlu B, Çoşkunkan F, Tansel Ö ve ark. İzmit Devlet Hastanesinde hepatit B,C ve HIV-1 ve 2 seroprevalansı. VIII: Türk Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Kongresi, Kongre Kitabı. Antalya, 1997; 7: Yaylı G, Benzonana NA, Çamursoy N ve ark. Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi çalışanlarında HBV, HCV, HIV serolojik göstergeleri. KLİMİK Dergisi 1994; 7: Özsoy MF, Öncul O, Çavuslu S et al. Seroprevalences of hepatitis B and C among health care workers in Turkey. J Viral Hepat 2003; 10: Thomas DL, Factor SH, Kelen GD et al. Viral hepatitis in health care personnel at the John Hopkins Hospital. The seroprevalence of and risk factors for hepatitis B virus and hepatitis C virus infeciton. Arch Intern Med. 1994; 154(7): Gonzalez-Huezo M, Sanchez-Hernandez E, Camacho M et al. Prevalence of hepatitis B and C seropositivity amaong health care workers of the ISSEMYM. Rev Gastroenterol Mex. 2010; 75(3): Shidrawi R, Ali Al-Hurabi M, Ahmad al-haimi M et al. Seroprevalence of markers of viral hepatitis in Yemeni healthcare workers. J Med Virol 2004; 73(4): Del Rio C, Curran JW. Epidemiology and prevention of acquired immunodeficiency syndrome and human immunodeficiency virus infection. In: Mandell GL, Bennett JE, dol,n R (eds). Principles and Practice of Infectious Diseases. 5th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2000: Hazar S, İlkit M, Akan E ve ark. Gönüllü ve asker kan vericilerinde HbsAg, anti HIV ½ antikorlarının araştırılması. İnfek Derg 1998; 12: Biçmen C, Eriş FN, Şenol G ve ark. Akciğer patolojisi olan hastalarda HBV, HCV ve HIV seroprevalansı. Viral Hepatit Dergisi 2001; 2: Bulut A. (AIDS) Kazanılmış immun yetmezlik sendromu epidemiyolojisi. Bozyaka E, Yılmaz G, Badur S (editörler). Klinik Viroloji ve Viral İnfeksiyonların Labaratuar Tanısı. 1. baskı. İstanbul: Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Yayını No:27, 1996: Ustaçelebi Ş. İnsan immünyetmezlik virusları HIV-1 ve HIV-2. Temel ve Klinik Mikro-biyoloji. 1. baskı. Ankara: Güneş Kitabevi, 1999:

31 2011;1(2):69-73 CORRESPONDENCE Çiğdem Kader, MD. Assistant Professor of Microbiology and Clinical Microbiology NEU Faculty of Medicine, Microbiology and Clinical Microbiology Department, Nicosia, TRNC 73

32 Near East Medical Journal RETROSPEKTİF ÇALIŞMA RETROSPECTIVE STUDY İLK YILIN ARDINDAN ALT GASTROİNTESTİNAL SİSTEM CERRAHİ ENDOSKOPİ SONUÇLARIMIZIN RETROSPEKTİF ANALİZİ LOWER GASTROINTESTINAL SYSTEM SURGICAL ENDOSCOPY RESULTS AFTER THE FIRST YEAR: A RETROSPECTIVE ANALYSIS Kadir Koray BAŞ 1 Hasan BESİM 2 Saliha Feyza YAYCI 3 Belde TARHAN 3 Serpil DEREN 3 Cem COMUNOĞLU 4 Gamze Mocan KUZEY 5 1 Yrd.Doç.Dr., 2 Prof.Dr., Genel Cerrahi Anabilim Dalı Başkanı; Genel Cerrahi Anabilim Dalı 3 Yrd.Doç.Dr.; Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı 4 Yrd.Doç.Dr., 5 Prof.Dr., Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Başkanı; Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Lefkoşa, KKTC ÖZET Amaç: Bu çalışmada Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ndeki halihazır tek üniversite hastanesi olan Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nin açılışının ilk yılında Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda yapılmış olan alt gastrointestinal endoskopik inceleme sonuçlarının retrospektif olarak analiz edilmesini amaçladık. Gereç ve Yöntem: Genel cerrahi kliniğimize başvuran ve alt gastrointestinal sistem endoskopik inceleme endikasyonu konularak aynı cerrahi endoskopist tarafından tanısal ve girişimsel endoskopileri yapılan 84 hastamızın retrospektif değerlendirmesi yapıldı. Bu 84 hastanın 53 üne kolonoskopi, 22 sine sigmoidoskopi ve 9 una rektoskopi incelemesi yapıldı. Tüm sonuçlar; endikasyon, bağırsak hazırlığı, çekuma ulaşma oranı, saptanan lezyonların makroskopik ve histopatolojik tanı açısından retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Alt gastrointestinal sistem endoskopik inceleme yapılan 84 hastanın 52'si erkek (%62), 32'si (%38) kadındı. Yaş ortalaması 46,3 (18-82) idi. Bu hastaların 6 sında kolon kanseri, 7 hastada polipoid lezyon izlendi. Bu polipoid lezyonların tamamı snare polipektomi ile eksize edildi, histolojik olarak dördünün tubuler adenom, üçünün tubulovillöz adenom oldukları saptandı. Tarama kolonoskopisi yapılan 5 hastamızın birinde kolonik invazif adenokarsinom, bir diğerinde ise tubuler adenom saptandı. Alt gastointestinal sistem endoskopik incelemeleri yapılan hastalarımızın 13 ünde çeşitli düzeylerde kolit ve 24'ünde anal fissür, hemoroidal hastalık, anjiyodisplazi ve divertikülozis gibi benign patolojiler saptandı. Geri kalan hastalarımızda şikayetlerini açıklayacak pozitif endoskopik bulgulara rastlanılmadı. Sonuç: Genel Cerrahi Kliniği nde yapılan alt gastointestinal sistem endoskopik uygulamaları sayesinde bir çok hastaya erken tanı ve tedavi şansı sağlandı ve hastalarımızın hiçbirinde cerrahi ya da medikal bir komplikasyon gelişmedi. Bu nedenle tetkik ve tedavi amacıyla cerrahi endoskopi kullanımının uygun endikasyonlar çerçevesinde ve gereken vakalarda anestezi desteği sağlanarak daha yaygın kullanılması gerektiğini ve tarama programlarının daha aktif kullanılması ile kolon kanserinde erken tanı başarısının artacağını düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Alt GIS endoskopisi, kolorektal kanser ABSTRACT Objective: We aimed to analyze lower gastrointestinal endoscopic evaluation results performed during the first year of General Surgery Department at Near East University which is currently the only university hospital in TRNC. Materials and Methods: We performed a retrospective analysis of lower gastrointestinal system surgical endoscopy results among 84 patients whom where admitted to general surgery department. Fifty-tree colonoscopies, 22 sigmoidoscopies and 9 rectoscopies were performed. All medical records were retrospectively evaluated for indications, bowel preparation, completion rates of endoscopic procedures and macroscopic and microscopic diagnoses. Results: Of the patients, 52 were men (62%) and 32 were women (38%). Mean age of the patients was 46.3 (range:18-82 years). Lower gastrointestinal system endoscopy revealed colon cancer in 6 patients while 7 patients were found to have polipoid lesions. All of the polyps were excised via snare wire in which histological examination revealed 4 tubular adenoma and 3 tubulovillous adenoma. Screening colonoscopy was performed in 5 patients which showed one invasive adenocarsinoma and one tubular adenoma. Of the patients, 13 were found to have colitis while benign lesions such as anal fissure, hemmorhaidal disease, angidysplasia and diverticulosis were observed in 24 patients. Rest of the patients showed no positive signs during endoscopy related with their complaints. Conclusion: No medical or surgical complications were observed during procedures while providing opportunity of screening, early diagnosis and treatment. As a result we believe that surgical endoscopy should be offered to all patients for suitable indications with anesthetic support when needed. Along with more active cancer screening programs; screening colonoscopy may provide higher succes rate for the early diagnosing of colon cancer. Key Words: Lower GIS endoscopy, colorectal cancer ;1(2): Received: Accepted:

33 2011;1(2):74-81 GİRİŞ Endoskopi terimi, içeriye anlamına gelen endo ve görmek anlamına gelen skope kelimelerinin birleşmesiyle oluşturulmuştur ve vücudun içini görmekte kullanılan tüm yöntemleri kapsar. Modern tıpta hemen her alanda kullanılmakta olup inceleme yapılan organa göre uygulanan endoskopik yöntem isimlendirilir, mide için gastroskopi, kalın bağırsak için kolonoskopi, hava yolu için bronkoskopi, uterus için kolposkopi..vb gibi. 1 Endoskopi teknolojisindeki hızlı gelişmelere paralel olarak fleksible video endoskoplar hemen her klinikte kullanılır hale gelmiştir. Gastointestinal sistemin (GİS) incelenmesinde endoskopik incelemeler tüm dünyada altın standart olarak kabul edilmektedir. Çok çeşitli tanısal ve girişimsel endoskopik incelemeler mevcut olup her geçen gün bunlara yenileri eklenmektedir. Cerrahi uygulamaların giderek daha az invazif hale getirilme çabası ve mikro enstrümansyondaki teknolojik gelişmeler endoskopik uygulamaların sınırlarını özellikle girişimsel alanda genişletmeye devam etmektedir. Önceleri sadece tanısal amaçla ve rijit çelik borular içerisinden direk göz ile bakı şeklinde yapılan endoskopik incelemeler, günümüzde yüksek çözünürlüklü video kameralar ile görüntü ve fotoğraf alabilen, çapı 2 milimetreye kadar inceltilmiş olan fleksible endoskoplar kullanılarak yapılmaktadır. Bunun yanında ek ekipmanlarla, endoskopik olarak ultrason çekilebilmekte, girişimsel cerrahi müdahaleler ve tedavi uygulamaları da yapılabilmektedir. Bu çalışmadaki amacımız hastanemizin açılışının ilk yılında kliniğimizde yaptığımız endoskopik uygulamaların retrospektif olarak analizini yapmaktır. GEREÇ VE YÖNTEM Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı endoskopi ünitesinde hastanemizin açıldığı tarih olan 20 Temmuz 2010 ve Aralık 2011 tarihleri arasında toplam 84 hastaya, hikaye, fizik muayene ve laboratuvar sonuçları ile alt GİS endoskopi tetkiki endikasyonu konuldu ve endoskopik incelemeleri aynı cerrah tarafından yapıldı. Hastalara endikasyonlarına göre alt GİS endokopik incelemede en sık kullanılan 3 yöntem olan kolonoskopi, sigmoidoskopi ve rektoskopi yapıldı. Kolonoskopi yapılacak hastalarımızın bağırsak temizlikleri sennosid a-b, oral sodyum fosfat veya polietilen glikol solüsyonları ile yapıldı. Sigmoidoskopi ve rektoskopi yapılacak hastaların bağırsak temizlikleri ise sodyum fosfat lavman preparatları ile yapıldı. Gereken olgularda anestezi ekibinin desteği ile hasta sedasyonu sağlandı. Endoskopik incelemeler Fujinon (Filmed) yüksek çözünürlüklü video fleksible endoskoplar kullanılarak yapıldı. İşlemlere ait video ve fotoğraf kayıtları EndoCam yazılımı kullanılarak sağlandı. Tüm işlemler günübirlik olarak uygulandı ve bu hastalar derlenme döneminden sonra taburcu edildi. Alınan biyopsilerin histopatolojik değerlendirmeleri YDÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Patoloji Anabilim Dalı'nca yapıldı. Raporlanmış olan tüm sonuçlar retrospektif olarak analiz edildi. BULGULAR Genel Cerrahi kliniğince endikasyonları konulan toplam 84 hastaya alt GİS endoskopik girişimleri aynı cerrah tarafından yapıldı. İşlem öncesi tüm hastalara işlem hakkında detaylı bilgi verildi ve bilgilendirici onay formu okutularak imzalatıldı. Anestezi ekibinin desteğini gerektiren hastalarımıza da anestezi ekibince benzer prosedür uygulandı. Toplam 84 hastanın 32 si (%38) kadın, 52 si (%62) erkekti. Hastaların genel yaş ortalaması 46,3 (18-82) idi. Kadınların yaş ortalaması 46, erkeklerin 46,5 idi. Bu 84 hastanın 53'üne kolonoskopi, 22 sine sigmoidoskopi ve 9 una rektoskopi incelemesi yapıldı. 75

34 Near East Medical Journal Tablo 1. Alt GİS endoskopisi yapılan 84 olgunun demografik özellikleri Kolonoskopi Sigmoidoskopi Rektoskopi Erkek Kadın ORTALAMA YAŞ Erkek 49,8 42,4 35,3 Kadın 49,8 43,4 35 Kolonoskopi hastalarının 33'ü erkek, 20'si kadın; sigmoidoskopi hastalarının 13 ü erkek, 9 u kadın; rektoskopi hastalarının 6 sı erkek 3 ü kadındı. Her üç işlem için hastaların yaş ortalamaları sırasıyla; 49.5, 42.9 ve 35.2 idi (Tablo 1). Alt gastrointestinal sistem endoskopik inceleme yapılan 84 hastanın 6 sında kolon kanseri, 7 hastada polipoid lezyon saptandı. Bu polipoid lezyonların tamamı snare polipektomi ile eksize edildi, histolojik olarak dördü tubuler adenom, üçü tubulovillöz adenom tanısı aldı. İşlem yapılan hastalarımızın 13 ünde çeşitli düzeylerde kolit ve 24 ünde; anal fissür, hemoroidal hastalık, anjiyo-displazi ve divertikü-lozis gibi benign patolojiler izlendi (Tablo 2). Geri kalan hastalarımızda şikayetlerini açıklayacak pozitif endoskopik bulguya rastlanılmadı. Tablo 2. Alt GİS endoskopik inceleme sonucunda saptanan tanılar TANI N (%) Kolit Hemoroidal hastalık 13 15,4 Anal fissür 7 8,3 Adenomatöz kolorektal kanser 6 7,1 Tubuler adenom 4 4,7 Tubulovillöz adenom 3 3,5 Divertikülozis 3 3,5 Anjiyodisplazi 1 1,2 76

35 2011;1(2):74-81 Endikasyonl ve İnceleme Sonuçları Serimizdeki 84 hastanın alt GİS endoskopi incelemesi için en sık endikasyon 38 hasta ile rektal kanama etiyoloji araştırması oldu. Bu endikasyon ile alt GİS endoskopisi yapılan 38 hastamızın 6'sında kolonik kanser yada prekanseröz lezyon saptandı (%15). İkinci en sık endikasyon olan kronik karın ağrısı şikayeti nedeniyle alt GİS endoskopisi yapılan 11 hastamızın 2'sinde kolonik kanser yada prekanseröz lezyon saptandı (%18). Kolonoskopik inceleme için erkeklerde en sık endikasyon 13 hasta ile yine rektal kanama idi. Rektal kanama şikayeti ile kolonoskopisi yapılan bu 13 erkek hastadan ikisinde kolon kanseri, üçünde tubuler ve tubulövillöz adenomlar, diğer 8 hastada kolit, anal fissür ve hemoroidal hastalık gibi benign patolojiler saptandı. Kronik karın ağrısı ile kolonoskopisi yapılan 5 erkek hastanın ikisinde major bir patoloji saptanmazken, birinde kolit saptandı. Bu 5 hastanın birinde sigmoid kolonda histopatolojisi adenokanser gelen kitle ile birinde de sigmoid kolonda premalign özelikte polipoid kitle saptandı. Elli yaş üzeri tarama amaçlı kolonoskopi yapılan 5 erkek hastadan birinde sigmoid kolonda histopatolojisi invazif adenokanser olan kitle saptandı. Bir hastada da çıkan kolonda tubuler adenom histopatolojisinde polipoid lezyon saptandı. Diğer 3 hastanın tarama kolonoskopileri normal olarak değerlendirildi. Kolonoskopisi yapılan erkek hastalarımızdan birinin endikasyonu ise üroloji kliniğince mesene kanseri nedeniyle yapılacak olan sistektomi cerrahisi öncesi ek malignite taraması idi. Bu hastanın incelemesinde kolonik ek patoloji izlenmedi. CA 19-9 yüksekliği araştırması nedeniyle kolonoskopisi yapılan bir erkek hastamızda ise kolonik patoloji izlenmedi. Kadınlara yapılan 20 kolonoskopik inceleme endikasyonlarından en sık olanları 5 hasta ile takip ve tedavi altındaki ülseratif kolit hastalarının kontrolü ve yine 5 hasta ile kronik nonspesifik karın ağrısı/şişkinlik şikayetleri idi. Takipleri yapılan ülseratif kolitli 5 hastamızın kolonoskopi incelemesinde birinde aktif kolit halinin devam ettiği gösterildi ve tedavisi düzenlendi. Diğer dört hastamızın remisyonda oldukları izlendi. Kronik karın ağrısı ve şişkinlik şikayetleri nedeniyle kolonoskopisi yapılan 5 kadın hastamızdan birinde kronik nonspesifik kolit hali izlendi, diğer dört hastamız ise ek tetkiklerinin ardından irritable kolon sendromu olarak değerlendirildi. Kadın hastalarımızdan birisinde kolonoskopi endikasyonumuz ileoçekal invajinasyondu. Karın ağrısı ve şişkinlik nedeniyle acil servisten tarafımıza refere edilen ve ileri görüntülemesinde ileoçekal invajinasyon saptanan hastanın yapılan kolonoskopisinde terminal ileuma kadar ilerlenerek tedavisi endoskopik olarak sağlanmıştır. Sigmoidoskopi için en sık endikasyonlar; erkek ve kadınlarda rektal kanama etiyoloji araştırması idi. Bu nedenle sigmoidoskopileri yapılan 11 erkek hastanın ikisinde polipoid lezyon izlendi ve snare polipektomileri yapıldı. Bir hastamızda rektumda anjiyodisplazi saptandı ve endoskopik koagülasyon işlemi ile aynı seansta endoskopik tedavisi yapıldı. Diğer hastalarda aktif kolit, internal hemoroid ve anal fissur gibi benign etiyolojiler saptandı. Rektoskopi yapılan erkek hastalarımızdan biri ve kadın hastalarımızdan ikisinde endikasyon perianal bölgede HPV etiyolojili papillamatozis nedeniyle intrarektal patoloji olup olmadığının araştırılması idi. Bu 3 hastanın hiçbirinde intrarektal patoloji izlenmedi. Erkek hastalarımızın birinde endikasyon; amiloidoz şüphesiyle tanı amaçlı rektal biyopsi alınması idi. Bu hastanın çalışılan rektum biyopsilerinde histopatolojik olarak amiloidoz kanıtı saptanmadı. 77

36 Near East Medical Journal Girişimsel Endoskopi İşlemleri Alt GİS endoskopisi serimizdeki 84 hastamızın; 16'sı erkek 8'i kadın olmak üzere 24 ünden histopatoloji tanı amacıyla endoskopik biyopsi yapıldı. Bu biyopsilerin histopatolojik incelemesinde 12 hastada çeşitli aktivitede kolit saptandı, takip ve tedavileri tarafımızca düzenlendi. Altı hastada ise histolojik olarak çeşitli evrelerde adenokarsinom saptandı ve hastaların cerrahi tedavileri kliniğimizce planlandı. En sık girişimsel endoskopik işlem ise 6 erkek hastada ve bir kadın hastada uygulanan kolonoskopik snare polipektomi idi. Eksize edilen poliplerin ortalama çapı 10 mm (5-15 mm) idi. Polipoid kitleler 5 hastada saplı ve 2 hastada sesil yapıda idi. Polipoid lezyonların 4 ü rektum, 2'si sigmoid kolon ve biri de çekum yerleşimli idi. Hepsinde endoskopik iğne submukozal dilüe adrenalin enjeksiyonu ve standart snare teli ile polipektomi yöntemi kullanıldı. Histopatolojik incelemelerinde polipektomilerin güvenli cerrahi sınırlarla yapıldığı gösterildi. Histolojik olarak bu poliplerin; 4 ünün tubuler adenom, 3 ünün ise tubulovillöz adenom oldukları saptandı. Hastalar periyodik kolonoskopi takip programımıza alındı. Rektal kanama nedeniyle sigmoidoskopi yapılan 25 yaşındaki erkek hastamızda rektal anjiyodisplazi saptandı ve lezyon elektrokoagülasyon ile endoskopik olarak tedavi edildi. İki erkek hastada per-operatif endoskopi uygulaması yapıldı. Mesane tümörü nedeniyle sistektomisi yapılan bir hastanın geçirilmiş apendektomiye sekonder gelişmiş olan gato halindeki distal ileum ve sağ kolon bağırsak devamlılığının tespiti için yeni mesane yapılacak olan ince bağırsak ansı yoluyla peroperatif retrograd enteroskopisi yapıldı. Bir dış merkezce endoskopik polipektomi sonrasında kontrol edilemeyen aktif rektal kanama nedeniyle kliniğimize refere edilen erkek hastaya ise transanal yolla cerrahi kanama kontrolü peroperatif endoskopi asistanlığında yapıldı. Tanısal veya girişimsel amaçla yapılan endoskopik uygulamaların hiçbirinde işlem sırasında veya işlem sonrası takipleri sırasında cerrahi bir komplikasyon gelişmedi. TARTIŞMA Gelişen teknoloji ile birlikte gün geçtikçe endoskopi uygulamalarının alanı genişlemekte ve uygulama kolaylıkları artmaktadır. Bu sebeple tıbbın hemen her alanında kendisine yer bulmaktadır. Henüz çok yeni ve sınırlı kullanım alanlarına sahip olsa da, doğal yollardan translüminal endoskopik cerrahi (N.O.T.E.S.) gibi cerrahi teknikler ile gelecekte birçok ameliyat cerrahlar tarafından endoskopik yöntemlerle yapılır hale gelebilecektir. 2 Günümüz cerrahisinde ise, kliniğimizde de olduğu gibi, endoskopi uygulamaları daha sıklıkla üst ve alt GİS hastalıklarının tanısında ve uygun vakaların tedavisinde kullanılmaktadır. Gastrointestinal sistem hastalıklarının tanısında endoskopi endikasyonları için Amerikan Gastrointestinal Endoskopi Birliği (ASGE) ve Gastrointestinal Endoskopinin Uygunluğu Avrupa Paneli (EPAGE) tarafından oluşturulmuş kılavuzlar mevcuttur. 3,4 Ancak bu kılavuzların da hassaslığı ve özgüllüğü halen tartışma konusudur. Geniş kolonoskopi serilerine dayanan bir meta-analiz çalışması göstermiştir ki; kolonoskopi yapılan vakaların %26 sı bu kılavuzlara uygun olmayan endikasyonlar ile yapılmıştır. Ancak kılavuzlara uygun olmayan endikasyonlarla kolonoskopi yapılan bu hastalardan her 54'ünden birinde kolonik kanser yada prekanseröz hastalık yakalanmıştır. 5 Bir başka çalışmada bu oran üst GİS endoskopisi için 1/175 olarak hesaplanmış. 6 Bu çalışmalar gösteriyor ki alt ve üst GİS endoskopisinin kesin endi- 78

37 2011;1(2):74-81 kasyonlarını belirlemek zordur. Bizim çalışmamızda kliniğimizce yapılan alt GİS incelemeleri için en sık endikasyon rektal kanama şikayeti olarak saptandı. Rektal kanama şikayeti ile alt GİS endoskopi yaptığımız hastalarımızın %15 inde kolonik kanser yada prekanseröz lezyon saptadık. İkinci en sık endikasyonumuz olan kronik nonspesifik karın ağrısı şikayeti nedeniyle yapılan inclemede bu oran %18 idi. Bu oranlar, hasta sayısı her ne kadar istatistiki bir çalışma için yeterli olmasa da, genel cerrahi kliniğimizce konulan alt GİS endoskopi endikasyonlarının yerinde olduğu fikrini vermektedir. Son yıllarda halkın kanser ve kanserden korunma hakkındaki bilinç düzeyi arttıkça, GİS kanserinde erken tanı amaçlı tarama endoskopileri daha sık kullanılır hale gelmektedir. Kolon kanseri ve bazı ülkelerde mide kanseri erken tanısı için tarama endoskopileri önerilmektedir. 7,8 Biz de kliniğimizde 50 yaşın üzerindeki hastalarımıza tarama amaçlı kolonoskopi incelemesini önermekteyiz. Bu serimizde 50 yaş üzerindeki 5 erkek hastamıza tarama amaçlı kolonoskopi yapıldı ve bu hastalardan birinde sigmoid kolonda invazif adenokarsinom, ve bir diğerinde çıkan kolonda malignite potansiyeli olan tubuler adenom saptandı. Bu hastalardan ilki cerrahi olarak tedavi edildi, diğeri ise endoskopik polipektomi ardından takip programımıza alındı. Ülkemizin bulunduğu kuşakta mide kanseri endemik bir hastalık olmadığı için tarama amaçlı üst GİS endoskopisi genel cerrahi kliniğimizce önerilmemektedir. Ancak 50 yaş üstü tarama amaçlı kolonoskopi uygulamalarının yaygınlaşması gerektiği kanaatindeyiz. Görsel teknoloji kullandğı için tüm endoskopik işlemler incelenecek alanın mutlak temizliğini gerektirir. Çalışma alanı temizliği işlemin başarısı ve olası komplikasyonların önlenmesi açısından en önemli parametrelerden biridir. Kolon, yapısı ve fonksiyonu gereği içerisinde uzun süre gaita tutabilmektedir. Elektif yapılan alt GİS endoskopik incelemelerinden önce kolon hazırlığı mutlaka yapılmalıdır. İyi yapılmayan kolon hazırlıkları nedeniyle mukozal lezyon atlamaları olabileceği bilinmektedir. 9 Kolonoskopik incelemelerde çekuma ve gereken vakalarda terminal ileuma ulaşmak yeterli temizlik yapılamadığı için mümkün olamayabilir. Çeşitli sebeplerle çekuma ulaşamama oranları değişik serilerde (%2-10) arasında verilmektedir. 10,11 Bu sebeplerin başında yetersiz kolon hazırlığı gelmektedir. Geniş bir seride yetersiz kolon hazırlığı oranları; 75 yaş üzeri hastalarda %30,4 ve 45 yaş altı hastalarda %12,9 olarak verilmiştir. 12 Bu çalışma da göstermektedir ki işlem öncesi yetersiz kolon hazırlığı oranı yaş ile giderek artmakla birlikte her yaş gurubunda işlemin başarısı için önemli bir engel olmaya devam etmektedir. Toplam 53 kolonoskopi hastamızdan 5 tanesinde yetersiz kolon hazırlığı izlendi (%9,4) ve bu sebeple çekuma ulaşmak mümkün olmadı. İki hastamızda ise kolonoskopun geçemeyeceği ölçüde lümeni daraltan tümöral kitle nedeniyle çekuma ulaşılamadı. Kolon hazırlığının bu konuda bilinçli bir personel tarafından işlemin yapılacağı hastaya ve yakınlarına anlatılması ve kullanılacak ajanların örnekleri ile tarif edilmesi için imkan yaratılmasının kolon hazırlığı başarısını arttıracağını düşünmekteyiz. Endoskopi invazif bir işlemdir ve olası komplikasyon risklerini de beraberinde getirir. Literatürde alt GİS endoskopisinin komplikasyon oranları genel olarak üst GİS endoskopisinden fazladır. Endoskopik uygulamalarda genel olarak en sık komplikasyon kanama olmakla birlikte en ciddi komplikasyon perforasyondur. Bunların yanında, kolonoskopik polipektomi sonrası lokal peritonite sekonder akut apandisit gibi nadir komplikasyonlar da görülebilmektedir. 13 Kolonoskopide daha sık görülmek üzere, işlem sırasında yada sonrasında yaşanabilecek cerrahi dışı 79

38 Near East Medical Journal en sık komplikasyonlar; hipoksemi, hipotansiyon, taşikardi/bradikardi, miyokard iskemisi gibi kardiyopulmoner değişikliklerdir. 14 Bizim kolonoskopi serimizde bu komplikasyonlara rastlanılmamıştır. Kliniğimizde kolonoskopi hastalarına uyguladığımız gibi bir anestezi uzmanı tarafından tatbik edilen sedasyon halinde bu cerrahi dışı komplikasyonların riskinin azalacağı görüşündeyiz. Kolonoskopi sonrası perforasyon komplikasyonunun mortalitesinin %15 lere kadar çıkabildiği saptanmıştır. 15 Kolonoskopide işlem proksimal kolona gidildikçe zorlaşır. 16 Perforasyon riski kolonoskopide rektosigmoidoskopiye oranla yaklaşık iki kat fazladır. Ancak perforasyon insidansının son yıllarda giderek azaldığı gösterilmiştir. 17 Bu olumlu gelişmenin ardında; klinisyenlerin artan tecrübeleri başta olmak üzere, bağırsak temizleyici ajanların etkili kullanımı, sedasyon desteği ile endoskopi tercihinin artması ve gelişen endoskop teknolojisinin olduğu düşünülmektedir. 18 Bizim serimizde, genel cerrahi kliniğimizce yapılan 53 kolonoskopi, 22 sigmoidoskopi ve 9 rektoskopi sonrasında; kanama, perforasyon, peritonit gibi sıklıkla karşılaşılabililen komplikasyonlardan hiçbirisine rastlanılmamıştır. Cerrahi endoskopistimizin tecrübesi ve gereken vakalarda anestezi ekibinin desteğinin bu başarıda önemli olduğunu düşünmekteyiz. Girişimsel endoskopi uygulamaları son yıllarda teknolojik gelişmelere paralel olaral çeşitliliği ve yaygınlığı giderek artmaktadır. Önceki yıllarda klasik cerrahi operasyonlar ile yapılan birçok cerrahi müdahale günümüzde deneyimli cerrahi endoskopistler tarafından güvenle endoskopik olarak yapılabilmektedir. 19 Bunlar arasında endoskopik girişimsel ultrason, kanama kontrolünde koagülasyon ve klip uygulamaları, erken evre kanserlerde submukozal rezeksiyon, anti-reflü müdahaleleri, obezite tedavileri uygulamaları sayılabilir. Kliniğimizce sunulan bu seride yeralan yirmibeş yaşında bir erkek hastamıza, rektal anjiyodisplaziye bağlı rekürren aktif kanama nedeniyle kolonoskopik koagülasyon uygulaması yaptık. Cerrahların uygun vakalarda, daha az invazif ve maliyet avantajlı yöntem olan girişimsel endoskopi uygulamalarını kullanmaları gerektiği kanısındayız. Cerrahi müdahale sırasında ameliyathanede per-operatif endoskopinin yararı literatürde bir çok çalışmada gösterilmiştir Biz de iki hastamıza ameliyat esnasında endoskopi uygulaması yaptık. Üst ve alt GİS cerrahisi yapılan merkezlerde ameliyatın süresini kısaltabilecek ve müdahalenin etkinliğini arttırabilecek olan endoskopi sistemlerinin ameliyathanelerde cerrahların rutin kullandıkları bir araç halini alması gerekmektedir. Ayrıca herhangi bir gastrointestinal sistem cerrahisi planlamasında; ameliyat öncesi mevcut patolojinin ameliyatı gerçekleştirecek cerrahın gözüyle değerlendirilmesinin önemi tartışılamaz. Bu sebeplerle modern cerrahların endoskopi yeteneklerini azami ölçüde geliştirmeleri gerektiğini ve cerrahisini yapacakları hastaların lezyonlarını kendilerinin değerlendirmesinin büyük önem taşıdığını düşünmekteyiz. KAYNAKLAR 1- Berci G, Forde KA. History of endoscopy: what lessons have we learned from the past? Surg Endosc Jan;14(1): Nesargikar PN, Jaunoo SS. Natural orifice translumenal endoscopic surgery (N.O.T.E.S). Int J Surg Jun;7(3): Epub 2009 Apr Appropriate use of gastrointestinal endoscopy. American Society for Gastrointestinal Endoscopy. Gastrointest Endosc 2000;52: Froehlich F, Pache I, Burnand B, et al. Performance of panel-based criteria to evaluate the appropriateness of colonoscopy: a prospective study. Gastrointest Endosc 1998;48: Hassan C, Di Giulio E, Marmo R, Zullo A, Annibale B. Appropriateness of the indication for colonoscopy: 80

39 2011;1(2):74-81 systematic review and meta-analysis. J Gastrointestin Liver Dis Sep;20(3): Fransen GA, Janssen MJ, Muris JW, Laheij RJ, Jansen JB. Meta-analysis: the diagnostic value of alarm symptoms for upper gastrointestinal malignancy. Aliment Pharmacol Ther 2004;20: He J, Efron JE. Screening for colorectal cancer. Adv Surg. 2011;45: Nakashima H, Nagahama R, Yoshida M. Present and future state of cancer screening for esophageal cancer and gastric cancer. Gan To Kagaku Ryoho Jan;39(1): Kim HN, Raju GS. Bowel preparation and colonoscopy technique to detect non-polypoid colorectal neoplasms. Gastrointest Endosc Clin N Am Jul;20(3): Harewood GC. Relationship of colonoscopy completion rates and endoscopist features. Dig Dis Sci 2005; 50: Marshall JB, Barthel JS. The frequency of total colonoscopy and terminal ileal intubation in the 1990s. Gastrointest Endosc 1993; 39: Houissa F, Kchir H, Bouzaidi S, Salem M, Debbeche R, Trabelsi S, Moussa A, Said Y, Najjar T. Colonoscopy in elderly: feasibility, tolerance and indications: about 901 cases. Tunis Med Nov;89(11): Moorman ML, Miller JP, Khanduja KS, Price PD. Postcolonoscopy appendicitis. Am Surg Aug;76(8): Khalid-de Bakker CA, Jonkers DM, Hameeteman W, de Ridder RJ, Masclee AA, Stockbrügger RW. Cardiopulmonary events during primary colonoscopy screening in an average risk population. Neth J Med Apr;69(4): Garbay JR, Suc B, Rotman N, et al. Multicentre study of surgical complications of colonoscopy. Br J Surg. 1996;83: Smith RA, Cokkinides V, Brawley OW. Cancer screening in the U.S. 2009: a review of current American Cancer Society guidelines and issues in cancer screening, CA Cancer J Clin 2009;59 (1): Gatto NM, Frucht H, Sundararajan V, Jacobson JS, Grann VR, Neugut AI. Risk of perforation after colonoscopy and sigmoidoscopy: a population-based study. J Natl Cancer Inst Feb 5;95(3): Viiala CH, Zimmerman M, Cullen DJE, et al. Complication rates of colonoscopy in an Australian teaching hospital environment. Internal Medicine Journal 2003;33: Bas K, Besim H. Recurrent Lower Gastrointestinal Bleeding Due To Angiodysplasia In Rectum: Endoscopic Treatment With Heater Probe. Surgical Techniques Development (2011) 1: pp Petroianu A. Peroperative enteroscopy. Sao Paulo Med J Jan-Feb;115(1): Singhal D, Goyal N, Gupta S, Nundy S. Surgery for obscure lower gastrointestinal bleeding in India. Dig Dis Sci Jan;52(1): Epub 2006 Dec Iacconi P, Aldi R, Ricci E, Viacava P, Miccoli P. Small bowel angiodysplasia: usefulness of peroperative enteroscopy. Ital J Gastroen terol Feb- Mar;25(2): İLETİŞİM Yrd.Doç.Dr. Koray Baş YDÜ Genel Cerrahi Anabilim Dalı drkoraybas@yahoo.com 81

40 Near East Medical Journal CASE REPORT OLGU SUNUMU LONG TERM EFFECTS OF FOREIGN BODY ASPIRATION: INCREASE IN SEVERITY OF ASTHMA YABANCI CİSİM ASPİRASYONUNUN UZUN DÖNEM ETKİLERİ: ASTIM ŞİDDETİNİN ARTMASI Ceyhun DALKAN 1 Nazan ÇOBANOĞLU 2 Haluk ÖZTÜRK 4 Cem COMUNOĞLU 5 Hakan TEKGÜÇ 1 Nilüfer GALİP 1 Nerin BAHÇECİLER 3 1 MD, Specialist of Pediatrics 2 MD, Asociated Professor of Pediatrics 3 MD, Professor of Pediatrics, Head of Department of Pediatrics; Department of Pediatrics 4 MD, Professor of Pediatric Surgery, Head of Department of Pediatric Surgery 5 MD, Assistant Professor of Pathology, Department of Medical Pathology Near East University Faculty of Medicine, Nicosia, TRNC ABSTRACT A four-year-old boy diagnosed with atopic asthma and isolated IgA deficiency, who was admitted with persistent wheezing unresponsive to inhaled bronchodilator and systemic and high dose inhaled corticosteroid treatment and trimethoprim-sulfamethoxazole prophylaxis, was performed a rigid bronchoscopy. A foreign body (FB) was not detected during bronchoscopy, but pathological evaluation of broncho-alveolar lavage (BAL) fluid revealed fragmented foreign bodies. Following bronchoscopy and BAL, symptoms decreased eventually in a few weeks. We report this case to emphasize that in patients who have recurrent and persistent wheezing, the possibility of FB aspiration should be kept in mind even in the absence of a typical history of FB aspiration. Key words: wheezing; persistent respiratory symptoms; foreign body aspiration; bronchoscopy ÖZET Atopik astım ve izole IgA eksikliği tanısı almış, inhale bronkodilatör ve sistemik ve yüksek doz inhale kortikosteroid tedavisine ve trimetoprim-sulfametaksazol profilaksisine yanıt vermeyen persistan hırıltısı nedeniyle başvuran dört yaşında erkek hastaya rijit bronkoskopi uygulandı. Bronkoskopi sırasında yabancı cisim gözlenmedi, ancak bronkoalveoler lavaj sıvısının patolojik incelenmesinde yabancı cisim parçacıkları saptanmıştır. Bronkoskopi ve bronkoalveoler lavaj uygulamasını izleyen birkaç hafta içinde semptomların azaldığı görüldü. Bu olguyu, tekrarlayan, dirençli hışıltısı olan hastalarda tipik öyküsü olmasa da yabancı cisim aspirasyonunun akla getirilmesi gerektiğini vurgulamak için sunduk. Anahtar kelimeler: hışıltı, tekrarlayan solunum bulguları, yabancı cisim aspirasyonu, bronkoskopi ;1(2): Received: Accepted:

41 2011;1(2):82-85 INTRODUCTION Aspiration of a foreign body (FB) into airways may cause life-threatening respiratory distress and a fatal outcome especially in first 4 years of life. 1,2 FB aspiration into upper airways may appear with different symptoms: coughing, choking, acute dyspnea and acute or chronic wheezing. 3 On the other hand, partial laryngeal obstruction may cause aphonia, wheezing, hoarness and dyspnea. 3 The symptoms of FBs aspirated more distally in the bronchial tree may be presented with unilateral wheeze and decreased breath sounds. 4 Delayed diagnosis may result in asphyxia, pneumonia, atelectasis and bronchiectasis. Physicians should always suspect about FB aspiration in patients who have persistent lower airways symptoms to prevent complications. 3 Hereby we report a boy with allergic asthma who continued to have persistent respiratory symptoms in spite of appropriate antiasthma treatment and was diagnosed as FB aspiration. CASE A four-year-old boy diagnosed with allergic asthma was admitted to our hospital for persistent cough, wheezing and shortness of breath since 2 years old in spite of vigorous anti-asthma treat-ment. He has been using high dose inhaled beclometasone diproprionate (800 µg/kg) and systemic methylprednisolone (1 mg/kg) for 5 days and in-haled salbutamol (800 µg/kg) continuously, in addition to environmental control measures for the last 2 years. His symptoms exacerbated whenever the doses of those drugs were attempted to be reduced. His height percentile was within normal but his weight was above the 97 th percentile of normal. 5 The auscultation of his lungs revealed bilateral wheezing. His treatment was changed as inhaled fluticasone propionate (500 µg/day), oral montelukast (4mg/day) and inhaled salbutamol (when needed). However, despite of this treatment, his respiretory symptoms never disappeared warranting further investigations. Skin prick testing showed atopy to olea europa pollens, walnut pollens and house dust mites. Measurement of his serum immunoglobulins revealed low IgA levels and oral trimethoprimsulfamethoxazole prophylaxis was added to his treatment. His respiratory symptoms and physical findings persisted in spite of using inhaled fluticasone propionate, oral montelukast and oral trimethoprim-sulfamethoxazole for two months. High resolution computed tomography of chest (HRCT) was within normal limits. After a more detailed investigation of a suspicious FB aspiration, his mother told that he had a history of cough for several times during feeding in the first year of life. Then, a rigid bronchoscopy was performed revealing no FB. Mucoid secretions were aspirated from both lungs but mostly from the right lung during bronchoscopy, and bronchoalveolar lavage (BAL) was performed. No microorganisms were grown in the culture of BAL fluid, while pathological examination revealed some cellulose fragments, histiocytes and rarely polymorphonuclear leukocytes (Figure). Figure: Microscopic view of BAL fluid. Red arrow is microscopic view of foreign body, yellow arrow is a histiocyte. 83

42 Near East Medical Journal These pathological findings were suggestive of FB aspiration. Following broncoscopy, his respiratory symptoms and physical findings decreased and finally disappeared probably due to the removing effect of BAL procedure. Then, the dose of inhaled fluticasone propionate was tappered to lower doses and he has been doing well since then. DISCUSSION Children who have persistent or recurrent respiratory symptoms may have several diseases in their differential diagnosis: including asthma, foreign body aspiration, cystic fibrosis, heart failure, external compression of the airways, gastro-esophageal reflux and some immunodeficiency syndromes. Foreign body aspiration (FBA) is rare in paediatric patients, but is more frequently seen in the first four years of life. Size, anatomic location, and position of the object and duration of obstruction change patients clinical symptoms and complications. 6 FB is often aspirated into trachea and bronchi. 3 If the FB is small, symptoms may be minimal due to distal airway obstruction which may lead to clinical symptoms as cyanosis, chocking, coughing, hemoptysis, and dyspnea. Physical examination of the patients may reveal asymmetric lung aeration, reduction or loss of breath sounds, wheezing, rough bronchi, and cyanosis. On the other hand, in patient with and without a history of witnessed foreign body aspiration, a normal physical examination can not rule out FBA. 7 Our patient's complaints started two years ago with coughing, wheezing and shortness of breath. He had a positive skin prick test and was put on inhaled corticosteroids. His symptoms were unresponsive to systemic and inhaled β 2 agonists. Radiographic features depend on the size, location, duration, and nature of the foreign body. The chest radiograph may demonstrate a variety of findings including air trapping, atelectasis, consolidation, and unilateral over aeration. 8 In this case, the patient s chest x- ray and HRCT findings were normal. Fiber-optic bronchoscopy shows a high diagnostic accuracy rate but plays a poor therapeutic role in FBA cases. Rigid bronchoscopy is the main technique in FBA treatment, permitting the removal of the trachea-bronchial foreign body in 97.2% of patients. 9 The persistence of the symptoms and physical findings, as well as, the information of a coughing episode during feeding in his first year of life indicated performing a rigid bronchoscopy. Although a foreign body was not detected, generous amounts of mucoid secretions were present and was aspirated and a BAL was performed during bronchoscopy. The pathological examination of the BAL fluid revealed findings suggestive of FB aspiration. Following the bronchoscopy his respiratory symptoms and physical findings decreased and resolved eventually. In addition, our patient has allergic asthma and IgA immune deficiency. Case reports in literature emphasize that if a patient has refractory symptoms, we should keep in mind FBA an re-think our asthma diagnosis, but our patient is sensitive to olea europa (olive) pollens, walnut pollens and house dust mites. In addition he has IgA immune deficiency. We could not find a case report that has IgA immune deficiency and allergic asthma with a FBA history in literature. Cases in literature pointed out that FBA should be considered as a differential diagnosis for asthma We thereby want to emphasize the coincidence of asthma and FBA must also be kept in mind. We conclude that foreign body aspira- 84

43 2011;1(2):82-85 tion is a diagnosis with a high index of suspicion. Symptoms are non specific and can be detected as a co-morbidity of asthma. Patients with recurrent and persistent respiratory symptoms, and unresponsive to appropriate treatment should be evaluated thoroughly and foreign body aspiration should also be kept in mind even in the absence of a witnessed history of aspiration. REFERENCES 1. Banerjee A, Rao KS, Khanna SK, et al. Laryngotracheo-bronchial foreign bodies in children. J Laryngol Otol 1988; 102: Eren S, Balci AE, Dikici B, et al. Foreign body aspiration in children: experience of 1,160 cases. Ann Trop Paediatr; 2003: 23: Gregori D, Salerni L, Scarinzi V, et al. The ESFBI Study Group: Foreign bodies in the upper airways causing complications and requiring hospitalization in children aged 0 14 years:results from the ESFBI study. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2008; 265: Morley RE, Ludemann JP, Moxham JP, Kozak FK, Riding KH. Foreign body aspiration in infants and toddlers: recent trends in British Columbia. J Otolaryngol 2004: 33: Neyzi O, Günöz H, Furman A, et al. Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008; 51: Sersar SI, Rizk WH, Bilal M, et al. Inhaled foreign bodies: presentation, management and value of history and plain chest radiography in delayed presentation. Otolaryngol Head Neck Surg: 2006; 134: Kıyan G, Fazilet K. Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu, in Dağlı E, Karakoç F (ed); Çocuk Göğüs Hastalıkları. Istanbul, Nobel Tıp Kitapevi 2007, pp Zerella JT, Dimler M, McGill LC, Pippus KJ. Foreign body aspiration in children: value of radiography and complications of bronchoscopy. J Pediatr Surg 1998; 33: Divisil D, Tommaso S. Foreign Bodies Aspirated in Children: Role of Bronchoscopy Thorac Cardiovasc Surg 2007;55: Chavoshzedeh Z, Golnabi A, Rezai N, Mehdizedeh M. Laryngeal foreign body aspiration misdiagnosed as asthma: two case reports an revies of the literature B ENT 2011;7: Cinar U, Vural C, Turgut S. A laryngeal foreign body misdiagnosed as asthma bronciale. Eur J Med 2003:10; Karakoc F, Karadag B, Akbenlioglu C, et al. Foreign body aspiration: what is the outcome? Pediatr Pulmonol 2003;34:30-6. CORRESPONDENCE Ceyhun Dalkan, MD. Specialist of Pediatrics NEU Faculty of Medicine, Department of Pediatrics dalkanc@yahoo.com GSM:

44 Near East Medical Journal CASE REPORT OLGU SUNUMU CASE REPORT OF A PATIENT WITH BRUCELLA KNEE MONOARTHRITIS MISDIAGNOSED AS PSORIATIC ARTHRITIS OLGU: PSÖRİATİK ARTRİTLE KARIŞAN BRUSELLOZA BAĞLI DİZ MONOARTRİTİ Bircan Ünal KAYAASLAN 1 Gül Ruhsar YILMAZ 2 Esragül AKINCI 3 Sümeyye YILDIZ 4 Selim Sırrı EREN 5 Pınar ÖNGÜRÜ 6 Hürrem BODUR 7 1 MD, Associated Professor? Professor? Specialist? of Infectious Disease and Clinical Microbiology Ministry of Health Ankaar Numune Education and Research Hospital, Clinic of Infectious Disease and Clinical Microbiology, Ankara, Turkey ABSTRACT Sixty-nine years-old male with psoriasis was presented with knee arthritis. The patient was diagnosed as psoriatic arthritis. Steroid treatment was initiated. During evaluation, brucellosis has been detected as etiology of arthritis. We concluded that it is important to consider brucellosis in the differential diagnosis of acute monoarthritis especially in endemic countries. Key words: Brucellosis; Monoarthritis; Psoriasis ÖZET Altmış yaşında psoriasis tanısı ile izlenen erkek hastaya dizde artritle uyumlu yakınmalarla hastaneye başvuru sonrası psoriatik artrit tanısı kondu. Steroid tedavisi başlandı. İzlem sırasında artrit etyolojisinde sorumlu mikroorganizmanın Brusella bakterisi olduğu tespit edildi. Özellikle endemik ülkelerde akut monoartrit ayırıcı tanısında bruselloz da düşünülmelidir. Anahtar kelimeler: Bruselloz; Monoartrit; Psöriasis ;1(2): Received: Accepted:

45 2011;1(2):86-89 CASE Sixty-nine years-old male was admitted to our clinic with history of diffuse arthralgia, night sweats, pain and limited movements of his left knee. He had been diagnosed as psoriasis four years ago and treated with antipsoriatic drugs including methotrexate and chloroquine for a duration of eight months. When he had applied to the rheumatology clinic with a four month history of knee pain, psoriatic arthritis was considered and prednisolone 2,5 mg plus cyclosporine 100 mg once daily was added to the treatment. Despite four months of regular therapy, his complaints continued. He was hospitalized in our clinic for an investigation of arthritis etiology. At admission, his temperature was 36 0 C and it did not increase during follow-up. Further physical signs were normal; except for limited range of knee movement. Although there was no animal exposure history, ingestion of raw milk products such as cheese, within two months, existed. He had diabetes mellitus and hypertension. Laboratory values were as follows: White blood cell (WBC) count 8,9x109/L (4,4-11,3 x109/l) with 74,9% neutrophils, erythrocyte sedimentation rate (ESR) 103 mm/h and C-reactive protein (CRP) 168 mg/dl (0,00-5,00 mg/dl) Biochemical parameters were within the normal limits. Despite of knee pain and restricted movement, there was no sign of infection such as swelling and erythema. Radiographic examination of the knee was normal. Synovial fluid examinations revealed 1400 cells/mm 3 with lymphocytic predominance and no organisms were detected on Gram stained smears. Standard tube agglutination (STA) test was positive at a titer of 1/640 in serum and at a titer of 1/320 in synovial fluid. The diagnosis of brucella arthritis was considered and doxycycline 100 mg twice daily plus rifamycin 600 mg once daily were initiated. Cyclosporin and prednisolone were stopped. No micro-organism grew in the blood cultures, but Brucella spp was isolated from synovial fluid on the 5 th day and as a result, the diagnosis of brucella arthritis was confirmed. The patient was discharged from the hospital on the 6 th day of therapy. He has been taking the therapy for six weeks and his complaints were resolved. Control ESR and CRP values were normal. DISCUSSION Brucellosis is a zoonotic disease that causes systemic symptoms and can involve many organs and tissues. Involvement of the osteoarticuler system is the most common complications of the disease. 2,3 Although sacroileitis and spondylitis are the most frequent involved joints, peripheral joint involment is an important cause of infectious arthritis in endemic areas. 4,5 In a study from Kuwait, sacroiliac joint infections and knee arthritis were found as 26 % and 25 %, respectively. 6 In our country, Taşova et al found that sacroileitis is the most frequent complication of brucellosis, followed by peripheral arthritis and spondylitis. 5 In a study from northern Israel analyzing the etiology of septic arthritis, 11% of the cases had Brucella arthritis. 7 Brucella septic arthritis can occur in any patient without a predisposing factor. But in some cases, trauma and physical activities are predisposing factors. 8,9 Large weight-bearing joints such as hips, knees, and ankles are involved more often than small joints. 1,2 Although oligoarthicular involment can rarely be seen, Brucella arthritis is usually monoarthicular, seen as acute form and must be considered in the differential diagnosis of acute monoarthritis especially in endemic countries. 2,6,7 Synovial fluid aspiration and examination are the most useful techniques and the first diagnostic procedure, in suspected Brucella arthritis 87

46 Near East Medical Journal cases. While the synovial fluid leukocyte count is higher than cells/mm3 with polymorphnuclear predominance in septic arthritis with other sources, Brucella arthritis causes lower leukocyte count with lymphocyte predominance. 10 Although the main diagnostic test is to isolate of Brucella spp from synovial fluid or/and blood cultures, it is isolated from the synovial fluid in fewer than half of the cases. 1 Because the signs and symptoms are nonspecific and causative organism can be difficult to isolate, the diagnosis often depends on serologic techniques. In a study from northern Israel, Brucella arthritis was considered when STA titer greater than 1/160 in the synovial fluid had been obtained. 7 Joint effusion may not be detected in every patient with arthritis. In the study from Kuwait, joint effusion had occurred in 32/104 (30%) of cases. 6 Thus aspiration of synovial fluid must be done in every patient with joint pain and tenderness especially in large joints. In some cases, preexisting rheumatoid or other inflammatory arthritis masks Brucella arthritis, furthermore the patients are usually treated using the inappropriate medicine. Our patient was misdiagnosed as psoriatic arthritis previously and was treated with anti-psoriatic drugs for four months. To our knowledge, there is no case report in the literature like this. Especially in endemic areas, if there is a history of exposure to infected animals or consumption of raw milk and milk products, brucellosis must be considered in the differential diagnosis of septic arthritis. Brucella arthritis might be localized in the joints with rheumatologic disease such as psoriatic arthropathy and pseudogout. 11 For differential diagnosis of Brucella arthritis, synovial aspiration should be performed. A variety of antimicrobial combination has been used for the treatment of osteoartricular complications. The regimen of doxycycline (200mg/day p.o) for six weeks plus streptomycine (1gr/day i.m) for three weeks is reported as the most effective therapy. 1,3,12 In this patient, treatment began with doxycycline-rifampin combination. Streptomycin is generally recommended in osteoarthricular involvement. However we could not initiate streptomycine because of the considerations of high ototoxicity side effects in advanced ages. CONCLUSION In conclusion, brucellosis is an important agent of septic arthtritis, and must be considered in the differential diagnosis of acute monoarthritis. It usually involves the large joints like knees and hips. The main diagnostic test is an aspiration and examination of the joint fluid. REFERENCES 1. Young EJ. Brucella species. In: Mandell GL, Bennet JE, Dolin R (eds). Principles and Practice of Infectious Diseases. Churchill Livingstone, Philadelphia., 2005: Hashemi SH, Keramat F, Ranjbar M, Mamani M, Farzam A, Jamal-Omidi S. Osteoarticular complications of brucellosis in Hamedan, an endemic area in the west of Iran. Int J Infect Dis 2007; 11: Solera J, Martinez-Alfaro E, Espinosa A. Recognition and optimum treatment of brucellosis. Drugs 1997; 53: Demiroğlu YZ, Turunç T, Alişkan H, Colakoğlu S, Arslan H. Brucellosis: retrospective evaluation of the clinical, laboratory and epidemiological features of 151 cases. Mikrobiyol Bul 2007; 41: Tasova Y, Saltoglu N, Sahin G, Aksu HZS. Osteoarticular involvement of brucellosis in Turkey. Clin Rheumatol 1999; 18: Khateeb M I, Araj G F, Majeed S A, Lulu AR. Brucella arthritis: a study of 96 cases in Kuwait. Ann Rheum Dis 1999; 49:

47 2011;1(2): Eder L, Zisman D, Rozenbaum M, Rosner I. Clinical features and etiology of septic arthritis in northern Israel. Rheumatology 2005; 44: Memişoğlu K, Yumuk Z, Akansel G. An unusual presentation of brucella septic arthritis involving the knee joint with extraarticular hardware: a case report. Knee 2008; 15 : Chen S, Cantab MA, Lond Msc. Brucella arthritis of the knee in a young soccer player. Br J Sports Med 1990; 24: Andonopoulos AP, Asimokopoulos G, Anastasiou E, Bassaris HP. Brucella arthritis. Scand J Rheumatol 1986; 15: González-Alvaro I, Estévez M, Carmona-Ortels L, Alvaro-Gracia JM, López-Bote JP, Humbria A. Osteoarthricular brucellosis resembling microcrystalline arthrophathy (letter) J Rheumatol 1994; 21 : Solera J, Rodriguez-Zapata M, Geijo P, Largo J, Paulino J, Saez L, et al. Doxycycline-rifampin versus doxycycline-streptomycin in treatment of human brucellosis due to Brucellla melitensis. Antimicrob Agents Chemother 1995; 39: CORRESPONDENCE Gül Ruhsar Yılmaz, MD. Ministry of Health, Ankara Numume Education and Research Hospital, Clinic of Infectious Diseases and Clinical Microbiology, Ankara, Turkey ruhsar@yahoo.com Tel : /3283 Fax :

48 Near East Medical Journal OLGU SUNUMU CASE REPORT BİR TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA OLGUSU A CASE OF THROMBOTIC THROMBOCYTOPENIC PURPURA Ufuk GENÇALP 1 Ayman ABUDALAL 1 Mehtap TINAZLI 1 Amber EKER 3 Orçun ÇİFTÇİ 4 Tümay SÖZEN 2 ¹ Yrd.Doç.Dr., 2 Prof.Dr., İç Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı; İç Hastalıkları Anabilim Dalı 3 Yrd.Doç.Dr.; Nöroloji Anabilim Dalı 4 Yrd.Doç.Dr.; Kardiyoloji Anabilim Dalı Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Lefkoşa, KKTC ÖZET Hematolojik aciller içinde önemli bir yeri olan trombotik trombositopenik purpura (TTP) mikroanjiopatik hemolitik anemi, trombositopeni, nörolojik belirti ve bulgular, böbrek yetmezlği ve ateşle seyreden bir sendromdur. Nadir görülen ama sıklığı giderek artan bu hastalığın erken tanınıp tedaviye hemen başlanması, mortalitesini azaltmak açısından önem arzetmektedir. Bu olgu, TTP farkındalığını artırmak amacıyla literatür eşliğinde incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Trombotik trombositopenik purpura ABSTRACT Thrombotic thrombocytopenic purpura (TTP) is a syndrome characterized by microangiopathic hemolytic anemia, thrombocytopenia, neurological signs and symptoms, and fever with renal function impairment. Although it is known to be a rare condition, there is an increase in the incidence of the disease during the last years and early diagnosis and treatment are important in terms of reducing its mortality Key Words: Thrombotic thrombocytopenic purpura ;1(2): Received: Accepted:

49 2011;1(2):90-94 GİRİŞ TTP; mikroanjiopatik hemolitik anemi, trombositopeni, nörolojik bulgular, böbrek yetmezliği ve ateşle seyreden nadir bir hastalıktır (4-11/ ). Genellikle sağlıklı kişilerde görülür. Genç erişkinlerde (30-40 yaş), özellikle de kadınlarda sıktır. İlk kez 1924 yılında Moschcowitz tarafından tanımlanmış olup, patogenezinden arteriol ve kapillerleri tutan trombotik lezyonlar sorumludur. 1-3 İskemiye bağlı beyin ve böbreklerde fonksiyon bozuklukları meydana gelir. Etyolojisi yeterince a- çıklanamamasına rağmen, etyopatogenezinde rol oynayan en önemli durum von Willebrand faktörlerinin (vwf) büyük multimerler halinde dolaşımda bulunmasıdır. vwf, endotel hücrelerinde sentezlenip büyük multimerler şeklinde dolaşıma salınır. 4,5 Bu büyük multimerlerin trombotik aktiviteleri yüksektir ve trombositleri aktive edip koagülasyonu başlatırlar. Bu nedenle bu büyük multimerler vwf metaloproteinaz ADAMTS13 denen enzim tarafından parçalanıp normal büyüklükteki vwf multimerlerine çevrilir. TTP'li hastalarda büyük vwf'i parçalayan enzim düzeyinde azalma mevcuttur. 6,7 Bu düşüklük iki şekilde meydana gelir: konjenital olarak bu enzim eksiktir veya idiopatik olarak enzime karşı IgG yapısında otoantikorlar oluşur. 8 TTP'nin değişmeyen laboratuvar bulguları anemi, trombositopeni ve periferik yaymada parçalanmış eritrositlerin görülmesidir. 9 Çoğu vakada hemoglobin 6.0gr/dl'nin, trombositler ise 20000/mm 3 'ün altındadır. Bunların yanısıra retikülositoz, laktikdehidrogenaz artışı, lökositoz da görülür. Ayırıcı tanıda dissemine intravasküler koagülasyon (DIK), hemolitik üremik sendrom (HÜS), Evans sendromu, paroksismal noktürnal hemoglobinüri (PNH) akla gelmelidir. Günümüzde TTP nin etkinliği kanıtlanmış tedavi yöntemi plazmaferezdir. Bu yöntemle dolaşımdan ADAMTS13 otoantikorlarının temizlenmesi sağlanır. 10,11 Kortikosteroidlerin tedavideki yeri tartışmalıdır. 12 Taze donmuş plazma ve diğer immünosupresif ilaçlar ise bazı özel durumlarda önerilmektedir. 13 OLGU 64 yaşında kadın hasta halsizlik, konuşma bozukluğu, yüzünün sol tarafında uyuşma yakınmalarıyla Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi acil servisine başvurdu. Bir haftadan beri, bu yakınmalar dakika kadar sürüyor ve kendiliğinden geçiyormuş. Hiç bilinç kaybı olmamış. Özgeçmişinde hiperlipidemi dışında özellik yoktu. Yapılan fizik incelemesinde ateş: 36.3 C, kan basıncı: 120/70mmHg, nabız: 74/dk.ritmik. Genel durum iyi, bilinç açık, kooperasyonu tamdı. Cilt ve skleralar soluktu. Kalp sesleri ritmik, apekste 2/6 sistolik üfürüm vardı. Karaciğer ve dalak ele gelmiyordu. Sol bacakta, diz altında 2-3 adet peteşi, sağ diz üstünde 2-3 cm'lik bir ekimoz vardı. Laboratuvar bulgularında C-reaktif protein (CRP) 0.9 mg/dl; sedimentasyon hızı 76 mm/saat; hemoglobin 7.8 gr/dl; hematokrit %22.6; lökosit /mm 3 ; trombosit 31000/mm3; laktik dehidrogenaz (LDH) 802 IU/dl; retikülosit %54.5; üre 48 mg/dl; kreatinin 1.0 mg/dl; direkt-indirekt Coombs negatif; haptoglobulin ölçülemiyecek kadar düşük; protrombin zamanı (PT), aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aptt) ve INR normal sınırlarda idi. Lupus antikoagulanı negatif, anti dsdna 0.6 IU/ml (<10), antikardiyolipin IgG< 2PLU /ml (Pozitif>12), antikardiyolipin IgM< 2PL-U/ml (Pozitif>12), ANA negatif bulundu. Ekokardiyografide patoloji saptanmadı. Hasta, nöroloji tarafından değerlendirildi, beyin MR'sinde bilateral serebral oksipitofrontal bölgede ve serebellumda akut subakut diffüzyon kısıtlılığı tesbit edildi (Şekil). Trombositopeni ve anemisi de olan hasta yatırıldı. İzlem esnasında nörolojik tablo birkaç kez yinelendi. Trombosit sayısı progresif olarak mm 3 'e kadar düştü. Klinik ve laboratuvar bulguları ile TTP 91

50 Near East Medical Journal Şekil: Beyin MR görüntüleri. A-B-C panellerinde, sağ pariyetooksipital bölgede gri ve beyaz cevherde üçgen şeklinde,periventriküler beyaz cevhere kadar uzanan infarkt alanı izlenmektedir. A panelinde ayrıca sol frontalde gri cevher kortekste yuvarlak infarkt alanı izlenmektedir. tanısı konan hastaya taze donmuş plazma (15ml/kg/gün) verildi ve plazmaferez uygulandı. Trombositler 376 bin/mm 3 'e yükseldi ve klinik düzelme sağlandı. TARTIŞMA TTP ilk tanımlandığında mikroanjiopatik hemolitik anemi, trombositopeni, nörolojik bulgular (konvulsiyon, koma, bilinç dalgalanması), renal fonksiyon bozukluğu ve ateş pentatı ile tanı konmaktaydı. 1-3,14,15 Günümüzde kabul edilen görüşe göre bir hastada başka bir nedene bağlanamayan trombositopeni ve mikroangiopatik hemolitik anemi varsa TTP olarak kabul edilmektedir. Hastalar en sık purpura ve nörolojik bulgularla acil servise başvururlar.9,16 Hastaların %75'inde mikroangiopatik hemolitik anemi, trombositopeni ve nörolojik bulgular birlikte görülür. 9,17 Bizim hastamızda da purpura, nörolojik bulgular, trombositopeni ve mikroangiopatik hemolitik anemi mevcuttu. TTP'nin; DIK, 2,9 HÜS, 3,12,18,19 Evans sendromu, PNH, 7,9 maligniteler (akciğer ve pankreas tümörü, akut lenfositik lösemi), 17 heparin ilişkili trombositopeni, 7,16 otoimmün hastalıklar (sistemik lupus eritematosis, antifosfolipid sendromu, skleroderma), 20,21 ilaçlar (kinin, tiklopidin, mitomisin, siklosporin), 7 ve sepsis 9,17 ile ayırıcı tanısı yapılmalıdır. TTP; PT, aptt, INR, fibrinojen, d- dimer testlerinin normal oluşu ile DIK'ten ayrılır. 9,10 TTP'nin HÜS'dan en önemli farkı TTP'de böbrek tutulumunun daha hafif olması ve nörolojik bulguların ön planda bulunmasıdır. 19,23 Evans sendromunda ise, direk Coombs pozitif olup periferik yaymada fragmante eritrositler yoktur. 7,9 Bizim hastamızda bu hastalıklara ait bulgu ve belirtiler yoktu. TTP nin başlıca tedavi yöntemi plazma değişimidir (plazmaferez). Böylece hem eksik olan enzim plazma değişimi ile yerine konmakta, hem de dolaşımdaki bu enzime karşı gelişmiş otoantikorlar 92

51 2011;1(2):90-94 uzaklaştırılmış olur. 10,11,24,25 Başlangıçta hergün yapılması gereken plazmaferezin sıklığı trombosit sayısı, LDH, hemoglobin düzeyi ve nörolojik tabloya göre belirlenir. 13,26,27 TTP'nın diğer bir tedavi yöntemi taze donmuş plazmadır (TDP). 22,24 Bu daha çok plazmaferez yapılamayan veya ileride yapılacak olanlara önerilir. 10,22 Biz plazmaferez yapılana kadar TDP infüzyonu yaptık. Kortikosteroidlerin tedavideki yeri tartışmalıdır. Otoimmün kökenli idiopatik TTP'lı hastalarda yararlı olduğu bildirilmiştir. 10,24 Ancak bunlarda da tek başına değil, plazmafereze yardımcı bir tedavi olarak veya remisyon sonrası relapsların önlenmesinde faydalı olduğu düşünülmektedir. 13,24,28,29 Doz olarak plazmafereze ek olarak 1-2 mg/kg/gün prednizon veya metil prednizolon 1 gr bolus olarak 3 gün önerilir. 13,26 TTP'li hastalarda ağır trombositopeniye karşın, kanamalardan ziyade mikrovasküler trombüslere bağlı iskemik bulgular ön plandadır. 30 Bizim hastamızda da birkaç kez tekrarlayan serebral iskemik bulgular ve purpuraların mikrotrombüslere bağlı olduğu düşünülmüştür. 5,6,14 Bu nedenle bu olgulara trombosit infüzyonu yapılması trombotik olayları tetikleyebilir ve klinik tablonun ağırlaşmasına yol açabilir, bu nedenle kontrendikedir. Ancak ağır kanama ile seyreden hastalara kontrollü olarak verilebilir. 22,24,30 Tedavide diğer kullanılan ajanlar arasında immünosupresifler (azotiyopirin, siklofosfamid, vinkristin, siklosporin) gelmektedir. Bunlar genellikle remisyon sağlanmasında yardımcı olarak ve relapsların önlenmesi amacı ile kullanılır. 10,22,30 Bunlara ait küçük vaka serileri halindeki çalışmalar yetersiz kalmakta, daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Splenektomi, plazmaferez uygulamasının olmadığı dönemlerde hastalara yapılan bir tedavi yöntemi idi. Bugün, plazmafereze cevap vermeyen veya sık sık relapsla gelen olgulara tedavi amaçlı uygulanmaktadır. 22,24 Sonuç olarak bu olgu sunumundaki amacımız, yüksek mortalitesi olan bu hastalığın erken tanınıp tedaviye erken başlanmasının hayat kurtarıcı olduğunu birkez daha vurgulamaktır. KAYNAKLAR 1. Moschcowits E. Hyaline thrombosis of the terminal arterioles and capillaries.a hitherto undescribed disease. P Y Pathol Soc 1924;24: Amorosi EL,Ultmann JE. Thrombotic thrombocytopenic purpura: Report of 16 cases and review of the literature. Medicine(Baltimore) 1966;45: Havens PL,O'Rouke PP,Hahn J,Higgins J,Walker AM. Laboratory and clinical varables to predict outcome in hemolytic uremic syndrom AJDC 1988;142: Moake JL,Rudy CK,Troll JH,et al. Unusually large plasma factor V111: von Willebrand factor multimers in chronic relapsing thrombotic thrombocytopenic purpura. N Eng J Med 1982;307: Lefevre P, George F, Durend JM, Sampol J. Detection of circulating endothelial cells in thrombotic thrombocytopenic purpura. Thromb Haemost 1993;69: Furlan M, Lammle B. Deficiency of von Willebrand factor-clearing protease in familial acquired thrombotic thrombocytopenic purpura. Bailleres Clin Haematoll 1998;(2): Neame PB. Immunologic and other factors in thrombotic thrombocytopenic purpura (TTP). Semin Thromb Hemost 1980;6: Tandon NN, Tock G,Jamieson GA. Anti-CD36 antibodies in thrombotic thrombocytopenic purpura. Br J Haematol 1994;88: Kennedy SS, Zacharsky LR, Beck JR. Thrombotic thrombocytopenic purpura: analysis of 48 unselected cases. Semin Thromb Hemost 1980; 6: James N. G. Thrombotic thrombocytopenic purpura. N Eng J Med 2006; 354: Rock GA, Shumak KH., Buskard NA. Comparison of plasma exchange with plasma infusion in the treatment of TTP. N Eng J Med 1991; Terrell DR, Williams LA, Vesely SK, Lammle B,Hovinga JA, George JN. The incidence of thrombotic thrombocytopenic purpura-hemolytic uremic syndrom: all patients, idiopathic patients,and patients with severe ADAMTS-13 deficiency. J Thromb Haemost 2005; 3: Allford SL, Hunt BJ, Rose P,Machine S. Guidelines on the diagnosis and management of the thrombotic 93

52 Near East Medical Journal microangiopathic haemolytic anaemias. Br J Haematol 2003;120: Del Zoppo, GJ. Antiplatelet theraphy in thrombotic thrombocytopenic purpura. Semin Hematology 1987; 24: Miller JM, Pastorek JG. Thrombotic thrombocytopenic purpura and hemolytic uremik syndrom in pregnancy. Clin Obstet Gynecol 1991;34: Carmichael DS, Medley DRK. Heparin in thrombotic microangiopathy. Lancet 1966; Ridolfi RL, Bell WR. Thrombotic thrombocytopenic purpura: report of 25 cases and review of the literature. Medicine 1981;60: James N. G. How I treat patients with thrombotic thrombocytopenic purpura-hemolytic uremic syndrome. Blood 2000;96: George JN, Gilcher RO, Smith JW, Chandler L, Duvall D. Thrombotic thrombocytoenic purpura-hemolytic uremic syndrome: diagnosis and manangement J Clin Apheresis 1998;13: Kapur A, Ballow SP, Renston JP, et al. Recurrent acute scleroderma renal crisis complicated by thrombotic thrombocytopenic purpura. J Rheumatol 1997; 24(12): Kfoury Baz EM, Mahfouz RA, Masri AF. Thrombotic thrombocytopenic purpura in a patient with rheumatoid arthritis treated by plasmapheresis Ther Apher 1999; 3(4): Current concepts in thrombotic thrombocytopenic purpura. Annu Rev Med 2006;57: Elliot MA, Nichols WL. Thrombotic thrombocytopenic purpur and hemolytic uremic syndrome. Mayo Clin Proc 2001;76: Rock G, Porta C, Bobbio-pallavicini E. Thrombotic thrombocytopenic purpura treatment in year Haematologia 2000; 85: Gehrs BC, Friedberg RC. Autoimmune hemolytic anemia Am J Hematol, 2002; Apr; 69(4): Kutell MA, Alfrey CP, Hetting RA. TTP treatment. N Eng J Med 1971;285: Ponticelli C, Rivolta E, Imbasciati E, Rossi E, Mannucci PM. Hemolytic uremic syndrome. Arch Intern Med 1980;140: Garcia-Cano J, Vazquez Rodriguez de Alba J, Garcia Cabezas J.et al. Acute Pancreatitis in thrombotic thrombocytopenic purpura. An Med Interna 1992;9(11): Akyüz F, Akyüz U, Ozdil S, Kılıç S, Kalaycı S, Atamer T, Boztaş G. Akut pankreatit ve trombotik trombositopenik purpura birlikteliği: vaka sunumu. Akademik Gastroenteroloji Dergisi,2004;3(2): Schafer AI, Levine MN, Konkle BA, Kearon C. Thrombotic disorders: diagnosis and treatment. Hematology (Am Soc Hematol Educ Program) 2003; İLETİŞİM Yrd.Doç.Dr. Ufuk Gençalp Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Lefkoşa, KKTC ugencalp@hotmail.com 94

53 DERLEME REVIEW 2011;1(2): TİNNİTUS VE HAYAT KALİTESİ TINNITUS AND QUALITY OF LIFE Nuray BAYAR MULUK 1 Özden ÇIRPAR 2 1 Prof.Dr.; Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kırıkkale 2 Uzm.Dr.; Özel Sağlık Kuruluşu, Ankara Türkiye ÖZET Hastalara yaklaşımda güncel bir konu olan hayat kalitesi kavramı, bu kavramın tanımlamasında kullanılacak ölçütlerin standartlarının belirlenmesi oranında başarıya ulaşacaktır. Bu yazıda kronik bir otolojik problem olan tinnitusun hayat kalitesi üzerindeki etkilerine yönelik bir derleme yapılmış, literatür eşliğinde hastaya yaklaşıma ve hayat kalitesinin geliştirilmesine yönelik yeni bir bakış açısı sağlanmaya çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: Tinnitus, hayat kalitesi ABSTRACT The concept of quality of life, an actuel subject in current patient approach, will reach success parallel to determination of standarts of criterias for diagnosis. This is a review article evaluating the effect of tinnitus, a chronic otologic problem, on quality of life. Defining a new perspective for patient approach and development of life quality are aimed with associating literature. Key words: Tinnitus, Quality of life 2011;1(2): Invited Received: