ALİ VƏ ORTA İXTİSAS MƏKTƏBLƏRİNİN RƏHBƏRLƏRİNƏ TƏLƏBƏ-MƏZUN DÖVLƏT ELEKTRON MƏLUMAT SİSTEMİNƏ QOŞULMALARI İLƏ BAĞLI TAPŞIRIQ VERİLMİŞDİR

Transkript

1 HEYDƏR ƏLİYEV: Təhsil millətin gələcəyidir! 8 Təsisçi: Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı RƏSMİ XRONİKA Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev - İyulun 22-də Azərbaycan Milli Mətbuatının 135 illiyi ilə əlaqədar tədbirlərin maliyyələşdirilməsi və Azərbaycan Respublikasının kütləvi informasiya vasitələrinə birdəfəlik maliyyə yardımının göstərilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır; - İyulun 22-də M.A.İbrahimova Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adının verilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır; - İyulun 23-də Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun 2010-cu il büdcəsində dəyişikliklər edilməsi haqqında fərman imzalamışdır; - İyulun 27-də Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının tərtib edilməsi və aparılması Qaydaları nın təsdiq edilməsi barədə fərman imzalamışdır; - Avqustun 3-də Bakı şəhərində yerləşən Dövlət Bayrağı Meydanında tikinti işlərinin tamamlanması ilə əlaqədar tədbirlər haqqında sərəncam imzalamışdır; - Avqustun 6-da Bakı Sağlamlıq Mərkəzi nin yaradılması haqqında sərəncam imzalamışdır; - Avqustun 9-da Azərbaycan Respublikası apelyasiya instansiyası məhkəmələrinin, ağır cinayətlər məhkəmələrinin, inzibati-iqtisadi məhkəmələrinin və hərbi məhkəmələrinin ərazi yurisdiksiyası haqqında fərman imzalamışdır; - Avqustun 11-də Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə ci il lər üçün Döv lət Proq - ramı (Elektron Azərbaycan) nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır Cİ TƏD RİS İLİ ÜÇÜN ALİ VƏ OR TA İX Tİ SAS TƏHSİL MÜƏSSİSƏLƏRİNƏ VƏ TƏHSİL MÜƏSSİSƏLƏRİNİN MAGİSTRATURALARINA QƏBUL YEKUNLAŞMIŞDIR Cari tədris ili üçün Azərbaycan Respublikası ali təhsil müəssisələrinə və tam orta təhsil bazasından (11 illik) orta ixtisas təh si li mü əs si sə lə ri nə qə bul ba şa çat - mışdır. Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasından verilən məlumatda bildiri lir ki, 2010/2011-ci təd ris ili üçün Azər - baycan Respublikası ali təhsil müəssisələrinə qəbulun nəticələrinə görə, cari ildə ayrılmış plan yerinə abituriyent daxil olmuşdur. Ali təhsil müəssisələrinin boş qalan plan yerlərinə və tam orta təhsil bazasında (11 illik) orta ixtisas təhsili müəssisələrinə müsabiqə nəticəsində isə ali təhsil müəssisələrinin boş qalan plan yerlərinə 998 nəfər, tam orta təhsil bazasında orta ixtisas təhsili müəssisələrinə 6758 nəfər qə bul olun muş dur. Be lə lik lə, I ix ti sas qrupunda ali məktəblərin 9514 plan yerinə 9291 (97,66%), II qrup da 7348 plan ye ri nə 7292 (99,24%), III qrup da 9855 plan ye ri nə 8562 (86,88%), IV qrup da 3793 plan ye ri nə 3592 (94,70%) abi tu ri - yent daxil edilmişdir. Ümumilikdə plan ye ri nə (94,19%) abi tu ri yent qəbul olunmuşdur. Bu il keçirilən imtahanların nəticələrinə görə, 7 nəfər abituriyent maksimum nəticə göstərərək 700 bal toplamışdır. Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiya sı 2010/2011-ci təd ris ili üçün Azər bay - can Respublikası ali təhsil müəssisələrinin magistraturalarına qəbulu da yekunlaşdırmışdır. Magistraturaya qəbul imtahanı iki mərhələdə keçirilmişdir. İmtahanın birinci mərhələsi 2010-cu il mayın 2- də olmuş və bakalavrların test üsulu ilə məntiqi təfəkkürü, xarici dili və informatika üzrə bilikləri yoxlanılmışdır. Birinci mərhələnin nəticələrinə görə, imtahanda iştirak etmiş bakalavrdan 6870 nəfəri müsabiqə şərtlərini ödəyərək ikinci mərhələyə buraxılmışdır. Qəbul imtahanının ikinci mərhələsi iyunun 20-də keçirilmiş və imtahanda iştirak hüququ olan 6629 bakalavrdan 6552 nəfəri imtahanda Azərbaycanın təhsil naziri Misir Mərdanov ali və orta ixtisas məktəblərinin rəhbərlərinə Tələbə-məzun dövlət elektron məlumat sisteminə qoşulmaları ilə bağlı tapşırıq vermişdir. Təhsil Nazirliyindən verilən məlumata görə, Təhsil haqqında qanunun ci bəndinə uyğun olaraq, ölkədə fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri Tələbə-məzun dövlət elektron məlumat sisteminə qoşulmalıdır. Bu nun la əla qə dar, ali və or ta ix ti sas təh - si li mü əs si sə lə ri tə lə bə və ma gistr lər, aka de - mik müvəffəqiyyət, ixtisas dəyişmələri, başqa təh sil mü əs si sə sin dən kö çür mə lər (o cümlədən, xarici ölkələrdən), tələbələr sırasından xaricedilmələr, bərpalar və əsasnamədə göstərilən digər məlumatları həmin sistemə daxil etməlidirlər. Bu sistemə qoşulmayan ali və orta ixtisas məktəbləri və vəzifə li şəxs lər in zi ba ti qay da da cə za lan dı rı la - caqlar. Belə ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin cü maddəsinə əsasən, ali və orta ixtisas təh si li mü əs si sə lə ri «Tə lə bə-mə zun» dövlət elektron məlumat sisteminə qoşulmadıqları və ya məlumatları həmin sistemə vaxtında, tam və ya düzgün daxil etmədikləri halda, cərimə (vəzifəli şəxslər 200 manatdan 300 ma na ta dək miq da rın da, hü qu qi şəxs lər ma nat dan ma na ta dək miqdarda) ediləcəklər. Ali (orta ixtisas) təhsil müəssisələrində iştirak etmişdir. İki mərhələ üzrə müsabiqənin nəticələrinə əsasən, 3911 bakalavr respublika ali təhsil müəssisələrinin magistraturalarına qəbul olunmuşdur. 9 nəfər isə Türkiyə ali təhsil müəssisələrinin magistraturasında təhsil almaq hüququ əldə etmişdir. Qəbul olunanların 1838 nəfərini oğlanlar, 2082 nəfərini isə qızlar təşkil edir. Azər bay can Res pub li ka sı ali təh sil mü əs si sə lə ri nin ma gist ra tu ra la rı nın boş qalan plan yerlərinə keçirilən müsabiqə nəticəsində isə 257 nəfər magistratura səviyyəsi üzrə təhsil almaq hüququ qazanmışdır. ALİ VƏ ORTA İXTİSAS MƏKTƏBLƏRİNİN RƏHBƏRLƏRİNƏ TƏLƏBƏ-MƏZUN DÖVLƏT ELEKTRON MƏLUMAT SİSTEMİNƏ QOŞULMALARI İLƏ BAĞLI TAPŞIRIQ VERİLMİŞDİR təh sil alan tə lə bə lə rin kö çürülmə lə ri nin mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun hə ya ta ke çi ril mə si nə nə za rə ti da ha da güc - ləndirmək və məlumatların elektron məlumat sisteminə vaxtında mərkəzləşdirilmiş şəkildə daxil olunmasını təmin etmək məqsədilə qeyri-dövlət və Təhsil Nazirliyinin tabeliyin də olan döv lət ali (or ta ix ti sas) təh sil mü - əssisələrinə başqa müəssisələrdən və ya müəssisə daxilində bir ixtisasdan digərinə tələbələrin köçürülməsi və xarici ölkə təhsil müəssisələrindən xaric olunanların bərpası Təhsil Nazirliyinin, başqa nazirlik, komitə, idarə və təşkilatların tabeliyində olan ali (orta ixtisas) təhsili müəssisələrində isə həmin qurumların razılığı əsasında həyata keçiriləcək.

2 2 BAKI MƏKTƏBLƏRİNDƏ İBTİDAİ SİNİFLƏR ÜÇÜN VAHİD MƏKTƏBLİ FORMASI TƏTBİQ OLUNACAQ Bu il ilk də fə ola raq Ba kı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin ta be li yin də olan 326 or ta məktəbin I-IV sinif şagirdləri va hid mək təb li ge yi min də məktəbə gələcək. Bu proses məcburi qaydada həyata keçiriləcək. Bu barədə APA-ya məlumat verən idarənin ictima iy yət lə əla qə lər sek to ru - nun müdiri Zəminə Əliqızı bildirmişdir ki, məktəbli geyiminə keçid prosesinə üç il əvvəl başlanmışdır. Onun sözlərinə görə, vahid məktəbli geyiminə keçidlə bağlı şagirdlər arasında keçirilən sorğu zamanı onlar da «LAYİQLİ ƏMƏK AXTARIŞINDA ƏMƏKÇİ MİQRANTLARIN HÜQUQLARI» MÖVZUSUNDA TƏLİM KEÇİRİLMİŞDİR belə formanın tətbiqinin tərəfdarı olmuşlar: Bu ilədək hər bir mək tə bin özü nün va hid İyulun 22-də Sumqayıt şəhərində «Layiqli əmək axtarışında əməkçi miqrantların hüquqları» mövzusunda təlim keçirilmişdir. Tədbiri giriş sözü ilə Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi sədrinin müavini Mirzə Cəfərzadə açmış dır. ATİ A Hİ Res pub li ka Komitəsinin sədr müavini bildirmişdir ki, təlim Rusiya Fede ra si ya sın da əmək çi miq - rant la rın mü da fi ə si nin güc - ləndirilməsi və Cənubi Qafqaz ölkələrində miqrasiyanın inkişaf təsirlərinin artırılması la yi hə si çər çi və sin də təş kil olunmuşdur. Təlimdə Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiya sı nın, Bey nəl xalq Əmək Təş ki la tı nın, AHİK-ə da xil olan sahə həmkarlar təşkilatlarının, eləcə də Sumqayıt şəhərində fəaliyyət göstərən həmkarlar təşkilatlarının nümayəndələrinin iştirak etdiyini vurğulayan M.Cəfərzadə vurğulamışdır ki, son illər ərzində bütün dünya ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da miqrasiya prosesi sürətlənmişdir ki, bu pro ses də bə zi hal lar da əməkçi miqrantların hüquqlarının pozulması ilə müşahidə olunur. O bildirmişdir ki, miqrantlar sırasında təhsil sahəsində çalışan insanların da sayı az deyil. Bu baxımdan ATİAHİ Res pub li ka Ko mi tə si is tər miqrantların, istərsə də emiqrantların həmkarlar təşkilatlarına cəlb olunmasında maraqlıdır. Sonra təlimdə Beynəlxalq Əmək Təşkilatının Bakı Ofisinin koordinatoru Rəşad Fərəcov çıxış edərək Rusiya Federasiyasında əməkçi miqrantların mü da fi ə si nin güc lən di ril - məsi və Cənubi Qafqaz ölkələrində miqrasiyanın inkişaf təsir lə ri nin ar tı rıl ma sı la yi hə si barədə məlumat vermişdir. O bildirmişdir ki, layihənin həyata keçirilməsində məqsəd Rusi ya Fe de ra si ya sın da iş lə yən miq rant la rın mü da fi ə si ni tə - min et mək, di a loq va si tə si lə Azər bay can da miq ra si ya nın səmərəli inkişafinı gücləndirmək, potensialın artırılmasına kö mək lik gös tər mək, əmək - daş lıq mü na si bət lə ri qur maq və pilot layihələri həyata keçirməkdir. O qeyd et miş dir ki, miq ra - siya siyasəti mənşə və təyinat öl kə lə rin də ey ni tə rəf daş lar arasında əməkdaşlığı gücləndirərək təkcə milli səviyyədə deyil, eyni zamanda regional və qlobal səviyyədə üçtərəfli razılaşma əsasında formalaşmalıdır. Mövcüd olan əməkhaqqı və iş şəraiti qeyri-təbii təzyiqlərin qarşısı alınmalı və miqrant işçilərin bərabər formada rəftar olunması ilə bağlı hüquqlarına hörmətlə yanaşılma lı dır: «Bey nəl xalq Əmək Təş ki la tı nın bu is ti qa mət də iki bey nəl xalq kon ven si ya sı mövcuddur. Bütün bu fəaliyyət lər də Bir ləş miş Mil lət lər ge yim for ma sı olub. Ək sər məktəblər isə klassik geyimə üstünlük verib. Ancaq şəhərin Təş ki la tı nın miq rant iş çi lər üzrə konvensiyası da nəzərə alınmalıdır». R.Fərəcov əlavə etmişdir ki, əmək bazarında möv cud eh ti yac la rı nə zə rə ala raq əmək çi miq rant la ra mütəmadi olaraq hüquqi vəsa it lə rin tək lif olun ma sı da müxtəlif məktəblərində də geyim lər fərq li idi. Bu na gö rə də biz qə ra ra gəl dik ki, bu il dən vahid məktəbli geyimi olsun. Bu ildən Bakıda ilk dəfə bu prosesə başlanılır. Vahid məktəbli geyimlərinin eskizlərinin artıq müəyyənləşdirildiyini deyən Z.Əliqızı bildirmişdir ki, geyimlər eynidir. Sadəcə, hər bir şagirdin ya xa sın da onun han sı məktəbdə təhsil aldığı barədə loqo olacaq. Şagirdlər yalnız bununla bir-birlərindən fərqlənəcəklər. Geyimləri Bakı Tikiş Fabriki tikir. Artıq geyimlə rin tikilmə sinə baş lanılmış dır. May ayından etibarən geyimlərin satışına start verilmişdir. İdarə rəsmisinin sözlə rinə gö - rə, geyimlə rin qiy mə ti 40 manat təşkil edir. Yubka-kofta, şalvar-pencək 30, köynək, cemperlər 5 manatadır. Tikiş fabriki geyimlərin satışı üçün mərkəzlər yaratmışdır. Z.Əliqızı bildirmişdir ki, ci tədris ilindən Bakının V-XI sinif şagirdləri də vahid məktəbli geyiminə keçəcəklər. Həmin sinif şagirdləri məktəbə bu il əvvəlki ilin məktəbli geyimində gələcəklər. qeyri-qanuni miqrasiyanın və inq san al ve ri nin qar şı sı nın alınması baxımından əvəzsiz addımlardan biridir. Da ha son ra təd bir də AHİK-in şöbə müdiri Namiq Hü sey nov çı xış et miş dir. O bildirmişdir ki, miqrasiya proseslərinin effektiv şəkildə idarəedilməsi onun mənfi nəticələ ri nin ara dan qal dı rıl ma sı üçün vacib şərtlərdəndir. Qeyri-qanuni və tənzimlənməyən miqrasiyanın mütəşəkkil cinayətkarlıq və terrorla mümkün əlaqəsi bütün dövlətlərin təhlükəsizliyi üçün real təhdid törədə bilər: «Azərbaycan Respub li ka sı da da xil ol maq la, müstəqilliyini qazanmış postso vet mə ka nı öl kə lə ri üçün miqrasiyanın yeni bir fenomen olduğunu nəzərə alaraq, bu istiqamətdə işlərin lazımi səviyyədə aparılması üçün qabaqcıl öl kə lə rin, elə cə də mü va fiq beynəlxalq təşkilatların təcrübəsi mühüm rol oynayır. İndi miqrasiya prosesləri elə bir səviyyəyə çatıb ki, hökumət və beynəlxalq təşkilatlar miqrasiya ilə bağlı yaranmış problemlə ri ara dan qal dır maq üçün bütün qüvvələrini səfərbər etmək məcburiyyətindədirlər». N.Hüseynov vurğulamışdır ki, Azərbaycan hökuməti miqrasiya proseslərinin idarəolunması və tənzimlənməsi məsələlərinə xüsusi diqqət yetirir, müvafiq işin aparılmasında və la yi hə lə rin hə ya ta ke çi ril mə - sində beynəlxalq əməkdaşlıqla yanaşı, sosial tərəfdaşları olan AHİK və Sahibkarlar Konfede ra si ya sı nın da yar dı mı na böyük önəm verir. Tədbirin sonunda təlim işti rak çı la rı na əya ni və sa it lər paylanmışdır. N.Cəfərli

3 3 MÜƏLLİM ƏMƏYİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ, ONLARIN SOSİAL DURUMUNUN YAXŞILAŞDIRILMASINA YÖNƏLMİŞ ADDIMLAR UĞURLA DAVAM ETDİRİLİR Səttar Mehbalıyev, ATİAHİ-nin sədri, millət vəkili Təhsil cəmiyyətin bir tam ha lın da möv cud lu ğu nu və inkişafını təmin edən əsas sosi al ins ti tut lar dan bi ri dir. Hər bir ölkənin ictimai təşkilatlanma səviyyəsi ilk növbədə təh si lin key fiy yə tin dən ası lı dır. Cə miy yə ti təm sil edən şəxslərin hamısı ilk sistemli bilikləri təhsil ocaqlarında almış, onların şəxsiyyət kimi yetişməsi də, dövlətçilik tə fək kür lə ri də, və tən daş lıq duyğuları da əsasən məktəblərdə formalaşmışdır. Bu gün təh sil han sı sə viy yə də dir sə, on il sonra cəmiyyət də həmin səviyyədə olacaqdır. Ona görə də ictimai inkişafın ən böyük resursları təhsil sistemindədir. Təsadüfi deyildir ki, Heydər Əli yev si ya si kur su nun mühüm istiqamətlərindən biri də təhsilin prioritet sahə kimi qayğı ilə əhatə olunması, bu sahədə əldə olunmuş nailiyyətlərin qorunub saxlanması və in ki şaf et di ril mə si idi. «Cə miy yət təh sil siz in ki şaf edə bil məz» de yən Hey dər Əliyev Azərbaycanın gələcəyinin təhsilin bugünkü vəziyyətindən asılı olduğunu dönədönə vurğulayır və işinin çoxluğuna baxmayaraq, gənclərlə, məktəblilərlə tez-tez görüşür, onların uğurları ilə fərəhlənirdi. Onun hakimiyyəti illərində, hətta ölkənin iqtisadi du ru mu nis bə tən ağır olan vaxtlarda da, dövlət büdcəsindən təhsilə ayrılan vəsait heç vaxt azaldılmamış, əksinə, bu sa hə yə ayır ma la rın miq da rı müntəzəm surətdə artmışdır ci ildə ulu öndərin rəhbərliyi ilə Təhsil Sahəsində İslahat Proqramının hazırlan ma sı üçün xü su si döv lət komissiyası yaradılmış, Azərbaycan təhsilinin gələcək inkişaf konsepsiyası müəyyənləşdirilmiş və proqramda öz əksini tapmış müddəalar Təhsil Nazirliyi tərəfindən ardıcıl ola raq ye ri nə ye ti ril miş dir. Minlərlə azərbaycanlı gəncin təh sil al maq üçün döv lə tin dəstəyi ilə dünyanın ən nüfuzlu ali məktəblərinə göndərilməsi, o dövrdə ölkənin sosialiqtisadi çətinliklərinə rəğmən xeyli sayda məktəb binasının tikintisi və əsaslı təmiri, təhsil iş çi lə ri nin əməkhaq qı nın il - dən-ilə artırılması, hər il ali məktəblərə qəbul imtahanlarında ən yüksək bal toplayan gənclərə xüsusi Prezident təqa ü dü nün, ha be lə is te dad lı gənclərə fərdi təqaüdlərin veril mə si Azər bay ca nın təh sil həyatına daxil olan xoş yeniliklər kimi tarixilik qazanmışdır. Azər bay can da ye ni ali təhsil müəssisələrinin yaradılma sı, özəl təh si lin in ki şa fı üçün la zı mi şə ra i tin tə min edilməsi, postsovet məkanında ilk dəfə olaraq şagirdlərə dərs lik lə rin məhz Azər bay - canda pulsuz verilməsi və s. bu kimi faktlar da təhsil sahəsində əldə etdiyimiz xoş nailiyyətlərdir. Təhsilin inkişafı Heydər Əli ye vin mə nə vi-si ya si ir si - nin varisi və layiqli davamçısı, Azərbaycan Respublikasının Pre zi den ti cə nab İl ham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən siyasətin əsas istiqamətlərindən biri kimi elan edilmişdir. Son illər dövlət rəhbərinin Azərbaycanda təhsilin inkişafı ilə bağ lı 150-dən ar tıq sə - rəncam imzalaması, müəllimlərin sosial müdafiəsinin təşkili ilə bağlı atılan addımlar, minlərlə təhsil işçisinin yüksək döv lət təl tif lə ri nə, fəx ri adlara və fərdi təqaüdlərə layiq gö rül mə si, təh sil ta ri xi - mizdə ilk dəfə olaraq Azərbaycan təhsilinin inkişafı ilə bağlı 16 inkişafyönümlü dövlət proqramının təsdiq olunaraq uğurla həyata keçirilməsi ümu mi mən zə rə nin yal nız müəyyən bir hissəsidir. Son illər Azərbaycanda 2 minədək yeni məktəb binası tikilmiş, ya xud əsas lı tə mir edil miş, 800-ə yaxın məktəb müasir avadanlıqlarla təmin edilmiş, bütün məktəblərdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqinə başlanmışdır. Bu gün əmin lik lə de mək mümkündür ki, strateji sahə olan təhsilin cəmiyyətin bütün sahələrinə nüfuz etməsi, onun dünya təhsil sisteminə inteqrasiyası dövlətimizin ali məqsədlərindən birini təşkil edir. Pre zi dent İl ham Əli ye vin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illər ərzində ölkəmizin yüksək iqtisadi inkişaf tempi dünyanın apa rı cı iq ti sad çı la rı nın, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların və xarici ekspertlərin diqqət mərkəzindədir. Şübhəsiz ki, ölkə iqtisadiyyatının dinamik inkişafı təhsil sisteminin də təşəkkülünə zəmin yaratmış, bu sahədə xeyli nailiyyətlərin əldə edilməsinə səbəb ol muş dur. Öl kə baş çı sı nın təhsil sahəsində həyata keçirdiyi siyasət onun Heydər Əliyev ideyalarının sadiq davamçısı olduğunu bir daha isbat edir. Prezident İlham Əliyev «Biz son illər müəllimlərin, təhsil işçilərinin maaşlarını artırmışıq və bundan sonra da artıracağıq. Bu, onu göstərir ki, biz imkanımız daxilində bu sahəyə maksimum qayğı göstəririk. Əmin ola bilərsiniz ki, bundan sonra bu qayğı daha da artacaqdır. Azərbaycanın iqtisadi potensialı yüksəldikcə, Azərbaycan büdcəsinin imkanları genişləndikcə, məktəbə, təhsilə, müəllimə ayrılan vəsaitin miqdarı artacaqdır». Heydər Əliyev ölkəyə rəhbərliyinin ilk illərin dən baş la ya raq təh si lin key fiy yə ti nin yük səl mə si, müasir informasiya və kommunikasiya sisteminin təhsil sisteminə tətbiqi, bu sahədə çalışan işçilərin sosial müdafiəsinin təmin edilməsi, tələbə və as pi rant la rın so si al və maddi durumunun yaxşılaşdırıl ma sı və s. is ti qa mət lər də əhəmiyyətli fərman və sərəncamlara imza atmışdır. Ötən illər ərzində təhsil işçilərinin əməkhaqları, aspirantura, ali, orta ixtisas, peşə məktəblərinin və peşə liseylərinin tələbə və şagirdlərinə verilən təqaüdlərin məbləği dəfələrlə artırıl mış dır. Bu nun la da həm müəllimlərin, həm də tələbə və şagirdlərin maddi təminatı yaxşılaşdırılmış, elmi yaradıcı lıq və təh sil fə a liy yə ti nə dövlət qayğısı özünün daha bir ifadəsini tapmışdır. Mü əl lim əmə yi nin qiy - mətləndirilməsi, onların sosial du ru mu nun yax şı laş dı rıl - masına yönəlmiş addımlar bu gün də davam etdirilir. Bu istiqamətdə görülən işlər sırasın da Azər bay can Res pub li - kası Prezidentinin «Ən yaxşı ümum təh sil mək tə bi və ən yaxşı müəllim mükafatının təsis edilməsi haqqında» ci il 4 sentyabr tarixli 2373 nöm rə li sə rən ca mı xü su si əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, bu müsabiqələrin keçirilməsi, qaliblərin mükafatlandırılması ümumtəhsil məktəbləri və ümum təh sil mək təb lə rin də çalışan pedaqoji heyətin stimullaşdırılması üçün mühüm rol oynayır. Qeyd olunan sərəncamdan irəli gələrək keçirilən müsabiqələrdə ayrı-ayrı ümum təh sil mək təb lə ri və mü əl lim lər ən yax şı ol maq uğrunda yarışlara qoşulur ki, bu yarışda da qazanan Azərbaycanın təhsil sistemi olur. Bu günlərdə növbəti belə mü sa bi qə lər təş kil olun du. Öl kə baş çı sı nın im za la dı ğı «2009/2010-cu təd ris ilin də keçirilmiş «Ən yaxşı ümumtəh sil mək tə bi» mü sa bi qə si - nin qaliblərinin mükafatlandırıl ma sı haq qın da» və «2009/2010-cu təd ris ilin də keçirilmiş «Ən yaxşı müəllim» müsabiqəsinin qaliblərinin mükafatlandırılması haqqın da» sə rən cam lar la 50 ümum təh sil mək tə bi «Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi», 100 müəllim isə «Ən yaxşı müəllim» adına layiq görüldü. Respublika Prezidentinin sərəncamı ilə qalib məktəblərin hər bi ri 10 min ma nat, «Ən yax şı mü əl lim» adı na la yiq görülən təhsil işçilərinin hər biri isə 5 min manat məbləğində pul mükafatı aldı. Bu ad dım da bir da ha gös - tə rir ki, öl kə baş çı sı İl ham Əli yev hə mi şə təh si li mi zi, onun inkişafını, dünya təhsil sisteminə inteqrasiyasını, xüsusən də bu sahənin əsasını və gələcəyini təşkil edən təhsil iş çi lə ri ni unut mur, əsa sı ümummilli liderimiz Heydər Əli yev tə rə fin dən qo yul muş və dövlətimizin strateji sahələrindən biri olan təhsilimizi daim inkişaf etdirmək niyyətindədir. Qeyd edək ki, bu gün təh - sil iş çi lə ri nin qar şı sın da da çox mühüm vəzifələr durur. Gənc dövlətimizin iqtisadi və siyasi cəhətdən inkişafı, müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsi, mədəni səviyyəsinin yüksəldilməsi, dünyada gedən qloballaşma proseslərinə qoşul ma sı, son il lər qa za nı lan uğurların bundan sonra da inkişaf etdirilməsi təhsil işçilərinin üzərinə düşən əsas məsuliyyətlərdəndir. İnanırıq ki, daim dövlətimizin diqqət və qayğısı ilə əhatə olunan təhsil işçilərimiz bundan sonra da üzərlərinə düşən işin öhdəsindən mə su liy yət lə gə lə cək, Azərbaycan təhsilinin inkişafı bundan sonra da davam edəcək, gənc nəslin elmi potensialının artması regionda lider dövlət olan Azərbaycanın gələcək inkişafını təmin edəcək.

4 4 5 HÜQUQİ MARAQLARIN ALİLİYİ HƏMKARLAR İTTİFAQLARININ ƏSAS FƏALİYYƏT DEVİZİDİR Azərbaycan müstəqillik qazandığı ilk illərdən dövlət vətəndaşların normal iş fəaliyyətini, sağlamlığını, istirahətini təmin edən bir sıra radikal islahatlar həyata keçirmişdir. Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərlik etdiyi bütün dövrlərdə xalqın sosial problemlərinin həllinə həmişə xüsusi diqqət və qayğı ilə yanaşmış, vətəndaşların rifah halının yaxşılaşdırılması, onların istirahət və müalicəsinin yüksək səviyyədə təşkili üçün mühüm qərarlar qəbul etmişdir. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası, habelə sahə həmkarlar ittifaqları hazırkı dövrdə Prezident İlham Əliyevin müəyyənləşdirdiyi sosial strategiyanın uğurla reallaşdırılmasına səy göstərir. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqlarının hansı çətinliklərlə üzləşdiyini yaxşı xatırlayırıq. Bəzi obıvatel düşüncəli məmurların etimadsızlığına, la- üzvlərinin hüquq və vəzifələrinin müəyyənləşdirilməsində, mənafeyinin qorunmasında mühüm rol oynayır. Həmkarlar təşkilatlarının çoxsaylı funksiyaları sırasında vətəndaşların məzmunlu istirahətinin təşkili əsas istiqamətlərdəndir. zifələr düşür. Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi sədrinin birinci müavini Hümbət Nağıyev təmsil etdiyi qurumun öz fəaliyyətini ölkə başçısının müəyyənləşdirdiyi strategiya əsasında və mövcud qanunlar çərçivəsin- qeydliyinə rəğmən bu qurum sınaqlardan üzüağ çıxdı, öz dayanıqlığını qoruyub saxladı və bu gün çox uğurla fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası özünün çoxsaylı Müxtəlif idarə və müəssisələrdə çalışan yüz minlərlə insanın isti yay günlərində normal istirahət etməsində, məzuniyyət dövrünü mənalı keçirməsində həmkarlar ittifaqlarının üzərinə böyük və- də həyata keçirdiyini bildirir: - Təhsil sahəsində çalışan işçilərin və tələbələrin, eyni zamanda onların ailə üzvlərinin istirahəti, asudə vaxtlarının səmərəli təşkili, sağlamlıqlarının qorunması daim diqqət mərkəzindədir. Təhsil Nazirliyi ilə bağlanmış Kollektiv Sazişin şərtlərindən yararlanmaqla sanatoriya-kurort müalicəsinə ehtiyacı olanların müraciətlərinə daim həssaslıqla yanaşırıq. Bu işdə bizə üzvü olduğumuz Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası hərtərəfli yardım göstərir. Cənab İlham Əliyevin Azərbaycan kurortları Dövlət Proqramı haqqında 27 fevral 2007-ci il tarixli sərəncamı ölkədəki sanatoriya və kurortların müasir tələblərə uyğun inkişafı, istirahət ocaqlarının səmərəli fəaliyyəti üçün geniş imkanlar açmışdır. İşimizin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq sahə həmkarlar ittifaqı komitəsinə yay mövsümündə - iyul-avqust aylarında müraciətlər daha çox olur. AHİK bu mülahizəni nəzərə alaraq bizə daha çox yollayış ayırmağa çalışır. Təşkilatımızda 400 min nəfərə yaxın üzv birləşdiyindən AHİK tərəfindən mərkəzləşdirilmiş qaydada ayrılmış yollayışlar tələbatı tam ödəmir ci ildən başlayaraq öz vəsaitimiz hesabına ittifaq üzvlərini respublikamızın müxtəlif yerlərindəki sanatoriya, istirahət evləri və turist bazalarına göndəririk cu illər ərzində daxil ol- muş üzvlük haqqı hesabına əlavə olaraq 3261 yollayış alaraq 4321 əməkdaşımızın və onların ailə üzvlərinin istirahətini təşkil etmişik cu ilin yay mövsümündə də əvvəlki dövrün ənənələrini davam etdiririk. Əvvəlcədən bağlanmış müqaviləyə əsasən Masallıdakı İstisu, Fatimeyi-Zəhra, Naftalandakı Möcüzəli Naftalan sanatoriyaları, Nabrandakı Flaminqo, Şamaxıdakı Dağlar qoynunda turist bazaları, Qəbələdəki Duyma, İsmayıllıdakı Qrenn House istirahət ocaqlarında mövsümün sonunadək təhsil işçisi və onların ailə üzvləri müalicə olunacaq, istirahət edəcək. Ümumilikdə, il ərzində sahə həmkarlar ittifaqı və AHİK-lə birlikdə 4 min nəfərin istirahət və müalicəsi təşkil ediləcək. Biz hər il 150 nəfərədək qabaqcıl təhsil işçisini, həmkarlar ittifaqı fəalını Türkiyənin Antalya və Bodrum şəhərlərinə pulsuz yollayışlarla istirahətə göndəririk. İlk növbədə şəhid ailələrinin, müharibə iştirakçılarının, qaçqın və məcburi köçkün ailələrinin güzəştli yollayışlarla təmin olunmasına çalışırıq. Hazırda Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi öz vəsaiti hesabına Nabranda müasir tələblərə cavab verən 260 yerlik istirahət kompleksi inşa etdirir. Obyektin tikintisi 2012-ci ildə başa çatdırılacaq. Onu da qeyd edim ki, mövsüm ərzində Nabranda açdığımız iki düşərgədə 1200 uşaq istirahət edəcək. Dövlət İdarələri və İctimai Xidmət İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi tərəfindən son üç ildə ittifaq üzvlərinə 17 min manat həcmində maddi yardım göstərilmişdir. Ehtiyacı olanlara bahalı dərmanların alınmasında kömək göstərilir, xəstə uşaqları və ailə üzvləri olan işçilərə aylıq müavinətlər təyin edilir. Qarabağ müharibəsində həlak olanların uşaqla- rının təqaüdlərinə əlavələr ödənilir. Komitənin sədri H.Osmanov bildirir ki, ölkə rəhbərliyi tərəfindən son illərdə əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində sahə əməkçilərinin sosial problemlərinin yoluna qoyulması üçün bir sıra işlər görülmüşdür. Yay mövsümündə bütün arzu edənlərin istirahət evlərinə və sanatoriyalara yollayışlarla təmin edilməsindəki çətinlikləri nəzərə alaraq Respublika Komitəsi yaxın günlərdə Nabran zonasında öz istirahət bazasının tikintisini başa çatdıracaq. Bununla da adıçəkilən problem qismən də olsa, həllini tapacaq. Respublika Komitəsinin dəstəyi və yaxından köməyi sayəsində istirahət mövsümündə müxtəlif idman yarışları və spartakiadalar keçirilir. Bədən tərbiyəsi və idmanın kütləvi inkişafı sahəsində konkret tədbirlərin həyata keçirilməsi, üzv təşkilatların bu sahədəki fəaliyyətinin canlandırılması, həmkarlar ittifaqları üzvlərinin sağlamlığı- illərdir ki, Respublika Komitəsi Spartak idman cəmiyyəti ilə birlikdə Bakının Ramana qəsəbəsində yerləşən dən olan 37 nəfər əlaçı şagirdin hərəsinə 50 manat məbləğində aylıq təqaüd təsis etmişdir. Gənc əlillərin əmək və istirahət evi nin kontingenti arasında ildə iki dəfə - Novruz bayramında və Beynəlxalq Əlillər Günündə stolüstü idman növləri üzrə yarışlar keçirir və qalibləri mükafatlan- Sahə Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi zamanzaman fəaliyyətinin mahiyyətini və istiqamətlərini dəyişməkdədir. Çağdaş dünyamız müasir yanaşma forma və metodlarının tətbiqini zə- nın möhkəmləndirilməsi məqsədilə AHİK tərəfindən keçirilən respublika spartakiadalarında gənc üzvlərimiz də fəal iştirak edirlər. Uzun dırır. Gənclərə maddi və mənəvi kömək məqsədilə Respublika Komitəsi cu tədris ilində respublikanın bir çox rayon və şəhərlərin- ruri edir. Həmkarlar ittifaqları üçün bir şey dəyişməz olaraq qalır - o da üzvlərinin hüquqi maraqlarının aliliyi! Rabitə İşçiləri Müstəqil Həmkarlar İttifaqı Respubli- nin müalicəsi və istirahəti təka Komitəsinin Rabitəçi is- min olunmuşdur. Azərbaycan dəmiryolçutirahət bazası hər il iyunun 14-dən öz qapılarını sahə iş- larının müstəqil Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi sahə işçilərinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, onların mənalı istirahətinin təşkili ilə bağlı ardıcıl və səmərəli tədbirlər həyata keçirir. Komitə sədri F.Bağırov bununla bağlı konkret fikirlərini açıqlayır: ci ilin yazında Respublika Komitəsinin rəyasət heyəti həmkarlar ittifaqı üzvlərindən əməkhaqqının iki faizi miqdarında daxil olan üzvlük haqqının bir faizini yeni istirahət mərkəzinin tikintisinə yönəltməyi qərara almışdı ci ilin avqustunda istirahət mərkəzinin ilk mərhələsində müasir tələblərə cavab verən üç yaşayış binası və yeməkxana dəmiryolçuların istifadəsinə verilmişçilərinin üzünə açır və üç ay dir. Beləliklə, cu ərzində fəaliyyət göstərir. illərin yay mövsümlərində iskomitə sədri T.Musayev bil- tirahət mərkəzində 200 dədirir ki, hər yay mövsümün miryolçu ailəsinin 600 üzvü sonunadək burada dincəlmək istirahət etmişdir cu üçün həmkarlar itti- ilin yay mövsümü ərəfəsində faqı üzvünə yollayışlar veri- mərkəzdə su hovuzunun, rəqs lir. Kollektiv Sazişə əsasən, meydançasının və idman Rabitəçi istirahət bazasına kompleksinin tikintisi başa verilən yollayışların dəyəri- çatdırılmışdır. Hazırda 16 nin 50 faizi Respublika Ko- ailənin istirahəti üçün nəzərmitəsi, yarısı isə Rabitə Na- də tutulmuş daha iki binanın zirliyinin idarə, müəssisə və qazanxana və voleybol zalıtəşkilatları tərəfindən ödənil- nın tikintisi başa çatmaqdaməklə işçilərə pulsuz verilir. dır cu il mayın 21-də Ötən yarımildə AHİK tərəfindən Respublika Komitəsinə Lokomotiv istirahət mərkəsanatoriya və istirahət evləri- zində Həmkarlar ittifaqı və nə 140 yollayış ayrılmışdır. gənclər mövzusunda keçirişəhid ailələrinə, Böyük Və- lən konfransda iştirak edən tən və Qarabağ müharibəsi AHİK sədri, Milli Məclisin veteranlarına, milli qəhrə- deputatı Səttar Mehbalıyev manlara və məcburi köçkün- və digər qonaqlar burada yalərə, eləcə də həmkarlar itti- radılan şəraitə yüksək qiymət faqları təşkilatına verilən hər vermişlər. Respublika Komion yollayışdan biri həmkarlar təsi bundan sonra da sahə ittifaqı üzvünə pulsuz verilir. əməkçilərinin mənalı istiraümumilikdə, rabitəçilərə həti və müalicəsi ilə bağlı vəahik tərəfindən ayrılmış sa- zifələrin öhdəsindən layiqinnatoriya və istirahət yollayış- cə gəlməyə çalışacaq. ları, həm də Respublika Komitəsinin Nabrandakı RabiAkif CABBARLI, təçi istirahət bazası da daxil Azərbaycan qəzeti, olmaqla verilən 276 yollayış la 500 nəfərdən çox rabitəçi-

5 6 ÜMUMTƏHSİL MƏKTƏBLƏRİNDƏ MƏTBUAT KATİBLİKLƏRİNİN YARADILMASI İLƏ BAĞLI LAYİHƏNİN İCRASI DAVAM ETDİRİLİR Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İda rə si or ta ümum təh sil məktəblərində mətbuat katib lik lə ri nin ya ra dıl ma sı ilə bağlı layihənin icrasını davam etdirir. Qeyd edək ki, pilot kimi həyata keçirilən bu la yi hə də məq səd mət bu at la mək təb lə rin əməkdaşlığını formalaşdırmaq, təhsil müəssisələrinə müraciət edən mətbuat orqan la rı nın qey diy ya tı nı aparmaq, məktəbin nailiyyətləri barədə ictimaiyyəti məlumatlandırmaqdır. «Təhsil işçisi» qəzetinə açıq la ma sın da ida rə nin Beynəlxalq əlaqələr və ictimaiyyətlə əlaqə sektorunun müdiri Zəminə Əliqızı bildirmişdir ki, artıq Nəsimi rayonunda yerləşən 27 məktəbdə belə katibliklər yaradılmışdır: «Bir aydan artıqdır ki, Nəsimi rayonunda yerləşən məktəblərdə mətbuat katibləri fəaliyyət göstərir. Gözlənilən nəticələrin əldə olunması baxımından hələlik onların fəaliyyətini uğurlu say maq olar. Biz nə zər də tut - mu şuq ki, sent yabr ayı na qə - dər onların fəaliyyətini müşa hi də edək. Çox gü man ki, sentyabr ayında mətbuat katiblikləri yaradılan məktəblərin sa yı da ha da ar ta caq. Biz daha bir neçə rayonda pilot layihənin icrasına başlayacağıq». Z.Əliqızının bildirdiyinə görə, məktəblərdə mətbuat katibi vəzifəsinə ştatda olan təhsil «Təh sil iş çi si» qə ze ti nin «Tanıtım» rubrikasının budəfəki qo na ğı Azər bay can Təh sil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Nərimanov rayon komitəsinin sədri Gülnarə Hüseynovadır. O, 25 yan var 1953-cü il də Er mə nis tan Res pub li ka sı nın Ma sis ra yo nun da ana dan ol - muş dur ci ildə or ta təh si - lini başa vuran G.Hüseynova 1973-cü il də V.İ.Le nin adı na Qır mı zı Əmək Bay ra ğı Or - den li Azər bay can Döv lət Pe - daqoji İnstitutuna daxil olmuş və 1978-ci il də ri ya ziy yat ix - ti sa sı üz rə tam kur su bi tir - mişdir. Mü sa hi bi miz ilk pe da qo ji fəaliyyətinə 1976-cı ildə Masis rayonundakı M.Əzizbəyov adına orta məktəbdə başlamışdır cü il də Ma sis Ra yon Par ti ya Ko mi tə si nə ka tib se çi - lən G.Hüseynova Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə əlaqədar yaşa yış ye ri ni də yi şib Ba kı şə hə - rinə gəldiyinə görə 1988-ci ildə tut du ğu və zi fə dən azad olun muş, 1989-cu il də Ba kı şə - həri Nə ri ma nov Ra yon Xalq Təhsili Şöbəsinin Metodkabinetin müdiri vəzifəsinə təyin olun muş dur. G.Hü sey no va 1989-cu il də Xalq Təh si li və Elm İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Nərimanov rayon komitəsinin sədri seçilmişdir. O vaxtdan bugünə qədər G.Hüseynova Azər bay can Təh sil İş çi lə ri Azad Həmkarlar İttifaqı Nərimanov rayon komitəsinin sədri vəzifəsində çalışır. Ailəlidir, 2 övladı, 2 nəvəsi var. Fəaliyyəti dövründə müxtəlif fəxri adlara layiq görülən G.Hüseynova Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əli yev tə rə fin dən «Əmək dar mədəniyyət işçisi» fəxri adı ilə təltif olunmuşdur. Onunla söhbətimizə də bundan başladıq. G.Hü sey no va bil dir di ki, ATİAHİ-nin 90 illik yubileyinin təntənəli şəkildə qeyd edilməsi, yu bi ley mü na si bət lə Azər bay - can Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə 11 nəfərin Tərəqqi medalı ilə təltif edilməsi, 11 nəfərə isə Əməkdar mədəniyyət işçisi fəxri adının verilməsi ölkə Prezidentinin həmkarlar ittifaqı təşkilatımıza olan diqqət və qayğısının təzahürüdür. Müsahibimiz rəhbərlik etdiyi ko mi tə nin gör dü yü iş lər lə bağlı da suallarımızı cavablandırdı. - Azərbaycan dövlətinin sosi al-iq ti sa di in ki şa fı nın sü rət lə artdığı bir dövrdə öz vəzifəsini düz gün dərk edən ra yon həm - karlar ittifaqı komitəsi pedaqoji işçilərin qanuni mənafeyini daha da ardıcıl və qətiyyətlə müda fiə edə rək qa nun ve ri ci li yin pozulması hallarının qarşısının işçiləri cəlb olunur. Bu zaman onların informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə işləməyə meyilli olması və yazmaq qabiliyyətinin olması əsas götürülür: «Çünki mətbuat katibləri təkcə məktəblərə müraciət edən mətbuat nümayəndələrinin qeydiyyatını aparmır, həm də onların sorğularını cavablandırır, məktəbdə keçirilən bütün tədbirlərlə bağlı informasiya yazıb hazırlayırlar. Bu mənada onların yazmaq qabiliyyətinin olması zəruridir. Onu da qeyd edim ki, mək - təblərdə bu vəzifə üçün təqdim edilən insanlar əsasən gənc laborantlardır. Sadaladığım keyfiyyətlər də onlarda var». Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin şöbə müdiri əlavə etmişdir ki, məktəblərin mətbuat katibləri ilə mütəmadi olaraq görüşlər keçirilir, onları maraqlandıran suallar cavablandırılır: «Bir müddət öncə Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin təşkilatçılığı ilə Təhsil Nazirliyi və Azərbaycan Mətbuat Şurasının da qatıldığı «Təhsil müəssisəsi və media: qarşılıqlı münasibətlər» mövzu sun da də yir mi masa keçirildi. O tədbirdə belə qərar verildi ki, mətbuat katibləri üçün də treninqlər təşkil edirsin. Yəqin ki, avqust ayından başlayaraq, onlar üçün treninqlər təşkil olunacaq». N.Cəfərli alınması, işçilərin sosial hüquqlarının müdafiəsi, onların əmək, məişət, istirahət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına diqqəti daha da artırmışdır. Rayon həmkarlar itti fa qı ko mi tə si ola raq it ti faq üzvlərinin normal əmək, elmipe da qo ji iş və təh sil şə rai ti, müasir standartlara cavab verən tex no lo gi ya lar la tə min olun - maq la rı nı diq qət mər kə zin də saxlayır, təhsil müəssisəsinin nizamnaməsinə uyğun olaraq təhsil prosesinin təşkilində və idarə olunmasında fəal iştirakına nəzarət edilir, tədrisin formasını, metodlarını və vasitələrini sərbəst seçmələrinə əməli köməklik göstərir, şərəf və ləyaqətlərinə hörmətlə yanaşılması tələblərini qoruyur, ixtisasını artırmaq, yeni ixtisas almaq, staj keçmək, ixtisas və elmi dərəcələrini yüksəltmələrinə köməklik göstərir, mü əy yən edil miş hal lar da və qay da lar da mü ka fat lan dı rıl ma və təl tif olun ma la rı na ma raq göstərir, əməyin mühafizəsi və sanitar-gigiyenik normalarda tələb olunan işçiyə təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılmasını diqqət mərkəzində saxlayır, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər maraqları həyata keçirmələrinə əməli köməklik göstərir. - Nərimanov rayon komitəsi bu ilin birinci yarısında hansı tədbirləri həyata keçirmişdir? cu ilin yan var-mart ay la rın da ra yon ko mi tə si nin xidmətində olan ilk təşkilatlarda he sa bat-seç ki lər ke çi ril miş dir. İlk təşkilatların hamısının fəaliyyəti qənaətbəxş hesab edilmişdir. Həmkarlar ittifaqı komitəsinin yeni heyətində 77 nəfər yenisi ilə əvlənmişdir. Təftiş komissiyasının yeni tərkibində 36 nəfər yenisi ilə əvəz edilmişdir. Ötən aylarda ümumtəhsil məktəblərində, məktəbəqədər tərbiyə mü əs si sə lə rin də ke çi ri lən Ən yaxşı ilk həmkarlar ittifaqı ko mi tə si ba xış-mü sa bi qə sin də rayonumuz uğurla iştirak etmiş və yüksək nəticə göstərmişdir. Bundan başqa, hər il olduğu ki- TƏLƏBƏLƏR UNİVERSİTETƏ GƏLMƏDƏN TƏHSİL ALA BİLƏCƏK Azərbaycan Texniki Universitetinin rayonlardan olan tələbələri universitetə gəlmədən ali təhsil ala biləcəklər. Bu, universitet tərəfindən hazırlanan Elektron Universitet layihəsinin icrası nəticəsində mümkün olacaq. ATU-dan verilən məlumata görə, Elektron Universitet layihəsi onlayn təhsillə distant təhsilin birgə fəaliyyətini təşkil edir. Yeni sistem bütün universitetin, eyni zamanda ayrı-ayrı tədris strukturlarının avtomatlaşdırılan altsistemlər şəklində, vahid sistem, informasiya mühitində fəaliyyətini təşkil edə cək. İn for ma si ya mü hi ti nə uni ver si te tin portalı daxildir. Portal vasitəsilə tələbələr istənilən tədris vəsaitləri, istənilən müəllimin mühazirələri əsasında öz üzərlərində məşğul ola biləcəklər. Onlar, həmçinin portal vasitəsilə universitetin laboratoriya komplekslərinə daxil olub öz laboratorik işlərini aparmaq imkanına malik olacaqlar. Portalda universitet haqqında bütün məlumatlar, dərs cədvəlləri, fənn proqramları, elektron vəsaitlər yerləşdiriləcək. MÜƏLLİMLƏRİN ASUDƏ VAXTININ SƏMƏRƏLİ TƏŞKİLİ ATİAHİ NƏRİMANOV RAYON KOMİTƏSİNİN ƏN ÇOX ÖNƏM VERDİYİ MƏSƏLƏLƏRDƏN BİRİDİR mi, bu il də fa şizm üzə rin də qələbənin ildönümü münasibətilə tədbirlər təşkil olunmuş, vete ran lar la gö rüş ke çi ril miş dir. Həmçinin ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 87-ci ildö nü mü mü na si bə ti lə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Res pub li ka Ko mi tə si nin bir gə qərarı ilə keçirilən tədbirlərdə Nərimanov rayon komitəsi fəal şəkildə iştirak etmişdir. - ATİAHİ Nərimanov rayon komitəsi işçilərin müalicə və istirahətinin təmin olnması ilə bağlı hansı tədbirləri həyata keçirmişdir? - Həmkarlar ittifaqı komitəsi daim ittifaq üzvlərinin əmək, məişət, istirahət şəraitinin yaxşılaşdırılması qayğısına qalmışdır. Sanatoriya və istirahət ocaqlarına getmək üçün müraciət edən ittifaq üzvləri imkan daxilində putyovka ilə təmin edilmişdir. Sevindirici haldır ki, Nabran istirahət zonasında millət vəkili, Kon fe de ra si ya və Res pub li ka Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin sədri cənab Səttar Mehbalıyevin birbaşa təşəbbüsü ilə təhsil işçiləri üçün istirahət kompleksi tikilməkdədir. Ümid edirik ki, istirahət kompleksi istifadəyə verildikdən sonra təhsil işçilərinin müalicə və istirahətinin təmin edilməsi, asudə vaxtının səmərəli təşkilində hər hansı problem qalmayacaq. Ümumiyyətlə, müəllimlərin asudə vaxtının səmərəli təşkili rayon komitəsinin ən çox önəm verdiyi məsələlərdən biridir. Demək olar ki, təşkilatların əksəriyyətində ittifaq üzvlərinin Azərbaycanın dilbər guşələrinə, Quba, Qusar, Qax, Şamaxı, İsmayıllı, Xaçmaz, Beyləqan, Şəki rayonlarına, Nabran və Altıağac istirahət zonalarına və s., eləcə də tarixi yerlərə bir və ya xud iki gün lük sə ya hə ti təşkil edilir. Bu gəzintilərin yol nəqliyyat xərcləri rayon həmkarlar ittifaqı komitəsinin vəsaiti hesabına ödənilir. - Yeni dərs ilinə necə hazırlaşırsınız? - Son illərdə bütün sahələrdə olduğu kimi, təhsil sahəsində də məqsədyönlü islahatlar aparılır. Həyata keçirilən proqramlar nəticəsində yeni məktəb binaları, əlavə tədris korpusları tikilmiş, mövcud məktəblər əsaslı təmir olunmuş, maddi-tədris baza sı yax şı laş dı rıl mış, müa sir avadanlıqlarla təchiz edilmişdir. Bütün bunları Nərimanov rayon ərazisində yerləşən təhsil müəssisələrinə də şamil etmək olar. Bu gün ra yo nun təh sil mü - əssisələrində abadlıq işləri aparılır, məktəblərimiz yeni dərs ilinə ha zır la nır. Biz də ra yon ko - mitəsi olaraq yeni dərs ilinə hazırlıq görür, bir sıra tədbirlər keçirməyi planlaşdırırıq. N.Cəfərli

6 7 GƏNC MÜƏLLİMLƏRƏ KOMPENSASİYA VERİLİR Oxucu məktubuna cavab Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin məzunu Taleh Bəkirov «Təhsil işçisi» qəzeti redaksiyasına müraciət edərək gənc müəllimlər üçün müəyyən edilmiş əlavə güzəştlər və stimullaşdırıcı tədbirlər barədə məlumat verməyimizi xahiş edib. Oxucumuzu maraqlandıran suala aydınlıq gətirmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti ilə əlaqə saxladıq. Qu ru mun mət bu at xid mə tin dən bildirdilər ki, T.Bəkirovu maraqlandı ran mə sə lə Na zir lər Ka bi ne ti nin cu il tarixli, 67 nömrəli qərarı ilə tənzimlənir. Pedaqoji profilli ixtisaslar üzrə ali və orta ixtisas təh si li mü əs si sə lə ri ni bi tir miş və ümu mi təh sil mü əs si sə lə rin də işə baş la mış gənc mü tə xəs sis lər üçün əlavə güzəştlər və stimullaşdırıcı tədbirlərin müəyyən edilməsi haqqında qə rar da pe da qo ji pro fil li ix ti sas lar üzrə ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrini bitirmiş gənc mütəxəssislərin kənd rayonlarında yerləşən ümumi QƏLƏBƏNİN 65 İLLİK YUBİLEYİNƏ Onillər oldu, közü sönmüş, Qalan qoru - müharibə... Altmış beş il bundan əvvəl O şaxtalı, o boranlı düzənlərdə Hər qarışı qanla dolu dərələrdə, təpələrdə - ölüm adlı cəbhələrdə Milyon adda ölənlərin Adsız goru - müharibə... Stalinqrad səngərində, Kerçin yanan boğazında, Fürer adlı qorxunc timsah ağzında, Leninqrad göylərində, Al qırmızı su üzündə, gah dayazda, gah dərində itib batan əsgərlərin ah-zarıdı müharibə... Ukraynada, Belarusda «Za rodinu», «Za Stalina»,- deyə-deyə qurban gedən İgidlərin məzarıdı müharibə... Sonsuz sayda qara kağız alanların başlarına axıb düşən ağır daşdı müharibə... Nişanlanmiş qızların da Ömür boyu düyünləri açılmayan Qapqaraca bəxt daşıdı müharibə... Toy xınası əllərində qurumamış gəlinlərin həsrət dolu, hicran dolu Göz yaşıdı müharibə... təhsil müəssisələrinə işə cəlb olunmasının stimullaşdırılması və həmin müəssisələrdə pedaqoji kadr tələbatının ödənilməsi məqsədilə dövlət sifarişinə əsasən iş yerlərində əmək fəaliyyətinə başlayan və 3 il müddətində bu fəaliyyəti ümumi təhsil müəs si sə lə rin də da vam et di rən gənc mü tə xəs sis lə rə bu müd dət ər zin də kom mu nal xid mət lə ri ni ödə mək üçün ay da 40 (qırx) ma nat məb lə ğin - də kompensasiya verilsin və yerli icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən bələdiyyələrlə birlikdə onların yaşayış sahələrinə ehtiyaclarının ödənilməsinə, daimi məskunlaşmaq üçün tor paq sa hə lə ri nin ay rıl ma sı na və ipoteka kreditlərinin verilməsinə köməklik göstərilməsi qeyd olunmuşdur. Qərara görə, rayon mərkəzlərindən 20 km-dən artıq məsafədə yerləşən ümu mi təh sil mü əs si sə lə rin də əmək fəaliyyətinə başlayan hər bir nə fər üçün 3 il müd də tin də ay lıq əməkhaqqıya ayda 70 (yetmiş) manat məbləğində əlavə ödənilir. Eyni Ədəbiyyat bölməsi Bu sayımızdan etibarən «Təhsil işçisi» qəzetində ədəbiyyat bölməsi fəaliyyət göstərir. Bölməni yaratmaqda məqsəd bədii yaradıcılıqla məşğul olan ittifaq üzvləri və onların əsərləri ilə oxucularımızı tanış etmək, onları yaradıcılığa ruhlandırmaqdan ibarətdir. Bu sayımızda oxuculara Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Yardımlı rayon komitəsinin sədri Mirnəzər Kazımovun şeirlərini təqdim edirik. Məlumat üçün qeyd edək ki, M.Kazımov 1957-ci ildə Yardımlı rayonunda anadan ol muş dur. Ali təh si li ni Azər bay can Döv lət Pe da qo ji Uni ver si te ti nin fi lo lo gi ya fa kül - təsində alan M.Kazımov ali təhsil illərində jurnalist peşəsinə də yiyələnmişdir. O, uzun müddət müəllim kimi fəaliyyət göstərmiş, 1995-ci ildən məktəb direktoru, daha sonra rayon təhsil şöbəsində müdir müavini vəzifəsində çalışmış, 2006-cı ildə isə ATİAHİ Yardımlı rayon komitəsinin sədri vəzifəsinə seçilmişdir. Yaradıcı ziyalı olan M.Kazımovun şeirləri mütəmadi olaraq rayon qəzetində və mərkəzi mətbuatda çap olunur. Ailəlidir, bir qızı, iki oğlu var. Deyib-gülmək vaxtı olan, arzularla yaşa dolan uşaqlara bir ömürlük qəm daşıdı müharibə... Neçə onil gəlin-gəlin ağardaraq, ismətinə bürünərək qəzəbindən hörüklərin dartıb yolan, onillərlə səksəkəli bir həsrətlə yaşa dolan anaların ürəyində sızıldayan ağrısıdı, acısıdı, sirdaşıdı müharibə... Aman ALLAH, baxışları qardaşları Gedən yoldan yığışmayan, Ölən zaman Gözləri heç bu həsrətdən yorulmayan, Bu qarımış həsrətiylə qəbrə gedən bacılara Tabut boyu bir qardaşdı müharibə......körpələrə Hitler adlı, nemes adlı vahiməydi, atasızlıq dünyasında düz dörd illik səksəkəli yuxulardı müharibə, yalnız, yalnız yuxularda yox olardı müharibə... Ta Qafqazdan Berlinədək göylər boyu Burum-burum tüstü idi, tanklar idi, top-tüfəngdi müharibə. Ta Qafqazdan Berlinədək yollar boyu cəhənnəmdi, ölüm idi, biçilməmiş bir kəfəndi müharibə......ölüm adlı o kəfəni yırtıb çıxan, zamanda, pedaqoji profilli ixtisaslar üzrə ali və orta ixtisas təhsili müəssisə lə ri ni bi tir miş, döv lət si fa ri şi nə əsasən kənd rayonlarında əmək fəaliyyətinə başlamaq üçün konkret iş yerlərinə göndəriş almış gənc mütəxəssislərə yol xərci, əmlakın daşınma sı üçün nəq liy yat xər ci və il kin yaşayış şəraitinin yaradılması məqsədilə əməkhaqqının iki misli həcmində birdəfəlik yardım ödənilir. Sənəddə göstərilmişdir ki, Təhsil Na zir li yi hər il iyul ayı nın 1-dən gec olmayaraq, növbəti tədris ili üçün həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq ediləcək kontingentin sayını müəyyənləşdirməli, bu barədə Maliyyə Nazirliyinə müvafiq məlumat təqdim etməli və gənc mütəxəssislərin dövlət sifarişinə uy ğun re al tə lə bat olan ümu mi təh sil mü əs si sə lə ri nə gön də ril mə si, onlardan səmərəli istifadə edilməsi və tələbatın ödənilməsi istiqamətində əməli tədbirlər görməlidir. Qərarın icrası ilə əlaqədar tələb olunan vəsaitin dövlət büdcəsinin Yerli xərclər inin Təhsil xərcləri bölməsinin müvafiq xərc yarımmaddələri hesabına ödənilməsi təmin edilir. veteranlar, bir ömür yox, iki ömür yaşadınız. Cəbhə boyu taleləri qırıq-qırıq, əzaları top ağzında tikə-tikə olanlara can dediniz... Nəhəng dünya savaşında Qələbəyə oğul-qızın, Bəlkə, özün qurban verən, yorğanının, döşəyinin ən sonuncu yunun verən, o Hitlerin, o Hessin də göz dikdiyi, fəqət Böyük imperiyada nə qiyməti, qədri olan məmləkətə Azərbaycan dediniz, can dediniz....bakı nefti olmasaydı, o Qələbə olammazdı, nə Osvensim, nə Buhenvald harayları səngiməzdi, solammazdı... Nə də Reyxin qülləsinə Kimsə bayraq salammazdı. Moskvada heç Qələbə tonqalı da qalanmazdı, qalanmazdı... Əgər belə olsa idi, bəlkə, onda Şər Dünyanın fitvasıyla Bu gün mənim Qarabağım minlər ilə şəhidlərin qanlarıyla sulanmazdı, sulanmazdı......vətən adlı yanağımda Göyçə boyda, Şuşa adlı göz yaşım var. Nədən belə yumruğumun arxasıyla bu göz yaşın siləmmirəm, siləmmirəm... Zaman ötür, unutqanam, unuduram, Düşmənimin kim olduğun bilənmirəm, biləmmirəm... Veteranlar, bu gün sizə baxdıqca mən sönüb gedən külüm belə alovlandı, iç dünyamda ildən-ilə öləziyən Qələbəyə ümid adlı çırağım da Yandı, yandı. Xəyalımda igidlərim Zəngəzurda alovlanıb, İrəvanda qəlpələndi, Düşmən üstə od ələndi. Siz var ikən oğulların qəzəbi də Xankəndimdə, Cıdır düzdə, ERASMUS MUNDUS TƏHSIL PROQRAMINA ƏRİZƏ QƏBULU DAVAM EDİR Avropa Birliyinin Erasmus Mundus təhsil proqramı ci illər üçün Cənubi Qafqaz ölkələri Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan üçün ərizə qəbuluna başlamışdır. Təhsil Nazirliyindən verilən məlumata görə, layihə 10 ölkə, 19 partnyoruniversitet və 25 əməkdaşı əhatə edir. Cənubi Qafqaz ölkələrindən başqa, proqram Avropa Birliyinin Yunanıstan, Portuqaliya, İtaliya, Belçika, Litva, Böyük Britaniya və Bolqarıstan ölkələrindən olan partnyorları da əhatə edir. Bu layihə tələbələr, tətqiqatçılar və müəllimlər üçün mo bil lik im ka nı təq dim edir və 3 qrup üçün nə - zərdə tutulmuşdur. Buraya tələbələr (bakalavr, magistr və aspirantlar), layihə üzrə partnyor-universitetlər dən bi rin də qey diy yat da olan el mi və in zi ba ti əməkdaşlar; Avropa Qonşuluq Siyasəti proqramına daxil olmayan ali təhsil müəssisələrində magistr, doktor luq də rə sə ci üz rə təh sil alan və ya bu öl kə lər dən bi - rin də ar tıq uni ver si tet dip lo mu al mış Gürcüs tan, Azərbaycan və Ermənistan vətəndaşları və sosial, siyasi və ya digər səbəblərdən aciz vəziyyətdə olan Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan vətəndaşları daxildir. Seçim zamanı sosial-iqtisadi problemlərlə üzləşmiş kimsəsizlərə, valideynləri boşanmış və ya xəstə olanlara, aşağı gəlirli ailədən olan tələbələrə üstün lük ve ri lir. Cə nu bi Qaf qaz öl kə lə rin dən əri zə qə bu - lu nun son gü nü 31 av qust dur. Kəlbəcərdə ocaq kimi yanacaq. Siz var ikən Azərbaycan Öz haqqının sonunacan dayanacaq! Ulu öndər Heydər oğlu İlhamın Qətiyyəti, tələbiylə Azərbaycan sülh donunda öz haqqına tapınacaq, Qarabağım açılacaq səhərlərə müjdə olan dan rəngində Qələbəylə oyanacaq. Əgər, əgər o olmazsa, veteranlar, siz var ikən Azərbaycan, Qarabağ da qan rəngində Qələbəyə boyanacaq, Qələbəyə boyanacaq! HAÇANSA ƏLİMDƏ TİTRƏYƏR QƏLƏM Haçansa əlimdə titrəyər qələm, Sevincim kədərə bürünüb bitər. Arazı görəndə gözlərimdə qəm Bəbəyə yazılar, kirpikdə bitər. Sellənər, sellənər yanaqlarımdan, Bu çay gözlərimdən boşalar, dolar... Həsrətdən çatlayan dodaqlarımdan Araz göz yaşımın dadını alar. O taya tamarzı həsrətim yanar, Yanar Araz üstə sərhəd boyunca. Bu yanğı oduna Təbriz oyanar. Həsrəti su kimi içər doyunca... Ey xə yal, ey ar zu, ger çək ol da ha, Qol-boyun olsunlar Zəncanla Gəncəm. Son qo yaq, son qo yaq kə də rə, aha Nə qə dər ca va nam, nə qə dər gən cəm. İtən günlərimi itirəydim kaş, İtən Zəngəzurum,Qarabağım tək. Yarımçıq nəyim var, bitirəydim kaş İçimdə göynəyən dərdim-ağım tək. Qorxuram nəsillər dəyişər tək-tək, Şuşada çovğunum dönməyə yaza. Elə ovu da lar kör pə uşaq tək, Xocalıya gedən yollarım aza, Yollarım aza...

7 8 DÜNYA TƏHSİL SİSTEMİ SUAL-CAVAB ŞOTLANDİYA Qəzetimizin bu sayında Şotlandiyanın təhsil sistemi barədə məlumat veririk. Böyük Britaniya krallığına daxil olan bu ölkədə tədris proqramları (kurikulum), dini və mənəvi təhsil istisna olmaqla, qanunvericilik tərəfindən idarə olunmur. Bu ölkədə təh sil və tə lim si ya sə ti ni Şot lan di ya Ali Təhsil Şöbəsi, Şotlandiya İcra Orqanı və Nəqliyyat və Fasiləsiz Təlim Departamenti həyata keçirir. Şotlandiyanın qanunlarına görə, hər bir orta məktəbə yerli cəmiyyətlərin üzvlərindən, təhsil işçilərindən və valideynlərdən seçilmiş Məktəb Şurası yaratmaq hüququ verilir. Hazırda ibtidai məktəblərin təqribən 88 faizi, orta məktəblərin 97 faizi, özəl məktəblərin 78 faizinin Məktəb Şurası vardır. Məktəb Şurasını daha çevik nümayəndə heyəti ilə əvəzetmə planları 2005-ci ilin mar tın da Şot lan di ya Təh sil Qanununda tədbirlər sisteminin bir hissəsi kimi öz əksini tapmışdır. Bu qanun valideyn hüquqlarının daha da qüvvətlənməsini tə min edir. İbtidai təhsil Şotlandiyada ibtidai məktəb 1-7-ci siniflə ri (5-11 yaş lı uşaq lar) əha tə edir. Si nif lər oğ lan və qız lar dan iba rət dir. Hər bir sin fin bütün tədris proqramını həyata keçirən bir müəllimi olur və ona bu işdə mütəxəssis müəllimlər kömək edir. Şotlandiyada nizamnamə şəklində tədris planı yoxdur, amma Şotlandiya İcra Orqanı 5-14 yaşlı siniflər üçün geniş sahələrə bölünən tədris olunan materialların əhatə dairəsi, tarazlıq, bağlılıq və ardıcıllığı təmin edən tədris proqramı təklif edir. Şotlandiyada ibtidai məktəblər şagirdlərin sayı baxımından fərqlənir: kənd yerlərin də 20 və da ha az şa gir di və bir mü əl li mi olan mək təb lər var dır. Elə mək təb lər də var - dır ki, ora da 600-dən çox şa gird təh sil alır və ey ni yaş qru pu üz rə bir ne çə si nif təş kil edi - lir. Qeyd edil mə li dir ki, bir sı ra ki çik mək - təblərdə, xüsusən də ucqar ərazilərdə siniflər müxtəlif yaşlı uşaqlardan təşkil olunur. Orta təhsil Şotlandiyada orta məktəb yaşlı uşaqlardan təşkil olunur. 16 yaşınadək təhsil icbari hesab olunur. Aşağı orta təhsil (12-16) 2 mərhələyə bölünür. İlk iki ildə, yəni 5-14 yaşda uşaqlar ümumi təhsil proqramı ilə təmin edilir. Sonrakı iki ildə daha professional vərdişlər aşılanır və peşəyönümü üçün imkanlar açılır. Yuxarı orta təhsil orta məktəbin son 2 ili ni əha tə edir. Bu, şa gird lə rə təc rü bə qazanmağa və peşə əldə etməyə, sonrakı təhsilini davam etdirməyə yaxından kömək edir. Əsas orta məktəb fənləri hər mərhələdə tədris olunur, amma bundan əlavə, məktəb də fənlərin tədrisi ilə bağlı öz seçimini edə bilər. IV mərhələnin sonunda şagirdlər, adətən, stan dart də rə cə al maq üçün və ya yer li cəmiyyətin tələbatlarının ödənilməsi üçün milli komponentlərə aid ixtisaslardan imtahan verirlər. Milli komponentlərə aid ixtisaslar yuxarı orta məktəbin 5 səviyyəsində tədris olunur. Burada bu ixtisaslarla yanaşı, peşəyönümlü və akademik fənlər də tədris olunur, əsas vər diş lər aşı la nır və bu da son ra kı bacarıq və vərdişlərin formalaşmasına və inkişafına stimul yaradır. Orta məktəb üçün şagirdlərin sayı 100-dən 2000-dək təşkil etməli olduğu halda, Şotlandiya orta məktəblərinin əksəriyyətində şagirdlərin sayı ara sı olur. Sonrakı təhsil Sonrakı təhsil (ST) Şotlandiyada fasiləsiz tə lim işin də əsas rol oy na yır. Odur ki, Şotlandiyada 43 kollec bu işdə hamı üçün geniş imkanlar yaradır. Bu kolleclər müraciət edənlərlə işləyərək innovativ proqramlar əsasında onları öyrədir və təcrübə keçmək üçün xidmətlər göstərir. Fərdi şəxslərə və birliklərə tam potensialı ilə inkişaf etməsi üçün şərait yaradılır. Şotlandiyada standart sonrakı təhsil kollecləri vardır ki, onlar istənilən səviyyədə kurslar təklif edir. Sonrakı təhsil zamanı tədris proqramı daha geniş miqyasda öyrənmə ehtiyaclarına cavab verir, ümumi təhsil proqramı daxil olmaqla yüksək ixtisaslaşmış peşə təhsili və iş təcrübəsini də əhatə edir. ST müxtəlif tələbatlara cavab vermək məqsədilə həyati vərdişlərin aşılanmasından başlayaraq öyrənmə zamanı meydana çıxan çətinliklərin aradan qaldırılması, dərəcələrin alınması, ali təhsildən sonrakı mərhələnin problemləri ilə də məşğul olur. Bu da dərəcə almaq və məzunların işində ortaya çıxan problemlərin həlli üçün zəmin yaradır. Bu kurslar əsasən peşəyönümlü olub, həm nəzəri, həm də praktik sahələri əhatə edir. Kurslar xüsusi peşə sektorları üçün və tələbələrin şəxsi ehtiyaclarına uyğun olaraq sifariş şəklində təşkil olunur. Şotlandiyada peşəyönümü üzrə sonrakı təhsil üçün əsas qiymətləndirmə şurası Şotlandiya İxtisaslaşma İdarəsidir. Bu idarə texniki və biznes bölmələri üzrə çoxsaylı kurslarda istənilən aşağı və yuxarı səviyyələrdə təltiflər verir. Aşağı səviyyədə verilən sertifikatlar milli ixtisas kimi tanınır. Milli ixtisaslar milli kurslar və qrup mükafatları şəklində ola bilər, məsələn, Milli İnkişaf mükafatı və ya Milli Sertifikat verilə bilər. Yüksək səviyyədə mükafatlar Ali Milli Sertifikat, Ali Milli Diplom və Professional mükafatlar hesab olunur. Ali təh sil Şotlandiyada 21 ali təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Bura 14 universitet (Açıq Universitet) və 7 digər təhsil müəssisəsi aiddir.ali məktəbə qəbul qaydaları hər bir ali təhsil müəssisəsi tərəfindən müəyyənləşdirilir. Bu təhsil müəssisələri insanlara ali təhsil almaq üçün geniş imkanlar verir. Buraya daxil olmaq üçün ənənəvi yol Şotlandiya İxtisaslaşma Orqanı tərəfindən aparılan dövlət imtahanlarından keçən qruplardan asılıdır. Bəzi hallarda imtahanın nəticəsinə əsasən şa gird lər II və ya III kur sa qə bul olu nur lar. Hazırlıq kursları və iş təcrübəsi instituta daxil ol maq üçün xü su si əhə miy yət kəsb edir. Xarici tələbələrin ərizələri hər zaman qəbul olunur - Şotlandiya ali təhsil müəssisələrində ci il də nə fər xa ri ci tə lə - bə təhsil almışdır. Ali təhsil müəssisələri yarımdərəcəli kurslar, birinci dərəcəli kurslar, müəllimlər üçün təhsil və treninq kursları, magistr və doktorantura səviyyələrində olan məzunlar üçün xüsusi kurslar, peşəkarların ixtisaslaşması üçün isə ali səviyyədə kurslar təşkil edir. Şotlandiyada məzunlar I dərəcə (3 illik akademik təhsil ilindən sonra), orta dərəcə (ümumi), 4 illik təhsildən sonra fərqlənmə (ixtisaslaşmış) dərəcəsi alır. Bəzi fakültələrdə, məsələn, tibb və hüquq fakültələrində kurslar ənənəvi olaraq daha uzunmüddətli olur və bu, professional iş təcrübəsi əldə etməsini tələb edir. Şotlandiyada Keyfiyyətə Təminat Agentliyi bu institutlarla işləyə rək yük sək key fiy yət stan dart la rı əl də olunmasına təminat verir. Ali təhsil müəssisələri bir sıra sahələrdə - incəsənət və humanitar elmlər, sosial elmlər, tibb, hüquq, texnologiya və mühəndislik sahələrində genişçeşidli kurslar təklif edir. Böyük institutların əksəriyyəti bu spektr üzrə geniş təminatlar verir və eləcə də peşəkar ixtisaslar təklif edir. Daha kiçik institutlar isə səhiyyə qayğısı, in cə sə nət və di zayn, mu si qi və dram, to - xuculuq texnologiyası, kənd təsərrüfatı və müəllim hazırlığı kimi xüsusi sahələr üzrə ixtisaslaşmaya meyil edir. Müxtəlif təhsil im kan la rı, yük sək key fiy yət li tə mi nat lar Şotlandiya ali təhsil sisteminin xarakterik əlaməti kimi göstərilir. Şotlandiyada mükafatlanan dərəcələr və ali təhsil ixtisasları həm mil li, həm də bey nəl xalq aləm də hör - mətlə qarşılanır. Nurlanə Əsgərova Sual: Yaş yarıma çatmamış uşağı olan qadınlara işlədiyi müəssisədə uşağın yedizdirilməsi üçün hansı qaydada fasilə verilməlidir? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin ci maddəsinə əsasən, yaş yarıma çatmamış uşağı olan qadınlara iş vaxtı ərzində istirahət və yemək üçün verilən ümumi fasilədən başqa, həm də uşağını yedizdirmək üçün əlavə fasilələr verilməlidir. Bu fasilələrin hərəsi 30 dəqiqə olmaqla, hər üç saatdan bir verilir. Qadının yaş yarıma çatmamış iki və da ha çox uşa ğı ol duq da hər fa si lə nin müddəti azı bir saat müəyyən edilir. Həmin maddənin 2-ci bəndinə əsasən uşağın yedizdirilməsi ilə əlaqədar fasilələr iş vaxtına daxil edilir və orta əməkhaqqı saxlanılır. Ey ni za man da, 244-cü mad də nin 3-cü bəndinə əsasən, qadının istəyi ilə uşağın yedizdirilməsi üçün fasilələr cəmlənərək nahar və istirahət vaxtı birləşdirilə, habelə iş vaxtının əvvəlində, yaxud axırında istifadə edilə bilər. Əgər qadın uşağının yedizdirilməsi üçün fasilələri cəmləyərək iş vaxtının sonunda istifa də et mək is tə sə, on da onun iş gü nü hə min fasilələrin müddəti qədər qısaldılır. Sual: Natamam iş vaxtı kimlərə tətbiq oluna bilər? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 94-cü maddəsinə əsasən, əmək müqaviləsi bağlanarkən, habelə əmək münasibətləri prosesində işçi ilə işəgötürənin qarşılıqlı razılığı ilə natamam iş vaxtı - natamam iş günü, yaxud natamam iş həftəsi müəyyən edilə bilər. Natamam iş vaxtının müddəti və onun qüvvədə olduğu zamanın - ayın, ilin davamiyyəti tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilir. İşçinin səhhəti və fizioloji vəziyyəti (hamiləlik, əlillik, 18 yaşınadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu), habelə xroniki xəstəliyi olan uşağının və digər ailə üzvünün səhhəti müvafiq tibbi rəyə görə əmək funksiyasının natamam iş vaxtında yerinə yetirilməsini tələb edərsə, habelə on dörd yaşına çatmamış, yaxud sağlamlıq imkanları məhdud uşağı olan qadınlara ərizələrilə işəgötürən natamam iş vaxtı (iş günü, yaxud iş həftəsi) müəyyən etməlidir. Natamam iş vaxtı əməyin ödənilməsi ya əmək funksiyasının icrasına sərf olunan vaxta mütənasib, ya da tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən edilir. Əmək funksiyasını natamam iş vaxtında yerinə yetirən işçilərin bu Məcəllə və ya əmək müqaviləsi ilə müəyyən edilmiş əmək hüquqlarının hər hansı şəkildə məhdudlaşdırılması yolverilməzdir. Sual: İşləməklə yanaşı təhsil alan işçilərə hansı ödənişli təhsil məzuniyyəti verilə bilər? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 123-cü maddəsinə əsasən, işləməklə yanaşı təhsil alan işçilərə müvafiq tədris mövsümü sessiyalarında tədris-təlimdə iştirak etmək, laboratoriya işlərini yerinə yetirmək, yox la ma la rı və im ta han la rı ver mək üçün, dövlət imtahanlarını vermək üçün, diplom layihəsini (işini) hazırlamaq və müdafiə etmək üçün ödənişli təhsil məzuniyyətləri verilir. Ödənişli təhsil məzuniyyəti müddətində işçiyə bu Məcəllənin 177-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada müəyyən edilən orta əməkhaqqı ödənilir. P.Bağırov, ATİAHİ RK-nın Əməkhaqqı və sosial müdafiə şöbəsinin müdiri Z.Məmmədov, komitənin hüquqşünası Redaktor Nəsimi Cəfərli Telefon: (012) (055) Redaksiyanın ünvanı: AZ 1005, Bakı şəhəri, Gənclər meydanı-3 tehsilishcisi@mail.ru Qəzet redaksiyanın kompüter mərkəzində yığılmış, səhifələnmiş və Təhsil işçisi mətbəəsində çap edilmişdir İndeks 3030 Tiraj 4378 Sifariş 8 Qeydiyyat nömrəsi: