Yukarıda yer alan bölümdeki aktüeryal yöntemler ifadesinin aktüeryal gerekçelere dayanılarak olarak değiştirilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.

Transkript

1 Müsteşarlıklarının tarih ve sayılı yazıları ile Birliğimize iletilen Muallak Tazminat Karşılığına İlişkin Genelge Taslağı Genel Sekreterliğimizce incelenmiş olup taslağa ilişkin görüşlerimiz aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır. Taslağın ikinci paragrafı, IBNR, şirket aktüeri tarafından hesaplanacaktır. Her branş bazında olmak üzere; kullanılacak olan verinin seçimi, düzeltme işlemleri, en uygun metodun ve gelişim faktörlerinin seçimi ile gelişim faktörlerine müdahale aktüeryal yöntemler kullanılarak şirket aktüeri tarafından yapılacak ve bu hususlar Aktüerler Yönetmeliği nin 11 inci maddesi uyarınca Müsteşarlığımıza gönderilecek aktüerya raporunda ayrıntılı biçimde değerlendirilecektir Yukarıda yer alan bölümdeki aktüeryal yöntemler ifadesinin aktüeryal gerekçelere dayanılarak olarak değiştirilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir. Taslağın üçüncü paragrafı, Hayat dışı branşlarda IBNR hesabı, aktüeryal zincirleme merdiven metodları (Standart Zincir, Hasar/Prim, Cape Cod, Frekans/Şiddet, Munich Zinciri veya Bornhuetter Ferguson) kullanılarak yapılacaktır. Hesaplama sonucunda bulunan tutar, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş muallak tazminat karşılığı ile kıyaslanacak ve aradaki fark IBNR olarak tanımlanacaktır. Bilançoda yaşayan dosya muallaklarının; IBNR hesaplamasına konu olmayan tutarları ile büyük hasar ayıklaması sonucunda IBNR hesabı dışında bırakılan hasar tutarları, IBNR hesabı sonucu bulunan tutara ilave edilir Mevcut durumda kullanılmakta olan beş yönteme ek olarak Bornhuetter Ferguson Yönteminin kullanımına izin verilmektedir. Söz konusu yöntemlere Ortalama Maliyet (Average Cost) Yöntemi nin eklenmesi ve yöntemlerin kombinasyonlarının (farklı kaza dönemlerinde farklı yöntemlerin kullanımı) kullanımına imkân tanınması, şirket portföyüne uygun karşılık hesaplanmasının önünü açacaktır. Hesaplama sonucunda bulunan tutarın, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş muallak tazminat karşılığı ile kıyaslanacağı ve aradaki farkın IBNR olarak tanımlanacağı; daha sonra bilançoda yaşayan dosya muallaklarının IBNR hesaplamasına konu olmayan tutarları ile büyük hasar ayıklaması sonucunda IBNR hesabı dışında bırakılan hasar tutarlarının, IBNR hesabı sonucu bulunan tutara ilave edileceği öngörülmektedir. Burada hesaplama sonucunda bulunan tutarın nihai hasar tahmini olduğunun vurgulanmasının yerinde olacağı ve bu çerçevede ilgili bölümün aşağıdaki şekilde revize edilmesinin yararlı olduğu düşünülmektedir. Hayat dışı branşlarda, aktüeryal zincirleme merdiven metodları (Standart Zincir, Hasar/Prim, Cape Cod, Frekans/Şiddet, Munich Zinciri, Bornhuetter Ferguson veya Ortalama Maliyet) veya bunların kombinasyonları kullanılarak Nihai Hasar tahmini yapılacaktır. Hesaplama sonucunda bulunan tutardan, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş muallak tazminat karşılığı ile ödenen hasarlar düşüldükten sonra kalan tutar IBNR olarak tanımlanacaktır.

2 Taslağın beşinci paragrafı, Reasürans şirketlerinin IBNR hesabında, reasürans işlemlerinin özelliği nedeniyle kaza dönemi yerine iş kabul dönemi esas alınarak veriler oluşturulabilecek ve IBNR hesabı yıl sonu itibarıyla yılda bir kere yapılabilecektir Bilindiği üzere sektörde koasürans ve endirekt işler gibi sigorta şirketlerinin reasürör şirket gibi faaliyet gösterdiği alanlar söz konusudur. Bundan dolayı sigorta şirketlerinin teknik olarak reasürör gibi işlem yaptıkları alanlar için de iş kabul dönemi bazlı IBNR hesaplamalarına imkân tanınması yerinde olacaktır. Bu çerçevede ilgili kısım aşağıdaki şekilde revize edilebilir. Reasürans işlemlerinin özelliği nedeniyle, reasürans şirketlerinin işlemleri ile sigorta şirketlerinin reasürör gibi işlem gerçekleştirdiği endirekt işler, koasürans ve benzeri işlemlere ilişkin veriler kaza dönemi yerine iş kabul dönemi esas alınarak oluşturulabilecek ve IBNR hesabı yıl sonu itibarıyla yılda bir kere yapılabilecektir. Taslağın IBNR hesabına ilişkin ek açıklamaların yer aldığı bölümüne ilişkin maddeler ile bu maddelere ilişkin görüşlerimiz aşağıda belirtilmektedir. 1. Ek açıklamaların 1. Maddesi, Daha homojen bir veri setiyle hesaplama yapılabilmesini teminen, büyük hasar olarak nitelendirilen uç hasarlar şirket aktüeri tarafından istatistiki yöntemlerle ayıklanabilir. Ancak, büyük hasar ayıklaması yapılırken, dönemler arası tutarlılık ilkesinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Büyük hasar ayıklamasına ilişkin çalışmalar, aktüeryal dayanakları ve gerekçeleriyle birlikte ilgili finansal tabloların dipnotlarında ve detaylı olarak aktüerya raporunda değerlendirilmelidir Uç hasarların istatistiki yöntemlerle ayıklanabileceği belirtilmektedir. Büyük hasarlar, şirket portföyünün ve hasar dağılımının özelliklerine göre birçok yolla ayıklanabilmektedir. Taslakta yer alan istatistiki yöntem ifadesinin çıkarılarak büyük hasarların aktüerin belirlediği herhangi bir yolla ayıklanmasına imkân tanınması yerinde olacaktır. 2. Ek açıklamaların 3. Maddesi, IBNR hesabı, ana branşlar baz alınarak yapılmalıdır. Ayrıca, ana branş için bulunan tutar alt branşlara ilişkin gerçekleşen hasar tutarlarının ağırlıkları dikkate alınarak alt branşlara dağıtılmalıdır. Ancak, Kara Araçları Sorumluluk ana branşı altında yer alan 714- Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk ve 715-Zorunlu Trafik alt branşlarının birlikte, 716- Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk alt branşının ise ayrı hesaplanması gerekmektedir Taslak maddesinde, IBNR hesabının kara araçları sorumluluk ana branşı hariç ana branş bazında yapılacağı, IBNR tutarının alt branşlara dağıtımında ise gerçekleşen hasar ağırlıklarının dikkate alınacağı belirtilmektedir. Kara araçları sorumluluk branşı dışındaki ana branşlarda da farklı karakterde alt branşlar bulunmaktadır. Genel sorumluluk, genel zararlar, yangın ve doğal afetler gibi branşlar bu duruma örnek gösterilebilir. Ayrıca trafik alt branşında maddi ve bedeni tazminatlara ilişkin hesaplamaların da ayrı gerçekleştirilmesinin doğru olduğu durumlar söz konusu olabilmektedir. Bu

3 çerçevede IBNR hesaplamasının şirket aktüeri tarafından belirlenen alt branş, alt branş grubu veya tazminat tipi bazında yapılabilmesine de imkân tanınması yerinde olacaktır. 3. Ek açıklamaların 4. Maddesi, Aktüeryal dayanağının olması ve yukarıda belirtilen aktüeryal zincirleme merdiven metodları kullanılarak bulunan tutardan fazla olması şartıyla, IBNR hesabı şirketlerce belirlenecek diğer yöntemlerle de yapılabilir. Ancak, aktüeryal dayanağı olmadan fazla karşılık ayrılması, teknik karşılıkların mevzuata aykırı şekilde hesaplanması olarak kabul edilir. Fazla karşılık ayrılmasına ilişkin açıklamaların, gerekçeleriyle birlikte branşlar itibarıyla ilgili finansal tabloların dipnotlarında ve detaylı olarak aktüerya raporunda yer alması gerekmektedir IBNR hesabının taslakta belirlenen yöntemler haricinde diğer yöntemlerle de yapılabileceği, ancak bu yolla hesaplanan tutarın taslakta belirtilmiş olan yöntemlerle bulunan tutardan düşük olamayacağı öngörülmektedir. Söz konusu maddede, diğer yöntemlerle hesaplanan tutarın hangi yöntemle karşılaştırılacağının netleştirilmesi gerektiği düşünülmektedir. 4. Ek açıklamaların 5. Maddesi, Yönetmeliğin 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca şirket aktüeri tarafından yapılacak muallak tazminat karşılığı yeterlilik farkı hesabına göre Muallak Yeterlilik Tablosu hazırlanır. Eksik karşılık ayrıldığının belirlenmesi durumunda tablonun sonucuna göre ilave karşılık ayrılır. Yapılan hesaplamalar, ilgili finansal tabloların dipnotlarında ve detaylı olarak aktüerya raporunda açıklanmalıdır Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik in 7. Maddesinin 9. Fıkrasında, yeni faaliyete başlanan branşlarda 5 yıl boyunca IBNR hesaplamasının şirket aktüerince yapılacağı ve muallak tazminat karşılığı yeterlilik farkı hesaplanacağı düzenlenmiştir. Ayrıca hasar dosya adedinin yetersiz olduğuna karar verilerek büyük hasar ayıklamasının aktüer tarafından yapıldığı branşlarda da ayıklanan büyük hasarlar için yeterlilik farkı hesaplanacağı belirtilmektedir. Taslak maddesi ile öngörülen yeterlilik farkı hesaplamasının yönetmelikte belirtilen branşlarla sınırlı tutulmaması ve testlerin tüm branşlar için hem dosya muallakları hem de IBNR tutarını kapsayan bir yaklaşımla gerçekleştirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Test yönteminin sektör için standart olması ve testin yılsonlarında gerçekleştirilmesi yerinde olacaktır. Ayrıca testin gerçekleştirilmesi aşamasında şirket aktüerine uç değerlerin etkilerini düzeltme imkânının tanınmasının yararlı olduğu düşünülmektedir. 5. Ek açıklamaların 6. Maddesi, 9 ve 10 uncu maddeleri hariç Aktüeryal Zincirleme Merdiven Metoduna İlişkin Genelge ( ), Hayat Branşına İlişkin Gerçekleşmiş Ancak Rapor Edilmemiş Muallak Tazminat Karşılığına İlişkin Hesaplama Esaslarına İlişkin Genelge ( ) ile J bendi hariç 2010/12 ve 2010/14 Sayılı Genelgeler ile 2010/29 Sayılı Sektör Duyurusuna İlişkin İlave Açıklamalara İlişkin Genelge ( ) yürürlükten kaldırılmıştır

4 Genelge kapsamının genişletilerek, Muallak Tazminat Karşılığı ile ilgili olarak daha önce yayımlanmış olan tüm genelge ve sektör duyurularının yürürlükten kaldırılmasının yerinde olacağı düşünülmektedir. 2010/12 Sayılı Hayat Branşına İlişkin Gerçekleşmiş Ancak Rapor Edilmemiş Muallak Tazminat Karşılığına İlişkin Hesaplama Esaslarına İlişkin Genelgenin yürürlükten kaldırılması ve taslakta hayat branşında IBNR hesaplamasına değinilmemiş olması, bu branşta hesaplamaların aktüer inisiyatifine bırakıldığı şeklinde yorumlanmaktadır. Söz konusu yaklaşım yerinde bulunmakla birlikte genelgede hayat branşı IBNR hesaplamalarının aktüerin belirleyeceği esaslara göre gerçekleştirileceğinin belirtilmesi yerinde olacaktır. 6. Ek açıklamaların 7. Maddesi, Bu genelge yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer Genelgenin yürürlüğe giriş tarihinin olarak belirlenmesi, şirketlerin genelgenin uygulanması için gerekli yapının kurulması ve bütçe çalışmaları gibi konularda hazırlık yapmalarına imkân sağlayacaktır. Taslakla İlgili Diğer Görüşler /13 Sayılı Sektör Duyurusunda, bazı uygulama değişikliklerinin AZMM üçgenlerinin gelişimini bozması halinde geçmiş dönemler için de yeni mevzuata göre hesaplama yapılması ve hesaplanan tutarların AZMM üçgenine dâhil edilmesine imkân tanınmıştır. Bu çerçevede, AZMM üçgenlerinin gelişimini bozan tüm uygulama değişikliği durumlarında finansal tablo dipnotlarında belirtilmek suretiyle şirketlere AZMM ye konu hasar üçgenlerinin geçmişe dönük olarak revize edilebilmesi imkânının tanınması uygun olacaktır. 2. IBNR hesaplama yönteminin değiştirilmiş olması halinde devam eden riskler karşılığı (DERK) hesabında, değiştirilen muallak tazminat karşılığı hesaplama yönteminin yaratacağı etkiden arındırmak amacıyla bir önceki dönemin muallak tazminat karşılığının da yeni yöntemle hesaplanması zorunluluğu, 2010/12 Sayılı Genelgenin yürürlükten kaldırılması ile ortadan kalkmış olacaktır. Ancak DERK hesabında, devreden karşılıklara ilişkin IBNR hesabının geriye dönük olarak yeniden hesaplamasının gerekliliğinin ortadan kalktığına dair net bir ifadeye yer verilmesinin yerinde olduğu düşünülmektedir /12 sayılı Genelge nin 2. Maddesi, tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek yeni AZMM hesaplaması için, 2010 yılının üçüncü çeyreğinde şirketlere her branş için 5 yöntem içinde kendi belirleyecekleri yöntemi seçme hakkı tanınacaktır. Bu bir çeyreklik süre, şirketlerin her branş için kendi portföy yapılarına en uygun yöntemin hangisi olduğunu belirlemeleri için verilen bir deneme süresi niteliğini taşıyacaktır yılının dördüncü çeyreğinde ise şirketler bu deneme süresi sonunda her branş için kullanacakları nihai yöntemi belirleyecek ve söz konusu yöntemi 3 yıl boyunca değiştirmeyeceklerdir. Branşlar itibarıyla kullanılan yöntemler finansal tablo dipnotlarında açıklanacaktır Genelge taslağı ile anılan hükmün kaldırılması planlandığı anlaşılmaktadır. Söz konusu üç yıllık süreye halihazırda Kurumlar Vergisi Genel Tebliği nin 11. Maddesinde de atıfta bulunulmakta ve Hazine Müsteşarlığı nın izni olmadan üç yıldan önce yöntem değiştirilemeyeceği belirtilmektedir. Buna göre genelge taslağı kapsamında IBNR hesaplamasında uygulanacak yöntemde değişiklik

5 yapılması ile ilgili bir süre öngörülüp öngörülmediği hususuna sigortacılık ve vergi mevzuatları açısından açıklık getirilmesinin uygun olduğu düşünülmektedir. 4. Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik in 10/A Maddesinde, sigorta şirketlerinin aktüerya birimi kurması zorunlu hale getirmiş ve aktüerya birimlerinin asgari niteliklerinin Müsteşarlıklarınca belirleneceği belirtilmiştir. Bununla birlikte konuya ilişkin herhangi bir düzenleme oluşturulmamıştır. İlgili maddenin tarihinde yürürlüğe gireceği dikkate alındığında sigorta şirketlerinin aktüerya birimlerinin niteliklerine ilişkin düzenlemenin yayımlanmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bunun yanında, genelge taslağı ile sigorta şirketlerinin aktüerlerine verilen yetki ve sorumluluklar, şirket aktüerlerinin ve aktüerya birimlerinin belirli asgari nitelikleri haiz olmasını daha da gerekli kılmaktadır. Aktüerya birimlerine ilişkin düzenlemenin de bu taslakta yer almasının ve bu düzenlemenin yönetmeliğin ilgili maddesi ile aynı dönemde yürürlüğe girmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir. 5. Genelge yürürlüğe girmeden önce Hazine Müsteşarlığı tarafından sermaye yeterliliği hesaplaması ile vergi mevzuatına yönelik işleyişin gözden geçirilerek şirketlerin bu iki konu hakkında önceden bilgilendirilmesinin, düzenlemenin etkili bir şekilde uygulanabilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 6. Genelgenin, tarih ve sayılı Hazine Müsteşarlığı yazısı ile görüşe sunulmuş olan Teknik Karşılıklara İlişkin Genelge Taslağı nın yürürlüğe girmesini müteakiben yürürlüğe girmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Saygılarımızla, TÜRKİYE SİGORTA, REASÜRANS VE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ BİRLİĞİ